'Alle psycho's zijn eikaars kameraden'
'Het gaat vooral om de
Nederlandse artiesten'
In psychobilly gaan punk en rock roll samen
WOENSDAG 2 JULI 1986
KUNST
PAGINA 21
Jan Rietman, presentator van 'Los Vast'
ROTTERDAM (GPD) - „Meestal
wordt een dergelijk spektakel op
gehangen aan één of meer artiesten
van wereldfaam. Om de Kuip op 12
juli vol te krijgen, waren echter
geen buitenlandse sterren nodig.
Die 50.000 aanwezigen komen voor
de Nederlandse artiesten. De gas
ten uit het buitenland zijn natuur
lijk zeer de moeite waard, maar
kunnen echt gezien worden als bij
zaak".
Jan Rietman laat geen gelegen
heid onbenut om te wijzen op het
belang dat zijns inziens dient te
worden toegekend aan alles dat
met het Nederlandse populaire
muziekwezen van doen heeft.
De kritiek dat de NCRV-presen-
tator daarbij de kwaliteit van het
gebodene nogal eens uit het oog
verliest, schuift hij consequent ter
zijde. Rietman steunt het Neder
landse produkt zonder aanzien des
persoons en zo kan het straks op
die 12e juli gebeuren dat de Haven
zangers een zeker zo prominente
aankondiging meekrijgen als de
wereldvermaarde Kid Creole and
The Coconuts.
„Ik denk in artiesten, niet in
•grammofoonplaten", riep Jan Riet
man gistermiddag in het Rotter
damse Feyenoordstadion tijdens
de presentatie van de plannen die
moeten leiden tot het tweede Los
Vast-Kuipspektakel.
Uitverkocht
De 50.000 gratis toegangskaarten
zijn de deur rap uitgevlogen. Om-
hoogblikkend naar de tribunes in
het stadion constateerde Rietman
tijdens de presentatie niet zonder
trots dat de hier spelende topclub
Feyenoord de weelde van een uit
verkocht huis al geruime tijd niet
meer heeft mogen beleven. „Wat
die voetballers niet lukt, doen al
die artiesten straks moeiteloos. Dat
is toch helemaal te gek?"
door
Dick Versteeg
Het muziekfestijn zal door de
NCRV via Radio 3 in zijn geheel en
rechtstreeks worden uitgezonden.
Een voorproefje is er op die zater
dagmiddag op de vaste uitzendtijd
van Los Vast (tussen 12 en 2 uur)
met een voorbeschouwing.
Het spektakel zelf begint 's
avonds om zes uur en zal tot na elf
uur voortduren. De televisie ver
zorgt op het tweede net een korte
impressie rond de klok van zeven
en twee uitzendingen waarin sa
menvattingen worden aangeboden
van hetgeen zich kort daarvoor in
de Kuip heeft afgespeeld. Het eer
ste verslag gaat er uit tussen 5 over
8 en 5 over 9, het tweede wordt de
kijkers voorgeschoteld tussen 10
over half 11 en zal duren tot kwart
voor middernacht.
Music Box
Dank zij de internationale con
tacten die Jan Rietman dit jaar leg
de tijdens het Gouden Roos Festi
val in Montreux zal het Kuipspek-
takel op 19 juli in zijn geheel door
het in elf landen te ontvangen sa
tellietstation Music Box worden
uitgezonden. Rietman daarover
gisteren: „Dit is natuurlijk een fan
tastische kans voor al die Neder
landse artiesten om zich te profile
ren voor een internationaal pu
bliek".
Het zakendoen met Music Box
kon mede mogelijk worden ge
maakt door de beslissing van de
NCRV de produktie van het pro
gramma Los Vast uit te besteden
aan een kersvers opgerichte BV.
Hierdoor lopen vorm en inhoud
van het programma, ondanks de
sterk gestegen kosten, zowel op ra
dio als televisie geen gevaar. Ook
schept de BV-vorm de mogelijk
heid activiteiten te ontplooien die
niet worden toegestaan in de Om
roepwet.
Langspeelplaat
Een van die activiteiten is de uit
gave van een speciaal blad, waarin
informatie over het Kuipspektakel
wordt verstrekt en dat eind deze
week in het gehele land kan wor
den gekocht. Ook zal onmiddellijk
na het evenement in Rotterdam
een langspeelplaat van het spekta
kel in de handel worden gebracht.
Een deel van de opbrengst daarvan
zal ten goede komen aan de Neder-
1(1) What have you done for
me - Janes Jackson
2 2) On my own - P Labelle
en M McDonald
3 6) Lessons in Love - Level
42
4 (11) The Edge of heaven -
Wham
5(5) Thought you were on my
side - Cock Robin
6(3) Wonderful world - Sam
Cooke
7 8) We don't have to take our
- Jermaine Stewart
8(4) J'aime la vie - Sandra
Kim
9 (15) Underground - David
Bowie
10 (14) Touch me - Samantha
Fox
11 7) Turn your love around -
Moi Tai
12 (10) Sledgehammer - Peter
Gabriel
13 (32) Papa don't preach - Ma
donna
14 (12) What a fool believes -
Doobie Brothers
15 9) Bad boy - Miami Sound
Machine
16 (25) Venus - Bananarama
17 (17) Greatest love of all -
Whitney Houston
18 (29) Holly Rock - Sheila E
19 (13) But where my love - Re
ne Schumann
20 (26) Midnight lady - Chris D
Norman
I Set me free - Jaki Gra
ham
I Mountains - Prince en
Revolution
I For the longest time-Sa
tisfy
I Friends will be friends -
Queen
I A question of lust - Depe-
che Mode
I I heard it through - Mar
vin Gaye
I Say it say it-EG Daily
I A different corner -
George Michael
Atlantis is calling sos -
Modern Talking
There'll be sad song -
Billy Ocean
33 (27)
34 (23)
35
36 (38)
37
38 (39)
39
40 (37)
Hands across America -
Voices of America
You to me are everything
- Real Thing
When tomorrow comes -
Eurythmics
Tausendmal du - Mün-
chener Freiheit
Alles geprobeerd - Het
Goede Doel
Ouragan/Irrisistable -
Stephanie
My favourite waste of ti
me - Owen Paul
Boys don't cry - The Cu-
Stichting Ned. Top 40)
DEN HAAG (GPD) Terwijl
de band steeds sneller en faha-
tieker gaat spelen, raakt de
kleine, maar oersterke Dennis
in trance. Trillend, schokkend
en stotend rolt hij over de
vloer. Hij slaat met zijn ar
men om zich heen. Zijn tong
hangt uit zijn mond. Gebro
ken glas op de vloer veroor
zaakt snijwonden, maar Den
nis, een Amsterdamse taxi
chauffeur, merkt er niets van.
Wat die jongen mankeert? Het
is een 'psycho' bij een psycho-
billy-concert.
Psychobilly is een snelle en
ruige vorm van rockabilly,
een afgeleide van de rock 'n'
roll. Het 'psycho' in deze mu
ziek is het opzwepende tempo
van de contrabas, de drums en
de gitaarsolo's. Hierdoor is
het mogelijk om, zoals Dennis,
buiten jezelf te treden. Voor
de psychobilly is de hechte
schare aanhangers, de psy
cho's, net zo belangrijk als de
muziek. Zij zorgen ervoor dat
elk concert op een feest uit
draait.
door
Jeroen van Veen
Neem nou het concert van de En
gelse groep Frenzy in Amsterdam.
Zanger Steve moet wel even
schreeuwen dat iedereen z'n han
den uit z'n zakken moet halen,
maar na het tweede nummer is het
al raak. Opgehitst door de voort
denderende bas stappen zo'n der
tig jonge mannen op elkaar af ter
wijl ze hun vuisten ter hoogte van
de navel op het ritme van de drums
naar voren stoten.
Met de schouders, ellebogen en
handen probeert iedereen zo veel
mogelijk ruimte voor zichzelf te
maken. Regelmatig kwakt er ie
mand tegen de grond, maar met
vereende krachten wordt hij weer
overeind getild en teruggesmeten
in de worstelende mensenmassa.
Sommige jongens hebben hun
ogen en mond wijd opengesperd
en maken schokkerige bewegin
gen met hun hoofd. De goed ver
zorgde kuiven en kuifjes die de
koppen sieren, schudden telkens
mee met de klappen die de licha
men te verduren krijgen.
Ook de meisjes begeven zich op
de dansvloer. Maar de meesten zijn
zo klein, dat ze moeten uitkijken
voor de vuisten van de jongens die
ze voor zichzelf wel, maar voor hen
niet op veilige hoogte naar voren
OVERLEDEN - De Franse or
kestleider Jacques Hélian, die de
Fransen op de tonen van 'Etoile
des neiges' en 'Fleur de Paris' aan
het dansen bracht, is op 74-jarige
leeftijd in Parijs overleden.
Hij was na de geweldig populaire
romantische zanger Tino Rossi,
één van de eerste platenmiljonairs.
De opkomst van de rock, die het
einde van de big bands inluidde,
dwong Hélian zijn prioriteiten te
verleggen. Hij werd muziekuitge
ver en organisator van tournees
voor Edith Piaf, Dalida, Charles
Aznavour e.a.. In 1984 stelde hij
zijn herinneringen aan de grote re
vueorkesten in woord en beeld te
boek.
slaan. Eén van de meisjes blijft
toch maar aan de zijkant staan en
trommelt fanatiek met haar vuist
jes op elk paar schouderbladen dat
binnen haar bereik komt.
Zulke taferelen spelen zich niet
alleen af bij concerten van buiten
landse bands. Ook Nederland heeft
een aardige reputatie wat psycho
billy betreft. Batmobile uit Rotter
dam verzorgde vorig jaar het slot-
concert van het internationale
'Festival of Psychobillies', dat in
hun eigen stad werd gehouden en
speelde deze maand al twee keer in
Londen. Organisator van het festi
val en tevens het grootste platenla
bel en agency op het gebied van
rock 'n' roll in Nederland, is de fir
ma Rockhouse uit Nieuwkoop,
Zuid-Holland.
Volgens een woordvoerder van
Rockhouse verkopen de psycho-
billy-platen steeds beter en kan
zijn platenlabel ook steeds meer
bands contracteren. Behalve Bat
mobile heeft Rockhouse ook de
Rotterdamse band Archie onder
contract, die kort geleden de eerste
mini-elpee uitbracht.
Deze platen verkopen behalve in'
Nederland ook redelijk in het bui
tenland, maar echt internationaal
succes heeft Rockhouse met de
verzamelelpee 'Psycho attack over
Europe', waar ze binnenkort de op
volger van hoopt uit te brengen.
Voor 'Psycho attack over Europe,
deel II' zal waarschijnlijk het ook
al Rotterdamse Juvenile Delin
quents haar debuut in de studio
maken.
Het internationale succes voor
de platen van Rockhouse geldt ook
voor het jaarlijkse festival in Rot
terdam. Sommige bezoekers reizen
meer dan duizend kilometer om de
vijf bandjes die er telkens optreden
te kunnen zien. Want er wonen
psycho's van Denemarken tot
Frankrijk en van Dublin tot Ber
lijn.
Aan de zuidkant van de Alpen, in
het Italiaanse plaatsje Reggio-Emi-
lia woont Cristiano. Hij studeert
Engels, Frans en Duits op een tale
ninstituut in de buurt van zijn
woonhuis. Net als bijna alle Italia
nen gaat hij 's avonds de straat op
om zijn vrienden te ontmoeten. Al
hoewel de meeste van de 125.000
inwoners van zijn stadje hem nu
wel kennen, baart hij als enige psy
cho in Reggio-Emilia nog steeds
veel opzien als hij door de oude Ro
maanse straatjes wandelt. Achter
op zijn leren jack staat een dron
ken kat met erboven de naam van
zijn favoriete band geschilderd:
The Meteors.
Die heeft hij al eens 'live' gezien,
verklaart hij trots, terwijl hij z'n ge
blondeerde kuifje nog eens betast.
Het kost Cristiano heel wat tijd om
die elke dag in de juiste positie te
zetten. Föhns, kammen, borstels,
van alles wordt er bij gehaald om
het kuifje stevig genoeg te maken
om zijn rood-geruite pet erop te
kunnen laten rusten.
Alhoewel Cristiano de enige psy
cho in Reggio-Emilia is, lopen er in
de steden in de buurt, zoals Parma
en Bologna, nog enkelen rond. Als
er een keer een psycho-concert is
in het jongerencentrum de 'Aleph'
in Bologna, komt Cristiano hen te
gen. Behalve de Meteors heeft hij
daar ook de Prisoners en de Ameri
kaanse Cramps gezien.
Omdat zijn moeder een goede
baan heeft, kan hij zelf ook veel
geld uitgeven. Het merendeel hier
van gaat op aan platen, videos, con
certen en kleren. „Muziek is het be
langrijkste in mijn leven, dus dat is
logisch", verklaart Cristiano. Als
hij z'n platenverzameling laat zien,
vallen behalve alle platen van de
Meteors ook de mini-elpee van
Batmobile en 'Psycho attack over
Europe1 op. „Die heb ik gekocht in
een klein rockabilly-winkeltje in
Zurich", zegt hij.
Ook de klerenkast is goed ge
vuld: Een hele rits gebleekte spij
kerbroeken met opgerolde pijpen,
een rood-geruite houthakkersjas
met witte leren mouwen en een
zooi T-shirts met de namen van
psychobilly-bands er op gedrukt.
Op de vloer staan naast een paar
rock 'n' roll-schoenen met vette
spekzolen ook nog zijn Doctor
Martin's geparkeerd. Dat zijn extra
hoge legerkisten met extreem bol
le neuzen. In de originele Engelse
versie zijn die neuzen nog voorzien
van stalen platen om ze extra ste
vig te maken, maar in Italië is dat
verboden.
De vrienden van Cristiano, gro
tendeels Mods en Skinheads, dra
gen ze ook, maar hij heeft als enige
een verticale witte streep achterop
geschilderd. Hij is tenslotte geen
skinhead, maar een psycho.
Psychologie
Het lijkt er op dat de psycho's en
skinheads veel gemeen hebben. De
stijl van dansen lijkt verdacht veel
op elkaar en ze zijn ook altijd bij
dezelfde concerten te vinden. En
terwijl het aantal 'skins' afneemt,
stijgt het aantal psycho's, waaruit
je zou mogen afleiden dat er veel
skinheads een kuifje laten groeien.
„Dat valt wel mee", vindt Floris uit
Utrecht. „Er zijn inderdaad nog al
wat skins die een kuif hebben laten
staan, maar je blijft ze herkennen
als skins. Je ziet aan hun tatouages
en hun koppen dat het geen psy
cho's zijn".
Floris heeft een T-shirt aan waar
'Batmobile' op gedrukt staat en
heeft op zijn hoofd een zogenaam
de 'flat-top'. De bovenkant van zijn
hoofd is de enige kant die begroeid
is. Omdat de haartjes precies alle
maal even lang zijn, krijg je een ef
fect als van een plat dak. Naar vo
ren toe worden ze weer iets langer
om te eindigen in een kort kuifje.
Toch noemt hij zichzelf geen
psycho. „Ik studeer psychologie
aan de universiteit en een psycho
die psychologie studeert, is bela
chelijk!". Hij houdt wel van de mu
ziek en vooral de sfeer eromheen.
„Psychobilly is de ruigere vorm
van rockabilly, er is veel show en
voor de rest is alles fake. Het is 35
keer zo oppervlakkig als punk en
dus 36 keer zo gaaf! Het doel is je te
vermaken, zonder daarbij moeilijk
te doen", vat hij kort samen.
Dat vermaken lukt hem dan ook
wel. Bij alle concerten die hij be
zoekt, is hij niet van de dansvloer
af te slaan. Terwijl iedereen door
elkaar worstelt, tilt hij zijn armen
nu en dan op en laat z'n handen
wapperen. „Die pogo-dans ziet er
wel gevaarlijk uit, maar is ook alle
maal show". Ook het macho-ge
drag van de psycho's in de zaal
stelt niet veel voor, volgens Floris.
"Allemaal fake, en daarom is het
juist zo gaaf'.
Verder merkt hij op dat men de
echte psycho juist niet aan z'n kle
ren herkent. „Het zijn meer de roc-
kabillies die zo nodig in de juiste
kleertjes moeten lopen. Het maakt
voor mij niet zoveel uit of er ie
mand op kisten of Doctor Martin's
looptof op Nike-sportschoenen.
Alhoewel, dat gaat toch wel wat te
Madonna
In Utrecht lopen aardig wat psy
cho's rond. Bij elk groot feest of
concert dat een beetje in de rich
ting van de rock 'n' roll gaat, ko
men er minstens vijftien a twintig
binnenstappen. Floris kent de an
deren niet zo goed. Hij ziet ze al
leen bij zulke gelegenheden of bij
psychobilly-concerten in andere
steden. Waar zij zich verder mee
bezig houden, interesseert hem
niet, hij vermaakt zich wel, „want
Madonna is ook goed!".
Dat vindt Steve, de zanger van
Frenzy ook. „Verder hou ik van Le
vel 42 en Howard Jones. Adam, de
drummer, houdt erg van de Poli
ce", zo vervolgt hij. „Natuurlijk
ben ik beïnvloed door bandjes als
de Polecats en de Straycats, die
eind jaren zeventig, begin jaren
tachtig populair waren, maar ver
der terug gaan mijn roots niet".
Frenzy vormt daarmee een uit
zondering op het gros van de psy
chobilly-bands. De meesten heb
ben wel degelijk goed geluisterd
naar hun rockabilly-voorvaderen
uit de jaren vijftig. Vandaar dat
nummers van Elvis en Bill Haley,
maar ook van Hank Williams en
Gene Vincent, nu weer op het re
pertoire van menige psycho-band
voorkomen. Zij het dan in aange
paste versies, want de punk is niet
ongemerkt voorbijgegaan.
Lang waren de rock 'n' roll-go-
den van vroeger al vergeten toen
halverwege de jaren zeventig in
Cats vechten
New York vier rioolratten de kop
pen bfj elkaar staken en The
Cramps oprichtten. Deze onderwe
reldfiguren mengden de trashrock
die toen al bestond met de zuivere
rock 'n' roll uit de jaren vijftig en
produceerden een energie die tot
in Europa te voelen was.
Enige tijd later zagen de Engelse
Meteors hun kans. Zij kruisten de
rock 'n' roll met de Europese vorm
van trash: de punk. Van de Ameri
kanen namen ze het horror-image
over en schreven klassiekers als
'My daddy is a vampire'. De psy
chobilly, zoals het genoemd werd,
sloeg aan en verspreidde zich als
een ziekte. Eerst over Engeland
waar groepen met namen als The
Guana Batz, The Tall Boys en De
mented Are Go opdoken, later over
de rest van Europa met bands als
Les Wampas (Frankrijk), P.O.X. en
The Waltons (Duitsland), The
Voodoo dolls (Zweden) en de Ca
veman (Eindhoven).
Politiek
Eerst waren er alleen psycho's in
de grote stad te vinden, maar nu
hebben de plaatsjes in de meer af
gelegen delen van het land steeds
vaker ook een eigen clubje kuiven.
Will en Jeanine komen uit Roer
mond in Limburg. Zij zijn daar de
enige psycho's en moeten voor een
concert nog vaak helemaal naar
Amsterdam komen.
Met haar sterk Limburgs accent
vertelt Jeanine hoe ze met de mu
ziek in aanraking kwam: „Er was
zo'n jongen uit het Westen op
vakantie en die bracht die muziek
mee, hè. Eerst vond ik er niet veel
aan, maar na een paar keer horen
dacht ik toch, ja dat is wel mooi".
Will: „Ik heb altijd van punk ge
houden en dat doe ik nu nog wel,
maar ik vind dit ook heel mooi.
Door Jeanine ben ik meegegaan
Jeanine kent inmiddels een hoop
psycho's uit Amsterdam, die ze tel
kens bij concerten weer tegen
komt. Dan praten ze over de mu
ziek, vorige concerten, nieuwe pla
ten en vooral over het uiterlijk van
anderen. Zaken als politiek komen
niet aan de orde. Will: „Normaal
zou ik hartstikke links stemmen,
maar nu ik een dagje door Amster
dam heb gelopen, lfjkt de Cen
trumpartij me ook wel wat. Hoe de
anderen erover denken weet ik
niet, psychobillies hebben het
nooit over zulke dingen met elkaar.
Politiek is niet belangrijk voor
hen". Vriendschap is volgens Will
wel belangrijk. „Alle psycho's zijn
kameraden", zegt hij. „Maar ja",
reageert Jeanine, „Dat is bij andere
subculturen ook zo".
Schurft
De twintigjarige Steve van Fren
zy houdt er wel van om in Neder
land op te treden. Er is genoeg psy-
cho-publiek om volle zalen te trek
ken en bovendien zijn de zalen hier
gesubsidiêerd. Daardoor beschik
ken ze over betere apparatuur en
kunnen ze meer betalen.
In Engeland is er volgens hem
ook een goed publiek voor psycho-
billy-bands, alleen kun je er als
muzikantje brood niet mee verdie
nen. „Met de optredens en platen-
verkoop in de rest van Europa lukt
dat gelukkig wel".
Tenslotte wil Steve nog iets kwijt
over zijn kop met haar: „Het heeft
eigenlijk niets te maken met de
muziek die we spelen, het is ge
woon het mooiste kapsel dat ik kan
verzinnen. Ik loop met zo'n 'flat-
top' omdat het zo leuk zit. Trou
wens, als ik nu mijn haar aan de
zijkant nog zou laten groeien zou
de schurft er in komen".
ruzie voor
rechter uit
AMSTERDAM (ANP) Vier le
den van de Volendamse popgroep
The Cats hebben het vijfde lid,
lead-zanger Piet Veerman, gisteren
voor de rechter gedaagd wegens
contractbreuk. Zij zijn van mening
dat Veerman, die met ingang van 1
januari van dit jaar uit de groep
had willen stappen, niet aan de
contractueel vastgelegde opzegter
mijn heeft voldaan.
In een kort geding, dat voor de
president van de rechtbank in Am
sterdam diende, eisten ze daarom
dat de lead-zanger dit najaar nog
mee op tournee gaat en er pas in
1987 mee stopt. Bovendien vinden
ze dat Veerman geen solo-optre
dens meer mag geven met Cats-
banden zoals hij nu nog steeds
doet. Ze vrezen dat daar waar Veer
man alleen optreedt. The Cats als
groep niet meer aan bod komt.
De vier Catsleden vinden de
deelneming van Veerman aan de
tournee dit jaar noodzakelijk, om
dat ze nog geen vervanging voor
hem hebben. Ook zou de kwaliteit
van de groep zonder Veerman wor
den geschaad. Veerman zelf wil
Cats-zanger Piet Veerman
echter niet meer meespelen. Niet
alleen omdat, zo bleek tijdens de
behandeling van het geding, het
bepaald niet meer botert tussen de
musici, maar vooral omdat hij ern
stige problemen heeft met zijn ge
hoor en stem. Bij zijn solo-uitvoe
ringen zou hij daar minder last van
hebben.
Hij zegt wel op tijd te hebben
aangegeven uit de groep te willen
stappen, maar dat alleen de forme
le bevestiging daarvan enige dagen
te laat was.
Rechtbankpresident mr. B.J. As-
scher doet 10 juli uitspraak.
Jan Rietman: 'Ik denk in artiesten, niet in grammofoonplaten', (foto gpd>
landse Sport Federatie (NSF) en de „Na de Kuip, wat dan? Met de bei-
Nederlandse Hartstichting. de benen op de grond blijven, want
Intussen poogt presentator Jan kort daarop staan we met Los Vast
Rietman het hoofd koel te houden, gewoon weer in Beesd".
