Persvrijheid Zuid-
Afrika aan banden
Pers in Zuid-Afrika in opperste verwarring
Shultz pleit anti-sandinisten vrij
ZATERDAG 14 JUNI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
'Media verergeren onrust'
(Vervolg van pagina 1)
Het hoofd van het Zuidafri-
kaanse bureau van informa
tie, Dave Stewart, stelde
meer zware maatregelen te
gen de buitenlandse pers in
het vooruitzicht. Vanaf nu
mogen in Zuid-Afrika ge
stationeerde journalisten
niet langer meer spreken
van 'de blanke minder
heidsregering' of de rege-
ring-Botha aanduiden met
'bewind' of 'regiem'. Jour-
Oostenrijk
heeft nieuw
kabinet
WENEN (AFP/DPA) - De nieuwe
Oostenrijkse kanselier, Franz Vra-
nitzky, heeft gisteren zijn kabinet
voorgesteld. Vranitzky moest vier
nieuwe ministers vinden ter ver
vanging van de bewindslieden, die
samen met kanselier Fred Sino-
watz na de verkiezingsoverwin
ning van de omstreden presidents
kandidaat Kurt Waldheim waren
opgestapt.
Minister van buitenlandse zaken
wordt de internationaal secretaris
van de socialistische partij SPÖ,
Peter Jankowitsch, die Leopold
Gratz opvolgt. De staatssecretaris
van het ministerie van handel,
Erich Schmidt, wordt de nieuwe
minister van landbouw in de plaats
van Günther Haiden. De minister
van verkeer en openbare nutsbe
drijven, Ferdinand Lacina, neemt
van Vranitzky de portefeuille van
financiën over, terwijl Rudolf
Streicher, directeur van de groot
ste Oostenrijkse fabriek van zware
transportmiddelen, Lacina op
volgt. De nieuwe kabinetsleden
worden maandag beëdigd.
Ludwig
Beieren heeft gisteren de hon-
derdstae sterfdag van de vermaar
de koning Ludwig II herdacht met
kransleggingen, kerkdiensten en
boottochtjes op het meer waarin de
vorst op 13 juni 1886 is verdronken.
Geleerden zijn het er nog altijd niet
over eens of de verdrinkingsdood
van Ludwig en zijn neuroloog
Aloys von Gudden in het Starnber-
ger meer aan de voet van de Alpen
zelfmoord is geweest of moord.
Volgens geschiedkundigen was
Ludwig krankzinnig en bracht hij
met zijn wilde bouwmanie het ko
ningshuis op de rand van een fi
nancieel bankroet. Voor het Beier
se volk is de wispelturige vorst, die
enkele dagen voor zijn dood werd
afgezet, echter altijd de kunstmin
nende sprookjeskoning en be
schermheer van Richard Wagner
gebleven.
nalisten die daar mee door
gaan, zetten hun toestem
ming tot verslaggeving op
het spel.
Als voorbeeld van de maatregelen
noemde Stewart de arrestatie van
een CBS- en een ABC-televisie-
team. die gisteren straatinterviews
maakten. De teams werden later
weer vrijgelaten, maar hun filmma
teriaal werd in beslag genomen. De
politie onderzoekt nog of er aan
klachten tegen hen zullen worden
ingebracht.
Ironisch genoeg filmde de uitge
wezen cameraman Wim de Vos de
persconferentie van Stewart. Toen
hij later op zijn kantoor kwam, lag
daar een telex van de minister van
binnenlandse zaken, Stoffel Botha,
waarin hem werd medegedeeld,
dat zijn verder verblijf in Zuid-
Afrika ongewenst is en dat hij voor
dinsdag het land moet verlaten.
Ook in maart van dit jaar was De
Vos al een keer aangezegd dat hij
Zuid-Afrika uit moest, maar na
lang overleg tussen vertegenwoor
digers van CBS en Botha werd de
ze aanzegging ingetrokken.
Het is onduidelijk wat de directe
aanleiding voor De Vos uitwijzing
is geweest, maar afgelopen woens
dag werd hij in Kaapstad gearres
teerd op beschuldiging van het
hinderen van de politie, het beledi
gen van een agent en verzet tegen
de arrestatie. Donderdag reeds ver
scheen hij in Kaapstad voor de
rechter, maar zijn zaak werd voor
twee weken verdaagd. De Vos
heeft nog wel een beroepsmoge
lijkheid.
Stewart zei verder op zijn pers
conferentie, dat het de overtuiging
van de regering is, dat de 'aanwe
zigheid van de media in zogenaam
de onrustgebieden het geweld
heeft verergerd'. Dat het de rege-
ring-Botha ernst is met de
noodtoestand, blijkt ook uit andere
dingen. In de grote steden surveil
leerden honderden politieagenten,
terwijl wegversperringen de aan-
voerwegen van de luchthavens
controleerden. Talrijke auto's wer
den op wapens onderzocht, terwijl
de politie en het leger nog steeds
op zoek zijn naar een aantal vak
bondsleiders, geestelijken en
UDF-ers, die door onder te duiken
aan arrestatie wisten te óntkomen.
Inmiddels is er een massale poli
tie- en legermacht samengetrok
ken in en rond Soweto en werden
er gisteren huiszoekingen gehou
den, .duidelijk bedoeld als waar
schuwing voor de nog altijd ver
wachte ernstige moeilijkheden
aanstaande maandag.
In Kaapstad vertelde bisschop
Tutu gisteren, dat hij erin is ge
slaagd om de strijdende fracties in
Crossroads bij elkaar te brengen en
dat verdere gesprekken zullen vol
gen. Het aantal slachtoffers van het
geweld aldaar sinds begin vorige
maand is nu opgelopen tot boven
de 65.
Tutu herhaalde nogmaals, dat hij
door zal gaan om op maandag 16
juni een 'herdenkingsdienst te
houden, ondanks het regeringsver
bod op het houden van vergaderin
gen en andere bijeenkomsten.
Oppositie Chili
mag krant uitgeven
SANTIAGO (Rtr) - De militaire re
gering van Chili heeft gisteren toe
stemming gegeven voor de uitgave
van een oppositionele krant. Het.
blad, dat "La Epoca" gaat heten,
mag vanaf maart volgend jaar ver
schijnen.
Het is de eerste keer sinds de
staatsgreep in 1973 dat de militai
ren een oppositiekrant toestaan.
De uitgeverij had de autoriteiten al
meer dan twee jaar geleden om toe
stemming voor de oprichting van
de krant gevraagd, maar nooit ant
woord gekregen. Afgelopen maand
kreeg de regering van een recht
bank de opdracht voortaan binnen
30 dagen te antwoorden op een ver
zoek om toestemming voor publi
catie.
Ondanks een wond aan het hoofd blijft deze Amal-militieman zijn machinepistool afvuren op het Chatila
vluchtelingenkamp. Het Palestijnse kamp wordt sinds 19 mei onder vuur gehouden. (foto api
BEIROET (AP/UPI) - In Libanon
zijn bij gevechten tussen door Sy
rië gesteunde milities en eenheden
van de Hezbollah gisteren tiental
len doden gevallen. Bij vuurge
vechten tussen sji'itische moslims
en Palestijnen rond de vluchtelin
genkampen in Beiroet kwamen
drie mensen om het leven en raak
ten 42 anderen gewond.
Tijdens een door Syrië gesteun
de topontmoeting hebben islamiti
sche leiders, politici en religieuze
leiders gisteren besloten een 1500
man sterke militaire eenheid te
vormen om de strijdende partijen
in Beiroet te ontwapenen.
De speciale eenheid zal alle kan
toren van de milities in West-Bei-
roet sluiten, toezicht houden op de
Tientallen
doden in
Libanon
milities aan de islamitische kant
van de Groene Lijn en alle verbin
dingswegen tussen beide stadsde
len bewaken. Bovendien zal de
eenheid toezicht moeten gaan hou
den op een wapenstilstand in de
strijd rond de vluchtelingenkam
pen.
Door Syrië gesteunde militiele
den hebben gisteren zware slag ge
leverd met zowel Palestijnse guer
rillastrijders in Beiroet als pro-
Iraanse militie-eenheden in de Be-
kaa-vallei. Met het opnieuw oplaai
ende geweld zijn de vredesbespre
kingen in Damascus tussen Liba
nese, Syrische en Iraanse functio
narissen op losse schroeven ko
men te staan.
Ongeveer 1500 zwaarbewapende
militieleden van de Syrische Socia
le Nationale partij (SSNP) hebben
de stad Mashghara in de overwe
gend door sji'itische moslims be
heerste Bekaa-vallei omsingeld.
Zij sloten de ruim 500 strijders van
de pro-Iraanse Hezbollah-partij in,
die met mortieren en zware machi
negeweren terugvochten, aldus
militaire bronnen. De strijd tussen
hen begon deze week naar aanlei
ding van de moord op twee func
tionarissen van de SSNP. De partij
gaf de Hezbollah de schuld.
Opnieuw
moorden
op Sri Lanka
COLOMBO (AP) - In het noord
oosten van Sri Lanka zijn gisteren
21 mannen, vrouwen en kinderen
doodgeschoten door gewapende
mannen in Srilankaanse legeruni
formen die hun dorp in de buurt
van Trincomalee bestormden. In
de kustplaats Mannar kwamen nog
minstens 26 mensen om het leven
toen een helikopter van de lucht
macht enkele passagiers-vrachtwa
gens bestookte.
De meeste huizen in Ichchilam-
patti werden na de moordpartij in
brand gestoken. De slachtoffers
waren 19 Tamils en twee moslims.
Een zegsman van het militaire
hoofdkwartier in Colombo beves
tigde het incident en liet weten dat
nog niet vaststond of de daders sol
daten van het Srilankaanse leger
waren of zich alleen als zodanig
hadden vermomd.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van staatsveiligheid zei dat
de helikopterbemanning pas op de
vrachtwagens had geschoten, toen
vanuit de wagens op de helikopter
werd geschoten.
Volgens het Burgercomite van
Trincomalee betrof het vergel
dingsacties voor de bomaanslagen
op twee bussen in.deze stad, waar
bij woensdag meer dan 20 mensen,
van wie het merendeel Singhale-
zen, werden gedood. Voor de beide
aanslagen werden Tamils verant
woordelijk gesteld.
De moordpartij in het dorp Ich-
chilampatti was de laatste van een
serie aanslagen op dorpen in het
noordoosten van Sri Lanka die de
afgelopen twee maanden hebben
plaatsgevonden. Meer dan 75 dor
pelingen zijn hierbij omgekomen.
Zowel het regeringsleger als Ta-
mil-strijders zouden zich beurte
lings aan gewelddadige acties heb
ben schuldig gemaakt.
Over ontvoering Westduitsers in Nicaragua:
Solidariteit
Het verboden Poolse vakver- duufde.
bond Solidariteit heeft Wiktor Ku-
lerski benoemd tot opvolger van
de onlangs gearresteerde Zbigniew
Bujak in het Voorlopige Coördina
tie Comité (TKK), de ondergrondse
leiding van de organisatie. Dit
blijkt uit een verklaring die de on-
dergrondse Solidariteitleiders in
Warschau gisteren aan westerse
journalisten hebben toegespeeld.
De 51-jarige onderwijzer Kuierski
vertegenwoordigt de afdeling War
schau in de ondergrondse leiding
van Solidariteit.
KAAPSTAD - Bij het verlaten van de officiële residentie van de Zuid-
afrikaanse president Botha wordt bisschop Tutu door een verslaggever
ondervraagd over zijn ontmoeting met de bewindsman, die anderhalf uur
(foto AP)
BRUSSEL/DUSSELDORFF
(GPD/AP) - De acht Westduitsers
die vorige week in Nicaragua wer
den ontvoerd door de contra's en
begin deze week zijn vrijgelaten,
droegen wapens en wekten de in
druk banden te onderhouden met
het communistische bewind in dat
land. Niet de contra's maar juist de
sandinistische regering heeft ge
tracht hun vrijlating te dwarsbo-
Dat zei de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken George
Shultz op een persconferentie via
de satelliet met journalisten in
Brussel, Parijs en Londen. Volgens
Shultz zijn de acht vastgehouden
'door mensen die strijden voor vrij
heid en democratie', zoals hij de
contra's noemde.
Shultz zei dat de regering in Ma
nagua tot vijf maal toe de vrijlating
TSJERNOBIL - De Sowjet-Unie
v.;l de schoonmaakwerkzaamhe-
den rond de kerncentrale in Tsjer-
nobil voor het einde van dit jaar af
ronden en in oktober twee van de
reactoren weer in gebruik nemen.
Dit heeft de ondervoorzitter van de
Sowjet-commissie voor atoom
energie, Boris Semjonov, gisteren
in Wenen verklaard. Semjonov
maakte bekend dat de Sowjet-Unie
op 25 augustus het eindrapport
over het ongeluk in de kerncentra
le zal presenteren op een speciale
conferentie van deskundigen van
het Internationale Bureau voor
Atoomenergie (IAEA).
van de acht heeft tegengewerkt,
telkens wanneer de Westduitse on
derhandelaars contact wilden leg
gen met de ontvoerders. 'Kennelijk
wilden de communisten uit propa-
ganda-overwegingen niet dat zij
zouden worden vrijgelaten', aldus
Shultz.
Shultz zei deze informatie te heb
ben van 'direct betrokkenen', ken
nelijk de door de VS gesteunde
contra's zelf. De Amerikaanse mi
nisters voegde aan deze beschuldi
gingen de oproep aan de Europese
landen toe om Nicaragua niet te
steunen. De communisten willen
een totalitaire staat, ontvangen
hulp van de Sovjet-Unie en Cuba,
onderdrukken de pers, vervolgen
de kerk, zijn betrokken in drugs
smokkel en bieden onderdak aan
terroristen, aldus Shultz.
'U moet sympathie tonen voor
mensen die vechten voor vrijheid
en democratie', zei hij. Shultz ver
wees daarbij naar El Salvador en
Guatemala, waar de dictaturen zijn
vervangen door volgens hem 'ech
te democratieën'.
De Westduitse parlementariër
Hans-Jürgen Wischnewski, die in
Nicaragua heeft onderhandeld
over de vrijlating van de acht West
duitse gijzelaars heeft gisteren kri
tiek geleverd op Amerikaanse be
weringen als zouden de gijzelaars
gewapende strijders zijn in dienst
van de sandinisten. De acht West
duitse jongeren werden dinsdag
avond na drie weken gevangen
schap door hun ontvoerders vrijge
laten.
"Dit was niet de eerste maal dat
wij verkeerde informatie over de
ontwikkelingen in Nicaragua uit
het Witte Huis kregen", zei SPD'er
Wischnewski bij zijn terugkeer uit
Nicaragua. Wischnewski laakte de
opmerkingen van minister Shultz,
die over de Westduitse gijzelaars
had gesproken als "militaire strij
ders" in dienst van de sandinisten.
Zelf omschreef de sociaaldemo
cratische parlementariër de acht
jongeren als "politiek gemotiveer
de idealisten" die als vrijwilligers
werkten bij bouwprojecten in Ni
caragua. Hij ontkende dat zij uni-,
formen droegen of wapens had
den, zoals de Amerikaanse rege
ring heeft beweerd. De enigen die
wapens droegen waren de sandi
nisten die de vrijwilligers begeleid
den omdat het gebied waar zij
werkten vaak door rebellen wordt
overvallen, zei hij. Hij waarschuw
de de 300 nog in Nicaragua
werkende Westduitse vrijwilligers
dat zij militair instabiele gebieden
van het land beter konden mijden.
DANBURY (AP) - Union Carbide
is ingenomen met een uitspraak
van een federale rechter in de Ver
enigde Staten dat de eisen tot scha
devergoeding na de chemische
ramp in Bhopal voor Indiase recht
banken moeten dienen en niet in
de VS.
De advocaten van de slachtoffers
van het gaslek uit de Union Carbi-
defabriek in Bhopal wilden per se
dat de .:aken voor Amerikaanse
rechtbanken zouden dienen. Ook
de Indiase regerings wilde dat en
zij klaagde Union Carbide dan ook
aan voor een rechtbank in New
York. Bij de ramp in december
'Schadevergoeding
Bhopal zaak van
Indiase rechter'
1984 kwamen zeker 2000 om het le
ven en 200.000 mensen liepen ern
stig letsel op.
De rechter is echter van mening
dat alleen in India de zaken kun
nen werden behandeld omdat daar
het ongeluk plaatsvond, de slacht
offers vandaan komen en de be
langrijkste getuigen en documen
ten te vinden zijn. De rechter stel
de aan Union Carbide wel de voor
waarde dat het concern, zowel in
de VS als het dochterbedrijf in
Bhopal, iedere Indiase uitspraak
zal moeten gehoorzamen. Verder
moet het concern alle noodzakelij
ke informatie verstrekken zoals
het ook zou gebeuren als de zaken
in de VS zouden dienen.
Juridische deskundigen menen
dat de afschuiving van de zaak
naar India in het voordeel werkt
van Union Carbide omdat de scha
devergoedingen lager zullen uit
vallen en de rechtbanken in India
veel trager werken.
Premier Nepal
Marich Man Singh is gisteren tot
nieuwe premier van Nepal geko
zen. Naar uit officiële bron verno
men is, kreeg hij de stemmen van
118 van de 140 leden van de Pan-
chayat (het parlement). Singh is 44.
Op 12 mei hebben de Nepalezen
112 leden van de wetgevende ver
gadering gekozen, terwijl koning
Birendra er 28 benoemde. Bijna
tweederde van de in mei gekozen
vertegenwoordigers, die nieuw zijn
in de politiek, heeft aangedrongen
op liberalisering van het politieke
systeem in Nepal dat 20 jaar be
staat. Ook willen zij economische
hervormingen waardoor de werk
gelegenheid zou toenemen.
Nazi-proefschrift
Functionarissen van de universi
teit-van Nantes hebban bandopna
men in handen gekregen van een
zitting waarbij een omstreden pro
movendus zijn proefschrift verde
digde waarin het bestaan van gas
kamers in de Tweede Wereldoor
log werd bestreden.
In juni 1985 verleende de univer
siteit een doctoraat aan de 66-jarige
Henry Roques, die in een disserta
tie over de bekentenissen van SS-
officier Kurt Gerstein stelde dat de
gaskamers mogelijk niet hebben
bestaan. Het proefschrift kreeg de
vermelding "zeer goed". Roques
kon zijn doctoraat pas verdedigen
toen hij extreem-rechtse leden van
de universiteit bereid had gevon
den aan de procedure deel te ne
men. Anderen hadden dat ge.weir
gerd.
KAAPSTAD - Op de bijeenkomst
van adjunct-minister van informa
tie Louis Nel met persvertegen
woordigers in Kaapstad, was toch
nog iets te lachen. Met een stalen
gezicht verkondigde Nel dat de
noodtoestand er beslist niet op ge
richt was om de oppositie en de
pers in Zuid-Afrika monddood te
maken. De journalisten gingen een
verdere discussie maar uit de weg
en beperkten zich tot schamper la
chen.
De feiten spreken voor zich: van
af donderdag is het bijna onmoge-
door
Ruud de Wit
lijk geworden objectief te berich
ten over wat er in Zuid-Afrika ge
beurt. De door de staat gecontro
leerde televisie en radio en de door
de noodtoestand gemuilkorfde on
afhankelijke pers, bericht, al dan
niet vrijwillig, uitgebreid over de
achtergronden van het regerings
besluit de noodtoestand af te kon
digen. Maar het is niet langer
geoorloofd iets te melden over wat
er werkelijk leeft onder de meer
derheid van de bevolking.
Volgens de nood-wetgeving is
het namelijk ten strengste verbo
den nog iets te melden over 'on
wettige stakingen, ieder vorm van
boycotacties, de deelname aan on
wettige bijeenkomsten en demon
straties, acties van burgerlijke on
gehoorzaamheid of oproepen tot
dienstweigeren'. Dit alles is onder
gebracht onder de term 'ondermij
ning' van het staatsgezag.
Vergeleken met de eerdere nood
maatregelen, die in een aantal dis
tricten van juli vorig jaar tot begin
maart van .kracht waren, vormen
de strak aangeschroefde persbe-
perkende maatregelen wel het
grootste verschil. Vooral omdat nu
niet alleen de lokale media en de
internationale televiemaatschap-
pijen aan banden zijn gelegd, maar
ook de vanuit Zuid-Afrika werkza
me schrijvende pers.
De argumenten van de regering
zijn ontroerend in hun eenvoud:
'wij zijn verantwoordelijk om het
aanhoudende geweld in Zuid-Afri
ka tot stilstand te brengen'. De di
recte gevolgen van de pésbreidel
zijn in ieder geval reeds duidelijk
waarneembaar.
Voetbal
De Zuidafrikaanse kranten zijn
uiterst voorzichtig met het bren
gen van het nieuws over de
noodtoestand. In plaats van foto's
over het geweld in Crossroads de
afgelopen week, heeft de Cape Ti
mes nu slechts foto's van het we
reldkampioenschap voetbal in Me
xico op de voorpagina en een foto
van president Botha, die genomen
is vanaf het televisiescherm.
Onderaan de voorpagina staat
een uiterst kleine foto van bis
schop Tutu. vanwege zijn bemid
delingspoging om het geweld in
Crossroads tot een einde te bren
gen. Maar niets van Tutu's uitlatin
gen over de noodtoestand, zoals
die wel zijn gemeld door de inter
nationale media.
De Cape Times durfde het nog
wel aan op de binnenpagina een
opsomming te geven van reacties
op het uitroepen van de noodtoe
stand. Maar dat gebeurde uiterst
voorzichtig en zelfs dat kan al ge
volgen hebben voor de nabije toe
komst.
Andere kranten geven hetzelfde
beeld. Het moet gisterochtend bij
alle kranten eender geweest zijn:
hoofdredacteuren-in conclaaf met
hun advocaten om het negen pagi
na's tellende decreet uit te spitten
op wat nu nog welen wat niet meer
mag. Of zoals bij een van de kran
ten werd gezegd: 'elke zin die van
af nu in onze krant verschijnt,
wordt woord voor woord bekeken'.
Maar ook de buitenlandse pers
weet niet meer waar zij aan toe is.
Voor fotografen en televisieteams
ligt het iets duidelijker dan voor de
schrijvende pers en met name de'
internationale persbureau's, waar
van de kopij ook weer terugkomt
in Zuid-Afrika.
De bekende Associated Press- en
Newsweek-fotograaf Mark Peters:
"Ik kan wel op vakantie gaan.
Overal in Kaapstad patrouilleren
agenten. Is dit nu een onlustsitua
tie of niet? Ik durf geen foto te ne
men. Als zo'n agent vindt, dat ik de
wet overtreed, riskeer ik niet alleen
de in beslag name van mijn came
ra's, maar ook een boete van 10.000
rand en een gevangenisstraf van 10
jaar".
Het is begrijpelijk dat de maatre
gelen tegen de pers op de verschil
lende redacties en kantoren het ge
sprek van de dag zijn. Iemand weet
te melden dat er de afgelopen
nacht drie aanvallen met benzine
bommen zijn geweest in Kaapstad
en omgeving. Mag dat nu wel of
niet verspreid worden.
Isolement
Het controleren van informatie is
onmogelijk. Zowel het ministerie
van informatie als de politiewoord
voerders verwijzen hiervoor naar
een speciale persbijeenkomst die
elke dag zal worden gehouden in
Pretoria. En dal zal waarschijnlijk
voorlopig de enige gelegenheid
zijn waarbij nog enige 'getolereer
de'-informatie kan worden verkre
gen.
De kernvraag voor met name de
buitenlandse pers is op het ogen-
Louis Nel: niet de bedoeling om de
pers monddood te maken, (foto gfdi
blik: wat te doen als er duidelijke
bewijzen zijn dat de onlusten ge
woon doorgaan? Hoe te handelen
als aanstaande maandag in Soweto
of elders in het land ernstige pro
blemen ontstaan bij de herdenking
van de Soweto-opstand, 10 jaar ge
leden? Moet dat doodgezwegen
.worden of toch in de publiciteit ge
bracht worden? Wat zullen dc con
sequenties zijn?
Uit do noodwetgeving, de to.
spraak van president Botha in het
parlement, en de verklaringen van
enige van zijn ministers, blijkt in
ieder geval dat de regering erop uit
is om Zuid-Afrika definitief te iso
leren van dG-rcsl van de internatio
nale gcinöcnschap.
Er wordt in Kaapstad van uitge
gaan dut economische sancties
door de westerse wereld toch niet
meer tegen zijn te houden. De ge
sprekken met het Gemenebest
over de vrijlating van Nelson Man-
dela en het legaliseren van het
ANC zijn immers mislukt. Presi
dent Botha: "Wij wensen dit isole
ment niet en we hebben het ook
niet gezocht, maar als we gedwon
gen worden om alles alleen op te
knappen, laat dat dan maar gebeu-
Het is niet de eerste keer dat
Zuid-Afrika bedreigd wordt met
internationale sanctie's. Tot nu toe
werden die echter steeds gepa
reerd. Toen de VN een algeheel wa
penembargo vafkondigde, besloot
Zuid-Afrika zelf een wapenindus
trie op te bouwen. Het werd op die
manier zelfs wapenleverancier.
Chili. Israël, Taiwan en ongetwij
feld andere landen zijn tevreden af-v
Tóen Zuid-Afrika bedreigd werd
met een olieboycot gebeurde iets
dergelijks. Zeker eenderde van de
energiebehoeften van het land
worden nu gedekt door de omzet
ting van kolen in benzine en er be
staan vergevorderde plannen om
deze kunstmatige benzineproduc
tie verder uit te bouwen.
Frustratie
Overigens, de buurlanden van
Zuid-Afrika, die het hardst roepen
om economische sancties, zijn
voor meer dan de helft van hun ex
en import op Zuid-Afrika aange
wezen. Dat blijft een sterke troef
voor de Botha-regering.
Het zijn ongetwijfeld die succes
sen geweest, die de regering-Botha
hebben doen beslissen om te kie
zen voor het isolement in plaats
van toe te geven aan de groeiende
binnen- en buitenlandse druk. Het
spreekt voor zich dat Botha daarbij
slechts oog heeft gehad voor de be
langen van de blanke minderheid-
van het land.
De hoofdredacteur van de Cape
Times, Anthony Heard, sprak gis
teren in zijn, hoofdredactioneel
commentaar dé hoop uit, "dat de
opnieuw hoog opgelopen emoties
cn frustraties van de meerderheid
van de bevolking na twee jaar van
groeiend geweld, dat op hetzelfde
niveau is gekomen als dat in
Noord-Ierland, de komende dagen
rond de herdenking van de Sowe
to-opstand, niet definief zullen ex
ploderen in nog meer geweld".
De regering-Botha heeft met het
uitroepen van de noodtoestand en
het geven van onbeperkte be
voegdheden aan leger en politie
haar antwoord reeds gegeven. Ge
vreesd moet worden dat bisschop
Tutu het dichtst bij de waarheid
zat, toen hij zei: "Gezien de hou
ding van de regering is een bloed
bad nu onvermijdelijk geworden"
