Eerst effect op
belaiken
Esso introduceert
de benzine met IQ.
)ovra-directeur: veilige opslag kan
-
Straling afgenomen: vakantie
in Oost-Europa weer mogelijk
DA en PvdA over kernafval in Borssele:
ileineken-ontvoerders
lijven nog even zitten
Brandstoftank stort neer:
'we dachten, daar gaan we'
Boze fysiotherapeuten:
vak niet meer beknotten
Koffie doet
bloeddruk en
stress stijgen
't Is Esso die t doet. (Isso)
JUNI ÏDERDAG 19 JUNI 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
.erechtj
ichappi JB-
ïde'd, 1 1 *1 V
rdige j
Jeroen
PrcpTEN (GPD) - De Tweede-Kamerfracties van CDA en PvdA vinden dat er eerst moet
3ostidcn ëekeken naar de gevolgen voor het milieu alvorens een uitspraak te doen over de
:ding.tomstige opslagplaats voor radio-actief afval. Zij willen dan ook eerst de definitieve
i schriieu-effectrapportage afwachten. Dat blijkt uit hun reactie op het besluit van de Cen-
p 5 fetg Organisatie voor Radio-actief Afval (Covra), dat gisteren officieel bekend werd ge-
p dat hopen zaterdag berichtte onze
gepit al, dat de Covra heeft beslo-
Tv/n t naüonale opslagcomplex
Mintai radio-actief afval te vestigen
d? **prssele, op het terrein van de
ke instjnciaie Zeeuwse Enegergie-
(PZEM). De WD
ngs va^e het besluit gisteren 'een
een Ukende keuze'.
'erd vjf
n dienpor de lokatie in Borssele is ge-
l verkfn op basis van veiligheids-
ierd. wegingen (o.m. afstand tot de
rechbebouwing). Het bewuste
beschikt daarbij
de beste aan- en afvoerverbin-
meent de Covra. Er wor-
let for ook geen grote planologische
Iweig^lemen verwacht bij de realise-
etweij van het opslag- en verwer-
te vdsterrein.
te et de keuze van de Covra zijn
t£eeuwse Sloegebied en de lo-
i5 Moerdijk defmitief afgeval-
ishanc
het stuk grond bij de PZEM - ruim
29 hectare groot - worden uitge
werkt. Met de transactie zal een be
drag van 22 tot 26 miljoen gulden
gemoeid zijn. De Covra wil eind
1988 daadwerkelijk met de bouw
activiteiten beginnen. De eerste
opslag van radio-actief afval nabij
Borsselse zal zich op zijn vroegst in
1990 voltrekken.
Tijdens een gisteren in Petten -
huidige, tijdelijke vestigingsplaats
van de Covra - gehouden perscon
ferentie zei directeur dr. ir. J. Vrij
en dat de verschillen tussen de drie
lokaties (overgebleven na een se
lectie uit ongeveer 20 mogelijke
vestigingsplaatsen) erg klein wa
ren. Hij zei, dat de Covra op korte
termijn een voorlichtingspakket
onder de bevolking van de ge
meente Borssele zal verspreiden.
Daarin wordt uitgelegd wat de Co
vra is en wat er in het nieuwe, lan-
korte termijn zullen de zake- delijke opslagcomplex (dat voor
ïlen", i aspecten van de aankoop van een periode van minstens 50 tot
ivoca J r 1111
dadeii
ardienj
te
ij konlI JS - De Heineken-ontvoer- het tweetal kidnappers alsnog naar
HoUeeder en Van Hout blij- het vaderland terug te halen door
dat nijin elk geval nog tot 9 juli in een de Franse regering opnieuw om
comrrase gevangenis. Nadat ze weer uitlevering te vragen. Een eerder
n in den opgesloten als gevolg van geldend verdrag tussen beide lan-
n vont tweede uitleveringsverzoek den voorzag niet in uitlevering op
Nederland, heeft de Franse basis van ontvoering.
len vaiter na een zitting van meer dan
tegeniuur zijn beslissing uitgesteld.
inric
in dek
daai^r
','"„polph Bakker
aid'
Warme uren
De advocaat-generaal besteedde
er twee warme uren aan om de
rechter er van te overtuigen dat er
geen rechtsbreuk zou zijn wanneer
het tijdens het pleidooi constant la
chende en gezichten-trekkende
tweetal aan de Nederlandse justitie
zou worden uitgeleverd. De vier
verdedigers, onder wie de Neder
landse advocaat Moscowitz, gin
gen er daarentegen van uit dat uit
levering niet meer kon om ver
schillende redenen. Moscowitz
hanteerde zijn geliefde juridische
stelling van het 'non bis idem', en
dat betekent dat iemand niet twee
maal kan worden veroordeeld voor
hetzelfde vergrijp. Tenslotte waren
Holleeder en Van Hout al na hun
arrestatie in Frankrijk veroordeeld
i vier verdedigers van het
ital hadden om directe vrijla-
ichtig( gevraagd. De advocaat-gene-
)f 0f h hield een twee uren durend
wil inP00* waarin hij de rechter er-
niet J probeerde te overtuigen dat
ken wp een uitlevering van de Heir.e-
voofon^voerders de we£ stond-
;digin|
iar zijirerdediging stelde dat Holleed-
riakenn Van Hout niet konden wor-
kosteigepakt op grond van het nieu-
litleveringsverdrag, dat 11 mei
uitjdit jaar in werking trad.
wl
voorl^f1 zaaltje van de gerechtelij- wegens bedreiging (van Freddy
moef stTü,e dfe z;cuh m het Paryse Heineken), waarvoor ze hun straf
ais de Justice bezig houdt met hadden uitgezeten.
ekom/^zingsza^en' bewoêen m
nette pakken gestoken Aan het eind van de lange mid-
en ^ai? Hout gister- dag in het Parijse paleis van justi-
:"u* 1 r tie werden Holleeder en Van Hout
ten slotte weer achter slot en gren
del gestopt op basis van een wets
artikel dat gevangenhouding voor
schrijft wanneer vrijlating gevaar
zou opleveren voor de samenle
ving. Met deze zeer praktische kant
van het geval hadden de zuiver
technisch opererende advocaten
van het tweetal geen rekening ge
houden. Internationaal recht is een
interessant onderwerp, zo dachten
kennelijk de rechters, maar ten
slotte hebben we ook nog te maken
met twee zware jongens die heb
ben bewezen voor de medemens
weinig mededogen te bezitten.
100 jaar mee moet) precies te ge
beuren staat. Het dorp Borssele
ligt op 600 meter afstand van het
PZEM-terrein.
Overstromingsrisico's
Sinds minister Winsemius (mi
lieubeheer) verklaarde dat de Co
vra zelf de locatiekeus moest ma
ken, heeft de organisatie zo'n 17
verschillende aspecten per terrein
onderzocht. Vrijen noemde o.m. de
situering ten opzichte van aan- en
afvoerwegen, de beschikbaarheid
van koelwater, lozingsmogelijkhe
den, overstromingsrisico's, milieu
effecten op de omgeving (omwo
nende bevolking) en de situering
ten opzichte van de belangrijkste
afvalproducenten.
De op het PZEM-terrein be
schikbare lokatie ligt achter de
huidige kernenergiecentrales.
Evenals bij de kerncentrale Bors
sele zullen aanvullende bouwtech
nische maatregelen nodig zijn om
de risico's van overstroming weg te
nemen. Het terrein zal moeten wor
den opgehoogd. Het noodzakelijke
verplaatsing van een grote 380 KV-
hoogspanningsleiding is een extra
planologische stap in de procedu
rele voorbereidingen. Door de
PZEM is hierover reeds overlegd
met het provinciaal bestuur.
Volgens de Vereniging Milieude
fensie is met de keuze een eerste
stap gezet naar de bouw van nieu
we kerncentrales in Nederland.
Deze conclusie trekt de milieu-or
ganisatie uit de omvang: de opslag
plaats is volgens de vereniging veel
te groot voor afval van ziekenhui
zen, laboratoria en industrie.
Milieudefensie zegt er verder
geen enkel vertrouwen in te heb
ben dat de Covra een veilige tijde
lijke opslagplaats zal kunnen reali
seren. Het bestaande afval, zo
meent de organisatie, moet worden
opgeslagen bij de kerncentrales in
Borssele en Dodewaard. Nieuw af
val mag volgens de milieu-organi
satie niet
worden geproduceerd zolang er
geen definitieve oplossing voor ge
vonden is.
1NGEN (ANP) - Een fractie van
een seconde slechts hadden drie
werknemers van een gasbedrijf
in het Betuwse Ingen gisteren no
dig om te besluiten wat hen te
doen stond. Terwijl de brandstof
tank van een Amerikaanse
straaljager met duizelingwek
kende snelheid neerstortte, doken
de mannen resoluut onder hun
auto. Met pijnlijk geschaafde el
lebogen kwamen ze daar even la
ter weer onder uit, toen de ver
wachte eocplosieve klap uitbleef.
„We dachten echt even: daar
gaan we. Het leek wel een bom",
aldus één van hen.
De vijf meter lange brandstof
tank met hoogst brandbare kero
sine, spatte in tientallen brok
stukken uit elkaar in de tuin van
de 38-jarige mevrouw G. Wal
beek. „Ik zag helemaal niks,
maar hoorde en voelde een enor
me klap. Het volgende ogenblik
zat ik onder de stinkende vloei
stof en vol met glasscherven", al
dus de vrouw. Zij moest zich on
der doktersbehandeling stellen.
Ook een andere inwoonster
van Ingen moest worden behan
deld. Zij reed langs het huis van
de familie Walbeek, toen de tank
luttele meters verderop uit elkaar
spatte. Over haar auto vloog een
golf kerosine. Toen de vrouw ge
schrokken'uitstapte, werd ze vrij
wel onmiddellijk door de dam
pen bevangen.
De door nog onbekende oor
zaak door de straaljager verlo
ren tank miste op een haar na de
woning van de familie Walbeek
en een daarnaast gelegen gara
gebedrijf. „De gevolgen waren
anders niet te overzien geweest",
aldus een politiewoordvoerder.
„Dit had verschrikkelijk ver
keerd kunnen aflopen".
Mevrouw Walbeek, die licht ge
wond raakte door rondspattend
glas uit haar ramen, realiseerde
zich dat ook. „Je moet er niet aan
denken wat er gebeurd was, als
ik had zitten roken of als we een
brandende geiser in huis hadden
gehad. Zoveel geluk heb je vast
maar een keer in je leven".
De F-15 was 's morgens opge
stegen vanaf luchtmachtbasis
Soesterberg. Na het verlies van
de tank, die onder een van de
vleugels hing, is de straaljager
teruggevlogen naar de basis.
Specialisten van defensie zullen
de oorzaak onderzoeken.
Cursus Turks
voor politie
geen succes
ROERMOND (ANP) - Een cursus
Turks voor leden van het korps
rijkspolitie in het district Roer
mond is geen succes geworden.
Van de negentien deelnemers heb
ben er slechts zes de 22 lessen tot
het eind toe gevolgd. De overigen
zijn al vroeg afgevallen omdat zij
het Turks een te moeilijke taal vin
den. Een woordvoerder van de
rijkspolitie heeft dit gisteren mee
gedeeld.
Volgens hem zal dan ook worden
afgezien van het aanvankelijke
plan om het niet bij één cursus te
laten. De moeüijkheidsgraad blijkt
ook uit het feit dat de zes doorzet
ters niet, zoals bij de opzet van de
cursus verwacht werd, in het
Turks kunnen converseren. „Ze
kunnen hooguit in die taal tellen
en enkele simpele zinnetjes over
heel eenvoudige onderwerpen for
muleren", aldus de politiewoord
voerder.
Duizenden fysiotherapeuten hebben gisteren gestaakt uit protest tegen
een aantal maatregelen die volgens hen de uitoefening van hun vak be
lemmeren. De praktijken waren wel voor noodgevallen open. Op de foto
twee fysiotherapeuten van een Amsterdamse praktijk die hun wacht
dienst gebruiten om vakliteratuur door te nemen. (foto ANP)
*In Amersfoort kwam een groot
aantal fysiotherapeuten in protest
bijeen. Vele spandoeken vulden de
zaal, maar er werd ook 'kleinscha
lig' gedemonstreerd zoals deze man
laat zien. (fotoANP)
AMERSFOORT (ANP) - Het moet
afgelopen zijn met de beknotting
van de fysiotherapie. Er moet weer
ruimte komen om de patiënten de
best mogelijke behandeling te ge
ven en het vak verder te ontwikke
len. Na jaren van uitsluitend nega
tieve maatregelen vinden de fysio
therapeuten het welletjes.
Dat is de strekking van een peti
tie, die 1700 boze fysiotherapeuten
gisteren in Amersfoort hebben
aangenomen. De petitie is vandaag
aangeboden aan vertegenwoordi
gers van regering en Tweede Ka
mer.
DEN HAAG (GPD) - Naar de beduidend minder geworden. Wel
meeste landen van Oost-Europa kan in deze landen een zekere ver-
jraf »ciu lc wuruen gesteld. Tweede
Drdt 2icsterdag waren ze weer i*1 de
len geslagen in het motel in
waar ze op staatskosten ver
ren na hun tragi-komische reis
St. Maarten, waar de Franse
iriteiten hen zonder opzien te
n naar de Nederlandse helft
het eiland hadden willen af
kunnen weer vakantiereizen wor
den ondernomen. De radioactieve
straling na de ramp in de kerncen
trale van Tsjernobil is in alle Oost
europese landen sterk afgenomen.
Alleen de Oekraine
Kiev). Wit-Rusland
Minsk) en Litouwen gelden nog als
hoging van de stralingsdosis wor
den opgelopen via het voedsel. Het
ministerie van volksgezondheid
schat de extra dosis bij een verblijf
van drie weken in deze landen op
(inclusief ongeveer 40 millirem voor volwas-
(inclusief senen en 85 millirem voor kinde
(per jaar mag iedere Nederlan
idat op 12 mei een nieuwe 'Eu-
uitwijzingsconventie' in
ring was getreden, zag de Ne-
andse justitie zijn kans schoon
risicogebieden. Het ministerie van der 100 millirem boven de natuur
volksgezondheid in Den Haag lijke achtergrondstraling ontvan
heeft gisteren afgeraden naar deze gen),
gebieden met vakantie te gaan,
omdat het stralingsniveau daar in
bodem en voedsel nog te hoog is.
De radioactieve besmetting in
Oost-Duitsland, Polen, Roemenië,
Hongarije, Tsjechoslowakijke,
Bulgarije, Joegoslavië en de overi
ge gebieden in de Sowjet-Unie is
Het eten van wild in genoemde
landen wordt door het ministerie
echter sterk afgeraden, evenals het
drinken van melk direct van de
koe. Ook wordt zwangere vrouwen
en kinderen tot drie jaar geadvi
seerd consumptie van produkten
van schapen en geiten te beperken,
evenals bladgroente.
In Zuid-Duitsland, Zweden, Oos
tenrijk, Italië, Zwitserland, Grie
kenland en Finland wordt in het al
gemeen voedsel dat wordt ver
kocht gecontroleerd op radioactie
ve besmetting. Volgens Volksge
zondheid kan erop worden ver
trouwd dat besmet voedsel in deze
landen uit de handel wordt geno
men. Ook hier wordt het eten van
wild en drinken van melk direct
van de koe sterk afgeraden.
In een enkel geval gelden in deze
gebieden nog maatregelen van de
plaatselijke autoriteiten, die moe
ten worden opgevolgd.
De fysiotherapeuten voelen zich
„uitgeknepen", meldt een span
doek op de protestbijeenkomst in
Amersfoort. „Fysiotherapie is geen
luxe, maar een goedkope voorzie
ning die voorkomt dat patiënten
een beroep moeten doen op duur
dere behandelingen", aldus voor
zitter R. Jansma van het Neder
lands Genootschap voor Fysiothe
rapie, de grootste organisatie van
fysiotherapeuten in ons land.
Terwijl de vraag naar fysiothera-
peutische behandeling de afgelo
pen vijf jaar is verdubbeld is de
vestiging van nieuwe fysiothera
peuten al sinds 1982 vrijwel onmo
gelijk. De ziekenfondsen werden
in dat jaar ontheven van hun plicht
nieuwe fysiotherapeuten onder
contract te nemen. Het openen van
nieuwe praktijken is daardoor in
feite uitgesloten, waardoor 3000
werkloze fysiotherapeuten moeten
toekijken terwijl hun gevestigde
collega's steeds vaker met wacht
lijsten moeten gaan werken, aldus
het Genootschap voor Fysiothera
pie.
Een norminkomen gebaseerd op
een 38-urige werkweek en de
garantie dat afgestudeerde fysio
therapeuten de honderden plaat
sen die dan openvallen mogen op
vullen is een van de eisen die de
fysiotherapeuten in hun petitie
stellen. De fysiotherapeuten in de
ziekenhuizen kunnen het werk am
per meer aan en zijn gedwongen
steeds vaker in hun vrije tijd te
werken. Er moeten fysiotherapeu
ten bijkomen in de ziekenhuizen,
zo staat verder in de petitie.
NIJMEGEN (ANP) - Het drin
ken van twee kopjes koffie kan
de bloeddruk met 10 tot 20 pro
cent verhogen en een gevoel
van stress verdrievoudigen.
Artsen zouden bij het meten
van de bloeddruk rekening
moeten houden met het koffie-
gebruik van hun patiënten. Dat
schrijft de arts P. Smits in het
proefschrift 'Koffie en bloed
druk', waarop hij morgen in
Nijmegen hoopt te promoveren
tot doctor in de geneeskunde.
Verantwoordelijk voor de
verhoging van bloeddruk en
adrenalinegehalte is de coffeï-
ne in de koffie, aldus Smits. Die
veroorzaakt vernauwing van de
bloedvaten. Koffie waar de cof-
feïne uit is verwijderd, laat de
bloeddruk en het adrenalinege
halte ongemoeid.
Niet iedereen heeft overigens
evenveel last van de effecten
van coffeïne. Bij mensen die re
gelmatig koffie drinken en de
coffeïne in hun lichaam lang
zaam afbreken is nauwelijks
bloeddrukverhoging te meten.
Coffeïne heeft het meeste effect
op mensen die weinig coffeïne
in hun bloed hebben, dus men
sen die lang geen koffie hebben
gedronken of die de stof snel
afbreken. Die afbreeksnelheid
varieert van mens tot mens.
Coffeïne komt in kleinere hoe
veelheden ook voor in thee, ca
cao, cola en bepaalde hoofd
pijntabletten.
Of koffie het ontstaan van
hart -en vaatziekten in de hand
werkt is nog onzeker, aldus de
promovendus. Volgens hem
moet dit aspect nog nader uit
gezocht worden. Zeker is wel
dat hoge bloeddruk en stress
gelden als risicofactoren voor
hart en vaten.
ADVERTENTIE
TEN - Aan de bouw van een
nationaal opslagcomplex
radio-actief afval vit niet te
i. Er is in Nederland ra-
ictief afval en er komt - ook
er nieuwe kernenergiecentra-
almaar meer bij. Omdat een
tieve opslagmethode ont-
;kt, moet het tijdelijk (voors-
50 tot 100 jaar) ergens wor-
opgeslagen.
lus Antonisse
ït zegt directeur dr. ir. J. Vrijen
de' Centrale Organisatie Voor
'ioactief Afval (Covra). Volgens
;n heeft het huidige opslagter-
Petten bepaalde beperkin-
Uiterlijk 1994 moet de Covra
Dlgens de vergunning weg zijn.
ïag geen hoog actief vast afval
yarmte-producerend afval wor-
opgeslagen. De Covra kan er
doo geen afvalverwerking uitvoe-
Dat is volgens Vrijen een re-
(c gestL
temeer om naar een meer defi-
zelf Pve Plek voor tijdelijke en tus-
n", aPPslag om te zien.
rijen meent dat er enige haast is
oden om in Borssele te begin-
weetj. In 1994 de boel in Petten op
eruimd achterlaten betekent dat
zo 6! nieuwe complex enkele jaren
omt fler in gebruik moet worden ge-
hier hen. Een vast gegeven is dat
en. Vfetreeks 1991/1992 de opslag
kranr hoog radio-actief vast afval
moet zijn. Dat wordt dan
aan kr het eerst in Nederland aange-
el ze krd. Kernsplijtingsafval (warm-
roducerend en hoog stralend)
volgt naar verwachting later (re
tourlevering vanuit de Franse op
werkingsfabriek van Cogema in
Cap La Hague).
Op de centrale opslagfaciliteit
van de Covra bij Borssele komen
onder meer opslaggebouwen voor
laag-, middelactief en hoog radio
actief afval. Opgeslagen worden
onder meer: bedrijfsafval en ont-
mantelingsafval van onderzoeksin
stellingen, industrie, ziekenhuizen
en kerncentrales, alsmede laag- en
middel radio-actief afval van de op
werking van bestraalde splijtstofe
lementen.
Na verwerking wordt het afval
verpakt in containers, waarin het
materiaal met betonmortel wordt
afgegoten. Voor de opslag van
hoog radio-actief afval gelden
strenge ontwerpnormen. Covra-di-
recteur Vrijen geeft aan dat de ba
sisveiligheidseisen voor dit afval
'in hoge mate' worden bepaald
door dezelfde uitgangspunten die
gelden voor kerncentrales. Dat be
tekent dat het terrein extra be
schermd moet worden tegen exter
ne invloeden zoals overstromin
gen, aardbevingen, windhozen, ex
plosies in de omgeving, een neer
stortend vliegtuig en brand.
Vrijen is er heilig van overtuigd
dat er een veilig opslagcomplex
kan verrijzen. „Al zouden er 30
straaljagers naar beneden vallen en
al zouden alle koelkanalen worden
geblokkeerd - er mogen geen pro
blemen buiten ontstaan. De men
sen in de omgeving moeten rustig
kunnen blijven wonen. We zullen
Hij beklemtoont dat de Covra
géén nieuwe kerncentrale bouwt.
„We bouwen een complex dat wat
doet met straling en radio-actieve
stoffen. We behandelen wat al is
ontstaan". Tegen die achtergrond
is het opstellen van een evacuatie
plan ook niet nodig. „Ongevallen -
als ze al gebeuren - zijn van dien
aard dat evacuatie niet nodig zal
zijn", zegt Vryen. Als grootste risi
co beschouwt hij het ontstaan van
brand in de opslag van nog onver
werkt afval. „Daar zullen we dan
ook het nodige aan moeten doen".
De Covra-directeur vindt het
moeilijk aan te geven in hoeverre
de komst van het opslagcomplex
en de activiteiten ter plekke bijdra
gen aan de stralingsbelasting in de
omgeving van Borssele. Hij ver
wacht, gelet op de ervaringen in
Petten, dat er van een grotere be
lasting vrijwel geen sprake zal zijn.
„Over Petten hebben we altijd ge
zegd: we voegen niets toe. We moe
ten verschrikkelijk veel moeite
doen om onze eigen dosis te meten.
Het Tsjernobil-effect speelt ons
parten. Het is moeilijk te bewijzen
dat we ruim binnen onze limieten
blijven. We zitten op dermate lage
getallen, dat we het nauwelijks
kunnen meten".
Vrijen tekent daarbij aan dat er
in Borssele door verbranding enige
uitstoot van tritium en koolstof zal
zijn. „Het grootste deel wordt afge
vangen door rookgasreiniging".
Hij vertelt over de ervaringen met
een nieuw type verbrandingsoven
in West-Duitsland, met een nog ge
ringere uitstoot dan zeven woon
huizen. Voor het verhandelen van
splijtstof of kernsplijtingsafval re-'
kent Vrijen op 'uiterst scherpe li
mieten', waardoor de stralingsbe
lasting volgens hem beperkt blijft.
„Ons standpunt over de omge
vingsbelasting is: waarom iets toe
voegen als het niet nodig is en je de
technische middelen hebt om er
wat aan te doen".
Bij het ontwerpen van het com
plex houdt de Covra rekening met
de bouw van nieuwe kerncentrales
in Nederland. „Wanneer is niet zo
belangrijk, maar als het gebeurt,
moeten we het afval kunnen op
slaan", zegt Vrijen.
De IQ zit'min een schonere motor
en zuiniger rijden. De IQ zit 'm in
minder aanslag, dus minder kans op
extra onderhoud. De IQ zit 'm ook
in meer energie en feller accelereren.
En al die IQ zit voor 't zelfde j
gewoon bij Esso in de benzine.
