Rechter verbiedt
stakingen bij NS
mUEMA IN EEN NIEUWE REGERING.
If AL
Hulp op komst voor Opec
FNV-bond moet overleg heropenen
459-
Tel.01720-3TI02
Sphinx: oude bekende
terug op effectenbeurs
0D0
DINSDAG 20 MEI 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
UTRECHT (ANP) - De president van de rechtbank in Utrecht, mr. C. L. baron Van
Harinxma thoe Slooten, heeft de Vervoersbond FNV gisteren bevolen zijn leden bij NS
onmiddellijk op te roepen de stakingsacties te beëindigen. Volgens mr. Van Harinxma
heeft de bond ten onrechte rechtstreeks met de NS-directie willen onderhandelen. De
bond heeft zijn positie verspeeld door zich niet aan de wettelijk vastgelegde overleg
procedures te houden.
De Vervoersbond FNV was van
plan om vandaag - nadat donder
dag en vrijdag al in de Randstad
was gestaakt - nieuwe stakingen te
houden uit onvrede met onder
meer de beloning van het NS-per-
soneel, de procesvereenvoudiging
en het opnemen van verlofdagen.
Nu de rechtbankpresident de eisen
van NS in het kort geding heeft
toegewezen, zijn verdere acties van
de baan.
Voorzitter J. Koster van de be
drijfsgroep NS van de Vervoers
bond FNV toonde zich gisteren te
leurgesteld over het vonnis, "te
meer omdat de rechtbankpresi
dent alleen maar oog heeft gehad
voor de formele procedures, terwijl
Kort Zakelijk
Batavus
Batavus Intercycle heeft vorig
jaar forse verliezen geleden. Dat
blijkt uit het jaarverslag van Laura
en Vereeniging, eigenaresse van de
fietsenfabriek. Laura heeft 11,6
miljoen gulden uitgetrokken om
de verliezen op te vangen. In dit
bedrag is een volledige afwaarde
ring van Batavus begrepen. Het
bureau McKinsey heeft een onder
zoek ingesteld bij Batavus en is tot
de conclusie gekomen dat het per
soneelsbestand met 135 moet wor
den verminderd. Collectief ontslag
is aangevraagd voor 105 werkne
mers in Heerenveen.
Krasnapolsky
De directie van hotel Krasna
polsky vreest dat de resultaten in
de komende jaren onder druk ko
men te staan door de gedaalde dol
larkoers en een teruggang in het
Amerikaanse reizigersverkeer als
gevolg van de politieke spannin
gen (Libië). Omdat er tot en met
1989 in Amsterdam een grote ho
teluitbreiding in de duurdere klas
se tot stand komt, zal een hevige
concurrentie ontbranden, aldus de
directie, die het streven om de
Olympische Spelen naar de hoofd
stad te halen van harte steunt en
hamert op het belang van een veili
ge stad.
Ballast Nedam
Volgens het aannemingsconcern
Ballast Nedam blijft, in tegenstel
ling tot de verwachtingen, de bag-
germarkt voorlopig moeilijk. De
baggerdivisie heeft 1985 met een
negatief resultaat afgesloten. De
prijzen stonden onder zware druk.
De overcapaciteit aan baggermate-
rieel, momenteel 40 procent bij de
hoppers en 70 procent bij de cut
ters, zou te verminderen zijn door
versneld tot het afstoten van oude
re schepen over te gaan, aldus het
jaarverslag.
Sperry/Burroughs
De Amerikaanse computerfabri
kant Sperry Corporation heeft het
overnamebod van 4.6 miljard dol
lar van concurrent Burroughs Cor
poration geweigerd. Volgens Sper
ry heeft Burroughs tijdens onder
handelingen in het weekeinde
geen woord gehouden en een bod
van 75 dollar in plaats van tachtig
dollar per aandeel voorgesteld.
Burroughs denkt met het samen
gaan de concurrentiepositie van de
twee computerondernemingen te
verbeteren. Samen zouden de
twee, na IBM, de grootste compu
teronderneming ter wereld vor
men.
door de onrust onder het NS-per-
soneel een noodsituatie is ontstaan
die een afwijking van de regels
rechtvaardigde".
De Vervoersbond FNV zal - als
NS de bond tenminste uitnodigt -
op 23 mei weer met NS en de ande
re spoorwegbonden over de knel
punten gaan praten. Als dat over
leg niets oplevert, zijn nieuwe sta
kingen niet uitgesloten. In het von
nis staat alleen dat de Vervoers
bond FNV zich in dit geval niet aan
de procedures heeft gehouden.
Doet de bond dat komende week
wel, dan zijn stakingen volgens
Koster toegestaan.
NS-directeur sociale zaken A.
Messing toonde zich tevreden over
de uitspraak, hoewel Van Harinx
ma in zijn vonnis niet in ging op de
stelling van NS dat de stakingen
voorbarig waren. Hij stelt wel dat
"iedere oproep tot het voeren van
acties of het houden van stakingen
achterwege dient te blijven totdat
behoorlijk is onderhandeld". De
rechtbankpresident zegt het in zijn
vonnis "logisch en alleszins begrij
pelijk" te vinden dat de Vervoers
bond FNV na het niet onderteke
nen van de NS-cao in 1985 verder
niet meer heeft deelgenomen aan
het overleg dat betrekking had op
uitwerking van cao-afspraken.
Dat de bond echter ook tot begin
april dit jaar niet meer deelnam
aan de besprekingen in het zogehe
ten Koördinatie-orgaan Spoorweg-
vakverenigingen (KSV), ligt min
der voor de hand. Door weg te blij
ven was de bond minder op de
hoogte van de besprekingen en
ontnam hij zichzelf de mogelijk
heid heikele zaken die los staan
van de cao in een vroegtijdig sta
dium bij NS aan te kaarten, aldus
Van Harinxma. Bovendien heeft
de FNV-bond zich niet gehouden
aan het voorschrift dat een bond
die rechtstreeks met de NS wil on-
ADVERTENTIE
Komsteog
Auto
LOOM B V
derhandelen, dit eerst met de ande
re bonden moet bespreken.
België
Het internationale treinverkeer
vanuit Nederland naar Frankrijk
en omgekeerd lag gisteren nog stil.
In Wallonië en Brussel is geen ver
voer per trein mogelijk als gevolg
van stakingen bij het spoorwegper
soneel. In Vlaanderen is wel trein
verkeer, al ondervindt men daar
enige hinder van de stakingen in
het zuiden van het land. Vanuit Ne
derland is Oostende als eindbe
stemming te bereiken, al moet met
vertragingen rekening worden ge
houden. Reizigers die vanuit Am
sterdam toch per spoor naar Parijs
willen, kunnen eerst naar Keulen
reizen en van daaruit via Luxem
burg de Franse hoofdstad berei
ken, aldus een woordvoerder van
de NS.
Bonden leggen
twee bedrijven
van DSM 'plat'
ROTTERDAM (ANP) - Bij twee
DSM-dochters, de Chemische In
dustrie Rijnmond (140 werkne
mers) op Rozenburg en DSM-Re-
sins in Schoonebeek (125 werkne
mers), wordt sinds vanmorgen ge
staakt. Bij CIR laten actievoerders
alleen personeel tot het bedrijfster
rein toe dat daar moet zijn voor
noodzakelijk onderhoud.
Dat hebben woordvoerders van
de Industriebond FNV en de In
dustrie- en Voedingsbond CNV,
die tot de stakingen hebben opge
roepen, meegedeeld. De actiebe
reidheid is volgens de bonden
groot en zal ook gevolgen hebben
voor andere DSM-dochters waar
tot nu toe geen akkoord kon wor
den bereikt. Bij DSM-Resins in
Hoek van Holland zijn de rond 500
werknemers per pamflet opgeroe
pen om zich vanavond in een per
soneelsbijeenkomst uit te spreken
over acties. De bonden hebben ook
weinig hoop dat er een voor hen
aanvaardbare cao kan worden ge
sloten voor de 750 werknemers van
DSM-dochter UKF Albatros in
Pernis.
Inzet van de acties is de invoe
ring van de 36-urige werkweek. Bij
CIR komt daar nog de invoering
van een vijf-ploegenstelsel bij. De
produktie werd er gisteren al feite
lijk stilgelegd. Het bod van de di
rectie van CIR is volgens de vak
bonden volstrekt onvoldoende. De
eerste stakingsdag heeft de direc
tie niets van zich laten horen, aldus
bestuurder P. Jansen van de In
dustriebond FNV. Deze houding
wordt hoogstwaarschijnlijk inge
geven door het moederbedrijf van
CIR, de DSM in Limburg, zo ver
onderstelde hij.
MAASTRICHT (ANP) - Een van
de oudste Nederlandse onderne
mingen keert deze week na tien
jaar afwezigheid terug op de Am
sterdamse Effectenbeurs. Het is de
nv Koninklijke Sphinx, de fabri
kant van tegels en sanitair die al
sinds 1834 het industriële gezicht
van Maastricht bepaald.
Beleggers kunnen vanaf woens
dag (21 mei) via de effectenbeurs in
Amsterdam rechten kopen om
aandelen Sphinx te verwerven.
Wie zb'n recht koopt - de prijs er
van is afhankelijk van vraag en
aanbod - kan vervolgens een aan
deel claimen van 50 gulden uit het
bezit van de Algemene Bank Ne
derland. Sphinx was tot voor kort
eigendom van het Engelse bouw
concern Reed, dat de fabriek in
1974 overnam door een bod van in
totaal 150 miljoen gulden op alle
aandelen Sphinx, die ook aan de
Amsterdamse beurs werden ver
handeld.
Reed heeft Sphinx voor een on
bekend bedrag verkocht aan de
ABN. Deze bank heeft op haar
beurt de helft van de aandelen voor
50 gulden per stuk verkocht aan in
stitutionele beleggers en verkoopt
nu de overige 740.000 aandelen via
de beurs aan het publiek. De op
brengst van claimhandel en aande
len gaat naar de ABN. Er komen
geen nieuwe aandelen bij, want
„wij gaan niet uit geldnood naar de
beurs", zo heeft president-direc
teur G. Kaptein van Sphinx eind
vorige week al meegedeeld.
Sphinx heeft een periode van
herstructurering afgesloten, draait
weer met winst en de afschrijvin
gen plus de netto winsten zullen de
komende jaren ruimschoots vol
doende zijn om de geplande inves
teringen te Financieren. Bovendien
heeft Sphinx met een eigen vermo
gen van precies 50 procent geen
problemen om geld te lenen bij de
banken. Sinds 1969 is het aantal
medewerkers met ruim vijfhon
derd gedaald tot zo'n vijftienhon
derd nu.
Om binnen de noodlijdende
Westeuropese keramische bedrijfs
tak toch winstgevend te kunnen
zijn, zijn de produktieprocessen
drastisch gemoderniseerd. Er is
een automatisering doorgevoerd,
per eenheid produkt is de benodig
de hoeveelheid energie met dertig
procent teruggebracht en de ener
gie maakt nu nog tien procent van
de kostprijs uit. De waarde van de
produktie per werknemer is opge
voerd van 100.000 tot 150.000 gul
den per jaar.
Volgens Kaptein kan zijn fabriek
desnoods concurreren met de lage
lonenlanden en met het Oostblok.
Sphinx is vooral actief in de Bene
lux en wil zich wat meer gaan ma
nifesteren in Duitsland, Frankrijk
en Engeland. Het bedrijf richt zich
daarbij op het duurdere deel van
de markt. De badkamer-markt
biedt volgens Kaptein perspectie
ven. Zeventig procent van de pro-
dukten wordt verkocht in verband
met opknapbeurten van woningen
en dertig procent voor nieuwbouw.
De renovatiemarkt groeit nog
steeds en Sphinx voorspelt een ho
gere omzet dit jaar.
Adjunct-directeur Pleijers acht
een verhoging van de netto-winst
met twintig procent mogelijk. De
ABN, maar die moet de aandelen
dan ook zien te verkopen, is in een
beleggingsanalyse optimistischer
en voorspelt een stijging van de
netto-winst per aandeel van 47 pro
cent tot f 5,40 dit jaar en tot zelfs
f 6,30 in de komende jaren, vooral
gezien de sterk verbeterde efficiën
tie. Kaptein tempert dit optimisme
door te stellen dat de produktie-
middelen sterk verbeterd zijn,
maar dat de werknemers nog niet
voldoende geschoold zijn om er
optimaal gebruik van te maken.
Er is een opleidingsprogramma
in gang gezet, dat in totaal 2,4 mil
joen kost en waarin het Ryk negen
ton bijdraagt. Sphinx behaalde vo
rig jaar een omzet van 207 miljoen
gulden, waarvan drie kwart uit ke
ramische artikelen. Daarnaast- ver
koopt Sphinx vuurvaste materia
len aan de concurrentie. Ook is de
onderneming actief op het gebied
van huishoudelijke- en geschenk
artikelen, voornamelijk gedeco
reerd glaswerk. Sphinx koopt het
glas kant en klaar her en der in de
wereld en decoreert dat zelf.
Petrus Regout, de grondlegger
van Sphinx, begon in 1834 al met
een groothandel in glas. Momen
teel is Sphinx een belangrijke fa
brikant van papieren koffie- en
theefilters, welke activiteit dateert
uit de tijd dat nog produkten als
koffiepotten en vazen werden ge
maakt.
EELDE - Het vliegveld Eelde vormde en naar schatting 50.000 toeschouwers gisteren het decor voor een
luchtvaartshow ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de Rijksluchtvaartschool (foto anpi
Olieprijzen stijgen weer door seizoen vraag
NICOSIA (UPI) - Olieproducenten
van buiten de Opec zouden bereid
zijn hun gezamenlijke olieproduk-
tie te verkleinen met ongeveer
700.000 vaten (van 159 liter) per
dag. Ze zouden het oliekartel hier
mee willen helpen bij het stabilise
ren vaji de prijzen op de wereldo-
liemarkt.
Dat meldt Middle East Econo
mie Survey (MEES), het vakblad
voor de olie-industrie dat door
gaans goed op de hoogte is van de
ontwikkelingen in de oliesector.
De contacten die de ministers van
olie van de Opec met producenten
van buiten de organisatie hebben
gehad verbeteren de vooruitzich
ten voor een wereldomvattende
vermindering van de olieproduk-
tie, aldus MEES.
Met name Noorwegen heeft, met
de komst van een nieuwe regering,
zijn beleid ten aanzien van de Opec
gewijzigd. Het land volgde tot voor
kort de koers van Groot-Brittan-
nie, dat in elk geval nog niet bereid
is de Opec tegemoet te komen in
haar streven de prijzen van ruwe
olie te stabiliseren. Welke andere
olieproducerende landen bereid
zijn hun produktie te verminderen
is niet bekend, aldus MEES.
Libië
Volgens MEES halen de Ameri
kaanse oliemaatschappijen in Li
bië op het ogenblik zoveel olie naar
boven als is toegestaan. Die hoe
veelheid bedraagt 300.000 vaten
per dag. Ze proberen nog zoveel
mogelijk te produceren voordat ze
op 30 juni hun activiteiten moeten
staken. De Amerikaanse regering
heeft die datum genoemd als uiter
ste datum waarop de Amerikaanse
ondernemingen zich uit Libië moe
ten terugtrekken.
Occidental Petroleum, twaalfde
op de ranglijst van Amerikaanse
oliemaatschappijen, moet intussen
2000 werknemers van de loonlijst
schrappen, zo werd gisteren be
kendgemaakt. Kortgeleden zorgde
Exxon, de grootste oliemaatschap
pij in de VS, voor de nodige beroe
ring door te laten weten dat zij
40.000 mensen kwijt wilde, onge
veer 27 procent van het totale aan
tal werknemers.
Gisteren is de prijs van Brent-
olie uit de Noordzee gestegen met
zestig dollarcent tot 15.10 dollar
per vat. Aanleiding van de prijsstij
ging is de grote vraag naar benzine
in de VS, waar het vakantieseizoen
aanbreekt. Meer Amerikanen dan
normaal zullen hun zomervakantie
in eigen land doorbrengen wat de
vraag naar benzine alleen maar
vergroot. Verder kopen de Europe
se raffinaderijen betrekkelijk veel
olie om hun verplichtingen in juni
na te kunnen komen.
SCHIPHOL (ANP) - Vier Chine
se meesterkoks zullen op 30 juni
beginnen met gespecialiseerde
kookcursussen voor hun vakge
noten in Nederland. Naar schat
ting van het onderwijscentrum
van de bedrijfstak Horeca, SHV,
zullen gedurende de twee jaar
dat de Chinese koks in ons land
lesgeven ongeveer 2.400 koks
van Chinees-Indische restau
rants hun kennis van de Chinese
keuken vergroten.
De vier Chinese meesterkoks
zijn zaterdagavond uit Peking op
Schiphol aangekomen. Zij beho
ren tot de tien die in 1985 zijn uit
geroepen tot de besten van Chi-
Chinese koks
geven les
in Nederland
na. Hun verblijf is financieel me
de mogelijk gemaakt door de
Chinese regering die, zo zei
bondsvoorzitter Ezinga van Ho
reca Nederland, de koks voor
"een symbolisch bedrag" ter be
schikking van de Nederlandse
organisatie heeft gesteld.
De eerste aanzet was de op
richting van een sektie Chinees-
Indische bedrijven van Horeca
Nederland in januari 1985. Deze
sektie telt thans 670 leden, onge
veer 35 procent van het totaal
aantal Chinees-Indische restau
rants in ons land. Het geven van
kookcursussen stond hoog op
het prioriteitenlijstje van de sek
tie. De cursussen zullen groten
deels worden gegeven in de Flo-
ris Vosschool in Utrecht, waar
speciale keukens en leslokalen
voor de cursussen zijn ingericht.
De Nederlandse koks die de cur
sus met goed gevolg hebben
doorlopen ontvangen het diplo
ma Chinese meesterkok.
Winst voor Wilton-Fijenoord
ROTTERDAM (ANP) - Het gaat goed met de scheepswerf Wilton-Fij-
enoord in Schiedam: na de ontvlechting van het RSV-concern was 1985
een gunstig jaar voor de onderneming. De positieve ontwikkelingen, een
netto-winst van 13,7 miljoen gulden, werden evenwel nog overschaduwd
door de nasleep op enige onderdelen van het losmaken van het bedrijf uit
RSV.
Dit heeft de directie zaterdag bekend gemaakt. Het gunstige jaar is met
name te danken aan de scheepsreparatie-sector en de gestage voortgang
van de bouw van twee onderzeeboten voor Taiwan. In de scheepsnieuw-
bouw zal er dit jaar echter minder werk zijn. Wilton Fijenoord is, aldus
het jaarverslag, een van de werven die nooit financiële steun van de rijks
overheid kreeg. Wel leed zij in het faillissement van RSV 226 miljoen
gulden verlies en moest zij van overheidswege omvangrijke nieuwbouw-
orders annuleren.
De werf, die concurreert met de staatswerven RDM en De Schelde,
beschuldigde minister Van Aardenne (economische zaken) er oplangs
van de werf tegen te werken bij het binnenhalen van buitenlandse orders.
ADVERTENTIE
Handtekeningen tegen kruisraketten. Demonstreren tegen afbraak van sociale zekerheid. Opkomen voor werk - voor
jongeren en vrouwen. Verzet tegen onrechtvaardige behandeling van buschauffeur en verpleegkundige. CDA en WD
trokken zich er niets van aan. CDA en WD willen samen verder gaan. Is uw stem machteloos?
Op 21 mei kunt u dat gevoel een stem geven. Uw stem en al die andere kunnen zorgen voor een nieuwe regering.
Een regering die tussen de mensen staat, die naar ze luistert, die werkt voor de toekomst van iedereen.
Uw stem is hard nodig. Uw stem is onmisbaar. Ga stemmen op 21 mei. Geef uw gevoel een stem.
Amerika dreigt
Brazilië met
straf wegens
computerboycot
RIO DE JANEIRO (DPA) - Er
dreigt een handelsconflict te ont
staan tussen Brazilië en de Ver
enigde Staten. President Reagan
overweegt sancties in te stellen te
gen Brazilië, terwijl het Braziliaan
se parlement overlegt over tegen
maatregelen ter bescherming van
de nationale belangen. Uiterlijk 8
september zal Reagan besluiten de
import van Braziliaanse produkten
in de VS al dan niet te stoppen.
Aanleiding voor de Amerikaanse
houding is het al vyf jaar geldende
verbod van Brazilië op de import
en de produktie van kleine compu
ters uit het buitenland. Dat verbod
heeft volgens Washington de VS in
de penode 1980 tot en met 1984 an
derhalf miljard dollar aan export
inkomsten gescheeld. Er gaan ge
ruchten dat de VS de import van
staal, schoenen, vliegtuigen en
landbouwprodukten - in het bij
zonder koffie - uit Brazilië zouden
gaan bemoeilijken.
Brazilië wil een eigen computer
industrie opbouwen en staat
slechts bij uitzondering de invoer
van kleine comuters toe. Brazi
liaanse computerfabrieken moeten
voor honderd procent Braziliaans
eigendom zijn en mogen alleen
Braziliaanse technici in dienst heb
ben. Deze manier van afschermen
van de op zeven na grootste com-
putermarkt ter wereld heeft al her
haaldelijk protesten uitgelokt van
de VS en andere computerexpor
teurs.
In de Braziliaanse Senaat is daar
entegen met grote instemming een
wetsvoorstel ter tafel gebracht "ter
verdediging van het legitieme na
tionale belang". Het voorstel be
helst sancties tegen Braziliaanse,
vestigingen van buitenlandse be-d
drijven als de regeringen van de
betrokken bedrijven het nationale
belang van Brazilië schaden
Japanse auto's
Het Japanse concern Fuji Heavy
Industries, dat onder meer onder
de merknaam Subaru auto's pro
duceert, en de autofabrikant Isuzu
Motors willen gezamenlijk in de
Verenigde Staten kleine personen
wagens en bestelauto's gaan ma
ken. Gisteren maakten de twee on
dernemingen bekend dat ze 450
miljoen dollar willen steken in een
fabriek waar vanaf 1989 per jaar
60.000 wagens van de band moeten
rollen.
Isuzu is voor een deel eigendom
van de Amerikaanse General Mo
tors (GM). Ook Suzuki Motors is
met GM in onderhandeling over de
produktier van kleine personenwa
gens in Canada. De wagens zouden
bestemd zijn voor de Amerikaanse
en Canadese markt. Andere Japan
se autofabrikanten, zoals Toyota,
Honda, Nissan en Mazda, hebben
al eigen produktievestigingen in
de VS. Deskundigen schatten dat
Japanse autoproducenten rond
1990 per jaar ongeveer een miljoen
wagens in de VS kunnen maken.
Beursoverzicht
AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdamse
effectenbeurs heeft vanochtend mooie
stijgingen te zien gegeven voor de hoofd
fondsen, terwijl diverse obligaties flink
lager noteerden. Daags voor de verkiezin
gen werden de internationale aandelen
zonder uitzondering meer waard, vonden
de banken voorzichtig de weg omhoog en
voegden de verzekeraars iets aan de
UI) de internationals kwam KLM boven
de grens van f 50 door f 2,20 te v
107.H0. Koninklijke Olie won f 2.80 op f 188
en Philips vermeerderde de koers met
drie dubbeltjes op f 54,10.
Bij de verzekeraars sprong AMEV eruit
door f 1.50 te winnen op f78.30. VNl' steeg
f 12 tot 30'» en ook Elsevier deed er met f
1.50 op f 185 een aardig schepte bovenop.
Volker Stevin won f2 op f40.20, Nrdllovd
deed hetzelfde op f Iti9. evenals Meineken
op f 152 en Pakhoed op f 52. Ahold werd f I
duurder op f 78,50.
