KJeinmetaal: vut
in plaats 36 uur
V
Volvo verwacht forse winststijging
Groeiend tekort aan grafici
Cao wordt per bedrijf uitgewerkt
Europese reders klagen
over steun scheepsbouw
Kaderleden akkoord met
cao zuivel en Unilever
Demmenie
iubileiun^
^bieding.
HANDIG
VOOR
AL UW
DOKU-
MENTEN
Anonieme goudhandel moet
Franse economie oppeppen
'Geldverkeer EG in 1992 vrij'
Importeurs staan te dringen om het nieuwste type
Kans op baan
hangt sterk af
van opleiding
Beursoverzicht
VRIJDAG 23 MEI 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
RIJSWIJK (GPD/ANP) - Werkgevers en vakbonden in de metaalnijverheid zijn het
gisteravond vrijwel eens geworden over een nieuwe cao voor de 230.000 werknemers.
Kern van het 'voorwaardelijk principe-akkoord' is dat de vut-leeftijd verlaagd wordt
van 60 naar 59 jaar, wat naar schatting 1800 banen zal opleveren. Bedrijven waar
arbeidstijdverkorting per week wordt ingevoerd, hoeven niet aan de extra vut-premie
mee te betalen.
BRUSSEL (GPD) - De Europese
Gemeenschap zal spoedig met
maatregelen moeten komen om de
aftakeling van de Europese
scheepvaart te voorkomen. De re
derijen uit West-Europa kunnen
steeds minder concurreren met
hun tegenvoeters uit het Verre
Oosten.
De twaalf EG-landen nemen nog
maar 21 procent van het totale we
reldtonnage aan koopvaardijsche
pen voor hun rekening. Tien jaar
geleden was dat nog 29 procent.
Het aandeel in de wereldlijnvloot
is met 12 procent verminderd, dat
in de tankervloot met 7 procent.
De Europese koopvaardijvloot is
bovendien in de laatste vijf jaar
met een vijfde verkleind, terwijl
een op de zes schepen is opgelegd.
Binnen twee jaar zal nog maar 60
procent van de Europese schepen
in gebruik zijn.
Dat staat in een rapport over de
toekomst van de Europese koop
vaardij, dat gisteren in Brussel is
gepresenteerd door de organisatie
van Europese reders. Omdat de
vrachttarieven de afgelopen tien
jaar met zo'n 24 procent zijn ge
daald, valt er voor de reders steeds
minder te verdienen.
De grootste teruggang wordt ge
noteerd in Griekenland, dat zijn
vloot met een kwart zag verminde
ren, en Groot-Brittanniê, dat bijna
de helft van zijn tonnage kwij
traakte. Desondanks is er een over
schot van tankercapaciteit van 36
procent, van containerschepen van
33 procent en van bulkcarriers van
22 procent.
De reders dringen er bij de EG
en de lidstaten op aan geen subsi
dies meer te verstrekken voor de
bouw van nieuwe vrachtschepen.
Daarentegen zouden subsidies ge
geven moeten worden voor het
verschroten (slopen) van verouder
de, inefficiënte of overbodige sche
pen. Alleen zo kan de overcapaci
teit worden teruggedrongen.
Ook zouden subsidies moeten
worden verstrekt om de oudere
schepen te moderniseren. Dat leidt
bovendien tot meer werkgelegen
heid voor de werven, zonder dat
het gepaard gaat met een capaci
teitsvergroting. De reders vragen
voorts om gunstiger financierings-
voorwaarden, en om het gelijktrek
ken van de financieringsregels in
de EG-landen.
Ook pleiten zij voor het vrije ver
keer van werknemers in de scheep
vaart tussen alle EG-landen, voor
het bestraffen van prijsdumping in
de handelsvaart en het opheffen
van de beperkingen waaraan de
kustvaart nu nog is onderworpen.
Al deze ideeën zijn al eens eerder
gelanceerd, maar tot nog toe heb
ben de regeringen van de lidstaten
daar nog weinig mee gedaan. De
voorzitter van de Europese reders,
J. Groenendijk (NedLloyd) zei in
Brussel 'zeer teleurgesteld en be
zorgd te zijn over de geringe vorde
ringen die in de EG-ministerraad
zijn gemaakt'.
Volgens Groenendijk staat er
iieel wat op het spel voor de EG.
Bijna alle handel met niet-EG-lan-
den vindt plaats over zee. Er
werken in de Europese koopvaar
dij nu nog 260.000 mensen, maar
die werkgelegenheid loopt gevaar.
Dat er nog geen definitief cao-ak
koord in de kleinmetaal bereikt is,
komt doordat de werkgeverson
derhandelaars eerst nog een keer
met hun achterban over deze 'ruil'
tussen vut-premie en atv willen
praten. Bij de 26.000 bedrijven in
de metaalnijverheid is invoering
van een kortere werkweek altijd op
veel verzet van de werkgevers ge
stuit. Zij zeiden dat de bedrijven
veelal te klein zijn om een kortere
werkweek goed te kunnen invoe
ren.
Gedurende de twee jaar dat de
cao van kracht is, zullen de lonen
structureel met in het totaal 2,5
procent verhoogd worden. Daar
naast komen er eenmalige uitke
ringen van bij elkaar 1,5 procent.
De bestaande werkgelegenheids
plannen voor jóngeren zullen wor-
UTRECHT (ANP) - De 120 kaderle
den van de Voedingsbond FNV in
de zuivelindustrie hebben gisteren
unaniem ingestemd met het princi
pe-akkoord over een nieuwe twee
jarige cao voor de zuivel. Het ak
koord, dat na langdurige onder
handelingen, een staking en ingrij
pen van de rechter werd bereikt,
behelst invoering van een gemid
deld 36-urige werkweek per 1 ja
nuari 1987.
De vakbonden krijgen invloed
bij het opstellen van de werkroos-
ters. De prijscompensatie wordt
gehandhaafd en de lonen worden
op 1 juli 1986 en 1 april 1987 blij
vend verhoogd met 1 procent. De
ploegentoeslag stijgt met 2 procent
en in 1987 gaat de eindejaarsuitke
ring met 0,5 procent omhoog. Ten
slotte zijn stringentere regels over
eengekomen voor het inschakelen
van mensen met afroep- en tijdelij
ke contracten.
Ook de kaderleden van de Indus
triebond FNVjbij Unilever hebben
gisteren ingestemd met het onder
handelingsresultaat dat woensdag
werd bereikt over een nieuwe
tweejarige cao. De bond zal het ak
koord nu met een positief advies
aan zijn leden voorleggen.
Onder de nieuwe Unilever-cao
vallen 6.000 van de ongeveer 10.000
werknemers van het concern. Voor
1.800 van hen in de twee- en drie-
ploegendiensten gaat per 1 januari
1987 een gemiddelde werkweek
gelden van 36 uur (nu 38). De 500
personeelsleden die in volcontinu-
dienst werken, krijgen er zes vrije
dagen bij. Het akkoord omvat ver
der afspraken over deeltijdarbeid,
jeugdwerkplannen en het terug
brengen van overwerk en van het
inschakelen van uitleenkrachten.
In de materiële sfeer zijn twee
loonsverhogingen van 1,75 procent
overeengekomen en eenmalige uit
keringen van 2 procent dit jaar en 1
procent volgend jaar.
den voortgezet. Ook hebben vak
bonden en werkgevers in de klein
metaal afspraken gemaakt over de
scholing. Alle werknemers krijgen
één betaalde scholingsdag per jaar,
terwijl er geld wordt uitgetrokken
voor scholing van werklozen.
FNV-onderhandelaar T. Hagen-
zei na afloop van de onderhande
lingen wat teleurgesteld te zijn om
dat de 36-urige werkweek niet in
de cao wordt vastgelegd. "Maar
door deze constructie kunnen we
er op ondernemingsniveau mee
aan de slag", aldus Hagen. De In
dustriebonden FNV en CNV zullen
het voorwaardelijk principe-ak
koord neutraal aan hun leden voor
leggen. De Unie BLHP denkt posi
tiever over het bereikte resultaat.
De werkgevers in de metaalnij
verheid praten maandag met hun
achterban over het bereikte onder
handelingsresultaat. Woordvoer
der A. van Hardeveld zegt dat de
onderhandelaars "achter het be
reikte resultaat kunnen staan. Wij
zijn er niet ontevreden mee". Vol
gens Van Hardeveld ontstaat er
een "heel moeilijke situatie, wan
neer onze achterban het bereikte
afwijst. Een cao-loos tijdperk
wordt dan wel heel waarschijn
lijk".
ADVERTENTIE
Asperges
Het aanbod van asperges is op
het ogenblik zo groot, dat de prij
zen voor deze groente zeer sterk
zijn gedaald. Op de belangrijkste
aspergeveiling in Nederland, die in
het Noordlimburgse Grubben-
vorst, zijn de laatste drie dagen al
900 ton asperges geveild. Het grote
aanbod wordt veroorzaakt door de
gunstige weersomstandigheden:
de door het koude voorjaar ver
traagde asperges schieten nu de
grond uit. De telers ontvingen vo
rig jaar voor de kwalitatief beste
asperges twee keer zoveel als thans
het geval is.
Lufthansa/Boeing
De Westduitse luchtvaartmaat
schappij Lufthansa heeft bij het
Amerikaanse vliegtuigbouwcon
cern Boeing zes jumbojets van de
nieuwste versie van het type 747
besteld met een totale waarde van
800 miljoen dollar (ruim twee mil
jard gulden). Bovendien is een op
tie genomen op nog eens negen
van die toestellen. Het gaat bij de
bestelling om de 747-400, een toe
stel met 418 zitplaatsen en een ver
eenvoudigde cockpit die door
slechts twee bemanningsleden kan
worden bediend.
Viditel
Viditel, de openbare videotekst-
dienst van de PTT, wordt midden
1987 gekoppeld aan zijn Westduit
se evenknie Bildschirmtext. PTT-
directeur ir. C. Wit en de Westduit
se staatssecretaris voor PTT-zaken,
dr. W. Florian, hebben donderdag
in Amsterdam tijdens het Teleport-
congres een samenwerkingsover
eenkomst ondertekend. Naast het
opvragen van eikaars informatie
zullen de Nederlandse en Duitse
viditelgebruikers automatisch be
richten kunnen zenden aan deelne
mers van beide systemen. Viditel
heeft voornamelijk zakelijke ge-
buikers.
Brill
Vorig jaar is de winst bij de Leid-
se Boekhandel en Drukkerij voor
heen E.J. Brill gedaald van een
miljoen tot 443.000 gulden. Aan de
jaarvergadering wordt voorgesteld
het dividend te bepalen op 14 pro
cent, waarvan 10 procent naar keu
ze in aandelen of contanten en 4
procent in contanten. Over 1984
werd 20 procent uitgekeerd, waar
van 12,5 procent in contanten of
aandelen en 7,5 procent in contan
ten. Het dividendvoorstel is gelijk
aan hetgeen over 1983 werd be
taald.
Geldig
tot 31 mei
Metalen
hangmappen
kotter met slot.
Kompleet met 10
hangmappen A4.
KLeur: bruin/beige
van Fl. 1137="
voor Fl.
incl. BTW
Kantoorinrichtingen
Leiden Haarlemmerstraat 167
Tel. 071-141063
Leiderdorp, Rietschans 68
Tel. 071-411141
Tel.
SCHEVENINGEN - Het Nautisch Veiligheidsinstituut heeft gisteren in
Scheveningen een nieuwe 'overlevingscapsule' in gebruik Bemanningen
van boorplatforms kunnen ermee ontsnappen in geval van een calamiteit.
De capsule biedt plaats aan 21 personen. (foto anpi
PARIJS (DPA) - Fransen kunnen weer zonder legitimatiebewijs
goud kopen en verkopen. Met deze regeling heeft de Franse rege
ring de anonimiteit op de goudmarkt, die door de vorige socialisti
sche regering was afgeschaft, in ere hersteld. Tegelijkertijd be
sloot de commissie van financiën van het Franse parlement de
verplichting om bedragen boven de 10.000 frank (3.530 gulden)
met cheques te betalen af te schaffen.
Goud is traditioneel een van de meest geliefde beleggingen in
Frankrijk. Volgens schattingen van deskundigen bevindt zich
goud ter waarde van 400 miljard frank in particulier bezit. Met het
in ere herstellen van de anonimiteitsregel op de goudmarkt en de
opheffing van de cheque-plicht hoopt de regering dat de Fransen
goud dat zij illegaal in eigendom hebben, zullen verkopen en met
de opbrengsten nieuwe investeringen zullen doen.
Verder heeft de regering de verzekeringsmaatschappijen van de
verplichting ontheven een lijst door te geven van cliënten die sie
raden, kunst en antiek ter waarde van meer dan 100.000 frank
hebben verzekerd. Volgens minister van financiën Edouard Balla-
dur hoopt de regering met de maatregelen „een klimaat van ver
trouwen" te scheppen dat nodig is voor het economisch herstel
van het land.
BRUSSEL (GPD) - De Europese Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, wil dat in 1992 het kapitaalverkeer in de Gemeen
schap volledig vrij is. Dat maakte voorzitter Jacques Delors giste
ren in Brussel bekend.
De vrijmaking van het geldverkeer moet gelijktijdig tot stand
komen met de volledige vrijmaking van de goederenhandel in de
EG, die de lidstaten ook eind 1992 willen hebben bereikt. Neder
land, West-Duitsland en Groot-Brittannië kennen al geen hinder
nissen voor het kapitaalverkeer meer. Frankrijk en Italië, en in
mindere mate Spanje, Griekenland, Portugal en Ierland, hebben
echter nog tal van beperkende maatregelen, om zo hun zwakke
munten tegen speculanten kunnen beschermen.
Als het kapitaalverkeer inderdaad vrij wordt, zullen banken zon
der toestemming van de regeringen in andere landen mogen ope
reren, zullen burgers hun spaargeld in het land van hun keuze
kunnen onderbrengen en wordt de verrekening van handelstrans
acties aanmerkelijk vergemakkelijkt.
BORN (ANP/GPD) - Terwijl de
nieuwste Volvo, de luxueuze 480
ES, nog in diverse landen geïntro
duceerd moet worden, staan de im
porteurs in binnen- en buitenland
al te dringen om méér wagens af te
nemen dan in de produktie is voor
zien. Ir. A. Deleye, president-direc
teur van Volvo Car, zei dat gisteren
in een toelichting op de jaarcijfers
over 1985 en voegde er meteen aan
toe dat de produktielimiet voor dit
jaar (4000 auto's) desondanks ge
handhaafd blijft, "omdat de pro
duktie geen improvisatiewerk mag
worden".
Volvo Car denkt de verkopen op
te kunnen voeren van 110.000 nu
tot -minimaal 140.000 in 1990. Vol
gend jaar al verwacht Volvo een
verkoop te halen van 125.000 au
to's. "Een aantal dat voor een
winstgevend exploitatie borg
staat", aldus Deleyen.
Volgens hem kan Volvo Car de
komende jaren een forse toename
van de winst verwachten. Binnen
enkele jaren zou de winst moeten
zijn uitgegroeid tot ongeveer 80
miljoen gulden. Als die verwach
ting uitkomt, wordt het bedrijf wel
geconfronteerd met afspraken die
enkele jaren geleden zijn gemaakt
met het rijk en het Zweedse Volvo,
de aandeelhouders van het bedrijf.
Bij het verlenen van in totaal 618
miljoen gulden steun ten behoeve
van de ontwikkeling van het nieu
we model, is vastgelegd dat het be
drijf dat geld gaat terugbetalen zo
dra de winst boven de 30 miljoen
gulden uitkomt. "We zullen die
verplichting moeten nakomen", al
dus Deleyen.
Volvo Car voert momenteel over
leg met het rijk en Volvo-Zweden
om de 618 miljoen gulden ook te
mogen gebruiken voor de ontwik
keling van weer een nieuwe gene
ratie auto's. Dat zou kunnen door
per verkochte auto een bedrag in
een speciaal ontwikkelingsfonds te
storten. "Het is duidelijk dat in het
kader van dat overleg ook wordt
gesproken over de zogenaamde
overwinstregeling", aldus De
leyen, die „er overigens geen ge
heim van maakte dat hij die rege-
AMSTERDAM (ANP) - Er bestaat
nu al een tekort aan 450 grafische
vaklieden. Dat blijkt uit een enquê
te die het Koninklijk Verbond van
Grafische Ondernemingen
(KVGO) heeft gehouden onder gra
fische bedrijven. Voorzitter M.
Handgraaf van het KVGO maakte
dat vanmiddag bekend tijdens de
algemene ledenvergadering van
zijn organisatie in Apeldoorn.
Ongeveer een derde van de deel
nemende bedrijven heeft één of
meer vakatures. Ongeveer 20 pro
cent meldt dat één of meer van hun
vakmensen werden weggekocht.
Binnen een jaar verwachten de be
drijven nog eens ruim 500 vakatu
res. In totaal zijn er dus het komen
de jaar bijna 1000 vakatures te ver
vullen, hetgeen wel aangeeft dat de
bedrijfstak zich geplaatst ziet voor
forse problemen, die alleen door
scholing kunnen worden opgelost,
aldus Handgraaf.
Bij de invoering van de tweede
fase arbeidstijdverkorting eind dit
jaar zal onvoldoende zijn voorzien
in de behoefte aan geschoold per
soneel, zo zei de KVGO-voorzitter.
Volgens Handgraaf zijn er tekenen
dat het niet mee zal vallen om toe
treders aan te trekken. Hij herhaal
de nog eens het standpunt van de
grafische werkgevers dat een
werkweek van korter dan 36 uur
volstrekt wordt afgewezen.
Aluminium industrie
Ook de aluminiumindustrie in
Nederland heeft grote moeite met
het aantrekken van personeel met
de juiste scholing. Dit probleem
wordt nog groter nu deze bedrijfs
tak de komende vijf jaar een stij
ging van het personeelsbestand
verwacht van tussen de vijf en vijf
entwintig procent. De Stichting
Aluminium Centrum heeft dit be
kend gemaakt naar aanleiding van
een bijeenkomst volgende week in
de Rai in Amsterdam vanwege het
feit dat 100 jaar geleden voor het
eerst aluminium werd geprodu
ceerd via electrolyse.
Het Aluminium Centrum heeft
inmiddels een commissie gevormd
die tot taak heeft het onderwijs
met betrekking tot dit metaal te be
vorderen. Uit een onderzoek eind
vorig jaar bij 150 bedrijven blijkt
namelijk, dat het technisch onder
wijs met betrekking tot aluminium
veelal slecht tot matig wordt be
vonden.
Aluminium is thans - na ijzer -
het meest aangewende metaal ter
wereld. De ontwikkeling van de
aluminiupiverwerkende en produ
cerende industrie in ons land "is
zeer voorspoedig geweest en staat
zeker nog niet stil", laat het cen
trum weten. De omzet in de bran
che bedraagt circa twee miljard
gulden per jaar. Circa 4.000 men
sen vinden direct werk in deze tak
van industrie, terwijl nog eens tus
sen de 5.000 en 7.500 mensen
werken in aanverwante onderne
mingen, zoals ramenfabrikanten,
gieterijen en de verpakkingsindus
trie.
DEN HAAG (ANP) - De kans op
een baan is voor schoolverlaters
sterk toegenomen, al hangt dat
steeds meer af van het soort op
leiding. Jongeren die van school
gaan zonder hun opleiding af te
maken hebben echter een zwak
ke positie, evenals leerlingen uit
het huishoud- en nijverheidson
derwijs, mavo en de Sociale Aca
demie. Ook slecht liggen de kan
sen voor afgestudeerden in so
ciale wetenschappen, psycholo
gie en kunsten.
De werkloosheid onder school
verlaters is voor het eerst sinds
1980 teruggelopen, zo blijkt uit
de jaarlijkse rapportage van So
ciale Zaken. In maart stonden er
bij de arbeidsbureaus 90.000
schoolverlaters ingeschreven, in
februari 1985 waren dat er nog
108.000. De daling is naar ver
houding groter dan die van de to
tale werkloosheid. Voor jonge
ren die dit jaar de school verlaten
is de kans om snel een baan te
vinden aanzienlijk toegenomen.
De komende maanden zullen
naar verwachting 270.000
280.000 schoolverlaters zich op
de arbeidsmarkt melden.
Mensen met het diploma
meao/heao, mts/hts of havo/vwo
hebben daarentegen een sterke
positie. Hetzelfde geldt voor af
gestudeerden in de economie,
medicijnen, rechten en techniek.
De kans op langdurige werkloos
heid is voor vrouwelijke school
verlaters aanzienlijk groter dan
voor mannelijke.
AMSTERDAM - De Amsterdamse Effectenbeurs, die vorige week vrij
dag het 110-jarig bestaan vierde, zette de feestelijkheden gisteren op
nieuw in met een enthousiaste reactie op de verkiezingsuitslag. Het per
spectief dat premier Lubbers naar alle verwachting zal aanblijven, deed
de koersen omhoog schieten, in de ochtenduren zelfs met tientjes tegelijk.
Het was zeer druk en de totale omzet kwam uit op het gigantische be
drag van 3190 miljoen gulden, waarvan 2426 miljoen aan Nederlandse
aandelen. Sommige handelaren ging het in de ochtend wat al te hard.
Later op de dag waren er heel wat beleggers die hun kans schoon zagen en
hun aandelen weer met een snelle winst weer verkochten. Toch was er aan
het eind van de dag nog steeds sprake van een forse vooruitgang.
ling het liefst overboord zou willen
zetten.
Volgens de president-directeur
moet het voor Volvo Car mogelijk
zijn om in Afrika en Indonesië
nieuwe markten aan te boren. In
Europa is een structurele overca
paciteit op het produktievlak van
twee miljoen auto's per jaar. Dat
heeft een moordende concurrentie
tot gevolg. Door de toenemende
druk vanuit Japan en Korea wordt
de spoeling nog dunner, aldus De
leyen. Toch verwacht hij dat Volvo
Car in staat zal zijn de verkopen
van de series 340 en 360 op peil te
houden. Het nieuwe model, de 480,
is bedoeld voor een deel van de
markt dat nog een duidelijke groei
vertoont.
Daimler-Benz
Daimler-Benz, de Westduitse
producent van Mercedes-auto's,
heeft honderdveertig Nederlandse
bedrijven uitgenodigd om offertes
in te dienen voor de leverantie van
onderdelen. Dit plan maakt onder
deel uit van het beleid van het be
drijf om uit verschillende Europe
se landen onderdelen te betrekken
voor de produktie van de Duitse
automobielen. Dit om "eenrich
tingsverkeer" vanuit de Bondsre
publiek zoveel mogelijk tegen te
gaan.
Ook nu al maakt Mercedes ge
bruik van een honderdtal Neder
landse bedrijven voor de toeleve
ring van onderdelen. Totaal kocht
het concern vorig jaar voor ruim
honderd miijoen gulden aan on
derdelen in ons land.
AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdam
se effectenbeurs is vandaag na de
scherpe opgang van de voorgaande
dag in wat rustiger vaarwater terecht
gekomen, maar opnieuw kon er wor
den gesproken van een overwegend
vaste stemming.
Zo kon bij de internationale waar
den Unilever nog eens f 9 aan de koers
toevoegen op f 473,50, Koninklijke Olie
f 2,30 op f 194,40 en Akzo f 1,40 op f
179,90. Hoogovens kon zich ondanks de
notering ex-dividend met f 119 nage
noeg handhaven op het slotpeil van
gisteren. Philips was negentig cent be
ter op f 60,20, maar KLM moest zes
dubbeltjes achteruit naar f 52,60.
Ook de financiële sector lag er weer
goed bij met een winst van f 7 voor
ABN op f 600 en van f 3 voor AEGON op
f 113. Amro Bank, die gisteren enigs
zins achterbleef in de algemene stij
ging, was tegen het middaguur f 3 be
ter op f 114. AMEV zag kans op een
koers van f 86 het dividend bijna ge
heel in te halen. Heineken ging f 1,50
vooruit naar f 172,50 en Gist-brocadcs
een rijksdaalder naar f285,50. Océ-van
der Grinten verhoogde de koers met f5
op f 496. Buhrmann-Tetterode moest f
1,50 prijsgeven op f 188,50.