795
69
Onzekerheden bij
koninklijk bezoek
Spar Voor Vers!
SPAR
Kampeerboeren hekelen
hetze campingeigenaars
Alfa 33. Echte klasse
blijft bescheiden.
Beatrix en Claus naar Noorwegen
Magere
Varkenslappen
Vers Gesneden
Rode Kool
PAGINA 6
MAANDAG 12 MEI 1986
Achtergrond
Olav V, Haakon en Maud, en zijn
in 1954 overleden vrouw Martha,
is een van de onderdelen.
Contra-prestatie
Verder omvat het programma
een staatsbanket en een contra
prestatie. Ook dat laatste is lang
zamerhand een traditie. In Noor
wegen geven leerlingen van het
Koninklijk Conservatorium in
Den Haag een voorpremière van
de produktie 'Erasmus en mu
ziek'. Deze zal zijn première bele
ven op het Holland Festival Ou
de Muziek dat van 29 augustus
tot 7 september in Utrecht zal
worden gehouden. De produktie
omvat een aantal werken uit de
tijd van de Nederlandse huma
nist Erasmus (1469-1536). Tussen
en tijdens de muziekstukken
worden korte scènes gespeeld,
waarin uitspraken van Erasmus
aan de orde komen. Zijn kritiek
op de wereldlijke èn op de kerke
lijke muziek, de gang van zaken
in de kerk en de maatschappij in
de 16e eeuw zullen op de tweede
dag van het staatsbezoek in het
Noorse Nationaal Theater
weerklinken.
Hoewel koningin en prins ook
een bezoek brengen aan het
Noorse kankerinstituut, het Ra
dium Hospitaal (een van de be
kendste ter wereld), er over
stadsplanning wordt gepraat en
over olie, is het programma toch
tamelijk stijf. Dit heeft te maken
met het feit dat Noorwegen van
alle Europese monarchieën het
strengste protocol heeft.
Weliswaar kent Oslo de voor
Nederlandse begrippen onge
kende situatie dat het publiek
gewoon in de tuinen rondom het
Koninklijk Paleis kan lopen en
bij de hoofdingang een schild
wacht - met geweer losjes over
de schouder - slechts naar je le
gitimatie vraagt, maar de wijze
waarop men omgaat met de
Noorse koninklijke familie, is tot
in detail geregeld.
Ook gelden er strenge regels
voor het gedrag van leden van
het koninklijk gezin zelf. Zo ver
loren de beide zusters van de
huidige kroonprins Harald, prin
ses Ragnild en prinses Astrid, de
titel 'koninklijke hoogheid' toen
zij trouwden met een burger. In
Noorwegen kan de troon ook
niet worden geërfd door een
vrouw, noch is erfopvolging in
vrouwelijke lijn mogelijk.
Jongste monarchie
De Noorse monarchie is de
jongste van Europa. Tot 1905 was
Noorwegen in een personele
unie verenigd met het koninkrijk
Zweden. Maar op 17 juni van dat
jaar verklaarde het Noorse parle
ment de band met Zweden voor
verbroken. Toch wilde het land
een monarchie blijven met als
voornaamste argument dat
Noorwegen als onafhankelijke
natie op het gebied van buiten
landse politieke contacten met
de overige Europese vorsten no
dig had. Royalty vormde in het
begin van deze eeuw nog een po
litieke factor van jewelste. Met
een overweldigende meerder
heid werd de Deense prins Karei
door middel van een volksstem
ming tot koning gekozen. Hy
koos de naam Haakon VII, daar
mee een historische rechte lijn
vormend met de laatste Noorse
koning, Haakon VI, die aan het
eind van de 13e eeuw overleed.
Haakon VII regeerde tot 1957
en werd opgevolgd door zijn
zoon Olav V. De nu 82-jarige
Olav (die getrouwd was met de
Zweedse prinses Martha, die in
1954 overleed) heeft drie kinde
ren, zijn enige zoon Harald is de
kroonprins en neemt nu al veel
taken voor zijn vader waar. De
toekomst van de Noorse monar
chie hing in 1968 enige maanden
aan een zijden draadje. Harald
besloot te trouwen met het Oslo-
se burgermeisje Sonja Harald-
sen, die hij in Oxford had ont
moet en met wie hy al negen jaar
een nauwe relatie onderhield.
Haralds voorgenomen huwelijk
leidde tot heftige discussies in
Noorwegen. Na uitvoerige con
sultaties met regering en parle
ment werd de verloving van het
tweetal toch aangekondigd. Ha
rald en Soiya trouwden in augus
tus 1968.
Harald, die ooit zei: 'Of ik
trouw met Soiya of ik trouw
nooit', heeft twee kinderen. De
nu 15-jarige Martha Louise en de
12-jarige kroonprins Haakon
Magnus. De geboorte van Haak
on zorgde er ook voor dat de erf
opvolging binnen de Noorse mo
narchie verzekerd is. Een monar
chie overigens die in het geheel
niet ter discussie staat. Of zoals
de Noorse Rijksvoorlichtings
dienst het zo mooi zegt: „Een
monarchie die een waardig ge
drag koppelt aan een eenvoudige
levensstijl, biedt een praktische
oplossing voor een reeks van for
mele problemen en vragen die te
maken hebben met representatie
op nationaal en internationaal ni
veau".
gingsmaatregelen had verwor
pen. Het ging om een pakket ter
waarde van 750 miljoen gulden
in de begroting. Volgens de rege
ring was dat nodig om de daling
van de olieprijzen op te vangen.
Dank zij zijn olie verkeerde
Noorwegen jarenlang in de gun
stige positie dat het een financie
ringsoverschot had. Maar een da
ling van de olie-inkomsten met
zeker tien procent (zoals wordt
berekend), zal leiden tot een fi
nancieringstekort.
Opdracht
Mevrouw Gro Harlem Brundt-
land kreeg na de val de regering
de opdracht tot het vormen van
een minderheidsregering De lei
der van de socialistische Arbei
derspartij stond bepaald niet te
trappelen om in deze voor Noor
wegen economisch moeilijke tij
den de zaak te bestieren. Zij kan
maximaal rekenen op 77 zetels in
het parlement, het Storting. De
overige 78 zetels van de 157 die
het Storting groot is, zijn voor de
i: mevrouw Gro Harlem
(foto EPA)
centrum-rechtse coalitie van de
afgetreden conservatieve pre
mier Kaare Willoch. Tussentijdse
verkiezingen zijn volgens de
Noorse grondwet niet mogelijk,
die worden pas weer in 1989 ge
houden.
Onzekere tijden dus op poli
tiek gebied, maar het program
ma van het staatsbezoek dat ko
ningin Beatrix en prins Claus
aan Noorwegen brengen, staat al
zo vast als een huis. Noorwegen
is geen onbekend gebied voor de
Nederlandse koninklijke familie.
Koningin Wilhelmina vond het
land haar meest ideale vakantie
oord, ook Juliana ging er als
prinses geregeld op vakantie en
ook Beatrix en Claus zyn er di
verse keren geweest.
Er zitten veel ceremoniële ele
menten in het programma van
dit staatsbezoek. Een kransleg-
ging by het Oorlogsmonument
in het uit de veertiende eeuw da
terende Fort Akershus en het
leggen van een graftak op de gra
ven van de ouders van koning
DEN HAAG - Het bezoek mag dan als 'traditioneel' worden omschreven, nog nim
mer in de traditie van de staatsbezoeken heeft zich een situatie voorgedaan als
waarmee koningin Beatrix en prins Claus eind vorige week met het oog op hun
bezoek aan Noorwegen - morgen, woensdag en donderdag - werden geconfronteerd.
Wie de leden van de Noorse regering waren die het koninklijk paar zouden verwel
komen, was vorige week nog volstrekt onbekend. Alleen de premier die de koningin
zou begroeten, had zich al min of meer geïdentificeerd: mevrouw Gro Harlem
Brundtland, leider van de Noorse Arbeiderspartij. Maar wie de overige zeventien
ministersposten zouden bezetten, was nog duister.
Koningin Olav V (tweede van links), zijn echtgenote, zijn zoon
Harald (rechtsj en diens vrouw Sonja op een oude staatsiefoto.
Zo wist prins Claus vorige week
nog niet met wie hij woensdag
ochtend, de tweede dag van het
staatsbezoek, een gesprek zou
hebben over ontwikkelingssa
menwerking. Minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) tast
te nog in het duister wie zijn
partner zou zijn bij het 'uiterst
nuttige en hartelijke gesprek' dat
een vast onderdeel van een
staatsbezoek is. En minister Van
Aardenne (economische zaken)
houdt donderdag dan wel een le
zing op het Noors-Nederlandse
symposium over 'Olie en ener
gie' (dat door prins Claus met
een toespraak wordt geopend),
maar zyn rede zal in ieder geval
niet worden gevolgd door een
van Kare Kristiansen, minister
van olie en energie, want die is
inmiddels afgetreden.
De centrum-rechtse regering
die Noorwegen sinds zeven
maanden regeerde, bood vrijdag
2 mei haar ontslag aan Koning
Olav V aan. Het kabinet sneuvel
de, nadat het parlement met een
meerderheid van één stem een
pakket economische bezuini
ARNHEM (GPD) - De ruim dui
zend kampeerboeren van de
stichting Vrije Recreatie be
schuldigen de organisatie van
Recreatie-ondernemers Neder
land (Recron) van een al maan
den durende hetze tegen de
stichting. In gespierde taal be
ticht zy de in Arnhem zetelende
organisatie van een kinderachti
ge en gefrustreerde opstelling
ten aanzien van het kamperen bij
de boer. De Recron dwarsboomt,
zo vindt de stichting, deze nu
ruim 15 jaar oude vorm van re-
Volgens voorzitter Willem van
den Berg van de stichting Vrye
Recreatie beschouwt de Recron
het kamperen by de boer als val
se concurrentie ten opzichte van
andere recreatie-ondernemers.
De stichting boekte het afgelo
pen jaar weer een winst van
45.000 overnachtingen en kwam
daarmee in totaal op 225.000
overnachtingen. En voor het ko
mende seizoen verwachten de
kampeerboeren een verdubbe
ling van deze stijging.
"En intussen loopt de Recron
maar te zieken", aldus Van den
Berg. "Alles en iedereen krijgt de
schuld van het commercieel
slechte seizoen vorig jaar en het
slechte begin van dit jaar. Eerst
was het minister Braks met zijn
ontwerp-recreatiewet. Toen de
kampeerboeren en daarna het
Braks wil een verruiming van 5
naar 10 kampeerplaatsen per
boerenerf en verder vereenvou
diging van de wet op de open
luchtrecreatie. De stichting
juicht dat uiteraard van harte
toe. "Want die wet is er niet al
leen voor de ondernemer, maar
juist en vooral voor de recreant",
tekent Van den Berg hierbij aan.
"En daar staan wij voor. Wat de
kampeerboeren te bieden heb
ben, is uniek. Zij brengen het
platteland tot in de tent, waarbij
rust en ruimte en niet te vergeten
de betaalbaarheid voorop staan".
Slachtoffer
De stichting vindt dat de Re
cron in plaats van te griepen, de
h^nd maar eens in eigen boezem
moet steken. Zij zegt te hebben
gewaarschuwd voor het uit de
pan rijzen van de pryzen toen de
prijsbeschikking op de kampeer-
tarieven werd opgeheven. "Uit
eindelijk zijn de leden van de Re
cron daar het slachtoffer van ge
worden. Niet de kampeerder.
Die weet de weg en kent de
spraak en komt uiteindelijk bij
ons terecht", glimlacht de voor
zitter fijntjes.
De Recron gedraagt zich nu
volgens Vrije Recreatie na 15 jaar
knokken tegen het kamperen bij
de boer als de grote verliezer, die
niet tegen haar verlies kan. "Kin
derachtig dus", concludeert Van
den Berg, die hoopt dat de over
heid de oren niet laat hangen
naar, zoals hij zegt, 'enkele kre
ten van commerciële recreatie
ondernemers'. Zij moet, zo vindt
ihy, een actief vrijetijdsbeleid
voeren, dat is gericht op betaal
baarheid.
Recron-woordvoerder Taan-
man zegt gewend te zijn aan uit
latingen 'recht voor z'n raap', zo
als gebezigd door Van den Berg.
"Alleen gebruikt hij op bijna de
magogische wijze onjuiste infor
matie om ons te bestrijden. En
dat, terwijl wij helemaal niet te
gen het kamperen bij de boer
zijn. Integendeel. Wij zijn als Re
cron daar van harte voorstander
van. Zij het met mate".
De Recron-woordvoerder te
kent hierbij aan, dat de organisa
tie namelijk moeite heeft met de
verdubbeling van het aantal
kampeerplaatsen per boerenerf.
"Daar zit uiteraard een stukje le
gitiem eigenbelang bii. Want die
verdubbeling kost de recreatie
ondernemer, wiens belangen wy
behartigen, klanten".
Verder stelt de Recron zich op
het standpunt, dat met de ver
dubbeling van de kampeercapa-
citeit bij de boer het landschap
geen plezier wordt gedaan. Daar
in staat zij niet alleen, want de
vereniging van Nederlandse ge
meenten deelt die mening. Even
als bijvoorbeeld de directeur van
de Provinciale Planologische
Dienst in Zeeland.
Taanman: "Wij stellen ons bo
vendien op het standpunt, dat de
tekortkomingen in de landbouw
politiek niet mogen worden ver
haald op de bestaande kampeer-
bedrijven. Verder komt het ons
als vreemd voor, dat in gebieden
zoals de Veluwe en de Waddenei
landen, waar het natuurschoon
hoog in het vaandel staat ge
schreven, op elk willekeurig erf
zo maar kampeermiddelen mo
gen worden gestald. En dat, ter
wijl kampeerbedrijven met han
den en voeten zijn gebonden om
wille van datzelfde natuur
schoon".
De bestuursraad van de inter
nationale rooms-katholieke vre
desbeweging 'Pax Christi', die
enkele dagen in Vicenza (Italië)
is bijeen geweest, spreekt in een
unaniem aangenomen resolutie
haar afschuw uit over chemische
wapens voor massavernietiging.
Alle regeringen worden opgeroe
pen zich te verzetten tegen 'mo
dernisering van de chemische af
schrikking'.
Het internationale karakter
van 'Pax Christi' wordt sterker,
zo bleek op de vergadering van
de bestuursraad. Waren tot voor
kort voornamelijk Westeuropese
landen en Noord-Amerika by de
beweging aangesloten, nu zijn
ook twee landen uit de Derde
Wereld toegelaten, namelijk
Puerto Rico en de Filippijnen.
Verwacht wordt, dat zich de ko
mende jaren meer landen uit de
Derde Wereld zullen melden.
'Pax Christi' juicht het initia
tief van de Wereldraad van Ker
ken toe om in 1990 een wereld
wijde oecumenische vergadering
te houden over rechtvaardig
heid, vrede en het overleven van
de mensheid. Alle kerken ter we
reld krijgen voor deze conferen
tie te zijner tijd een uitnodiging.
Paus. De paus heeft gisteren
in een preek ter afsluiting van
een vierdaags pastoraal bezoek
in Italië de wereld opgeroepen
tot eenheid, broederlijkheid en
samenwerking. "Daartoe moet
egoïstisch handelen worden in
getoomd en moeten racistische
vooroordelen worden weggeno
men". "Dié leiden tot twee
dracht, agressie en oorlog".
De paus gaf uitdrukking aan
zijn 'heimwee naar de opbouw
van een nieuw Europa als ge
meenschap van mensen die be
sef hebben van hun christelijke
afstamming'. Niet slechts een
geografische samenvoeging van
een aantal naties. "Alle Europea
nen zouden zich moeten bezin
nen op hun christelijke en cultu
rele erfgoed en dat inbrengen in
het reilen en zeilen van het Euro
pese continent". Volgens de
paus heeft dit werelddeel nodig:
een christelijke geest, een
christelijke ziel en een christelijk
ideaal.
Auschwitz. Kardinaal Fran-
ciszek Marcharski, in wiens bis
dom het vroegere concentratie
kamp Auschwitz ligt, verdedigt
in een brief aan de Nationale
Conferentie van Christenen en
Joden in de Verenigde Staten de
vestiging van een Wooster voor
vrouwelijke religieuzen in dit
kamp. (Van joodse kant zijn ern
stige bezwaren tegen dit plan in
gebracht; men vindt het, zacht
gezegd, ongepast, gezien de
christelijke invloeden op de jo
denvervolgingen in de geschie
denis).
Volgens de kardinaal zullen de
nonnen er uitsluitend zijn om de
slachtoffers te gedenken en te
eren. Bovendien bidden zij ook
voor de joden. "Het klooster
werpt absoluut geen schaduw
over de historische en emotione
le betekenis van het kamp voor
de joden, integendeel, het leeft
juist zelf in de schaduw van het
kamp, en niet andersom". "In dit
oord van aanbidding wordt boe
te gedaan en om verzoening ge
beden".
Bijbel. Vorig jaar verscheen
de bijbel voor het eei st in 7 talen,
het nieuwe testament in 28 talen,
zo meldt het Nederlands Bijbel
genootschap. Daarmee blijft de
bijbel het meest vertaalde boek
ter wereld. De hele bijbel kan nu
worden gelezen in 293 talen, het
nieuwe testament in 618 en ten
minste 1 boek van de bijbel in
918 talen.
Op het ogenblik zijn de 10Ö na
tionale bijbelgenootschappen in
de wereld betrokken bij 544 ver-
taalprojekten.
Bedevaart. Op donderdag 29
mei wordt vanuit Noordwijk,
Leiden, Den Haag, Delft en Rot
terdam een eendagsbedevaart
gehouden naar 'Maria's Genade
oord' in de Belgische Ardennen,
Banneux-Notre Dame. Belang
stellenden kunnen zich opgeven
bij het secretariaat, Meeuwen-
beem 1, 2631 CA Nootdorp, of bij
de plaatselijke adressen.
Hervormde Kerk: beroepen
te Lochem J. Zuur (voorheen
christelijk gereformeerd) Assen,
te Gorinchem J. E. de Groot
Reeuwijk; aangenomen naar Ois-
terwijk-Helvoirt ('Samen op
weg') mevrouw W. H. Roobol
Langezwaag, naar Zelhem (her-
vormd-gereformeerde federatie)
C. van Dorp Oostermeer-Ees-
trum (Fr.). Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Nieuw-Loos-
drecht C. van Zuylen Apeldoorn;
aangenomen naar Eefde-Gorssel
mevr. A. E. van Luttikhuizen De
venter. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: aangenomen naar
Hoek (Z.) kandidaat A. Kramer
Kampen (die o.a. bedankte voor
Lisse-Oegstgeest), naar Almelo
J. Janssen Loppersum; bedankt
voor Dalfsen en voor Uithuizen
P. Voorberg Waardhuizen. Gere
formeerde Gemeenten: bedankt
voor Nieuwerkerk (Z.) R. Boog
aard Leiden. Baptistengemeen
ten: beroepen te Leiden A. H.
Agtereek Westerhaar.
DINSDAG 13 EN WOENSDAG 14 MEI
Alleen geldig bü Spar Super
kilo
500 gram
iedereen leest de krant altijd en overal, iedereen leest de krant altijd en overal, iedereen leest de krant
Vondellaan 45, Leiden,
071-769303
UAMBV
