Gedenken in eerbied
en stille bewondering
pilllllll
KRUISWOORD
OPLOSSING
ZATERDAG 14 JUNI 1986
PAGINA 17
Symposion over dr. W. Drees 1886 -1986
Dr. W. Drees, minister van staat.
'Vader Willem', wethouder van Ne
derland. Bij zijn leven - 5 juli 1986
is het zijn honderdste geboortedag
is hij al een legende. En wie de
leeftijd der allersterksten nadert,
mag rekenen op heel wat extra
aandacht en eerbied.
In het Academiegebouw aan het
Rapenburg in Leiden is gisteren
een wetenschappelijk symposion
gehouden over het politieke leven
van deze zo bijzondere Nederlan
der. Zijn lange en opmerkelijke
carrière biedt uiteraard stofte over
voor tal van bespiegelingen. Over
zijn rol als wethouder in Den Haag,
over zijn intense relatie met drie
opeenvolgende vorstinnen, over de
dekolonisatie van 'Ons Indië' en de
twee politionele acties, over zijn
succes als de eerste sociaaldemo
cratische minister-president in de
na-oorlogse jaren van de wederop
bouw. over zijn doorslaggevende
rol bij de opbouw van de sociale
welvaartsstaat. Het is eigenlijk te
veel om op te noemen.
De lange en doorwrochte weten
schappelijke verhandelingen wa
ren evenwel minder wetenschap
pelijk dan we doorgaans mogen
verwachten in de 'heilige hallen'
van de wetenschapsbeoefening.
De voordrachten waren degelijk
;van opzet, zeker, maar tegelijk ook
doorspekt met warme woorden
;van aanhankelijkheid en diep res
pect.
Heel voorzichtig werd af en toe
een kritische kanttekening ge-
plaatst, maar daar bleef het dan
wel bij. De bewondering ontaardde
gelukkig niet in bewieroking, maar
het scheelde af en toe niet veel.
De voorzitter van het symposion,
de Leidse parlementair-historicus
'prof. dr. N. Cramer, maakte er 's
morgens al met een zweem van
weemoed gewag van: een volle zaal
buigt zich een dag lang over teven
en werken van een bijna honderd
jarige, die zelf. op grond van zijn
gezondheidstoestand, niet meer
aan de discussie kan deelnemen.
'Vadertje Drees'
Is nog onder ons, en dat stemt tot
dankbaarheid, maar de toehoor
ders beseffen tegelijk dat het defi-
nitieve afscheid menselijkerwijze Toewijding
gesproken niet lang meer op zich
kan laten wachten.
Drs. Bart Tromp, politicoloog
aan de Leidse universiteit, schetste
Drees als de praktische bestuurder
die nauwelijks een woord wilde
vuilmaken aan de heftige discus
sies over ideologische geschillen.
Een politieke beweging, en dan ze
ker die van linkse signatuur, kan
•door dergelijke debatten zo wor
den geteisterd dat niemand meer
aan het praktische werk toekomt.
Zo niet Drees.
door
J.W.E Metselaar
Het kapitalisme wilde hij terug
dringen, een overtuigd socialist
was hij, in hart en nieren, maar hij
werkte niet aan de verwezenlijking
van zijn idealen met grote woorden
en lange verhandelingen. Drees
ging praktisch te werk, hij streefde
naar wetgeving, hij streed voor de
tien-uren-dag, hij werkte aan de or
ganisatie van de arbeiders in poli
tieke partij en vakbond. Dat was
voor hem allemaal veel tastbaarder
dan de hoge idealen van rode revo
lutionairen. Drees ging daarbij ab
soluut niet gebukt onder zijn ideo
logische bagage. Hij werkte ge
woon zijn hele leven lang stug
door, sober voor zich zelf, en zuinig
in het algemeen.
De Leidse politicoloog prof. dr.
H. Daalder onderstreepte, evenals
Tromp, de zin van Drees voor de
praktische politiek. Drees zelf
heeft vaak uitgesproken, dat zijn
werk als raadslid en wethouder
hem, als het er op aankwam, meer
voldoening heeft gegeven dan zijn
latere functies als minister of pre
mier, aldus Daalder. Het nemen
van concrete beslissingen die di
rect van belang waren voor het le
ven van gewone mensen, dat vond
Drees toch het allermooiste. Een
voorbeeld: de inrichting van een
bejaardenhuis waarin niet langer
bejaarde gehuwden van elkaar ge
scheiden werden in een mannen-
en een vrouwenafdeling. Ander
voorbeeld: de aanleg van het Haag
se Zuiderpark, een 'bosplan' dat de
toenmalige burgemeester van Den
Haag. Patijn, eigenlijk niet nodig
vond en ook te duur.
selijk politicus in de gemeente Den
Haag tot de nationale politieke lei
der "bij uitstek die hij uiteindelijk
zou worden. De sociaal-democratie
werd, ook in het parlement, een
respectabele factor waar de andere
partijen niet meer omheen konden.
Drees' prestige als bekwaam be
stuurder, zijn verzoenende karak
ter, zijn volstrekt toewijding aan de
publieke zaak. hebben zijn partij
verzekerd van de achting die zij zo
lang, en ten onrechte, had moeten
ontberen.
Een heel bijzonder aspect, zeker
bijzonder voor een links politicus,
was de trouw van Drees aan het
Huis van Oranje. In de bange oor
logsdagen van mei en juni 1940
moest Drees ervaren, aldus Daal
der, dat anderen, zoals de drie
mannen van de Nederlandse Unie,
De Quay, Linthorst Homan en
Einthoven, die trouw aan Orènje
hadden laten varen, en dat met het
zicht op een mogelijke 'Nieuwe Or
de' in Europa. Drees moest er niets
van hebben. Het moet Drees onge
twijfeld pijnlijk hebben getroffen,
zo veronderstelt Daalder, dat het
juist diezelfde De Quay was, die
hem (na het korte interim kabinet
Beel) in 1959 zou opvolgen als pre-
Met veel begrip voor dc toenma
lige beroering in Nederland en met
inachtneming van de politieke ver
houdingen van die dagen, behan
delde de Utrechts/Rotterdamse
historicus prol. dr. J. Bank de rol
van Drees bij de dekolonisatie van
Indonesië. De kritische toon ont
brak hier zeker niet. Bank toonde
aan dat Drees zich als praktisch po
liticus de gevangene wist van zijn
tijd en van de toenmalige coalitie
verhoudingen. Maar de latere lei
der van de PvdA. J. den Uyl, be
hoorde al tot de opponenten tegen
de eerste politionele actie. Een feit
waarin Bank de aanloop ziet tot de
royale revanche bij de onafhanke
lijkheid van Suriname. Prof. Bank
erkent dat Drees het zijn partij in
de Indonsische kwestie niet ge
makkelijk heeft gemaakt, maar hij
verzet zich ook tegen de gemakke
lijke wijsheid achteraf. Bank velt,
alles overwegende, een mild oor
deel over dit zo omstreden hoofd
stuk.
In een fraai opgebouwd betoog
beschreef Daalder de ontwikkeling
van Drees vanaf zijn jaren als plaat-
Romme
De laatste lezing, van de Nij-
meegse parlementaire historicus
Dhr. W. Drees op 98-jarige leeftijd.
dr. J. Bosnians, betrof de i
me verhouding tussen Drees en
zijn grote tegenspeler, de KVP'er
Romme. Ondanks grote verschil
len in karakter en persoonlijke le
vensstijl wisten de beide mannen
waardering Voor elkaar op te bren
gen. Dat lieten zij niet direct mer-
ken.'zij schreven elkaar liever kor
te. formele briefjes dan dat zij har
telijk met elkaar omgingen. Rom
me zag in Drees een socialist van
het formaat van de Amsterdamse
wethouder Wibaut. Drees op zijn
beurt begreep als geen ander, dat
de katholieken onder leiding van
diezelfde Romme de ideale basis
vormden voor zijn kabinetten op
brede basis. Samen met anderen
valt er, juist ook voor sociaal-de
mocraten, heel wat te regeren. Die
les hebben velen die na Drees zijn
gekomen, echter nog niet geleerd.
Ter afsluiting van het symposion
haalden drie politieke zwaarge
wichten nog enkele persoonlijke
herinneringen op aan de grote
Drees. Sicco Mansholt, onder
Drees twaalf jaar minister van
landbouw, visserij en voedselvoor
ziening, roemde hem als 'Vader
Willem', die, in het belang van de
zaak, ook keihard kon zijn. Dr.
J.R.M. van den Brink (KVP), al op
32-jarige leeftijd minister van eco
nomische zaken onder Drees, van
1948 - 1952. was ook al vol lof.
Drees kon luisteren, liet zijn vak
ministers de nodige ruimte, het po
litieke bedrijf was volgens Van den
Brink toen nog echt gericht op sa
menwerking en harmonie. Het was
gewoon plezierig, heel anders dan
tegenwoordig met die akelige poli
tieke touwtrekkerij, aldus Van den
Brink.
Getuigend van diep respect wa
ren de opmerkingen van prof. W.F.
de Gaay Fortman, die van nabij
heeft meegemaakt hoe Drees, 'in
grote wijsheid' de crisis van Soest-
dijk in 1956 aanpakte. Ontroerend
was het tafereel dal de De Gaay
Fortman schilderde van Drees. na
dat de Tweede Kamer had inge
stemd met de Noodwet inzake de
oudedagsvoorziening, die hoek
steen voor de latere sociale wetge
ving. De Gaay Fortman trof Drees
aan in zijn kantoor, uitkijkend over
de Zeestraat in Den Haag. Drees
draaide zich om, en... hij rookte een
sigaret. Drees, de sobere socialist,
de zuinige geheelonthouder, ver
ontschuldigde zich:"Ik vind dat ik
dat heb „verdiend".
HORIZONTAAL: 1. Belg.
kiezelzandsteen; 4. ge-
dachtenwisseling; 8. niet
goed; 11. steen; 13. hevig;
14. deel v.h. hoofd; 15.
deel v. Ierland; 18. deel
v.e. woord; 20. kleur; 21.
boven het normale; 22.
vruchtje; 23. hoofddeksel;
25. streep; 27. dierenver
blijf; 28. droog; 30. keurig;
32. des voormiddags; 34.
even groot; 36. gods
dienst; 37. Engels-Indisch
matroos; 38. werkplaats;
39. rund; 40. kaartterm; 42.
dat is; 43. gewicht; 44.
roem; 45. dierenmond; 47.
snijwerktuig; 50. weinig
samenhangend; 52. schut
sluis; 53. voedsel; 55.
boom; 57. hevig, sterk; 59.
hond; 61. eikeschors; 62.
alc. drank; 64. vermoeid;
65 uitdrukking; 66. lijst,
omlijning; 67. behaaglijk-
vertrouwd.
VERTIKAAL: 1. snel; 2.
vogel; 3. tennisterm; 5.
water in Friesland; 6. Eu-
rop. hoofdstad; 7. Duitse
nv.; 8. zich gezond voe
lend; 9. maaltijd; 10.-
romp; 12. een weinig; 14.
wig; 16. deel v.d. mond;
17. paard; 18. naad; 19. tel
woord; 24. steeds weer; 25.
marskramer;- 26. paarden-
gang; 28. uitbouw a.e.
huis; 29. getal; 31. land
bouwgrond; 33. adellijke
titel op Java; 34. opening;
35. graanafval; 36. koor
dans; 41. oerbos; 43.
schelpdier; 46. jong dier;
47. echtgenoot; 48. onder
richt; 49. knaagdier; 51.
watering; 52. heilige; 53.
bouwgrond; 54. vertra
gingstoestel; 56. stilstaand
water; 58. water in
Utrecht; 60. beroep; 62.
Egypt, zonnegod; 63. pers.
IZOQDUtSQQCllilGHDQQQ
aanaaGia^a-jBnïacaB
aaaaBBUisaaayuaG]
□aaagujuiaiaagj^jjB
De prijs van 25,- werd toegkend
aan d. Liesveld, Voorstraat 128,
225 EW Katwijk aan Zee.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met vermelding
van 'Puzzel' voor donderdag op
briefkaart of en enveloppe zen
den aan redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Programma van 12 juni tot 19 juni
Leiden
LUXOR (121239):
'Les Uns et les autres', dag. 20.00 uur,
za.. zo. en woe. ook 14.00 uur. al.
UDO 1, 2, 3, 4 en STUDIO. (124130/
133210):
'Out of Africa', dag. 20.00 uur. al.
The runaway train', 12 jr.
'The Delta Force', 16 jr.
'Jewel of the Nile', al.
'Pretty in pink', dag. 14.30, 19.00 en
21.15 uur, al.
Kindermatinee: 'Peter Pan', za., zo. en
woe. 14.30 uur. al.
TRIANON (123875): 'Bedroom eyes',
dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15. 16.30, 19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
REX (125414): 'Flesh and ecstasy',
dag. 14.30. 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15,16.30. 19.00 en 21.30 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: 'De hete meisjes
nen23.30 U""
Bioscopen
n Graaf Bruno'.M
18 jr.
KIJKHUIS (142895): 'Almost You',
do. t/m zo. 20.00 en 22.15 uur.
'Ludwig', do. t/m woe. 19.30 uur.
'Erendira', ma. 20.00 en 22.15 uur.
'Desperately Seeking Suzan', di. 20.00
en 22.15 uur.
'Midpight Express', woe. 20.00 en
22.15 uur.
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1, 2, 3, 4: 'Out of Africa', dag.
20.15 uur, al.
'The runaway train', dag. 18.30 en
21.15 uur. za., zo. en woe. ook 13.45
uur, 16 jr.
•Teachers', dag. 18.30 en 21.00 uur,
(dinsdag geen voorstelling), al.
'Never say never again', dag. 18.30 en
21.15 uur, za., zo. en woe. ook 13.30
uur, 18 jr.
Nachtvoorstellingen:
'Meisjes voor extra wensen*, za. 24.00
uur, 18 jr.
'The runaway train', za. 24.00 uur, 18
'Gretige grietjes', za. 24.00 uur, 18 jr.
'Never say never again', za. 24.00 uur,
12 jr.
Kindermatinee: 'Sjors en Sjimmie en
14.00 uur, al
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
Greenway: 'Rocky IV', do. t/m zo.
19.00 uur, 12 jr.
The Westside Story', do. t/m zo. 21.15
uur, ma. t/m woe. 20.15 uur, al.
Kindermatinee: 'De wonderlijke we
reld van OZ', za., zo. en woe. 15.45
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: 'The terminator', do., vr., za.,
zo., woe. 14.45,19.00 en 21.15 uur, ma.
en di. 19.00 en 21.15 uur. al.
CITY 2: 'De Lift', zie tijden City 1.
CITY 3: 'Schatjes I', al. zie tijden City
CITY 4: 'Ciske de Rat', do., vr., za., zo.
en woe. 14.45 uur, al.
CITY 4: 'De yssalon', dag. 19.00 uur
City 4: 'Gebroken spiegels', dag. 21.15
Noordwijk
(voor reserveringen 01719-12800)
LIDO: (Geen opgave ontvangen).
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis
behalve van dinsdag 13.00 tot
woensdag 13.00 uur (Diaconesse-
huis) en van vrijdag 13.00 tot zater
dag 13.00 uur (Elisabeth Zieken-
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en 18.30-
19.30 uur. Afdeling intensieve zorg:
10.30-11.00 uur en 19.00-19.30 uur en
na overleg
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en
na overleg
Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur
en 18.30-19.30 uur
St Elisabeth Ziekenhuis (tel. 071
899250): volwassenen 14.00-14.45
uur en 18.30-19.30 uur. Klasse afd.:
11.15-12.00 uur. 14.00-14.45 uur,
18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: 15.00-16.00 uur en
18.30-19.30 uur, alleen voor vaders
Ziekenhuizen
bovendien van 19.30-21.00 uur
Afdeling CCU(hartbewaking):
14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur
Intensieve verpleging: 14.00-14.30
uur en 19.00-19.30 uur
Sportblessures: maandag 19.30-
20.30 uur
Academisch ziekenhuis: (tel 071-
269111). alle patiënten (behalve kin
deren): 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.30 uur
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde: 18.00-19.00 uur
Prematurenafdeling: in overleg
doorlopend bezoek mogelijk
Ernstige patiënten: wanneer doorlo
pend bezoek wordt toegestaan kun
nen speciale kaarten worden ver-
strekt
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een rui
me bezoek mogelijkheid in overleg
met de hoofdverpleegkundige
Voor andere bezoekers gelden de
volgende tijden: Keel-, neus- en oor
heelkunde en neurologie: 14.15-
15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oog
heelkunde en heelkunde: 14.15-
15.00 uur en 18.30-19.00 uur
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen: 15.15-
17.00 uur; babyzaal en boxenafde
ling: volgens afspraak met de
hoofdverpleegkundige
Rijnoord (tel. 01720-9244): 14.30-15-
.15 uur en 18.30-19.30 uur. Extra voor
bezoek hartbewaking: 11.00-11.30
uur. Extra bezoek vaders op
kraamfdeling: 19.30-20.30 uur
Kinderafdeling: 14.30-15.30 uur, al
leen voor ouders 14.30-18.30 uur
0uöi7icuütó
13 juni 1986
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Deze week werden op Rhijn-
zigt" 867 zwembaden door heeren
en 101 door dames genomen. De
temperatuur van het water is
18'/z graad Celcius.
- Maandag-morgen, tweeden
Pinksterdag, zal alhier op het
Schuttersveld een cricketmatch
plaats hebben tusschen de Haag-
sche cricketvereeniging Hercu
les'en de Leidsche vereeniging
„Achilles".
- In drie gemeenten in den om
trek van Avignon is groote ont
steltenis veroorzaakt door een
dollen muilezel, gebeten door een
dollen hond en die zelf ettelijke
andere muildieren en verschil
lende personen gebeten heeft.
Twee gendarmes zijn er in ge
slaagd, hem met revolverschoten
af te maken. De eigenaar, mede
aan de hand gebeten, is onver
wijld naar den heer Pasteur ver
trokken.
Ook boven de gemeente Haar
lemmermeer ontlastte zich eenen
geduchte hagelbuide hagelstee-
nen waren meest 1, sommige V/z
centimeter), die veel schade aan
vlas en andere veld- en tuin
vruchten heeft veroorzaakt. Ook
zijn hier en daar glasruiten stuk-
gehageld.
is de 33-jarige loodgieter C. van
D. uit Velseroord, werkzaam bij
de in aanbouw zijnde panden
der firma Vroom en Dreesman
aan de Aalmarkt, tijdens het
transport van koperen platen,,
van een 4 meter hoge ladder ge
vallen, waardoor hij zijn rechter
enkel kneusde. De eerste Hulp
dienst vervoerde hem naar het
Diaconnesssenhuis.
- Het 6e programma der weke-
lijksche Orgelavonden in de
Hooglandsche Kerk, ditmaal niet
Woensdag, doch morgenavond
uit te voeren door de heer Feike
Asma is samengesteld uit werken
van Bach (Fantasie en Fuga C
mollDuprè (Prelude et Jugae):
Grison Toccata); Vierne Scher
zo): Guilmant „Weeklacht"De
toegang is vrij.
rHff wc? hiér op pé
achtéRéank pacht*ik.
IÉMAND MOÉf HÉT GÉ"
vshölén HÉÉÉÉN
r ÉÉPANKf VOORHÉf
ÉÉN ÉN'IK HÉÊ ÉR
ÉÉN PAAR ÉOÉIÉNDÉ
AKTÏÉFÖTÖ'S.MÉÉ GÉ"
.MMKT...ZÉÉR 0OÉI-
ÉNDfc. A
'S AVONPS
UAAT.I
NÉÉ, GÉ-
UÉÉND.
ÉÉDANKT VOOR PÉ
HÉÉRUJKÉ MAAlTJP
ÉN TOT ZIÉNS, HOOP IK
PANDA
WAT IS
r ÉNU DÉDANKT*
VOOR UW HULP,
MÉN ÉÉR JOU,! -
srTiïï
EN MÉT
WAT 1/00R
RESULTAAT
PE KEGERING ZOEKT SAMENWERKING
/MÉT WET BEPRIJFSEEPEN l/OOR HET
TEN VEIE PRIVATISEREN
VAN PE BEJAARPEN-
Z0RG.
