'Misschien is de VARA wel té rood'
Mexico weinig oog voor randgebeuren
TV-rubriek
door
Nico Scheepmaker
Voorzitter Marcel van Dam:
Muziek zonder franje
ZATERDAG 14 JUNI 1986
RADIO-TV-KUNST
PAGINA 33
Ik wil geen paniek zaaien, maar
een feit is dal we sombere dagen
tegemoet gaan. Het lijkt een
wreed sprookje, maar het is de
zuivere waarheid: vanaf heden
krijgen we nog maar twee wed
strijden per dag uit Mexico te
zien. Een rantsoenering die voor
menigeen zwaar te verleren zal
zijn, maar die we toch, met enige
realiteitszin, onder ogen moeten
durven zien. Toen ik het thuis
vertelde, stuitte ik eerst op onge
loof, men dacht dat ik een goede
beurt wilde maken en om wat
voor reden ook de toestand
rooskleuriger wilde voorstellen
dan het in hun ogen al enkele we
ken is, maar toen ik het met de
feiten kon aantonen geloofden ze
me toch. Ik zelf blijf het een on
behaaglijk idee vinden, maar ik
klamp me voorlopig vast aan de
gelukkige omstandigheid dat het
aantal wedstrijden weliswaar zal
teruglopen (er komen zelfs da
gen dat er maar één wedstrijd
wordt verspeeld en uitgezonden,
en welke afgrond zich daarna
voor onze voeten opent... daar
wil ik voorlopig liever niet aan
denken!), maar dat de nachtwed
strijd, aftrap om 24.00 uur ONZE
plaatselijke tijd, voorlopig ge
handhaafd blijft, zodat we ons
heroisch nachtbraken voorlopig
nog even kunnen voortzetten.
Maar nu terzake. Wat vindt u
van de wijze waarop de wedstrij
den in beeld worden gebracht?
Laat ik beginnen met de positie
ve zienswijze. Wat er gespeeld
wordt hebben we steeds te zien
gekregen. Er schijnen zich ter
plekke hartverscheurende tafe
relen af te spelen tussen com
mentatoren en Mexicaanse tech
nici, niks deugt drie uur voor de
wedstrijd begint, niks deugt ook
twee uur en één uur voor de wed
strijd begint, alle draden liggen
door elkaar of zijn verknoopt tol
een rattenkoning (wat dat is
moet u maar aan Van Dale of
Harry Mulisch vragen), maar zie.
tien minuten voor de wedstrijd
(zo heb ik het tenminste begre
pen), blijkt alles toch net weer op
tijd in orde te zijn gekomen en
zien we de wedstrijdbeelden en
horen we Eddy of Kees of Rik in
de juiste toonaard tot ons spre
ken. Typisch Zuidamerikaans?
Maar zo gaat het toch altijd?
Tien minuten voor de opening
van een tentoonstelling wordt er
nog getimmerd, het boek dat ge
presenteerd moet worden moet
per motorkoerier en nog nat van
de inkt worden gebracht om aan
de auteur te kunnen worden
overhandigd, en ga zo maar door.
Ik herinner me van de Olympi
sche Spelen in Montreal dat we
dagen lang hebben lopen zeuren
of de tv-toestellen die in onze
GPD-kamer stonden niet kon
den worden aangesloten. We
vreesden al dat dat nooit meer op
tijd goed zou komen, er kwam
maar niemand opdagen, maar
kort voor de Spelen begonnen
kwam er een sloffend meneertje
dat in een minuut tijd alle zes
toestellen aan het praten kreeg
en ons op het hart drukte ze de
komende drie weken niet meer
af te zetten maar liever met
sneeuw 's nachts aan te laten
staan, want dat was beter voor de
toestellen dan ze steeds aan en
uit te zetten. Dat moet ik onthou
den, dacht ik toen, maar zodra ik
thuis was zette ik mijn tv-toestel
toch weer uit zodra het program
ma was afgelopen. Zo bespaarde
ik waarschijnlijk de' helft aan
stroom van wat ik aan slijtage
aan de beeldbuis toevoegde...
Goed, beeld en geluid komen
luid en duidelijk over, en zodra
er een doelpunt wordt gescoord
worden we bedolven onder her-
halingén vanuit alle uithoeken
van de wereld (een literair procé
dé: dezelfde situatie vanuit ver
schillende gezichtspunten laten
zien), maar de Mexicanen blijven
wel schromelijk in gebreke bij
het herhalen van markante mo
menten die niet tot een doelpunt
leiden (en dat zijn de meeste), en
bovendien hebben ze heel wei
nig oog voor wat elr rond het veld
gebeurt: of het nu om reserves
gaat die zich warmlopen, de golf
bewegingen van het publiek, of
de gemoedstoestand van trainer
en bankzitters.
Het zal wel een
bewuste keuze zijn: het gaat om
het wedstrijdverloop, daarop
plegen we zo min mogelijk in
breuk, liever maar watjierhalin-
gen en pikante tribuneshots min
der dan het risico lopen dat we
iets van de wedstrijd zelf missen.
Overigens wil ik niet graag de
indruk wekken dat ik alleen r^og
maar naar voetbal kijk, hoewel
het niet veel scheelt. Ik was bij
voorbeeld erg onder de indruk,
en (jazeker!) ontroerd van de do
cumentaire 'Dekmantel', die de
gehandicapte Dan Blokker van
uit zijn rolstoel maakte over vier
gehandicapte lotgenoten. Onder
werp: vriendschap, liefde, sek
sualiteit, en de problemen die je
daarbij hebt als zwaar gehandi
capte. Wat was daar zo roerend
aan? Dat ze, hoe 'kansarm' ook
op het gebied van de liefde en de
seksualiteit, en hoezeer ze zich
dat ook bewust waren, zij deson
danks als gezonde mensen op de
liefde hoopten en vertrouwden.
Het vlees mag dan onwillig zijn,
de geest bleek ongebroken. Al
kijkend werd je je er weer even
bewust van, dat goed en kwaad
niet rechtvaardig en naar evenre
digheid over de mensen verdeeld
zijn, en datje een beetje mazzelig
moet zijn om het leven normaal
van lijf en leden tegemoet te kun
nen treden...
HILVERSUM (GPD) - „In de loop
der jaren heeft bij een flink aantal
mensen altijd het beeld bestaan
dat ik een vreselijk ambitieuze
man was. Die ambities zouden zich
vooral politiek vertalen. En het is
waar dat ik een ambitieuze man
ben, maar wat altijd onderschat is,
dat is mijn idealisme. Ik zag de VA
RA naar de verdommenis gaan en
dat zou ik vreselijk vinden".
„Om persoonlijke redenen om
dat ik er zelf begonnen ben. Je
kunt ook zeggen dat ik een flink
deel van mijn carrière te danken
heb aan de VARA, maar ook omdat
ik er ontzettend veel mensen ken.
Bovendien vind ik het bestaan van
de VARA maatschappelijk van
grote betekenis. Combineer dat
nou maar met een flinke dosis am
bitie en je hebt het antwoord op je
vraag".
„Bij de VARA zijn echter proble
men genoeg, dat moetje niet idea
liseren. De werksfeer onder de me
dewerkers was niet altijd ideaal. Er
zijn gewoonten en gebruiken inge
sleten, die moeilijk te veranderen
zijn. Ik kan alleen maar constate
ren dat medewerkers er van over
tuigd zijn dat er ingrijpende veran
deringen moeten plaatsvinden. En
ik heb nog geen verzet ontmoet.
Wel tegenwerpingen, maar geen
verzet in de zin van: je weet niet
eens waarover je het hebt. Ook
geen georganiseerd verzet".
r niet mislukt in de
- Van Dam i
politiek?
„Nee hoor, daar denken de men
sen in de politiek toch heel anders
over. Er was een serieuze discussie
over het lijsttrekkerschap. Als ik in
de politiek gebleven was en we
hadden een kabinet gekregen met
de Partij van de Arbeid, dan had er
al iets heel raars moeten gebeuren,
wilde ik geen minister geworden
zijn. Ik geloof niet dat je dan kunt
zeggen dat iemand mislukt is in de
politiek".
- U heeft bij uw benoeming ge
zegd: de VARA moet beter, vrolij
ker en groter worden. Niet roder?
„Nee, absoluut niet. Misschien is
de VARA wel té rood. Niet in de
zin van dat zij niet links is, maar
dat ze die boodschap, die we moe
ten brengen onnodig provocerend
brengt of bracht. Dus het gaat er
niet om dat de VARA roder of
linkser moet worden. Ik denk dat
in de beeldvorming van de mensen
de VARA veel roder is dan ze is!"
„Maar het is ook niet waar dat we
de meer algemene kant op zijn ge
gaan, programma's als 'Zeg 'ns
AAA' en de 'Sterrenshow' van Wil
lem Ruis. is het ooit anders ge
weest? Nooit! Men heeft concur
rentie te veel uitgelegd als: wij
moeten concurreren op hun speel-
Wat bezielt iemand om anno 1986 voorzitter van een aan
alle kanten geteisterde omroep als de VARA te willen
worden? in het geval van Marcel van Dam (48) was het
ogenschijnlijk een duidelijke zaak. De strijd met Wim
Kok om het lijsttrekkerschap leek al bij voorbaat verlo
ren en mediaspecialist Aad Kosto verspeelde de laatste
kansen voor Van Dam met zijn spraakmakende inter
view in Vrij Nederland, waarin Den Uyls gedoodverfde
kroonprins genadeloos werd neergezet als een politicus,
die 'klapwiekend van de whisky' uit vliegtuigen pleegt
te stappen.
Van Dam heeft inmiddels zijn toevlucht gezocht bij de
VARA, de omroep waar hij destijds furore maakte als de
genadeloze ondergraver in het programma 'De achter
kant van het gelijk'. Al eerder had Van Dam opzien ge
baard als VARA's eerste Ombudsman en van meest re
cente datum dateren zijn bijdragen als politiek commen
tator in de actualiteitenrubriek 'Achter het Nieuws'.
Van Dam bezet nu de belangrijkste zetel binnen het
VARA-imperium. Een unieke zetel, want hij is de eerste
voorzitter van een Hilversumse omroepvereniging, die
openlijk het zich bemoeien met de programma's heeft
bedongen. Welke consequenties heeft dat voor de VARA,
die niet alleen worstelt met gigantische financiële, maar
ook met programmatische problemen? En hoe denkt Van
Dam de door hem zelf aangekondigde strijd tegen de on
miskenbaar opdringende invloed van commerciële tele
visie in medialand te lijf te gaan?
Vragen in het eerste interview na het aanvaarden van
zijn voorzitterschap.
ment, die eigenlijk parallel loopt
aan de crisis in het toneel en in de
cultuur. Dan wordt er gezegd: en
tóen hadden ze Pension Hommeles
en ik weet niet wat voor een leuke
dingen. Hadimassa. Ik wil het
graag hebben, maar wie maakt het
dan? Daargelaten nog even de kos
ten. Want dat is ook een pro
bleem".
Amusement
- Hoe belangrijk is amusement.
Hoever kun je daarmee gaan? Wat
is het je bijvoorbeeld waard, om
een dure vakman als Willem Ruis
in huis te houden?
„Ik ben bereid iedereen in huis
te halen, die kwaliteit heeft. Na
tuurlijk niet tot elke prijs. Je hebt
te maken met een markt en je ei
gen budget en daajis moet je op
een ff^sven moment keuzes doen.
ïvlaar dat is niet het grootste pro-
Marcel
door
Renate van Iperen
en Dick Versteeg
van talent. En als je nu een aantal
kleine cabaretgezelschappen ziet,
dan denk ik dat het weer aan heti
komen is".
„Maar dat er nu een gat zit, staat belangen hebben, het voor het zeg
voor mij zo vast als een huis. Niet Sen mogen krijgen. Dat vind il
alleen op dit gebied. Hetzelfde niet Julst- We maken zelf wel ui
speelt ook in de literatuur. Hoe wat we uitzenden. Het is met zo da
komt het dat die generatie van mij we zendtijd verdelen!"
en iets ouders, nog steeds de grote
schrijvers levert? Nog steeds. Ook l^Oryleeen
de politiek. Ik kom zelf uit de Die eigen inbreng wiUen heb
links, die heeft het ben hoort toch wel een beetje bij he*
>r het zeggen. Na fenomeen coryfee.
veld, met soortgelijk amusement, bleem. Echt niet. Nu wel, dat
grote shows, wat het ook is".
„Je moet een eigen speelveld
dat beschouw ik als e
tijdelijke periode. Ook als die pe-
creëren en daar hoort amusement riode voorbij is, dan
nog het
generatie
'The Gladiators' in LVC
The Gladiators: Albert Griffiths,
zang/gitaar; Andy Taylor, toetsen;
Clinton Rufus, gitaar; Winston Con
ti, drums; Clinton Fearon, bas; Mei
vin Reed, zang/percussie. Gehoord
op 13 juni in het LVC, Leiden.
LEIDEN - Veteranen zijn het.
Zo'n twintig jaar draaien ze al
mee in de reggae-top. Niet aange
tast door de tand des tijds maken
ze hun optredens nog steeds tot
een feest. Voor henzelf en voor
het publiek. Geen wonder dat
het LVC deze band koos om een
avond te vullen ter opluistering
van het tienjarig bestaan.
den. Dat manco werd voor een
groot gedeelte goedgemaakt
door de kwaliteit van de vocalen.
Albért Griffiths bleek bij vlagen
op een blues- en rock roll-ach-
tige manier te zingen, terwijl de
backing-vocals moeiteloos in z'n
spoor meegingen. Deze stijl van
zingen is niet zo verwonderlijk.
Albert was van kindsbeen af een
rock roll-fan. Iets wat boven
dien ook uit het repërtoire blijkt.
Songs als 'Blue moon' en 'Mid
night hour' worden in een reg-
gae-jasje gestoken.
Grote uitblinkers waren even
wel drummer Conti en toetsenist
Taylor. Conti legde met z'n spet
terende spel vol verrassende syn-
Icopen een solide basis voor het
geheel. Taylor bleek een meester
■■PUP mmmmm!n weglaten van noten. Op de
speelde deze gr<?ep gisteravond Ju^te momenten gaf hij smaak-
We hebben het over The Gla
diators', een rond de ex-metse
laar Albert Griffiths geformeerde
reggae-band uit Jamaica. Voor
matig bezette zaal
muziek zonder franje. Nummers,
zonder synthesizers of drumma
chines. Gewoon rechttoe recht
aan. Niet ongewoon in deze mu
zieksoort, maar in dit geval stond
de muzikale begeleiding geheel
en al in dienst van de zang. Veel
al meerstemmige samenzang
ook, slechts gedeeltelijk ontsierd
door het feit dat tweede en derde
stem in verhouding tot de lead-
zang af en toe iets te hard ston-
volle riedels weg op z'n ronken
de orgel.
Maar met techniek en muzika
liteit alleen kom je er niet. Een
groot deel van het succeè voor
'The Gladiators' is gelegen in het
enthousiasme dat ze op het po
dium uitstralen. Zelfs een zaal
vol eskimo's zouden ze aan het
swingen krijgen. De oudjes doen
het nog best
generatie
nog steeds
ons? Niks".
„Mijn generatie wordt door nie-|
mand bedreigd. Dat heeft te ma
ken met belangrijke culturele ver
anderingen. Het is een feit dat er
een enorme 'gap' is in de totale cul
tuur in de brede betekenis
woord. In de politiek, in de kerken,
Het priesterdom sterft uit. Er ko
men geen nieuwe priesters bij. Die
crisis is overal merkbaar, alleen in
Hilversum wordt zij aan de omroe
pen geweten".
- Is het niet een taak van de om
roep om daarin verandering te
brengen
werken?
„Over hun eigen programma:
Dat wel, maar niet over het aantal
en de soort. Er is een totaalpro
gramma en wij maken uit hoe dal
er uit ziet. En het kan toch niet zc
hst zijn dat er iemand komt, die zegt:
ja maar, dat had ik anders ge
dacht".
„Ik heb tot nu toe helaas betrek
kelijk weinig tijd voor gehad, om
mij met de programma's te be
moeien. Ik moet mij nu vooral met
beleidszaken, zoals het geld, bezig
houden. Maar de keren dat ik het
wel doe, bevalt mij dat uitstekend.
En ik weët bijna wel zeker ook de
mensen met wie ik dat doe".
Kwaliteit
- Maakt het de afstand tussen be
stuurder en programmamakers
kleiner?
- Dreigt bij bezuinigingen niel
het gevaar dat de grauwe middel
maat blijft zitten? Is dat niet een
erg grote consequentie, die uit dit
beleid moet worden getrokken?
i daarin stimulerend te
„Natuurlijk, als je moet bezuini
gen rijst er altijd een kwaliteitspro-
w bleem. Dat geldt niet alleen vooi
15 de te?k Va" d8,°m' programmamakers, maar voor alk
roep om de dingen, die er wel ge- personeel. De mensen, die goed
beuren te laten zien Maar daarin 2ijn> hebben meer kans ergens an
worden we nu gehinderd, doordat ders terecht te komen, dan de men
we uitgehongerd worden. Maar sen, die minder goed zijn. Dus hel
nogmaals: als dat geld er wel was, 20u onzin zyn dat probleem te ont-
dan kunnen we alleen maar laten kennen, We moeten door een dal
zien, wat er is. Wq kunnen hier niet We moeten eróan zien te maken
de cultuur fabriceren, we zijn geen wat er Van te maken is. Je kunt je
cultuurfabriek! We kunnen nieuw ogen niet sluiten voor feiten. Ik
talent stimuleren, zeker, maar dan heb een heilig 0nt2ag v00r feiten
moet je ook mogelijkheden van weet dat
zendtijd hébben en centen. Het zit geld hebben en meer niet en dat je
hem echter niet alleen in geld, ook het daarmee moet doen. Dan kun
i programmeringsmogelijkheden. je wel jeremiëren, nou, dat doe ik
j °e dan wel in mijn bed".
We hebben nu één avond
week, waarin je een beetje je pro
grammering kunt opbouwen. Nou,
dan ben je al zeer beperkt. Wij heb
ben de ambitie veel kijkers te wil
len trekken. Dan moet je eerst zor
gen, datje die krijgt".
- De behoefte om met een schoiu
lei te beginnen was kennelijk groot
Een gevolg daarvan was echte
wel, dat óók coryfeeën naar anden
omroepen gingen. Het Pisa-duo
maar ook Koos Postema.
„Tot voor kort hing er in Hilver
sum een soort cultuur van: de men
sen, die programma's maken, die
teren wat er gebeurt. Dat is mede
een oorzaak van dat die financiër
zo makkelijk uit de hand lopen
Nou, dat kan niet meer, dat is hee
simpel. Dus het is niet een wen:
van mij geweest. Ik heb van begir
af aan wel gezegd: wij formulerer
de grenzen. En er is best ruimti
voor onderhandeling. Het is echte
niet zo dat door mensen, die deel
„Dat is wel te hopen. Een be
stuurder zou toch wel gek zijn als
hij. zich niet zou bemoeien met het
produkt. Dat is toch het doel van
een organisatie? En ik vind het in
derdaad raar dat het niet bij alle
omroepen zo werkt. Je moet daar
bij wel oppassen. Het gaat natuur
lijk niet om het je bemoeien met
details. Zo van: die moet je wel en
die niet in je programma halen".
„Dat is ónzin. Het gaat om dis-
l cussie over kwaliteit, hoe moet het
eruit zien, wat moet de formule
zijn? In de sfeer van de creativiteit
kom je nooit ergens met alleen
maar het geven van directieven. Zo
werkt het niet. Om het maar eens
extreem uit te drukken. Je kunt
niet tegen een kunstenaar zeggen:
en nou maak jij zo'n schilderij".
„Het is zeker-een voordeel dat ik
j zelf programma's heb gemaakt. Ik
o weet wat de mogelijkheden en de
deze hoeveelheid onmogelijkheden zijn, wat je wel
en niet kunt verlangen. Ik weet
hoeveel tijd er voor wat nodig is.
Dus dat is inderdaad een groot
voordeel. Maar ik denk dat ik nooit
met welke ploeg dan ook meega
om te zeggen: nou moet je dat en
jdat filmen. Ik heb geen behoefte
om met de ploeg die 'Zeg 'ns AAA'
maakt te gaan zitten praten en te
adviseren dat iemand een strik in
moet doen. Dat is een 'going con
cern'. Dat is succesvol".
'„Maar ik praat wel met de ploeg
van 'Achter het Nieuws' over hoe
we het in het nieuwe seizoen gaan
doen. Ook met de ploeg van Sonja,
die er trouwens zelf om gevraagd
heeft".
- De vraagis alleen of u onge
straft coryfeeën kunt lozen. Die
trekken toch kijkers.
„In de eerste plaats zijn nog niet
alle coryfeeën weg. Misschien krij
gen we er wel nieuwe bij. Ik zie ook
'Zeg 'ns AAA' als een coryfee. Dus
het is niet zo dat ik als een blind
paard coryfeeën weg doe. Koos
Postema is ongetwijeld een van de
meest getalenteerde pesentators
van de Nederlandse televisie. Die
ken ik al twintig jaar. Maar het is
niet zo dat de rest de middelmaat
is. Frits Bom is in zijn categorie
ook een coryfee. Als je de kijkcij
fers van dat programma ziet, die
zijn voor een informatief program
ma uiterzonderlijk hoog. Hetzelfde
geldt voor Sonja".
- Een Voorzitter die zich met de
programma's bemoeit. Een unieke
zaak in de omroep.
- Heeft u geen aandrang om zei
weer programma's te gaan maken'.
„Zéér. Ik probeer die aaridrani
nu over te dragen op anderen. II
blijf zeker bij mijn voornemen om
nu ik voorzitter ben, zelf geen pro
gramma's meer te maken. Ech
niet. Ik heb er eigenlijk ook geer
tijd voor. Ik zal misschien wel een:
aan een programma meewerken
Zoals ik gedaan heb op de verkie
zingsavond".
„Ben je gek. Misschien, als ei
ooit eens iets gedaan zou moeter.
worden voor een goed doel - ik het
niks in mijn hoofd hoor - en daar
voor gevraagd zou worden, dar
schrik ik daar niet van. Het is uit
eindelijk geen dogma dat de voor
zitter van een omroep nooit zeil
programma's mag maken".
„Er is trouwens nog een andei
probleem. Het beoordelingskrite-
rium. Hoe kan ik nog tegen een
programmamaker zeggen: dat pro
gramma van jou vond ik niet goed
En dan krijg ik natuurlijk onher
roepelijk het antwoord terug: ja
maar ik vond dat programma van
jou nou ook niet goed".
- Een principiële keuze dus.
„Zeker. Ik vind niet dat i
die mede tot taak heeft het werk
van de medewerkers te beoorde
len, aan dat werk zelf moet gaar
meedoen. Dan krijg je een verwar
ring van verantwoordelijkheden
Wie corrigeert je? En corrigeren is
nodig. Toen ik 'De achterkant var
het gelijk' deed, had ik ook mensen
om mij heen die af en toe zeiden:
nee, dat en dat moet je niet doen".
Commerciële tv
- Uw mening over commerciële
televisie is duidelijk. U wilt zich er
niet bij neerleggen.
„Weetje wat het interessante fe-
nomeen is? Er ligt nu het plan van
die omroepen. En dat haalt het eni
ge argument weg, dat tot nog toe is
aangevoerd voor commerciële tv.
Namelijk het verdwijnen van het
reclamegeld naar het buitenland.
En dat wordt door niemand bestre
den. Want in deze opzet met zwe
vende blokken bestaat er geen
twijfel aan dat dat reclamegeld in
Nederland blijft. STER'-directeur
Smeekes kan je dat zo voorreke
nen. Ook de uitgevers bestrijden
dat niet. En toch zijn er nog men
sen, die commerciële tv willen. En
dan is mijn grote vraag: waarom ei
genlijk? Wat is dan dat andere ar
gument".
„En
tie, zoals die er ligt in dit recente
voorstel van de omroepen, anders
zijn?"
„Nee, dat is helemaal geen geves
tigde concurrentie. Dat zijn twee
soorten omroepen. Wat is het grote
verwijt tegen Hilversum? Men
zegt: in die concurrentieslag bren
gen ze allemaal hetzelfde. Waarom
denk je nou dat het met commer
ciële televisie anders is? Nee, dat
wordt veel vreselijker. Want als
een commerciële omroep het
meeste geld kan verdienen met
twaalf uur achter elkaar 'Het Spre
kende Paard', dan doen ze dat. En
dan zit die andere te loeren als een
bruinvis. Hè, die heeft succes met
'Het Sprekende Paard'. Nou, die
nemen dan niet een zwart paard,
maar een schimmel, die daar be
gint te ouwehoeren op het andere
net".
„De commercie aan regels bin
den? Ja, voor de publieke omroep
gelden nu ook afspraken en dat
lukt al niet. Het is toch naief te den
ken dat het met een commerciële
zender wel lukt?"
- Maar tussen de BBC en de com
merciële ITV in Engeland werkt het
toch wel?
„Ja, maar daar is toch sprake van
een andere situatie. Engeland heeft
een veel groter taalgebied en twee
concurrenten: ITV en BBC, die al
lebei twee volledige zenders tot
hun beschikking hebben".
„We hebben hier 36 zendge
machtigden. Net als je een paar kij
kers verzameld hebt, worden ze de
deur uitgejaagd door een mini-om
roep. Ik durf zelfs de concurrentie
met commerciële televisie wel aan.
Maar dan wel onder de voorwaarde
dat zij ook Socutera nemen en het
Humanistisch Verbond én het
RKK én de zendtijd voof politieke
partijen".
- Ze kijken wel uit.
„Ja, die tussenwerping geeft
toch al aan hoe 'unfair' het is. En
dat de invoering van commerciële
televisie het bewust kapot maken
van het publieke bestel is? Wantje
ontneemt nou juist elke mogelijk
heid tot concurrentie. En dan praat
ik nog niet eens over het geld. Op
dat punt is het ook unfair".
Schotelantenne
- Maar is het tegen te houden?
Wordt dat niet de hamvraag?
„Veranderingen
gen zijn godzijdank altijd doorge
gaan, maar niet alle veranderingen
en vernieuwingen. Is kernenergie
tegen te houden? Kernraketten?
Kortingen op de sociale uitkerin
gen?"
„Ik beweer dat het allemaal te
gen te houden is. Ik beweer dat het
ook een hele tijd tegengehouden is.
Maar je moet het willen tegenhou
den. Dat is een ding dat zeker is.
Het is geen natuurgegeven, het is
gewoon een politiek vraagstuk".
„Een schotelantenne eert gevaar
voor onze programma's? Allemaal
'fake'! Dacht je nou wérkelijk dat
als je straks 13 netten op je kabel
hebt, dat je dan nog zo'n ding in je
tuin zet? Ik beweer dat naarmate
de keuzemogelijkheden van de
consument groter worden, de aan
dacht voor de Nederlandse televi
sie ook groter wordt. Want als je
nou ergens praat over één pot van
hetzelfde, dan moet je vanavond
dit ding eens pakken (gebaart drif
tig met zijn afstandsbediening) en
dan moetje al die netten eens ach
ter elkaar opzoeken. Dan weet je
echt niet meer wat je op hebt
staan".
„Vergeet niet dat al die zenders,
die je met zo'n schoteltje zou kun
nen ontvangen, heel erg beperkt
zijn in hun programmering. Ze
moeten immers iets maken wat
hier, maar ook in Duitsland en ook
in andere landen interessant ge
worden wordt. Dan moet je zoveel
weggooien wat een programma in
teressant maakt. Ik ben daarom
nooit bang geweest voor dat soort
concurrentie. En hoe meer er bij
komt des te liever ik het heb. Het
betekent alleen maar dat onze pro
gramma's belangrijker gevonden
worden".
„Die mensen gaan met hun af
standsbediening zitten loeren als
een bruinvis en zeggen: het is alle
maal hetzelfde. Allemaal vullis".
