onverbeterlijke utopis
Peter Gabriël:
Vrijen of vechtendat is de vraag
TV-rubriek
Betoverend spel in het Groene Kerkje
Toonkuiistkoor met Requiem op zijn best
door
Nico Scheepmaker
Neiging om eigen ideeën te vereenvoudigen
ZATERDAG 24 MEI 1986
KUNST
PAGINA 37
Wt r J
Ksr
Mijn dochter Sara. die volgende
week elf jaar wordt, heeft belang
stelling gekregen voor de Twee
de Wereldoorlog. Ze heeft 'Oor
logswinter' van Jan Terlouw ge
lezen. en 'Kinderen uit een
straat. 1940-1945' van Jan Banen,
ze is op 4 mei met me meege-'
weest naar de erebegraafplaats
in Overveen, en op haar verlang
lijstje heeft ze 'boeken over 1940-
1945 oorlog met de Duitsers' ge
zet; die toevoeging staat er ken
nelijk bij om ons eraan te herin
neren om welke oorlog het in
1940-1945 precies ging.
De vraag die je jezelf als op
passend ouder natuurlijk voort
durend stelt is: moet deze be
langstelling gestimuleerd, aange
wakkerd of afgedempt worden?
Hoe lang heb je als kind recht op
een onbezorgde jeugd, zonder
lastig te worden gevallen over
oorlog in Afghanistan, straatter
reur in Noord-Ierland, vliegtuig
kapingen. hongersnood in Afri
ka, het lol van de milieuhondjes
in Canada, de radioactieve stra
ling uit Tsjernobyl, en al dat
soort zorgwekkende gebeurte
nissen die als een grote sa-
menklonterende milieuramp de
aarde en haar mensheid dage
lijks teisteren. Zijn al die toestan
den niet te veelomvattend voor
een kind op de lagere school, zal
ze er niet te veel over gaan lopen
piekeren (want de hulpbereid
heid is nooit zo groot als in de
ontvankelijke kinderjaren), en
een dialectische vraag zullen
de toestanden in Afghanistan en
de Sahel de aandacht niet te veel
wegtrekken van haar eigen dage
lijkse besognes: de staartdeling,
de kornetles, etcetera?
Nu zijn er behalve kinderboe
ken over de Tweede Wereldoor
log ook vele films onder handbe
reik die dit interessante onder
werp behandelen. Bij het zien
van films en televisiedocumen
taires waag je je als kind weer
een stap dieper in het territorium
van de volwassenen, omdat alles
wat je ziet nu eenmaal 'indrin
gender' uitpakt dan wat je leest
of verteld krijgt. 'Hel meisje met
het rode haar' over Hannie
Schaft heeft Sara op de televisie
gezien en 'Het Bittere Kruid' in
de bioscoop. Beide natuurlijk
geen vrolijk stemmende films. In
'Het meisje met het rode haar'
schiet Renèe Soutendijk zelf
dood en wordt zij doodgescho
ten, maar dat zijn voor een TV-
kijkend kind anno 1986 normale
handelingen geworden als fiet
sen, trappenlopen en paardrij
den, fysieke uitingen die blijk
baar bij de mens horen. Geweld,
al dan niet uitmondend in
moord- en doodslag, is immers
onlosmakelijk verbonden met
typische kinderprogramma's als
'The A-team', 'Battlestar Galacti-
ca', 'Buck Rodgers', 'Supermuis'
en 'Miami Vice', ook al zijn dat
officieel niet allemaal kinderpro
gramma's. Maar in de praktijk
zijn ze dat wel degelijk!
Nu deed zich afgelopen don
derdagavond de volgende situa
tie voor. Sara. die om half 10 naar
bed moet (en dat recht ook con
sequent tot de laatste minuut
pleegt op te souperen), kwam te
gen half 9 thuis van jazzballet en
schaken. Ik zat op België 2 naar
de film 'Nachtportier' van de Ita
liaanse regisseuse Liliana Cavani
te kijken: een berucht-beroemde
film uit 1973 die ik nog nooit ge
zien had, over de sado-masochis-
tische relatie tussen een SS-olïi-
cier en een 15-jarig joods meisje
in een concentratiekamp, die na
de oorlog wordt voortgezet.
..Waar kijk je naar. pap?"
„Naar een oorlogsfilm die niet
voor kinderen geschikt is".
„Maar wel voor mij. want ik
wil alles over de oorlog weten"
Geinteresseerd ging ze zitten.
Op het scherm voltrok zich
juist in een van de kampbarak
ken een copulatiescene. Dat ver
grootte het probleem nog eens.
Een tijdje geleden kregen we in
een VPRÖ-jongerenprogramma
kort na acht uur een collectieve
vrijpartij in een homosauna te
zien. heel instructief, daar niet
van, het begrip 'homo' hebben
we natuurlijk ook al uit en te na
moeten uitleggen want de kinde
ren op de lagere school weten te
genwoordig al lichtjaren meer
dan wij op dezelfde leeftijd op de
lagere school, maar het wordt
toch even anders als je het voor
je ogen ziet gebeuren. Met com-
putersnclheid overdacht ik toen
wat ik moest doen: opspringen,
het beeld uitzetten, „daar ben je
nog te jong voor!", en me dan in
haar ogen belachelijk maken
(nou dat moet dan maar), of gods
beelden over gods akker laten
vloeien, want waarom zou ze
daar wel te jong voor zijn en niet
voor de beelden van het sterven
de leeftijdgenootje in Colombia,
dat vastgeklonken zat in het wa
ter dat dagenlang tot haar lippen
kwam? Voordat ik toen tot een
besluit kon komen waren de ho-
mobeeldcn in de sauna alweer
verdwenen, maar dit keer vond
ik een copulatie tussen SS-offi-
cier en joodse gevangene toch
net iets te veel van het kwade en
met het lasergeweer van mijn af
standsbediening hopte ik van
België 2 naar Nederland 2, waar
de VOO vanaf 19.12 uur (gesanc
tioneerde kindertijd derhalve) de
film 'Black Sunday' uitzond. Ge
lukkig, dat kon geen kwaad! Een
gefrustreerde Vietnam-veteraan
en een Palestijnse vrouw van
Zwarte September beramen een
aanslag op een bomvol Ameri
kaans stadion, schuldigen en on-
schuldigen worden rücksichts
los en gewetenloos kapotgescho
ten, kortom: een film die ik met
een gerust hart aan mijn bijna 11-
jarige dochter kon toevertrou
wen, want van dat soort gedoe
ligt ze allang niet meer wakker,
dat is immers all in the day's
work...
HAARLEM (GPD)
„O.K"., zegt Peter Gabriel,
„laat me eens denken". Hij
heeft het afgelopen half uur
het boetekleed aangetrok
ken. Voortdurend verteld
hoe egocentrisch een artiest
is, hoe zijn relatie op de
klippen dreigde te lopen en
het leven een janboel dreig
de te worden. Wat houdt
hem dan gaande? „De waar
den in mijn leven zijn: het
afleveren van goed werk,
muziek die je raakt, het on
derzoeken van grensgebie
den in de muziek zoals de
spirituele sfeer die muziek
kan ademen". Zachtjes
voegt hij eraan toe: „Het
aandragen van mogelijkhe
den zodat de mensen hun
toekomst wat dragelijker
kunnen maken".
De Amerikaanse multi-media-
kunstenares Laurie Anderson
noemt Peter Gabriel, met wie ze af
en toe samenwerkt, „een onverbe
terlijke utopist". In 1974/1975 (ten
tijde van het conceptalbum The
Lamb lies down on Broadway)
maakte hij als zanger-tekstschrij
ver van de Britse groep Genesis fu
rore door op het podium de rol te
spelen van het misvormde jongetje
Rael die moeite heeft om als hitsig
pubertje op te groeien in een we
reldstad. Nog geen half jaar later
stapte hij de band uit, de muzie
kwereld reageerde verbijsterd.
Het was geen artistieke zelf
moord, nóch voor Gabriel noch
voor Genesis. Peter kwam terug,
aanvankelijk zonder de visuele en
theatrale aankleding die hem zijn
faam hadden gebracht. Zijn songs
werden soberder, maar zijn po
diumpersoonlijkheid leed er niet
in het minst onder. Gabriel maakte
een serie prachtige elpees vanaf
1977, en het onvermijdelijke ge
beurde opnieuw, ook al omdat hij
als geen ander op zoek ging naar de
grenzen van het geluid. Gabriel
stond vooraan in de technologi
sche ontwikkeling in de rock. Drie
jaar geleden stond hij op het meest
begeerde podium in de Europese
rockwereld: het Belgische dubbel
festival Torhout/Werchter.
Prompt vond Gabriel het wel
weer welletjes. Hij trok zich terug
op zijn boerderij nabij Bath en
componeerde weer even consciën
tieus als voorheen. Het werd lang
zamerhand stil rond hem. Eerst
bracht Peter nog als een der eer
sten in Europa een festival voor
Derde-Wereld-muziek tot stand,
WOMAD, en leed bijna een faillis
sement.
Verder besteedde hij zijn tijd
aan een relatie die langzamerhand
op de klippen liep en uiteindelijk
nog kon worden geborgen. Hij
componeerde vorig jaar vervoeren
de filmmuziek voor Birdy, een psy
chologische thriller van regisseur
Alan Parker, een thema dat bijna
biografisch voor zijn eigen situatie
kon worden genoemd. Komende
week komt er eindelijk een nieuw
album uit, 'So' geheten, die een ge
trouwe weerslag vormt van de pe
riode van afzondering.
Geldverdienen
Op de plaat staat een cynisch
lied. Big Time, waar de ik-persoon
zich afzet tegen zijn omgeving en
ambities koestert om het koste
wat het kost, te gaan maken. Ga
briel grijnst: „Dat mechanisme
heeft er voor gezorgd dat ik de mu
ziekindustrie de rug wilde toeke
ren in 1975, toen ik uil Genesis
stapte. Dat walgelijke geldverdie
nen beheerste alles. Maar het is
makkelijker om een groep gedag te
zeggen dan van jezelf afstand te ne
men. Je moet succes zo zien te con
troleren dat je er geen slaaf van
wordt. Je moet je ego in balans
zien te brengen door niet alleen
voor ie eigen carrière te vechten".
Gabriel werkt onder meer aan de
totstandkoming van een alternatief
pretpark. Deze maand heeft hij
daarvoor plannen ingediend bij
een Australische deelstaatrege
ring, die er wel brood inziet. „Ik
denk dat kunstenaars in de toe
komst in toenemende mate wor
den ingeschakeld om ervaringen te
ontwerpen. Als je interessante mu
zikanten, architecten, schilders,
planologen en psychologen bijeen
brengt in een team met de op
dracht een nieuw soort Disneyland
te ontwerpen, dan krijg je iets heel
anders dan het huidige pretpark.
Dat is veel minder passief'.
„De bedoeling is dat Real World
(de échte wereld, J.O.) van start
gaat in de buurt van Sydney op een
terrein van 2 km2. Je moetje daar
bij een heel futuristisch project
voorstellen, ongeveer vergelijk
baar met bouwkundige experi
menten zoals die in de Amerikaan
se Nevada-woestijn worden gerea
liseerd. Real World wordt in onze
visie ik werk samen met een
groep mensen ondergronds ge
bouwd".
Spielberg
„Ik denk dat de tijd rijp is voor
dergelijke ideeen als je ziet hoezeer
de fantasie van Spielberg uitpakt
in de filmindustrie. In zijn films en
in Disneyland is het vermaak ech
ter passief. Je zou mensen veel
meer bij het avontuur moeten be
trekken. Je hebt bijvoorbeeld vi
deo-en beeldplaatsystemen die
worden gebruikt om gevechtspilo
ten voor te bereiden op oorlogssi
tuaties; die zou je ook op een ande
re, veel aardiger manier kunnen
benutten".
Veel van de ideeën die Gabriel
spuit zouden zo kunnen zijn ont
leend aan de jaren zestig, de tijd
waarin de verbeelding tevergeefs
probeerde aan de macht te komen.
„Dat is zo", zegt Peter. „Maar in de
jaren tachtig moet het mogelijk
zijn om de verbeelding werkelijk
heid te maken, en toch met beide
benen op de grond te blijven staan.
Vergeet niet dat alles watje nu om
je heen ziel, en mensenwerk is,
heeft ook ooit alleen op de tekenta
fel gelegen".
In West-Europa is de laatste ja
ren de aandacht voor Afrikaanse
muziekstijlen snel gegroeid, onder
meer dankzij de activiteiten van
Peter Gabriel op dit terrein. In 1982
zette hij het World Festival for Mu
sic and Dance op samen met een
groepje muziekliefhebbers rond
hel tijdschrijft annex platenlabel
Bristol Recorder. Peter: „In Enge
land is het zo dat er alleen rekening
met ethnische minderheden wo>dl
gehouden nadat er rellen zijn ge
weest. Maar goed, tot dan toe was
ethnische muziek het terrein van
puristen geweest, van cultuurs
nobs. Vooral de wat oudere musi
cologen hadden de neiging om een
beetje neerbuigend te doen over
niet-westerse muziek. Wij wester
lingen waren per slot van rekening
de verlichte geesten. Bovendien
hielden die puristen de Afrikaanse
muziek liever voor zichzelf
„Mijn oorspronkelijke doel was
om het rockcircuit te benutten om
ook andere muziekgenres onder de
aandacht tc brengen. Zodat wij Eu
ropese snobs niet langer meer als
een westerse elite door de tralies
van een dierentuin door hoefden te
kijken wal daar zo al in de kooi aan
hel stommelen was. Wij zouden
binnen het kader van zo'n nieuw
festival lessen kunnen nemen bij
Afrikaanse muzikanten, work
shops. de kinderen zouden iets van
een andere cultuur op kunnen ste
ken".
Vitaal en fris
In zijn enthousiasme zag Gabriel
dc werkelijkheid over het hoofd.
WOMAD kreeg weinig publiciteit
vooraf de BBC liet het al welen, de
Amerikaanse sponsor ook, het erg
ste van alles was de spoorwegsta
king. De benodigde 20.000 mensen
per dag kwamen bij lange niet op
dagen: een welkom lesje in de
werkelijkheid.
„Het hele festival was in een
stichting onder gebracht, dus
hoofdelijk aansprakelijk. Maar om
dat ik de enige was die er
warmpjes bij zat. en de anderen al
leen in de ww liepen, kreeg ik een
hoop pressie te verwerken. Zelfs
bedreigingen met de dood. Niet
door de andere organisatoren,
maar dqor mënsen die er geld bij in
hadden geschoten. Vooral mijn
vrouw kreeg bedreigingen te ho
ren. Ik kreeg het er Spaans be
nauwd van".
Zijn oude vrienden van Genesis
hielpen hem met een benefietcon
cert uit de puree. „WOMAD stond
300.000 pond (ongeveer 1.1 miljoen
gulden) in het rood. Niemand had
dat in zijn achterzak. Door het be
nefietconcert konden we de orga
nisatie redden en uiteindelijk uit
bouwen. De mensen die het Rea
ding-festival organiseren hebben
nu interesse getoond om het WO-
MAD-festival organisatorisch te
ondersteunen".
Gabriel is nu niet meer actief bij
de festivalorganisatie betrokken,
maar zijn concept heeft inmiddels
in heel Europa navolging gekre
gen. „De muzikale kant was fantas
tisch, een enorme variatie van stij
len. Hier de Opera van Peking, en
de Burundi Drummers, daar Echo
and The Bunnymen en The Simple
Minds. Een vreemde mengeling,
en vele mensen in de rockwereld
vonden dan ook dat we op de ver
keerde weg zaten. Volgens hen
zouden popliefhebbers nooit naar
andere muziek willen luisteren.
Maar dat viel alleszins mee".
Wat is hel geheim van Afrikaan
se muziek? Gabriel: „De Afrikaan
se muziek is vitaal en fris. maar ze
heeft ook haar zwakke kanten. De
ritmische grooves gaan maar door
en door. Dat is prettig als je erop
danst, maar een nummer van twin
tig minuten werkt hier toch wat an
ders dan daar. We leren nog, we
zijn nog maar in het beginstadium.
Ik zie een gemengde muziekcul
tuur ontstaan. Ik hoop alleen dat
we naar een situatie groeien waarin
voor Afrikaanse artiesten meer
geld beschikbaar zal zijn in het
westen, want hun ideeën worden
veelvuldig gejat, ook door mij. En
daar wordt dan weer geld meege
maakt door ons, de westerlingen".
„Youssou N'Dour die op mijn
nieuwe elpee zingt is naar mijn
smaak een man die zich in het wes
ten een sterstatus kan verwerven.
Dat is hij al in heel Wcst-Afrika,
maar hier zijn er buiten het krin
getje van liefhebbers niet veel die
van hem gehooi d hebben. Hij zou
een soort Bob Marley-figuur kun
nen worden. Hel probleem zit hem
in de marketing. Zijn Franse pla
tenmaatschappij dwingt hem om
zich teveel aan te passen. Maar ik
denk dat er een mogelijkheid be
staat om toegankelijk te zijn zon
der dat je compromissen hoeft te
sluiten. Je hoeft zelfs niet eens En
gels tc zingen. Hel enige dat je no
dig hebt is een producer die de
sterke elementen van die muziek
OVERLEDEN - Dc schrijver-criti
cus en uitgever Jaap Romijn is
donderdag op 74-jarige leeftijd in
zijn woonplaats Ellewoutsdijk
overleden.
Extra concert
Mercedes Sosa
LEIDEN - De zangeres Mercedes
Sosa geeft zondagavond 1 juni een
extra concert in de Leidsc
Schouwburg. Haar optreden in de
Chansonweek op vrijdag 30 mei is
al uitverkocht. De voorverkoop
voor het tweede optreden is in
middels begonnen.
beter kan laten uitkomen, en zwak
kere momenten wegsnijdt. Je
hoeft er beslist geen Newyorkse
disco van te maken"
Egocentrisch
Gabriel is steeds meer zijn eigen
producer geworden. Dat heeft alles
met zijn muzikale streven te ma
ken. „Ik heb de neiging om mijn
eigen ideeën voortdurend te ver
eenvoudigen. Ze zo zuiver en sim
pel mogelijk te brengen. Ik wil zo
dicht mogelijk in de buurt komen
van emoties. Natuurlijk gebruik ik
daarbij apparatuur die zijn tijd ver
vooruit is, maar dat is geen be
zwaar. Je hebt filmscènes die onge
dwongen en uiterst natuurlijk
overkomen, maar waar waanzinnig
veel aan te pas is gekomen".
„Je behoort te schrijven over de
dingen waarmee je zelf bezig bent.
Je moet echte emoties in je muziek
tonen. Ik ben overwegend natuur
lijk nog steeds een zelfzuchtige,
egoistische persoon; ik denk dat de
meeste artiesten voor zichzelf
werken. Zelfs bij mensen die zich
sociaal en maatschappelijk betrok
ken voelen, vormt dat iets van het
tweede plan. Er bestaat in dc roc
kwereld een traditie dat maat
schappelijke betrokkenheid een
goede zaak is. Maar daarbuiten zijn
er velen die hun leven geqfferd
hebben op een veel verdergaande
manier. Dat zijn dan ook mensen
die veel beter in staat zijn om als
spreekbuis te functioneren over de
wereldproblemen dan popsterren.
Zij zijn daar professionals in".
„Maar, het is beter dat wc als
musici nog ergens een sociaal be
wustzijn hebben dan niet. Juist
omdat we veel aandacht van de
media krijgen. Kijk maar naar
Band Aid. Live Aid zelfs sport
mensen. politici of acteurs zouden
niet op die manier in staat zijn om
de aandacht van de wereld op de
zelfde manier te richten op de hon-
Peter Gabriel: afleveren van qoea werK.
gersnood in Afrika. Om die reden
moeten muzikanten hun macht op
positieve wijze gebruiken. Wij zijn
in staat de aandacht van dë media
voor de nieuwe jurk van Joan Col
lins even af te leiden".
In Don't give up. een duel met
Kate Bush, zingt Gabriel over een
toekomst die voor velen slechts be
staat uit amusementsparken en
werkloosheid. „Ik wam op het idee
van dat lied doordat ik een fotose
l ie van Dorothy Laing zag over de
jaren dertig, the American Depres
sion ze had die serie In this
proud Land gedoopt, en dat is ook
de openingsregel van dat lied ge
worden. Ik zag bovendien een tv-
documentaire in Engeland over de
uitwerking die werkloosheid heeft
op familierelaties. Mijn eigen rela
tie lag toen in gruzelementen ik
was in totaal anderhalf jaar van
mijn vrouw af'
Relatieprobleem
..Wat er uitziet als een relatiepro
bleem is vaak een gebrek aan zelf
respect. Werklozen hebben weinig
zelfrespect over het algemeen; de
maatschappij moet weinig van ze
weten. Hetzelfde verhaal gaat ook
op voor een relatiecrisis. Ik volgde
samen met mijn vrouw een tijdje
een relatietherapie met andere
echtparen die met elkaar overhoop
lagen. Als je iemand anders in de
kreukels ziet liggen, is het makke
lijker om ook je eigen ellende on
der ogen te zien. Je ziet hoe een an
der op zijn situatie reageert. Hoe
die roept dat zij er de schuld van is
En zij alles op hem afschuift. Dan
weet je dat jezelf ook zo bezig
bent"
OEGSTGEEST - Het kan goed
zijn dat de aanwezigheid van Isa-
belle van Keulen er de oorzaak
van was dat het Groene Kerkje al
goed gevuld was, lang voordat
het concert zou beginnen. Ze is
de laatste jaren als een ster opge
komen, nadat ze in 1984 in Gene
ve winnaar was geworden van
het Eurovisie Concours 'Young
Musician of the Year'. Gister
avond was ze dan in levende lijve
te zien en te horen in een kamer
muziekconcert samen met het
Mendelssohn Trio die op zijn
beurt faam en lof heeft verwor
ven tijdens tournees door Euro
pa, Azië en de Verenigde Staten.
De Franse compositiestijl ver
bond de gespeelde werken tot
een hecht programma. Deze ei
gen Franse stijl ontwikkelde zich
aan het eind van de negentiende
eeuw en Gabriël Faurë van wie
het pianokwartet in c kl. no 1 op.
15 (1879) werd gespeeld, heeft in
deze ontwikkeling een vooraan
staande rol gespeeld door zijn in
dividuele, lyrische muziek en
door zijn invloed op talloze com
ponisten van de twintigste eeuw.
waaronder zijn compositieleer
ling Maurice Ravel, van wie van
avond twee werken werden ge
speeld: het Piano Trio in a kl.
(1914) en als inleiding daarop de
vioolsonate in G gr. (1927).
Opvallend in de muziek van
Ravel is de veelvormigheid en
veelzijdigheid van sfeer en ka
rakter. De vioolsonate in zijn ge
heel verschilde weer van het Trio
maar alle delen van deze twee
werken ademen ook weer andere
sferen. In hun spel pasten de uit
voerenden zich soepel aan de ho
ge eisen aan die de uitvoering
van deze werken stellen. De mu
ziek bleef ademen, de spanning
bleef voelbaar. De musici schie
pen een betoverend beeld van
een heldere doorzichtige ruimte,
waarin telkens weer andere ster
ren fonkelden, nu eens op verre-
afstand mysterieus blinkend,
dan weer zeer dichtbij en binnen
handbereik. Alwin Bar die in alle
werken optrad, onderscheidde
zich door zijn fijnzinnige, briljan
te pianospel. Altijd alert, door
zichtig en nooit dominant. Na de
pauze de lyrischemuziek van
Faurë; een en al zang en meesle
pende melodie. Dromerig of
schertsend en springerig, maar
altijd helder en overtuigend. Na
afloop verdrong men zich in het
gangpad om de solisten een
staande ovatie te brengen.
MONICA SCHIKS
Concert door het Toonkunstkoor
Leiden e.o. o.l.v. Hans van der
Toorn. Solisten IJsette Emmink en
Eveline Vis, sopraan: Myra Kroese,
alt; Christofoor Baljon, tenor en Pe
ter Dijkstra, bas. M.m.v. het Amster
dams Begeleiding* Orkest en Petra
Veenswijk, orgel. Gehoord in de
Hooglandsekerk op 23 mei.
LEIDEN - Twee werken van Mo
zart stonden op het programma
var. het Toonkunstkoor Leiden
e.o.: zijn bekendste koorwerk,
het "Requiem" en het veel min
der vaak uitgevoerde Italiaanse
oratorium "Davidde Penitente",
dat in 1785 werd geschreven ten
behoeve van een benefietconcert
voor een pensioenfonds voor
"Davidde Pentitente" (De be
rouwvolle David), gebaseerd op
de psalmen waarin David vergif
fenis vraagt voor zijn wandaden,
is een boeiend werk: monumen
taal van opzet met op het gebied
van de behandeling van de meer
stemmigheid nog duidelijke in
vloeden van Bach en Handel.
Met name het polyfone karakter
van dit werk speelde het Toon
kunstkoor echter hier en daar
duidelijk parten, vooral in de ba
lans tussen de verschillende sec
ties van het koor. Spijtig, want zo
kwam dit werk, nicltegenstaan
de o.a. de fraaie bijdrage van so
praan Lisctle Emmink, helaas
slechts ten dele tot zijn recht.
In het na dc pauze uitgevoerde
Requiem liet het Toonkunstkoor
zich echter van een beduidend
betere zijde zien. Vooral in de
wat ingetogener delen was men
overtuigend, met als hoogtepunt
de uitgebalanceerde opbouw van
het "Hostias" en het "Agnus
Dei". Maar ook de evenwichtige
wijze, waarop het tere en verstil
de "Lacrymosa" werd vormgege
ven, verdient vermelding: ont
roerend, niet in de laatst plaats
door het opvallend mooie sotto
voce, dat het koor hier tentoon
spreidde.
Jammer alleen, dat het koor in
de delen "Domine Jesu Christe"
en "Sanctus" niet steeds even
alert dc tempo-wisselingen op
pakte. Zeker in deze, wat akocs
tiek betreR toch al erg trage
kerk. kwam dit de transparant
heid van de klank niet ten goede
Dit contrast viel nog eens extra
op door de doorzichtigheid die
het ensemble-werk van de vier
solisten kenmerkte. Met name in
het lieflijke "Recordare" smolten
dezen samen tot een hechte een
heid. Hun aandeel was dan ook
zeker medebepalend voor de ple
zierige indruk, die deze uitvoe
ring van Mozart's "Requiem" bij
het publiek m de drukbaetle
Hooglandsekerk achterliet.
ABRAHAM GOEDHALS
door John Oomkes
