Behoefte aan een
persoonlijke noot
De kunst van het houtbranden
Papierwerk, een groeiende rage
I' I M M I IAN M M I71
nBHBnnnnnBHBHi
OPLOSSING
IHHMBHBBBMBMHMI
rVVV^HBHHnBmHHM
IHBHBrVVWlBHBHI
(fëuftj%ietitog
KRYPTOGRAM
ZATERDAG 10 MEI 1986
PAGINA 31
VULPEN WINT TERREIN
In het tijdperk van de opruk
kende computer heeft de vul
pen weer toekomst. Het klinkt
tegenstrijdig, maar bij Pelikan
in Zevenaar, specialist op het op"de* Nederlandse'marirf
gebied van schrijfgerei, inkten
en lintcassettes voor printers,
hebben ze sinds vorig jaar na
de introductie van de klassieke
vulpen, model anno 1934, ge
merkt dat de computerge
stuurde mens behoefte heeft eensmaii'epen
aan een persoonlijke noot.
in de handel v
huidige technologie. De vulpen
van nu heeft een inktgeleider, die
zorgt voor de juiste dosering".
De Pelikan-pen is nog maar kort
slaat
aan. Vorig jaar werden in drie
maanden tijd 6500 stuks verkocht.
Voor dit jaar worden 18.000 exem
plaren geproduceerd. Rond het
klassieke model is een hele serie
ontstaan met allemaal grote 14 ka
raats pennen, omdat die beter dan
Naast de vul
pen, waarbij het typische inktpotje
uit 1897 hoort, worden bijbehoren-
Het versieren van hout door mid
del van het inbranden is een al zeer
oude decoratietechniek, die ook
wel om praktische redenen werd
toegepast. Zo werden met name op
het platteland houten gebruiks
voorwerpen met een gloeiend me
talen stempel ge(brand)merkt
Brandmerktekens in hout ko
men we nog steeds tegen op hand
vatten van tennisrackets en hoc
keysticks, hakblokken, broodplan
ken en dergelijke. Dat merken ge
beurt (machinaal! met letter- of
tekststempels, symbool- of fi
guurstempels. Met de laatste twee
is het tevens mogelijk wat 'kunst
zinniger' werk te maken. Heel be
kend zijn de kleine, met geometri
sche figuurtjes gebrandmerkte en
daarna met gekleurde transparante
lgk behandelde sierkistjes uit Oost
maken van kleine, stijlvolle vaif
blankhouten gebruiks- of siervoor
werpen.
Tot zover het houtbranden. Pyro-
gravure is echt iets heel anders:
hierbij is geen sprake van het
(loodrecht) inbranden van een
reeds bestaand motief, maar meer
van het uit de vrije hand 'graveren*
(gravure) met een gloeiende (pyro),
metalen punt. Hiervoor heeft u een
speciaal houtbrandapparaat nodig,
met instelbare temperatuur. Een
hele goede is het zogenaamde G4-
houtbrandapparaat, prijs ongeveer Het eist enige oefening voor u dit
125 gulden, verkrijgbaar bij hobby- soort versieringen kunt aanbren-
winkels (voor verkoopadressen gen (foto GPD,
kunt u onder andere bellen aaas
mc. uil looi i1uu1l, wuiuc1i u1juciiu1c11-
1 1 hX, r de balpennen en vulpotloden ge-
?5ZFtt!2£*&3S£2: "taakt. Liefhebbers van schoon-
De Vulpen wordt tegenwoordig ook weer op school gebruikt.
(fotoGPD) Europa.
Bij hobby- en handenarbeidwin-
:ugdsector is men goedkoper af, goede keuze te doen. Blijkt na ver- kels zijn voor dit werk speciale fi-
sche" zeet directeur L Willemse .V1C11,CUUC1!' vmi ^T""" maar dan gaat het om een school- loop van tijd dat de pen toch niet guurstiften van metaal te koop, die
dirM^ur van PriikanNeerland schnft die overwegen een vulpen vulpen met patronen, die in niets helemaal lekker schrijft, dan krijgt in een soort soldeerbout gescho-
directeur van Pelikan Nederland. aa„ to mnptpn n,Pt men van Pelikan bij inlevering van ven worden, waarna u ermee kunt
de gouden pen er een andere voor 'brandstempelen'. Door het figuur
terug. Mankementen zoals een tje, dat niet groter is dan een halve
scheurtje in de pen of een uitgebo- tot 1 cm2, in verschillende richtin
gen clip worden, als het enigszins gen te herhalen en/of met andere
kan, gratis door de fabrikant ver- figuurtjes af te wisselen, ontstaan
holpen. prachtige dessins. Ideaal voor het
te schaffen, moeten niet
schrikken van de prijs: 150 gulden.
„En dan is je schrijfgerei iets heel
eigens. Het is een verlengstuk van
je persoonlijkheid".
Waarom schrijven met uitgere-
kend een vulpen, een ding dat con- Er zijn ook minder dure exempla-
Repareren
weten we maar al te ren» alleen hebben die een stalen
schooltijd, toen het Pen met iridium-punten. In de
stant lekt,
goed uit o
uit den boze was om met de balpen
te schrijven. "Omdat het kalligrafe
ren als hobby toeneemt en je met
een balpen niet mooi kunt schrij
ven. Daarnaast is men in het onder
wijs er achter gekomen dat het
met de klassieker overeen komt.
De aanschaf van een vulpen is
geen zaak van even vlug de winkel
in, betalen en wegwezen. Niet ie
dereen heeft dezelfde schrijfstand
en daarom is het zaak uit de vijf
srhriifbreedten van de pennen een
groothandel Kars BV te Ochtend,
tel. 03444-2864). Een goed alterna
tief is de Brandpeter van Hobby-
ring, waarvan de goedkoopste uit
voering echter 175 gulden kost.
De pyrogravure-apparaten heb
ben tevens uitwisselbare brandstif-
ten en dat is heel belangrijk in ver
band met het branden van dikke of
dunne lijnen, het maken van scha
duwlijnen en -vlakken, en het be
werken van de diverse soorten
hout. Als beginnend 'pyrograveur'
krijgt u de beste resultaten met po
pulierehout. Dit is in vlakke uit
voering (multiplex) te koop bij de
schrijfonderricht meer aandacht Het werken met papier is onder de den uitgegeven. Na het sierknip-
verdient We hebben allemaal de creatieve knutselaars bijna een ra-
mond vol over communicatie, ge aan het worden. Scheuren,
maar we kunnen intussen eikaars knippen, snijden en vouwen, plak-
reheift nint m/um> inonn1' /.nnnlil ai
modellen voor feestelijke
gelegenheden' (Cantecleer, f32,50).
Werkelijk een prachtig ideeënboek
voor zowel de beginnende als
gevorderde origami-enthousiaste-
ling, met duidelijke instructieteke-
schrift niet meer lezen", conclu- ken> verfrommelen, oprollen of
deert Willemse, die heeft ervaren versnipperen, het kan en mag alle-
de vulpen weer accepteren.
op de keukenaanrecht 1
Schrijven kun je met leren met vergeten. Kortom: papier
een balpen, is zyn stelling. Je kunt Weuicht komt het omdat papier
dat alleen leren door spierontwik- ZQ,n goedkoop basismateriaal is, of
keling van de hand, door de weer- omdat je er welke techniek men
stand van de pen op het papier te ook kiest vrijwel eindeloos mee
voelen. Een kogel rolt door, veroor- kunt variëren en experimenteren.
i het niet bij u in de buurt
- F- het boek 'Origami - de kunst
pen in de afgelopen jaren is nu ori- het vouwen geschreven door ningen en werkbeschrijvingen, af-
gami de onbetwiste topper. Everdien Tiggelaar (uitgeverij Can- gewisseld met foto's van de eindre-
tecleer, prijs f 27,50). sultaten.
De papiervouwkunst" is afkom- Speciaal origami-papier is ver-
4 --ostig uit China, maar raakte vooral Eveneens van haar hand is on- krijgbaar bij goede gesorteerde
dat de laatste dne jaar de scholen maal. Zelf het scheppen van papier bekend bü het Japanse volk.'Ori- lanês verscheen het 88 pagina s hobby- en handenarbeidwinkels.
dt niet gami' is het Japanse woord voor dikke boek 'Origami Feest, 100 Mocht u
'papier vouwen'. Vanuit Japan is
het over de gehele wereld bekend
geworden. Oorspronkelijk was het
een religieuze kunst. De vouw-fï-
guren waren aan strenge regels ge
bonden. Ze bestaan nog steeds en
vallen onder de traditionele origa
mi. Daarnaast is de creatieve origa
mi ontstaan, waarbij de 'vouwer'
de vrijheid heeft figuren te maken
naar eigen behoefte en inzicht.
kunnen krijgen, bel dan voor een,
adres even naar de firma Comar te
Waalwijk, telefoon 04160-35000. Er
is ook een origamivereniging in
Nederland, die tevens het vouw-
tijdschrift 'Orison' uitgeeft. Een
brochure hierover kunt u aanvra
gen bij de Origami Sociëteit Neder
land, Postbus 35, 9989 ZG Warf-
fum. Als u een briefje met daarin
een postzegel van 70 cent stuurt,
ontvangt u de nodige informatie
per omgaande thuis.
houthandel of doe-het-zelf-zaken.
Als u het in het 'ruimtelijke' zoekt,
koop dan blankhouten voorwer
pen van lindehout of esdoornhout.
Berkehout kan ook, maar dat is
wat harder en daardoor iets moei
lijker te bewerken.
Het branden zelf is niet zo moei
lijk als het soms lijkt, hoewel erva
ring een belangrijke rol speelt,
vooral bij de hardere houtsoorten.
Gewoon aan beginnen dus, en ver
der is het een kwestie van doen.
Wat wel eens problemen geeft is de
te branden voorstelling. In princi
pe is alles mogelijk, maar houd het
in het begin eenvoudig. Als u zelf
niet zo goed kunt tekenen, trek dan
een illustratie uit een tijdschrift,
kinderboek of (borduur)patronen-
boek over.
Meer informatie in de boekjes
'Branden en schilderen in hout' en
'Brandschilderen van meubels en
gebruiksvoorwerpen', uitgeverij
Strengholt, f 14,90 per stuk.
Inktgeleider
Dat akelige geklieder met inkt is er
tegenwoordig niet meer bij, zo ver
zekert directeur Willemse. "We
onleesbaar Een andere, prettige eigenschap
van papier is dat u voor het ver- of
bewerken ervan slechts weinig
werkruimte en (extra) gereedschap
nodig heeft. Zelfs iemand die ziek
is en op ligt kan met papier aan dë
Een goede graadmeter van die
hebben het klassieke model, groe- populariteit zijn de hobbyhoeken -
ne streep met zwarte dop en zuig- zowel in soort als in aantal - die
systeem, dat voor het laatst in 1953 over het werken met papier wor-
Zo wel bü de traditionele als de mo
derne origami komen we steeds
een aantal basisfiguren tegen, zoals
de grondvorm (een voorloper van
het bekende peper- en zoutvaatje,
dat bijna iedereen zich wel herin
nert uit de kleuterschooltijd), de
vogelbasis, de molenbasis, de vis-
en kikkerbasis. Vanuit deze basis
vormen worden de meest uiteenlo
pende fantasiefiguren gevouwen,
zoals diverse dieren, bloemen
Horizontaal
1. Smerige ertsgroeve? 4. Dat
is een sprookje. Zie je geld terug
te krijgen. 8. Als je goed luistert
moet het dier weglopen in de
rommel. 11. Daar worden de klei
nen groter door. 12. Zo gaat het
nou eeuwig door. 13. Een ruzie
nam 'ie tot zich, met kennis. 14.
Neem uw hand weg! 15. By het
graf imiteerde de jongen een
schaap. 17. De vijfde post, zo te
zien, is van glazuur. 20. Voel je
tussen de opdringende menigte.
23. Een buitenlands wezen is vas-
I Ar
\Ar r
A
planten, bomen, huisjes en mensfi- te P"k- 26- Luister, er zit een hele
guren, gestileerde gebruiksvoor- werkplaats in. 27. De plaats v
naar rechts: een kuiken (al dan niet stoppen. 31. Voor P is hij overal
pikkend op de grond), een kip, het tegen. 32. Vaar bij B
peper- en zoutvaatje en een haan.
De kunst van het papiervouwen is oorspronkelijk afkomstig uit China, Jpe Y°"wins^cties van deze (en
al gebruiken wij de Japanse naam origami. (foto gpdi nog vele andere) figuren vmdt u m
Leiden
LUXOR (121239):
'Absolute Beginners', dag. 19.00 en
21.15 uur, do., za., zo. en woe. ook
14.30 uur, al.
LIDO 1, 2. 3. 4 en STUDIO. (124130/
133210):
'Out of Africa', dag. 20.00 uur, zo. ook
14.30 uur. al.
'Witness', 12 jr.
'Jewel of the Nile', al.
'Police', 16 jr.
dag. 14.30,19.00 en 21.15 uur.
'Abel', dag. 19.00 en 21.15 uur, vr., ma.
en di. ook 14.30 uur, al.
Kindermatinee: 'Peter Pan', do., za.,
zo. en woe. 14.30 uur. al.
TRIANON (123875): 'American Nin-
ja', dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15,16.30,19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
REX (125414): 'Trashy Lady', dag.
14.30. 19.00 en 21.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstellmg: 'Het vrolijke, sex-
pension', vr. en za. 23.30 uur, 18 jr.
KIJKHUIS (142895): Tangos, l'exil
de gardel', vanaf do. t/m woe. 19.30 en
21.45 uur.
zo. 15.45 en 19.00 uur, ma. en di. 20.1
uur, woe. 15.45 en 20.15 uur, al.
'The return of the living dead', wot
.21.15 uur, 16 jr.
Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1. 2. 3. 4: 'Out of Africa', dag.
20.15 uur, do. ook 16.00
'Teenwolfwoe. t/m zo. en woe. 13.45,
18.45 en 21.00 uur, do. ook 16.15 uur,
ir, al.
'Abel
en 21.15 uur, do. ook 16.15
Nachtvoorstellingen:
'Meisjes in extase', za. 24.00 uur, 18. jr.
'Teenwolf, za. 24.00 uur. 16 jr.
'Abel', za. 24.00 uur, 16 jr.
'Twinety Brown, de heetste smeris in
de stad', za. 24.00 uur, 18 jr.
Kindermatinee: 'Sneeuwwitje', woe.
Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: 'Mama is boos', woe., do., vr.
za., zo., woe. 14.45,19.00 en 21.15 uur,
t/m zo. en woe. ma. en di. 19.00 en 21.15 uur. al.
iur, do. ook 16.00 CITY 2: 'Rocky 4'. zie tijden City 1.
CITY 3: 'Weird Science', zie tijden Ci-
l woe. 13.45,18.45 ty 1.
CITY 4: 'St. Elmo's fire', woe., do., za.,
ma. en di. 19.00 en 21.15 uur, vr. en zo.
14.45,19.00 en 21.15 uur, al.
Kindermatinee: 'Taran en de toverke-
tel', woe., do., za., woe. 14.45 uur. al.
t/m 2
13.30 l
al.
20.00 en 22.15 i
'La Grande Bouffe',
22.15 uur.
Voorschoten
(voor reserveringen 01717-4354)
Greenway: 'Mama is boos', woe.
Noordwijk
Programma vanaf 8 mei
LIDO: The Return of the Living
Death (horrorfilm voor stalen zenu
wen). Do, vr., ma. 21.15 uur. A Chorus
Line: do, vr., za., zo. 15.00 uur. Do.,
ma. 19.00 uur. Silverado (western):
vr.. za. 19.00 uur. di. 20.15 uur.
Ongevallendienst
Elke dag Academisch Ziekenhuis
behalve van dinsdag 13.00 tot
woensdag 13.00 uur (Diaconesse-
huis) en van vrijdag 13.00 tot zater
dag 13.00 uur (Elisabeth Zieken
huis)
Bezoekuren
Diaconessenhuis (tel. 071-178178):
dagelijks 16.00-17.00 uur en 18.30-
19.30 uur. Afdeling intensieve zorg:
10.30-11.00 uur en 19.00-19.30 uur en
na overleg
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en
na overleg
Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur
en 18.30-19.30 uur
St Elisabeth Ziekenhuis (tel. 071-
899250): volwassenen 14.00-14.45
uur en 18.30-19.30 uur. Klasse afd.:
11.15-12.00 uur, 14.00-14.45 uur,
18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: 15.00-16.00 uur en
18.30-19.30 uur, alleen voor vaders
bovendien van 19.30-21.00 uur
Afdeling CCU(hartbe waking):
14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur
Intensieve verpleging: 14.00-14.30
20.30 i
Academisch ziekenhuis: (tel 071-
269111). alle patiënten (behalve kin
deren): 14.15-15.00 uur en 18.30-
19.30 uur
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde: 18.00-19.00 uur
Prematurenafdeling. in overleg
doorlopend bezoek mogelijk
nen speciale kaarten worden ver
strekt
Kinderafdelingen: voor ouders van
opgenomen kinderen is er een rui
me bezoek mogelijkheid in overleg
met de hoofdverpleegkundige
Voor andere bezoekers gelden de
volgende tijden: Keel-, neus- en oor
heelkunde en neurologie: 14.15-
15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oog
heelkunde en heelkunde: 14.15-
15.0Q uur en 18.30-19.00 uur
Kinderkliniek: zalen voor peuters,
kleuters en grote kinderen: 15.15-
17.00 uur; babyzaal en boxenafde
ling: volgens afspraak met de
hoofdverpleegkundige
Rijnoord (tel. 01720-9244): 14.30-15-
.15 uur en 18.30-19.30 uur. Extra voor
bezoek hartbewaking: 11.00-11.30
uur. Extra bezoek vaders op
kraamfdeling: 19.30-20.30 uur
Kinderafdeling: 14.30-15.30 uur, al
leen voor ouders 14.30-18.30 uur
warmte. 33. Europees genees
middel helpt niet veel. 34. Als
een dwaas groet staat hij krom.
Verticaal
1. Een beetje wind. 2. Hooi-
bergmateriaal. 3. Het model van
officiële papieren moet goed zijn.
5. De noot van een ezel om bit
ter deze voorrechten te genieten.
6. Dat is nou precies wat 10 be-
I I I I II lAr II I II I I
schrijft. 7. Les om drie uur van
hen krijgen. 9. Korte maaltijd
op de markt. 10. Sterk is troef. 16.
Zat! 18. De verzorgster gaat er af.
19. S voor de kerk met een merk
op zijn hand. 21. Zet de radio af,
ik zeg het bij herhaling. 22. Na de
rook het lekkerste. 23. Een
povere E in het leger. 24. Door
zichtige mop, thans overal aan
wezig. 25. Strijkende gevange
nisbezoeker? 28. Het wordt een
rommel met veel
Zonder 11 dit niet.
De prijs van 25,- werd toegekend
aan A. v.d. Zwart, Kerkstraat 73,
2223 AH Katwijk.
De prijs wordt de winnaar toege
zonden.
Oplossingen met vermelding van
'Puzzel' voor donderdag op brief
kaart of in enveloppe zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad, Post
bus 54, 2300 AB Leiden.
WID HEBBEN EEN AAN -
ZIENLI3K PEEL VAN ONS
PERSONEEL KUNNEN
ONTSLAAN
EXCELLENTIE
VOELEN
PE KLANTEN
DAT NIET ALS
EEN
BELEDIGING?
n.OOK HET
EERGEVOEL HEBBEN
WE AFGESCHAFT.
10 mei 1986:
Honderd jaar geleden stond in de
krant:
Eene dienstbode, die de dames
J. te 's-Hage 25 jaren trouw en
eerlijk gediende heeft, ontving
van hare meesteressen op den
herrinneringsdag f 800.
Te Kampen, is overleden, na
dat ze daags te voren nog gezond
was geweest, de dienstmeid B.H.,
oud ongeveer 18 jaar. Omtrent de
oorzaak van haar dood waren en
zijn nog allerlei geruchten in om
loop. Gisteren had op last der jus
titie lijkopening plaats.
Een student te Groningen is
veroordeeld tot f 100 boete, subs.
15 dagen gevangenisstraf we
gens het ontvreemden van onder
scheidende belknoppen en een
spionspiegeltje, dat men vergeten
had in te nemen.
Vijftig jaar geleden:
Men schrijft aan het „Vad.":
In een cel van de Bossche straf
gevangenis zit sedert eenigen tijd
een der beruchte leden van het
Ossche misdadigersgilde, A.H.
uit Eindhoven, bijgenaamd de
Saai. Kortgeleden heeft hij in dé
stilte zijner gevangenschap een
metgezel gekregen. Een muisje is
op een onverwacht oogenblik bin
nengeslopen en aan dat beestje
heeft de steenharde kerel van
weleer nu zijn liefde en toewij
ding verpand. Het beestje eet de
broodkruimeltjes uit zijn hand
en geeft hem wat speelsche aflei
ding in zijn wrokkend bestaan.
Het is of hij er een ander mensch
door wordt.
Nu doet zich echter de moei
lijkheid voor, dat de Saai a.s.
Maandag wegens moord te
Hoensbroek voor de rechtbank te
Maastricht moet terecht staan en
dan wordt hij waarschijnlijk
„overgeplaatst" naar Leeuwar
den. Moet men hem nu van zijn
troost en ontspanning berooven?
De gevangenisdirectie heeft
besloten van neen. Hij mocht de
toezegging ontvangen, dat als hij
zich voortdurend goed. gedraagt,
het muisje de reis mede naar
Friesland's hoofdstad zal mogen
ondernemen.
