52
Lichtknopjes maar deel werk
PTT schaft huur
luxe toestellen af
Conflicten over servicekosten
beslecht door huurcommissie
Vrouwenadviescommissies bewaken wooncomfort
Muggenziften
Servies om
mee te
combineren
Consument
De klok aan de
haal met test
Basisbeurs
MAANDAG 23 JUNI 1986
PAGINA 9
Mevrouw Van Nvffelen: "Als vrouw je stem laten horen". ifoloGPm
door Runa Hellinga
o
Wanneer in Frankrijk een vrouw er
tijdens het liefdesspel duidelijk
blijk van geeft dat zij aan iets
anders ligt te denken, kan het
gebeuren dat haar minnaar haar in
plat-Frans vraagt: 'Hé, chérie, lig je
soms naar vliegen te kijken?"
Vliegen - door die goedmoedige
brommertjes zou ik mij in zo'n
situatie niet gauw laten afleiden,
maar bij muggen weet ik het zo net
nog niet. Wat een gespuis is dat!
Wil ik dan bij de les blijven, dan
moet er toch minstens een
Casanova aan het werk zijn.
En altijd moeten ze mij hebben. Ik
heb mij eens laten vertellen dat dat
komt omdat ik 'zoet bloed' heb.
Een raar verhaaltje, waarover ik
maar eens een parasitoloog heb
geraadpleegd. Hij reageerde nogal
gestoken. Met dat soort onzin hield
hij zich niet bezig. Hij gaf me het
telefoonnummer van een expert op
muggengebied. Deze wist mij te
vertellen dat sommige mensen
inderdaad eerder en vaker
gestoken worden dan andere. Zij
hebben meer 'attractiestoffen' voor
het insekt. In Duitsland en
Amerika zijn onderzoeken gedaan
die dit hebben uitgewezen. Maar
wat iemand nu precies in zich moet
hebben om als een waar
'tankstation' voor muggen te
fungeren, is niet duidelijk. Het
zoet-bloed-verhaal blijkt echter
een bakerpraatje té zijn.
Wist u overigens dat het alleen de
wijfjesmuggen zijn die steken? Zij
schijnen het bloed nodig te hebben
voor de dooiervorming in hun
eitjes. Eitjes, ach, wat klinkt dat
weer lief. Je zou bijna consideratie
met ze krijgen, met die rotmuggen.
We zijn onlangs op vakantie
geweest in Israël. Attenoje! Wat
heeft dat land te lijden van deze
tweevleugelige terroristjes! Vooral
in de streken rondom de Dode Zee
komen soms plagen voor die een
oud-testamentische omvang
kunnen aannemen. Elk jaar weer
verschijnen er artikelen in de
kranten over deze lastposten. Zo
ook dit jaar, in The Jerusalem Post.
De schrijfster van het artikel gaat
onder andere in op de zogenaamde
'branders', chemische tabletten die
geruime tijd voor het slapen gaan
aangestoken moeten worden en
waarvan de walm de insekten een
nacht lang afschrikt. Echt gelukkig
met dit middel is men niet. De
dampen zijn schadelijk voor de
gezondheid. Vandaar dat men
liever met elektronische
verdelgers werkt. Een ervan draagt
de naam 'Katlan', wat letterlijk
vertaald 'moordenaar' betekent.
Het apparaat bestaat uit een paarse
lamp in een soort gaasconstructie
die onder hoge spanning staat.
Insekten die tegen de lamp willen
lopen, worden zodoende
onmiddellijk geëlektrokuteerd.
Doordat het apparaat aan het
plafond wordt bevestigd en men
de stroomsterkte laag heeft
gehouden is het niet gevaarlijk
voor kinderen. Ook is het gesis en
geknetter van vleugels en pootjes
voor de slaper nauwelijks
waarneembaar. Dit voor de
teerhartige zielen onder ons, want
die heb je ook.
Neem bijvoorbeeld die kapitein,
een personage uit zeker jeugdboek
waarover een geletterde collega
mij tijdens het schrijven van dit
stukje vertelde. Toen er een mug
op de getatoeëerde arm van de
oude zeerob neerstreek, sloeg hij
het insekt niet dood maar blies hij
het diertje er zachtjes vanaf, en
sprak daarna de volgende
woorden: 'Ach mug, is de wereld
dan zo klein dat er voor ons beiden
geen plaats in zou zijn!"
Dat is wel even wat anders dan dat
moorden van mij. De meppen die
ik uitdeel met de krant - mijn
echtgenoot zit meteen haaks in
bed. En een hekel dat hij heeft aan
al die bloedvlekken op het behang!
Elke winter is het witten geblazen.
Hoewel - hij heeft er onlangs iets
op gevonden. De spatten worden
nu keurig weggewerk met
correctielak, dat spul datje
gebruikt bij typefouten.
De beste verdediging tegen
muggen is natuurlijk nog steeds de
klamboe, die sluier waaronder
onze Jantjes in vroeger tijden van
hun verloofde in Holland lagen te
dromen. Het ding is voor een luttel
bedrag verkrijgbaar in elke goede
zaak voor kampeeruitrustingen.
En het staat nog mooi ook. Het is
net of je in een hemelbed ligt met
al dat gaas boven je.
Van dat gezoem ben je dan
natuurlijk nog niet af, al klinkt het
wat zwakker en kan de mug niet in
je oorschelp kruipen, een
akoestische ruimte waarop hij
haast net zo dol lijkt te zijn als een
violist is op de Royal Albert Hall.
Muggen. Pierre Kemp schreef eens
over ze: "De spelende muggen zijn
vanavond niet zo groot./Hun
ouders van gisteren zijn zeker
dood!" Laten we het hopen. Alle
beetjes helpen.
(Zei de mug).
ANGELA PINNEBERG
„De bezuinigingen zijn op dit
moment natuurlijk een groot
probleem. Je ziet tegenwoor
dig bijvoorbeeld dat de open
keuken, die Vroeger iets was
waar bewoners keuzevrijheid
in hadden, in de sociale wo
ningbouw vaak verplicht
wordt gesteld, want dat scheelt
een scheidingswand en ruimte.
De badkamers worden ook
steeds kleiner, zodat de was
machine naar zolder moet. Je
moet zelfs in de gaten houden
dat ze in de slaapkamers wel
ruimte voor kasten plannen,
want dat die er ook nog in moe
ten, wordt soms gewoon verge
ten".
Moeizaam
Mevrouw L.P. van Nuffelen is
voorzitter van de Stichting Lande
lijk Contact Vrouwenadviescom
missies. De ruim plaatselijke 200
Vrouwenadviescommissies
(VAC's) proberen al zo'n veertig
jaar opdrachtgevers, architecten
en bouwers ervan te overtuigen dat
er rekening moet worden gehou
den met de wensen van de bewo
ners. Een moeizame klus in een
wereld waar vrouwen, en bewo
ners, eigenlijk amper meetellen.
Inspraak is in de volkshuisvesting
nog steeds een ongewoon begrip.
"De dames van de elektriciteits
knopjes', zo worden de leden van
de VAC's soms smalend omschre
ven. Als deze bijnaam al terecht is,
hebben architecten en bouwers dat
niet in de laatste plaats aan zichzelf
te wijten. De VAC's houden zich
niet met de lichtknopjes bezig, om
dat ze dat zo leuk vinden, maar om
dat het in al die tijd nog steeds niet
overal is doorgedrongen dat stop
contacten niet op kindervinger-
hoogte thuishoren en dat licht
schakelaars erg onpraktisch zijn
als ze bijvoorbeeld achter een
openzwaaiende deur verborgen zit
ten.
Hoogbouw
De eerste VAC's zijn ontstaan tij
dens de golf van nieuwbouw die na
de oorlog over Nederland spoelde.
De initiatiefnemers waren in de
meeste gevallen plaatselijke vrou
wenorganisaties die vonden dat er
meer rekening gehouden moest
worden met de wensen van de be-
wóners. Hoewel ze vaak klagen
over de lichtknopjes, hebben de
VAC's zich in de loop der tijden
ook met hele andere dingen bezig
gehouden. Zo behoorden zij tot de
eerster! die, toen hoogbouwflats
een grote rage werden, zeiden dat
dat een verkeerde manier van bou-
„De kwaliteit van de woonomge
ving bewakinè", zo omschrijft me
vrouw Van Nuffelen het werk van
de adviescommissies. Daaronder
verstaat ze niet alleen de woning,
maar ook zaken als groenvoorzie
ning, de plaats van de garages en
dergelijke. De VAC's richten zich
traditioneel op de sociale huurwo
ningen, maar tegenwoordig wor
den ook projecten met premie-A
en -B koopwoningen onder de loep
genomen.
Om dat goed te kunnen doen, is
veel kennis nodig. Wie lid wil wor
den, is verplicht de basiscursus en
de vervolgcursus tekeninglezen te
volgen. Voor leken is een bouwte
kening vaak moeilijk te begrijpen:
„Als je bij een makelaar een teke
ning van een premiekoopwoning
ziet, dan ziet het er prachtig uit. Al
les past er in, maar mensen weten
niet dat de meubels in zo'n teke
ning niet op dezefde schhal als de
rest van het huis zijn getekend.".
Het landelijk contact organiseert
verder allerlei vervolgcursussen:
materialenkennis, wonen voor ou
deren, bestemmingsplannen, wet
op stads- en dorpsvernieuwing,
volkhuisvesting. Voor al dat soort
onderwerpen worden gastdocen
ten aangetrokken. De scholing is
een belangrijke taak van het lande
lijk contact, dat daar tot zjjn grote
vreugde onlangs 85.000 gulden ex
tra subsidie voor heeft gekregen.
Subsidies
De plaatselijke VAC's worden
door de gemeenten gesubsi-
dieeerd. Een subsidie die over het
algemeen net voldoende is voor za
ken als postzegels en kopieer- en
telefoonkosten. De pakweg 1500 le
den van de VAC's zijn allemaal
vrijwilligers. De enige betaalde
krachten zijn de administratieve
krachten van hèt landelijk contact.
Mevrouw van Nuffelen: „Wat dat
betreft wordt ons werk nog steeds
ondergewaardeerd. Het is toch ei
genlijk gek dat we niet eens het
geld hebben om een betaalde we
tenschappelijk medewerker aan te
trekken, terwijl de Landelijke Or
ganisatie Belangengroep Huurders
een aantal betaalde krachten
heeft".
Dat het allemaal vrijwilligers
werk is, geeft best problemen, al
dus mevrouw van Nuffelen, vooral
bij het zoeken van nieuwe leden.
De meeste VAC-vrouwen (er is
overigens ook één man lid) zijn van
middelbare leeftijd. Lidmaatschap
van een VAC kost veel tijd en is
bijna niet te doen naast een gewo
ne baan. Daardoor melden zich
maar zelden jonge leden aan. En de
jongere vrouwen die zich aanslui
ten, gaan vaak weg als ze een be
taalde baan vinden.
Een tijdrovend probleem is dat
veel gemeenten en corporaties nog
steeds niet automatisch naar de
VAC's toekomen als er met een
project wordt begonnen. Dat bete
kent dat ze zelf in de gaten moeten
houden of er ergens bouwplannen
zijn, want het is zaak om er in een
zo vroeg mogelijk stadium bij te
worden betrokken. „Vaak worden
we er pas bijgehaald als de bestek
tekeningen al klaar zijn. Dan kun
je natuurlijk niet veel meer veran
deren. Toch is het wel belangrijk
dan toch te reageren, al was het
maar dat ze daar voor een volgende
keer wat van kunnen leren".
Niet gebruiksvriendelijk
Veel woningen zijn niet ge
bruiksvriendelijk, zo stelt me
vrouw van Nuffelen. Ze geeft wat
voorbeelden: „Vaak grenst het toi
let aan de woonkamer. Er zijn wel
voorschriften voor geluidsisolatie
tussen die twee ruimten, maar toch
hebben veel mensen er problemen
mee om op zo'n toilet te gaan. Als
je er op tijd bij bent, kun je nog
zorgen dat het anders gepland
wordt".
„Een ander punt: bij HAT-eenhe-
den (woningen voor een- en twee
persoonshuishoudens) is de ruimte
rond de wasbak meestal kleiner
dan bij gewone woningen. Alsof ie
mand in een HAT-eenheid zijn elle
boog niet opzij houdt als hij zijn
tanden poetst. Zo zie je bij HAT-
eenheden ook dat de ruimte voor
de eethoek veel kleiner is dan in
gezinswoningen, alsof die mensen
nooit eens gasten te eten hebben.
Bij gezinswoningen zie je dat de
woonkamer van een woning met
drie slaapkamers even groot is als
die met twee slaapkamers. Terwijl
in de eerste woning meer mensen
leven dan in de tweede".
De houding van opdrachtgevers
en architecten is de laatste jaren
ten goede veranderd. Ruim drie
kwart van de adviezen wordt te
genwoordig overgenomen. Maar
aan de andere kant veroorzaken de
bezuinigingen in de sociale wo
ningbouw weer nieuwe proble
men, omdat op zich goede advie
zen soms wegens geldgebrek niet
opgevolgd kunnen worden. Als ad
viezen bijvoorbeeld meer ruimte
vragen, kosten ze ook meer geld.
Anderhalf jaar na de afronding
van een project gaan de VAC's te
rug naar de bewoners om een
woongeriefonderzoek te houden
en zo na te gaan of de adviezen die
ze hebben gegeven werkelijk aan
sluiten bij de wensen van de bewo
ners. Dat is ook wel nodig, want de
meeste VAC-leden blijken in de
praktijk zelf niet in de sociale wo
ningbouw te wonen en enige voe
ling met de basis is dus wel nood
zakelijk. Tegenwoordig stellen
veel gemeenten overigens als sub
sidie-eis dat er minstens een of
twee bewoonsters uit de sociale
woningbouw zitten en mevrouw
van Nuffelen vindt dat ook een
goede zaak.
Raad voor
volkshuisvesting
De taak van het landelijk bureau
beperkt zich niet tot het organise
ren van cursussen. De VAC's zijn
vertegenwoordigd ondermeer het
Veiligheidsinstituut en de Raad
voor de Volkshuisvesting. Dat laat
ste vindt mevrouw van Nuffelen
heel belangrijk: „De raad adviseert
de regering, dat is de plaats waar je
je stem moet laten horen als je echt
iets voor de bewoners wilt doen".
Er komt een moment datje zelfs op
het mooiste servies bent uitgekeken.
Maar ja, je hebt er een fors bedrag
voor neergeteld, dus zet het het niet
zomaar bij de spullen voor de
kraakwagen.
Die verveling is een stuk minder
bij het Mix en Match servies van
Villeroy Boche. De basis vorm
heet Largo en is zo ontworpen dat
de onderdelen voor verschillende
doeleinden kunnen worden ge
bruikt. Zo wordt bijvoorbeeld een
desertschaaltje met een bord er on
der soepkop of een soepkopje met
een deksel er op suikerpot of saus
kom. Met een gering aantal basis
onderdelen is de tafel toch echt
compleet te maken. Plezierig voor
al omdat V&B bepaald niet goed
koop is en je zo met een klein bud
get ook een kwaliteitsservies kunt
aanschaffen maar de 'verveling-
'blijft. Daar doet het dekor iets aan
want Largo wordt gebracht in drie
verschillende dekors in dezelfde ba-
siskleuren: Rondo, een blauwgrijs
fond, Aria met een rankendékor in
blauw-grijs, grijs en oranje en An
dante, met acht blauwgrijze en
zalmkleurige banen.
Romantici kunnen een neutrale
basis combineren met Aria. Wie
van modern houdt zal voor Andan
te kiezen, maar het is ook mogelijk
om de alle drie de modellen in een
servies-planning op te nemen
(foto pr)
Volop zomer
Zonnejurkjes van single-jersey, vol
verrassend bloot uit de collectie
van Clock House. De taillelijn zakt
tot heuphoogte af, de rokken zijn
wijd en aangerimpeld en vallen
royaal op de kuiten. De uitsnijdin
gen voor en achter vertonen orgine-
le vondsten. Zo zijn er modellen die
zwierig op de rug worden gestrikt.
Het rugdecollecté loopt daarbij tot
op de taille door. fiit soort zonne-
jurken zijn er in vrolijke snoep-
goedkleuren maar ook in zwart en
wit. Naast effen zijn er ook noppen
en strepen te koop, de prijs nog
geen dertig gulden.
Voor bijzondere telefoontoestellen uit
het assortiment van de PTT hoeft van
af 1 juli alleen nog maar de aanschaf
prijs te worden betaald. Het extra
huurbedrag, dat tot nu maandelijks be-
taald moest worden, komt te vervallen.
Mensen die al een bijzonder toestel van
de PTT in hun bezit hebben, moeten
nog tot 1 januari van het volgend jaar
de huurprijs betalen alsmede een "af
koopsom" ter grootte van die huur
prijs. Daarna is het apparaat zonder
meer van hen.
De PTT hoopt met deze stap de con
currentie van de vrije verkoop van zich
af te schudden. In verschillende win
kels zijn namelijk al jaren toestellen te
koop waarvoor de abonnee geen huur
hoeft te betalen. De markt zou in toene
mende mate om kooptoestellen vra
gen. Zo willen mensen elkaar toestel
len cadeau doen en dan is het lastig als
er ook nog eens een huur aan vast zit.
Het bekende grijze standaardtele
foontoestel, de T-65, valt niet onder de
nieuwe regeling. WeL gaat de PTT ook
nevenapparatuur, zoals een extra bel,
zoemer en dergelijken, in de verkoop
doen. Op de kooptoestellen zit een jaar
garantie. Treedt er na die periode een
storing op die te wijten is aan het toe
stel, dan moet de klant reparatie door
de PTT-storingsdienst zelf betalen.
De maatregel is zo uitgewerkt dat
geen enkele telefoonabonnee finan
cieel nadeel ondervindt van de veran
deringen. Voor de abonnees met de bij
zondere toestellen gaat het abonne
mentsgeld weliswaar met twee kwar
tjes omhoog, maar de klanten met een
standaardtoestel merken daar niets
van omdat hun maandelijkse huur met
vijftig cent wordt verlaagd. De hele
operatie gaat de PTT wel 50 miljoen
gulden kosten. Op den duur moet dit
verlies voor het staatsbedrijf weer goed
worden gemaakt door een groeiende
omzet.
O
Mensen die het niet eens zijn met de
afrekening van de servicekosten die de
verhuurder hen berekent en het con
flict aan de huurcommissie willen
voorleggen, doen er goed aan daarmee
een paar maanden te wachten. Om
streeks september worden de bevoegd
heden van de huurcommissie namelijk
uitgebreid. Uitspraken van de commis
sie worden dan bindend, zodat een
huurder minder snel naar de rechter
hoeft te stappen om een te hoog uitge
vallen service-kostenrekening aan te
vechten.
Tegelijkertijd met de jaarlijkse huur
verhoging, op 1 juli, krijgen veel huur
ders een verhoging van de servicekos
ten aangezegd Service-kosten moeten
worden betaald wanneer de verhuur
der extra diensten verleent. Hierbij
kan worden gedacht aan schoonmaak
kosten, een huismeester, glasverze-
kring of de kosten van een gezamenlij
ke energierekening.
Aan het eind van elk jaar krijgt de
huurder een afrekening waarbij het
maandelijkse voorschot wordt verre
kend met de werkelijke kosten. Wan
neer huurder en verhuurder het niet
eens wolden over die afrekening, kan
de huurder naar de huurcommissie
stappen die vervolgens een advies
geeft. Tot nu toe hoefden verhuurders
zich echter niets van dit advies aan te
trekken, tenzij het door de kantonrech
ter bindend was verklaard.
Binnenkort kunnen ook huurcom-
missies echter bindende uitspraken
gaan doen. Bovendien mogen ze daar
bij straks ook oordelen over de rede
lijkheid van de afrekening. Zo kan het
voorkomen dat.de kosten van een col
lectieve verwarming onredelijk hoog
uitvallen door slecht onderhoud. De
huurcommissie kan dan beslissen dat
de verhuurder een deel van de stook-
kosten moet betalen. Hetzelfde kan ge
beuren wanneer de verhuurder een
schoonmaakbedrijf inhuurt dat veel
duurder is dan een ander bedrijf. Ook
dan kan de huurcommissie de ver
huurder dwingen de meerprijs zelf te
betalen.
Per jaar belanden er 4000 mensen met
ernstige brandwonden in het ziekenhuis.
Vooral tijdens de zomervakantie plegen
er nogal wat slachtoffers te vallen. Kam
peerders lopen het meeste risico, zoals de
Nederlandse Brandwonden Stichting
met deze illustratie duidelijk maakt.
Zorgeloosheid is daarbij het grootste
kwaad, zo blijkt, want de Consumenten
bond kwam vorige maand na een test tot
de conclusie dat de meeste kampeerkook-
stellen in het gebruik veilig zijn. Alleen
de bevelligging tegen verkeerd gebruik
is volgens de bond niet bij alle gastoestel-
len even goed.
onder redactie van
Wim Fortuyn en Conny Smits
Zeepfabriek De Klok is aan de haal ge
gaan met de test-resultaten van de
Consumentenbond, die een aantal fos-
faathoudende en fosfaatvrije Wasmid
delen onderzocht. „Geen van de mer
ken is op alle onderdelen de beste", zo
concludeerde de bond in de laatste
Consumentengids. „Maar alles bijeen
genomen doet u een goede keus met
Klok C5",
Die aanbeveling is De Klok kenne
lijk niet genoeg. In een persbericht
maakt de zeepfabriek er „de beste keu
ze" van. De test zou bewijzen „dat fos
faatvrije Klok C5 betere wasprestaties
levert dan fosfaathoudende wasmidde
len". Dat is gelogen: fosfaathoudend
All scoort in het prestatiestaatje van de
Consumentenbond hoger. Dat Klok
desondanks wordt aangeprezen, komt
omdat dit wasmiddel volgens de Con
sumentenbond „gemiddeld" 1,60 gul
den per 2 kilo goedkoper is dan All.
De Klok schrijft voorts dat alle be
kende wasmiddelen werden getest.
Dat is niet juist. Persil (fosfaathoudend
en fosfaatvrij) werd wel getest, maar
niet bij de resultaten betrokken. Pro
ducent Henkei was het niet eens met
alle testresultaten, die de Consumen
tenbond pleegt voor te leggen aan de
fabrikanten. „Omdat ze bleven zeuren
hebben we besloten Persil niet in de
test te betrekken", aldus een woord
voerder van dè bond.
Voor studenten die straks te maken
krijgen met de nieuwe studiefinancie
ring heeft het Nationaal Instituut voor
budgetvoorlichting )Nibud) een bro
chure uitgegeven onder de titel "Basis
beurs, reken maar". De Brochure be
doelt antwoord te geven over de te ver
wachten inkomsten en noodzakelijke
uitgaven van studenten met een basis
beurs.
De brochure is te bestellen door 7,95
gulden over te maken op postgiro
368700 t.n.v. Nibud, Den Haag, met
vermelding van "basisbeurs".
