op reis naar VS
Werkloosheid is verder gedaald
Coberco: bonden
eisen onmogelijke
Kwartaalwinst Unilever kwart hoger
Maatregel Pan Am en TWA:
Onrust in België door
stakingen mijnwerkers
Japan kan val van
dollar niet stuiten
Benzine
wordt weer
twee cent
duurder
Spinazie weer in trek
Saatchi grootste na
nieuwe reclamefusie
artfiarerJSMs
AUTOMATEN MET
CHEF-KOK OPLEIDING
DINSDAG 13 MEI 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
SCHIPHOL (ANP) - De Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen Pan Am en TWA bren
gen iedere passagier die van Schiphol naar een van hun bestemmingen in de Verenigde
Staten vertrekt vijf Amerikaanse dollar in rekening voor wat wordt genoemd een veilig
heidsheffing. Ook voor de vluchten vanuit de Verenigde Staten naar Europa moet vijf
dollar worden betaald. De maatregel is al op 25 april ingegaan. Dit is gisteren van de zijde
van de maatschappijen bevestigd.
BRUSSEL - In de Belgische mijn
streek is het gisteren en de afgelo-,
pen nacht tot hevige ongeregeldhe
den gekomen tussen de politie en
stakende mijnwerkers. Dat ge
beurde nadat veel mijnwerkers
weigerden het advies van de vak
bonden op te volgen om weer aan
het werk te gaan. Gisteravond be
sloten de bonden de wilde sta
kingsacties niet te erkennen.
Het is al wekenlang onrustig in
de mijnstreek rond Genk in Bel
gisch Limburg. De mijnwerkers
vrezen sluiting van een of meerde
re mijnen en verlies van de werk
gelegenheid voor bijna 4000 men
sen. De Belgische regering heeft
nog stéeds geen uitsluitsel gegeven
over de toekomst van de Kempi-
sche Steenkoolmijnen (KS).
Twee weken geleden riepen de
grote christelijke en socialistische
bonden (ACV en ABW) een sta
king uit, nadat al diverse malen
wilde stakingsacties waren ge
weest. Afgelopen zondag echter
besloten de bonden de mijnstaking
af te blazen. Veel mijnwerkers wa
ren het daarmee oneens.
De bonden zeggen dat het ge
sprek van vorige week met pre
mier Martens "voldoende gerust
stellend" is geweest. Daarin heeft
Martens toezeggingen gedaan over
de werkgelegenheid en het voort
bestaan van de mijnen. Die zouden
met financiële steun van de rege
ring zeker nog twee jaar open kun
nen blijven en het aantal ontslagen
zal zoveel mogelijk worden be
perkt.
In Heusden-Zolder, waar de
meeste mijnwerkers niet aan het
werk gingen, werd gistermorgen
vroeg voor de mijningang gevoch
ten tussen politiemensen en mijn
werkers. Dat gebeurde nadat bij
het kantoor van het ACV in Heus-
den de ruiten waren ingegooid. De
mijnwerkers bestormden de poort
van de mijn en gooiden met grote
straatstenen en stukken beton naar
de politie.
In Waterschei demonstreerden
gisteren 500 mijnwerkers en kwam
het tot lichte schermutselingen. In
Beringen werd gedeeltelijk ge
staakt. Alleen in Winterslag en
Eijsden gingen alle mijnwerkers
aan het werk. Voor vandaag werd
een demonstratie by het vak
bondskantoor in Hasselt aange
kondigd. De stakers willen daar
hun stakingsgeld opeisen, dat de
bonden nu weigeren uit te betalen.
Rond Brussel kwam vanmorgen
ook het spoorverkeer voor een
groot deel stil te liggen door een
stakingsactie van het spoorweg
personeel in Charleroi, Ottignies
en het belangrijke station Brussel-
Zuid. De prikacties by de spoorwe
gen zijn vooralsnog 'wild', maar de
vakbonden van overheidsperso
neel hebben voor vrijdag aanstaan
de voor de tweede keer in een
week een massale 24-uursstaking
aangekondigd.
Vorige week dinsdag legden de
werknemers bij onder meer het
openbaar vervoer, de omroep, de
PTT, de vuilophaaldiensten, de
luchtvaart en het onderwijs het
werk al voor een etmaal neer uit
protest tegen de door het kabinet-
Martens voorgenomen bezuinigin
gen in de overheidssector.
De invoering van de veiligheids-
heffing is volgens de directeuren
Nederland van Pan Am en TWA,
Moulijn en Tolenaars, noodzake
lijk geworden omdat de maat
schappijen zich geplaatst zien voor
enorme bedragen die zy moeten
uitgeven aan veiligheidsmaatrege
len na de aanslagen gericht tegen
Amerikaanse burgerluchtvaartui
gen
De veiligheidsheffing wordt ook
op andere Europese luchthavens
berekend. Op verschillende Euro
pese luchthavens moeten de Ame
rikaanse maatschappijen zelf de
kosten van apparatuur betalen
waarmee passagiers worden ge
controleerd op wapens. Ook wordt
de maatschappijen op sommige
Europese vliegvelden de kosten in
rekening gebracht die de politie
diensten maken voor de extra vei
ligheidsmaatregelen die noodzake
lijk worden geacht. "Met deze vei
ligheidsmaatregelen zijn inmid
dels astronomische bedragen ge
moeid", aldus TWA-directeur Ne
derland Tolenaars.
Op Schiphol zyn het alleen de af-
handelingskosten die voor de bei
de maatschappijen als gevolg van
de verhoogde veiligheidsmaatrege
len zijn toegenomen. De appara
tuur die voor de controle van de
passagiers wordt gebruikt is eigen
dom van de NV Luchthaven
Schiphol en de inmiddels zeer uit
gebreide controle van alle ruim- en
handbagage van de passagiers ge
schiedt door de Rijkspolitie Dienst
Luchtvaart. De kosten daarvan
worden niet op de maatschappijen
verhaald.
Volgens directeur Nederland
Moulijn van Pan Am overwegen
ook andere Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijen die op Euro
pa vliegen de invoering van een
veiligheidsheffing. Op Schiphol
vliegen geen andere Amerikaanse
luchtvaartmaatschappijen dan Pan
Am en TWA met geregelde passa-
giersvluchten. Geen van de andere
luchtvaartmaatschappijen die lijn
en chartervluchten tussen Schip
hol en bestemmingen in de VS uit
voeren hebben tot op heden veilig
heidsheffingen ingevoerd. De
Rijksluchtvaartdienst heeft toe
stemming voor deze heffing gege
ven.
Zowel Moulijn als Tolenaars zei
niet te verwachten dat met het in
voeren van de douaneheffing de
maatschappijheffing zal verdwij
nen. De vijf dollar die de douane
vraagt komt in de Amerikaanse
schatkist. "Onze heffingen zijn be
doeld om de sterk gestegen kosten
voor de verscherpte veiligheids
maatregelen die wy niet vergoed
krijgen op te vangen", aldus de bei
de directeuren.
TOKIO (AP/Rtr) - De koers
dollar is voor het eerst in de ge
schiedenis onder de door Japan ge
vreesde grens van 160 yen geko-
dollar met 15,65 yen gezakt. Sinds
september vorig jaar bedroeg de
daling ruim 30 procent. Daardoor
zijn Japanse produkten aanzienlijk
Valutahandelaren verwacht- duurder geworden in de Verenigde
ten dat de koersval zich versneld Staten, hetgeen een forse aderla-
zal voortzetten, hoewel minister tinS voor de Japanse export met
Noboro Takeshita gisteren tijdens »ch meebrengt. Takeshita zei dat
een persconferentie aankondigde een stabiele markt het belangryk-
dat Japan zonodig dollars op grote ste van alles is' en dat hij alle r
schaal zal opkopen om de koers
weer op te stuwen. Hij gaf niet aan
op welk niveau de Japanse rege
ring de dollarkoers ten opzichte
van de yen wil stabiliseren.
In de afgelopen 14 dagen is de
NOORDPOLDERZIJL - Groningen is de eerste provincie waar alle dijken op deltahoogte zullen zijn gebracht.
Minister Smit (verkeer) maakte dat gisteravond bekend bij de symbolische voltooiing van de zeedijkverhoging
in Noordpolderzijl in Noord-Groningen. Zij onthulde daar een plaquette. (foto anpi
ROTTERDAM (ANP) - De prijzen
voor super- en normale benzine
gaan met ingang van morgen met
twee cent per liter omhoog. Diesel
zakt twee cent in prijs. De prijsve-
randeringen zyn een gevolg van de
ontwikkeling van de internationale
produktnoteringen en de dollar
koers. Dit is gisteren in Rotterdam
bekend gemaakt.
De meest voorkomende prijzen
aan de zelftankpomp zijn voor een
liter super 149 cent en .voor nor
maal 144 cent De literprijs voor
diesel aan de zelftankpomp komt
op 84,8 cent.
Het is de tweede keer binnen een
week tyd dat de prijzen voor super-
en normale benzine met twee cent
worden verhoogd nadat de prijzen
eind vorig jaar en in de eerste drie
maanden van dit jaar alleen maar
omlaag gingen. Diesel is dit jaar
nog niet in prijs gestegen. Voor de
ze brandstof werd vorige week ook
een prijsverlaging (met één cent)
aangekondigd.
President
Israëlische
bank moet
aftreden
TEL AVIV (AP) - Ernst Japhst,
president-directeur van Israëls
grootste bank, heeft zondagavond
onder protest ontslag genomen na
dat hij en andere vooraanstaande
bankiers door een officiële onder
zoekscommissie verantwoordelijk
waren1 gesteld voor de Israëlische
beurskrach van oktober 1983,
waarby beleggers voor naar schat
ting twee miljard dollar gedupeerd
werden.
Japhet is als president van de
Bank Leumi opgevolgd door de
farmaceutische magnaat EU Hur-
vitz.
Japhet is de tweede topbankier
die op grond van het 13 maanden
durende onderzoek is afgetreden.
In het rapport is ook aangedrongen
op het ontslag van de gouverneur
van de centrale bank en twee ande
re bankdirecteuren. Volgens het
rapport waren zy verantwoordelijk
voor manipulaties van de aande
lenkoersen, waardoor de effecten
handel in okober '83 instortte.
Airbussen
De Jordaanse luchtvaartmaat
schappij Alia heeft bij Airbus In
dustrie zes A310-300 en zes A320
vliegtuigen besteld. Dat heeft Air
bus gisteren bekendgemaakt. Alia
heeft verder een optie genomen
op nog zeven toestellen. De Jor
daanse maatschappij is de eerste
in het Midden-Oosten die de Euro
pese verkeersvliegtuigen heeft
besteld. De levering van de toe
stellen begint in 1987 en zal tot
1990 duren.
Mulder
Mulder Boskoop sluit niet uit
dat de nettowinst in 1986 lager zal
zijn dan in 1985. Wat er met het
bedrijfsresultaat gebeurt is voor
lopig onzeker. Dit schrijft de on
derneming, die rollend materieel
verkoopt, in het jaarverslag. Voor
truckmixers, aldus Mulder, be
staat een beperkte binnenlandse
markt. Derhalve is export voor de
onderneming van essentieel be
lang. De daling van de olieprijs
heeft echter geleid tot uitstel van
opdrachten uit het Midden-Oos
ten.
Bogamij
Bogamij (onroerend goed) ver
wacht dit jaar een nettowinst te
maken die ongeveer net zo groot
zal als die over 1985. De netto
winst was vorig jaar 49 miljoen
gulden tegenover 41,7 miljoen
gulden over 1984. De verkoop
winst steeg vorig jaar van 3,4 tot
12,6 miljoen gulden. Bogamij ver
wacht, dat de toename van de ver-
huurresultaten in ons land dit
jaar versterkt zal doorzetten.
De mogelijkheden van Japan
zijn echter gering. Takeshita gaf
aan dat beleidsaanpassingen tus
sen de grootste industrielanden,
waaronder de Verenigde Staten,
noodzakelijk zijn om de dollar-yen-
koers te stabiliseren. Maar de
voortgaande daling van de dollar DEN HAAG (ANP) - De werkloos-
volgt juist op het uitblijven van een heid is in de maand april verder ge-
concrete overeenkomst tussen de daald. Ten opzichte van maart
deelnemers aan de economische daalde het aantal werklozen met met 7.100,
topconferentie in Tokio, begin de- 27.100 naar 697.900. Die daling
maand, over gezamenlijke actie, deed zich zowel bij mannen (met
23.800) als bij vrouwen (met 3.300)
voor. Deze cijfers heeft het minis
terie van sociale zaken en werkge
legenheid gisteren bekend ge
maakt.
seizoensinvloeden werd verwacht.
Ook na correctie voor het seizoen
daalt de werkloosheid dus en wel
Sindsdien is er sprake van mas
sale, speculatieve verkoop van de
Amerikaanse munt op de interna
tionale valutamarkten. Gebleken is
dat Japan alleen de val van de dol
lar niet effectief kan stuiten. Nog
geen jaar geleden besloten de c
In april telde ons land 453.300
Minister Takeshita
trale banken van vijf grote indus- werkloze mannen en 244.600 werk-
trielanden nog tot een gezamenlijk loze vrouwen,
ingrijpen om de dollarkoers te
doen dalen en zo het Amerikaanse Het aantrekken van seizoensacti-
handelstekort te helpen terugdrin- viteiten in sectoren als de land-
gen. bouw en bouwnijverheid doet ge-
In Amsterdam lag de dollar van- woonlyk de werkloosheid in de
morgen op ongeveer 2,44 gulden, maand april dalen. De daling nu is
ruim een cent lager dan vrijdag. echter groter dan op basis van de
Die ontwikkeling komt geheel
voor rekening van mannen (min
8.000), de voor seizoen gecorrigeer
de werkloosheid van vrouwen
stijgt iets (plus 900). Het totaal aan
tal werklozen, voor zeizoen gecor
rigeerd bedroeg in april 723.000,
van wie 462.700 mannen en 260.300
voorgaande maanden draagt de de voor seizoen gecorrigeerde
gunstige ontwikkeling van het aan- werkloosheid van jongeren onder
tal werkloze bouwvakkers in grote de 23 jaar zowel bij_mannen als
mate hieraan bij. De werkloosheid
van mensen met meer op de dien
stensector gerichte beroepen is in
april iets toegenomen. In die sector
werken veel vrouwen, vandaar ook
dat de daling van de werkloosheid
zich alleen bij mannen voordoet.
Naar leeftijd bezien valt op dat
gedaald. Per provincie
zijn er naar verhouding grote ver
schillen te constateren. Aan de ene
kant daalde de werkloosheid in
Drenthe en Noord-Brabant (met 3
procent). Aan de andere kant steeg
de werkloosheid en wel in Noord-
Holland.
Het aantal bij de arbeidsbureaus
geregistreerde vacatures steeg in
met 1.900 ten opzichte van maart.
De daling van de voor seizoen ge
corrigeerde werkloosheid zet zich
in april dus ook voort. Net zoals in
ZUTPHEN (GPD/ANP) - De zui-
velwerkgevers zullen de bonden in
hun cao-eisen geen duimbreed
meer toegeven. Dit zei werkgevers-
onderhandelaar mr. R. L. M. Mat-
theussens, directeur van het Oost
nederlandse zuivelconcern Cober-
co. „De minimumeisen die de bon
den hebben gesteld, zijn dermate
hoog dat er niet aan tegemoet te
komen valt", zei hy.
Tot nu toe hebben partijen el
kaar niet uitgenodigd voor een ge- vatten, mogen de bonden weer sta-
sprek na de uitspraak in kort ge- kingen organiseren, zij het op be
ding, waarbij de stakingen in de perkte schaal
zuivel vanwege de milieuoverlast Verwijzend
recent. Voor Coberco, met 21 fa-
rieken en ruim 2700 werknemers,
ou het inwilligen van die eisen
de ontwikkelin- drie tot vijf miljoen extra kosten
werden verboden door de presi- gen bij Coberco, dat gisteren zijn met zich mee brengen. En dat, al-
dent van de Utrechtse rechtbank, jaarverslag presenteerde, zei Mat- dus Mattheussens, terwijl de coö-
De rechter gelastte anderhalve theussens dat de zuivelindustrie peratie kampt met een dalende
week geleden een afkoelingsperio
de, die morgen ten einde loopt. Als
onmogelijk i
i de bond tegemoet kan komen.
directie een daling van het perso
neelsbestand met nog eens 100,
waarbij overigens geen gedwon
gen ontslagen zullen vallen. De zui-
vercoöperatie verwacht dat de
melkprijs, door lagere dollarkoers,
de superheffing en een nog steeds
dalende afzet van zuivelprodukten,
dit jaar zeker twee cent per liter la
ger zal uitvallen. Vorig jaar kregen
de 12.000 leden van Coberco onge
veer 78 cent voor een liter melk.
Zeer tevreden toonde Coberco
zich over de samenwerking met de
ministeries van landbouw en WVC,
waardoor na de Russische kerrf-
ramp alle aangevoerde melk op
radioactieve straling kon worden
gemeten. In de aangevoerde melk
werd gedurende enkele dagen een
kleine verhoogde straling geme
ten, die verwerking van de melk
niet in de weg stond.
de werkgevers dan geen poging Volgens Mattheussens vragen de by Coberco vorig jaar al 316 banen
hebben gedaan het overleg te her- bonden aan loonruimte 8 tot 10 verdwenen. Dit jaar verwacht de
BEMMEL/ZEVENAAR (GPD/ANP) - Op veilingen in Bemmel en Zeve
naar heerste gisteren grote verbazing over de hoge prijzen die werden
genoteerd voor de bladgroente spinazie. Hoewel deze groente pas een dag
weer geveild mocht worden, was er toch een enorme belangstelling voor.
De indruk bestaat dat de vraag van het publiek naar verse groenten
weer op eeb normaal peil is gekomen. Ook de verkoop van groenten in
blik, glas of uit de diepvries leek gisteren weer normaal te verlopen, na
een hausse in de verkoop uit angst voor radio-activiteit van verse groente.
LONDEN (UPI) - Het Britse recla- gemaakt van 55 mihoen dollar (140
mebureau Saatchi and Saatchi miljoen gulden),
neemt de Amerikaanse concurrent
Ted Bates Worldwide Incoporated no c.
kUp opnvanecnVfdernTar e'"n eer" Saatchi volgt op een andere specta-
met eerfcfmzet
J UUUU UltCUldUt
kt Berbach Group en Needham Har
per Worldwide. Deze groep is nu
door Saatchi-Bates van de eerste
plaats verdrongen.
Door de fusie zyn ook de recla
mebelangen van twee
ROTTERDAM (ANP) - Unilever zienlijk gunstiger saldo van rente- Brooke Bond
baten en rentelasten en een lagere
belastingdruk. Uitgedrukt in pon-
477 miljoen gulden, 25 procent den sterling ging de kwartaalwinst
meer dan de 383 miljoen gulden in met 28 procent omhoog en in dol-
hetzelfde tydvak van 1985, zo heeft lars met 31 procent,
het voedings-en wasmiddelencon
cern gisteren bekendgemaakt. De Unilever wijst erop dat de resul-
winst per aandeel steeg van 6,81 tot taten in het eerste kwartaal van
8,50 gulden. 1985 relatief hoog waren omdat de-
Als voornaamste oorzaken van ze werden beïnvloed door twee
de winststijging noemt Unilever gunstige factoren. Ten eerste wa-
betere marges in Europa, een aan- ren de resultaten van de Britse
het vierde kwar
taal van 1984 erin opgenomen, ten
tweede zat de winst op de verkoop
van een minderheidsdeelneming
in een Franse onderneming erin.
De omzet daalde van 17,3 miljard
gulden naar ruim 15 miljard gul
den. Ongeveer de helft van die da
ling is toe te schrijven aan het extra
kwartaal van Brooke Bond in 1985. -
De rest is het gevolg van verkoop
van bedrijven en lagere verkoop
prijzen van produkten. De verkoop
i hoeveelheid gemeten iets
ADVERTENTIE
De kantinette:
Een geïntegreerde automatenwand met koffie-, blikjes-, snack- en
gekoelde maaltijdautomaten, inclusief magnetronoven. Op zoek naar zo'n
automatenwand? Stel 'm met onze adviseurs zelf samen.
Zo hebt u in compacte vorm de beschikking over een bijna volledige
kantine; wij zorgen ook voor de dagelijkse service en bevoorrading van de
apparatuur. Vooral in economisch opzicht is de kantinette een aantrekkelijk
systeem voor bedrijven en instellingen vanaf 25 man personeel.
Mogen wij u dat eens voorrekenen bij een kopje koffie?
automatic Heiland
25 JAAR KOMPLEET IN AUTOMATEN, PRODUKTEN EN SERVICE
toe.
De bedrijfswinst in Europa ging
met 7 procent omhoog van 509 mil
joen gulden naar 546 miljoen gul
den. De omzet daalde hier van 11,5
miljard tot 9,4 miljard gulden. De
winsten van de levensmiddelenbe-
drijven waren beter, in het bijzon
der van eetbare vetten en thee. Een
uitzondering vormde de diepvries-
sector. Bij de groepen wasmidde
len-en toiletartikelen nam de winst
aanzienlijk toe, aldus Unilever.
In Noord-Amerika verminderde
het verlies van 81 miljoen tot 53
miljoen gulden. De verkopen be
droegen 2.609 miljoen tegen 2.621
miljoen gulden in het voorgaande
jaar. het verlies in Amerika werd
veroorzaakt door aanhoudende in
vesteringen ter versterking van de
marktposiie, vooral in de wasmid
delendivisie van Lever Brothers.
De winst van de overige bedrijven
van Unilever in Noord-Amerika
toonde weinig verandering.
De resultaten buiten Europa en
Noord-Amerika zyn gelijk geble
ven. Lagere prijzen van thee en eet
bare oliën drukten de winst van de
plantages. Het aandeel in de winst
van geassiocieerde maatschappij
en ging omhoog van 40 miljoen
naar 66 miljoen gulden. Die stij
ging is vooral afkomstig uit Nigeria
en van met Brooke Bond verbon
den maatschappijen.
i Saatchi bekendgemaakt.
Saatchi betaalt de belangheb
benden in Bates nu 400 miljoen
dollar en zal in 1988 nog eens 55
miljoen dollar betalen aan de twee
honderd belangrijkste aandeelhou-
bureau heeft 7000 mensen in (D A iél, coleate Het is
dienst. Tot de klantenkring mag n et 'lütKalSen dat éln van dê
het bedrijven rekenen als Procter ™et zeeofahnkanten oo zoek eaat
and Gamble, IBM, Gillette, Exxon. ec'n andor ri cla3ureao
Heinz, Citicorp, Johnson and "aar een ander reclamebureau.
Johnson en British Airways.
Ted Bates is het op twee na
grootste bureau ter wereld. Tot de
klanten van Bates behoren onder
andere Mars, General Foods, RJR
Nabisco, Prudential Assurance en
General Food. Bates zal onder ei-
gen naam blijven werken. Bates,
dat in 1940 werd opgericht, is ge- AMSTERDAM (ANP) - Op de Amster-
heel in het bezit van zyn werkne- damse effectenbeurs werden veel aan-
mers en heeft over het afgelopen- de'en ,a*er verhandeld. Wall Street
boekiaar een winst voor helastin? had Reen aan,eidin* voor deze ontwik-
boekjaar een winst voor belasting kelinff gegevrn en ook de do„arkoers
Saf weinig reden tot ongerustheid. Als
belangrijke oorzaak van de zwakke
stemming werd de voortgaande ren
testijging gezien, die vandaag gestalte
kreeg in afkalvende obllgatiekoersen.
Beursoverzicht
De woningbouwverenigingen
(14.500 werknemers) en de vakbon
den hervatten vrijdag de cao-on
derhandelingen. Deze besprekin
gen waren eerder vastgelopen op
de weigering van werkgeverszijde
om verdergaande arbeidstijdver
korting in te voeren. De overkoe
pelende werkgeversorganisaties,
de Nationale Woningraad en het
Nationaal Christelijk Instituut
voor Volkshuisvesting, hebben
zich nu toch bereid verklaard om
verdergaande atv te bespreken. De
bonden zetten hun acties voort tot
dat er een aanvaardbaar cao-ak-
t, aldus bes
i de Bouw- en hout-
Bij de staatsleningen kwamen verlie
zen tot een volle punt voor en de 6,25
procent staatslening, waarop vandaag
Op de aandelenmarkt verloor Akzo
ruim f 2 op f 151 en Hoogovens f 2,70 op
f 98,50. De financiële waarden lagen
ook flauw. ABN verioor f 7 op f 540 en
Amrobank zakte f 1 tot f 94,80. De ver
zekeraars lagen in iets mindere mate
aangeboden. Zeer zwak in de markt
