STIJL IS DE MAN
IN HET MODERN
GESNEDEN
KOSTUUM VAN
WILSON GLENNY,
KONEN OF GROSS
efis/i® i$
penseel
VRIJDAG 25 APRIL 1986
18.15 AVRO cursus bridge. Les 11b
TELEAC
18.25 De moestuin. Les 2. (herh.)
AVRO
18.55 De Fabeltjeskrant
19.00 Wordt vervolgd, tekenfilmmagazine
19.25 AVRO's Toppop. Presentatie: Kas van Iersel
NOS
20.00 Journaal
P.P.
20.28 Zendtijd Politieke Partijen: C.D./Centrum
Democraten
20.38 In de hoofdrol. Mies Bouwman confronteert
een bekende Nederlander met belangrijke
personen en momenten uit zijn of haar leven
21.40 "S"pionnen, serie naar de boeken van Antho
ny Price. All.: De toekomst opgraven. (Slot)
Een brief van een Oxford professor noopt Da
vid Audley de achtergronden van twee stu
denten, van wie er één onder geheimzinnige
omstandigheden gestorven is, aan een onder
zoek te onderwerpen
22.30 AVRO's Televizier, actualiteiten
23.00 Mash, Amerikaaanse serie. Afl.: De weg naar
Yalu Brick. Het 4077-kamp wordt geteisterd
door voedselvergiftiging. Hawkeye en B.J.,
die op zoek gaan naar antibiotica, raken de
weg kwijt
23.25 Karei v d. Graaf, discussieprogramma
00.00 AVRO's Sportpanorama. Presentatie: Jos
Kuijer
NOS
00.20 Journaal
ZATERDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
FEDUCO
11.05 Alfabetisering, Afl. 3. (herh.)
TELEAC
11.25 Cursus Personal Computer. Les 10. (herh.)
11.55 Einde
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Spanjaarden
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
VOO
19.12 Schoolplein. Gevarieerd jongerenprogram
ma gepresenteerd door Simone Walraven en
Alfred Lagarde
2.0.00 Girls on top, Engelse comedyserie. Afl.:
Shankin. Amanda gaat op zoek naar nieuw
talent en ontdekt hierbij Dennis en Mike
20.25 (S) Bodylijn, informatie over lichaamsverzor
ging
20.55 Documentaire: Politiek '86. Politiek informa
tief programma t.g.v. het verkiezingsjaar
1986, door Rolph Pagano
21.25 Special Lee Towers en Anita Meyer
22.10 Gesprek met de minister-president
P.P.
22.20 Zendtijd Politieke Partijen: P.M.G./Party
van de Middengroepen
NOS
22.30 Journaal
IKON
22.50 De Hamer en het Kruis (Everyman), Britse
documentaire- serie over de verhouding tus-
sen Christendom en Communisme in het
Oostblok, Cuba en Ethiopië. Afl.4: Ethiopië -
Priesters en propaganda
23.33 Een bericht van de Wilde Ganzen
NOS
23.35 Nieuws voor doven en slechthorenden
EO
23.40 David met de ster (David mit dem Stern),
Duitse speelfilm uit 1979. Anno 1939 - David
Singer, zoon van een rabbi in Liegnitz, wordt
door zijn vader naar Berlijn gestuurd om daar
te werken. Niet lang daarna wordt zijn familie
gedeporteerd. Regie: Peter Lilienthal
01.35 Einde
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
(herh.)
18.05 Plons, kinderprogramma,
(herh.)
18.10 Prikballon, kleutermagazine
18.25 Knappe koppen (The misfits of
science), Amerikaanse serie.
19.15 Uitzending door derden: pro
gramma van de Vlaams-Nationale
Omroepstichting
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Het einde van een imperium
(End of Empire), Britse serie over
de tanende Britse invloed in over
zeese gebieden. Afl.l: India, oor
logsmachine (India, engine of war)
21.05 Goede vrienden. (Just good
friends). Engelse 14*delige film van
Ray Butter
21.35 Liedjes verzetten Bergen, de
deelnemende liedjes voor het Euro
visiesongfestival
22.15 So what?, Dave Holland Quin
tet, concert in Middelheim
22.55 Journaal met aansl.: Coda: In
de twijfelgrenzen van mijn hand
van Hugues C. Pernath (1931-1975)
23.15 Einde
iê 2
19.00 Zonen en dochters (sons and
daughters), Australische serie
19.25 Oshin, Japanse serie
19.38 Juke box
19.42 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Videomatch
20.25 Première, fllminformatie met
Jo Röpcke
21.15 Spaghetti House, Italiaanse
speelfilm uit 1982 van Giulio Para-
disi met Nino Manfredi, Rita Tus-
hingham, Rudolf Walker e.a. (Origi
nele versie met Nederlandse onder
titeling.) Op een avond worden vijf
medewerkers van een Italiaans res
taurant in London overvallen. De
kassier slaagt erin te ontsnappen en
de politie te waarschuwen. Daarop
gijzelen de overvallers de overigen
en eisen een vrijgeleide
22.50 Einde
België/Frans 1
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Minute Papillon, consumenten
informatie
20.05 Jane Eyre, tv-serie. (3)
20.55 Notre histoire, Franse film uit
1984 van Bernard Blier met Alain
Delon, Nathalie Baye en Michel Ga-
labru. Een vrouw, die regelmatig
op stations te vinden is, gaat bij een
man in een treincoupé zitten. Zij
vertelt haar geschiedenis aan hem
22.45 Journaal
ZATERDAG
08.30 Nouba-Nouba, gevarieerd km- ZATERDAG
derprogramma
09.30 Cursus Nederlands
10.00 Allo, boryour, informatief pro
gramma
10.20 Zie RTBF 2
WDR
18.25 (S) WWF-Club, muziekpro
gramma.)
19.57 Programma-overzicht
20.00 Tagesschau.
20.15 Heimweh - dort wo die Blumen
blühn, Oostenrijkse speelfilm uit
1957. Regie: Frans Antel. Pater Be-
nedikt is met een jongénskoor op
weg als hy een meisje van een brug
af ziet springen de Donau in. De pa
ter redt haar en neemt haar mee
naar het klooster in St. Quirin
21.45 Plusminus, economisch maga-
22.30 Tagesthemen met Bericht aus
Bonn
23.00 Spartschau
23.25 Opa kann's nicht lassen
(Kotch), Amerikaanse speelfilm uit
1971. Met: Walter Matthau, Debo
rah Winters, Felicia Farr e.a. Regie:
Jack Lemmon. De 72-jarige we
duwnaar Joseph P. Kolch wil zich
niet door zijn kinderen in een be
jaardentehuis laten sturen. Hij gaat
zelfstandig wonen en neemt een
jong meisje in huis dat een baby
verwacht
01.15 Tagesschau
01.20 Nachtgedanken, beschouwing
door Hans Joachim Kulenkampff
ZATERDAG
10.00 Heute
10.03 Sportschau
10.30 Geschichten aus der Heimat.
(herh.)
11.25 Wie war das? Quiz
12.10 Plusminus
12.55 Persoverzicht
18.25 Rauchende Colt, deel 4
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Auslandsjournal. Reportages
20.15 Derrick, misdaadserie met
Horst Tappert, Fritz Wepper, Gün-
ter Mack e.a. Afl.: Het absolute ein
de. Herta Kolka, wordt na haar gi
taarles in haar rug geschoten, waar
na ze overlijdt. Haar leraar zegt dat
hij twee pistoolschoten gehoord
heeft
21.15 Vorsicht, Falie!
21.45 Heute-journal
22.05 Aspekte, cultureel magazine
22.45 Die Profis, Engelse serie. Afl.:
Oude vrienden. Annie Irvine is een
van de leidinggevende figuren van
een sekte uit Californië. George
Cowley merkt dat ze onder invloed
van haar manager Stanley staat.
Voor geld gaat Stanley over lijken.:.
23.35 Blutige Streiche (Bloody Kids),
Engelse speelfilm uit 1979. Regie:
Stephan Frears. De elf jaar oude
Leo ziet op een nacht de politie de
orde herstellen na een ongeluk.
Hun gedrag valt hem nogal tegen.
Het is heel anders dan de helden op
tv. Samen met een vriendje wil hij
de politie in verwarring brengen
01.00 Heute
18.00 Telekolleg II: Cursus biologie.
Les 5
18.30 Hallo Spencer, jeugdserie
J.9.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine
20.00 Tagesschau
20.15 Arche 2000: Natuur- en milieu
magazine
21.00 Pazifik, 8-delige serie over de 17
landen welke de Stille oceaan om
ringen. Afl. 4: Rückkehr ins Para
dies
21.45 Der Wuppermann-Deal, docu
mentaire over de ondergang van
het Wuppermann-staalbedrijf
22.15 Hotel Polan und seine Gaste,
Oostduitse serie. Afl. 1: Die Fami
lie. Het is in het huis van Filip en
Josefine Polan al vaak heel gevaar
lijk geweest. Maar nu bevindt het
gevaar zich in eigen kring. De jong
ste dochter is in verwachting
00.05 Ein Jeglicher wird seinen Lohn
empfangen (Les uns et les autres),
Franse speelfilm van Claude Le-
louch in zes delen.
00.55 Laatste nieuws
ZATERDAG
18.35 The Flinstones, tekenfilmserie
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London Plus
20.00 Wogan, amusementsprogram-
20.40 I've got a secret, spelprogram-
21.15 Dynasty
22.00 Journaal
22.26 Weekendweerbericht
22.30 Omnibus: Comic relief
00.00 The private lives of S. Edgar
Hoduel, film
01.40 Weerbericht
David
met de ster
Joel König schreef in het boek
'David - Aufzeichnungen eines
Uberlebenden' over zijn eigen
jeugd in nazi-Duitsland. Zijn
hoofdpersoon is echter de joodse
jongen David, zoon van de rab
bijn Singer. In 1978 verfilmde de
Duitse regisseur Peter Lilienthal
dit boek en gaf de film van
avond te zien bij de EO kort
weg de titel 'David' mee. Een jaar
later zou de produktie in Berlijn
met een Gouden Beer worden
bekroond. Joel König was overi
gens het pseudoniem van Ezra
Ben Gershon, die later het kli-
nisch-chemisch laboratorium
van het Sophia-kinderzieken-
huis te Rotterdam zou gaan lei
den.
Peter Lilienthal is zelf een
jood, maar kon in 1939 met zijn
ouders uit Duitsland wegkomen.
Hij heeft zich niet strikt aan het
boek gehouden, zodat er ook ei
gen bedenksels in zijn film te
recht kwamen, die speelt voor en
tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het gezin Singer krijgt in 1933
in het provincieplaatsje Leibnitz
ten oosten van Berlijn al te ma
ken met de activiteiten van de
Hitleijugend. Ondanks deze ui
tingen van terreur, denkt de rab
bijn nog dat het met het anti-se-
mitisme wel mee zal vallen. Zes
jaar later ziet hij echter in dat hij
het gevaar heeft onderschat. Da
vid mag dan niet meer op de
plaatselijke school blijven en zijn
vader voelt zich gedwongen om
de jongen naar oom Leo in Ber
lijn te sturen. David wordt daar
vervolgens opgeleid voor naai
machine-reparateur.
In de Kristallnacht in 1938
wordt ook de rabbijn opgepakt,
maar hij komt met een haken
kruis in zijn schedel gebrand
na enkele weken weer vrij. Het
hele gezin vertrekt dan naar de
Duitse hoofdstad, wachtend op
een mogelijkheid om naar het
buitenland te kunnen vluchten.
De rabbijn en zijn vrouw worden
echter opgepakt en voor David,
die kan ontkomen, begint dan
een angstige tijd waarin hij met
veel lef uit handen van de Sicher-
heitsdienst probeert te blijven.
Peter Lilienthal heeft niet naar
sensatie gezocht en filmde alles
heel integer. Het levert indrin
gende en ontroerende scènes op,
maar daarnaast heeft hier en
daar zijn schildering tpch ook de
gladheid waarmee bijvoorbeeld
Amerikanen zo'n onderwerp
verfilmen. Dat zijn dan momen
ten dat je denkt dat de realiteit
toch wel even anders moet zijn
geweest, dreigender, wanhopi
ger en veel geëmotioneerder dan
nu wordt getoond.
(Nederland 2, 23.40 uur)
Torsten Henties als de jonge David in 'David met de ster', (foto p.r.
Ruud en Leonie
Het programma Ruud en Leonie
(Nederland 1,17.46 uur) staat dit
maal geheel in het teken van de
Olympische Spelen Winterspe
len 1988 in de Canadese plaats
Calgary. Ruud ter Weijden sprak
in Canada onder meer met de
burgemeester van Calgary, een
aantal Nederlandse immigranten
en met schaatser Hein Vergeer.
Bovendien in deze aflevering een
overzicht van de voorbereidin
gen van de Winterspelen.
Televizier
De afgelopen drie jaar is gepro
beerd het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds 'wit te wassen'.
Het resultaat: een dossier van
30.000 pagina's, tientallen ver
dachten en een waas van ondui
delijkheid.
Avro's Televizier zet de zaak
vanavond op een rijtje en komt
met nieuwe gegevens, onder
meer opgetekend uit de mond
van hoofdverdachte mr. drs.
A.J.M. Masson. Verder komen in
deze uitzending aan het woord:
de heer Wiarda (ex-hoofddirec
teur ABP), de commissie Polak
en bewindslieden die direct met
het rijkste fonds van Europa te
maken hebben.
(Nederland 1, 22.40 uur)
Politiek '86
In het Veronica-programma 'Po-
litiek'86' neemt Rolph Pagano de
promotie van de lijsttrekkers van
de verschillende politieke partij
en onder de loupe. Hoe proberen
de politici de kiezers ervan te
overtuigen dat men juist op hun
partij moet stemmen. Pagano
tracht een antwoord te vinden op
de intrigerende vraag in hoever
re de persoon van de lijsttrekker
belangrijker is dan zijn bood
schap.
Gaat Nederland de kant van
Amerika op, waar het uiterlijk en
de uitstraling van een politicus
door de invloed van de televisie
vaak meer gewicht in de schaal
leggen dan de politieke ideeën?
Of blijven wij Nederlanders de
zaken nuchter bekijken. In 'Poli
tiek '86' treden de campagnelei
ders van de grote partyen voor
het voetlicht. Hoe verkopen zij
hun lijsttrekkers? Tevens zal in
het programma de uitslag van
een enquête over dit onderwerp
bekend worden gemaakt. (Ne
derland 2, 20.55 uur).
Omroep Rijnland
In Leiden Lokaal wordt bij de
kinderboerderij in de Meren-
wijk gepraat over de 'Lente', die
in aantocht schijnt te zijn. Ver
der een gesprek met mensen
van de wetswinkel over het dis
criminatie-meldpunt, dat daar
wordt ondergebracht. Daarna
een terugblik op de zure-regen-
week in Leiden (Omroep Rijn
land, 17.00 - 20.00 uur).
ZATERDAG
07.45 Open University
11.45 Grandstand, sportprogramma.
BBC 2
18.15 Journaal en weerbericht.
18.20 The magic of Lassie, Ameri
kaanse speelfilm
20.00 W.K. biljarten
20.35 House and home.
21.00 Local elections special
22.00 W.K. biljarten
22.30 Heimat.
22.00 W.K. biljarten
00.00 Newsnight, actualiteiten
00.45 Weerbericht
00.50 W.K. biljarten - samenvatting
01.35 Einde
18.30 The Deputy.
19.00 The Lucy Show.
19.30 Green Acres.
21.30 Gardeners world, informatief 20.00 The New Dick
magazine
21.00 Vegas. Vendetta
21.50 The Friday Movie. Absolution
23.30 Sky Trax. Popmuziek
01.00 Closedown
08.00 Fun Factory
10.45 The Elephant Boy, seri
12.00 Sky Trax. Popmuziek
Europa TV
ADVERTENTIE
10.00 (S) Programma-overzicht
10.30 Chemie. Afl. 3
11.00 Nachbarn in Europa.
12.30 Diese Woche, actualiteiten
HAARLEMMERSTRAAT 175-177. LEIDEN TE
18.00 Kinderprogramma: Tic Tac,
Stripey
18.20 Europa Countdown. Popmu
ziek en video clips
19.10 Kinderprogramma: Land of the
Lapps - Reindeer Round Up
19.35 Documentaire serie: Made by
Hand - Wooden Shoe making
19.45 Dramaserie: Father Murphy -
Outrageous Fortune
20.30 World Watch en weerbericht
20.40 Sport Reports: Icehockey
22.05 Europa Report Special
22.40 Documentaire serie: Planeta
d'Acqua - water and religion
23.40 World Watch, weerbericht
18.00 Musicbox
19.00 Thalassa
19.27 Programme pour la jeunesse
19.50 Adios Antoinette, tv film
20.42 L'Archipel aquitaine, docu
mentaire
21.35 Décibels, popmuziek
22.00 Nieuws
22.30 - 2.00 Musicbox
ZATERDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
Radio 1 na 18 i
NOS: Ieder heel uur nieuws. AVRO:
19.02 Teddy's Tip Tijd. NCRV: 20.02
De wereld zingt Gods lof. 21.02 Wa
ter en vuur. 21.30 Het Metropole Or
kest. 2202 NCRV-vrydag-sport.
NOS: 23.05 Met het oog op morgen.
VPRO: 0.02 De Stemband. 2.02 Oh
wat een nacht. 5.02 Ook Goeiemor-
gen
NOS: Ieder heel uur nieuws. AVRO:
18.03 Wordt vervolgd Radio. 18.15
Miiyon na 5. 19.00 Zie Radio 1
Radio 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. NOS:
18.04 De Avondspits. VOO: 19.02
Curry en van Inkel. 22.02 Count
down Café
de Kamermuziek. 19.00 De Boven
bouw, Vandaag: Kiem. 20.00 Nws.
20.02 Europees Concert Podium.
Radio Symf. Ork. met piano: klas
sieke en moderne muz. (In de pau-
.chiedenis en opnamen v.h. Inter
nationaal Jazzfestival Amsterdam
1985
tenlandse werknemers. (19.00
Turks. 19.20 Marokkaans. 19.50
Spaans. 20.00 Italiaans.) EO: 20.30
De Bybel open. 21.00 De school
agenda. 21.15 Zicht op Israël. 21.40
Theologische verkenningen
OMROEP RIJNLAND
17.00-20.00 Leiden lokaal
ZATERDAG
Radio 1 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. TROS:
7.03 TROS Nieuws Show. NOS: 7.30
Nws. TROS: 7.35 TROS Nieuws
Show. (11.03-12.00 TROS Kamer
breed.). NOS: 12.56 Mededelingen
Radio 2 voor 18 uur
VARA: 7.03 Hallo hier Hilversum.
(7.15 en 7.30 Kinderen over Kunst.)
10.03 De Stand van zaken. 11.03
Tussen Barend en Van Dorp. 12.03
De Rooie Haan. 14.03 Wie in 't Ne-
derlands wil zingen. 15.03 Muziek
uit de IJsselhal in Zwolle. KRO:
Radio 3 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. NCRV:
7.03 Vroegop. 7.30 Rabarbara. 8.03
Pop non-stop. 9.03 Gospelrock.
10.03 Popsjop. (11.30 Weerman
Hans de Jong.) 12.03 Los Vast Ame
rika Specials. 14.03 Tussenuur.
15.03 Popstation. 16.03 NCRV-Za-
terdag-Sport
Radio 4 na 18 uur
VOO: 18.30 Avondstemming: Klass.
en moderne muz. KRO: 20.00 Nws.
20.02 Het levende Woord. 20.10
KRO Klassiek op de zaterdagavond
klass., oude en nwe. muziek. 20.5(
De Suite: Nieuwe oogst. 22.00 Or
gelrubriek. 22.20 Laudata. 23.00
KRO-Literair: Spektakel
Radio 5
Voor 18 uur
NOS: 9.00 Nws. 9.02 NOS-Sportief.
9.25 Waterstanden. FEDUCO: 9.30
Basiseducatie. Les 6. 9.45 Werken
aan werk. Afl.: 21.10.00 Taal van Al
ledag. Les 2 (herh.). EO: 10.15 De
muzikale fruitmand. 11.15 Tijdsein
thema. 12.00 Nieuws. 12.05 Waar wa
ren we ook al weer? 12.20 EO...in re
gio. 12.45 Vragen naar de weg. 13.00
Nws. 13.10 Opo Doro (open deur).
13.30 Kayen Rasja (Er is hoop). Pro
gramma in het Marokkaans. 13.45
Iyi Haberler (Goed nieuws). Pro
gramma in het Turks. NOS: 14.00
Homonos. VPRO: 14.30 Euroburo.
15.00 Het spoor. EO: 17.00 Licht en
uitzicht. P.P.: 17.36 Uitzending poli
tieke partijen: R.P.F. 17.46 OVER
HEIDSVOORLICHTING: Franco
huis. NOS: 17.56 Mededelingen en
Nieuws
In mijn Trijfel over Rosemary
Curb en Nancy Manahan, de
schrijfsters van het boek 'Lesbische
nonnen: De Stilte Verbroken',
telde Nancy twee van haar vroeg
ste herinneringen. In de schommel
stoel als ze ziek was, en het driewiè-
lertje als verjaarscadeau op haar
derde verjaardag. Ze vertelde mt.
nog een derde, heel sterke herinne
ring uit haar vroegste jeugd die ik
nog niet heb doorverteld, en waar
ik dagenlang over heb lopen pieke-
,Als mijn vader en moeder naar
hun werk waren, paste een Noorse
vrouw op me. Ze vertelde me op
keer dat ieder mens maar een
paalde hoeveelheid stem in zijn le
ven meekreeg, en dat je dus een te
kort aan stem kreeg als je te veel
praatte! Dat maakte diepe indruk
op me, en het joeg me angst aan. Ik
weet nog dat ik een klein notitie
boekje had waarin ik met kleine
woordjes boodschappen probeerde
te schrijven, om toch maar vooral
mijn stem te sparen...".
Watje een kind al niet kunt aan
doen! Meteen toen ze het me vertel
de wist ik dat ik het ergens gelezen
had. Maar waar? Ik vroeg of ik dat
in haar relaas in het boek gelezen
kon hebben, of in een van de vele
interviews, maar ze zei nee, dat
kon niet, het was de eerste keer dat
zij het überhaupt aan iemand ver
telde. Toch wist ik zeker dat ik kort
geleden iets dergelijks had gelezen,
ook over een kind. dat gedreigd
werd dat hij of zij op den duur
'stem' te kort zou komen als hij (of
zij) maar door bleef gaan met pra
ten, omdat ieder mens maar een be
perkte hoeveelheid stem voor zijn
hele leven meekreeg. En niet een
paar jaar geleden, of een maand,
maar een paar dagen, recentelijk!
Er is niets zo vreselijk (nee, nu
overdrijf ik, branden in de hel is
erger), als het woord dat op het
puntje van je tong balanceert
maar toch niet door je uitgespro-
ken'kan worden. „Daarnet wist ik
het nog!" weet je dan. Ik schrijf
nogal veel en dan kan het wel eens
gebeuren dat ik even niet op een
woord kan komen. Ik weet zeker
dat het woord pasklaar bestaat, en
zo in de zin geschoven zou kunnen
worden, maar het wil me niet te
binnen schieten. Ik zie de vage con
touren van het woord, ik weet dat
het twee of vier lettergrepen telt, en
ik ken de eerste letter of een paar
prominente letters in het gezochte
woord, maar het wil me absoluut
niet te binnen schieten. Laat ik een
voorbeeld verzinnen. Ik wil schrij
ven: „De hele wereld stond toen
het grote nieuws bekend werd".
Hoe ik ook pieker, het juiste
woord dient zich niet aan. Meestal
vervoeg ik me dan bij mijn vrouw
en vraag haar even welk woord ik
zoek. „De hele wereld stond puntje
puntje puntje, toen het grote
nieuws bekend werd," zeg ik dan.
„Ervan te kijken"?, probeert zij)
Nee, zeg ik, het is een woord. Vaii
twee lettergrepen, en ik denk uit het
Frans afkomstig, maar niet 'stupe-
fait'. Korter. Iets met veel e's geloof
ik, of met meerdere p's...
„Perplex!" zegt mijn vrouw dan,
en ik sta perplex dat ik zo'n simpel
woord niet kon vinden: „De hele
wereld stond perplex toen het grote
nieuws bekend werd".
Wat had ik de laatste dagen gele
zen? Twee boeken over Gadaffi. Ik
herlas de hoofdstukken waarin hij
als persoon beschreven wordt
(werd hij niet 'taciturn' ofte wel
'zwijgzaam' genoemd, misschien
omdat hem als kind al was voorge
houden dat hij maar weinig stem
had meegekregen?), maar ik vond
niets. Zat het dan misschien in een
van de 49 levensverhalen van die
lesbische nonnen verstopt? Nonnen
hebben vaak zwijgplicht, dat kon
met die jeugdherinnering verband
houden. Ik vond het niet terug. In
de 'Brieven aan Castor' die Sartre
schreef aan Simone de Beauvoir
dan? Onvindbaar. Stond het in het
begin van 'Autobiografieën 1van
Yeats, of in het 'Zelfportret' van
Willem Kloos, waarin ik had ge
grasduind ('hoe noem je dat ook
weer, als je hap-snap ergens in
leest, iets met graan en strand ge
loof ik?'). Wacht eens: 'Gesprekken
met Jean Piaget'! Maar daarin
vond ik met heidens plezier (want
op mijn werkkamer ziet het er pre
cies zo uit, tot wanhoop van mijn
vrouw die niet snapt hoe ik in zo'n
rotzooi kan werken) alleen terug
wat de beroemde kinderpsycholoog
opmerkte ter verklaring van de-
bergen papier en opgestapelde
mappen waarmee zijn kamer was
overstroomd:
„Zoals u weet, heeft Bergson
aangetoond dat er geen wanorde
bestaat! Alleen twee soorten orde,
geometrische orde en vitale orde.
Mijn orde is duidelijk vitaal!"
En op de vraag of hij in die rot
zooi wel iets vinden kan, doet Pia
get me dan het argument aan de
hand dat ik zelf onbewust ook al-
tijd bevroed heb:
„Als je moet zoeken, zoek je. Dat
kost minder tijd dan elke dag op-
Maar als er wordt schoonge-,
maakt?, vraagt zijn interviewer.
„Hier wordt nooit schoonge
maakt!". Nooit? „Nooit!". Maar uw
vrouw... „Ze is zo vriendelijk om er
niet aan te komen!".
Zo zoek ik nu dus nog steeds
naar de passage waarin iemand
vertelt dat hem of haar werd wijs
gemaakt dat je maar een bepaalde
hoeveelheid stem meekrijgt voor je
verdere leven, net zoals dat aan
Nancy Manahan werd verteld. Ik
heb het nog steeds niet gevonden...
