Beperkte amnestie
Poolse 'oppositie'
Al 920 vakbondsleiders opgepakt
Fantastische zomerkoopjes bij Kreymborg.
29r-
39r-
Jaruzelsld hoopt op verzoening
Socialisten Portugal
kiezen nieuwe leider
Peruaanse gardisten
vervolgd na bloedbad
MAANDAG 30 JUNI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
WARSCHAU (DPA/AFP/UPI/Rtr) - De Poolse partijleider Wojciech Jaruzelski heeft
gisteren gedeeltelijke amnestie aangekondigd voor politieke gevangenen. Tegelijker
tijd maakte hij echter duidelijk dat veel vooraanstaande dissidenten van de maatregel
zijn uitgesloten.
Protestmars na
mis in Poznan
POZNAN - Tijdens de rede van de
Poolse partijleider Jaruzelski na
men in Poznan 30.000 mensen deel
aan een heilige mis die werd opge
dragen door de Poolse primaat kar
dinaal Jozef Glemp in aanwezig
heid van alle Poolse bisschoppen.
De mis werd gehouden ter nage
dachtenis aan de 74 slachtoffers
van de eerste gewapende opstand
tegen de communistische regering
op 28 juni 1956.
Na afloop van de mis hielden
zo'n 5000 mensen, voor het meren
deel aanhangers van Solidariteit,
een protestmars naar een monu
ment ter ere van de slachtoffers
van die opstand. Er werden leuzen
geroepen als „Geen vrijheid zon
der solidariteit", „Wij willen Lech
(Walesa) en niet Wojciech (Jaru
zelski)" en „Laat de politieke ge
vangen vrij". Honderden leden van
de Poolse oproerpolitie (Zomo's)
sloegen de optocht in een kwartier
met de wapenstok uiteen en ver
richtten een tiental arrestaties.
Vorig jaar één
misdrijf per 4
gezinnen in VS
WASHINGTON (Rtr) - Vorig
jaar, zoals in 1984, is één op elke
vier gezinnen in de Verenigde
Staten slachtoffer geworden
van een in mindere of meerdere
mate ernstig misdrijf. Meer dan
22 miljoen huishoudens, aldus
een jaarlijks rapport van het
ministerie van justitie dat van
daag is gepubliceerd, hadden te
maken met verkrachting, bero
ving, overval en inbraak of dief
stal.
Er is niettemin sprake van
een verbetering ten opzichte
van 1975, een jaar toen de sta
tistiek voor het eerst werd bij
gehouden en bijna eenderde
van de Amerikaanse gezinnen
slachtoffer van een misdaad
werd.
„Het is duidelijk dat misdaad
een ernstig probleem voor onze
samenleving blijft", zei Steven
Schlesinger, directeur van het
Bureau voor de Statistiek van
het ministerie. Het enige ver
grijp dat vorig jaar in belangrij
ke mate minder werd gepleegd
dan in 1984, was beroving van
de persoon. Volgens het rap
port waren vorig jaar vooral de
families met hoog inkomen in
voorsteden slachtoffer van de
misdaad.
De amnestiemaatregel maakte on
derdeel uit van een vier uur duren
de toespraak van Jaruzelski tijdens
het eerste congres van de Poolse
communistische partij sinds de cri
sis omtrent het vakverbond Solida
riteit in 1981. Het congres werd bij
gewoond door de Russische partij
leider Michail Gorbatsjov. Jaru
zelski verstrekte weinig bijzonder
heden over de amnestie, maar on
derstreepte dat deze geen betrek
king heeft op politieke gevangenen
die al eerder amnestie kregen en
daarna opnieuw zijn veroordeeld.
Gezien deze voorwaarde komt
Vladyslav Frasyniuk, een van de
leiders van Solidariteit, waar
schijnlijk niet op vrije voeten. De
vooruitzichten op vrijlating voor
Adam Michnik, Bogdan Lis en mo
gelijk de vorige maand gearresteer
de Zbigniew Bujak, die samen met
anderen zijn beschuldigd van po
gingen de staat omver te werpen,
zijn daarentegen beter,.zo werd uit
politieke bronnen
Volgens kerkelijke informatie
heeft Polen ruim 300 politieke ge
vangenen. Eerdere amnestieverle
ningen werden in het Westen kri
tisch ontvangen vanwege hun be
perkte karakter en omdat ze geen
betrekking hadden op de leiders
van het verboden vakverbond Soli
dariteit.
Noodtoestand
Het congres, dat naar verwach
ting tot en met donderdag zal du
ren, is het eerste in vijf jaar. Het
laatste buitengewone negende par
tijcongres was juli 1981 speciaal
bijeengeroepen om het hoofd te
bieden aan de crisis die was ont
staan door het optreden van Soli
dariteit. In december 1981 werd de
noodtoestand afgekondigd, het
geen het officiële einde betekende
van het vrije vakverbond.
De aanwezigheid van Gorbatsjov
wordt beschouwd als een teken
van persoonlijke goedkeuring
Jaruzelski's poging de Poolse com
munistische partij van de onder
gang te redden en haar invloed op
nieuw te laten gelden. Jarulzeski
noemde het uitroepen van de
noodtoestand zondag voor de circa
1800 afgevaardigden een „hoogste
noodzaak". Maar hij voegde daar
aan toe dat de episode-Solidariteit
definitief tot het verleden behoort.
Zonder namen te noemen om
schreef hij de leiders van Solidari
teit als „agenten van het buiten
land, fanatici en renegaten". Tege
lijkertijd sloeg hij een verzoenende
toon aan tegen de miljoenen gewo
ne leden die Solidariteit indertijd
aan zich had weten te binden. „De
partij maakt een verschil tussen
extremisten en de miljoenen op
rechte mensen die van Solidariteit
deel uitmaakten".
Jaruzelski pleitte voor „goede en
constructieve betrekkingen tussen
de katholieke kerk en de staat, die
gebaseerd moeten zijn op het prin
cipe van scheiding tussen kerk en
staat, de naleving van de grondwet
en de wetten van de Volksrepu
bliek, alsmede de erkenning van
Polen als zijnde een communisti
sche staat". Hij sprak zich uit voor
de vrijheid van- geweten en geloof
van de burgers, maar bekritiseerde
in dat kader het „anti-socialisti
sche klerikalisme" van sommige
priesters dat het land schade toe
bracht.
LIMA (AFP/AP) - De Peruaanse
president, Alan Garcia, heeft ver
klaard dat vorige week na een op
stand in de gevangenis Luringan-
cho meer dan 100 gevangenen zijn
geëxecuteerd door leden van de re
publikeinse garde. Tijdens een be
zoek aan de gevangenis in Lima,
waar strijders van de extreemlink
se guerrillabeweging Lichtend Pad
vastzaten, zei Garcia dat alle ver
antwoordelijken zullen worden
vervolgd.
Garcia zei dat 30 tot 40 leden van
de paramilitaire politie of Republi
keinse Garde zich schuldig hadden
gemaakt aan het neerschieten van
de gevangenen, die - nadat zij zich
hadden overgegeven - op de grond
moesten gaan liggen en vervolgens
in koelen bloede werden gedood.
i* LONDEN - In het Londense Hyde Park protesteerden gisteren duizen
den Britten tegen de houding van de regering-Thatcher ten opzichte van
Zuid-Afrika. Het uitblijven van economische sancties in Europees ver
band wordt met name geweten aan tegenwerking van de Britse conserva
tieven. (foto ap)
LISSABON (Rtr/AFP/UPI) - De
Portugese socialisten (PS) hebben
gisteren met overweldigende
meerderheid de voormalige direc
teur van de Portugese centrale
bank, Victor Constancio, tot hun
nieuwe leider gekozen. De 42-jari-
ge Constancio, die kandidaat stond
voor de post van secretaris-gene
raal, beloofde zijn partij weer in de
regering te brengen.
De ex-minister van financiën
kreeg op de laatste dag van het
driedaagse partijcongres van de
PS bijna 80 procent van de stem
men op een totaal van ruim 130Ó
afgevaardigden. Hij komt in de
plaats van Mario Soares, die de
partij in 1973 oprichtte en in fe
bruari tot president van Portugal
werd gekozen.
Constancio, die geldt als een zeer
ervaren financieel-deskundige, zei
dat met het congres een periode
van vernieuwing voor de partij is
aangebroken. Bij de algemene ver
kiezingen in oktober leed de PS
een grote nederlaag waardoor ze
haar zetels in het parlement zag
slinken van 101 tot 57.
Hij spoorde de socialisten aan de
oppositie tegen de minderheidsre
gering van de centrumrechtse So
ciaaldemocratische partij (PSD) op
te voeren om de verloren meerder
heid en regeringsmacht te herove
ren. Bovendien moet de partij het
linkse electoraat, dat in Portugal
de meerderheid heeft, herenigen
door stemmen terug te winnen van
de pas opgerichte centrumlinkse
Democratische Vernieuwingspar
tij (PRD) en de communisten.
Op het congres werd ook een
nieuw beginselprogramma aange
nomen, waarin alle verwijzingen
naar het' marxisme zijn geschrapt.
Constancio zei dat de PS achter het
lidmaatschap van de EG staat en
&rote waarde hecht aan verbon
denheid met het westen en Portu-
gals rol in de Navo.
Auto James
Bond geveild
NEW YORK - De auto waarmee
James Bond in de film „Gold-
finger" door de Zwitserse Al
pen snelde en de boevenwagen
die hem in deze uit 1964 date
rende rolprent achtervolgde,
zijn zaterdag op een veiling in
New York voor respectievelijk
700.000 en 300.000 gulden van
de hand gegaan.
Bond's auto, een Aston Mar
tin DB5, die in de film voorzien
was van bijzondere anti-vol-
gers-acessoires als machinege
weren, intrekbare bandenver
nielers en olie- en teersproeiers,
kwam in het bezit van een on-
roerend-goedontwikkelaar.
Nieuwe stakingen verwacht in Zuid-Afrika
JOHANNESBURG (GPD) - Onge
veer 920 vakbondsleiders zijn
sinds het uitroepen van de
noodtoestand in Zuid-Afrika, nu
meer dan twee weken geleden,
gearresteerd. Dat meldt de Labour
Monitoring Group, een groep die
zich bezighoudt met het beharti
gen van de belangen van de geor
ganiseerde vakbeweging. Onder de
gearresteerden bevindt zich ook de
president van de grootste Zuidafri-
kaanse vakbondsfederatie COSA-
TU. Eliah Barayi.
door
Ruud de Wit
Regeringsfunctionarissen ver
klaarden eerder dat gevangenen op
18 juni in drie strafinrichtingen in
Lima in opstand waren gekomen.
Bij de bestormingen van veilig
heidstroepen die nodig waren om
een einde aan de ongeregeldheden
te maken, zouden 250 gevangenen
zijn omgekomen.
De gevangenissen, twee voor
mannen en één voor vrouwen, wer
den voornamelijk gebruikt voor
het vasthouden van vermeende le
den van de guerrillabeweging Sen-
dero Luminoso (Lichtend Pad).
President Garcia zei dat hij de poli
tiefunctionarissen had laten over
brengen naar de Canto Grande,
een nieuw gevangeniscomplex ge
legen in de woestijn buiten Lima.
De minister van wet en orde,
Louis le Grange, gaf zaterdag voor
het eerst de naam vrij van een op
grond van de noodtoestand gear
resteerde Zuidafrikaan. De per
soon waarom het gaat is Zwelakhi
Sisulu, de hoofdredacteur van het
jonge, maar zeer snel groeiende
tweemaandelijkse blad, The New
Nation, dat een half jaar geleden
werd opgericht door de Zuidelijk-
Afrikaanse katholieke bisschop
penconferentie, de SACBC. Sisulu
is een zoon van de tot levenslang
veroordeelde ANC-leider Walter
Sisulu, en Albertina Sisulu, de vi-
ce-presidente van het Verenigd
Democratisch Front (UDF).
Andere vooraanstaande perso
nen in Zuid-Afrika die voor 100
procent zeker door de veiligheids
politie gearresteerd zijn, maar
waarover officieel niets gemeld
mag worden, zijn: dr. Kirtsner, de
secretaris van de Zuidafrikaanse
Raad van Kerken én de rechter
hand van dr. Beyers Naude; Eliah
Barayi, de president van de groot-
De gematigde Zoeloe-voorman Buthelezi spreekt zijn aanhangers toe in
het Jubilani stadion in Soweto. De Zuidafrikaanse regering heeft andere
zwarte leiders de mond gesnoerd. (foto ap>
ders van de NUM (National Union
of Mineworkers), de grootste vak
bond in Zuid-Afrika, - voor zover
niet gearresteerd -, maandag een
oproep plaatsen voor een algehele
staking voor onbeperkte duur van
alle georganiseerde vakbondsle
den.
Het aantal dodelijke slachtoffers
van het politiek geweld gedurende
het afgelopen weekend bedroeg
volgens het regeringsbureau van
informatie 14 personen, waarvan 4
werden gedood door de politie. De
vier zouden ANC- terroristen zijn
geweest die via de grens met
Botswana met Russische wapens
het land zouden hebben trachten
binnen te komen. Verder ontplofte
er zaterdag in Queenstown een
bom in een winkelcentrum, waar
bij een blanke jongen van 12 ern-
ste vakbeweging in Zuid-Afrika,
de COSATU; en Moses Mayekiso,
de president van de Metal and Al-
lied Workers Union, de MAWU.
Vanwege de aanhoudende arres
taties van vakbondsleiders worden
nieuwe stakingen verwacht. Aan
vankelijk waren de meeste vak
bondsleiders ondergedoken, zodra
bekend werd dat de Zuidafrikaan
se politie een klopjacht op hen had
geopend in de nacht dat de
noodtoestand van kracht werd.
Maar donderdag besloten vele
vooraanstaande 'vakbondsleiders
uit hun onderduikplaats te komen
en weer naar hun werk te gaan. Al
dus werd Barayi gearresteerd zo
dra hij zijn opwachting maakte op
de mijn.
Naar verwachting zullen de lei-
stig gewond raakte en een man van
31 licht.
Het aantal doden sinds het uit
roepen van de noodtoestand is in
middels opgelopen tot 91, wat een
gemiddelde is van meer dan 5 per
dag. Een gemiddelde dat trouwens
hoger is dan dat van een vergelijk
bare periode voor het uitroepen
van de noodtoestand.
Zondag was het verder de hele dag
onrustig in de zwarte miljoenen
stad Soweto bij Johannesburg.
Daar hield de omstreden Zoeloe
leider en president van het thuis
land KwaZoeloe, Gatsha Buthelezi
een zogenaamde bid-bijeenkomst.
Terwijl alle politieke bijeenkom
sten door de regering-Botha verbo
den zijn, kon Buthelezi ongestoord
zijn gang gaan. Sterker nog, hij kon
bij zijn optreden in Soweto reke
nen op een 'veiligheidsmacht' van
zeker 100 militairen en politieagen
ten, die het Jabulani-stadion volle
dig bewaakten.
Buthelezi zelf werd met een heli
kopter het Jabulani-stadion bin
nengebracht. Daar waren slechts
10.000 aanhangers van hem samen
gekomen, ofschoon van te voren
de indruk was gewekt, dat het om
een massabetoging zou gaan. De
Inkatha-leider sprak zich opnieuw
uit tegen internationale economi
sche sancties, terwijl hij ook het
ANC en het UDF zwaar aanviel. Na
afloop werd er een bezinebom ge
gooid naar een van de bussen,
waarmee de aanhangers van Bu
thelezi vanuit KwaZulu waren aan
gevoerd. Minstens een persoon
kwam hierbij om het leven. Later
botsten nog eens drie bussen en
een zogenaamde mini-bus op el
kaar, waarbij 17 personen gewond
raakten.
Vrijetijdsjack. Katoen/polyamide.
In navy, geel, tur-
quoise en esmerald.
Normaal 729.— Nó w
Geruite vrijetijdsbroek van Tarlac.
100% Katoen. M
In kobalt. S§ t f
Normaal 79.- Nó
Shirt met korte mouw. 100%
Katoen. In diverse
kleuren. Normaal
35r/39.-/45r Nó
Vrijetijdsbroek. 100% Katoen. In
beige, navy, wit,
bleu en grijs.
Normaal 59- Nó
Katoen. In
Pullover. Katoen/acryl. In diverse
kleuren. M -
Normaal 69r/ CJ
79.-/89.-/98.- NuT/r"
Vrijetijdsbroek van Tarlac. 100%
Katoen. In beige, bleu,
wit, lichtgrijs en navy. C
Normaal 79r Nó w
Zomertweed kolbert. 100% Zuiver
scheerwol. In grijs, blauw en beige.
Normaal 219r/ 1
239- Nól/Yr-
Bandplooipantalon in Tinnen-look'.
Polyester/wol/linnen. Iru^
grijs, blauw, beige en
raf. Normaal 109,-Nó w
