'We bedenken alles zelf'
Boek over schepper 'Eric de Noorman'
striptoptien
Winnaars computerwedstrijd mogen naar Florida
lie? f4 «JE
«K'tHaWe
vaimaw
PAGINA 19
De Haarlemmer Gert Faken (49)
gaat een boek publiceren over de
befaamde geestelijk vader van
de populaire strip Eric de Noor
man, Hans G. Kresse, die een
groot deel van zijn jeugd heeft
doorgebracht in het Haarlemse.
Kresse, die momenteel in de om
geving van Arnhem woont,
wordt dit najaar 65 jaar. "Of het
boek op tijd klaar is voor zijn ver
jaardag weet ik niet, maar Kresse
is in 1987 ook nog 65", aldus Gert
Faken.
Faken, in het dagelijks leven
organisatie-adviseur, heeft er al
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 - 144941, toestel 242
Aquino
Ruim drie maanden geleden
waren de gebeurtenissen op de
Filippijnen dagenlang
voorpaginanieuws. Dictator
Marcos moest de benen nemen
en mevrouw Aquino,
echtgenote van de vermoorde
oppositieleider, nam het heft in
handen. Nadat de aanhangers
van Marcos zich een tijdje stil
hebben gehouden organiseren
ze tegenwoordig weer grote
demonstraties waarbij ze de
regering-Aquino onder meer
verwijten te weinig te doen aan
de economische chaos. Een
chaos die nota bene door het
regime-Marcos is
bewerkstelligd. Verder willen
ze dat de communisten een
kopje kleiner worden gemaakt
terwijl mevrouw Aquino jnist
een verzoenende toon aanslaat.
Hoe het verder zal gaan op de
Filippijnen is allerminst
duidelijk, maar mevrouw
Aquino zit zeker niet op rozen.
Op het matje
De Nederlandse bisschoppen
en trouwens de meeste leiders
van de roomskatholieke kerk
houden er niet van als
gelovigen zich onafhankelijk en
zelfstandig opstellen. In
Nederland bestaat een
zogenaamde 8 Mei-beweging
van rk-gelovigen die niet alles
voor zoete koek wensen te
slikken wat door de
traditionele leiders wordt
voorgeschoteld. Abt Ton
Baeten van de abdij in
Heeswijk-Dinther moet
binnenkort bij kardinaal
Simonis op het matje
verschijnen omdat hij aanwezig
is geweest bij een manifestatie
van de 8 Mei-beweging. Hij
heeft daar gezegd dat
geloven in eigen
verantwoordelijkheid een
opdracht is die mensen zich niet
moeten laten ontnemen.
Sympathisanten van Baeten
zijn bang dat hij straf krijgt en
een aantal bestuursfuncties zal
moeten opgeven.
ruim twee jaar onderzoek op zit
ten. "Alles wat straks in het boek
staat moet waar zijn", zegt Gert
Faken. Meer dan veertien uur ge
sprekken heeft hij op de band
staan, die hij nu aan het uitwer
ken is. Curieus materiaal van een
hard werkende tekenaar, die zelf
de publiciteit altijd zoveel moge
lijk heeft geschuwd.
Naast Fakens interviews komt
er in het boek onder meer beeld
materiaal dat nooit eerder is ge
publiceerd, bijvoorbeeld teke
ningen die Kresse op school
heeft gemaakt. Er komt een up to
date bibliografie en een pictogra-
fie over hetgeen Kresse allemaal
heeft gemaakt.
"Op een gegeven moment
merkte ik dat ik alles had, wat
van Kresse in druk was versche
nen", verklaart Faken zijn be
langstelling voor de tekenaar.
Twee, drie jaar geleden realiseer
de ik me dat Kresse 65 zou wor
den. Inmiddels was Toonder al
in het zonnetje gezet, evenals
Willy Vandersteen. Ik dacht: als
Vandersteen een boek kan krij
gen, moet Kresse het zeker".
"In dat boek moet de echte,
ware Kresse-story komen, omdat
ik ook al lang vermoedde dat wat
er tot dan toe over die man ge
Hans G. Kresse, de geestelijke vader van de bekende strip Eric de Noorman, in een strandstoel (derde van
links). De foto werd aan het eind van de jaren dertig gemaakt tijdens een reisje van de Hartenlustschool in
Bloemendaal naar het nog bestaande vakantieoord De Biltse Duinen in de provincie Utrecht. Kresse was
toen 15 jaar. «foto gpd»
schreven was, zeer incompleet
was en op details fout. Ik kon dat
mede beoordelen, omdat ik een
jarenlange oude vriend heb, die
me vertelde dat hij Kresse kende
en hem in de oorlog had ont
moet".
Via gesprekken met onder an
deren oud-klasgenoten van Kres
se werd Faken veel wijzer. "Er
ging een wereld voor mij open.
Het bleek al gauw dat ik op het
spoor zat van een heel mooie sto
ry, waar een heel stuk primeur in
zit. Ik had, fragmentarisch welis
waar, uitgezocht wat er écht met
die man aan de hand was. Inte
ressant is dat Kresse van Duitse
afkomst is. Hoe is die man de
oorlogsjaren doorgekomen en
hoe heeft hij die ervaren? Dat
zijn twee aparte dingen".
Om verkeerde suggesties te
vermijden, vertelt Gert Faken
dat Kresse in 1939 voor de Ne
derlandse krijgsdienst werd op
geroepen, maar dat dit niet is
doorgegaan. Hans Kresse dacht
de Nederlandse nationaliteit te
hebben, maar die bleek Duits te
zijn. Hij hoefde dus niet. Maar in
november 1941 zat hij aan de
Duitse vast. Als 'Rijksduitser'
werd hij opgeroepen voor de
Wehrmacht, maar wist zich er,
met alle risico's van dien, uit te
manoeuvreren.
"Kresse is in totaal van novem
ber '41 tot mei '42 by de Wehr
macht geweest. Hij heeft toen
ook in een gestreept jasje in een
kamertje gezeten, waar hij voort
durend geobserveerd werd. Hij
heeft de goede symptomen we
ten te spelen om ongeschikt te
worden verklaard. Uit Kresse's
verhaal blijkt dat hij voortdu
rend met zijn hoofd schudde en
heen en weer liep".
"Met ontslag uit dienst hield
de angst voor hem nog niet op,
want hij moést zich regelmatig in
Amsterdam melden om door
'deskundigen' geobserveerd te
worden. Of hij al een beetje nor
maler werd. Zo heeft hij zich de
hele oorlog in een zenuwachtige,
paranoide situatie bevonden. 'Ze
denken nou wel dat ik gek ben,
maar denken ze dat over een half
jaar nog?. Dat spel heeft Kresse
tot het eind toe moeten spelen.
Het heeft ertoe geleid dat hij
daarna nooit over die oorlog
heeft willen praten".
Kresse ging daarna naar Toon
der, die hij al voor de oorlog ken
de. Hij werd aangenomen. Die
studio leverde verhalen als 'Sieg
fried' aan het NSB-jongerenblad
Jeugd, waarvoor Hans Kresse
onder het pseudoniem van Henk
Zwart tekende. Het werd kort na
D-day in '44 opgeheven. Toonder
gaf toen ook het illegale blad Me
tro uit. Over het verzetskarakter
ervan wordt verschillend ge
dacht. In mei '45 werd Kresse
aangehouden, maar korte tijd la
ter vrijgelaten. Want het bleek,
aldus Gert Faken, dat Kresse on
der de vleugels van Toonder ge
vaarlijk werk had gedaan, zoals
het vervalsen van bonkaarten en
Duitse stempels. "Iemand heeft
me verklaard dat Kresse perfekt
de handtekening van rijkscom
missaris Seyss-Inquart kon na
maken".
FRANS KEIJSER
1. (-) De ekster op de galg (De
Geuzen), Willy Vander
steen (Standaard);
2. (6) Sjakie in de finale (Won-
dersloffen van Sjakie),
John Giliat/Fred Baker
(Oberon);
3. (3) Vuur uit de hemel (Buck
Danny), F. Bergese/J.M.
Charlier (Novedi);
4. (2) De kattige kat (Suske en
Wiske), Paul Geerts/Van-
dersteen (Standaard);
5. (1) De weddenschap (Ron
nie Hansen), Reding/Hu-
gues (Novedi);
6. (1) Donald Duck als verze
keringsagent (Donald
Duck), Walt Disney,
(Oberon);
7. (9) Baby Blue (De Blauw-
bloezen), Lambil/Cauvin
(Dupuis);
8. (5) De komeet van de tijd
(Robbedoes), Tome/Jan-
ry (Dupuis);
9. (8) Het land van Qa (Thor-
gal), Rosinski/Van Ham-
me (Lomard);
10. (4) Eloise van Grimbergen
(Torens van Schemer-
woude), Hermann (Arbo-
ris).
Hoewel hij een hoofdprijs
in een landelijke compu
terwedstrijd heeft gewon
nen, piekert Marijn Deur-
loo uit Nieuwveen er niet
over om later, als hij van
school komt, in die com
puterwereld door te gaan.
Vliegtuigbouwkunde
vindt hij nóg interessanter
dan de computer. Dus wil
hij daarvan zijn beroep
maken.
Anders ligt het met Jos de
Klerk uit Noordwijkerhout.
Ook hij won een van de vijf
hoofdprijzen in diezelfde
computerwedstrijd. Jos
denkt dat hij best wel eens
zou kunnen besluiten om in
formatica - de wetenschap
die bestudeert hoe informa
tie moet worden verwerkt en
wat daarvoor nodig is - te
gaan studeren. Overigens,
Jos won al eens eerder een
prijs voor een computerpro
gramma, dat hij had bedacht.
De computerwedstrijd, waaraan
zowel jongens als meisjes moch
ten meedoen, was een initiatief
van de ministeries van onderwijs
en economische zaken. Het Al-
phense Micro Masters Holland
was met de organisatie - die be
stond uit een voorronde gevolgd
door een finale - ervan belast.
Vijf hoofdprijzen waren er te ver
geven, die bestonden uit evenzo
veel reizen naar Florida waar de
winnaars onder meer een bezoek
aan Disneyworld brengen. Daar
mogen ze een kijkje onder de
grond nemen. Want Disneyworld
wordt geheel met de computer
bestuurd.
In die voorronde kwamen Jos
en Marijn direct al heel duidelijk
naar voren. Jos maakte een pro
gramma voor de computer waar
mee op het beeldscherm anima
tiefilmpjes kunnen worden ge
projecteerd. Het programma dat
Marijn ontwikkelde kan op scho
len bij lessen in talen, rekenen,
wiskunde enz. worden gebruikt.
Een grote computerindustrie
heeft inmiddels al bij Marijn aan
de bel getrokken. Zij wil zijn be
denksel wel hebben, omdat het
te gebruiken is in diverse school-
pakketten. Verder dan een eerste
contact is het nog niet gekomen.
Daarentegen heeft Jos de
Klerk geen enkele reactie gekre
gen. En dat valt hem een beetje
tegen. Daarom overweegt hij om
zelf maar eens met zijn program
ma de boer op te gaan. Van ande
re jongens weet hij dat ze hun
programma's voor 'dik geld' heb
ben verkocht. Dat wil hij eigen
lijk ook wel.
Proberen
i geld i
Steken ze veel tijd
hun hobby?
Bij Marijn varieert dat tussen
de drie en acht uur in de week.
Meestal computert hij in het
weekeinde. Kosten heeft hq niet,
omdat de computer eigendom is
van zijn vader. "Ik ben geen lid
van een club en ik ben niet
geabonneerd op bladen. Hoe ik
aan m'n informatie kom? Ge
woon proberen. Zo ontdek je
steeds nieuwe dingen. Als het
even kan verzin ik alles zelf. Nee,
er zijn geen dingen waarvan ik
zeg, dat kan ik niet".
Jos wijst de gedachte van 'ver
slaving' acuut van de hand.
Soms ziet hij dagenlang de com
puter niet eens staan. Dan weer
is hij elke dag wel een uur doen
de om wat uit te proberen. Voor
zichtig zegt hij: "Werk ik echt
aan een programma, tja, dan is
het toch wél een beetje versla
ving. Je wilt het zo snel mogelijk
af hebben, dus zit je nogal eens
achter dat ding. Meer dan een
hobby is het niet. Toen m'n
broers en ik de computer koch
ten hadden we maar een doel
voor ogen: gewoon er mee spe
len. Meer niet. Maar je leert het
apparaat kennen en op een gege
ven moment ga je alle mogelijk
heden uitproberen. Zo kom je
van het een in het ander".
Marijn: "Ik zat nog op de lage
re school. Tussen de middag
ging ik altyd naar een warenhuis
waar je wat met een computer
mocht spelen. In het begin keek
ik even de kat uit de boom. Ik
wist niet hoe je ermee moest
werken, dus keek ik naar de jon
gens die wat tikten. Later ben ik
hetzelfde gaan doen en ben ik
wat boekjes gaan lezen. Zo is het
eigenlijk allemaal gegroeid".
En Jos? "Wij hadden er een op
school staan. Omdat ik met wis
kunde zo ver voor lag, mocht ik
gaan computeren. Best leuk
hoor. Later besloten we om er
zelf een te kopen. Alles beden
ken we zelf. Lid van een club?
Nee, die heeft mij niets te bieden.
Ik denk dat ik de computer beter
ken dan zij. Dus heb ik daar niks
te zoeken".
Toekomst
Wat betekent de computer pre
cies in hun leven? Anders ge
zegd, wat is er zo leuk aan?
"Het programmeren", reageert
Marijn direct. "Spelletjes liggen
De vijf winnaars van de landelijke computerwedstrijd die naar Florida mogen worden geflankeerd
door staatssecretaris Ginjaar-Maas (rechts) en ruimtevaartdeskundige Chriet Titulaer. Derde van rechts
Marijn Deurloo en tweede van rechts Jos de Klerk. (foto pr»
me niet zo. Voor mij heelt de
computer de toekomst. Ik denk
dat het zelfs zo ver komt, dat de
computer dingen ontwikkelt en
ze ook nog eens uitvoert. Daar
moetje dan toch wel iets van af
weten".
Jos zegt het zo: "Je kunt je zelf
zo lekker uiten in de computer,
je kunt er je creativiteit in kwijt.
Of het nu gaat om rekenen of gra
fische kwaliteiten, het maakt
niets uit. Met de computer kun je
bijna alle kanten uit. Maar hij be
heerst zeker niet m'n leven. De
interesse is zonder meer groot.
Meer dan dat beslist niet. Ik
merk zelf wel als het te gek
wordt. Dan stop ik er gewoon
mee. Zeker, ik ken jongens die
elke dag opnieuw uren achter
dat ding zitten. Ze praten ner
gens anders over dan compute
ren. Voor mij zijn ze gestoord.
Daar pas ik voor".
JAN WESTERLAKEN
tob ral tefckin? afSnd «Wf
ACHTERGROND
Met zijn twee duimen triomfan
telijk in de lucht gestoken stond
WD-leider Nijpels op de verkie
zingsavond evenals vier jaar ge
leden breeduit lachend voor de
tv-camera's. Niet dat hij zoveel
reden tot lachen had, want zijn
party had 9 van de 36 zetels ver
loren. Het lachen zou hem later
helemaal vergaan: hy werd in
een paar dagen door zijn party
hardhandig aan de kant gezet als
politieke nummer één.
Dat gebeurde in de week na de
verkiezingen. Toen de WD-ka-
merleden na de dag van de ver
kiezingen by elkaar kwamen om
te bespreken hoe het nu verder
moest, kreeg Nijpels al de volle
laag. Nijpels, die zijn partij in
1982 nog het grootste verkie
zingssucces uit de historie be
zorgde, had het nu plotseling al
lemaal gedaan. Hy had er de af
gelopen jaren met vele blunders
voor gezorgd dat de WD zo'n gi
gantisch verlies had geleden,
luidde het verwijt.
Nu heeft Nijpels inderdaad
nogal wat politieke fouten ge
maakt. Vrijwel elke keer als CDA
en WD het niet met elkaar eens
waren, begon Nijpels hoog van
de toren te blazen tegen het
CDA. Vaak zelfs zonder goed te
i de verkiezingen met de duimen omhoog. Tegenwoordig heeft hij
(foto ANP»
overleggen met de WD-minis- sen in het CDA en in zijn eigen Tot overmaat van ramp leidde
ters en de rest van de partijtop. partij hem nogal kwalijk geno- dat hoge toontje vaak nog tot
Dat stuntwerk hebben veel men-
niets ook. Keer op keer bleek het
CDA toch sterker. Steeds weer
haalde Nijpels bakzeil en droeg
het uiteindelijke besluit een
CDA-stempel. Soms ging hij, en
met hem de WD, zelfs helemaal
voor schut. Zoals bij de euthana
sie. Ook daar zette de WD heel
hoog in: er moest hoe dan ook
een wet komen die euthanasie
regelde. Maar toen CDA-premier
Lubbers uiteindelijk in bedekte
termen dreigde de samenwer
king met de WD op te zeggen
vanwege de euthanasie, bond
Nijpels in.
Al vóór de verkiezingen begon
een aantal WD'ers plannen te
maken om Nijpels pootje te lich
ten. De rampzalige verkiezings
uitslag zorgde voor de rest. Na
een paar dagen druk vergaderen
kwam vorige week maandag de
genadeklap: ook het partijbe
stuur vond dat Nypels moet op
stappen als politiek leider. Hij
mag nog wel onderhandelen met
het CDA over een nieuw kabinet,
maar hy wordt daarbij 'begeleid'
door een flinke groep party bon
zen.
Hoe het met Nypels afloopt is
nog niet duidelijk. Misschien
wordt hij 'gewoon' minister, mis
schien gewoon kamerlid, en mis
schien houdt hij de landelijke
politiek wel helemaal voor ge
zien. Helemaal eerlijk is het na
tuurlijk niet om Nypels de
schuld van alles te geven. Maar
hoge bomen vangen veel wind.
Ook in de politiek.
SJAAK SMAKMAN
jutfrOOfc..
(WORDT VERVOLGD)
