Die koffiekamer
gaf de doorslag
'Talloze delicate zaken' bij kerk van Afscheiding
Olsthoom gehecht aan 'De Menswording'
ZATERDAG 17 MEI 1986
GEESTELIJK LEVEN
PAGINA 11
Pastor Olsthoorn bij zijn geliefde bungalow-kerk. (f0t0 wim Dijkman)
LEIDERDORP - Wat pastor Jan
Willem Olsthoorn (53) het meest
ja deed zeggen toen hij naar de
jonge parochie 'De Menswording'
kon gaan, was dat uitnodigende
eigentijdse kerkgebouw.
Een 'huiselijke' ruimte zonder
hoge kansel. Waar je als priester
bij en tussen de mensen kon zijn.
Een plek van ontmoeting.
"Geloof me, als die koffieka
mer er niet was gekomen, was ik
hier niet heengegaan".
Dat typeert de pastoor van Lei
derdorp, die op zondag 25 mei
zijn 25-jarig priesterfeest viert,
door
S. J. de Groot
tegelijk met 20 jaar 'De Mens
wording' als parochie en 10 jaar
kerkcentrum.
"Dé manier om mij te ontmoe
ten is né de dienst met een kopje
koffie, gezellig aan een tafeltje".
Dat klinkt misschien kneute
rig, maar voor pastor Olsthoorn
is het een probaat middel in het
streven om samen kerk te zijn en
- dat vooral - steeds weer te wór
den. In 'De Menswording' gaat
na afloop niet iedereen geheel
vrijblijvend zijns weegs.
Rug
Dat is wel anders dan het vroe
ger in de kerk was.
Toen draaide heel veel, zo niet
alles om de pastoor met zijn as
sistenten.
Toch was student Olsthoorn in
1959 op het seminarie Warmond
bij zijn leermeester Hemelsoet al
bezig met vernieuwing, zeker in
de liturgie. "Met woofd- en ge
bedsdiensten en zo".
Daarom viel Naaldwijk - zijn
eerste parochie - nogal tegen.
"Daar stond ik als kapelaan
weer met m'n rug naar de men
sen. Ik probeerde altijd iets
schuin te staan om ze toch nog
een beetje te kunnen zien. Maar
het stond wel haaks op de dingen
die ik vanuit de bijbelse theolo
gie op het seminarie had geleerd.
In het Westland had je in die da
gen nog dat massale geloven van
de volkskerk. Met zo'n duizend
mensen die gewoontegetrouw
naar de kerk kwamen".
Sensatie
Dordrecht bracht weer heel an
dere ervaringen.
Eenvoudige mensen in hoog
bouw, overal vandaan gekomen,
met Brabanders die het maar
moeilijk vonden om zich aan de
parochie te binden.
Daar beleefde Jan Olsthoorn
de sensatie van de eerste jonge
renmis.
Een 'beatmis' in de Antonius.
Gezwollen publiciteit alom.
Stampvolle kerk. En gek, geen
kritisch woord achteraf. Men
ging immers met de tijd mee.
Nü voelt Olsthoorn, als hij er
aan terugdenkt, iets van schaam
te over die tomeloze vernieu
wingsdrang.
"Het liet ook esthetisch te wen
sen over. Alles was mogelijk.
Maar uit die plotselinge wanorde
bouw je op den duur toch wel
weer iets op".
In de nieuwe wijk 'Sterren
burg' kreeg hij de kans, helemaal
nieuw te beginnen.
Wat hij daar in zes jaren samen
met heel veel enthousiaste men
sen heeft kunnen opbouwen,
gaat zijn voorstelling haast te bo
ven.
"Als ik terugkijk denk ik wei
eens: hoe is dat mogelijk ge
weest. In die tijd heb ik nooit één
avond tv gekeken. Daar was ge
woon geen tijd voor".
Jan Olsthoorn liet een paro
chie na met pit. Wijkwerkers,
werkgroepen, koren, scholen,
parochiedagen, kortom een ge
beuren, dynamisch en creatief.
Die ervaring kwam hem goed
van pas, toen in 1976 'De Mens
wording' zijn werkterrein werd.
"Ik had geleerd, zoveel moge
lijk met anderen samen te doen".
Verzoenend
Wie is Olsthoorn?
Dat hij aardig is, zullen weini
gen ontkennen.
Sommigen - misschien wel te
rugverlangend naar de krachtige
hand van weleer - zullen hem als
'slap' betitelen.
Anderen vinden hem juist 'ei
genwijs', toch nog te veel naar
zichzelf toeharkend.
En Olsthoorn zelf?
"Ik denk, dat ik het meest van
alles verzoénend ben".
"Mensen moeten allemaal aan
bod kunnen komen. De mensen
van het oude geloof en de ver-
nieuwingsgezinden. Mensen met
sterke politieke betrokkenheid
én de meer traditioneel godsge
richten. Ik zou niemand willen
isoleren. In harmonie dus met el
kaar".
Die harmonie vond pastor
Olsthoorn op een heel aansteke
lijke manier ook op de 8 Mei-ma
nifestatie in Den Bosch, waar hij
mensen tegenkwam - zelfs uit
zijn studietijd - die hij in jaren
niet had gezien. Een dag vol ver
rassingen.
"Je zag en hoorde daar natuur
lijk ook wel dingen waarvan je
zegt: zó hoeft het niet of zó kan
het niet. Maar dat ongedwongen
en speels en toch serieus met zo
veel mensen bezig zijn met din
gen die het christen-zijn in déze
tijd diep raken, is op zichzelf al
heel bemoedigend".
Inzet
Pastor Olsthoorn zit niet in
treurnis neer bij de brokken van
het verleden.
"Er zijn negatieve ontwikke
lingen, wie zal het ontkennen,
maar het is toch ook veel span
nender en daardoor uitdagender
geworden. Vroeger lag alles vast,
wisten de geestelijken het pre
cies. Er komt nu zoveel naar je
toe. Dat is soms vermoeiend.
Maar je staat niet meer alleen,
niet meer hoog boven de men
sen, maar tussen hen in. Dat
werkt heel prettig".
En hoe is de Leiderdorpse pa
rochie?
"Met één woord moeilijk te
zeggen hoor".
Na enig nadenken: "Zoals Lei
derdorp zelf is. Niets uitzonder
lijks dus. Maar met een enorme
inzet. Ze kunnen het aan. Som
migen werken in de parochie
harder dan anderen op hun
volkstuin. Ik ben soms verbaasd'
hoe ze het naast hun andere werk
steeds maar weer opbrengen".
Woestijn
Zoals de parochie anders is ge
worden, is cok de priester Jan
Olsthoorn niet blijven stilstaan.
Dat is ook moeilijk te verwach
ten van een man die er al in Dor
drecht geen been in zag om des
zondagsavonds een Leger des
Heils-samenkomst bij te wonen
en die ook nu het contact met an
dere kerken en christenen niet
schuwt.
"Vroeger heb ik vooral ge-
nrppkt uit de boeken. Het stond
allemaal beschreven. En klaar
was Kees. Langzamerhand ont
wikkelde zich dat tot preken uit
het leven. En nü preek ik naar
mijn besef meer bijbels. Ik denk
maar aan de psalmen. Wat een
geestelijke rijkdom vind je daar.
Ja, vergeleken daarmee was het
vroeger nogal moralistisch".
Sterk gezegd: een studiereis
naar Israël werd voor Olsthoorn
een soort 'pastoraal-theologische
bekering'.
"Misschien wat overtrokken,
maar je kunt het pas hebben over
het leven als een woestijnreis als
je de woestijn werkelijk hebt ge
zien. En over begrippen als óp-
richting en verandering als je de
woestijn hebt zien bloeien als
een roos. Ja, elke theoloog zou
een keer Israël gezien moeten
hebben".
Van die tijd af heeft pastor
Olsthoorn ook elke donderdag
een kring 'bijbellezen'. Jaar in
jaar uit.
"Vroeger zou ik zoiets nooit ge
durfd hebben. Wat toen de klok
sloeg, was de wetenschap, stu
die, de catechismus, de leer. Met
weinig recht uit het hart. Toch
ging al bij Ben Hemelsoet iets
daarvan voor mij open".
Ruimte
Een boeiend vergezicht.
Zoals de wijde ruimte van het
Hollandse landschap.
Dié te beleven, raakt Jan Olst
hoorn - afkomstig uit een toen
nog landelijk Leidschendam - in
het hart.
Het hoort een beetje bij zijn ei
gen menswording.
Leiderdorp - met zoveel groen
rondom - is hem nog niet kwijt.
Ook bij de Christelijke Gerefor
meerde Kerken - voortgekomen
uit de Afscheiding van 1834 - zet
de kerkverlating van jongeren
door. Dat meldt ds. H. van der
Schaaf (Dordrecht) in zijn jaarover
zicht in het pas verschenen Jaar
boek van deze kerk.
De achteruitgang van het leden
tal heeft zeker te maken met de
problemen rond de Asser predi
kant J. Zuur, waardoor 90 leden af
haakten. (Deze predikant ging in
middels over naar de Hervormde
Kerk en kreeg juist deze week een
beroep uit Lochem). Maar daar
naast is er verlies van doopleden.
Voor een deel gingen die naar an
dere kerken. "Vooral de Hervorm
de Kerk", schrijft ds. Van der
Schaaf, "ligt goed in de markt".
"De Gereformeerde Kerken pikten
ook een graantje mee".
Ook de cijfers bij de belijdende
leden vielen - anders dan vroeger -
behoorlijk negatief uit. Vooral de
Hervormde Kerk profiteerde daar-
Groei van een paar honderd le
den per jaar was bij de Christelijke
^Gereformeerde Kerken lange tijd
normaal. Daarin is nu verandering
gekomen.
Ds. Van der Schaaf vraagt zich
af, wat de oorzaak kan zijn. "Over
gangen kunnen een aanklacht be
tekenen. En ze zijn het ook als er
bij ons sprake is van verstarring,
verwarring en ondermaatse predi
king. Ze kunnen echter ook posi
tief worden gewaardeerd als men
het klimaat van Schrift en gerefor
meerde belijdenis bij ons te eng
vindt".
Wat het gaan van ds. Zuur naar
de Hervormde Kerk betreft
spreekt Van der Schaaf van een
'treurige gang van zaken', "die
haaks staat op de gegeven belofte
van trouw via het ondertekenings
formulier". (Andere overgangen
van predikanten komen in dit jaar
boek niet ter sprake omdat die zich
in 1986 hebben voorgedaan).
De christelijk-gereformeerden
telden per 1 januari van dit jaar in
totaal 76.285 leden.
Een apart hoofdstuk wijdt de
schrijver aan de 'kerkelijke moei
ten' binnen dit kerkverband. Ook
de kerk van de Afscheiding kent
tegenwoordig haar variaties in ver
kondiging en liturgie, en dat roept
nogal spanningen op.
Zo wees de classis Rotterdam
een kandidaat-predikant af, die la
ter door de classis Groningen wél
werd toegelaten. Sommigen be
schouwen dit als een breuk.
Ds. Van der Schaaf verwacht, dat
de synode dit jaar 'talloze delicate
zaken' te behandelen zal krijgen.
LEIDEN: Herv. Gem. HoogL kerk 10 ds.
Dronkers, mmv cantorij, 11.45 studente-
nekklesia; Marekerk zo. 10 dr. Meijers, 5
kand. A. Prins, Driebergen, ma. 9 ds.
Vermaas, R.dam; Maranathak. (L. Mors-
weg) 10 ds. Kramer; Oecumenische ge
loofsgemeenschap De Regenboog (Me-
renwijk) 9.30 ds. Hortensius, 11.15 ds.
Hortensius en pastoor v. Well; Bethle-
hemk. (Driftstr.) 10 ds. Pannekoek, gez.
dienst; Bevrijdingsk. (Montgomerystr.)
10 ds. Jansen, 5 ds. Koolstra; Vredesk.
(Burggravenl.) 10 ds. Nauta, mmv jonge
renkoor 'Emoena'; Waalse kerk (tijde
lijk Rapenburg 6) 10.30 ds. Ribs; jeugd-
kapel Vredeskerk 10; jeugdkapel Be
vrijdingskerk 10 dienst in de kerk. Wijk
'Stevenshof zie na geref. kerk. Acad.
Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds. Ter-
louw-Sterk, ha. Diakonessenhuis elke
zat. 10.30 rk. dienst, morgen 10.30 10.30
ds. v. Achterberg. Endegeest zie Oegst-
geest. Geref. Kerk Vredeskerk zie herv.
gem.; Petrak. (Surinamestr.) zie Bethl-
.kerk herv. gem.; Oude Vest 10 ds. Kool
stra; Maranathak. zie herv. gem.; Bevrij
dingsk. zie herv. gem.; bejaardenhuis
Groenhoven 10 ds. Schouten; Meren-
wijk zie herv. gem. Wijk Stevenshof, ge
bouwtje 'Dijkhof (Rijndijk) 10 kand. K.
J. Mak-de Heer. Geref. K. Vrijg. (He-
rengr.) 10 en 5 ds. Houtman. Chr. Geref.
K. (Steenschuur) 9.30 en 5 ds. Den Her
tog, ma. 9 pinksterfeest. Geref. Gem. (N.
Rijn) zo. 10 en 4.30 en ma. 10 ds. Boog
aard. Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30. Evang.-Luth.
Gem. (Hoogl. Kerkgr.) 10.15 ds. Mostert.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.) 10 ds. Koek. Baptisten-
gem. (O. Rijn 3) 10 ds. Bosveld. Evang.
Gemeenschap (Middelstegr. 3) 10 evang.
Loostra, Den Haag, en evang. Dikkes,
met koor, ma. 8.30 voorm. vertrek bus
naar landdag Velsen. Evang. gem. Me-
renwijk ('De Harlekijn', Regenboogpad
2) 11. Zendingswerk Middernachtsroep
(Zoeterw.singel 21) 5 hr. H. Blok, Aspe-
ren. Evangeliecentrum-Pinksterbew. J.
Maasbach-Wereldzending (aula
Noachstr. 2) 10 evang. Zijlstra, wo. 8 ge
bedsdienst (Zijlsingel 2). Pinkstergem.
(O. Vest 13) 10 hr. J. Eikerbout. Leger
des Heils (hoek Vestestr./Groenesteeg)
10 en 7. Christelijke Wetenschap
(Steensch. 6) 10.30. 'De Christenge
meenschap' (beweging tot religieuze
vernieuwing) zat. 24 mei 9.45 in oud-
kath. k. Zoeterw.singel. Oud-Kath. K.
(Zoeterw.singel) 10. Rooms-Kath. K.
Haagweg zat. 7, zo. 9 en 10.45, ma. 9; He
rensingel zat. 7. zo. 9.30 en 11 (jongeren
koor), ma. 9.30; Rijndijk (Leiden-
V.schoten) zat. 7, zo. 9.30 en 11.30, ma.
11; Steenschuur zat. 7, zo. 8.30,10, 11.30,
6 en 7 (lof), ma. 8.30, 10 en 11.30; Boshui-
zerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11, ma. 10;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30,
ma. 10.30; Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30,
10.45 en 12.15, ma. 9.30 en 10.45; Meren-
wijk zie herv. gem.; H. Rijndijk (zie Zoe-
terwoude). Raad van Kerken: elke di.av.
7-7.30 oecum. avondgebed in oud-kath.
k. Zoeterw.singel.
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds. Berg-
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, 6.30 zie geref. kerk. Geref.
Kerk 10 ds. v. Wijngaarden, 6.30 ds.
Cats, Aalsmeer, gez. dienst. Chr. Geref.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 9.30 hr. Goedhart, Nieuw
koop, ma. 9 ds. F. J. Boer (geref.); Kruis
kerk 9.30 ds. Heijmans; Opstandings-
kerk 10 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds. Wil
schut (geref.); G. Herderkerk 10 ds. Mul
der, 7 ds. Mol; De Bron 9.15 ds. Moll,
10.15 ds. Verheul, 6.30 ds. Taselaar; Ash
ram (Marsdiep) 10 ds. Taselaar, jeugd
dienst; Driehoorne 7 nam. ds. Ter Bals;
Oudshoornse kerk 10 ds. Ter Bals;
Sionskerk (Meteoorlaan) 9.15 samen
zang, 9.30 ds. Ouwendijk, 6.30 ds. Mul
ler, Sluipwijk, ma. 10 pinksterappèl. Ge
ref. Kerk Mar.kerk 9.30 ds. Wilschut, ha,
6.30 ds. v.d. Berg (herv.), Werkendam,
opendeurdienst; Salv.kerk 9.30 ds.
Boer, openb. belijdenis en ha. Zie ook
herv. gemeente. Geref. K. Vrijg. (aula
chr. techn. school) 9.30 ds. Room, 5 ds.
v.d. Haar. Ned. Geref. Kerk (school Wil-
lemstr.) 9.30 ds. De Lange, 4.30 ds. M. de
Jong. Chr. Geref. Kerk zo. 9.30 en 4.30
ds. v.d. Meij, ma. 9.30 ds. v.d. Meij,
openb. belijdenis. Oud-Geref. Gem.
(Hooftstr. 240) 9.30 en 4. Bapt.gem. (Mo-
lenwerfstr. 1) 10 en 6.30 ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62) 10 hr. C. Stavleu. Volle-evang.gem.
('De Ark', Pr. Hendrikstr. 54) 10 hr. v.d.
Hoorn. Pinkstergem. (school Batestein
16) 10. Leger des H. (Zonneweg 3) 10 en
7. Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36) 10 dr. Meijering, O.geest. Rk Kerk:
Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en 11.30, ma.
9.45; Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30, ma.
10.30; De Bron zat. 7, zo. 9 en 11, ma. 10.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Boer, 6 ds. v.d. Kamp, Bleiswijk, ma.
9.30 ds. Boer. Geref./Herv. Gem. (dorps
huis 'De Tas') 10 kand. mevr. Rog-
Pronk, Den Haag. Geref. Gem. zo. 9.30
i 7.30
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 9.30 ds. Wieman, 6.30 ds. v.d. Hoef,
ma. 9.30 ds. Droogers, Werkendam;
Salv.kerk 9.30 dr. Haitsma, Boskoop,
6.30 ds. v.d. Berg, Axel; Bethl.kerk 9.30
ds. v.d. Hoef, 6.30 ds. Wieman, ma. 9.30
ds. Quartel, Gouda. Geref. Kerk 9.30 ds.
Jeroense, Hoofddorp, 6.30 ds. v.d. Berg.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.) 9.30 (openb.
bel.) en 4.30 ds. Mouissie. Geref. Gem.
(Stationsweg 17) zo. 10 en 6.30 en ma. 10
ds. Bac. Evang.-Luth. Gem. 9 ds. v.
Beek.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. v.d. Pol, 6.30 ds. v. 't Hoff, gez.
dienst, ma. 9 ds. Vlasblom; De Stek 9.30
ds. v. 't Hoff. Geref. Kerk 9.30 ds. G. de
Jong. Zie ook herv. gemeente. Chr. Ge-
ia. 9.30 leesdienst.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 sa
menzang, 9.45 ds. De Graaf, 6.30 ds. Eij-
senga, Zwammerdam, ma. 9.30 ds. De
Graaf. Geref. Kerk 9.30 ds. Huisman, 5
ds. v.d. Woude. Rk Kerk: dorp zat. 7, zo.
9.30 en 11.30, ma. 10; Anker zat. 7, zo.
8.45 en 11.15; Rijndijk zat. 7. zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10 ds. Kris
pijn, gezinsdienst, 7 in rk. Martinuskerk
oecum. vesper, pastor Broekhoff en ds.
Krispijn. Geref. Kerk ('Hoeksteen') 10
ds. Den Heeten, Hoofddorp. Chr. Geref.
Kerk 10 en 5 prof. dr. Oosterhoff. Rk
Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11, 7 oecum.
vesper, ma. 10; Jozefk. zat. 7, zo. 9.15 (ge
zinsmis) en 10.30, ma. 10 (met jongeren-
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 9.30 ds. Aarents, 6 prof.
dr. v.d. Beek; Ontm.kerk 10 ds. Drieber
gen, 6.30 ds. Aarents, ma. 10 kand.
Spaans. Herv. Gem. 'De Rank' (P.
Groen-college) zie Katwijk aan Zee. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. v. Breevoort, 5 ds. v.d.
Horst. Rk Kerk zat. 7, zo. en ma. 10.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 9.45 samenzang, 10 ds. Sjollema, 6
ds. De Jong, bevestiging lidmaten, ma.
10 ds. Hovius; O. Kerk 10 ds. v. Slie-
dregt, 6 ds. Driebergen; Ichthusk. 10 ds.
De Jong, 5 ds. v. Roon, Zeist; Pniëlk.
9.15 samenzang, 9.30 prof. dr. v.d. Beek,
6 ds. Trouwborst, Heilouw, ma. 9.30 ds.
Schuurman; Maranathakerk (Rijnsoe
ver) 10 ds. Hovius, 6 ds. Schuurman;
Overduin 2.15 ds. v.d. Beid; wijkge-
bouw Hoeksteen (Burgersdijkstr.) 10
dovendienst, hr. J. L. van Kempen.
Herv. Gem. 'De Rank' (aula P. Groen-
college Pr. Frederikdreef 15) 10 ds. v. 't
Hof, Noordw.hout, belijdenis. Geref.
Kerk Vr.kerk 9.30 ds. v.d, Horst, 5 ds.
Kersten; Triumfatork. 9.30 ds. Kersten,
5 ds. v. Breevoort. Geref. K. Vrijg. 9.30
en 5.30 ds. Heida. Ned. Geref. K. 8.45 ds.
Brink, 7 ds. Vos (in Vredeskerk). Chr.
Geref. K. 10 en 5 en ma. 9.30 ds. Slag
boom. Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal)
10 en 5 en ma. 10 ds. v.d. Belt. Geref.
Gem. (Remisestr.) 10 en 5 leesdienst,
ma. 7 ds. Honkoop. Geref. Gem. in Ned.
(Louwestr.) 10 en 5. Volle-evang.gem.
(Voorstr. 48) 9.45. Onafh. baptistengem.
(Ambachtsweg 2) 10 br. H. Bakker, He-
verlee.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Lapré, 7 zie geref. kerk, ma.
9 ds. Bronsgeest, Leiden. Geref. Kerk 10
dr. Bade, 7 ds. Pannekoek, Leiden.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 ds. Knorth, 6.30 mevr.
Westera-Franke; Hoofdstr. 10 ds. Does
burg; Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. v.
Loenen. Leythenrode 10 ds. De Leeuw.
Elis.ziekenhuis 9.30 hr. H. Klein Nagel
voort, 11 hoogmis, ma. 10 gez. zang-
dienst. Bapt.gem. (wijkgeb. Zijlkw.) 10
.7, zo. 10 en
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 hr. Hof-
fenaar, Voorhout. Geref. Kerk 9.30 ds.
v.d. Kooi, 7 ds. Broer. Rk Kerk zat. 7, zo.
7.30, 9.30 en 11.15, ma. 9.30.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 en 7
ds. 't Hooft, ma. 9 ds. De Gelder, zang-
dienst; Pauluskerk 10 ds. De Gelder.
Geref. Kerk 10 ds. Boswijk, 7 ds. De
Boer, Hoofddorp. Geref. K. Vrijg. 9.30
Hervormde kerk
Valkenburg.
(foto Wim Dijkman)
en 4.30 ds. Arnold. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori) 10 en 5 ds. Vos. Chr. Geref.
Kerk 10 en 7 ds. v. Dijken, ma. 10 ds.
Otter. Geref. Gem. zo 10 en 4 en ma. 10
ds. Den Boer. Evangeliegemeente (Ooi-
evaarstr. 27a) 9.45 hr. M. A. Brands. Rk
Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en 11.30,
ma. 10; Poelpolder zat. 7, zo. 10; Maria-
kerk zat. 7, zo. 9 en 11, ma. 9; Engelbew.
zat. 7, zo. 9.30 en 11, ma. 10.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Wegerif, 6.30 ds. De Graaff, ma. 9.30
pinksterdienst zondagsschool. Geref.
Kerk 9.30 ds. Nooteboom. Chr. Geref.
Kerk 9.30 leesdienst, 7 ds. Boiten, ma.
9.30 leesdienst. Remonstr. Gem. 10 ds.
N. van Gelder. Evang. gem. (Kruispunt,
Kennedylaan 33) 9.30. Rk Kerk zat. 7, zo.
9 en 10.45, ma. 10.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. De
Graaff, 6.30 ds. Wegerif, ma. 9.30 ds. De
Graaff. Geref. Kerk 9.30 hr. De Bruin, 7
ds. Rang. Rk Kerk zat. 7, zo. en ma. 9 en
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Ten Voorde, 4.30 ds. Vermeulen, Val
kenburg. Geref. Kerk 9.30 ds. Wijngaar-
Kerkz
10.
De Reuver, Delft, 7 ds. Kuiper, ma. 10
ds. v.d. Hoef, Bodegraven; Hoofdstr.
(Zee) 10 ds. Ruitenburg; Sole Mio 9 ds.
Kalkman, Noordw.hout; De Rank (Golf
baan) 10 ds. A. J. de Jong, Leiden. Zie
ook geref. kerk. Geref. Kerk Buurtkerk
(Hoofdstr.) 10 ds. Kuiper, 7 ds. Ruitën-
burg, ma. 10 ds. Ruitenburg, zang-
dienst; Vinkenl. (Binnen) 10 ds. Elgers-
ma; Stichtingskerk 11 ds. Slofstra. Ned.
Prot. Bond (aula O.Zeew.) 10.30 drs. Ui-
tenweerde, Naaldwijk.Rk Kerk Zee zat.
9.30 en 11, ma. 10.30; Binnen zat. 7,
10 en 11.30, i
10.
NOORDEN: Herv. Gem. zo. 9.30 ds.
Geuze, 7 ds. Zethof, Kockengen, ma.
9.30 ds. Geuze. Geref. Kerk (W. Verlaat)
9.30 hr. Schreuder, 7 dr. Haitsma, Bos-
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 9 ds.
v.d. Mey, 10.30 ds. Keuning, Noordwijk;
De Zilk 10 ds. Hemmes. Rk Kerk Vic
torie. zat. 7, zo. 9.30 en 11, 10.30 greg.
hoogmis; Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30,
ma. 10.30; De Zilk zat. 7, zo. 10 en 11.30,
ma. 10.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
Will.kerk 10 ds. Kooman; Pauluskerk 10
ds. Da Costa; Gemeentecentrum
(Lijtw.) 10.30 ds. Friederich, 7 ds. Veen-
stra. Geref. Kerk 10 dr. v,d. Zwaan. Ge
ref. Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilder
school) 9.30 en 4.30 kand. Kramer. Ned.
Geref. Kerk (Gem.centrum) 8.45 ds. M.
de Jong, 4 ds. De Lange. Van Wijckers-
looth 4 ds. D. Kruyt. Endegeest 10 pater
Boshouwers. Volle-evangeliegem.
(Gem.centrum) 4. Rk Kerk Will.kerk zat.
7, zo. 9 en 10.30, ma. 10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte. Geref. K.
9.30 ds. Volkers, Amstelveen, 6.30 ds.
Stolk, Aalsmeer. Remonstr. Gem. 10 ds.
Went. Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.30,
ma. 10.
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11, ma. 10; Pe
trus-B. zat. 7, zo. en ma. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. v.d. Kamp, openb. belijdenis, 7 ds. L.
Terlouw. Chr. Geref. K. 9.30 leesdienst,
2.15 ds. Bouw, ma. 9 leesdienst.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Wagter, 5 ds. v. Niel, ma.
9.30 ds. Wagter; Bethelkerk 9.30 ds. v.
Niel. Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Czi-
ria, 5 ds. Ribberink; Imm.kerk 9 en 10.3C
ds. Baayen, 5 ds. Cziria, ma. 9.30 hr.
Goedhart, Nieuwkoop; Mar.kerk 9.30
ds. Ribberink, 5 ds. Baayen. Camping
'Koningshof 10 hr. V. van Heusden,
Dordrecht. Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15
ds. Grutter. Chr. Geref. K. 9.30 en 5 en
ma. 9 ds. v. Sorge. Evang. Christengem.
(aula mavo) 10 ds. Woudenberg, Dor
drecht Rk Kerk zie Katwijk aan den
Rijn.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en fo.30
ds. Germans, 7 hr. De Ridder. Geref.
Kerk 9.30 ds. Baas. Chr. Geref. K. 10 en 7
ds. Aarnoudse. Ned. Prot. Bond (Jul-
.laan 17) 10 mevr. ds. Bosman. Rk Kerk
11. r
10.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 ds. Stam,
belijdenis, 6.30 ds. Cazander, Oude Ton-
ge, ma. 9.30 ds. Haverkamp, Vianen. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. Broer, 6.30 ds. v.d.
Kooi. Rk Kerk Aardam zat. 7, zo. 9 en 12,
ma. 9; kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en
11.30, ma. 9.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 ds.
Vermeulen, 6.30 ds. Zevenbergen,
Vlaardingen, ma. 9.30 ds. Donkersloot,
Hoek van Holland. Geref. Kerk 9.30 en
6.30 ds. Oegema, ma. zie herv. gemeen
te. Geref. K. Vrijg. 9.30 leesdienst, 4 ds.
Heida.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Blanken; De Ontmoeting
(Noordhofland) 9.30 d6. De Zwart. Hulp
en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Verheule.
Herv. evang. op geref. grondslag (Lucas-
college, Beeth.laan) 9.30 ds. Koorevaar,
R.dam, 4 ds. v.d. Kraan, Bleskensgraaf,
ma. 9.30 ds. G. H. van Kooten. Geref.
Kerk 10 ds. De Zeeuw, 7 ds. De Zwart.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 8.30 ds.
Houtman, 3 ds. Grutter. Rk Kerk Laur-
.kerk zat. 7, zo. en ma. 11; M. Godskerk.
zat. 7, zo. 9.45, ma. 9.30. Kerk van Enge
land (British school in The Netherlands,
J. v. Hooflaan 3) 10.15 anglicaanse
dienst.
WADDINXVEEN: Herv. Gem. Brugk.,
9.30 prof. Graafland, 5 ds. Kunz, ma. 9
ds. Roetman; Hoeksteen 9.30 ds. Roet-
man, 6.30 ds. Goossen, Bethelk. 9.30 ds.
Goossen, 5 kand. Plaisier, O.geest;
Imm.kerk 9.30 ds. Hulst, 7 ds. Onstein,
A.dam. Geref. Kerk Kruisk. 9.30 dr.
Bakker, O.geest, 5 hr. A. van Veen; Ont
m.kerk 9.30 ds. Bongers. Remonstr.
Gem. 10 ds. Paardekooper, A.dam.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4.30 ds. A. J. de Jong, Lei
den; Kievietk. 10 dr. v. Bruggen en dr.
v.d. Kamp ('Samen op weg'); Messiask.
10 ds. v. Waasbergen; Dorpscentrum
9.30 kand. v. Dis. Geref. Kerk Zyllaan 10
ds. v.d. Woude, 7 ds. Huisman. Ned.
Prot. Bond (Kerkdam) 10.30 drs. M.
Roos.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Vlasblom, Boskoop, 6.30 ds. Aalders,
gez. dienst, ma. 9.30 ds. Eijsenga,
Zw.dam. Geref. Kerk 9.30 ds. Aalders,
6.30 zie herv. gemeente. Rk Kerk zat. 7,
zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9.30 hr. De
Haan, 7 zie geref. kerk. Geref. Kerk 9 30
ds. Rang, 7 hr. Schreuder, gez. dienst.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
Wolthaus. Rk Kerk St. Jan zat. 7.30, zo.
en ma. 9.30; Chr. Dienaark. zat. 7, zo en
ma. 10; Meerburgkerk H. Rijndijk zat 7,
zo. 9.30 en 11, ma. 9.30.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 9.30 ds.
Eijsenga, 6.30 ds. Kielder, Vianen. Ge
ref. Kerk 9.30 ds. v.d. Berg, Bodegraven,
6.30 ds. G. de Jong, Boskoop. Remonstr.
Gem. 10 ds. Thieme.
