Kleine moeite voor een groot plezier
Vaccin tegen kattenleukemie
'Tweedehands' rijden soms helft goedkoper
Taxitarieven lopen sterk uiteen
KIEK
De opkomst van de kindvriendelijke restaurants
Brunchen
met de
kinderen
Uitgebreid onderzoek Consumentenbond
Consument
Biomagnetische sok: misleiding
MAANDAG 28 APRIL 1986
PAGINA 9
Op de'rug van een hobbelpaard. In
kruiphouding, op een mottig
schapevachtje. Achter een
tekening van bomen op de
kleuterschool. Op je eerste fiets.
Soms, bij een zolderopruiming,
kom je ze weer tegen - die foto's uit
je jeugd. Of'foto's', die benaming
doet de manier waarop de
gebeurtenissen zijn vastgelegd
vaak te veel eer,aan. Het zijn
eigenlijk meer 'kiekjes'.
Flinterdunne plakjes verleden.
Bewijzen dat je er bent geweest.
Dat moet. Je zou het eens kunnen
vergeten.
Heeft u wel eens gemerkt hoe ver
mensen dat doorvoeren? Nee?
Ga dan voor de grap eens op
bezoek bij een jonge moeder. U
heeft het kopje thee nog niet naar
de mond gebracht, of ze zal komen
aanzetten met kiekjes van haar
baby. En trots dat ze er op is. En
glunderen. Maar als de
geportretteerde in levende lijve
haar aandacht opeist en op haar
schoot wil kruipen, duwt ze hem
zachtjes weg. Het voorwerp van
haar aanbidding is binnen
handbereik, maar nee, ze heeft op
het ogenblik meer interesse voor
dat glanzende stukje papier.
Ach, ik ben zelf eigenlijk geen haar
beter. U moet me tijdens de
vakanties eens zien lopen met die
camera. Als een trouwe
hondesnuit rust hu aan mijn borst.
En mijn man maar poseren. Wel
honderden kiekjes heb ik van hem
gemaakt.
Nu we wat meer hebben gereisd en
wat brutaler zijn geworden, staan
we gelukkig ook samen op
vakantiekiekjes. We vragen nu
gewoon aan de een of andere visser
of hij ons wil knippen. Datjs wel
eens anders geweest. Tijdens onze
verkering bijvoorbeeld hadden we
dat lef nog niet. Resultaat is, dat we
uit die tijd alleen maar kiekjes
hebben waar we alleen op staan.
Het is dat de kiekjes in één album
zitten, anders zou je er gewoon
droevig van worden.
Kiekjes. Raar woord eigenlijk.
Waar komt dat vandaan? Toch
eens opzoeken in het
woordenboek.
Even gedacht dat het een soort
koosnaampje was voor 'kijkje'.
Mooi niet.
Het 'kiekje' dankt zijn naam aan
een Leidse ingezetene uit de
negentiende eeuw1. Het is de
fotograaf J.D. Kiek geweest, wiens
atelier was gevestigd aan de
Rijnsburgersingel. Hij was
sigarenwinkelier en fotograaf
tegelijk. Kroop vooral onder de rok
van zijn camera om
studentengezelschappen te
fotograferen..
De heertjes kwamen bij voorkeur
midden in de nacht bij hem
aanzetten, als na een avondje
boemelen het idee was gerezen om
het edele profiel te laten
vereeuwigen. Stilstaan was er op
die onvaste benen dan natuurlijk
niet meer bij. Vandaar dat de
portretjes van Kiek niet allemaal
even scherp waren. Gaf niks, zijn
klanten zagen toch dubbel.
In 'Athenae Batavae', een boek
waarin een overzicht wordt
gegeven van de ontwikkeling van
de Leidse Universiteit vanaf haar
oprichting tot aan het jaar 1975,
staat Kiek op bladzijde 95
afgebeeld. Het is een pezige man,
die niet bepaald vrolijk de lens
inkijkt. Hij heeft zijn
bakkebaarden laten groeién in de
vorm van koteletjes, zoals in die
tijd mode was, en - misschien is
dat een beroepsafwijking - zijn
rechteroog is wat kleiner dan het
andere, net of hij het toeknijpt en
zelf het kiekje heeft genomen.
Op dezelfde pagina staat ook een
kiekje van Kieks bedrijfsruimte.
Het is een uit hout opgetrokken
gebouwtje met twee ramen en een
deur erin. Wie er een loupe
bijhaalt, kan op de gevel de
volgende tekst ontwaren:
"Photographie J. Kiek'. Kiek zelf
staat er ook weer op. Voor zijn
deur. Maar wat zien we daar? Kiek
staat op een stoel. Kiek liet zichzelf
fotograferen terwijl hij op een stoel
stond! Wat kan daar nu de reden
van zijn geweest? Zie hem daar
eens staan, zijn armen stijfjes langs
zijn lichaam, als een kind dat een
versje gaat opzeggen. Had hij
genoeg van de heren studenten?
Wilde hij hiermee soms aantonen
dat hij boven ze stond? Het zou me
niets verbazen,
Zou Kiek kwaad zijn nu zijn naam
de hoofdletter heeft verloren?
Ik denk het niet. Hij zal allang blij
zijn dat hij 's nachts niet meer uit
zijn bed wordt gehaald.
Kiekje naam wordt geassocieerd
met de produkten van
amateurfotografen, mensen die
tegen de zon in fotograferen of het
kapje voor de lens laten zitten,
mensen die geen benul hebben van
sluitertijd.
Kiek, laten we één ding afspreken:
elke knipoog van mijn camera is
voortaan ook een beetje voor jou.
Klik! ANGELA PINNEBERG
Hoe kindvriendelijk is de horeca? Wie met het hele
gezin wel eens uit eten gaat, zal er wel een oordeel
over hebben. Niet altijd even positief voor die
horeca. Toch is er, zegt bijvoorbeeld de psychologe
Ans Fagel, „een snel groeiende aandacht te
bespeuren voor een kindvriendelijke benadering in
de restaurants".
Iets meer dan een jaar geleden
kwam Ans Fagel in het nieuws
door een onderzoek dat zij had
gedaan naar de mogelijkheden
voor restaurants om, zonder
wezenlijke financiële investe
ringen, deze meer geschikt te
maken voor ouders met kinde
ren. „Het is niet zo dat sinds
dien de telefoon bij mij niet
meer heeft stilgestaan, maar
waarschijnlijk omdat het zulke
vanzelfsprekende adviezen wa
ren, kom je ze wel meer en
meer tegen in de restaurants".
Een kindvriendelijk restaurant.
Dat gaat verder dan de aanwezig
heid van enkele kinderstoelen. Ans
Fagel: „Belangrijk is vooral een
goede mentaliteit van de bedie
ning. Gericht op gastvrijheid ook
naar het kind toe. Simpel gezegd:
als de kinderen tevreden zijn in
een restaurant, dan zijn de ouders
het ook. Daarnaast zal ook de in
richting en de keuze van menu me
de op kinderen gericht moeten
zijn".
door
Huub Klompenhouwer
Spannend
Alweer twee jaar geleden deed
zij op twee scholen, in Laren en in
Doetinchem, onderzoek naar erva
ringen van zesdeklassers met res
taurantbezoek. De resultaten wa
ren toen opzienbarend. Niet alleen
dat kinderen het spannend vinden
om naar een restaurant te mogen,
maar vooral om het feit dat de tra
ditionele kindergerechten als kro
ket met frites, of kip met appel
moes, nauwelijks in de smaak vie
len. Voor de kroket verwijzen de
kinderen graag naar de snackbar
en op kip zijn ze in het restaurant
dikwijls ook uitgekeken.
Het bleek al snel dat kinderen
graag een wat avontuurlijke keus
maken en het spreekwoord 'Wat de
boer niet kent dat eet hij niet' gaat
zeker niet op voor een groot deel
van de kinderen. „Let op, ik zeg
niet dat die bekende zaken als kip
met appelmoes per sé van de kaart
moeten, allerminst. Maar probeer
er ook eens iets anders bij aan te
bieden. Of bijvoorbeeld met kleine
porties, verschillende hapjes. Je
staat er versteld van wat kinderen
allemaal al lekker vinden".
Uit dat onderzoek bleek ook dat
met r
Steeds maar op je stoel blij
ven zitten is niets voor kinde
ren. In restaurants moeten ze,
zonder de overige gasten te sto
ren, eventjes weg kunnen lo
pen. Deze pizzabakker maakt
van zijn werk een hele show en
de jeugd kijkt geboeid toe.
help je thuis door ze bijvoorbeeld
een bruine boterhatn te geven. In
een restaurant geldt dan dat, als de
ouders aan een aperitief beginnen,
de kinderen ook eigenlijk al aan
iets te eten moeten beginnen. Een
uitkomst is bijvoorbeeld het pre-
aanwezigheid van kindertijdschrif
ten en stripverhalen. En als het res
taurant de ruimte heeft, dan
niet mee gezegd hebben dat het
vroeger slecht gesteld was met de
benadering van kinderen i
dient het aanbeveling om de tafels taurants, want zo is het natuurlijk
de lange wachttijden de je te maken
senteren
wat stokbrood".
Voor de kinderen is de aanwezig
heid van een kleurplaat en kleur
potloden al een hele stimulans.
Suggesties buiten de menu's om
zijn talrijk. Naast die kleurpotlo
den kan er aan gedacht worden
om, als er ruimte voor is, de open
keuken in een restaurant een hóek-
gezinnen bij elkaar te groepe-
waarbij er gelet wordt op extra
brede gangpaden, zodat de kinde
kleine broodjes, of ren daar kunnen rondlopen zonder
de verrich-
kinderen een gruwel is. Ans Fagel: tingen in de keuken gade kunnen
„Als je de situatie met thuis verge- slaan. Brandende kaarsen op tafel
lijkt, dan weetje dat kinderen geen zijn uit den boze, maar extra grote
sta-in-de-weg te zijn.
Mentaliteit
„Het is natuurlijk heel makkelijk
om te roepen dat ieder restaurant
ook kindertoiletten moet hebben
en fonteintjes op kinderhoogte.
Maar wees eens eerlijk, dat hebben
de meesten van ons thuis ook niet.
Nee, het aardige is van de meeste
van deze ideeën dat ze niet in de
sfeer van de investeringen liggen,
vooral een kwestie
ook niet", aldus de psychologe, die
zichzelf kan rekenen tot de be
roemde familie van restaurateurs.
„Een nicht van die Fagels, inder
daad".
Voor de horeca is het niet alleen
een kwestie van vriendelijkheid, zo
stelt Ans Fagel. „Nederland telt
zo'n drie miljoen kinderen in de
leeftijd tot 14 jaar. Er zijn zo'n twee
miljoen huishoudens met kinderen
onder de twaalf jaar. Dat betekent
grofweg dat een derde van de
cliëntelen zich aan kan bieden in
familieverband. Als het kinderen
ergens bevalt met eten zullen zij
een grote druk uitoefenen op hun
ouders juist naar dat bepaalde res-
taliteit zijn. En ik wil er overigens taurant te gaan als men buitens-
Begin dit jaar kwam t
vaccin Van besmette dieren sterft één-
wordt veroorzaakt door een virus
dat zich nestelt in de beenmergcel-
daaruit het natuurlijke
gen tegen hetviru
wordt de helft drager
t vormt daardoor
afweermechanisme aantast. Het te bedreiging voor soortgenoten.
geen antistoffen Kattenleukemie wordt vooral ge-
meer worden aangemaakt
het dier vatbaar wordt voor een
reeks van infecties. In een later sta
dium kan lymfklierkanker optre
den, maar meestal sterft het dier na
een lijdensweg binnen drie jaar,
nog voordat deze
zich openbaart.
dat vreesd door fokkers van raskatten,
Omdat de raskat gevoeliger i
ziekten, maar ook omdat
plaatsen waar gefokt wordt
dere dieren bijeen zijn. Het leuke-
mievirus kan daar
kanker gen aanrichten, zo
den gebleken.
Het bewuste virus werd in 1964
ontdekt door de Schotse hoogle
raar Jarrett, maar ook wetenschap-
opbouwt, pers als Hardy (New York) en
in het virus Weyer (Amsterdam) leverden van-
permanen- af 1972 belangrijke bijdragen aan
het onderzoek naar de gedragingen
van het virus. Dit heeft er al toe ge
leid dat de ziekte door toedoen van
preventieve maatregelen der laat
ste jaren belangrijk werd terugge
drongen bij kattenfokkers. Een
vaccin tegen kattenleukemie was
slachtin- evenwel niet eerder voorhanden,
het verle-
(foto GPD)
huis wil eten. Wat dat betreft zijn
ze wel conservatief ingesteld. Voor
de horeca betekent het eeihgoede
mogelijkheid een vaste kring van
cliëntelen te bereiken".
Betaalbaar
In dat laatste ziet Ans Fagel ook
een goed argument om vooral wat
de kindermenu's betreft scherp te
calculeren in de prijs. „Het wordt
ook voor ouders heel interessant
als uit eten gaan met dè kinderen
betaalbaar blijft".
Een voorbeeld van een kind
vriendelijk restaurant vormen bij
voorbeeld de drie Italiaanse restau
rants Pinoccio in Amsterdam, Nij
megen en Arnhem. De kleurplaten
voor kinderen, de lage prijs van
kindermenuutjes, de attractie van
de jonglerende pizzabakkers, maar
ook een babykamer, waar de jong
ste telgen verschoond kunnen wor
den, te slapen gelegd of de borst
gegeven. En, zegt eigenaar Wil-
lems, „we werken nu aan een vi
deokamer, waar de kinderen als ze
uitgegeten en -gespeeld zijn, rustig
naar tekenfilmpjes kunnen kijken
zonder de overige restaurantbezoe
kers te hoeven storen. Dat geeft de
ouders helemaal de tijd om nog
lekker verder te eten of na te genie
ten".
Andere restaurantketens hebben
ook al complete speelhoeken voor
kinderen. En ook de restaurants in
de familie bungalowparken staan
bekend om hun kindvriendelijke
benadering van de gasten.
Brunchen, een soort combinatie
van lunchen en ontbijten, is een
kleine rage aan het worden. Een
zondags gebruik dat in tal van
toprestaurants en hotels genoten
kan worden. Al dan niet gecom
bineerd met concerten en of
champagne.
De Ibis-hotels in Nederland, in
Veenendaal, Tilburg, Leiderdorp
en Schiphol, hebben nu een
brunch bedacht speciaal voor het
hele gezin. Dat laatste gebeurt
dan vooral omdat er voor kinde
ren een aparte hoek in het restau
rant is gecreëerd, waar de kinde
ren na het brunchen bezig gehou
den kunnen worden met video
filmpjes.
Ook de prijs van de brunch is
familie-vriendelijk. Net geen der
tig gulden per persoon, kinderen
tot twaalf jaar half geld en de
kleinsten, tot drie jaar, zelfs gra
tis. Onbeperkt witte of rode wijn
drinken en een keus aan meer
dan twintig warme en koude ge
rechten, aangevuld met verschil
lende soorten frans brood.
Deze Brunch Familiale speelt
zich iedere zondag tussen elf en
half drie af.
c.8.8.o.Q.Q.g_o.a.aj_B_a.Q-a
Slecht nieuws voor de kapper. De op
mars van de thuisknippende 'beunha
zen' is ook door de industrie opgemerkt.
Dat moge blijken uit de introduktie van
dit elektrische apparaat, een soort wafe
lijzer, waarmee golfjes a la Ruud Gullit
in het haar kunnen worden aange
bracht. Bij wassen verdwijnen ze weer.
(foto ANP)
Het rijden in gebruikte auto's kan
bij sommige merken en typen wel
de helft goedkoper zijn dan de aan
schaf van een nieuwe auto. Bij som
mige zeer gewilde occasions is dat
voordeel echter beduidend kleiner
volgens de Consumentenbond, die
samen met de ANWB alle kosten
van 39 populaire autotypen op een
rij zette. Aan het onderzoek werkten
zo'n 6.000 automobilisten mee, die
de kosten van en de mankementen
aan hun auto bijhielden.
onder redactie van
Wim Fortuyn en Conny Smits
Voor het onderzoek werden steeds
twee situaties vergeleken: die van de
nieuwe auto en die van de gebruikte au
to van 2,5 jaar oud. Beide auto's werden
2,5 jaar en 41.000 kilomter lang „ge
volgd". Uit de vergelijking van de totale
kosten van nieuwe en gebruikte auto's
bleek dat de verschillen tussen de auto
typen groot zijn. Die zitten vooral in de
vaste kosten: afschrijving, renteverlies
en in mindere mate verzekering. Verder
zijn de verschillen voornamelijk toe te
schrijven aan onderhoud en reparatie.
Afschrijving
Wat de afschrijving betreft: het
maakt nogal wat uit om welk merk het
gaat. Sommige autotypen (vooral de zeer
populaire) zijn gebruikt maar weinig
voordeliger dan nieuw. De BMW, de
Volkswagens Golf en Jetta, de Ford Es
cort en de Opel Kadett bijvoorbeeld zijn
tweedehands nogal duur. Maar ze blij
ven ook daarna nog vrij veel waard.
Er zijn gebruikte auto's die aanzienlijk
goedkoper zijn dan hun nieuwe zusjes,
zoals veel Franse, Japanse en Italiaanse
merken die de eerste jaren fors in waar
de achteruit gaan. Dieptepunt vormt wat
dat betreft de Talbot Horizon (nieuw
ruim 21.000), die na 2,5 jaar een restwaar
de van nog maar 6000 gulden heeft en
ook daarna snel in prijs terugloopt. Dat
laatste is overigens niet altijd het geval.
De Volvo 340 verliest de eerste 30 maan
den ruim 40 procent (8000 gulden) van
zijn nieuwwaarde, maar zakt in de vol
gende 2,5 jaar nog maar 2000 gulden in
prijs.
Garage bezoek
Een belangrijke rol speelt uiteraard
ook gelet de bedrijfszekerheid van nieu
we en gebruikte auto's en het garagebe-
zoek. Gebruikte auto's moeten in het al
gemeen (buiten de normale onderhouds
beurten) wat vaker naar de garage. Ook
pech onderweg komt in het algemeen
vaker voor, al zijn er bij de tweedehands
auto's nog altijd 7 typen die niet één
maal waren blijven stilstaan. Bij de nieu
we versies komt dat 11 maal voor.
De BMW 315, de Mitsubishi Lancer en
de Toyota Carina bleven zelfs in beide
gevallen vrij van pech onderweg. Op
merkelijk is ook het 'gedrag' van de Fiat
127 en in mindere mate de Ford Escort,
die 'nieuw' veel minder bedrijfszeker
bleken dan tweedehands.
De vraag naar occasions is in bepaalde
prijsklassen groter dan het aanbod. Dat
geldt vooral voor drie tot vier jaar oude
auto's van zeven- tot achtduizend gul
den, maar ook in de prijsklasse rond
5000 gulden (de ondergrens voor Bovag-
garantie). Daardoor zijn de prijzen zeker
niet altijd reëel. De Consumentenbond
adviseert naast keuring en taxatie van
een gebruikte auto dan ook altijd stevig
te onderhandelen over de prijs.
Het volledige onderzoek is gepubli
ceerd in de Consumentengids van deze
maand.
De genezende kracht van de 'biomagne
tische sok' is op geen enkele wijze aan
getoond, hoewel het Haarlemse bedrijf
Verano Product in pagina grote adver
tenties in huis-aan-huis bladen sugge
reert dat deze dure sok helpt tegen een
groot aantal aandoeningen. De Keu-
ringsraad Medische Aspecten (Karna)
heeft die reclame al ontoelaatbaar
geacht, omdat er verwachtingen mee
worden gewekt die niet waargemaakt
kunnen worden. De Consumentenbond
vindt dan ook dat de rechtbank in Haar
lem de sok moet verbieden.
De officier van justitie zou kunnen in
grijpen op grond van de Wet Medische
Hulpmiddelen. Misleidende reclame is
volgens de bond vooral onaanvaardbaar,
omdat mensen die al jaren tevergeefs
hebben geprobeerd om van hun kwaal
verlost te worden vaak alles aangrijpen
om hun pijn te bestrijden. Overigens is
het uitgevers die zijn aangesloten -bij de
verenigingen NDP (dagbladen) en NO-
TU (tijdschriften) al niet meer toege
staan de advertentie op te nemen, sinds
de sok de toets der kritiek bij de Karna
niet heeft doorstaan.
Het beginbedrag dat iemand die een taxi
neemt, moet betalen nog zonder een me
ter gereden te hebben, verschilt soms
per gemeente drie- tot vierhonderd pro
cent. Van de taxibedrijven in zestig ste
den en kleinere plaatsen varieert de vas
te aanslag van 1,80 gulden tot zeven gul
den, zo heeft het Economisch Instituut
voor het Midden- en Kleinbedrijf (EIM)
onderzocht.
Middenweg
De gemeenten (die de tarieven voor al
le taxibedrijven binnen hun grenzen
vaststellen) in de Leidse regio bewande
len de middenweg: een voorrijtarief van
vier gulden, al zijn er per gemeente klei
ne verschillen. In Voorschoten is het bij
voorbeeld 3,80 en in Alphen 3,90 gulden.
In Katwijk houden ze er een eigenzinnig
systeem op na: daar rekenen ze gewoon
f 7,50 voor elke rit binnen de bebouwde
kom.
Normaal is echter het gebruik van een
meter. In Leiden tikt die per kilometer
f 1,91 aan. Wachten kost 31 gulden per
uur. Alphen is met f 1,44 per kilometer
een stuk goedkoper, tenzij de gemeente
grens wordt gepasseerd. Dan gaat de
meter f2,44 aanslaan. Wachten kost in
Alphen ruim 31 gulden per uur. Die ta
rieven gelden tijdens normale bedrijfsu-
ren. Wie bijvoorbeeld 's nachts om vier
uur een taxi bestelt, betaalt 50 procent
meer.
Niet populair
Dit jaar besteden particulieren naar
schatting 375 miljoen gulden aan de taxi.
Dat is bijna twintig procent van wat er
wordt uitgegeven aan openbaar vervoer.
Toch is de taxi volgens het EIM niet al te
populair. Vooral ondernemers die er
niets bij doen, zoals trouw- t
voer, zitten dan ook op verlies. De bezet
ting per taxi is aan de lage kant: in de
steden wordt slechts zestig procent van
de totaal gereden kilometers afgelegd
met een passagier in de auto, in de pro
vincie is dat maar 45 procent.
Hoffelijkheid
Volgens het EIM zijn er tal van oorza
ken aan te wijzen voor deze slechte gang
van zaken. Zo verzuimen de onderne
mers in reclame- en promotiecampagnes
te wijzen op de grote voordelen die de
taxi biedt boven het veel goedkopere
openbaar vervoer. Bovendien zou de ta
xibranche haar rittenadministratie moe
ten automatiseren, vindt het EIM. Dat
kan tot lagere tarieven leiden. Vorige
week werd al gemeld dat taxichauffeurs
in de toekomst examen moeten doen in
hoffelijkheid. Die zou ni
overlaten.
