'Cellentekort is nog niet opgelost' 'Aan de service voor het publiek wordt niet getornd' ICTO vindt geen gehoor bij hervormd moderamen Veelbesproken hertogin van Windsor overleden Interview VRIJDAG 25 APRIL 1986 PAGINA 11 Staatssecretaris Korte-Van Hemel weinig optimistisch DEN HAAG - Er gaat geen week voorbij of het tekort aan celruimte in gevangenis sen en huizen van bewaring levert nieuws op. De ene keer gaat het om een zware crimineel die wegens plaatsgebrek op vrije voeten is gesteld, dan weer om kinderen die in politiecellen zijn opgesloten en daar een eenzame Kerst moeten doorbrengen. door Jos Heymans Dat moet voor mr. Virginie Kor- te-van Hemel, de staatssecretaris van justitie, geen pretje zijn. Tel kens weer probeert zij naar de Tweede Kamer een verbeten op positie uit te leggen waarom op die en die manier is gehandeld. „Het waren moeilijke jaren", zegt de staatssecretaris terugkij kend op de bijna voorbije kabi netsperiode. „Het gevangeniswe zen heeft te maken gehad met bezuinigingen en reorganisaties. Er is in die vier jaar erg veel ge beurd". Maar wat niet is gebeurd en voorlopig ook niet zal gebeu ren is opheffing van het capaci teitstekort. Er kwam vorig jaar weliswaar een plan op tafel dat voorziet in de bouw van vijf nieu we gevangenissen, maar met de uitvoering zal nog zeker enkele jaren zijn gemoeid. Weinig optimisme Volgende week sturen de mi nister en de staatssecretaris een notitie over de huidige stand van zaken naar de Tweede Kamer. Ze heeft weinig reden om optimis tisch te zijn. Het tekort aan cel ruimte is het afgelopen jaar op nieuw toegenomen. Steeds vaker moet gebruik worden gemaakt van politiecellen, die niet zijn uit gerust voor langdurig verblijf van gedetineerderv Ze zijn ge bouwd om verdachlen tijdelijk - maximaal vier dagen - onderdak te verschaffen. Als de voorlopige hechtenis wordt verlengd, zou een ver dachte moeten worden overge bracht naar een huis van bewa ring. Maar daar is geen plaats. „We gebruiken nu dagelijks 250 politiecellen", vertelt mevrouw Korte. „En daar komt voorlopig geen verandering in. Tot aan het einde van 1988 zullen we die cel len hard nodig hebben. Ik be treur dat, want ze zijn nu niet be schikbaar voor de bestrijding van de kleine criminaliteit die ze ker zo belangrijk is. Wist u dat alleen al door vandalisme jaar lijks voor ongeveer vier miljard gulden schade wordt berok kend?" „Een politiecel heb je nodig om iemand een tijdje te kunnen opsluiten, om hem lik op stuk te geven omdat hij zich bijvoor beeld schuldig heeft gemaakt aan winkeldiefstal. Ik kan me voorstellen dat een winkelier een infarct krijgt, als hij iemand vrij ziet rondlopen die een paar uur eerder is aangehouden wegens diefstal in zijn winkel. Het capa citeitsprobleem is pas opgelost, als de politiecellen weer voor de inverzekeringstelling kunnen worden benut". 'Kinderen' Het oneigenlijk gebruik van politiecellen kwam eind vorig jaar in opspraak, toen een rech ter openbaarde dat meer dan 40 kinderen in politiecellen zaten opgesloten. De Tweede Kamer sprak er schande van en de jeug dige delinquenten werden tijde lijk overgebracht naar andere te huizen. Niet voor lang, want een paar weken later zaten weer tien tallen kinderen vast op politiebu reaus. „Door weekendverlof hadden we met Kerstmis wat meer ruim te in de inrichtingen. Maar ieder een wist dat het verschijnsel zou blijven, dat de politiecellen later weer gebruikt zouden moeten worden". De staatssecretaris ver zet zich tegen de benaming „kin deren", die volgens haar de in druk wekt dat het om tamelijk onschuldige wezens gaat. „Dat beeld is onjuist. Het zijn jonge ren die zware geweldsmisdrijven hebben begaan. Sommigen zit ten vast voor verkrachting of moord". Het capaciteitstekort, dat in ANWB over financiële problemen: DEN HAAG - „Er is in zoverre niets aan de hand bij de ANWB dat we beslist niet failliet zijn. We wa ren een financieel zeer gezonde or ganisatie en we hadden de nodige reserves. We hebben nog steeds 1 een reserve van 98 miljoen gul den", zegt ANWB-perschef T. I Kroon. door Runa Hellinga De ANWB is wel wat aangesla gen dpor de financiële problemen waarin de organisatie de afgelopen jaren is geraakt, maar wie bang is dat morgen de Wegenwacht niet meer langs komt als men met pech bij een praatpaal staat, hoeft zich geen zorgen te maken. Die verze kering geeft Kroon zonder enige aarzeling. Een beetje triest is het wel: vie ren ze feestelijk het vijftigjarig be staan van de Wegenwacht en para deren de gele autootjes bij prinses Juliana, komt in hetzelfde week einde de ledenraad met een forse portie kritiek op het beleid van de afgelopen jaren. Een tekort van 22 miljoen gulden vorig jaar is ook niet niks, geeft ANWB-directeur ir. J. Barkhof toe. De tekorten zijn eigenlijk ont staan door drie nieuwe diensten van de organisatie: de vliegreizen naar de Middellandse Zee, de uit gaven van nieuwe bladen als 'Windsurfen', 'Op pad', 'Reizen' en de vernieuwde 'Autokampioen' en de verplichte autokeuringen (ATK) die niet kostendekkend zijn. Heeft de ANWB de laatste tijd misschien wat te veel hooi op haar vork geno men? Barkhof: „Er wordt je ook te veel hooi op je vork gelegd. Toen we aan de ATK-keuring begonnen, wisten we dat het bedrag van vijf tig gulden dat we daar van de over heid voor mochten vragen, te wei nig was. Wij, maar ook de Bovag, hebben tijdens de besprekingen het begin van de jaren tachtig drastisch is toegenomen, vindt zijn oorzaak vooral in de duur van de opgelegde gevangenis straffen. Verdachten worden tot langere vrijheidsstraffen veroor deeld, waardoor cellen langer be zet blijven. Korte-van Hemel: „In 1983 - dat zijn de jongste cijfers die ik heb - werd 51 procent van de celruimte in beslag genomen door mensen die vermogensde licten hebben begaan; 23 procent wegens overtreding van de Opiumwet, 11 procent wegens moord en doodslag en 4 procent wegens overtreding van de We genverkeerswet". In ons land wordt een gevange nisstraf nogal eens vervangen door een alternatieve straf (leer projecten en dienstverlening) of door transactie (bv. bij het rijden onder invloed). Daarom zitten bij ons per 100.000 inwoners maar 29 mensen in de cel. In West-Duits- land is dat aantal 102, in Enge land 88, in België 65 en in Dene marken 62. In ieder geval is ook in het bui tenland sprake van celtekort, hoewel niet zo nijpend als hier. De staatssecretaris: „In andere landen zitten meer mensen in één cel. Daar schuift men ge woon een bed bij. Ik ben daar geen voorstander van. Het bete kent een taakverzwaring voor het gevangenispersoneel. Nu is één man voldoende om een cel open te maken, je hebt er dan in ieder geval twee nodig. Boven dien zijn onze cellen afgestemd op het verblijf van één persoon. Het zou erg veel geld kosten om de gevangenissen aan te passen. Ik vind het geen oplossing voor het capaciteitsprobleem". De staatssecretaris bouwt lie ver vijf nieuwe gevangenissen met elk 250 cellen. De locatie van drie complexen is inmiddels be paald: Leeuwarden, Hoogeveen en Rotterdam. De vierde gevan genis komt in het zuiden des over de autokeuring altijd gezegd dat dat bedrag hoger moest zijn. Maar de regering wilde daar niet aan, ze voorzagen dat er dan pro blemen met de autobezitters zou den komen. Toch zijn we wel met de keuring begonnen, omdat we het tegenover onze leden niet kon den maken om dat niet te doen". De ANWB vindt een eigen keu ring vooral belangrijk, omdat de consument de mogelijkheid moet hebben om zijn auto door een onaf hankelijke instantie te laten keu ren. De ATK-keuringen zullen dan ook gewoon doorgaan. Om de zaak wat rendabeler te maken biedt de ANWB in het vervolg ook nog een wat uitgebreidere keuring aan voor het bedrag van 80 gulden. Daar zit lands en de vijfde vermoedelijk in het westen, waar het tekort aan celruimte het hardst wordt gevoeld. Maar of die laatste twee er ooit zullen komen, is de vraag. PvdA en CDA zien niets in nieuwbouw van grote gevange nissen. Het CDA ging vorig jaar weliswaar morrend akkoord met drie grotere complexen, maar had liever meer kleine gevange nissen verspreid over het hele land gezien. Mevrouw Korte ge looft haar eigen partij, het CDA, uiteindelijk te kunnen overtui gen. „Aan een paar grote gevan genissen heb je meer dan aan een aantal kleintjes. Je kunt ze veel doelmatiger gebruiken". Ontsnappingen Onlangs verscheen een rapport van de Algemene Rekenkamer, waarin de vloer werd aange veegd met de beveiligingsmaat regelen in gevangenissen. Detec- tiepoorten die moeten voorko men dat bezoekers wapens naar binnen smokkelen, worden nau welijks gebruikt of zijn verkeerd afgesteld. De bouw van nieuwe voorzieningen om succesvol ge bleken vluchtwegen af te sluiten, laat te lang op zich wachten, waardoor meermalen gebruik kon worden gemaakt van de be proefde route. ook een gratis herkeuring bij als de auto de eerste keer wordt afge keurd. Waar de organisatie zich enorm aan vertild heeft, geven Kroon en Barkhof toe, waren de reizen. De ANWB organiseert meer dan vijf tig jaar reizen, maar de reizen naar de zon waren een kortstondig en zeer duur experiment. Barkhof: „We hebben dat duidelijk verkeerd ingeschat, we hadden ook niet vol doende ervaring en we hebben ons verkeken op de bikkelharde con currentie onder de touroperators" Het resultaat: van de reisbrochu res is slechts de helft verkocht, het aantal verkochte reizen lag ook maar op de helft van de schatting. Bovendien ontstond er een rel Volgens Korte-van Hemel is de beveiliging vooral een kwestie van management in de inrichtin gen. „Men moet leren omgaan met dat soort zaken. Het mana gement van een inrichting moet daarvoor zorgen, moet de men sen daarmee vertrouwd maken". De directies van de tehuizen zijn inmiddels bezig met het opstel len van beleidsplannen, afge stemd op een goed beheer van de eigen inrichting. De veiligheid is daar een onderdeel van. In 1984 ontsnapten 92 gevange nen, twee keer zoveel als in 1983. Voor die toename heeft de staats secretaris geen verklaring. „Er zijn zoveel redenen waarom mensen proberen te ontsnappen. Vluchtpogingen horen bij het ge vangeniswezen. Het is misschien niet logisch maar wel verklaar baar. Men wil er uit en blijft zoe ken naar mogelijkheden om te ontsnappen. We moeten dus alert blijven. De gedetineerden hebben alle tijd en kans hun plannen uit te broeden, ze blij ven inventief'. En: „Preventie moet er natuur lijk zijn, maar mag niet in het ab surde worden doorgevoerd. Ik was eens in Engeland. Daar wor den bij het kleinste vermoeden van onraad alle hekken onder stroom gezet. Nee, dat willen wij hier niet" rond het huis-aan-huis krantje met de kreet: „Nergens beter, nergens voordeliger, nergens goedkoper". Protesten van reisorganisaties le verden een berisping op van de Re clame Code Commissie. Met het organiseren van dergelijke reizen is men inmiddels gestopt. Hoe de verliezen bij de bladen moeten worden aangepakt, is nog niet helemaal duidelijk. Barkhof: „Het is een discussie of de bladen 'Windsurfen' en 'Op pad' moeten worden opgeheven". De positie van de ruim 2500 personeelsleden is vooralsnog niet in het geding. Wel is er een volledige personeels stop afgekondigd. Voor mensen die binnen de reistak van de orga nisatie werken, zal naar een ver vangende baan bij de ANWB wor den gezocht. Verlies wordt ook geleden op de Alarmcentrale, vooral omdat steeds meer mensen er gebruik van maken. „Maar", zegt Kroon, „De Wegenwacht en de Alarmcen trale zijn onze paradepaardjes. We kunnen ons niet permitteren daar in te snijden. Er zal hooguit minder geld uit worden gegeven om die twee diensten te promoten". En Barkhof: „De dienstverlening aan de leden mag er beslist niet onder lijden". LONDEN (GPD/AFP/UPI/Rtr) - Buckingham Palace heeft vanoch tend „met droefheid" gereageerd op het overlijden van de 89-jarige hertogin van Windsor in Parijs. De hertogin van Windsor was een Amerikaanse die reeds twee echt scheidingen achter de rug had toen ze Edward VIII leerde kennen. z,e werd wereldberoemd als Mrs. Wallis Simpson, de vrouw voor wie de Britse koning in 1936 afstand deed van de troon. De Britse pre mier Stanley Baldwin en de Angli caanse kerk weigerden destijds hun goedkeuring aan het huwelijk te hechten. Omdat de gescheiden Mrs. Simpson niet als koninklijke bruid acceptabel was, werd Ed ward VIII voor de keuze gesteld een einde te maken aan de affaire ^f geen aanspraak meer te doen op •et koningschap. Hij koos voor het laatste. De con stitutionele crisis die hij hiermee veroorzaakte werd hem niet in dank afgenomen. Het veroorzaakte opschudding en controverse in het hele Britse rijk en leek het voortbe staan van de Britse monarchie te bedreigen. Ballingschap Koningin Edward VIII was slechts tien maanden koning toen hij vijftig jaar geleden in een radio toespraak het Britse meedeelde voor Mrs. Simpson „de vrouw van wie ik houd" te hebben gekozen. Hij was toen nog niet gekroond. Hij was de enige koning in de Brit se geschiedenis die vrijwillig af stand deed van de troon en voor een bestaan buiten de monarchie koos. Een jaar later trouwde hij als hertog van Windsor met Mrs. Simpson. Ze woonden 36 jaar sa men in vrijwillige ballingschap in Frankrijk. Kort voordat de hertog in 1972 overleed bracht koningin Eliza beth hen een bezoek in hun verblijf in het Bois de Boulogne. De herto gin werd echter niet uitgenodigd voor het huwelijk van prins Char les met Lady Diana Spencer in 1981. De laatste jaren leefde Mrs. Simpson het bestaan van een rijke kluizenaar. De hertogin van Windsor - die de eerste was om te erkennen dat ze geen schoonheid was en al 40 toen ze met de ex-koning trouwde - heeft in haar leven altijd op de lijst van bestgeklede vrouwen ter we reld gestaan. Zij deed aan liefda digheid en zwierf met haar man doelloos rond. In 1938 veroorzaak te het echtpaar opschudding met een beleefdheidsbezoek aan Hitier. Een naïeve daad, zo schreven his torici later, en geen blijk van sym pathie voor het nationaal-socialis- Hitier Na een gouverneurschap van de Bahama-eilanden van 1940-45, kreeg de ex-koning geen officiële taken meer te vervullen en woonde hij met zijn vrouw in een landhuis in het Bois de Boulogne buiten Pa rijs. De hertog overleed in 1972 aan kanker en de hertogin bleef achter met een steeds zwakker gezond heid, uiteindelijk te zwak om be zoekers te ontvangen, wat een van haar grootste genoegens was ge weest. Enkele maanden voor de dood van de hertog in 1972 had een soort verzoening met de Britse konink lijke familie plaats gehad. Konin gin Elizabeth, prins Philip hertog van Edinburgh en de prins van Wa les brachten toen een bezoek aan de Windsors (maar de verhouding bleef koel en de hertogin werd b.v. niet gevraagd voor het huwelijk van haar nicht, prinses Anne in 1973 en zij blééf hertogin zonder HKH). Geen van tweeën leek het verle den te betreuren. Ongeveer een jaar voor zijn dood zei de hertog in een interview dat hij een uitermate tevreden echtgenoot was geweest. En de hertogin zei: "Elke vrouw die is bemind zoals ik en die. op haar beurt, heeft liefgehad, heeft tenvolle van het leven genoten. Ik moet er één beperking aan toevoe gen, één verdriet. Ik heb nooit de vreugde van eigen kinderen ge kend" (zij zouden overigens van de Britse troonopvolging zijn uitge sloten). Begraven Koningin Elizabeth zal een vlieg tuig van de koninklijke luchtvloot naar Parijs sturen om het stoffelijk overschot van de hertogin te laten overbrengen naar Engeland. De hertogin van Windsor zal worden begraven naast de hertog onder een loofrijke boom op het particu liere koninklijke kerkhof op het terrein van Windsor Castle bij Lon den. Verwacht wordt dat Elizabeth de kerkdienst voor de hertogin in de naburige kapel van St. George van Windsor zal bijwonen en een korte rouwperiode zal afkondigen. "Om wille van hém, haar oom, een voor malig koning; niet om héér", zei een ingewijde. Het aftreden van IKV-voorzitter prof. dr. J. van Putten is voor het hervormd moderamen „niet het juiste moment" de relatie met het IKV te herzien. Dit ant woordt het moderamen het IC TO (Interkerkelijk comité twee zijdige ontwapening). Naar aan leiding van het aftreden had het ICTO de kerken voorgesteld het IKV in zijn oorspronkelijke be- raadsfunctie te herstellen en het ICTO een gelijkwaardige status te geven. Op die wijze zou de po larisatie binnen de kerken inzake het vredesbeleid beëindigd kun nen worden, aldus het ICTO In plaats van op dit voorstel in te gaan, wijst het moderamen het ICTO op de consultaties van de Hervormde raad voor de zaken van overheid en samenleving (ROS) en het IKV met andere vredesorganisaties over kernbe wapening. Ook wij zien ïh, schrijft het moderamen, dat hel wenselijk is dat alle stemmen ge hoord worden in de bezinning rondom hel vredesvraagstuk. De eerste consultalie werd be gin februari gehouden. Hel ICTO liet toen verstek gaan, omdat het vond dat een door de ROS en het IKV georganiseerde consultatie geen echte dialoog was. Het IC TO maakte bezwaar tegen de mo nopoliepositie van het IKV en verder tegen de nauwe personele banden tussen de ROS en het IKV. Het ICTO was ook vandaag niet aanwezig bij het tweede ge sprek, zo heeft vice-voorzitter mevrouw A.H. Bocrma-van Doorne desgevraagd meege deeld. De feitelijke situatie (de constructie via ROS en IKV als mede de opdracht) is onveran derd. De bezwaren van het ICTO tegen deze consultaties blijven recht overeind •'Westerse landen schuldig aan koloniale status Namibië'. De westerse landen zijn mede schuldig aan het feit dat resolutie 435 van de Veiligheidsraad, waarin Zuid-Afrika wordt opge roepen Namibië onafhankelijk heid te verlenen, nog steeds niet is uitgevoerd. Werkelijke sanc ties tegen én een boycot van Zuid-Afrika ontbreken. Boven dien importeren de westerse lan den grondstoffen uit Namibië-en investeren zij in dat land (bij voorbeeld Urenco te Almelo), hetgeen ontoelaatbaar is. Tot deze conclusie komt de Nederlandse delegatie, die deze week heeft deelgenomen aan een hoorzitting over Namibië. De de legatie verwijst naar de uitspraak van de Namibischc deelnemers aan de hoorzitting dat het argu ment als zou een boycot de ar men tot slachtoffer maken, „niet ter zake" is. De Raad van Kerken moet. vindt de delegatie, er bij de Nederlandse regering op aan dringen in het kader van de Eu ropese Gemeenschap initiatie ven inzake economische sancties te nemen. Kerken in andere Westeuropese landen en Noord- Amcrika zouden hetzelfde moe ten doen. Orgelconcert. De Barncvcld- se organist John Propitius be speelt vanavond het Bart/orgel van de Katwijksc Vredeskcrk. Het concert in het kerkgebouw dal is gevestigd in de Voorstraat 35 begint om 20.15 uur IZB stelt nieuwe evangelist aan. Het thans uit zestien perso nen bestaande team van evange listen in dienst van de IZB, de hervormde bond voor inwendige zending op gereformeerde grondslag, is met eén man uitge breid in de persoon van W.R. Hendriks uit Schoonhoven. De evangelist zal zijn arbeidsterrein vinden in en om de Lcidse bin nenstad. Medio dit jaar begint hij zijn werk in de Marekerk, waar dr. S. Meijers predikant is. en in de Kooi-Pniclwerk 'Reagan geen religieus per soon'. „Wij beschikken niet over informatie die aantoont dal pre sident Reagan een religieus per soon is voor wie God en Zijn Woord wat hebben te betekenen het uiterlijk vertoon van de pre sident op godsdienstig gebied betekent niets anders dan mam puleren van de godsdienst". Dat staat in een brief aan de Amen kaanse president, die bijna dui zend handtekeningen draagt van inwoners van Nicaragua, onder wie veel kerkelijke functionaris sen. Niet alleen paler Fernando Cardenal, de minister van onder wijs, en pater Miguel D'Escoto. minister van buitenlandse zaken, behoorden tot de onderteke naars, maar ook 26 predikanten van de Evangelische Kerk. 56 rooms-katholiekc religieuzen en 800 gelovige leken. Ook teken den ehkele Amerikaanse pries ters en nonnen die in Nicaragua werken. Bij de presentatie van de brief op een persconferentie verklaar de Jezuïetenpater Cesar Jerez dat de brief is bedoeld om de misdaden aan de kaak te stellen, die de regering-Reagan bedrijft ten opzichte van Nicaragua, met inbegrip van het voorwendsel dat Amerika daar het christelijk geloof verdedigt. Bisschoppen kapittelen Acht Meibcweging. De voorzit ter van de Nederlandse bis schoppenconfercnlic, kardinaal dr A J. Simonis. heelt het be stuur van de Acht Mei beweging een afwijzend antwoord gegeven op de uitnodiging op 8 mei in Den Bosch aanwezig tc zijn op een manifestatie van die bewe ging. Mgr. Simonis verklaart dat het besluit van de bisschoppencon ferentie is genomen op grond van het documentatiemateriaal van de Acht Meibeweging en op grond van de verslagen van oog getuigen van de manifestatie van 1985 te Den Haag. „U richt zich tot het geheel van de Katholieke Kerk in Nederland en u wilt daarbij die zaken aan de orde stellen, die het kerkelijk beleid in onze kerkprovincie op funda mentele wijze raken. De bis schoppen zijn van oordeel dat zij in deze opzet niet betrokken zijn op een wijze die recht doet aan de hun eigen en bijzondere plaats in de geloofsgemeen- schop" Dc Acht Mei beweging meent uit dc brief van Simonis te kun nen afleiden dat de bisschoppen kennelijk willen kiezen voor het isolement ten opzichte van de ge lovigen. Hervormde kerk. Beroepen te Dirksland: J. E. de Groot, voor heen zendingspredikant. de de Reeuwijk. Gereformeerde kerken vrijge maakt. Beroepen te Lemele-Le- melerveld en te Lisse, in samen werking met Oegstgeest A A Kramer, kandidaat te Kampen, beroepen te Urk J P. van de Wal tc Vlaardingen, beroepen te Gees: A. Schennga. kandidaat te Kampen. Gereformeerde kerken. Be noemd tot luchtmachtpredikant tc Den Haag. W H. Louwerse te Langerak. die deze benoeming heeft aangenomen. Gereformeerde gemeenten. Beroepen tc Mehskerkt J J. van Eckevcld te Zeist Doopgezinde broederschap. Beroepen te Groningen R P Yetsenga te Holwcrd Bhja

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 11