18.15 TROS Popformule zomertour, gepresen teerd door Linda de Mol 18.55 Bassie en Adriaan, serie korte filmpjes. Afl. 4: Vier seizoenen in een jaar 19.00 The Fall Guy, Amerikaanse serie. Afl.: Eens een held, niet altijd een held. Frank Boyce, een Amerikaanse commando, wordt gezocht door Howie en Colt. Het valt niet mee hem voor het gerecht te krijgen NOS 20.00 Journaal TROS 20.28 Te land, ter zee en in de lucht. Vandaag: Vlieg er eens uit. Wie blijft het langst in de lucht met een zelfgebouwde constructie? 21.20 Dempsey Makepeace, Engelse detectivese rie. Afl.: Buiten gevecht. Twee concurerende onderwereld-benden maken het Dempsey en Makepeace bijzonder moeilijk 22.05 Aktua, actualiteitenmagazine 22.35 Harten 2, Amerikaanse serie. Afl.: Groeten uir Hawaii. De vakantie op Hawaii begint niet bepaald prettig. Het echtpaar Hart wordt bij na doodgereden bij de luchthaven. Voor ze het weten zitten ze in een complot NOS 23.30 Journaal 23.35 Nieuws voor doven en slechthorenden DINSDAG NOS 09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden NCRV 15.00 De Carsons, Australische serie. Gerard werkt zich behoorlijk in de nesten als hij zijn nieu we baas te slim af is 15.45 NCRV-jeugd-matinee met: 4 15.45 Bont-genoten, Amerikaanse jeugdfilm 16.05 Zeven Molens, Tsjechische tekenfilmserie. Afl. 2: De Maan 16.10 Sabine Kleist - zeven jaar, Oost-Duitse kin derfilm NOS 17.30 Journaal NCRV 17.46 De kinderen van de Vuurberg, Nieuw-Zee- landse jeugdserie. Deel 1 18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden 18.20 Paspoort voor Joegoslaven 18.30 Sesamstraat 18.45 Jeugdjournaal 19.00 Journaal HUM.VERBOND 19.12 Kwartslag. KID.,3-delige serie over kunstma tige inseminatie. Afl. 1: Het zaad. Donoren vertellen waarom ze hun sperma anoniem af staan aan voor hen onbekende vrouwen KRO 19.27 KRO's tekenfilmfestival NOS 19.55 Cat Ballou, komische western uit 1965 van Illiot Silverstein. Wanneer haar vader door bandieten wordt vermoord legt onderwijze res Gat Ballou de studieboeken terzijde en trekt met een aan lager wal geraakte revolver- held ten strijde 21.30 Oost west, thuis best? In het gezelschap van een groep Amerikaanse toeristen brengt film maker Marian Marzinsky een bezoek aan de Sowjet-Unie. Het geregeld ontsnappen aan de door hen opgelegde beperkingen leverde een aantal boeiende confrontaties op met mensen in de straat 22.30 Journaal 22.45 Den Haag Vandaag, parlementaire rubriek 23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden DINSDAG NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden RVU 17.00 Sport, tussen plezier en prestatie, Afl. 2. Amateur sporters over hun favoriete hobby 17.30 Einde FEDUCO 17.40 Open Universiteit: Cursus: Opslaan van ge gevens: database 18.10 Einde 18.00 Tik Tak, kleuterprogramma 18.05 Plons, kinderprogramma, (herh.) 18.10 Kameleon, doe-programma voor kinderen. 18.35 De jonge zeehond (Seal Mor ning), zesdelige Engelse jeugdserie over een weesmeisje dat op het strand een zeehondje vindt. 19.00 Iemandsland, informatief pro gramma over de wereld van reizen en toerisme. Presentatie: Herman Cole. Vandaag: 1. Wallis en Waadt- land: met een package spoorreis van Railtour bezoeken we o.m. het Löschental en de stad Montreux met haar omgeving. 2. Traject van de Glacier Expres: tussen Zermatt, Brig en Andermatt. 3. Dit seizoen voegt de Antwerpse Flandriavloot een nieuwe "verre" bestemming toe aan haar dagvaarten. 4. Nieuws uit de wereld van reizen en toeris- 19.40 Mededelingen en programma- overzicht 19.45 Journaal 20.10 Anna van de vijf steden (Anna of the Five Towns), Engelse serie naar het boek van Arnold Bennett met Linsey Beauchamp, Peter Da vison, Emrys James e.a. Afl.: 3 21.00 Mijn grote liefde heet muziek, serie specials rond Vlaamse arties ten. Vanavond: Eddy House en Pim Jacobs Trio 21.40 Uitzending door derden: Pro gramma van het Vrije Woord 22.30 Paardekoersen, journaal en Co da: Dronken worden nr. 16 - 33 werkwoorden en andere mieserig- heden, van Frans de Crits 22.50 Einde DINSDAG 17.55 Journaal 20.15 W.K. Voetbal Mexico. (Samen vattende reportage. 20.30 Overzicht kwartfinales) 21.30 Einde 18.15 La Boite aux images: Nils Hol- gerson, Dare Dare Motus en de Smurfen 19.00 Ce soir, regionaal magazine 19.30 Journaal 20.00 On a retrouvé la 7ème Compag nie, Franse speelfilm uit 1975. Met: Jean Lefèbvre, Pierre Mondy, Hen ry Guybet, e.a. Regie: Robert La- moureux. 21.25 L'art au monde ténèbres, infor- matieve-serie. Afl.: Civilisation magdalénienne 22.20 Laatste nieuws WDR 18.20 Benny Hill, comedyshow 18.45 Simon Simon, serie. Afl.: Ro- ter Hund heisst seine Tante.) 19.57 Programma-overzicht 20.00 Tagesschau 20.15 ...und das Leven geht weiter, serie van Virna Lisi, Jean Pierre Marielle, Clio Goldsmith, e.a. Afl. 1 21.10 Schwarze Blume des Basken- landes, documentaire over het le ven en de strijd van Dolores Ibarru- 22.00 Bitte umblattern, amusements magazine 22.30 Tagesthemen 23.00 Quartett (Quartet), Engels- Franse speelfilm uit 1981. 00.40 Tagesschau 02.05 Nachtgedanken, beschouwing door Hans Joachim Kulenkampff DINSDAG 09.10 Sesamstraat 09.40 Einde 09.45 ZDF-Info Gesundheit, gezond- heidstips. Vandaag: Urlaubstips Sonnen- und Lichtdermatosen. 2. Jeder kann helfen. Samenstelling: Ilona Christen 10.00 Tagesschau en Tagesthemen 10.23 ...und das Leben geht weiter (1) 11.20 Alles was Recht is, verhalen tussen Amor en Justitia 12.25 WISO, sociaal economisch ma gazine 12.55 Persoverzicht 13.00 Tagesschau 13.15 Teletekst 14.00 Teletekst 14.20 (ZW) Klamottenkiste: nichts als Arger, korte film met Charlie Cha plin 14.35 Unsere kleine Farm (Little hou se on the prairie), Amerikaanse se- 15.20 Tagesschau 15.30 Parfüm -Hauch der grossen Na men, reportage 16.15 Spass am Dienstag, kinderpro gramma met tekenfilms 17.15 Voetbal in Mexico, feiten, re portages en interviews 17.45 Tagesschau 17.55 Hier und Heute 17.00 Heute met aansl. Aus den Lan- dern 17.15 Tele-Ulustrierte. Actualiteiten, sport en amusement 17.45 Da lacht das Kanguruh, pro gramma van en met Paul Hogan en Peter von Zahn. Aansl. Heute- Schlagzeilen 18.00 Mit Telekolleg II zur Fachhoch- schulreife: Der Medienverbund Te lekolleg 18.30 Sesamstraat 19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma gazine met nieuws en sport 19.45 Raamprogramma van de regio nale studio's 20.00 Tagesschau 20.15 Lindenstrasse, serie. 20.45 Hilferufe, serie met situaties uit een huwelijk. Vandaag: Regine Erkner: Mijn man geeft niet om me 21.45 Medizin-Magazin: Ratschlage zur Gesundheit, medisch magazine 22.15 Landesspiegel: Heilen und ver nichten. Westfaalse psychiatrie in het Derde Rijk. Film van Dr. Wolf gang Horn 22.45 Wiedergesehen-neugesehen: (ZW) Zug der Zeit, tv-spel met Wal ter Jokisch, Wera Frydtberg, Bar bara Schóne, e.a. Regie: Peter Beauvais. 00.15 Laatste nieuws DINSDAG 07.55 Bewegung macht Spass (6) 08.10 Schooltelevisie. (9.10. Sesam straat) 12.00 Einde 14.30 Schooltelevisie 15.00 Sport im Westen, reportage van de Internationale tenniskampioen schappen op Wimbledon 18.56 Programma-overzicht 19.00 Heute 19.30 ZDF-Wm-Studio Mexico, re portages en interviews na de kwart finale 20.10 Das Traumschiff, vakantiever halen op zee met Günter König, Sa- scha Hehn, Heide Keiler, e.a 21.15 WISO, sociaal-economisch ma gazine 21.45 Heute-journal 22.05 Was sind das bloss für Leute? (2), psychogram van een zeldzaam volkje 22.35 Die Sport-Reportage: Wimble don-Tennis, samenvatting van het openingsspel PROGRAMMA A: 23.00 Anleitung zum Unglücklich- sein, Duitse speelfilm naar de best seller van Paul Watzlawick met Gertraud Jesserer, Christine Bu- chegger, Erwin Steinhauer e.a. Re gie: Wolfgang Glück. Diverse ver halen over hoe men ongelukkig kan worden 23.45 Heute PROGRAMMA B: 23.00 Up to date, magazine voor man- 23.30 Anleitung zum Unglücklich- DINSDAG 09.45 Zie Duitsland 1 13.15 (S) Teletekst 15.40 (S) Teletekst 15.56 Programma-overzicht 16.00 Heute 16.04 Pinnwand 16.20 Pfiff, sportprogramma jeugd Luchtwaaghalzerij in de haven van Blokzijl (foto Kippa) In de lucht Bij de TROS vanavond 'Vlieg er eens uit', de tweede aflevering van het programma 'Te land, ter zee en in de lucht'. In deze afleve ring zijn enkele waaghalzen te zien, die met zelfgebouwde 'vliegende' gevaartes zo lang mo gelijk in de lucht proberen te blijven. Een ware krachtproef, want het aanhoudende slechte weer tijdens de opnamen in de haven van Blokzijl zorgde voor de nodige problemen. Naast de zelfbouwers en delta- wings uit Nederland waren er ditmaal ook twee deelnemers uit Duitsland, die de sprong van de 8,5 meter hoge springschans waagden. Muzikale medewer king werd verleend door de zan ger Limahl. (Nederland 1, 20.28 uur) Inseminatie „Het beleid by de instanties voor kunstmatige inseminatie is zeer verschillend. De criteria voor ac cepteren van donorzaad en het wel of niet insemineren van een vrouw zijn vaak niet objectief', vertelt Jeanne Winkler. Zij is de maakster van een drietal pro gramma's over kunstmatige in seminatie door donoren (KID). In 'Kwartslag', het programma van het Humanistisch Verbond, zijn vanaf vanavond de afleverin gen te zien. Achtereenvolgens komen aan bod: het zaad, de in seminatie en de instellingen. In de eerste uitzending vertel len donoren waarom zij hun sperma afgeven aan voor hen on bekende vrouwen. Jacques en Frans vonden de eerste keer heel spannend, vooral om te weten te komen of ze wel vruchtbaar zou den zijn. Op de vraag of ze het nu niet raar vinden dat er op deze wereld een kind van hen rondloopt, rea geren ze verschillend. Jacques vertelt dat hij geen enkele emo tionele band met het kind heeft. „Ik doe het niet om vader te wor den, maar om mensen die niet in staat zijn kinderen te verwekken te helpen. Er is hoogstens sprake van een klinische, rationele band". Frans daarentegen laat de mogelijkheid open dat een kind, dat met zijn sperma ter wereld is gebracht, later nog eens by hem mag aankloppen. De tweede aflevering geeft een beeld van-de eigenlijke insemi natie. Daarnaast wordt er aan dacht geschonken aan het begrip „zelf inseminatie". Ineke, een lesbische moeder, vertelt hoe zij afspraken met een kennis maak te die zijn zaad vervolgens aan haar leverde. „Ik wilde het in ei gen hand houden en niet via de instellingen. Ik heb er geen be hoefte aan om op motivatie ge test te worden", verklaart zij. In de laatste en tevens meest boeiende aflevering komen de geneesheren die de donoren en vrouwen selecteren aan het woord. Prof. dr. E. van Hall, hoofd yan de vrouwenkliniek in Leiden, selecteert op grond van een aantal gezondheidscriteria, zoals afwezigheid van erfelijke ziekten. Verder zijn de geestelij ke stabiliteit en de motivatie van de gever voor hem belangrijk. „Als ik merk dat iemand zo geob- serdeerd is door de behoefte om zichzelf voort te planten, dan wijs ik hem af'. Naar eigen zeggen maakte Jeanne Winkler de serie uit nieuwsgierigheid. „Ik hou me al langer bezig met vragen rond de medische ethiek", vertelt zij. „Kid is aan de ene kant heel fijn, maar het brengt ook groter ver anderingen in de maatschappij met zich mee. In de race om ie dereen een kind te geven, kun nen we al gauw het overzicht ver liezen. Daar heb ik met deze serie vraagtekens bij willen zetten" (Nederland 2,19.12 uur). 'Cat Ballou' Jane Fonda en Lee Marvin spe len de hoofdrollen in 'Cat Ballou' - vanavond by de KRO - een ko- 18.00 John Craven's Newsround, jeugdjournaal 18.05 Blue Peter, kinderprogramma 18.35 W.K. Voetbal, reportage 19.00 Journaal en weerbericht 19.35 London Plus 20.00 Wogan, amusementsprogram ma met Terry Wogan 20.35 Rock'n'roll years: 1963 21.05 It's your move 21.30 Hell's bell's. Afl.: Back story 22.00 Journaal, regionaal weerbericht 22.30 Panorama, actualiteiten 23.10 Tennis vanuit Wimbledon 00.10 Dempsey, speelfilm 02.00 Boksen, W.K. lichtgewicht: Barry McGuigan tegen Fernando Sosa 04.25 Weerbericht DINSDAG 07.00 Teletekst 07.50 Breakfast time 10.20 The good kitchen 10.35 Teletekst 11.30 Play School, kinderprogramma 11.50 Cricket, 2e test match 14.05 Nieuws, nieuwsoverzicht voor doven en slechthorenden, regio naal nieuws en weerbericht 14.30 Fingermouse, kinderprogram ma. Afl.: Harp 14.45 Tennis vanuit Wimbledon 17.12 Regionaal nieuws 17.15 Laurel and Hardy, comedy-se- 17.20 Dastardley Muttley, kinder programma 17.25 Wacky races, kinderprogram- 21.10 Horizon: Battered Baby: from generation to generation 22.00 The fall and rise of Reginald Perrin 23.20 Just another day, serie. Afl.: Richmond park 23.50 Newsnight, actualiteiten 00.35 Weerbericht 00.40 Cricket: 2e test-match, samen vatting 01.10 Open University 01.40 Einde DINSDAG 07.55 Open University 08.20 Einde 10.00 Teletekst 14.35 Cricket: 2e test match en Wim bledon-Tennis 19.00 The Lucy Show. Mooney's Other Wife 19.30 World Cup Report 19.45 Green Acres. Apple Picking Ti- 20.15 Mork and Mindy. A Mummy for Mork/Jeannie loves Mork 21.15 Police Woman. Generation of Evil 22.15 The Untouchables. The Nick Acropolis Story 23.15 Sydney Winfield Premiership 00.15 Sky Trax. Popmuziek 01.00 Closedown DINSDAG 08.45 Sky Trax. Popmuziek 14.15 Skyways 15.05 A country practice, erie 16.00 Sky Trax. Popmuziek 18.05 Europa Count Down 18.45 Weerbericht 18.50 Sport Reports. World Cup Foot ball - Mexico 1986 19.50 World Watch, weerbericht en programma-overzicht 20.00 Agenda 20.30 Music: Amalia Rodrigues 21.20 Focus on European Culture: Holland Festival '86 21.45 Sport Reports: The World Strongest man - Autosport: Formu le 1 mische western, die in 1965 werd geregisseerd door Elliot Silver stein. Het scenario was geba seerd op het boek 'The Ballad of Cat Ballou' van Ray Chanslor. De film werd vooral een succes voor Lee Marvin, die een dubbel rol speelde van een desperado en een altijd dronken revolverheld. Deze nu 62-jarige acteur kreeg hiervoor een Oscar uitgereikt. Aan de film werden verder Nat King Cole en Stubby Kaye toege voegd, die steeds als balladezan gers de scènes van commentaar voorzien. Jane Fonda speelt de voorma lige schooljuffrouw Cat Ballou, die wraak wil nemen als haar va der door de schurk Strawn (Lee Marvin) wordt vermoord, in op dracht van Sir Harry Percival, die uit is op de grond van Ballou. Cat vormt dan zelf een bende en roept daarbij de hulp in van de cowboy Clay Boone (Michael Callan), diens oom Jed (Dwayne Hickman) en de revolverheld Kid Shelleen (Lee Marvin). Veel heeft ze niet aan Kid, want hij is aan de drank geraakt, ten koste van zijn vaste hand van schieten. Zelfs zijn paard lust wel een drupje. Cat, die tot over haar oren ver liefd is op Clay, blijkt evenwel een gewiekste tante, die zich zelf goed kan redden en haar groep krijgt dan ook naam in het ge bied. Onder meer worden de loongelden van het bedrijf van Percival bij een treinroof buitge maakt. Uiteindelijk komt het dan tot een confrontatie met de moordenaar van haar vader, waarbij het echter wel moeite kost om Kid nuchter te houden. 'Cat Ballou' is bij dit alles een kostelijke, goed geregisseerde wild west-grap, waarin de beken de cliché's mooi worden om zeild. Alleen al het beeld van de dronken Kid en zijn paard, die samen tegen een muur hangen, is onvergetelijk (Nederland 2, 19.55 uur). Wigbold verlaat 'Het Capitool' 17.35 Kinderprogramma's: met Tic Tac; Dogtanian and the three Mus- kehounds 17.45 Programma schema voor van- Het programma van Musicbox wordt via dit kanaal dag en nacht uitge zonden op de momenten waarop TV 5 niet in de lucht is 18.10 La bonne aventure, serie 18.35 Vancouver expo 86 19.00 L'or du temps, serie 19.30 Tam di delam, amusement 20.00 Les indiens de la mer, docu mentaire 20.30 Actualités Quebec 21.00 La bonne aventure, serie 21.35 Vancouver Expo 22.00 Nieuws DINSDAG Radio 1 na 18 uur VOO: 19.02 Veronica Sport. 20.02 Club Veronica Trend. KRO: 21.02 KRO's Jazz Connection. 22.02 Goal. 22.50 Momenten om te vieren. NOS: 23.00 Nieuws en mededelingen. 23.07 Met het oog op mórgen. AVRO: 0.02 Easy listening. 2.02 AVRO's Nachtdienst. 6.02 Auto in? AVRO aan! Radio 2 na 18 uur 18.03 Tijdsein. 18.25 Kom er es uit. 18.50 De wolkenwagen. 19.00 Zie ra- 19.02 De zwevende hemel. 20.03 De Nationale L.P. Top 50.22.02 Candle light Radio 4 na 18 uur VARA: 18.00 Nws. 18.02 Blazers ma gazine. 18.30 Jazz en studie (9). 19.00 Het Klavier. 20.00 Nws. 20.02 De VARA Matinee: Ivan le terrible, ora torium v. Prokofjec. 21.25 Muziek v. M. Glinka. 22.00 Jazz-op-vier. Aad Bos. NOS: 23.00 Het zout in de pap Radio 5 na 18 uur VARA: 18.10 Schaafijs. PP: 18.20 Uitzending van het GPV. NOS: 18.30 Dichter bij de dichter. KZG: 18.40 Uitzending van de kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. 18.55 Bond zonder naam. NOS: 19.00 Programma voor buitenlandse werknemers. (19.00 Turks. 19.20 Marokkaans. 19.50 Spaans. 20.00 Chinees.) TELEAC: 20.30 Great expectations. Deel 11. 21.00 Ni hao, les 1.21.30 Planten ver zorgen. De moestuin. Les 11 DINSDAG 7.03 Echo. 7.15 Het levende woord. NOS: 7.30 Nws. KRO: 7.33 Echo. NOS: 8.15 W.K. Voetbal journaal. KRO: 8.30 Vervolg Echo. 8.50 Post bus 900. 9.05 Even bijkomen....l0.02 KRO's Schone Kunsten. 10.05 In antwoord op uw schrijven. 11.02 KRO's Schone Kunsten. 11.05 Met de KRO, met Anne. 12.05 KRO's Schone Kunsten, cultureel pro gramma. NOS: 12.56 Mededelingen 7.03 AVRO's Radiojournaal. 7.11 Auto In? AVRO aan. 8.03 AVRO Ra diojournaal met o.a. financieel nieuws, 8.40 en 8.50 Toeristische tips. EO: 9.03 De Muzikale Fruit mand. 10.03 Vrouw zyn. 11.30 Ik zou wel eens willen weten. 11.58 EO- Metterdaad hulpverlening. 12.03 Lunchtime-magazine. 13.03 Tijd sein. VPRO: 13.30 Het Gebouw en De Afloop. 14.03 Ondervragingen, NL - berichten uit het buitenland. 15.03 De Bovenkamer en Afdeling Binnenland. 16.03 Een uur Ischa. 16.54 Vrije Geluiden. 17.03 Het Radio 3 voor 18 uur NOS:Ieder heel uur nieuws. VARA: Van 7.00-18.00 Aktualiteiten via Dingen van de Dag. 7.03_De Meur- weeramateurs. 9.03 Angelique. 10.03 Twee meter de lucht in. (10.40 VA- RA's schatkamer.) 12.03 De Steen Been Show. 14.03 Hollands hand werk. 16.03 De verrukkelijke vijf tien Radio 4 r 18 l TROS: 8.00 Nws. 8.02 Een goede morgen met De Vilder. 10.00 Conti nu klassiek. 11.00 TROS Concert zaal: Omroep Orkest o.l.v. Kenneth Montgomery. 12.30 Nieuwe klassie ke platen. 13.00 Nws. 13.02 Holland Festival Journaal. TROS: 13.10 De klassieke Top 10. 13.30 Belcanto- riuro: Orpheo ed Euridice, opera v. von Gluck. NCRV: 16.00 Literama- Luisterreeks: Er was eens16.30 In de schaduw van de meesters. 17.00 Platennieuws. 17.25 Murray Perahia, speelt de pianoconcerten van Mozart (25) NOS: 9.00 Nws. 9.02 NOS-Sportief. 9.25 Waterst. RVU: 9.30 Allemans Veren. TELEAC: 10.00 Great expec tations. Deel 11. (herh.) NCRV: 10.30 De wereld zingt Gods lof. 11.30 In beweging. NOS: 12.00 Nws. 12.05 Schone wereld. 13.00 Nws. NCRV: 13.10 Nederland en zijn buren. 13.30 De platenbijbel. 14.15 Muzikaal in termezzo. 14.25 Verademing. 15.00 NCRV-Leerhuis. 15.15 Met hart en mond en handen. 15.30 Praline. NOS: 16.00 Op de rand van het recht. 16.30 NOS-Ombudsman. 17.25 Anders dan anderen. (17.25 Al gemene informatie voor gehandi capten. 17.35 Informatie voor blin den en slechtzienden.) Overheids voorlichting: 17.46 Uitzending voor de landbouw. NOS: 17.56 Medede lingen en Nieuws Herman Wigbold. DEN HAAG (GPD) - Herman Wig bold gaat weg bij het NOS-tv-pro- gramma Het Capitool. Wigbold, hoofdredacteur van het Vrije Volk, heeft afwisselend met W. L. Brugsma en Maartje van Weegen vijfjaar lang de rubriek ge presenteerd. Hij heeft te kennen gegeven het welletjes te vinden. Fred Verbakei, die eindredacteur van het programma is, gaat hem opvolgen. De laatste uitzending van Het Capitool vóór de zomerstop valt op zondag 29 juni. Het programma keert terug op 7 september. 23.10 World Watch, programmaover zicht voor de volgende dag en Clo sedown 17.30 Weerbericht, programma schë- De zomerzonnewende is de stand van de zon zo ver mogelijk naar he noorden, bij het begin van de zo mer. Het is een woord dat tot voo\ kort associaties bij mij opriep me runentekens, swastika's en herders honden, maar sinds zaterdag 21 ju ni, de dag waarop de zomer öffi cieel aftrapte maar officieus even in de catacomben bleef sta a dralen, associeer ik zomerzonne wende met 5 uur 17, Swifterbam Sunsation, Flevoland, muziek, poé zie, barbershopsinging, volksdanj en grijze luchten. U hebt zaterdag misschien gek zen dat de Britse politie 200 hippiei heeft gearresteerd die op weg wa ren naar Stonehenge om daar dj midzomerfeesten te vieren. Stone henge is een megalitisch monumen in Zuid-Engeland van 4000 jaa oud, opgebouwd uit zeer grote zware stenen waarvan de grootst 8,70 meter lang en 45 ton 2 die geometrisch staan opgesteld in richtingen die te maken hebben me de loop van de zon en de maan. D as van het monument is gericht oi de zonsopkomst op de langste da\ ten tijde van de constructie. Bi Swifterbant in de Flevopolder het 'Nederlandse Stonehenge' opge bouwd, alleen 4000 jaar later, 1977, naar het ontwerp van he 'land, art-project' dat Robert Mor ris in 1970 in Sonsbeek tentoonstel de. Het gaat om dijken, binnèn ruimten, openingen, paden er doorgangen, opgesierd met dru oostelijk gerichte vizierpunten dit de zonsopgangen kunnen registre ren bij de seizoenwisselingen op circa) 21 maart, 21 juni, 21 sep tember en 21 december. Het trum var\ het project is een 2.65 ter hoge, cirkelvormige houten wand met drie vizieropeningen op de west-oost-as, en op 37 graden Noord en Zuid. Vanuit het middel punt van de houten omheining heb je via die smalle doorgangen omheining zicht op de drie marke ringspunten, twee V-vormigt bouwsels van Beiers graniet en V-vormig bouwsel van stalen pla ten. De theorie is nu, dat het noord oostelijke markeringspunt de ste zonnestralen opvangt van d mer zonnewende, de langste dag van het jaar, dat was dus afgelo pen zaterdagochtend 21 juni om 5.17 uur. En nu denkt u natuurlijk dat ze daar in Flevoland op dat druidi- sche maar onchristelijke vroege uur misschien van gemeentewege een waarnemer sturen om te kijken of Robert Morris die dingen wel op de exact juiste plek heeft neergezet om die eerste zonnestralen naar het middelpunt van die magische cir kel te sturen, maar dat ze daar ker niet vanaf 5 uur in de ochtend het Koperensemble Flevoland laten blazen, om 5.15 uur Thom Ummels de fotowedstrijd zonsopkomst laten afkondigen, en om 5.30 uur Nico Scheepmaker zijn gedichten laten voordragen voor een totaal afwe zig publiek dat zich op die vrije terdag nog even behaaglijk in bed omdraait, maar dan zit u toch wel heel erg op het verkeerde spoor! Ik schat dat er op dat ultravroege uur tussen de 100 en 150 mensen present waren (onder andere een groep ir leder gestoken, hippige motorrij ders die dit Nederlandse Stonehen ge wel eens wilden meemaken), die om 5.17 uur moesten constateren dat de zon misschien wel op de af gesproken tijd was opgegaan, maar dat hij zich niet door het Ob servatorium van Robert Morris had willen laten vangen, want de egaal-grauwe wolkenlucht geen sprankje zon door. Voor de fotografen viel er dus nig te winnen, maar wel voor de hui verende en gaandeweg minderende aanwezigen, die merkten dat het niet steeds warmer maar integendeel juist kouder werd, waardoor de optreden den (de dichters Era Lobet, Job Dege- naar en Pieter A. Kuyk, de prozaist Peter Schilling, de New Land Sin gers, de accordeonistengroep CKV, de volksdansgroep Manavu en anderen) zich des te meer konden wai het grote solidariteitsgevoel dat al tijd automatisch door mensen nood wordt uitgestraald. Toen v mij vroeg hoe ik het gevonden had ik dan ook dat zoiets naar mijn i ning ELKE DAG georganiseerd moest worden in een opgevoerd obser vatorium, al was het maar omdat de kans dan groter was dat ooit de eerste zonnestralen via een van de 365 a 366 te bouwen V-vormige markerings punten daadwerkelijk zouden wor den doorgestuurd naar het middel punt van de houten kraal. Het was immers niet de eerste keer dat de zon verstek liet gaan op een van zijn eigen feestdagen, het was nu de vierde keer dat dit zomerzonne- wendefeest georganiseerd werd, en het was al het derde achtereenvolgen de jaar dat de zon niet op het matje was verschenen. Vorig jaar had het zelfs, bij windkracht 8, geregend, toen de vroege zomerzonnewendelingen desondanks acte de presence hadden gegeven, wat natuurlijk nooit de be doeling kan zijn geweest toen God he mel en aarde en de vier jaargetijden schiep. En ik had voor deze gelegen heid nog wel een speciaal aan de zon gerichte vijfstrofige ode geschreven, die begon met de regels: - De zon en de zee springen blik semend open!,- dat heb ik van Marsman, dg dichter, geleerd. Ik zou daar nog heel wat aan vast kunnen knopen, want is het wel waar wat die snuiter beweert? en die aldus eindigde: Daar staat tegenover, ik zeg hèt maar even, dat hier, waar de zomer zijn in trede doet, een mens het gevoel heeft voor eeuwig te leven! Zo wordt te vroeg opstaan dus toch nog vergoed...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 20