Eisen tot schadevergoeding nieuwe volkssport in VS
Dieren
A
...en alweer een pagina
vol fijne
vakantieadressen
„HET PARADIJS" een garantie voor een goede verzorgi
uw huisdieren. Groeneweg 129. 's-Gravenzande. tel. 017'
PENSION LINDENHOEVE. in verbouwde boerderij dicht bij bos
en fietsroutes. Lekker rustig en mooi terras. Betaalbare prijs. voll.
pens., 45.-. Tel. 05219-1537 (ook voor groepen).
VAKANTIE VOOR IEDEREEN: beschaafde pret in prachtig land
schap: camp. Wittelterbrug, ANWB/Recron, dus goed. met o.a.
zwembad en plaats voor huifkarren. Ook verh. van stacar. en
van geh. inger. nieuwe ruime tenten, norm. bedden. Fam. Bontje,
Wittelterweg 31, Wittelte (Diever). 05219-8288.
steren 295,-. hoogsz. tot 655,-, huisdieren welkom. DE GAVERE
B.V., Zorgvtied. tel. 05212-7249.
CAMPING DE TOL
Rustig kamperen bij bos en heide. Koekanger-
veldweg 12. Koekange. tel. 05288-270.
Alleen voor RUSTZOEKERS. vrijst. 5* bung.'s aan bos, voorde-
lig in mei-junl-sept.. nog enkele In juli, aug. 05280-65803.
EEN KROONVAKANTIE IN DRENTHE??
Dan kunnen wij u bieden wat u wenst. Onze door de ANWB met
5 sterren bekroonde bungalows in HET ZUIDERVELD en DE
BRINKSKAMP in Gees. Z.O. Drenthe, zijn v.v. k.t.v. en c.v., zijn
allen vrijstaand met tuinen van 1000 m2. Uw naaste buren 100 ha.
bos. heide en vennen, geven volop wandel-, fiets-, vis-en zwem-
mog. In het hoogseizoen een eigen recreatieteam voor jong en oud.
Meer weten of eerst kijken? Wij zenden u onze kleureninfo gaar
ne toe. Kroonvakanties b.v., W. Menweg 4a, 7917 TK Geesbrug,
05249-350.
ANWB APP./PENSION „DE ZWIL", wij verh. de app. op basis:
zeffverzorg., I.o., h.p. of v.p. Alle app. met douche, toilet, c.v. Folder
aanvr. Hoofdstr. 24,7851 AA Zweeloo. Tel. 05917-1798.
Rust en ruimte, vrijst. 6-pers. STENEN ZOMERHUISJE bij Rui
nen, juni v.a. 300,-, juli v.a. 525,-. Tel. 05280-63599.
O DOORN, geheel vrijst. luxe huis met open haard, c.v., ktv, fiet
sen etc. v.a. 375,- p.w. Folder op aanvr. Inl. 03473-74590.
BOEK UW VAKANTIE IN EIGEN LAND
Verwen uzelf in onze moderne 6-pers. 4-sterrenbungalows met
ktv, gelegen in Erm (nabij Emmenj. overdekt verwarmd zwembad
kinderbad, ktv, restaurant, tennisbaan, windsurfing, midgetgolf,
kinderspeelgelegenheden enz. Inlichtingen: Vrijetijdspark Ermer-
zand. Dalerstraat, 7834 PE Erm. Tel. 05915-64018.
OMMEN, PENSION VREDEHOF, vrij gel. bij bossen met gr. tuin,
kamers met balkon, v.p. 39.- p.p.p.d. Tel. 05291-1302.
Unieke 4,,,# bung's t h. in Overioon/De Peel, c.v., open haard,
k.t.v., badkamer met ligbad, 2 tennisbanen, 800 hectare bos. DE
PINKSTERWEEK 395,-. Kl.fokter 010-4672633.
PUTTE te huur luxe 6-pers. vak.bung. in uitgestrekt bos/heide
natuurgebied op plm. 15 km van Antwerpen, aanw. o.a. open lucht
zwembad.
Bij aankomst ontvangt u een verrassingspakket! Inl. V.V.V. kan
toor, Hoogstraat 2, Bergen op Zoom, van ma. t/m za. van 9.00-
18.00 uur. Tel. 01640-66000.
ZOMERHUISJES in pracht, bosr. omg. bij Eindhoven, hoogs.,
ƒ350,-// 500,- p.w., pinkst.weekend 150,-// 225,-. 04907-2158.
EPE bungalows in bos en hei vóór 5/7 en nè 19/7. Bung.park
„DE RIETBERG". Jagllustweg 13. tel. 05780-12615, ANWB-erk.
•—■I VAKANTIE IN MONTFERLAND
IYXI Natuurgebied met onbegrensde mogelijkheden. Vraag
gratis uitgebreide folder met volledig uit- en thuisprogram
ma en trips. Kantoor Montferland, Pb. 1,7037 ZG Beek
(gem. Bergh). tel. 08363-1404.
VELUWE, op CAMPING MET VERW. ZWEMBAD, manege en
tennisbanen. 5-pers. car. t.h. QUO VADIS. 08345-1673.
Te koop/huur gr. geïsoleerde houten STACARAVAN, L-vorm.
zitkmr., open keuken, serre, 2 slpkmrs., douche, wc, schuurtje,
staande op mooie camping tussen Tiel, Veenendaal, 03443-
1225.
Gezell. FAM.HOTEL krs. m/z douche, toilet, dichtbij bos,
zwemb., prima keuken, v.p. v.a. 46,- p.p.p.d. Vr. gratis kl.folder.
De Zwaan, Arnhemseweg 520, Beekbergen. Tel. 05766-1393.
HOTEL PENSION ESPERANZA (HOOP)NUNSPEET
Geh. gerenov. bekroonde keuken, pers. bediening. GRATIS n
fiets in bruikleen, voor-naseizoen 1 week boeken, 1 logies gra
Vraag folder Spoorlaan 14.8071 BP Nunspeet, 03412-52393.
Otterlo Hoge Veluwe t.h. stenen BUNGALOW in bos, douche,
t.v., all-in, ook verkoop. 070-662693, werkd. 9.30-16.00 uur.
EDESE BOS comf. bungalows, ktv, open haard, tel., c.v., ver
warmd zwem- en kleuterbad, weekend of midweek 145,-. Tel.
08380-11031 of 070-602186. Neem gerust uw huisdier mee!
HOTEL „DE L0CHEMSE BERG"
Sfeervol gezell. fam.hotel door pers. bediening en geroemde
keuken uitst. toeven! Zeer bosr. gel., eigen park, lift, fietsen, hotel
busje v. pl. verv. en tochtjes, alle kmrs. douche/toilet. V.P. v.a.
72,50 p.p. Wij sturen gaarne onze prospectus 05730-1377.
Voorthuizen. VELUWE. PENSION ZONNEHORST, bosrijke
omg. L.O. 30.- p.p. H.P. 45,- p.p. Lange Zuiderweg 3, tel. 03429-
1878.
NUNSPEET, Chr. Vakantie-conferentieoord „DE DUIVENTIL",
moderne accommodatie: 2-, 4- en 6-pers. kamers. Pr. verzorging.
Nieuwbouw aangepast voor bejaarden- en invalidegroepen. c.v.
en lift. Vraag prosp. 03412-52352/54496, Postbus 33.8070 AA
Nunspeet.
Voor weekend of vak. t.h. onze vrijst. luxe gezell. BUNG, met c.v
en alle comfort, in bosrijke omg. te Maarn. Inl. 01736-4464.
T.h. ZOMERHUISJE voor vakantie aan rijk viswater. J. Berk, v
Teylingenweg 192, Kamerik (U.). Tel. 03481-1303.
r 1 r
NOORDWIJK AAN ZEE, vakantiehotel „DE INSTUIF"
Uniek familiehotel, riante ligging, eigen.parkeerterr., tennis/
sportbaan, volpension v.a. 250,- per persoon per week. Vraag fol
der fam. P. Zonneveld, Duinweg 14, tel. 01719-15462.
T.h. op rustige camping in Renesse CARAVAN en zomerhuisjes,
nog vrij voor 12/7 en na 16/8. Tevens enkele ruime kampeerplaat
sen evt. met stroom. Inl. CAMPING DE TOEKOMST, 01116-
1286.
LUXE BUNG, in Hengstdijk (Zeeuws-Vlaanderen). Zwemmen,
vissen, surfen vlakbij. Bezet 12/26 juli. 015-134216.
TERSCHELLING T.H. CARAVANS. 2 slp.kmrs., strom. water,
w.c., voll. inger. Vrij voor 5/7 en na 16/8.05180-1206. Niet op zond.
TERSCHELLING. HOTEL EUROPA
Uniek gel. a.d. bosrand vlakbij tennisb., ca. 10 min. v. haven.
Terschelling is een ideaal eiland om een rustige wandel- of fietsva
kantie door te brengen. Bij uitstek geschikt v. paardrijden en
windsurfen. Hotel Europa biedt u 2 of 5-pers. app. en hotelkamers
met div. acc. Prospec. op aanvr. Tel. 05620-2241. Hotel Europa,
Europalaan 35, West-Terschelling.
VLIELAND, VAKANTIEHUIS „TWEST ENDT"
v.a 7/6 tot 23/7 plaats voor gezinnen en individuelen. Slechts
13.- p.p.p.d. Jan en Titia v. Grinsven, tel. 05621-1397.
Zeilcentrum TOP EN TWEL orga
niseert weer grandioos gezellige zeil/
surfweken/weekeinden voor ou
deren (18 jr. en ouder), vanuit onze
schitterende boerderij, ook zeil/
trektochten. Vraag gauw een folder.
SNEEK. 05150-19192.
ZEEZEILVAKANTIEREIZEN: 14-daagse trips naar o.a. Noorwe
gen/Zweden/Denemarken en Schotland/Shetland/Orkneys, Ka
naaleilanden/Engelse Zuidkust/Scilly-eilanden, 21-daagse trips
„Around Britain". Prijsidee 650,- p.p.p.w. all-in. Inl. bij TWELLE-
GEA. tel. 020-324877 of 367298.
„HOTEL HEUVELZICHT", Schin op Geul
Rustig gel., alle kamers douche/toilet, 3 min. v. station, div. ter
rassen, lig-speelweide, eigen parkeerpl., div. weken korting voor
65+ en ouders met kinderen. Info tel. 04459-1324, Vinken-
bergstr. 22,6305 PJ Schin op Geul.
CAMPING SCH00NBR0N
Valkenburgerweg 128, Schin op Geul bij Valkenburg a.d. Geul.
Tel. 04459-1209. Reserveer nu uw campingarrangement. PINK
STEREN en uw VAKANTIE. Tevens stacaravans te huur. Vraag
folder!
MAASTRICHT. CAMPING DE DOUSBERG, 4* ANWB. Zwem
bad bi. bu. op 400 m. (gratis). Tennis bi. bu. spec. tar. Tennis/
zwem/kampeervakantie, 125,- p.w. incl. 5 uur tennisles. Ten-
niskamp 7 dgn. 13Vfc uur tennisles verblijf in eigen tent/caravan,
225,- p.p. Inl. 043-432171.
VOORJAARSVAKANTIE in het Geuldal (gem. Valkenburg), voll.
pension v.a. 46,- p.p.p.d. Inl. Hotel „MOOI GEULHEM", Geul-
hemmerweg 22,6325 PK Berg en Terblijt. Tel. 04406-40514.
HOTEL „STEVENS" B.V., Broekhem 33-35
m I M Valkenburg a/d Geul
PfW Ook in 1986 wordt uw vakantie een sukses, als u
hem reserveert in ons 3-sterren hotel. Alle kamers
met bad, douche en toilet, zeer goede keuken,
huiselijke sfeer, terras, tuin en gezellige bar, voll. pension vanaf
58,- p.p.p.d. Tel. 04406-12348. Uw gastfam. K. Veenstra, W.
Westerhof.
PENSION VAN NEER. Klimmenerweg 8.6336 AV HULSBERG.
Tel. 04405-1646. Fam. pension grenst aan Valkenburg. Mooi uitz.,
prima keuken, kinderzwemb. en speeltuin, parkeerpl., voll. pen
sion, 38,-, logies/ontbijt, 23,- p.p.p.d. in voor- en naseiz. Kind.
en groepen reductie. Vraag prospectus.
HOTEL „KASTEEL GEULZICHT" voor sfeer en rust, Berg en
Terblijt. Bel voor folder: 04406-40432.
8-D. REIZEN VALKENBURG 465,- p.p.
Met halen en brengen per bus volledig pension 3 bustoch
ten gezellige avonden vele extra's. HOTEL P. HERMENS,
Neerhem 61,6301 CE Valkenburg Lb. Lift, dichtbij centrum.
Gratis vakantiefolder.
Telefoon 04406-13020
Boek NU uw lente- of zomervakantie
Pension BOUWENS - Valkenburg Lb.. Wehryweg 27. Kamers
met of zonder bad/toilet, I.o. v.a. 27,50 p.p. Tevens 4/6-pers. app.
v.a. 450,- tot 600,-. Vr. inl. 04406-12221.
Nieuw! ZELFVERZORGINGSHOTEL „Geulvallei". Meerssen
(Z.L.) v.a. 130,- p.p.p.w., 18,60 p.p.p.d. Folder 043-642279.
Zuid-Limburg t.h. ZOMERHUISJE compl. ingericht voor 4 5
pers., nabij golfpark Brunsemerheide. Tel. 045-310105.
WAHLWILLER (Z.L.) prima pension, stromend warm koud wa
ter. douche, prima keuken, 37,50 p.p.p.d. PENSION MERTENS,
Rijksweg 44, TEL. 04451-1377 (ook zomerhuisje t.h.).
VALKENBURG HOTEL BUITENZORG, Wehryweg 33 t.o. het
station, biedt 7 dgn. halfp. 295,-, volpens. 325,-, logies met ont
bijt v.a. 195,-. Parkeerpl., terras. Vraag FOLDER: 04406-
13570.
""GEZINSCAMPING
DE RUIGE HOEK BIJ VENLO
Verw. zwem- en speelbaden, speeltuin, tennisb., bar. recr.team
en ruimte. Ook t.h. chalets. Maasbree, inl. 04765-2360.
SIBBE-VALKENBURG, appartementen te huur in mooie bosrij
ke omgeving. Alle comfort linnengoed aanwezig. Met Pinksteren
hoogseizoen nog vrij. Inl. 04406-15822.
Bosr. omg. 4/6/8-p. voll. inger. VAK.BUNG'S o.a. midgetgolf,
manege, tennisb., verw. buitenbaden, sub. bad, speeltuin, v.a.
400,- p.w. Inl. 04740-1633.
Prettige
Pinkstervakc
in Het Roekenbosch
Een paar dagen lekker ontspannen in het voordeligste 5
bungalowpark van Noord-Limburg, midden in de bossen.
Gezellige 6-persoons bungalows met cv, open haard, kleuren
tv/videofilmnet en 3 slaapkamers. Prima restaurant/bar, bow
ling, midget golf, kinderboerderij, gratis tennissen en overdekt
zwemmen. Bel voor informatie over alle voordelige weekends,
midweken en weken in het voorjaar en zomer:
070-47.21.01
'VOORDEEL AANBIEDINGEN:
116-20 mei (4 dagen) slechtsf.435,-
i 20-23 mei (3 dagen) slechtsf.175,-,
1)6-23 mei (week) slechtsf.525,-1
IBUNGUOWFHRKENk
DELDEN hartje Twente op z'n best, lamily hotel SEVENSTER
Marktstr. 6.7491 AW Delden. Tel. 05407-61391. Modern comfort,
hall pens. v.a. 45.- p.p.p.d., v.a. 3 dagen. Folder op aanvraag
GOEDKOPE
CAMPINGVLUCHTEN
Lissabon 435.-, Athene 482,-, Kreta 547,-
Istanbul 553,-, Tel Aviv 692,-
GOEDKOPE VERRE VLUCHTEN
Cairo 760,- (B) New York 784,- (B)
San Francisco 784,- (B) Bangkok 1395.-
Jakarta 1795,-, Rio 1950,-
GOEDKOPE TREINRETOURS
Tot 26 jaar v.a. de Nederlandse grens per Eurotrain:
Londen 84.-, Parijs 98,-, Berlijn 170,-
Barcelona ƒ318,-, Rome/330,-
NBBS REIZEN
'Vanaf prijzen' per 20/3 (B) vertrek v.a. Brussel. Boeking
informatie bij de NBBS Reiswinkel, Schoolstraat 26, Den Haag, tel.
070-465819 of Brabantse Turfmarkt 88, Delft. tel. 015-126767 of
Breestraat 52. Leiden, tel. 071-141997 (lid ANVR/SGR).
Breng een FIJNE VAKANTIE door in het WESTERWALD! Wij
bieden: alle kamers met douche en wc, ligweide, kinderspeelplaats,
prachtige wandel- en huifkartochten, gratis ponyrijden, eigen
slachterij. V.P. 40 DM. Vak.folder op aanvraag. PENSION HAUS
FRIEDENTAL, Familie Mëueler, 5227 Windeck-lrsen. Tel. 09-
492686-1487.
Vak. dir. a/d Moezel, wandel/vismog.h. Gasthof Zehnthof, 5586
Reil, tel. 09-4965422722. Kmrs. ged. m. douche/wc, terr., g. keuk.
I.o. v.a. 20 DM, h.p. 32 DM, v.p. 36 DM vanaf 5 dgn.).
Vakantie in Beieren, Obernzell aan de Donau in het zuidelijk Bei
erse Woud bij Passau, geliefd vakantieoord, Gasthof FreisChütz,
8391 Obernzell, overnachting en ontbijt 27 DM, douche, toilet.
Familie Lucas was 30x bij ons en beveelt ons gaarne aan. Tel. 070-
677597.
EIFEL-AHRDAL, op schitterend gelegen camping aan snelstro-
mend riviertje de Ahr, 250 km v.a. de grens. 5-PERS. CARAVANS
t.h. QUO VADIS, 08345-1673.
7 DAGEN GROOT BRITANNIË
Verblijf op gezellige B&B adressen of 1e klas hotels, voordeelar
rangement 2-pers. v.a. 995,- op basis van logies ontbijt incl.
overtocht met eigen auto, gratis brochure. Albion, Merelstr. 20,
Hulst, 01140-16188. Ook voor uw cottage vakantie.
COUNTRYWIDE HOLIDAYS EN HOLIDAY
FELLOWSHIP
Bijna 100 jaar ervaring met 1001 wandel/hobby vak., logeer op
landhuizen in Eng., Schotl., Wales, alle leeft. Bel Paddington, 070-
454345, Pb. 63558,2502 JN Den Haag.
Bent u laat met boeken van uw cottage in ENGELAND, Wales of
SCHOTLAND? Vertel ons uw wensen en wij vinden het huisje dat u
:oekt. Bel Britain Booking, 01140-10795.
SPANJE. ROSAS AAN ZEE: te huur strandappartementen, Vil
a's met tennisbanen en zwembad, per eigen auto of luxe busreis,
volop aanbiedingen, gratis folder. Tel. 033-18600/18811.
MALLORCA - T0RREM0LIN0S - BENID0RM
599,-p.p.
Met het vliegtuig naar superluxe appartementen op de beste lo-
katies in Mallorca, Benidorm en Torremolinos.
ME11 week 599,-, 2 weken 699,-, 3 weken 799,-
Min. 2 pers. per appart. Reserv. kosten slechts 25,- per app.
BROOKS REISBURO
Dierenselaan 1. Den Haag
Lorentzplein 25, Den Haag
Leyweg 799, Den Haag
Thomsonlaan 83. Den Haag
H. Ravensteinplein 60, Rijswijk
Moislaan 56. Delft
070-469694
070-909790
070-210304
070-637947
070-902011
015-124044
PARIJS A LA CARTE!
Extra reizen naar de lichtstad!
3 dagen 179,- 4 dagen 199,-! Inklusief hotel Imperial bij Ope
ra, kamers met douche/toilet, ontbijt, reisleiding enz. 4 dagen in
Hotel Alboro. Excursiepakket (5 exc.) 30,-.
Vertrek iedere week!
Brochure en reserv.: bel
SKYTOURS
070-990059-010-4328666
Kwaliteitshuizen in dit prachtige en goedkope land (1300 km),
veel rust, zon en warme meren. Ook reservering van campings, fi
tels, pensions. Folder Reisbureau GéGé, 085-435050 lid SGR.
SUPERSTUNT
Hotel de Nederlanden, Aspelt, organiseert voor u een volledig
verzorgde 5-daagse reis naar Luxemburg met luxe tourinqcar voo
285,-p.p.
Incl. excursies naar Metz, Trier, Echternach en de hoofdstad van
Luxemburg. Vertrek iedere maandag.
4 dagen volledig verzorgd naar Luxemburg met luxe touringcar
voor 228,- p.p.
Incl. excursies naar Trier, Echternach en de hoofdstad van Lu
xemburg. Vertrek iedere vrijdag.
Alle kamers douche en toilet, lift, Hollandse keuken, Nederland
se directie. Diverse opstapplaatsen.
Inl. en boekingen bij de reisburo's in: Groningen, 050-565184,
Aspelt 09-35267201 tot 23.00 uur.
T.h. luxe 2/3-pers. APPARTEMENT in „AparthoteT MITTEL-
BERG, Vorarlgebergte. Balkon, bar, restaurant, zwembad, sauna,
garage en bowling, 800 km v.a. Utrecht. Info 071-766017.
GASTHOFBRAUN
Rustig gelegen Berggasthof (1000 m. h.) in zeer mooie omge
ving, prachtig wandelgebied. Te huur: moderne kamers met dou
che en w.c., 1e klas verzorging, volp. 225 Os., halfp. 200 Ös..
log./ontb. 130 Ös. p.p.p.d. Kinderkorting (van station afgehaald,
ook met auto goed bereikbaar). Gasthof Braun, mevr. Leitner,
LEVIC0- EN CALD0NAZZ0MEER, TRENTINO
Vak.woh. en hotels „Valsugana", Gasthuisin. 54c, Amersfoort.
Tel. 033-12716. Vrij tot 12/7 en na 2/8.
6 DAGEN VENETIË 329,-
Bezoek nu de mooiste stad ter wereld!
Mystiek, cultuur, romantiek.
Inklusief luxe t.car met video, bar, toilet, overnachting op heen
reis, reisleiding, 3 nachten/4 dagen Venetië in goed hotel, ontbijt
enz. Vertrek iedere maandag. Brochure, bel:
SKYTOURS
010-4328666 070-656538
ARDENNEN - Goede vak.woningen in Barvaux (België) en Cler-
vaux (Luxemburg}. Schitt. wandelgebied. 015-134216.
iedereen leest
de krant
Meer dan 25 jaar lang heeft dokter
Clinton Potter, verloskundige in
Provincetown, nieuwe Amerikaan
se staatsburgers op de wereld ge
holpen. Maar binnen een paar
maanden zal hij zijn praktijk slui
ten. De reden: Potter kan de astro
nomisch hoge premies voor zijn
WA-verzekering niet meer opbren
gen.
Onlangs kondigde een fabrikant
van voorbehoedsmiddelen aan de
produktie van pessaria te staken.
Daardoor is er in de hele Verenigde
Staten geen grote firma meer te
vinden, die bereid is dit voor de ge
boorteregeling belangrijke middel
te produceren. De reden: de pre
mies die betaald moeten worden
voor een wettelijke aansprakelijk
heidsregeling voor het middel zijn
dermate hoog dat een economisch
verantwoorde produktie niet meer
mogelijk is.
De in Californië levende stripte
kenaar Charles Schulz - de schep
per van "Peanuts" - die tevens een
ijsbaan exploiteert, moest zijn be
drijf sluiten omdat de verzeke
ringspremies voor wettelijke aan
sprakelijkheid te hoog gingen op
lopen.
Bovenstaande voorbeelden kun
nen naar believen worden uitge
breid. De VS worden de laatste ja
ren overspoeld door een ware
vloedgolf van processen waarin
schadevergoeding wordt geëist.
Daardoor stijgen de verzekerings
premies voor bedrijven en zaken
die voor dergelijke procedures en
rechtszaken gevoelig zijn. Met als
uiteindelijk gevolg dat artsen
vroegtijdig met pensioen gaan, fir
ma's de produktie van bepaalde
produkten staken en gemeenten
naar de rand van de financiële af
grond worden gedreven.
Sinds de rechtbanken steeds ho
gere schadevergoedingen toewij
zen, is het aanklagen in de VS een
soort volkssport geworden. In de
afgelopen tien jaar is het aantal
rechtszaken in verband met pro-
duktaansprakelijkheid alleen al bij
de federale rechtbanken gestegen
van 1600 naar 14.000 per jaar. Het
aantal zaken waarin een schade
vergoeding van meer dan een mil
joen dollar werd toegewezen, steeg
in dezelfde periode van 27 naar 401.
Zo werd de stad Newport Beach
(Californië) veroordeeld tot beta
ling van zes miljoen dollar schade
vergoeding aan een man die bij een
duik in zee een dwarslaesie opliep.
Volgens de jury had de gemeente
nagelaten door middel van borden
te waarschuwen voor een zand
bank in het water.
Een firma in sportartikelen
moest een sporter die zich op een
van de door haar gefabriceerde
matten had verwond, 14,7 miljoen
dollar betalen. Een jury in Houston
wist grote koppen in de kranten te
halen door de uitspraak dat het
olieconcern Texaco 10,5 miljard
dollar moet betalen aan de Penn-
zoil-onderneming, omdat Texaco
met ongeoorloofde middelen een
fusie tussen Pennzoil en Getty-Oil
had voorkomen.
Aan de grote toename van aan
klachten ligt een reeks factoren ten
grondslag. Enerzijds zijn de uit le
ken bestaande jury's klaarblijke
lijk in steeds sterkere mate bereid
de zijde van de klagende burger te
kiezen en deze daarbij ook nog
eens aanzienlijke schadevergoe
dingen toe te kennen, zelfs in die
gevallen waarin de schuld van de
aangeklaagde, zij het een arts of
een fabrikant, niet onomstotelijk is
komen vast te staan. Anderzijds
zien ook de advocaten erop toe dat
de stroom van klachten niet ver
mindert en dat de "kwaadaardige
ziekte", zoals een krant het pro
bleem omschreef, zich verder uit
breidt.
De advocaten in schadevergoe
dingszaken werken gewoonlijk op
basis van resultaat ("no-cure-no-
pay"). Dit betekent dat een Ameri
kaan die zich benadeeld voelt en
een zaak wil aanspannen, geen fi
nancieel risico loopt. Pas wanneer
de klager in het gelijk gesteld
wordt, tasten de advocaten toe.
Maar dan ook goed: vaak komt bij
na de helft van de toegekende ver
goeding in hun zakken terecht.
Tegen die achtergrond is het niet
verwonderlijk dat juristen de bur
gers in tv-spots, advertenties en op
aanplakborden in de metro oproe
pen bij "aangeboren gebreken, ar
beidsongevallen, slechte produk
ten, hersenbeschadigingen" en an
dere schadegevallen hun diensten
in overweging te nemen. Wanneer
ergens een groot ongeluk plaats
vindt, zijn de in schadevergoedin
gen gespecialiseerde juristen er als
de kippen bij.
Na de giframp van december
1984 in Bhopal in de Indische ves
tiging van de Amerikaanse fabriek
Union Carbide, waarbij zeker 2000
doden en honderduizenden ge
wonden vielen, zwermden de Ame
rikaanse juristen uit om onder de
slachtoffers en achtergebleven fa
milieleden zo veel mogelijk klan
ten te werven. Hun aanspraken,
waarover nog steeds onderhandeld
moet worden, belopen meer dan 15
miljard dollar.
"De VS zullen voortaan een para
dijs voor advocaten zijn", schreef
de politicoloog Nicholas O. Berry
onlangs in een kranteartikel. De
meer dan 625.000 vertegenwoordi
gers van deze beroepsgroep, die
jaarlijks gezamenlijk circa 55 mil
jard dollar aan honoraria incasse
ren, behoeven zich over de toe
komst van hun beroep niet onge
rust te maken, omdat de "Ameri
kaanse cultuur het voeren van pro
cessen aanmoedigt". Deze cultuur
"is materialistisch en daarom is er
een sterke drang naar rijkdom en
zekerheid", aldus Berry.
De hoge schadeloosstellingen
bevorderen een soort "aansprëke-
lijkheidsdenken", dat niet in de
laatste plaats de verhouding tussen
arts en patiënt onder druk zet. Uit
cijfers van de Amerikaanse artsen
vereniging AMA blijkt dat de helft
van alle verloskundigen en gynae
cologen ten minste eenmaal door
patiënten i
Toen een in New York levende
buitenlander enige tijd geleden op
straat uitgleed en zijn been brak,
was veelal de eerste vraag die zijn
Amerikaanse vrienden hem stel
den, of hij al een proces tegen zijn
arts of de gemeente had aange
spannen.
De advocaten zelf zien de zaken
uiteraard wat anders. Meivin E.
Belli, een van de groten in het vak
die de bijnaam "koning van het on
recht" geniet, noemt de "no-cure-
no-pay"-formule "het toegangsbe
wijs van de armen tot de rechts
zaal". De produktaansprakelijk-
heid ziet hij als de beste garantie
dat de fabrikanten alle moeite zul
len doen om zoveel mogelijk deug
delijke produkten op de markt te
brengen. Zo was het rond de eeuw
wisseling aan de verzekerings
maatschappijen te danken dat de
tegen explosies bestand zijnde
stoomketel werd ontwikkeld, om
dat zy er genoeg van hadden om
voor de gevolgen van exploderen
de ketels op te draaien.
De mate van veiligheid die be
reikt wordt door fabrikanten met
een proces wegens wettelijke aan
sprakelijkheid te dreigen indien zij
ondeugdelijke produkten leveren,
is echter moeilijk meetbaar. De di
recte gevolgen van de vele aan
sprakelijkheidsprocessen zjjn
daarentegen voor elke burger
merkbaar. De miljoenen die in de
zakken van de succesvolle klagers
en hun advocaten vloeien, moeten
namelijk in de vorm van hogere
verzekeringspremies en prijzen
door de gemeenschap worden op
gebracht.
De premies voor WA-verzekerin-
gen voor artsen gaan jaarlijks met
bijna 30 procent omhoog. In New
York bedraagt de premie gemid
deld zo'n 20.000 dollar per jaar.
Voor sommige specialisten liggen
de premies zelfs al in de buurt van
de 100.000 dollar.
Maar niet alleen de artsen zijn
van deze ontwikkeling het slacht
offer. Zo werd de verzekeringspre
mie van een busonderneming in
Los Angeles verhoogd van 67.000
naar 1,7 miljoen dollar. In 1978 be
steedde de stad New York nog
maar 23 mihoen dollar aan verze
keringen en schadevergoedingen
wegens wettelijke aansprakelijk
heid. De uitgaven in 1985 voor de
zelfde posten belopen naar schat
ting 110 miljoen dollar.
De meeste pogingen om de golf
van processen in te dammen en de
hoogte van de toegekende schade
vergoedingen met wettelijke mid
delen te beperken, zijn tot dusver
op niets uitgelopen. Dat was niet in
de laatste plaats te danken aan de
krachtige lobby van de advocaten.
Er zijn maar weinig staten die een
maximum hebben gesteld aan de
hoogte van de schadeloosstellin
gen die worden toegekend in het
geval een arts wordt veroordeeld
wegens het maken van fouten bij
de uitoefening van zijn beroep.
Omdat van de staat nauwelijks
steun valt te verwachten, hebben
veel artsen hun toevlucht gezocht
in eigen oplossingen. Zo verlenen
veel gynaecologen geen verloskun
dige hulp meer en weigeren ande
ren risico-patiënten te behandelen
omdat bij hen complicaties te ver
wachten zijn. In de staat Massa
chusetts zijn verloskundigen
langs een soort langzaam-aan-actie
begonnen door geen nieuwe pa
tiënten meer in hun praktijken op
te nemen. De verzekeringspremies
voor verloskundigen werden kort
geleden met terugwerkende kracht
vanaf 1983 met 62 procent ver
hoogd. "Met zulke hoge verzeke
ringspremies kan ik een zwangere
vrouw niet garanderen dat ik mijn
praktijk over zeven maanden nog
uitoefen", zo verklaarde een van de
artsen zijn deelname aan de actie.
