Weer hoop
op akkoord
grootmetaal
f19.495;
WD: 30 zetels wordt een hels karwei
1 Zuivelbonden hekelen rechter
HARMONIE
Ambassadeur Zuid-Afrika
gaat niet naar Haarlem
CDA wil wel
praten met D66
Jeugd vindt
kruisraketten
belangrijkst
MAANDAG 5 MEI 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
Na compromis bij Hollandia
UTRECHT (ANP) - De industriebonden FNV en CNV
gaan woensdag weer praten met de FME, de organisatie
van metaalwerkgevers, in een poging de impasse in de
cao-besprekingen te doorbreken. Aanleiding is het com
promis dat dat de industriebonden vorige week met direc
teur Lubbers (tevens FME-bestuurslid) van de machinefa
briek Hollandia hebben uitgebroed.
Dat plan komt er op neer dat be
drijven korter werken moeten sti
muleren op straffe van een boete.
Uit die boetepot zouden dan maat
regelen als scholing moeten wor
den betaald. „De uitnodiging om
weer te gaan praten slaan we niet
af, aldus cao-coördinator Schermer
van de Industriebond FNV. „Al is
op dit moment niet erg duidelijk
hoe bij de FME de kaarten liggen
wat betreft het Hollandia-compro-
Voorzitter Ter Hart heeft laten
weten dat de FME het Hollandia-
compromis niet in zijn geheel als
uitgangspunt voor verdere cao-on
derhandelingen wil nemen. Hij ziet
er wel 'positieve punten' in, maar
stelt voorop dat in de cao geen arti
kel kan en zal worden opgenomen
dat ondernemingen dwingt tot ar
beidstijdverkorting tot 1648 uur
per jaar. Bovendien mogen de
loonkosten niet stijgen en mag de
huidige autonomie van de onder
nemingen niet worden aangetast,
aldus Ter Hart.
Welke positieve punten de FME
in het Hollandia-model ziet, wilde
hij niet zeggen. Volgens Ter Hart
moeten de industriebonden goed
inzien dat de industrie een hele
nieuwe tijd ingaat waarbij grote
vernieuwingen in de bedrijven
noodzakelijk zijn. Dat betekent dat
de ondernemingen armslag moe
ten hebben en niet vastzitten aan te
weinig flexibele werktijden? zoals
die ontstaan bij een norm van 1648
uur, aldus Ter Hart.
Schermer beaamt dat de FME
blijkens de reactie van Ter Hart
weinig op heeft met de Hollandia-
formule. „Zij omarmen dat plan ze
ker niet, maar aan de andere kant
wijzen ze het ook weer niet hele
maal af. Dus vinden we dat we een
poging moeten wagen om de FME
komende woensdag alsnog over de
streep te trekken en resultaten te
boeken", aldus de FNV-woord-
voerder. „We willen elke gelegen
heid benutten om een goede cao te
bereiken".
In de kleinmetaal hebben de In
dustriebonden intussen succes ge
boekt bij de carrosseriefabriek
Smit in het Friese Joure, die ak
koord gaat een gemiddeld 36-urige
werkweek in 1987. Gedurende 17
weken zal er 45 uur worden ge
werkt. De rest van het jaar krijgt
een werkweek van vier dagen van
acht uur. De periode van 17 weken
met lange werkdagen is gekozen
omdat dit voor Smit, waar toerbus-
sen worden gebouwd, een zeer
drukke periode is.
In de bedrijfs-cao is verder vast
gelegd dat de lonen per 1 juli dit
jaar met 1,5 procent omhoog gaan,
Verder krijgt het personeel op
oktober een uitkering ineens var
procent. De vut-leeftijd wordt vc
laagd tot 60 jaar. Bij Smit werken
75 mensen. De atv levert volgen
de bond ongeveer
nen op.
AMSTERDAM (ANP) - Enige duizenden mensen heb
ben gisteren in Amsterdam de nationale herdenking
bijgewoond van alle oorlogsslachtoffers die sinds 10
mei 1940, waar ook ter wereld zijn omgekomen. De
plechtige gebeurtenis werd bijgewoond door koningin
Beatrix en prins Claus.
De nationale herdenking begon in de Nieuwe kerk.
Na afloop trokken de genodigden in een stille stoet
naar het nationaal monument op de Dam, waar ko
ningin en prins een krans legden.
Tegelijk met de herdenking op de Dam werd op het
Museumplein een plechtigheid gehouden bij het monu
ment voor alle in de oorlog gevallen zigeuners. Eerder
op de dag was in Amsterdam ook al een herdenking op
de Nieuwe Oosterbegraafplaats. In het kader van de
4-mei-herdenking hebben gisteren 26 Amsterdamse
scholen evenzoveel verzets- en oorlogsgedenktekens in
de stad geadopteerd. De komende weken vinden in het
gehele land ongeveer honderd van deze adoptieseen
initiatief van de Stichting Februari 1941, plaats.
In de Mozes en Aaronkerk werd een 4-mei bijeen
komst gehouden voor vluchtelingengroepen. Onder het
motto 'Stemmen van pijn en hoop wereldwijd' vertel
den Chilenen, Iranièrs, Tamils, Ethiopiërs en El Salva-
doranen over wat 4 mei voor hen betekent. Tevens wer
den video's getoond, een foto-expositie gehouden en
waren er muziekoptredens. In de nacht van 4 op 5 mei
wordt in de Nieuwe kerk in Amsterdam een jongeren-
manifestatie met als thema 'Jongeren in verzet' gehou
den. Deze bijeenkomst is een initiatief van het 4/5 mei-
komitee van de Raad van Kerken in Amsterdam.
UTRECHT - De vakbonden die be
trokken zijn bij het cao-conflict in
de zuivelindustrie overwegen in
hoger beroep te gaan tegen de uit
spraak van de Utrechtse recht
bankpresident, dat aan een even
tuele volgende staking slechts een
beperkt aantal melkfabrieken mag
meedoen. Voorzitter Lubbi van de
Voedingsbond FNV heeft dit zater
dag gezegd op de VARA-radio.
Lubbi zei dat de bonden zich in
elk geval niet zullen neerleggen bij
dit onderdeel van het vonnis dat de
president van de rechtbank vrijdag
heeft geveld. In het kort geding
tussen zuivelwerkgevers en bon
den bepaalde hij dat wanneer er la
ter deze maand weer een staking
uitbreekt, de dagelijkse melkaan-
voer in de getroffen fabrieken de
drie miljoen liter niet mag over
schrijden.
Bij de korte staking van deze
week waren fabrieken betrokken
die samen 24 miljoen liter melk per
dag verwerken. De rechtbankpre
sident vindt dat het milieu te veel
schade lijdt als er meer dan drie
miljoen liter melk per dag ergens
moet verdwijnen. Lubbi meent dat
Was dat even schrikken. Minister Smit-Kroes, zaterdag in Giessendam de sleephopperzuiger Lelystad te water de president van de rechtbank niet
te laten, hakte met een ferme klap keurig het touw door waarmee het schip nog vast lag op de helling. Tot haar goed heeft kunnen nadenken, om-
ontzetting bleef het schip echter gewoon liggen. Pas na enige ogenblikken koos de hopperzuiger toch het ruime dat hij een half uur na het kort ge-
S0P- (foto's anp) ding al uitspraak deed.
PEUGEOT309
De nieuwe Peugeot 309. Gebaseerd op een ijzersterk
scenario. Overladen met Oscars. Waaronder één voor z'n
grote betrouwbaarheid. Dank zij o.a. transistorontsteking en
zelfnastellende remmen. Met slechts één grote beurt per
20.000 km. En een optimale corrosiebescherming.
Kom 'm snel bij ons proberen. En beleef de première op de
mooiste plaats: achter het stuur.
rrijzen vanai
ind. BTW. Afleveringskosten f 450,-.
I PEUGEOT 309
GEEN FILM, HAAR WERKELIJKHEID,
^bytuntUAch op. tuet*
COMMENTAAR
De centrale organisaties van werkge
vers en werknemers zijn er opnieuw
in geslaagd elkaar op hoofdlijnen te
vinden. Het roemruchte akkoord in de
Stichting van de Arbeid, daterend van
november 1982, heeft een vervolg
gekregen in het akkoord van mei
1986.
Werkgevers en werknemers zijn
het er over eens geworden dat de
werkloosheid in het jaar 1990 tot
500.000 moet zijn teruggedrongen.
Dat doel moet worden bereikt 'langs
een veelheid van wegen'. De vakbe
weging verlaat hiermee het hardnek
kig streven naar een 32-urige werk
week. De werkgevers zien in die
'veelheid van wegen' een garantie
voor het soepel inspelen op de moge
lijkheden in de bedrijven.
Het hernieuwde akkoord bevat nog
een belangrijk punt van overeen
stemming: de werkgevers geven de
vakbeweging nu met zoveel woorden
gelijk, dat arbeidsduurverkorting en
herverdeling van werk onmisbaar zijn
in de strijd tegen de massale werk
loosheid. De erkenning van dit feit
schept voor diezelfde werkgevers
verplichtingen aan het front waar de
zer dagen wordt onderhandeld over
de nieuwe CAO's.
Op plaatselijk niveau, in de bedrijfs
takken en in de afzonderlijke bedrij
ven, kunnen werkgevers en werkne
mers hun worsteling nog even voort
zetten, maar dan niet volgens de
spelregels van het catch-as-catch-
can. Het nieuwe akkoord biedt een
goede leidraad om op ordelijke wijze
en met gezwinde spoed tot nieuwe
CAO's te komen. Een nieuw element
in het Stichtingsakkoord, de grote na
druk op scholingsactiviteiten, biedt
hierbij extra mogelijkheden om knel
punten uit de weg te ruimen.
Het kabinet heeft bij monde van mi
nister-president Lubbers zeer ver
heugd gereageerd op de hervonden
harmonie. Voorzover mogelijk heeft
het kabinet hierbij nog de helpende
hand gereikt. Nog dit jaar biedt het
kabinet 75 miljoen gulden ten behoe
ve van scholingsactiveiten. In latere
jaren, onder een nieuw kabinet, wordt
krachtens dit plan gerekend op 200
miljoen gulden extra per jaar
FNV-voorzitter Pont moet zich nu
verweren tegen de kritiek van zijn
voorganger, de prominente politicus
W. Kok, die het akkoord 'ronduit mini
maal' heeft genoemd. Maar Pont ziet
zichzelf als een 'eenvoudige belan
genbehartiger' en hij rekent er vast op
met de werkgevers en het kabinet op
zijn wijze verder te kunnen. Ook Van
Lede, de voorzitter van het VNO,
heeft zijn achterban verplicht tot een
zakelijke, en, waar mogelijk, vooral
ook soepele aanpak. Ook van die
kant dus geen gedram en gedrein
meer, maar samen op zoek naar
praktische oplossingen.
Op centraal niveau heerst nu een
bijna onwaarschijnlijke harmonie tus
sen werkgevers, werknemers en ka
binet. Voor Lubbers, op weg naar een
volgend premierschap, is geen bete
re uitgangspositie denkbaar. Maar
zijn grote tegenspeler, Den Uyl, kapit
telde het kabinet nog afgelopen za
terdag over "het doodvallen van het
sociaal-economisch beleid en van het
overlegklimaat". Lubbers en de zij
nen zouden volgens hem nu "struike
lend, strompelend en uitgeregeerd"
op de finisch afkomen. Het zit Den
Uyl ook niet mee. Uitgerekend op het
moment dat de PvdA een eigen plan
presenteert voor de komende vier
jaar, sluit de vakbeweging een ak
koord met de werkgevers en met dat
vermaledijde kabinet-Lubbers. Zel
den zullen de druiven zo zuur zijn ge
weest.
HAARLEM (ANP) - Ambassadeur
Louw van Zuid-Afrika zal morgen
niet deelnemen aan een bezoek
van een groep ambassadeurs aan
Haarlem. Hij heeft daarvan afge
zien nadat in het Haarlemse colle
ge van burgemeester en wethou
ders daarover opschudding was
ontstaan. Het oude college, dat be
stond uit 2 wethouders van de
PvdA, 2 van de WD en 2 van het
CDA, had enige tijd geleden de uit
nodigingen verstuurd aan diverse
ambassadeurs, waaronder de Zuid-
afrikaanse. Het nieuwe college,
waarin de PvdA 4 wethouders
heeft en het CDA 2, besloot echter
niet met de groep ambassadeurs te
lunchen vanwege Louws aanwe
zigheid.
De vereniging van ambassadeurs
in Nederland liet blijken erg onge
lukkig te zijn met het in de open
baarheid komen van het voorgeno
men bezoek van de ruim 30 ambas
sadeurs, gezien de reacties die dit
zou kunnen oproepen vanuit de
bevolking.
CROES - De gezondheidstoestand
van de Arubaanse politicus Betico
Croes is 'zeer kritiek'. Dat heeft de
familie van de MEP-leider gisteren
gezegd tegen de huidige fractielei
der van de MEP, Nelson Oduber.
Volgens Oduber heeft de nu al
124 dagen in coma verkerende
Croes een longontsteking. Partyle
den van de MEP zijn van de ver
slechterende toestand van hun lei
der op de hoogte gebracht.
BORSSELE (GPD) - Ongeveer 200
tegenstanders van kernenergie
hebben gisteren van half drie tot
acht uur 's avonds de poorten van
de kerncentrales in Borssele ge
blokkeerd. Het was een symboli
sche blokkade: de actievoerders
zaten alleen voor de hoofdpoort en
de andere poorten van het PZEM-
complex waren slechts met kettin
gen afgesloten. Doel van de actie
was in het licht van de nucleaire
ramp bij Tsjernobil de aandacht te
vestigen op de noodzaak geen
nieuwe kerncentrales in Neder
land te bouwen en de bestaande te
sluiten.
Bij het begin van de blokkade
koesterden nog maar enkele tien
tallen tegenstanders van kernener
gie en andere belangstellenden
Demonstratie
bij Borssele
zich in de zon op de Borsselse zee
dijk ter hoogte van de hoofdpoort.
Spoedig daarna zaten 50 tot 60 ac
tievoerders tegen het hek en een
kleine 150 stonden in de buurt. Bo
venop de dijk gaven enkele tiental
len bewoners van het dorp Borsse
le blijk van hun onbegrip voor de
blokkade. Een van hen tartte her
haaldelijk de demonstranten. Hij
moest enige keren kalmerend wor
den toegesproken door twee po
litieagenten.
Dat was de enige aanleiding voor
de politie om op te treden, verder
beperkte zij zich tot belangstellend
toezien. Wegens mogelijke acties
tegen de plaatsing van kruisraket
ten, was het Zeeuwse peloton mo
biele eenheid in Woensdrecht ge
stationeerd. Volgens een verkla
ring van Stop Borssele en het
Zeeuws platform tegen kernener
gie moet het met de catastrofe in
Tsjernobil en de Harrisburg-ramp
nog vers in het geheugen toch
langzamerhand voldoende duide
lijk zijn dat de veiligheid van kern
centrales lang niet zo zeker is als de
overheden altijd hebben beweerd.
"Zo lang men er niet van verzekerd
kan zijn dat er binnen kerncentra
les geen fouten worden gemaakt,
zal steeds opnieuw blijken dat er
zeer ernstige ongelukken ont
staan", aldus de verklaring.
AMSTERDAM (GPD) - De leus
van de WD voor de komende ka
merverkiezingen luidt: 'Als de toe
komst je lief is'. Daarom reden er
tijdens de start van de campagne
niet alleen robots door de bloedhe
te zaal van het Amsterdamse Kras-
napolsky, maar was het christelijk
showorkest Excelsior uit Delft in
gehuurd voor de muzikale omlij
sting. De afhankelijkheid van de
confessionele partner beperkt zich
kennelijk niet tot de politiek.
De start van de liberale campag
ne zaterdag was een groots opgezet
spektakel. De duizend partijgeno
ten werden vergast op een video
show, een tombola met als hoofd
prijs campagnemateriaal ter waar
de van 1000 gulden, peptalk door
partijvoorzitter Kamminga, een
politieke wapenschouw door de
WD-bewindslieden en een grote
rede van lijsttrekker Nijpels.
De WD mikt bij de verkiezin
gen op 30 zetels. Een hels karwei,
gezien de neergaande trend in de
opiniepeilingen. Daarom zal de
campagne zich vooral richten op
de ongeveer 2 miljoen zwevende
kiezers (die hebben hun stem nog
niet bepaald), zo bleek uit de video
clip die de partijpropagandisten
moet inspireren.
HILVERSUM (ANP) - CDA-voor-
zitter Bukman wil met D66 praten
over deelnamen aan een nieuwe re
gering wanneer CDA en WD hun
meerderheid verliezen. Bukman
ziet wel 'enig perspectief in ge
sprekken met D66 omdat de De
mocraten volgens hem dichter bij
het kabinetsbeleid staat dan de
PvdA. De CDA-voorzitter zei dit
zaterdag voor de VARA-radio.
Bukman zou het niet verstandig
vinden als CDA en WD een min
derheidsregering vormen die moet
overleven met gedoogsteun van de
kleine christelijke partijen. Uitslui
ten wil Bukman een minder
heidsregering echter niet, want het
is volgens hem denkbaar dat er
geen andere oplossing is.
De CDA-voorzitter liet duidelijk
blijken absoluut niets te zien in on
derhandelingen met de PvdA. De
PvdA heeft een niet-onderhandel-
baar punt, aldus Bukman, doelend
op de weigering van de PvdA om
mee te werken aan de plaatsing
van kruisraketten. Dit opstelling
van de PvdA maakt formatiebe
sprekingen bepaald niet eenvou
dig, zo meent Bukman.
VERKIEZINGEN
Partijvoorzitter Kamminga
mocht hen als eerste spreker een
hart onder de riem steken. De ver
diensten van het kabinetsbeleid
werden in zijn rede breed uitgeme
ten. En dat kabinetsbeleid was op
zijn beurt weer vooral de verdien
ste van de WD, aldus Kamminga.
De puinhopen die dit kabinet in
1982 aantrof, zijn zó goed als opge
ruimd. Daarvoor waren harde
maatregelen nodig geweest, maar
die waren niet zonder resultaat ge
bleven, aldus Kamminga. Dat be
leid verdient voortzetting en daar
om waarschuwde hij voor een
nieuw kabinet met de PvdA, dat
onherroepelijk aan het potverteren
zou slaan.
Prominent PvdA-lid en presi
dent van De Nederlandsche Bank
Duisenberg werd door Kamminga
opgevoerd als de schutspatroon
van dit kabinetsbeleid. Immers,
had hij niet onlangs gewaar
schuwd voor een te laks financieel
beleid in de komende kabinetspe
riode? Na de pauze met tombola
mochten negen bewindslieden ie
der in 90 seconden hun wapenfei
ten in de huidige kabinetsperiode
toelichten. Voor de ministers wa
ren daarbij letterlijk hogere stoelen
gereserveerd dan voor de staatsse
cretarissen.
Met name minister Winsemius
(milieubeheer) en Neelie Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat) ble
ken gewiekste standwerkers. Maar
de nieuwe minister van binnen
landse zaken De Korte, stal de
show. Zijn pleidooi voor minder,
maar beterbetaalde ambtenaren en
een efficiënter overheidsapparaat,
en dat allemaal zonder gedwongen
ontslagen, joeg de applausmeter
naar recordhoogte.
De finale was voor lijsttrekker
Nijpels. De ontplooiing van het in
dividu was het leitmotiv van zijn
rede. Die ontplooiing moet worden
centraal gesteld bij de bestrijding
van de werkloosheid, in de sociale
zekerheid, het milieubeleid en in
het onderwijs. Achter elk werk
loosheidscijfer gaat een mens
schuil, aldus Nijpels. En daarom
zijn de 700.000 van nu en de beoog
de 500.000 in 1990 nog veel te veel.
Voortzetting van dit beleid biedt
de beste garantie om de mensen
weer aan de slag te krijgen. Meer
ruimte voor het bedrijfsleven is
daarbij onontbeerlijk, want dat
schept nieuwe banen.
Nijpels hekelde de vryblyvend-,
heid van de PvdA-plannen voor de
arbeidstijdverkorting (atv). Als de
socialisten die via de wet zouden
willen doorvoeren, hadden ze vol
gens Nijpels nog een poot om op te
staan. "Nu is het weinig realis
tisch".
De kritiek dat het kabinet en de
WD geen oog hebben voor de uit
keringstrekkers, wees hij van de
hand. "Het nieuwe stelsel is niet
asociaal. Er wordt op de 170 mil
jard die we voor de sociale zeker
heid uittrekken, maar drie miljard
bezuinigd. Een derde van het na
tionale inkomen gaat ernaartoe.
Dat verwijt is dus aan het verkeer
de adres. Onze uitkeringen zijn 10
tot 30 procent hoger dan in het ons
omringende buitenland".
Hij prees het besluit van Winse
mius en Van Aardenne om de dis
cussie over de bouw van de nieuwe
kerncentrales voorlopig uit te stel
len. "Daar ben ik trots op".
DEN HAAG (GPD) - De kruisra
ketten zijn voor jongeren in de leef
tijd van 18 tot 25 jaar het belang
rijkste onderwerp bij de komende
verkiezingen. Dit blijkt uit een on
derzoek dat het Nipo in opdracht
van de NCRV onder 500 jongeren
heeft gehouden. Bijna tweevijfde
vindt de kernwapens het belang
rijkste punt uit de verkiezingspro
gramma's van de politieke partij-
De sociale voorzieningen wordt
door 32 procent van de onder
vraagden het belangrijkste onder
werp genoemd, terwijl 27 procent
de werkloosheid het meest urgente
probleem vindt. Uit de enquête
wordt verder duidelijk dat 55 pro
cent van de jongeren weinig of in
het geheel niet is geïnteresseerd in
politieke zaken. Ruim een kwart
heeft nog geen keuze bepaald voor
de komende verkiezingen.
Bij de jongeren die al hebben be
sloten op welke party zij gaan
stemmen, is de PvdA favoriet (28
procent). De tweede partij is het
CDA met 15 procent. De WD
scoort niet hoger dan 10 procent en
6 procent van de ondervraagden
zegt op D66 te gaan stemmen.
