Commissie stort zich op Daklozenjaar Rotterdammer wil in caravan het Kanaal oversteken 'Waarom hebben ze mij te pakken genomen?' Afscheiding mogelijk na hereniging WOENSDAG 18 JUNI 1986 PAGINA 17 Reportage DEN HAAG - De Verenigde Na ties hebben 1987 uitgeroepen tot internationaal jaar van de daklo zen. Meer dan honderd landen over de hele wereld hebben gevolg ge geven aari de oproep om volgend jaar extra aandacht te besteden aan de problematiek van de volkshuis vesting. door Jeroen van Veen Behalve regeringen zijn tal van particuliere organisaties die zich op de een of andere manier met volkshuisvesting bezighouden zich aan het voorbereiden op 1987. In Nederland hebben deze particu liere organisaties de handen ineen geslagen en de 'Nationale Habitat Commissie' opgericht, die een spe ciaal actieprogramma voor het jaar voorbereidt. Voorzitter van de commissie is het CDA-kamerlid drs. C.P. van Dijk. Enkele dagen in de maand maakt Van Dijk zich vrij van zijn taken als kamerlid en geeft, zoals hij dat zelf zegt, „leiding aan de be sluitvorming van de Nationale Ha bitat Commissie" en zorgt hij er voor „dat de zaak blijft lopen". Aan het einde van 1987 moet het volgens Van Dijk niet afgelopen zijn met de activiteiten op het ge bied van de problematiek rond de daklozen. „Het is geen actie gericht op één jaar, maar een éénjarige ac tie gericht op een actieprogramma dat zich over tientallen jaren moet gaan uitstrekken". De eerste resul taten worden wel aan het einde van volgend jaar verwacht, maar echt grootschalige veranderingen zul len pas tegen het jaar 2000 te zien zijn. De Nationale Habitat Commissie heeft „drie hoofdsporen", aldus Van Dijk. Het eerste „hoofdspoor" is een voorlichtingscampagne, waarbij de commissie ook geld zal gaan inzamelen. Om het publiek te laten zien dat de huisvestingspro blemen in de Derde Wereld inder daad opgelost kunnen worden, heeft de Habitat Commissie voor drie voorbeeldprojecten gezorgd. In Lima, Madras en Lusaka voe ren de ontwikkelingsorganisaties ICCO, Cebemo en Novib op dit moment projecten uit die de woon situatie in de krottenwijken van die steden moeten verbeteren. Een deel van dit geld kwam van de Ha bitat Commissie. De commissie is volgens Van Dijk bezig met het maken van een film, dia's, folders, foto's en docu mentatiemappen. Ook is een „voorlichtingscoördinator" aange trokken die al dit materiaal moet gaan vormgeven. Aangezien dit al les geld zal gaan kosten zijn er op dit moment contacten met buur landen, zoals Groot-Brittannië en Denemarken. Sommige produc ten, zoals een voorlichtingsfilm, zouden gezamenlijk gemaakt kun nen worden, aldus Van Dijk. Het tweede „hoofdspoor" is de samenwerking tussen Nederland en de landen in de Derde Wereld. Al naar gelang de hoeveelheid geld die de Commissie in 1987 kan inza melen kunnen er nieuwe projecten op het gebied van de volkshuisves ting betaald worden. Er bestaat een uitgebreide lijst met projecten in de Derde Wereld die hiervoor in aanmerking komen, aldus Van Dijk. Het derde „hoofdspoor" van de Habitat Commissie is volgens hem „het meedenken aan de ontwikke ling van het Nederlands beleid". Dat kan nu nog niet gebeuren, maar pas in de loop van 1987. „Op een gegeven ogenblik zien we, in nauwe samenspraak met de parti culiere organisaties en in nauw contact met wat er leeft onder de Nederlandse bevolking, heel dui delijk wegen en mogelijkheden. Dan gaan we natuurlijk ook in dis cussie met de overheid: Hoe kun nen we dat nou na 1987 verder in vullen in de vorm van beleid?". Van Dijk zelf heeft geen idee of er iets moet veranderen aan het Ne derlandse beleid. „Nogmaals: La ten we daar maar op wachten tot eind 1987", aldus de parlementa riër. Wat betreft de financiering van de activiteiten van zijn Commissie kan Van Dijk kort zijn. Het groot ste gedeelte van de voorlichtings campagne betalen de overheid en enkele particuliere organisaties. Vorige themEgaren van de Ver enigde Naties waren nou niet be paald succesvol. Het Jongerenjaar 1985 heeft niets veranderd aan de positie van jongeren en van het Jaar van de Vrede 1986 heeft geen mens gehoord. De Nationale Habi tat Commissie heeft dus de zware taak om van 1987 een succesvol Jaar van de Daklozen te maken en gironummer 878787 goed gevuld te krijgen. „We werken eraan dat dit zal gebeuren, maar of we succes hebben weten we natuurlijk nog niet", aldus Van Dijk. „Aan ons zal het niet liggen". Piet Ton is een knotsgekke 48-jari- ge Rotterdammer. Hij heeft een 18 jaar oude caravan van z'n overle den vader omgebouwd tot boot. De Aquavan noemt hij z'n caravan-te- water. Elfhonderd liter schuim was er voor nodig om de caravan geschikt te maken als amfibievoertuig. Op het eerste gezicht is er niets bijzon ders te zien aan de vinding van Piet. Onopvallend tussen andere caravans stond-ie de afgelopen maanden in de winterstalling. Al leen de zwarte geteerde onderkant van Piet's caravan wijkt af van de andere. Binnen valt er evenmin iets op. Behalve dan de 15 centime ter hoge drempel bij de ingang, be doeld om eventuele golfjes buiten de deur te houden. Echter, een koordje bij het raam, bij de meeste caravans bedoeld om de luxaflex te laten zakken, brengt onverwacht de misthoorn in actie. Een van de kasten blijkt bovendien te zijn ge vuld met reddingsvesten terwijl je een binnenvaartreglement ook niet in iedere caravan tegen zult ko- door Bas Hoppel Overal trekt de ondernemende Rotterdammer met z'n waterdichte caravan veel bekijks. Zo ook vorig jaar op een drukke zomerse dag op het Brielse Meer. Piet: "t was een giller. Ik was lekker aan het varen en ik zie in de verte met grote snel heid een patroillerende politieboot op me afkomen. Ik dacht: mij kan niets gebeuren, ik doe niks bijzon ders. Ik vaar niet hard, heb geen drugs aan boord, ben niet dronken. Ze komen vlak bij en ik roep nog: „Is er iets, heren? Beginnen die lui toch te lachen! Ze zagen tot hun verbazing mij rustig met m'n arm uit het raam m'n buitenboordmo tor bedienen. Wat bleek nou? Er was een melding binnengekomen dat een caravan te water was ge raakt die bovendien dreigde af te drijven". Voor zijn hujs in Rotterdam- Zuid, niet ver van het Feyenoord- stadion, begon hij te experimente ren. De grootste moeilijkheid was het dichtmaken van de onderkant. De eerste proefvaart werd een vol slagen mislukking. In zijn enthou siasme had Piet het verkeerde schuim gebruikt. "Dat zoog water op in plaats van dat het afstootte. M'n caravan was in een reusachti ge spons veranderd. Hij heeft zes weken voor de deur staan uitlek ken. Ik ging natuurlijk af als een gieter", bekent hij. Ander schuim, drieduizend gul den lichter en een jaar later: de tweede tewaterlating verloopt wel succesvol. "Hij is nu echt onzink- baar", zegt Piet met grote stellig heid. "Zo op het eerste gezicht geeft-ie een labiele indruk, maar hij is zo stabiel als de pest. Dat komt omdat vier-vijfde van het to tale gewicht van de caravan onder het water ligt. Toch zakt-ie niet meer dan acht centimeter het wa ter in. De waterverplaatsing van het schuim is groter dan het ge wicht van de caravan. Daardoor kan hij nooit van z'n leven zinken". Toch was Piets droomboot nog niet af. "Het was eigenlijk net een varend kippenhok", zegt hij met een grote grijns. "Je kon er tijdens het varen niet uit". Daarom bouw de hij twee kunststof-rioolpijpen om tot drijvers die hij langs de ca ravan bevestigde. Bovendien bouwde hij z'n eigen 'promenade dek' door een vlonder te plaatsen aan de voorkant. "Nu kun je tij dens een vaartochtje rond de cara van lopen en op de voorplecht zon nen. Ik heb m'n eigen privé-strand- je", glundert hij. De Bocar, de Groningse bootca ravan die begin dit jaar tijdens de Hiswa-tentoonstelling in de RAI in Amsterdam werd gepresenteerd, komt ter sprake. Voor het eerst verdwijnt de brede glimlach op het gezicht van de ondernemende en levenslustige Rotterdammer. "Ik wil niet flauw doen, maar hij haalt het niet bij de mijne. Het is vlees noch vis. Mijn Aquavan is de enige echte. Die voer al rond, toen die man uit Groningen nog z'n een mil joen subsidie moest aanvragen". Alsof het niet genoeg is, gaat Piet Ton eind augustus een stunt uitha len. Hij wil met z'n Aquavan Enge land zien te bereiken. Vraag aan Piet: betekent dat dat we over twee maanden tussen de mammoettan kers plotseling zijn caravan tussen de pieren in Hoek van Holland kunnen verwachten? "Nee, ik wil naar Calais. Daar is het Kanaal het kortst. Gewoon met de auto en de caravan erachter ernaartoe. De overtocht zelf hoeft niet veel te kosten, maar de volgboot kan ik niet betalen. Ik ben met sponsors bezig om het voor elkaar te krygen, maar ze hebben er nog niet genoeg vertrouwen in. Ik weet zeker dat m'n Aquavan zeewaardig is. Zo'n oversteek maken is de beste ma nier om dat te bewijzen". De aquavan van de knotsgekkke Rotterdammer. Van der Graaf: Als de gereformeerden zich weer 'in de stroom van de vader landse kerk' (bedoeld wordt de Hervormde Kerk) willen voegen, dan past hun schuldbelijdenis over de Doleantie (afscheiding van 1886). In tegenstelling tot de Afscheiding van 1834 werd de Doleantie systematisch voorbe reid. Die woorden sprak vanmorgen ir. J. van der Graaf op de jaarver gadering van de Gereformeerde Bond in de Hervormde Kerk in Nijkerk. Het onderwerp van de algemeen secretaris van de Bond was: '1886-1986 en Samen op weg Doleantie en schuldbelij denis'. De strategie van Abraham Kuyper (leider van de gerefor meerden) is, volgens Van der Graaf, jarenlang gericht geweest op kerkelijke losmaking. Hij wenste wel een kerk die aansloot bij de kerk van de Reformatie, maar had geen boodschap aan de bestaande vaderlandse kerk. "Daarom is er voor de Hervorm de Kerk weinig aanleiding om ten aanzien van de Doleantie na 100 jaar schuld te belijden. Wel past haar verootmoediging voor haar deplorabele gestalte in de vorige eeuw". Voor Van der Graaf (en voor de Gereformeerde Bond) is dé vraag of de vaderlandse kerk zal voort bestaan als 'kerk der Reforma tie'. Hij waarschuwde dat hereni ging van gereformeerden en her vormden een afscheiding van de 'historische vaderlandse kerk' zou kunnen betekenen, op de zelfde manier als waarop Kuyper tot doleren (klagen) en afschei ding kwam. De Afscheiding van 1834 zag ir. Van der Graaf als een direct ge volg van de situatie in de Her vormde Kerk. Dwalingen onder mijnden toen het geloof van de kerk. De vrijzinnigheid loochen de en ontkrachtte de meest cen trale waarheden van de Schrif ten. "Daarom is er alle reden tot Bij de Doleantie speelden ook sociale en politieke kwesties een grote rol. "Kuyper ontwikkelde stap voor stap politieke en maat schappelijke denkbeelden voor een bepaalde bevolkingsgroep en werd zo de 'klokkenist der kleine luyden'. Die opvattingen golden ook voor de kerk". Hij re kende af met een vaderlandse kerk waarin de band van de ge schiedenis voelbaar was, en in troduceerde een neo-gerefor- meerd kerkbegrip met de kerk als vrije kring ('soevereiniteit in eigen kring'), vrij van de staat, vrij van de geldband, vrij van de druk van het ambt. Van der Graaf is ervan over tuigd, dat Kuyper op een scheu ring in de Hervormde Kerk aan stuurde. "Er ontstonden scherpe scheidslijnen en onherstelbare breuken binnen de Hervormde Kerk. In die tweedeling zag Kuy per ook een sociale tweedeling". Voor gereformeerden schiep hij een nieuwe cultuur en mentali teit, gekenmerkt door drang tot emancipatie". De secretaris van de Bond aarzelde dan ook niet, de Doleantie 'veel minder geeste lijk' te noemen dan de Afschei ding. Boek Wagenvoordes Het echtpaar Martien Wagen voorde en Els Middel heeft een boek geschreven naar aanleiding van zijn pastorale groepswerk. Dominee Wagenvoorde was her vormd predikant achtereenvol gens in Hogebeintum, Neede, 's Gravenzande, Zwolle en Leiden. Met dit boek (getiteld: 'Anders dan wij denken') geven de Wa genvoordes rekenschap van de achtergronden van hun pastorale werk. En dan speciaal hun om gaan met kringen en groepen, waarmee zij in 1964 in Leiden zijn begonnen en waaruit na de pensionering van ds. Wagen voorde (72) in 1979 het 'Werkver band van kringen* is voortgeko- Wagenvoorde had ontdekt, dat er bij gemeenteleden een duide lijke afstand bestond tussen de zondagse kerkdienst en het le ven van alledag. Samen met zijn vrouw ging hij kringen vormen "om het evangelie handen en voeten te geven in de relaties waarin wij staan". Het grondbe ginsel van dit groepswerk von den zij in het woord van Jezus: "Waar twee of drie in Mijn naam vergaderd zijn, ben Ik in hun midden". Tussen de groepsleden ont staat een band. "In deze gemeen schap kan over de verhouding tot onze meest dierbaren worden gesproken, maar ook onze haast onoverkomelijke ergernissen en onze haat en ons ongeloof kun nen worden uitgewisseld. We le ren niet alleen de ander maar ook onszelf beter kennen; we leren omgaan met de ander en on szelf'. De kringleden kwamen soms met onduidelijke verwach tingen, maar zeiden al gauw: "Wat we met onze beste vrienden niet kunnen bespreken, kunnen we hier wél kwijt". Het boek (uitgave J. H. Kok, Kampen, 119 bladzijden, f. 18.50) is in zijn geheel een produkt van dominee en mevrouw Wagen voorde beiden. Toch kan de lezer wel aanvoelen wié van de twee aan het woord is. In een 'Ter in leiding' schrijft de ziekenhuis pastor Arie van Buuren, dat het boek hoopvol en bemoedigend wegen wijst voor relatievorming én hulpverlening 'in de geest van het evangelie'. "Het wil een ge neesmiddel zijn tegen veel uit zichtloos denken van onze tijd". Dit is typisch een boek voor persoonlijke bezinning en ge bruik in kringverband. In de 23 hoofdstukjes (over weerstanden, hoofdzonden en mogèlijkheden tot vernieuwing) gaan perspec tieven open waar mensen eerst negatieve ervaringen hadden. Zo wordt de 'wet van de graankor rel' opnieuw verwoord: niet op zichzelf blijven, maar sterven óm te leven. Het levan kan zo anders zijn en worden dan mensen den ken of ervaren. Hervormde Kerk: beroepen te Terneuzen M. C. van der Meer Apeldoorn, te Nieuwe Tonge W. Pieters Genemuiden, tot leger- predikant kandidaat W. van Vreeswijk Nieuw-Lekkerland; bedankt voor Ede A. W. van der Plas Bergambacht. Gereformeerde Kerken: aan genomen naar Heerhugowaard (voor zendingsdienst in Bangla desh) A. Ferwerda Abcoude. Brief. De Russisch-orthodo- xe patriarch Pimen van Moskou wijst president Reagan van de Verenigde Staten in een brief op het 'grote gevaar' van de 'nu cleaire afschrikking' en het 'mo gelijk eerste gebruik van kern wapens'. Pimen betuigt zijn instemming met het besluit van de Russische regering om voorlopig geen kernproeven te nemen. "Wij zijn verbaasd dat de Amerikaanse kernproeven in de woestijn van Nevada het antwoord zijn op de moedige stap van de Sovjet- Unie". - De patriarch vraagt zich af, hoe dit antwoord met de leer van Christus in overeenstemming kan worden gebracht. Het hangt, volgens Pimen, af van de oplos sing van het kernwapenvraag- stuk "of wy in het jaar 2000 onze Heiland kunnen verwelkomen in een bloeiende wereld, waarin de grootheid van onze God wordt verkondigd, of in een verlaten en levenloze vlakte". Joke Otto (28), de vrouw uit Spijkenisse die eind mei door vier nog voortvluchtige mannen werd ontvoerd, is weer thuis in Spijkenisse. Nadat ze begin juni in België werd vrijgelaten door haar ontvoerders, verdween ze met haar vriend, de bankfiliaalhouder André Ooster man, naar Kijkduin. Daar is ze enigszins op verhaal gekomen. Ook krijgt ze nog steeds professionele hulp. In een gesprek met deze krant zei ze gisteren, dat haar ontvoerders de gijzeling louter en alleen voor de sensa tie hebben uitgevoerd. „Het geld vonden ze helemaal niet belangrijk. Een gewoon gezinsleven zien we niet zitten. Hier krijgen we echt een kick van, zeiden ze tegen mij", aldus Joke Otto. SPIJKENISSE-Joke Ot to (28) haalt vluchtig een hand door het haar. Dan grabbelt ze in het paKje si garetten. Er valt weer zo'n secondenlange stilte. Ka ter Lucas nestelt zich be haaglijk tegen Joke aan. Dat heeft hij de afgelopen drie weken moeten mis sen. Hij spint luid en kijkt met een begerig oog naar de schaal broodjes. door Peter Contant Joke Otto is weer thuis in Spijke nisse. Voor een leek lijkt de ver onderstelling gerechtvaardigd dat ze een korte vakantie heeft gehad. In een eerste oogopslag ziet ze er goed uit: licht gebruind, opgemaakt en in feestelijke zo merse kleren. De waarheid is anders. Eind mei werd ze samen met haar vriend André Oostermann (29) met wie ze samenleeft gegijzeld door vier gangsters in haar wo ning. André, bankfiliaalhouder werd gedwongen 1,4 miljoen gul den te betalen. In afwachting van de betaling was Joke door de mannen ontvoerd. Bange dagen volgden. Niemand wist waar Jo ke werd vastgehouden. Toen dook ze maandag 2 juni totaal overstuur ineens op in de buurt van het Belgische Nijvel. Een medisch onderzoek wees uit dat haar toestand ondanks alle- -ellende redelijk was. Met vriend André vluchtte ze naar Kijkduin om op verhaal te komen en een begin te maken met het verwer ken van de doorstane emoties. Meeleven Gisteren was ze voor het eerst weer een hele dag thuis. Vrien din Ria kon van pure emotie geen woord uitbrengen. Frans, een goede kennis, zei alleen maar: ik ben zo blij dat je weer thuis bent. Joke moet er een beetje om lachen. „Al die brie ven, kaarten en bloemen, haast niet te geloven. Ik heb steeds ge dacht dat ik het allemaal alleen moest verwerken. Maar nu merk ik dat er verschrikkelijk veel mensen met me hebben meege leefd. Dat sterkt me enorm". Maar met haar thuiskomst is het gijzelingsdrama emotioneel nog lang niet over. „Die hele zaak is mijn hele leven zo ingrij pend gaan beheersen. Sinds ik vrij ben heb ik aan niets anders gedacht. André en ik zijn er nog voortdurend mee bezig". André en Joke worden door tientallen vragen gekweld waar op nog steeds geen antwoord is. „Ik ben niet rijk, niet beroemd, niets bijzonders. Waarom heb ben ze mij te pakken genomen? Daar begrijp ik niets van. Overi gens is het een misverstand dat die gangsters van te voren wisten wat ze zouden gaan doen. Dat plan is later ontstaan", aldus Jo- André vult haar aan: „Dat ge beurde op het moment dat ze hoorden hoeveel geld er in de kas zat. Dat vonden ze te weinig. Toen ze vernamen dat er een nieuwe voorraad geld kwam hebben ze hun plan bijgesteld. Dat leidde tot de ontvoering van Joke en haar gijzeling later in Amsterdam". Sensatie Joke zegt door haar vier ont voerders, gegeven de omstandig heden, goed behandeld te zijn. "Ze hadden me geboeid en ge blinddoekt op een bed neerge legd. Ik heb gevraagd waarom ze zoiets deden. Ik kon me niet voorstellen dat deze mannen, die op sommige momenten heel voorkomend waren, dezelfde wa ren die ook op een politieheli- kopter schoten. Een man die met een accent sprak zei dat ze het alleen voor de sensatie deden. Ze kregen er een kick van. Nieuws berichten in de kranten, daar lachten ze om. Dat vonden ze prachtig. Ze waren er trots op wat ze deden". „Wij willen gewoon zo leven", zeiden ze tegen mij. Een gewoon gezinsleven zien wij niet zitten. Ze zochten spanning maar lieten wel goed merken dat ze het erg vonden dat ik de dupe was van hun praktijken. Het geld van de bank wat ze kregen vonden ze helemaal niet belangrijk. Op het moment dat het aankwam dacht ik: nou gaat er meteen een ge juich op. Maar daar heb ik niets van gemerkt. Ze waren er hele maal niet blij mee". De dag voor haar vrijlating werden volgens Joke de plannen gesmeed om naar België uit te wijken. „Ik had toen nog geen idee dat ik vrijgelaten zou wor den. Ik had ook voortdurend het idee dat mij nog iets meer te wachten stond. Als ik bijvoor beeld niet kon eten, zeiden ze dat ik dat tóch moest doen. Ook lie ten ze mij door de gang lopen om lichamelijk fit te blijven". De ogen dichtgeplakt met plakband en daarover een bril met zakdoekjes, zo werd Joke Otto met de auto over de grens vervoerd. In de buurt van Nijvel werd ze er door de mannen uitge zet. „Ik kreeg allerlei instructies, nadat ze de bril hadden afgezet. Ook stopten ze geld in m'n zak ken voor een taxi. Toen zetten ze me tegen prikkeldraad aan in de omgeving van een bospad. Ik dacht: nu schieten ze me dood. Ik vertrouwde ze niet. Ik wist hoe ze waren. Op een gegeven moment moest ik onder de prik keldraad door lopen en kreeg ik de opdracht om een half uur op een boomstam te gaan zitten. Ik mocht niet omkijken. Na tien mi nuten deed ik dat toch. Heel voorzichtig. Want ik had geen au to weg horen rijden. Maar ik zag niets. Toen wist ik dat ik vrij was. Vrij. Maar het was nog niet voor bij". Weinig reactie Allerlei automobilisten die Jo ke Otto probeerde aan te hou den, reden door. Uiteindelijk werd ze toch door iemand opge pikt. Op het politiebureau, waar ze binnenkwam, begrepen de beambten niets van haar relaas. Vandaar dat ze naar een Neder landstalig politiebureau werd overgebracht. Daar vlotte het be ter. Binnen de kortst mogelijke keren wist men dat Joke Otto de Nederlandse was die dagenlang gegijzeld en ontvoerd was. In Spijkenisse gaat het leven- ondertussen gewoon zijn gang. André heeft al weer boodschap pen gedaan. Zijn terugkomst en die van Joke ontlokten de buurt bewoners weinig spontane reac ties. „Het is net alsof men er niet over durft te spreken. Misschien maar goed ook. Voorlopig willen we vooral met rust gelaten w den. Dit interview, daar hebben we bijvoorbeeld erg tegenop ge zien. We zijn blij dat het voorbij is. Al viel dat achteraf enorm mee. Ik denk ook dat het goed is om dit allemaal van je af te pra ten". Op de foto wil Joke niet. „Ab soluut niet". Van Bob de Ronde, de publiciteitsman van de Ver enigde Spaarbank krijgt ze daar om het dringende advies nog een dagje binnen te blijven om te voorkomen dat ze toch door gewenste fotografen wordt ge kiekt. Joke tot besluit: „Vergeet niet dat deze affaire je leven plot seling enorm ingrijpend veran dert. Ik had nog nooit een pistool gezien en stond ineens oog in oog met mannen die machinege weren op mij gericht hielden. Dat gaat je niet in je kouwe kle ren zitten". De auto waarin Joke Otto werd ontvoerdeen blauwe Audi 100, werd later teruggevonden in Amster dam. Een rechercheur onderwerpt de auto aan een onderzoek. (foto Anefoi Joke Otto nog steeds kapot van ontvoering

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 17