'Consumentenbeleid Van Zeil
krijgt een dikke onvoldoende'
Goedkoper huizen bouwen
dank zijmeer subsidie
Aanrijding in Spanje
kan duur uitpakken
Directeur Donia van Konsumenten Kontakt:
Plantaardige margarine: visolie
PAGINA 10
MAANDAG 5 MEI 1986
„Ik ben gevraagd voor een uitzending en u mag erbij zitten", beet een getergde staatssecretaris
Van Zeil zijn gesprekspartner onlangs voor de radiomicrofoon toe. Het gebeurde tijdens een
uitzending van De Rooie Haan van de VARA en de man die erbij mocht zitten (maar kennelijk
wel zijn mond moest houden), Bert Donia, directeur van Konsumenten Kontakt (KK), kon er wel
om lachen.
Na een schamper „ja, ja" ging Donia dan ook onverstoorbaar verder met het aanvoeren van
nieuwe argumenten voor de stelling dat de staatsecretaris het er op een aantal punten
behoorlijk bij heeft laten zitten, de afgelopen vier jaar. „Het sloeg natuurlijk helemaal nergens
op. Laat hij met zakelijke argumenten komen", zegt Donia later in zijn Haagse kantoor over deze
zoveelste botsing met zijn opponent, CDA-staatssecretaris Van Zeil, de man die in de (bijna)
voorbije kabinetsperiode onder meer consumentenzaken in zijn portefeuille had.
door Kees Klaasse
Over de verrichtingen van deze
bewindsman wordt niet onver
deeld gunstig geoordeeld. Ze
ker, Van Zeil heeft met grote
ijver een respectabele hoeveel
heid winkelopeningen verricht
(„voor een opening in stijl,
vraag Piet van Zeil"), maar dat
hij zich met hetzelfde enthou
siasme heeft opgeworpen als
verdediger van de belangen
van de consument, daar is niet
iedereen het over eens. Vier
jaar wanbeleid, zo schrijft
Koopkracht, het maandblad
van Konsumenten Kontakt, nu
het kabinet-Lubbers het einde
van de rit nadert.
Zwart maken
Is het dan zo erg? Directeur Do
nia: „Ik wil de staatssecretaris niet
helemaal zwart maken, maar hij
- krijgt van mij een dikke onvol-
doende". En met Van Zeil, het hele
kabinet, zo blijkt. „Mijn conclusie,
f terugkijkend op de periode Lub
bers, is dat deze regering er ge
woon geen zin in heeft gehad om
de belangen van de consument
goed bij wet te régelen. De filosofie
van dit kabinet is: vrij baan voor
het bedrijfsleven. Dat blijkt uit al
les. En dat gaat natuurlijk ten kos
te van de consument".
Desastreuze gevolgen heeft naar
zijn mening de door het kabinet ge
stimuleerde vereenvoudiging van
regels en wetten gehad, de zogehe-
Een jeans, speciaal voor niet ro
kers, is een idee van ontwerper
Peer Wollaars. Hij zegt: 'Rokers
zijn altijd herkenbaar door het ro-
ken of de rooklucht die om hen heen
zweemt. Ik vind het leuk dat men-
sen nu met een Non-Smokersjeans
i kunnen laten zien dat ze niet ro-
ken'.
Op de plaats waar doorgaans
een leren merkje te vinden is, naait
hij een label met een weglopende si-
gar et en de tekst 'Non Smokers'. De
superstrakke Niet-rokersjeans kost
59 gulden, de wijde uitvoering een
tientje meer. (fotopD
ten 'deregulering'. Donia: ..De
toonzetting daarvan was: er zijn al
lerlei regelingen en die zijn lastig
voor het bedrijfsleven. Die moeten
dus overboord. De deregulering
heeft juist ook in onze sector, de
consumentenwetgeving, danig
huisgehouden. En dan te beden
ken dat er toch al erg weinig regels
zijn die1 de consument bescher
men, zeker vergeleken bij landen
als Zweden en West-Duitsland. De
positie van de consument is daar
op bepaalde punten veel beter ge
regeld".
Bert Donia: „Aanvankelijk leek
het zelfs alsof de hele Warenwet
zou moeten sneuvelen. Maar ge
lukkig is dat niet gebeurd. Dat
moet ik Van Zeil nageven. Hij
heeft de schade beperkt weten te
houden tot het schrappen van de
milieupoot van die wet. Overigens
erg genoeg, want die paragraaf was
bijvoorbeeld een goed wapen ge
weest tegen de introductie van ver
vuilende verpakkingen als de PET-
fles, de kunststoffles, die gegaran
deerd op de markt komt. Dat zit er
dik in".
Zelfregulering
Donia noemt in dit verband ook
de Kampeerwet, die tot stand is ge
komen, maar „volstrekt is uitge
kleed". Verdwenen is bijvoorbeeld
de rechtsbescherming voor (lang-
)kampeerders, waarvoor Konsu
menten Kontakt zich sterk heeft
gemaakt. Voorts moet over de wet
beperking cadeaustelsel, de prij
zenwet en de colportagewet op
nieuw worden onderhandeld in de
werkgroepen van de Sociaal Eco
nomische Raad (SER).
Het kabinet had naast de deregu
lering, nog een „hobby", de zelfre
gulering. De organisaties moeten
zelf maar afspraken zien te maken
met het bedrijfsleven als ze de be
langen van de consument willen
behartigen. Staatssecretaris Van
Zeil is daar een duidelijke verte
genwoordiger van, vindt Donia.
„In die methode heb ik helemaal
geen vertrouwen. Stel je bent fabri
kant van koelkasten en je maakt er
een die niet zo best is en die boven
dien ontzettend veel energie
slurpt. Nu moet ik als consumen
tenorganisatie, volgens het recept
van Piet van Zeil, met jou gaan pra
ten om je zover te krijgen dat je be
reid bent een etiketje op die koel
kast te plakken, waaruit blijkt dat
je een slecht apparaat levert. Dat
doe je natuurlijk niet en dat is ook
heel begrijpelijk. Zonder stok ach
ter de deur (dreigen met wetge
ving) llikt zo'n afspraak niet. Het is
een illusie om dat te denken".
Veel kritiek heeft Konsumenten
Kontakt op het prijsbeleid van de
regering. Men vindt de overheid
veel te lakoniek reageren op prijs
verhogingen die het gevolg zijn
van duurder wordende grondstof
fen. Te denken valt aan produkten
als koffie, thee, margarine en ben
zine, die om deze reden altijd erg
snel in prijs omhoog gaan.
Koffie
In eerdergenoemde uitzending
van De Rooie Haan zei Van Zeil de
hoge prijs van koffie gerechtvaar
digd te vinden, gezien de hoge prij
zen op de wereldmarkt, veroor
zaakt door schaarste. Maar volgens
Donia is er helemaal geen schaar
ste. Er is sprake van een kunstma
tig tekort. „Er wordt gespeculeerd
met koffie. Dat wordt ook beves
tigd door de branche zelf. Van Zeil
zou daar best een stokje voor kun
nen steken. De prijzen kunnen
echt lager".
„De staatssecretaris doet dat af
door te zeggen dat het gaat om een
de buitenlandse markt. 'Daar heb
ik geen vat op', zegt hij. Maar hij
zou daar een ander beleid op moe
ten loslaten. Hij kan bijvoorbeeld
een perfecte voorraadcontrole bij
de koffiebranders laten toepassen,
waardoor het onmogelijk wordt
goedkoop ingekochte voorraden
duur te verkopen. Die mogelijk
heid is er nu wel. En als dat niet
helpt zou hij een prijsrriaatregel
kunnen afkondigen".
Omgekeerd moet de consument
volgens KK steevast lang wachten
op lagere prijzen als de grondstof
fen goedkoper zijn geworden
Denk aan de benzine. „Minister
Van Aardenne van economische
zaken heeft het altijd vertikt om
daar ook maar iets aan te doen, ter
wijl duidelijk is dat die markt ge
manipuleerd kan worden. Als je de
huidige lage prijs van ruwe olie ziet
en je zet die af tegen de prijs aan de
pomp, dan moet je daaruit conclu
deren dat de benzineprijs op dit
moment in feite zeven cent per li
ter te hoog is. We betalen gewoon
teveel".
Voor benzine geldt volgens KK
bovendien dat de noteringen op de
Rotterdamse „vrije markt" niet als
uitgangspunt voor de prijsbepa
ling mogen dienen. „Heel veel
brandstof gaat namelijk buiten de
ze markt om. Daarnaast kunnen de
grote oliemaatschappijen de prij
zen op die markt zelf beinvloe-
den".
Energieprijzen
Een andere steen des aanstoots
vormen de vliegtarieven. Konsu
menten Kontakt heeft de overheid
eind vorige week per brief ver
zocht om een prijsbeschikking,
omdat de prijzen voor een vliegtic
ket op dit ogenblik veel te hoog
zijn, gezien de olieprijs en de koers
van de dollar. Staatssecretaris Van
Zeil betoogde voor de VARA-mi-
crofoon dat de vliegmaatschappij
en „veel kosten maken" en dat
Donia: straks koppelen ze de gasprijs nog aan de koffie.
Als het maar iets duurs is". (foto gpdi.
Van Zeil: politieke wil is er niet. (fotogpdi.
brandstof maar een vijfde deel uit
maakt van de kosten in de lucht
vaart.
Donia: „De staatssecretaris laat
het er gewoon bij ziltep. Als je ziet
dat de brandstofprijzen voor de
vliegmaatschappijen sinds novem
ber vorig jaar met 45 procent zijn
gedaald, dan is het toch te gek om
los te lopen dat je daar als consu
ment niets van merkt".
Belangrijk strijdpunt voor Donia
en zijn consumentenorganisatie
zijn de woonlasten: zeg maar de
energieprijzen, de huren, de ge
meentelijke heffingen en belastin
gen. Met name de laatste jaren zijn
die steeds sterker gestegen. Dit be
tekent, dat voor veel mensen een
vrij groot deel van hun inkomen
vast ligt en moet worden besteed
aan die woonlasten. Al bij het be
gin van zijn periode als bewinds
man heeft KK Van Zeil met deze
problematiek geconfronteerd. „Hij
heeft er vervolgens niets mee ge
daan", aldus Bert Donia, die daar
over nogal teleurgesteld is.
„Van Zeil heeft een studiegroep
geformeerd en die is tot twee con
clusies gekomen: mensen die te
duur wonen moeten maar goedko
per gaan wonen en wat die hoge
gasprijs betreft: je kunt ook de
thermostaat een graadje lager zet
ten".
Tegengas
De staatssecretaris beroept zich
er volgens Donia ten onrechte op
dat hij het allemaal niet kan hel
pen, want hij is „maar" staatssecre
taris en het onderwerp woonlasten
behoort ook tot het ministerie van
VROM en tot de portefeuille van
„zijn buurman" Van Aardenne.
KK-directeur Donia: „Nu is Van
Aardenne inderdaad de man ge
weest die steeds heeft volgehou
den dat de gasprijs te laag was en
moest worden gekoppeld aan de
prijs van huisbrandolie, overigens
een onzinnige redenering, alsof
olie een alternatief zou zijn voor
gas".
„Maar goed. Dan kan Van Zeil
wel zeggen: ik kan het niet helpen,
want mijn collega Van Aardenne
doet dat. Maar laten we eerlijk zijn,
hij kan toch ook tegengas geven,
zoals dat gaat met bewindslieden
die het niet rnet elkaar eens zijn. Ik
heb Van Zeil de afgelopen vier jaar
nooit enige uitspraak horen plegen
dat hij vindt dat er wat met die gas
prijs moet gebeuren".
En nu er dan eindelijk wat geT
beurt, de gasprijs gaat zoals be
kend omlaag, is als ingangsdatum
1 juli gekozen. „Het is dan volop
zomer", aldus Donia, „dus de eer
ste tijd heeft de consument daar
niets aan. Per 1 januari zou er nog
een prijsverlaging komen, maar
dat is afwachten geblazen. Mis
schien wordt huisbrandolie dan
wel weer duurder of koppelt men
de gasprijs aan die van goud of kof
fie, of iets anders. Als het maar iets
duurs is".
Spaarkassen
Dat er 'rechtstreekse lynen' lo
pen tussen bedrijfsleven en kabi
net, staat voor Donia vast. Zo was
daar de kwestie rond het tv-spotje
van Konsumenten Kontakt over de
colportage van spaarkascontrac
ten. Zulke omvangrijke financiële
kwesties handel je niet aan de deur
af en de opbrengst voor de consu
ment is matig, luidde de teneur van
het filmpje. Naast ongeveer acht
honderd reacties van kijkers met
klachten over spaarkassen, kwam
er bij de Haagse burelen van Kon
sumenten Kontakt ook een boos
telefoontje binnen van een „top
man uit de verzekeringswereld".
Donia: „Die was boos. We scho
ren alles over één kam. Kortom,
dat filmpje kon helemaal niet. Ik
zei hem dat ik het daar niet mee
eens was, dat het spotje gehand
haafd bleef en dat de weg naar de
rechter altijd open stond. 'Dat zal
ik dan hoger opnemen', zei de ver
zekeringsman. Het volgende tele
foontje dat ik kreeg, was van
staatssecretaris Van Zeil, die mij
vervolgens op het ministerie te
kennen gaf dat ik van hem „de gele
kaart" kreeg voor dat spotje. Zo
werkt het".
„Door pure druk vanuit de verze
keringswereld heeft Van Zeil tot
die gele kaart besloten. Toch moest
hij op grond van al die klachten
van consumenten toegeven, dat er
wel degelijk iets mis was en is die
zaak in de verzekeringswereld aan
het rollen gebracht. Maar economi
sche zaken is nu eenmaal ëen pro
ducentenministerie. Men is daar
zeer gevoelig voor druk vanuit het
bedrijfsleven".
Politieke wil
Barre tijden dus voor de consu
mentenorganisaties, beammt Do
nia volmondig. „Laten we eerlijk
zijn, politiek hangen we er maar
een beetje bij. Ik wil niet zeggen,
dat we niets hebben bereikt, maar
een echte verankening van consu
mentenzaken in het sociaal-econo
misch beleid, daar is geen sprake
van. Wat we bereikt hebben, bij
voorbeeld de kwijtschelding van
de onroerend-goedbelasting, is tot
stand gekomen door pressie uit te
oefenen. Men is in eerste instantie
geneigd alles af te houden. De poli
tieke wil is er gewoon niet...".
Wijn van de maand
Op avontuur met
Australische wijn
Een Australische wijnmaker,
David Hardy, kwam eens in
gesprek met de directeur van een
gerenommeerd Bordeauxhuis. De
Fransman wilde graag zijn flessen
naar Australië exporteren, waarop
David vroeg of als tegenprestatie
niet wat Australische wijn naar
Bordeaux kon worden verscheept.
Het antwoord luidde: „Ach nee
meneer, wij hebben in Frankrijk al
'vin ordinaire' genoeg". Dit voorval
vond 20 jaar geleden plaats, en
tekent het gebrek aan respect dat
Australische wijn toen ondervond.
Inmiddels is er véél veranderd. De
wijnbouw in het immense
Australië - zo groot als Europa,
met slechts 15,5 miljoen mensen -
heeft zich op spectaculaire wijze
ontwikkeld, kwantitatief zowel als
kwalitatief. Men oogst er zo'n 400
miljoen liter wijn per jaar, waarvan
het niveau varieert van eerlijk
eenvoudig tot excellent. Vooral de
grote groep middenklasse wijnen
vormt verbazend goede waar voor
zijn geld.
De meeste wijnen komen uit South
Australië, een van 's lands zes
staten. Het oppervlak is ongeveer
dubbel zo groot als dat van
Frankrijk. Niet ver van de
hoofdstad Adelaide bevindt zich
een enorme wijnvallei, Barossa
Valley. Deze werd door een
Engelse ontdekkingsreiziger naar
een Spaanse bergketen genoemd,
maar je komt er veel Duitse namen
tegen. Er loopt een toeristische
Weinstrasse doorheen en ik zag
ook een Weinstube'en
wijnbedrij ven met namen als
Bernkastel en Kaiser Stuhl.
Australische rode wijnen spreken
een groot publiek aan. In het land
zelf hebben de wijngebruikers
namelijk een hekel aan harde,
stroeve of stugge elementen in hun
rode wijn, zodat dit type meestal
van jongsaf aan vriendelijk en
soepel smaakt. Daarnaast is
Australische rode wijn vaak stevig,
genereus en aromatisch. Je kunt
hem uitstekend schenken by een
barbecue, maar ook bij gewone
vleesmaaltijden of bij kaas. De
druivesoorten staan dikwijls op
het etiket vermeld. Dikwijls zijn
dat de shiraz (de syrah uit het
Rhonedal) en de
cabernet-sauvignon (uit
Bordeaux), al dan niet vermengd.
In Australië zelf wordt veel meer
witte dan rode wijn geconsumeerd
met als gevolg dat er voor export
relatief weinig overschiet.
Kwalitatief echter zijn de blanke
Australiërs zeer de moeite waard,
vanwege hun grote zuiverheid,
hun frisheid en hun charme. Men
bottelt ze vaak snel, met als gevolg
datje soms al Australische witte
wyn kunt drinken met een jaartal
waarvan in Europa de druivepluk
pas begint.
De Australische oogst heeft dan
immers al zes maanden eerder
plaats gehad. Via namen als
Hardy's, Seppelt, Hill-Smith
Estate, Orlando, Tollana, Stanley
Leasingham, Wynns, Chateau
Reynella en Wolf Blass kunt ook u
thuis op avontuur gaan met
Australische wijn - voor een prijs
die in veel gevallen nog geen tien
gulden bedraagt.
Een aanrijding - zonder schuld - in
Spanje kan Nederlandse toeristen zuur
opbreken. In dit land vindt een groot
scheepse zuivering plaats van verzeke
ringsmaatschappijtjes die te weinig
geld hebben, althans volgens de nor
men van de Europese Gemeenschap
(waar Spanje sinds kort bijhoort). Er
zijn er al 30 failliet verklaard. Dat aan
tal kan nog oplopen tot ongeveer 400,
zo meldt de ANWB.
Er wordt wel gewerkt aan de oprich
ting van een garantiefonds om de bena
deelden alsnog schadeloos te stellen,
maar vermoedelijk alleen voor licha
melijk letsel en niet voor schade aan de
auto. Buitenlandse schuldeisers heb
ben nog geen peseta gezien. De ANWB
raadt toeristen die met de auto naar
Sparye gaan daarom aan in Nederland
een vakantie-cascoverzekering af te
sluiten. Voor zover ze althans alleen
zijn verzekerd tegen wettelijke aan
sprakelijkheid.
Te hard of door rood licht rijden kan
in het buitenland zware boetes opleve
ren. In Frankrijk, dat qua verkeersboe
tes de kroon spant, kan het overschrij
den van een ononderbroken streep al
worden bestraft met een boete van
ruim 900 gulden. Zwitserland heeft dit
jaar de boetes verhoogd voor rijden
door róód licht (105 gulden), fout par
keren (80 gulden) en te hard rijden (al
gauw 130 gulden).
Gebruik giro
gaat straks
geld kosten
Het huidige girale betalingsverkeer
kost de consument bijna niets, hoewel
het de banken alleen al aan verwerking
van betaalcheques ongeveer 600 mil
joen gulden per jaar kost. Daar komt
nog eens bij dat uitgifte van contant
geld aan de balie veel personeel en dus
hoge kosten vergt.
De Consumentenbond vreest dat de
banken straks geld gaan vragen voor
die dienstverlening, ook om zo geldau
tomaten aan de consument op te drin-
gen.Dergelijke automaten betekenen
voor de banken een forse besparing,
maar invoering op grote schaal in bij
voorbeeld supermarkten levert vol
gens de Consumentenbond grote nade
len op voor de klanten. Die hangen sa
men met aansprakelijkheid bij verlies
of diefstal van het pasje, mogelijke fou
ten van de apparaten en de gebrekkige
bescherming van de privacy.
De Consumentenbond vindt dat de
consumenten weinig opschieten met
nieuwe vormen van elektronisch ban
kieren. Als de banken, die een hecht
kartel vormen, prijsafspraken maken
die voor de consument nadelig zijn,
moet de overheid ingrijpen, aldus de
Consumentenbond.
Directeur Rudelsheim van de raad
voor het betalingsverkeer sluit niet uit
dat in de toekomst inderdaad tarieven
worden ingevoerd voor het girale beta
lingsverkeer. Bij het overleg is ook de
Postbank betrokken. In het verleden
wilde de postgiro een tarief van f 12,50
invoeren vanwege de kosten van hel
girale betalingsverkeer, maar de Twee
de Kamer verbood dit. Inmiddels ope
reert de Postbank als een zelfstandige
nv.
Nog gladder
Gillette brengt volgende maand een
nieuw scheermesje op de markt. Na het
tandemmesje komt de Amerikaanse fa
brikant nu met een systeem (Contour
Plus) dat de wrijving tussen mesje en
huid. soms oorzaak van irritatie, moet
opheffen. Boven het tandemmesje zit
een een blokje kunsthars dat tijdens hel
scheren een olieachtige vloeistof af
scheidt. Kosten: f5.95 per vijf mesjes
(70 scheerbeurten, volgens Gilelte). Een
onzer collega's, een fervent 'natscheer-
der', heeft Contour Plus geprobeerd en
constateerde dat scheren hem inder
daad makkelijker en aangenamer af
ging. Maar niet met nog gladder resul
taat, zoals Gillette beweert op grond
van 'consumentenonderzoek', (foto gpdi
Consument
onder redactie van
Wim Forluyn en Conny Smits
DEN HAAG - Het verhaal van de nieu
we kleren van de keizer. Daar lijkt het
onderzoek op van Konsumenten Kon
takt en de Bouw- en Houtbond CNV,
waaruit blijkt dat er 180 gulden per
maand op de woonlasten van nieuw
bouwwoningen te besparen zou zijn.
Deze besparing lijkt spectaculair. Maar
wie de brochure 'Lagere Woonlasten
door Bewuster Bouwen' leest, ontdekt
dat er oude koeien als nieuwe waarhe
den uit de sloot worden gehaald.
Zo constateren de onderzoekèrs dat
de bouwlocatie een belangrijke in
vloed heeft op bouwkosten. Dat klopt:
bouwen in een nieuwbouwwijk is veel
goedkoper dan bouwen in een stads
vernieuwingsgebied. Maar ja, als je een
lege plek in een oude wijk hebt, kun je
die niet even oprollen en elders neer
leggen. De enige 'oplossing' zou dus
zijn dat er die plek helemaal wordt ge
bouwd of alleen dure koopwoningen.
Niet verrassend
Ook niet erg verrassend is de conclu
sie dat portiekwoningen goedkoper
worden als er vier, in plaats van drie
verdiepingen worden gebouwd. Daar
staat helaas tegenover dat woningen
op de vierde verdieping minder in trek
zijn. En een lift verhoogt de woonlas
ten behoorlijk. Om de bouwkosten te
beperken, wordt er op dit moment
steeds kleiner gebouwd. Daarmee heb
ben Konsumenten Kontakt en Bouw
bond echter wat moeite. Kleine wonin
gen mogen dan wel goedkoop zijn,
maar ook een stuk minder leuk om in
te wonen.
Dan kan er beter meer aandacht wor
den besteed aan goedkope ontwerpen
en aan het kiezen van een aannemer.
die niet alleen gunstige prijzen han
teert maar ook zonder vertragingen
werkt. Nog een aantal voor de hand lig
gende adviezen: gebruik van goedkope
materialen voor de afwerking verlaagt
de bouwkosten en dus de huur. Bij de
keuze van verwarmingsinstallatie en
isolatie moet een afweging worden ge
maakt tussen cqmfort en kosten.
Natuurlijk is het goed om af en toe te
hameren op optimale doelmatigheid in
de (sociale) woningbouw. Maar bespa
ringen zoals Konsumenten Kontakt en
Bouwbond die in het vooruitzicht stel
len zijn niet haalbaar. De onderzoekers
hebben zelf vijf projecten onderzocht
waar men heeft geprobeerd zo goed
koop mogelijk te bouwen. De meeste
besparingsmogelijkheden bleken in
praktijk niet te realiseren of hadden
zio'n kwaliteitsverlies tot gevolg, dat
ook de onderzoekers zich afvragen of
de offers wel opwegen tegen het profijt
dat de huurder ervan heeft.
Dat de gemiddelde huur bij die pro
jecten toch 108 gulden lager uit dan
verwacht was, kwam vooral doordat al
le beschikbare subsidiemogelijkheden
waren benut. De aap uit de mouw:
meer subsidie als oplossing voor de
woonlastenproblematiek, dat is een
wel erg simpele oplossing, die meer po
litiek dan praktisch van aard is. Zo
kennen Konsumenten Kontakt en de
CNV-bond er nog een paar: de aan
sluitkosten voor gas, water en elektra
moeten voor rekening van de nutsbe
drijven komen. Eisen op het gebied
van kwaliteit of veiligheid zouden niet
door de huurder moeten worden be
taald, maar door de instantie die de ei
sen stelt.
In margarine zit vaak een grote hoe
veelheid visolie, een relatief goedkope
grondstof, en die zorgt voor een bij
smaak. „Plantaardige" margarines en
kuipjes margarine met de vermelding
„zonder dierlijke grondstoffen" maken
op die regel geen uitzondering.
Dit schrijft Konsumenten Kontakt in
het jongste nummer Koopkracht.
KK liet 30 margarines (kuipjes en
pakjes) in het laboratorium onderzoe
ken. Dat betekent echter niet dat het
ook om allemaal verschillende marga
rines gaat. Soms is er alleen een andere
naam op geplakt en volgens Konsu
menten Kontakt lijkt de keuze dan ook
groter dan ze is. Niet zo vreemd, want
al die margarines komen van een hand
jevol grote fabrikanten. Daarvan is
Unilever (Van den Bergh en Jurgens)
de grootste met de merken Blue Band,
Zeeuws Meisje, Brio, Rama, Bona, Be-
cel en Corso (kampeermargarine).
De spotgoedkope pakjes margarine
bevatten de meeste visolie, tussen de
50 en 90 procent, zo is gebleken. Maar
ook in de duurdere merken trof KK
grote hoeveelheden visolie aan. Hét
meest viel er aan te merken op de sa
menstelling en smaak van de margari-
ne-in-pakjes. Louter plantaardige mar
garines en kuipjes zonder dierlijke
grondstoffen blijken relatief veel meer
meervoudige onverzadigde vetzuren te
bevatten.
