België wijst
C-wapens af
Bio-bom na 40 jaar nog effect
Alleen Enzo Bearzot
heeft last van buikloop
i PEUGEOT 205
I
DONDERDAG 5 JUNI 1986
PAGINA 10
BRUSSEL (ANP/Rtr.) - Het rooms-liberale kabinet van
premier Martens heeft een mogelijke regeringcrisis over
het gebruik en de opslag van chemische wapens in België
vrij gemakkelijk weten te omzeilen. Een motie, die in een
drachtige samenwerking tussen de regering en de fractie
leiders van de vier regeringspartijen was opgesteld, haalde
gisteren een ruime meerderheid in de kamer van volksver
tegenwoordigers.
In de motie wordt gesteld dat Bel
gië onder geen enkele voorwaarde
bereid is binaire of andere chemi
sche wapens op te slaan en even
min bereid is de troepen er mee uit
te rusten. Deze tekst komt tege
moet aan de wensen van de groot
ste regeringspartij, de CVP. De
Vlaamse christen-democraten had
den afgelopen zaterdag tijdens hun
congres in Antwerpen een vol
strekt afwijzend standpunt ten
aanzien van chemische wapens in
genomen.
Maar in de motie wordt ook ex
pliciet verwezen naar de Belgische
grondwet, waarin staat dat de Ko
ning (regering) verdragen sluit.
Volgens de socialistische oppositie
laat dit de handen vrij aan de rege
ring om in tijden van gevaar toch
van het standpunt van de kamer
meerderheid af te wijken. Die me
ning werd ook vertolkt door de
PRL, de Franstalige liberale partij.
Toch verklaarde de CVP na af
loop van de stemming dat zij tevre
den is over de motie, vooral omdat
de regering wordt gewezen op de.
noodzaak de NAVO-partners op de
hoogte te stellen van het „nieuwe"
Belgische standpunt.
België ging enkele weken gele
den in de NAVO akkoord met de
eventuele inzet van chemische wa
pens in crisistijd of in geval van be
dreiging van soortgelijke wapens.
PRL-minister Gol schudde in de
PUEBLA (Rtr.) - Mochten de Italiaanse paradepaardjes erin sla
gen hun wereldtitel te prolongeren, dan hebben ze dat in belang
rijke mate te danken aan de arts, de kok en aan de voorzorgsmaat
regelen die dit tweetal nam. Om darmklachten te voorkomen,
heeft de Italiaanse delegatie vrijwel al het voedsel uit het moeder
land meegebracht, tot aan de Parmezaanse kaas toe. Tot dusver
lijkt de voorzichtigheid effect te hebben. Want alleen in het kamp
.van de wereldkampioen hebben zich nog geen gevallen van buik
loop voorgedaan.
De enige Italiaan die af en toe last heeft van zijn maag, is coach
Enzo Bearzot. „Maar dat heeft niets te maken met het voedsel",
verzekert de teamarts. „Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat
heeft hij een pijp in zijn mond. Het is onvermijdelijk dat je daar
uiteindelijk buik- en hoofdpijn van krijgt".
Martens: slag om de arm.mo anp»
kamer echter al met zijn hoofd
toen deze interventie bij de NAVO-
partners ter sprake kwam. Het is
zijn partijgenoot De Donnéa die als
minister van defensie met deze
taak zou worden belast. Premier
Martens weigerde gisteren te ant
woorden op een vraag van Karei
van Miert (SP) of de regering zich
nu gebonden acht aan de motie of
dat zjj zich verschuilt achter de
grondwet.
Iran
Iran is begonnen met de produk-
tie van chemische wapens, zo
schrijft het gezaghebbende Britse
blad Jane's Defense Weekly. Vol
gens het blad, dat de Iraanse oppo
sitiekrant Iran Liberation aanhaalt,
is dit tijdens de begrotingsdebat-
-ten voor 1986-1987 in het Iraanse
parlement bekendgemaakt.
Een afgevaardigde maakte de
tails openbaar over de organisatie
„universiteitskruistocht", die be
staat uit „200 gevorderde studen
ten, die onderzoek doen naar pro-
dukten als mosterdgas en ander
militair materieel". „Deze staan op
de produktielijn", aldus zou de af
gevaardigde hebben gezegd.
Volgens Jane's heeft Iran altijd
volgehouden nooit een aanval met
chemische wapens te hebben uit
gevoerd, waarbij het zich beroept
op de morele superioriteit over
Irak. Van dat land staat vrijwel
vast dat het dergelijke wapens in
de oorlog tegen Iran heeft ge
bruikt.
SECOND COAST - Ian MacKenzie
herinnert zich nog de dag uit de
Tweede Wereldoorlog toen op het
eiland Gruinard een proef werd ge
nomen met een dodelijke dosis
anthrax. 'Ik herinner me duidelijk
dat de bom explodeerde. Het was
een hele klap en een hoop rook. De
wind was gunstig, richting zee.
Maar dat veranderde. De rook
kwam deze kant op en verspreidde
zich boven een deel van het vaste
land. Er deden geruchten de ronde
dat enkele dieren stierven.'
door
Larry Thorson
Anthrax of miltvuur is een bij
le diersoorten en ook de mens
voorkomende infectieziekte, ver
oorzaakt door de bacterie Bacillus MonstCFS
anthracis. Bij de mens komt de
ziekte voor door contact met die
ren of dierlijke produkten. Vooral
veehouders, veehandelaren, die
renartsen en slagers worden gere
kend tot de risicogroepen. Milt
vuur valt in Nederland onder de
Veewet en er is dus een aangifte
plicht.
De experimenten vonden plaats
in 1942 en 1943. Pas een jaar of
twee na de oorlog werden er echter
borden op het eiland en de kust
van het vasteland geplaatst met
waarschuwingen dat het eiland be
smet was door anthrax en dienten
gevolge niet mocht worden betre
den.
MacKenzie maakt zich niet erg
druk over de kwestie, evenmin als
de andere bewoners van het ge
bied. Hjj geeft echter toe dat hij
graag zou zien dat 'het eiland
wordt schoongemaakt'. Gruinard-
eiland ligt ongeveer twee kilome
ter van het gehucht Second Coast,
waar MacKenzie's wit gepleisterde
huisje staat. De kleinste afstand
tussen het eiland en de vaste wal
bedraagt nog geen 400 meter.
Bacillus anthracis vormt een zo
genaamde endospore. Deze sporen
zijn droogte-, hitte- en chemoresis-
tent en komen in de bodem voor.
Zij kunnen zich daar jaren handha
ven en men spreekt ook van bo
demziekte. Door inademing van
sporen kan longontsteking ont
staan. De naam miltvuur heeft be
trekking op het feit dat de milt bij
sectie rood en overvuld is van
bloed. Tot zover de wetenschap, nu
verder met de oorlog.
De enkele mensen die indèrtijd
woonden langs Gruinard Bay, aan
de afgelegen noordwest-kust van
Schotland, waren niet tevoren ge
waarschuwd. Zij wisten evenwel
dat het leger bezig was met ge
heimzinnige experimenten, aldus
de nu 66-jarige MacKenzie. 'Na de
oorlog bleek dat zij bezig waren
met het testen van middelen voor
hioWiirhe oorlogvoering.'
De Britse regering ondernam ja
renlang niets tegen de besmetting.
De waarschuwingsborden bleven
staan en dat was alles. In 1979 werd
echter besloten dat het eiland zou
worden gereinigd. Deskundigen in
beschermende pakken bezochten
het eiland verscheidene malen en
namen monsters. Zij ontdekten dat
in de grond nog steeds anthrax-
sporen voorkwamen.
Afgelopen 13 mei kondigde het
ministerie aan dat het mogelijk is
het eiland met behulp van een op
lossing van formaldehyde anthrax-
vrij te krijgen. Het is bekend dat
formaldehyde een sterke bacte-
riëndodende werking heeft.
Een firma die ervaring heeft met
grond-sterilisatie, kreeg een con
tract ter waarde van 500.000 pond
(ongeveer 1,9 miljoen gulden) om
het karwei de komende zomer
maanden te klaren. Er werd een
commissie van onafhankelijke ge
leerden benoemd om het ministe
rie van advies te dienen.
Het besmette gebied bedraagt
ongeveer 2 procent van het totale
grondgebied van het eiland, of on
geveer 4 hectare, aldus professor
William Stewart van de Universi
teit van Dundee, die optreedt als
voorzitter van het adviescollege.
Hij verklaart dat de bommen ex
plodeerden in voornamelijk één
gebied. Zij troffen echter ook een
terrein waar schapen graasden.
Bij een reeks proeven werden
containers met anthrax-bacillen in
een vloeistof tot ontploffing ge
bracht. De explosies produceerden
een mist, die een dodelijk effect
had op de grazende schapen. Ste
wart, een microbioloog, zei dat het
sterfproces bij de dieren binnen
een dag na de explosies inzette.
'Het sorteerde een dodelijk ef
fect', aldus Stewart. 'Het bleek te
vens zeer resistent te zijn tegen de
hitte van een bomexplosie en over
leefde de detonatie. Het probleem
is de onverwoestbaarheid van de
sporen. Het eiland is nog steeds be
smet.'
Zweren
Anthrax is bekend sinds men
senheugenis en zou de bijbelse
'zweren-plaag' veroorzaakt hebben
die Mozes afriep over de Egyptena-
ren. Enkele dagen na de besmet
ting ontstaat op de huid een blaas
je, dat overgaat in een zweer. Het is
dodelijk voor zowel mensen als
dieren. Vee kan de ziekte oppikken
door grazen op besmet land.
Waarom een zo resistente bacte
rie werd geselecteerd voor proeven
met biologische oorlogvoering, is
thans onduidelijk. Het is echter be-
kend dat de geallieerden in de
Tweede Wereldoorlog bezorgd wa
ren over de mogelijkheid dat de
As-mogendheden anthrax zouden
ontwikkelen als wapen.
Uit Britse oorlogsdocumenten
die in 1981 werden vrijgegeven,
blijkt dat de resultaten van de
proeven op Gruinard-eiland wer
den doorgegeven aan de Verenigde
Staten, waar men was begonnen
met de produktie van anthrax-
bommen.
Premier Winston Churchill gaf
zijn militaire bevelhebbers in 1944
opdracht om na te gaan of het mo
gelijk zou zijn anthrax of mosterd
gas te gebruiken bij aanvallen op
Duitse steden. Onder de documen
ten bevinden zich stukken waaruit
blijkt dat de haalbaarheid werd on
derzocht van een aanval op Duits
land door 2.700 geallieerde bom
menwerpers met anthraxbommen.
Churchill gelastte het onderzoek
als een mogelijk middel voor een
vergeldingsactie, in het geval met
Duitse raketten van het type V-l en
V-2 het voortbestaan van de Britse
natie in gevaar zou worden ge
bracht.
De plannen werden nimmer uit
gevoerd. Gruinard-eiland getuigt
echter van de effectiviteit van tota
le biologische oorlogvoering, waar
bij de inwoners van stedelijke ge
bieden kunnen worden omge
bracht en het land generaties lang
onbewoonbaar en onbruikbaar
kan worden gemaakt.
Het ministerie van defensie
hoopt dat het eiland uiteindelijk
opnieuw kan worden gebruikt
voor burgerdoeleinden. Het wach
ten is echter op de conclusies die
de geleerden zullen trekken na de
reinigingswerkzaamheden van de
ze zomer.
Katwijk aan Zee Autobedrijf Den Hollander B.V., Kon. Julianalaan, tel.: 01718-28554.
„isss*. 2>y*ta**UicA Of.i at&f- -
Noordwijkerhout B.V. Schoonderbeek, Herenweg 236, tel.: 02523-72859.
Sassenheim Automobielbedrijf J. Faas B.V., Oude Haven 7, tel.: 02522-12922.
*n 205 Junior voor
205r per maand.
Peugeot introduceert de jongste uitvoe- JU. De sterke kwaliteiten van de 205 uitgebreid prijs ongeveer éénderde deel: f 6.250,-. Daarvoo
ring van een sterk nummer de 205 Junior.
Dat de 205 de exponent van „dynamisch
op weg" is, ervaren dagelijks al meer dan 1 miljoen
automobilisten in heel Europa.
De 205Juniorlegt daar nog'n schepje boven
op: èxtra vlot aangekleed, voor 'n uitgeklede prijs.
Dit zijn de extra's van de 205Junior.
De driedeurs Peugeot 205Juniormet
'n pittige schone motor van 1.124 cmheeft
'n top van 142 kilometers per uur en 'n verras
send laag benzineverbruik; bij 90 km/u con
stant slechts 1 liter op 23,2 kilometer.*
Hij is leverbaar in wit, donkerblauw
of tegen meerprijs in grijs metaallak en heeft
de volgende extra's:
I,—Daarvoor
met een aantal plezierige extra's tegen een aantrekke- kunt u natuurlijk ook de inruilwaarde van uw hui-
lijkeprijs.Urijdt'malvoorfl6.920,-(incLafleverings- dige auto gebruikea
kosten) en als u snel bent, kunt u zelfs nog gebruik Vervolgens betaalt u gedurende 48 maanden
maken van ons unieke financieringsaanbod*: f 205,- per maand, waarbij de effectieve rente
'n 205 Junior voor f 205,-per maand. omgerekend op jaarbasis 10,9% bedraagt (die rente
Dat werkt als volgt- u betaalt van de nieuw- is trouwens fiscaal aftrekbaar!) Na vier jaar is er
nog zo'n f4.000,- te betalen.
U kunt dan drie dingen doen:
de rest in één keer betalen, de lening ver
lengen óf de 205 Junior inruilen voor een
nieuwe.
Dat laatste kan een goed plan zijn,
want u hebt alle kans dat uw 'Junior' nog
lang geen 'seniori is en nog meer oplevert
dan die restbetaling. 'n Prima manier
om 4 jaar lang plezierig te rijdea Dat geldt
overigens vooralle 30 uitvoeringen van het
sterke nummer. Wat let u om 'ns bij ons te
komen kijken?
Deze aanbieding geldt tot 30 juni
1986. De lening wordt verstrekt door
Peugot Talbot Financiering onder de
gebruikelijke voorwaarden van een huur
koopovereenkomst
mMMMMMJUrr
- Striping in de modekleuren rood/blauw/
groen op zijkanten
-Junior-ldeurlogo in de sierstukken op de
achterstijlen
- Full cover aërodynamische wiclplaten
- Chique chroomstrips in de bumpers
- Zwarte sierplaat op achterklep
-Junior kleurlogo op achterklep
- Vlotte eigentijdse jeans bcklcdi ng, ook op de
hoofdsteunen en deurpanelen
- Luxe donkerblauwe moquette bekleding op
vloer en bagageafdekplaat
- Inbouwvoorziening voor radio en luid
speakers
- Zwarte antenne
- Verstelbare rugleuningen vóór
- Binnenspiegel met dag/nacht stand.
PRIJZEN ZIJN INCLUSIEF BTW. AFLEVER1NGSKOSTEN f425.-.
WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN! PEUGEOTTALBOT LEASE,
DIRECT LEASEN TEGEN EEN AANTREKKELIJKE PRIJS.
TIJDELIJK VANAF f450,- PER MAAND (EXCL BTW).
•BENZINEVERBRUIK (ECE NORM A 70): BIJ 120 KM/U CONSTANT
1 OP 17,2 EN IN STADSVERKEER I OP 17,2.
Hillegom
B.V. Schoonderbeek, Olivier van Noordstraat 8, tel.: 02520-18253.
Auto Leithon, Oegstgeesterweg 175, tel.: 071-212911.
