Huishoudhulpjes als
basis van een snel
opbloei end concern
Grote uittocht van kaderleden bij ICTO
De kloof tussen
Wereldbank en
IMF groeit snel
Efficiënter distributiesysteem maakte Sorbo groot
GESLAAGDEN
MAANDAG 30 JUNI
Zijn bedrijf is vooral bekend van de afwasborstels,
maar hij doet nu ook in sokken, bloembollen, en zo'n
10.000 andere artikelen: directeur Jac. P. de Jong van
de Nedac Sorbo Groep. Op het fundament van een een
voudige gedachte bouwxle hij samen met zijn vrouw in
ruim twintig jaar tijd een enorm concern. Vorig jaar
redde hij een sokken- en panty-fabriek waar miljoenen
guldens overheidssteun hadden gefaald. "Het is een ge
schenk om zo'n onderneming te mogen opbouwen".
Jac. H. de Jonge proeft bedacht-
zaam. Hij weegt de kwaliteit van
de reclameslogan die hij zojuist
heeft verzonnen voor de jongste
telg van de uitdiende Nedac
Sorbo Groep, de bloembollen- en
zaadhandel Turkenburg. "Ik had
gedacht: De grond kust Turken-
burg. Kiemkracht van Turken
burg. Bloembollen en zaden van
Turkenburg brengen fleur en
kleur". Dan aarzelend: "Maar ik
weet nog niet zeker of we hem
gebruiken. Misschien is-ie te
diep. Dat is ook niet goed".
De Sorbo-directeur is van huis
uit een kunstzinnig mens. Ooit
leidde hij een eigen cabaret-re-
vue-gezelschap, hij schrijft nog
steeds liedjes en de meeste van
zijn reclameteksten bedenkt hij
zelf, zoals de tv-spots met Neder
lands meest bekende huishoud
ster Saartje, dorpsgenoot van
Nedac Sorbo.
kopen, maar een compleet pak
ket van afwasborstels, zemen,
vaatdoekjes, dweilen enzovoort,
in de juiste hoeveelheden en in
een keurig rek. Wat een juiste
hoeveelheid was, bepaalde hy
per produkt op grond van de om
loopsnelheid. Door steeds bij te
houden hoe snel de voorraad van
elk produkt slonk, en deze per
detailhandelaar bij te vullen,
hield deze diens rek met huis
houdhulpjes steeds up to date.
De werkwijze is intussen ver
gaand verfijnd. De vertegen
woordigers die de winkels bezoe
ken, zijn uitgerust met kleine
computers die alle gegevens per
winkel opslaan, en 's avonds aan
het magazijn doorgeven. Waarop
hier, opnieuw computer-ge
stuurd, de bakken met aanvullin-
door
Nel van Bemmel
De Jong begon zijn loopbaan
op de redactie van Het Vrije
Volk. In 1962 richtte hij, samen
met zijn echtgenote, het bedrijf
op. Dat gebeurde in het koets
huis achter hun woning met
twee bureaus van een tientje elk.
Het echtpaar was zo druk met de
■aak dat de kinderen, een zoon
en- een dochter, naar kostschool
gingen. Nu hebben beiden even
eens een functie in het familiebe
drijf. En met hen nog zo'n 450
werknemers.
Theorie
De rode draad in de geschiede
nis van Sorbo is de theorie van
De Jong over distributie. Daar
heeft hy hele verhandelingen
over geschreven. En in dit ge
sprek neemt hij ruim de tijd te
filosoferen over dit toch tamelijk
prozaische onderwerp.
Zijn bespiegelingen lijken lo
gisch en voor de hand liggend.
Ze komen erop neer dat een win
kelier beperkte voorraden van
een groot aantal artikelen moet
hebben, zodat de omloopsnel
heid hoog is en hij dus per vier
kante meter winkelruimte zo
veel mogelijk omzet.
Dat stelt eisen aan de distribu
tie. Om een voorbeeld te geven
van hoe het niet moet: een
verfwinkel verkoopt van een be
paalde kleur één blik per maand.
Maar hij kan die kleur alleen krij
gen in dozen van 12 stuks. Waar
door de winkelier met dure voor
raden komt te zitten en hij maar
een beperkt aantal kleuren in
voorraad kan nemen. Daarmee is
bovendien de consument niet ge
diend.
De Jong erkent de eenvoud
van zijn gedachte. Maar voegt
daar meteen aan toe dat het ver
anderen van deze inefficiënte
distributiemethoden minder
eenvoudig is, aangezien fabrie
ken bij voorkeur veel van het
zelfde produceren en ook het
transport in grote hoeveelheden
goedkoper is dan in kleine partij-
gen worden gevuld. De volgende
dag schrijft de computer voor
welke route de vrachtwagen het
voordeligst kan rijden om de
winkels zo efficiënt mogelijk te
bevoorraden.
Sorbo beperkte zich niet tot de
distributie van huishoudhulpjes.
Bij honderden artikelen breidde
het assortiment zich uit tot
10.000 nu, die in zo'n 5.000 le
vensmiddelenzaken en 3.000 tex-
tieldetailhandelszaken te koop
zijn. De omzet in consumentsen-
prijzen bedraagt nu 220 miljoen
gulden per jaar.
Ook ging Sorbo zelf artikelen
produceren. Dat begon in 1976
met de overneming van de groot
ste wask'nijperproducent van
Europa, Kok Houtwaren in
Leek.
Sokkenfabriek
Een zeer spectaculaire overne
ming deed Sorbo begin vorig
jaar. Toen kocht het de failliete
ondernemingen in sokken en
panty's, Jansen de Wit in Schijn-
del en Danlon in Emmen. De ene
reorganisatie na de andere, en
miljoenen guldens overheids
geld hadden deze modeprodu
centen niet kunnen redden. Maar
De Jong zag er brood in.
"Doordat de mode steeds snel
ler wisselt, groeit het bestaans
recht van de textielindustrie in
eigen land omdat die beter op de
wisselende trendts kan inspelen.
Verder slagen wij er door de
reorganisaties in om de fabrie
ken concurrerend met bij voor
beeld Italië te laten werken. En
Sorbo slaagde erin zo'n r
efficiëntere distributie-systema-
tiek te ontwikkelen. De Jong
noemde deze "Sorbo merchandi
sing" en bouwde zijn hele con
cern op dit fundament.
Pakket
Concreet betekende zijn werk
wijze dat hij als distributeur de
detailhandel geen enorme partij
afwasborstels probeerde te ver-
Directeur Jac. H. de Jong
er speelt ook een stuk gedreven
heid van mijzelf mee, dat ik die
bedrijven voor de afgrond weg
wilde halen".
Van de 550 werknemers die de
twee bedrijven oorspronkelijk in
dienst hadden, nam De Jong er
300 aan van wie 150 tijdelijk. Hij
bouwde een nieuwe, moderne fa
briek in Schijndel, liet die met
veel tamtam door Van Agt ope
nen, en begon de produktie in
grijpend te reorganiseren. De
succesvolle manier waarop hy
dit alles aanpakte, bezorgde hem
dit voorjaar de kwalificatie "ma
nager van het jaar".
Essentieel voor dit succes
noemt De Jong de mogelijkheid
om als ondernemer flexibel te
kunnen vernieuwen. Dat bete
kent ingrijpend automatiseren
en bij noodzakelijke ontslagen
niet te zeer gehinderd worden
door trage prodecures.
Carpe diem
Andere pijlers noemt De Jong
medewerkers die bereid zijn in
de ondernemer te geloven, en
een optimistische sfeer. Zelf
heeft hij in zijn directiekamer op
vallend het bordje "Carpe diem"
(Pluk de dag) hangen. Hy maakt
een blijmoedige indruk en bena
drukt het belang dat de werkne
mers zo veel mogelijk plezier
hebben in hun werk.
Hij zegt die te stimuleren door
de mensen in kleine groepen te
laten werken, en de structuur
van het concern vlak te houden,
zodat de weg van de werkvloer
tot de directiekamer kort is. De
hele Nedao Sorbo Groep met zijn
450 personeelsleden is opge
deeld in 36 werkmaatschappijen
die zichzelf moeten bedruipen.
De Jong: "De mensen voelen
zich daarbij happy. De grote ma
te van zelfstandigheid zorgt voor
een grote inzet want de mensen
zullen hun collega's niet gauw in
de steek laten. Als ze niet func
tioneren, werkt de sociale con
trole van de collega's: ze gaan
weg of zy passen zich aan".
Niet iedereen oordeelt zo posi
tief over deze structuur. De Dien
stenbond FNV beschouwt het
systeem als een manier om de
mensen op te jagen en in de ga
ten te houden. "Overal zyn de
ogen en oren van mijnheer De
Jong himself', zegt FNV-be-
stuurder J. Verheij: "Hij heeft
overal zijn mensen zitten. De
werknemers zijn bang voor ont
slag, en durven geen lid van de
bond te worden".
Achterhaald
De Jong zelf heeft een andere
verklaring voor het geringe aan
tal vakbondsleden: zijn mensen
hebben geen behoefte aan de
bond. Hij beschouwt de vakbon
den in hun huidige vorm trou
wens als een volstrekt achter
haald verschijnsel, gebaseerd op
verdwenen tegenstellingen tus
sen arbeiders en ondernemers.
Hij prijst zich gelukkig in zijn
eigen bedrijf geen arbeidsonrust
te kennen. Zodat hij de handen
vrii heeft voor nieuwe plannen.
En die zijn er genoeg. Behalve
met bloembollen en zaden, komt
Nedac Sorbo dit jaar nog met
'decoratieve cosmetica' in de su
permarkt. Om dameskleding
winkels op tijd van de steeds
sneller wisselende mode te kun
nen voorzien, gadn dit jaar drie
zogenoemde Tex-inns open waar
de vakdetaillist ieder moment
zijn winkel volgens de laatste
mode kan aanvullen. Een al ver
uitgewerkt plan om verf van
Brink/Molyn in de levensmidde
lenwinkels te brengen strandde -
althans voorlopig - op de plotse
linge moeilijkheden in dat be
drijf.
Daarnaast, belooft De Jong,
denken wij voortdurend over
nieuwe producten en nieuwe
branches, zoals de doe-het-zelf-
sector. In zijn brochure schrijft
hij: Wat vandaag waar is, is mor
gen minder waar en overmorgen
wellicht achterhaald.
Onder ministers van financiën uit
ontwikkelingslanden die Washing
ton aandoen gaat het gezegde: "Be
zuiden Pennsylvania Avenue,
wordt 19th Street Opeens heel
breed". Die woorden verwijzen
naar het blok waar de gebouwen
van de Wereldbank en het Interna
tionaal Monetair Fonds (IMF) hui
zen. Ze staan regelrecht tegenover
elkaar aan de 19de straat. De af
stand tussen de in 1945 opgerichte
tweeling wordt volgens financiële
deskundigen steeds groter.
De Wereldbank, officieel de In
ternationale Bank voor Wederop
bouw en Ontwikkeling, kreeg 41
jaar geleden de taak ontwikkeling
van lidstaten te steunen met lenin
gen. Het IMF kreeg een toezicht
houdende taak op het monetaire
stelsel en moest de financiële nood
op korte termijn lenigen. Verschil
tussen de twee is er nauwelijks
meer, zegt Richard Feinberg, fi
nancieel deskundige in Washing
ton. "De Derde Wereld kampt nu
met financiële en ontwikkelings
problemen op hetzelfde moment".
Zo'n situatie, meent Feinberg, ver
eist een optimale samenwerking
tussen IMF en Wereldbank. Maar
daar ontbreekt het juist aan. "De
coördinatie is ver te zoeken", zegt
hij.
In het Amerikaanse schulden
plan, in oktober voorgesteld door
minister van financien James Ba
ker, is de Wereldbank een hoofdrol
toebedacht, omdat ze geknipt is
voor het lange termijnwerk, dat
herstel nu eenmaal is. Baker wil de
vyftien grootste schuldenlanden fi
nancieel tegemoetkomen als zij
een economisch beleid naar het re
cept van IMF voeren. Op die ma
nier zou het IMF zich wat kunnen
terugtrekken uit landen waar het al
lang veel geld heeft uitstaan, aldus
Watkins.
Enkele jaren geleden konden
straatarme landen bij de banken
geen leningen meer krijgen en
voelde het IMF zich verplicht in
het gat te springen. Financieel des
kundigen in Washington reageren j
schamper op die suggestie. Elke,
grote schuldenaar die over de
schuld onderhandelt, moet tot van-
daag de dag nog steeds langs het
strenge IMF-loket voordat er spra-
ke kan zijn van grote Wereld-
bankleningen, dus nog steeds een
hoofdrol voor het muntfonds, con
stateren zij.
Medewerkers van de Wereld,
bank noemen de werkwijze van
het IMF bekrompen. "Ze hebben
hun ogen in de zak zitten", zegt een
hooggeplaatste functionaris. "En
dat is niet te verenigen met ontwik
keling". In plaats van samen te
werken, zeggen deskundigen, zit
ten de twee elkaar in de haren. Een
van de belangrijkste redenen is
volgens Feinberg dat de regering.
Reagan nog niet weet wat ze pre
cies van "de tweeling" wil en wel
ke rol ze in de schuldencrisis dient
te spelen. een\
Hij noemt Mexico als voorbeeld, weei
"In plaats van samenwerking tus- meri
sen de twee te stimuleren om een alle
afgewogen voorstel te maken dat tobt
rekening houdt met de armoede in ben
het land, plaatst de regering het zij h
IMF in de rol van opperrechter", tieki
aldus Feinberg. Mexico kan vijf tot
zes miljard aan leningen krijgen in InCi
ruil voor straffe bezuinigingen, zo-
als afschaffing van subsidies op."J
voedsel en andere produkten. Dat J
is het recept van het IMF, waaraan
een hoog sociaal prijskaartje F?"
hangt. De Wereldbank wacht liever P
af dan naar een alternatief te zoe-
ken, zegt Feinberg. i
De enige manier om de vicieuze "J
cirkel van het schuldenprobleem
te doorbreken is volgens sceptici
in Washington een sterk leider-
schap van de nieuwe Wereldbank-^
directeur Barber Conable.
(IPS)
ZR'll
b. k.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Aan de AI-
banianae Scholengemeenschap in Al
phen aan den Rijn zijn alsnog geslaagd
voor het diploma
Atheneum: E. Berg, H. Hoogervorst,
M. Hoogervorst, A. Knol, C. Nielen, E.
Stapper, M. Tjemmes, J. Winde, J. Wou
denberg.
Havo: I. Amelunxen, P. van Amster
dam, J. v.d. Berg, M. Brand, M. Bree-
baart, S. Dernee, H. Ho.iting, B. Koolho
ven, D. de Koster, C. Mens, M. v.d.
Plank, A. Stevense, V. Tjon-Sien-Kie, A.
Valentyn, E. Visser, M. van Wijk, K.
Wortman, D. Zimmerman, K. Zorn, J.
Zwaneveld.
Mavo: J. v.d. Berg, J. Bertens, K. v.d.
Blom, A. Brokx, Y. Graham. M. Harting,
A. v. Huis, D. Kasius, M. Looyenstein, S.
van Maanen, M. van Nieuwamerongen,
E. Schutrup, M. Tuyn, P. Verkuyl, W.
Versluis, J. Vreeswijk, M. v.d. Wal, M.
Westerlaken.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Aan het
Christelijk Lyceum in Alphen aan den
Rijn zijn geslaagd voor het diploma
Havo: M. van den Akker, F. Benne-
meer, D. Bezemer, E. Blanksma, W. de
Boer, H. Boogaard, A. Borst, J. Breg-
man, M. van Brenk, M. Brouwer, H. Bui-
telaar, A. Buijsen, K. van Dam, M. van
Dam, E. Dik, T. van Dokkum, A. Elde-
renbosch, M. Endenburg, G. Fioole, F.
Gordijn, A. de Groot, J. de Haas, J. Ha
ring, I. Harkes, C. Hazenberg, M. Hesse-
ling, R. de Hey. R. van den Hoofdakker,
E. Hoogertdoorn, W. Hoogendoorn, W.
van der Horst, E. Huffels. P. Jacob, M.
Jacobs, A. van der Jagt, E. Jas, H. de
Jong, H. de Jong, R. de Jong, H. de
Jongh, J. van de Kamp, J. van Klink, A.
Koetsier, G. Kolster, M. Koot, A. Koster,
K. van Krieken, J. van der Laan, H. de
Leeuw, A. van Leeuwen, C van Leeu
wen, V. van Leeuwen, R. Leliveld, H.
Loef,, R. Lünnemann, M. van Maasdam,
A. Manduapessy. I. van Maren, A. Mor
genrood, C. Neven, N. Pluim, E. Pons,
K. Punselie, R. Quakkelaar, P. de Raadt,
A. Renzenbrink, G. Roos, S. Roos, J.
van Rooijen, C. Rosenboom, S. de Rui
ter, C. Rijneveld, E. Schmal, C. Schoe-
vaars, R. Scholten, T. Schouten, M. Sira,
E. Slingerland, M. Spek, H. Verkerk, A.
Vermeulen, R. Vis, S. Vis, L. Visser, E.
van Vliet, F. van Vliet. R. de Vries, P.
Wagemaker, H. Wanders, M. Wardenaar,
E. van der Wees, A. Wiegman, W. van
der Wolf, L. van Woudenberg, D. Ybe-
ma, B. van der Zwaag, M. van Zwieten,
I. van de Vlugt.
Atheneum A: J. van Asch, T. van
Beyeren, K. Boere, J. van den Broek, M.
Brug, S. Bunnik, H. Burgmeijer, S.
Doelman, R. Faasse, J. Ferweda, R. de
Haan, P. van Harskamp, W. Heiner, D.
den Hollander, M. Honcoop, F. Hoogen
doorn, M. Ketel, T. Kleijn, H. Klompen
houwer, C. Knoop, H. Knoop, A. Koe
mans, W. Kraak, C. Kranenburg, A. Kra
nenburg, R. Laurens, M. de Leeuw, H.
Leppink, A. Menken, T. Michels, N.'
Moerman, C. Müller, M. Nagtegaal, E.
Plug, L. Swart, R. Terhorst, C. van de
Ven. P. Vernet, E. Visser, M. Volkers. I.
de Vos, E. de Vries, H. Wagenaar, J. de
Water, J. van der Wel, L. Westdyk, C.
Westerweele, H. Wijnmaalen.
Atheneum B: E. Albers, A. Bader, R.
Bakker, P. Baksteen, E. van Beest, S.
van den Berg, A. Berkenbosch, E. Blok
zijl, P. Boogaarts, H. van den Bos, I.
Bos, L. Bos, N. Bos, M. Bouman, A.
Brussaard, G. Buijsen, P. Captein, M. Ie
Clercq, I. Dekker, E. van Eek, K. Entho
ven, Y. Faay, P. Floris, I. Frankel, E. van
Geest, J. de Gelder, R. Hanegraaff, M.
Haring, C. Harts, G. Heemskerk, J. Jan
sen, C. Kempenaar, O. van Klaveren, K.
Koning, E. Krol, J. Laanstra, E. Lange.
K. Langeveld, H. van der Loo, J. van der
Marei, L. Meyaard, M. Niks, G. Ouwer-
kerk, M. Petrelli, H. Prins, F. Raasveldt,
H. Ravesloot, H. Rozenboom, J. Schout
R. van de Stouwe. W. Tankink. R. var
Teijlingen, K. Verkerk. L. Verwoerd, E.
Vis, K. Voogel, R. Voogel, G. Vroege, E.
Weststrate.
Gymnasium A: D. Comijs, H. Kruyt,
A. van de Pol, A. Schouten, A. Taselaar,
L. Voortman.
Gymnasium B: P. Boddaert. M. van
Egmond, A. Oosterman, D. Scharn, A.
Straathof, E. Termorshuizen, M, Vellin-
ga, M. Verdel, J. Vlasblom, A. West
broek, M. Westerbeek, A. Zaal.
KATWIJK - Aan de BestevaerMavo in
Katwijk zijn geslaagd:
C. van Duyn, A. Haasnoot, G. Kloos,
H. van der Mey, E. van der Plas, R. Var-
kevisser, M. Verloop, J. Zwanenburg.
HAARLEM - Aan de HEAO in Haar
lem zijn geslaagd:
I. Berbee, J. Lemmers, A. van der
Plas, C. Staveren, E. van Trigt, M. Wil
helmus, M. Bos, A. Kromhout, M.
Schulte Kuperjans, R. Timmers, H. Ver
hoeven.
De scheuring binnen het ICTO
(Interkerkelijk Comité Tweezij
dige Ontwapening) zet zich
voort. De afgevaardigden van on
geveer twintig van de honderd
afdelingen uit de verenigings
raad beraadden zich zaterdag in
Baam, nadat deze met twee der
de meerderheid mr. J.L. Janssen
van Raay als voorzitter had ge
handhaafd.
Een compromisvoorstel om
een ad interim-bestuur onder
voorzitterschap van kol. b.d. H.
Meijer te benoemen zonder Jans
sen van Raay, werd om formele
redenen niet in stemming ge
bracht. Daarop verlieten boven
genoemde afgevaardigden de
zaal van de gereformeerde kruis
kerk te Baarn.
Janssen van Raay noemde na
afloop het opstappen van deze le
den van de verenigingsraad geen
verzwakking voor het ICTO. Op
een persconferentie zei hij juridi
sche stappen te overwegen als ze
daadwerkelijk mensen zouden
oproepen voor het ICTO te be
danken. Afhankelijk van de
schade moet de verenigingsraad
besluiten of het tot een proces
komt. Als het compromisvoor
stel zou zyn aanvaard, zou naar
zijn mening het verlies aan leden
en afdelingen niet meer te over
zien zyn geweest. De afdelingen
zouden het niet genomen heb
ben als „een kleine minderheid
hen had weggetreiterd", zo liet
hij weten.
Slagveld
Het Tweede-Kamerlid W. Ma-
teman (CDA), voor de eerste keer
als lid van het comité van advies
en aanbeveling uitgenodigd een
vergadering bij te wonen, zei na
afloop dat Janssen van Raay wel
iswaar de slag had gewonnen,
maar een slagveld had achterge
laten. Naar zijn mening wint nie
mand met deze uitslag, omdat nu
een deel van het oude kader is
opgestapt. „Een uiterst tragische
gang van zaken", aldus Mate-
Vorige maand traden vier be
stuursleden af die weigerden nog
langer met Janssen van Raay sa
men te werken. Zij verweten
hem dat hij te nauwe banden on
derhoudt met het Oud Strijders
Legioen (OSL), dat hij het ICTO
gebruikt om propaganda te ma
ken voor het Strategisch Defen
sie Initiatief (SDI) en dat hij de
betrekkingen met de kerken ver
waarloost.
Het ICTO werd in 1977 opge
richt uit verontrusting over de
campagne van het IKV (Interker
kelijk Vredesberaad) tegen de
kernwapens. De kerken hebben
het ICTO nooit als gesprekspart
ner willen erkennen. Behalve
een eenmalige gift van tiendui
zend gulden van de gereformeer
de kerken in Nederland is het IC
TO er niet in geslaagd financiële
steun van de kerken te krijgen.
Wel werd onlangs bekend dat het
ICTO, dat inmiddels ruim 13.000
leden heeft, incidenteel subsidie
van de NAVO heeft ontvangen.
Bisschoppen verwerpen ge
bed in Liturgiekrant. De rooms-
katholieke vredesbeweging Pax
Christi heeft een gebed ge
schrapt uit de liturgiekrant die
zij ter gelegenheid van de vredes-
week had samengesteld. Enige
Nederlandse bisschoppen had
den ernstige bezwaren tegen het
gebed. Dit heeft dr. H. van Mun
ster OFM, secretaris-generaal
van de Nederlandse bisschop
penconferentie, desgevraagd
medegedeeld.
Deze bisschoppen vinden dat
de tekst in de Liturgiekrant de
suggestie wekt dat het bedoeld is
om te worden gebruikt in een eu
charistieviering, aldus pater Van
Munster. Het Pax Christi-gebed
voldoet echter niet aan de eisen
die de rooms-katholieke traditie
aan zo'n gebed stelt en mag dus
niet in vieringen worden ge
bruikt, menen deze bisschoppen,
van wie Van Munster noch de na
men noch het aantal bekend wil
de maken.
De beslissing om het gebed
niet in de tweede druk van de Li
turgiekrant op te nemen, heeft
Pax Christi zelf genomen. „Het
was niet onze bedoeling dat de
tekst als een eucharistiegebed
zou worden opgevat," aldus J.
Gruiters, adjunct-secretaris van
Pax Christi. „We erkennen dat
de tekst enigzins die suggestie
wekt."
Arrestatie. De Zuidafrikaan-
se veiligheidspolitie heeft vrij
dagavond ds. Wolfram Kistner,
stafmedewerker voor gerechtig
heid en verzoening van de Zuid-
afrikaanse Raad van Kerken, bij
een zendingsstation in Transvaal
gearresteerd. Dit heeft de werk
groep KAIROS (christenen te
gen apartheid) te Utrecht bekend
gemaakt.
Tijdens de arrestatie was Kist
ner in gezelschap van twee West-
duitse theologen: prof. Wolfgang
Huber uit Heidelberg, de vorige
voorzitter van de Duitse „Kir-
chentag", en Hans-Jürgen Bec-
ken van het zendingswerk van
de Evangelische Kerk in Duits
land. De veiligheidspolitie, die
de arrestatie bevestigde, heeft
geen reden hiervoor opgegeven.
Zuidafrikaanse Raad van Ker
ken trotseert noodtoestand. De
Zuidafrikaanse Raad van Ker
ken heeft afgelopen week meer
malen de maatregelen van de
noodtoestand overtreden. Van
tevoren had een juridisch mede
werker de Raad gewaarschuwd
dat de agenda en de verslagen
daarmee in strijd zouden zijn.
Niettemin besloot de Raad de
jaarvergadering onder het thema
„hoop in de crisis" door te laten
gaan.
Welke consequenties dit voor
de deelnemers zal hebben, valt
nog niet te overzien. „De politie
is de eerste dag niet gekomen om
ons allemaal te arresteren," zei
een zwarte predikant na afloop.
„Dus zullen we een voor een
thuis gearresteerd worden".
Beyers Naudé toonde de voor
zichtigheid van een slang (Mat-
theus 10 16). toen hij bij het
voorlezen van het jaarverslag dat
gedeelte oversloeg waarin de na
men stonden van 50 kerkelijke
medewerkers en predikanten die
onder de noodtoestand zijn gear
resteerd. In plaats daarvan werd
deze lyst tijdens de slotkerk-
dienst voorgelezen.
Ook de discussie over de
dienstplicht voor blanken en het
ontbreken van vervangende
dienstplicht was in strijd met de
voorschriften van de noodtoe
stand. Daarop staan straffen van
maximaal tien jaar gevangenis
straf of 20.000 Rand (ongeveer
20.000 gulden). De afdgevaardig-
den naar de jaarvergadering wil
den met hun vrijmoedigheid
echter duidelijk maken dat hun
plaats aan de zijde van de slacht
offers is.
Sokkenproduktie in de
'.fabriek van Jansen de Wit in Schijndel.
GPD)
