Voorronden van goed gehalte Gezellige gekte in bloemetjesjurk Breekbare solo Kylian O'Romeo, Mon Cherie en Morsige Types in finale Cabaretfestival Schouwburg ontvangt Brigitte Kaandorp als vedette V erzetsmuseum wordt geopend Schrijvers grote afwezigen bij jubileum Fonds voor de Letteren Russen vol lof voor Horowitz Black Roots in LVC werkt op dansspieren MAANDAG 21 APRIL 1 Voorronden Leids Cabaretfestival met optredens van Muzikater, Ton Gloude mans. Mon Cherie en de Herenflikken Bruusk, het Cabaret. Morsige Types O'Romeo. Eric Koenes en Stampei. Ge zien op 17, 18 en 19 april in De Waag. Leiden. Finale op 3 mei in de Leidse Schouwburg. Overweldigend concert Residentie Orkest Het Residentie Orkest o.l.v.-Alain Lombard met de Symphonie Fan- tastique van Hector Berlioz, het Pianoconcert voor de linkerhand van Maurice Ravel met als solist Garrick Ohlsson en Le Sacre du Printemps van Igor Strawinsky. Gehoord op 19 april in de Stadsge hoorzaal. LEIDEN - In een uitverkochte Stadsgehoorzaal werd zater dagavond een overweldigend concert gebracht door het Resi dentie Orkest. Overweldigend in meer dan één opzicht; het programma bestond uit louter hoogtepunten uit het orkestre pertoire; elk stuk was een af zonderlijke belevenis door zijn veelbewogen, hartstochtelijke dramatische of opzwepende in houd; naast de lengte van het programma bezorgde ook het klankvolume de luisteraar overweldigende indrukken. In de Symphonie Fantasti- que wordt de liefde van de componist voor een dame uit gebeeld. Hij laat de toehoorder delen in zijn passie, zijn hoop, zijn jaloezie en zijn uiteindelij ke verachting. De verschillen de delen werden zeer meesle pend gespeeld en elk naar hun aard dromerig in zichzelf ge keerd, hoopvol oplevend en tot slot akelig en lachwekkend hekserig. Felle uitbarstingen van het koper in de mars, een prachtige hobodialoog in de pastorale. Elke orkestgroep muntte uit in afzonderlijk op treden, maar ook in accuraat op elkaar afgestemd zijn. De visie van de dirigent was overtui gend; hij deed er alles aan om de romantische breedsprakig heid voor twintigste eeuwse oren aanvaardbaar te maken. Na de pauze volgde het pia noconcert van Ravel. Bij het luisteren naar de solist is het moeilijk je te realiseren, dat de solopartij slechts met één hand uitgevoerd wordt en dan kun je alleen maar bewondering en ontzag hebben voor de moeite loze virtuositeit die Garrick Ohlsson aan de dag legde. De uit de diepten van het orkest opkomende en allengs open- waaierende dramatische klan ken van dit concert dwongen van meet af aan het publiek zich met hart en ziel in deze uit voering te verliezen. Alsof de werken van Berlioz en Ravpl niet al voldoende wa ren voor een avondvullend con cert, volgde nu nog de Sacre du Printemps van Strawinsky; na al de voorafgaande overweldi gende indrukken nog een cli max. Het uithoudings- en in casseringsvermogen van orkest en dirigent - maar ook van pu bliek - werden op de proef ge steld. Orkest en dirigent gingen tot het uiterste waar het con centratie en intensiteit van voordracht betrof. Er werd een enorme spanning opgebouwd die maar ten dele werd opge lost in de loop van deze lente wijding. Deels door middel van - strak getelde - opzwepende, oerritmes, deels door prachti ge, somtijds sinistere or* kestklanken die de luisteraar deden huiveren in zijn stoel. Het publiek toonde door een langdurig applaus zijn enthou siasme voor het meesterlijk sa menspel tussen orkest, dirigent en solist. MONICA SCHIKS Leids Cabaret Festival zijn als fina listen naar voren gekomen: 'O'Ro meo' en 'Mon Cherie en d eheren- flikken', beiden uit Utrecht en 'Morsige Types' uit Den Haag. Tot deze selectie kwam een jury, die bestond uit: Anita Löwenhardt, re censente 'Trouw', Jan Gras, thea terdirecteur in Hoofddorp, en Fred Florussen, caberetier. Het was een vrijwel tot algemene tevredheid stemmende keuze - wat overigens in het verleden van dit festival wel eens anders is geweest. Met vier goede en vijf redelijke deelnemers is dit één van de betere festivals ge worden; naar de finaleavond op 3 mei in de Leidse Schouwburg kan dan ook met belangstelling uitge keken worden. Wie uiteindelijk tot winnaar van het festival uitgeroepen zal wor den, wordt dan door dezelfde jury leden bepaald. De kaarten hiervoor lijken al aardig geschud - het duo 'Morsige Types' is de grootste kanbshebber. Rob Kamphues en Hans Riemens brachten een ge deelte uit hun programma 'door gaan verkeerd'. De grote lijn daar van gaat in de getoonde fragmen ten enigzins verloren, maar een paar dialogen, en met name de dia serie over Almere, zijn op zich nummers van hoog niveau. Deze groep kwam uit op de vrij dagavond, de beste avond van het festival, samen met 'Bruusk' en 'Het Cabaret'. Deze laatste groep haalde de finale net niet. Hun op treden was weliswaar minder pro fessioneel, maar straalde veel en thousiasme uit en was soms erg geestig. Had deze groep een kans in de finale gekregen, dan was dat zeer zeker te rechtvaardigen ge weest. 'Bruusk' had hard gewerkt, maar de vaak zwakke teksten kon den de verzorgende presentatie niet compenseren. Bovendien wer den sommige vondsten niet duide lijk: wat bijvoorbeeld heeft de ver momming als mug nu presies met de AIDS-problematiek te maken en wat voegt het travestie-element toe aan het euthanasieverhaai over Cnha' Finalist 'Mon Cherie' was de ver rassing van de donderdagvond. Eén dame en twee heren brachten een liedjesprogramma met prachti ge, uitstekend gezongen persifla ges op bestaande melodiën. Hun vakkundigheid werd alom ge roemd - de wat eenzijdige samen stelling van het programma dan maar voor lief nemend. Hoewel het er aanvankelijk niet naar uitzag, heeft deze groep (terecht!) een kans in de finale gekregen. Op de donderdagavond traden ook nog de groep 'Muzikater' en de solist Ton Gloudemans in het strijdperk. 'Muzikater' kwam met een rommelig programma, waarin nog heel wat fouten en foutjes in de opbouw, de presentatie en de teksten aan te wjzen zijn. De ope- ninsact van Gloudemans was heel goed; in een supermarktwagentje liggend speelde hij een ongeboren kind, dat zijn levenskansen over weegt. Daarna zakte het program ma volledig in en maakte hij de ge wekte verwachtingen niet meer waar. Wat Eric Koenes in zijn solopro gramma op zaterdagavond deed, was niet erg overtuigend. Vast en zeker is hij een groot Freek de Jon- gefan. Het leek, als hij diens unieke aanak en methode (bewust of niet) heeft willen overnemen. Dat is nu eenmaal, zoals ook de jury ver klaarde, tot mislukken gedoemd. 'Stampei' is ontstaan uit docenten- caoaret, wat nog steeds goed merk baar is. Het programma maakt een sympathieke indruk maaar had heel veel zwakke kanten. Binnen de veilige schoolmuren zal het vele malen succesvoller geweest zijn. Verder leverde de zaterdagavond de derde finalekandidaat op: 'O'Romeo' - twee leuke, vlotte mei den in een vooral op de sex en het uiterlijk gericht amusementspro gramma. Of 'O'Romeo' puur amu sement brengt, is vooralsnog een punt van discussie. In elk geval is de finaleplaats voor deze groep op merkelijk binnen een festival, dat sinds de oprichting een landelijk podium wil bieden voor 'geënga geerd, maatschappijkritisch geo riënteerd' cabaret. Nu is die doel stelling dit jaar ruimer en milder dan ooit tevoren geformuleerd Maar ondanks de verleidelijke charme van 'O'Romeo' blijft de vraag, of de inhoudelijke proram- makeuze van Drumma en Tix nog binnen de opzet van het festival past. Of zit er onder de amusante oppervlakte toch nog een diepere bedoeling? - dat zou dan uit het optreden tijdens de finale op 3 mei duidelijk moeten blijken. WIJNAND ZEILSTRA i Tix van O'Romeo tijdens hun optreden van zaterdagavond. (foto Frrd Rohdel Brigitte Kaandorp met 'Laat mij maar even'. Tekst en muziek: Brigit te Kaandorp. Regie: Gijs ten Kate. Gezien op 19 april in de Schouw burg, Leiden. LEIDEN - Het applaus na afloop was ovationeel. Kaandorp's ver zoek "ik kom nog één keer terug, zeg 'Leiden, I love you' en ga dan af', werd door het publiek vro lijk in de wind geslagen. Weer moest ze terugkomen. Het ref rein van de slotsmartlap werd nog een keer aangeheven ("Blijf altijd bij mij. Laat me nooit meer alleen. Jij hoort bij mij. We heb ben zoveel gemeen") en pas toen liet het publiek Brigitte Kaan dorp los. Wat een succes. Met twee koffers en een schoe nendoos met vogeltje was ze op gekomen. De andere veertien koffers, waarin haar orkest zat, waren in handen gevallen van randgroepjongeren. Veront- schuldigend staat ze voor het pu bliek. Wat nu? Tot overmaat van ramp blijkt het vogeltje het leven gelaten te hebben. Verdrietig verdwijnt ze in de coulissen. Tot de pauze zal haar buurvrouw de honneurs waarnemen. Na de pauze lijkt Kaandorp de slag te boven. In de twee overgebleven koffers vindt ze warempel haar showjruk en een décorstuk. een doek waarop met zilveren letters staat "BK Holland Show Tour". Het doek wordt opgehangen, de jurk aangetrokken en zo krijgen we aan het eind toch nog een glimp te zien van de show van diva Kaandorp. Wat is het geheim van Brigitte Kaandorp? Haar sympathieke uitstraling van malle, gekke meid die, wars van pretenties, een loopje neemt met de kleine tragiekjes van het leven? Het is geen wereld van verre horizon ten, van beschouwing en over peinzing die ze oproept. Harde noten worden er niet gekraakt, geen politiek, geen ironiseringen van de tijdgeest, geen engage ment. Kaandorp bekijkt de we reld vanuit de positie van een 'gewoon iemand'. Ze heeft een vriend die in zijn neus peutert, ze gaat met een vriendin naar Beni- dorm, ze draagt een bloemetjes jurk, een buurvrouw maakt haar kleren. Die buurvrouw verkoopt buttons met de tekst "uw buur vrouw altijd in de buurt" en laat de volgende dialoog tussen haar en het publiek plaatsvinden: (buurvrouw) "Goeiemiddag mensen", (publiek) "Goeiemid dag", (buurvrouw) "Kopje kof fie?", (publiek) "Ja, gezellig". De woorden 'gewoon' en 'gezellig' vallen vaak en in de oer-Holland- se wereld van Kaandorp en haar buurvrouw is het niet het begrip penpaar 'recht/onrecht' dat een belangrijke rol speelt maar het begrippenpaar 'zielig/niet-zielig'. Toch is het niet deze bewust gecreeerde truttigheid die alle hi lariteit in de zaal verklaart. Het is vooral de persoon van Kaandorp die deze hilariteit oproept Met verve speelt ze de rol van droog komiek. Onderonsjes met de zaal. Terloopse, goed getimede, zinnetjes zorgen voor het vuur werk in haar grillige verhalen. Eén ding moet wel vastgesteld worden; die verhalen gaan over absoluut niks. Geen pointe, geen dubbele bodems, slechts mallo tigheid van begin tot eind. Kaandorp zou aan haar teksten meer eisen moeten stellen. Het handige gebruik dat ze nu maakt van cliché s zit niet zo ver af van de onschuldige 'zoete koek' van André van Duin en Corrie van Gorp. In potentie kan ze alles. Ze is verfrissender dan al die ouwe mevrouwen, al jarenlang in 'het vak', die nu zo enorm professio neel hun one-woman shows voor het voetlicht brengen en avond aan avond beantwoorden aan het tot in details voorgeschreven verwachtingspatroon Als haar teksten scherper wor den, als ze zich aan de warme omknelling van het publiek weet te onttrekken en als ze haar un derdog-rol durft te verlaten dan hebben we er straks een echte vedette bij. Voor de mensen in Leiden was ze die vedette al. RADBOUD ENGBERSEN GOUDA - Het Zuidhollands Ver zetsmuseum - gevestigd aan de Turfmarkt in Gouda - opent 3 mei zijn deuren met een expositie over de hulp aan het verzet in de Rand stad vanuit de lucht. De tentoon stelling geeft antwoord op de vraag hoe men kans zag wapens in de weilanden van de westerse provin cies te droppen. Op de openingsdag gaat ook de videofilm in première, die in op dracht van het museumbestuur is gemaakt over het verzet in Zuid- Holland. Het is de bedoeling dat de film op aanvraag op scholen en dergelijke wordt vertoond als voor bereiding op een bezoek aan het museum. De expositie (van 3 mei tot 15 ok tober op donderdag en zaterdag van 10-5 uur en zondag van 12-5 uur) wordt geopend door Jos Gem- meke. Zij is een van de vrouwelijke agenten die vanuit Engeland in Zuid-Holland werd gedropt. Me vrouw Gemmeke verricht de ope ningshandeling samen met gede puteerde Borgman die het initia tief tot de totstandkoming van het Vezetsmuseum nam. De officiële opening is 11 oktober. Op die da tum wordt een expositie over het dagelijks leven en het verzet in Zuid-Holland geopend. Parallel aan de eerste tentoon stelling is er twee weken (t'm 17 mei) een ruimte van het museum ingericht met een expositie over 'Mensenrechten'. Bij Nederlands Dans Theater Nederlands Dans Theater met de première van 'Silent Cries' (Jiri Ky- lian/Claude Debussy). Voorts: 'Over grown Path' (Kylian/Leos Janacek) en "L'enfant et les sortilèges' (Ky- lian/Maurice Ravel). Gezien op i9 april in het Circustheater, Scheve- ningen. Aldaar ook op 25 en 26 april. Voorts op 28 en 29 april in de Stads schouwburg, Amsterdam. Begelei ding: Het Nederlands Balletorkest, het Theaterkoor en solisten. SCHEVENINGEN - Jiri Kylian heeft van de nood een deugd ge maakt. 'L' après-midi d'un faune' was ooit, 75 jaar geleden, een baanbrekend werk van Waslav Nijinski. Later heeft de Ameri kaanse choreograaf Jerome Rob- bins op de muziek van Debussy een dans gemaakt. Het NDT zou zijn ballet instuderen, maar kreeg uiteindelijk geen toestem ming van Robbins. Kylian heeft daarna op dezelfde muziek van Debussy een eigen ballet ge maakt. Het is zijn eerste solo voor het Nederlands Dans Thea ter, opgedragen aan en gedanst door zijn vrouw Sabine Kupfer- berg. Kylian gaf er ook een nieu we naam aan: 'Silent Cries'. De dans ligt in zekere zin in het verlengde van de eerste twee de len van zijn heart's Labyrinth. Ook hier gaat het om iemand die verstrikt is in zichzelf en stuk loopt op zijn omgeving. De af stand tot de omgeving wordt in dit geval gesymboliseerd door een glazen plaat. De bewegingen van de danseres spelen zich gro tendeels af op de paar vierkante meter daarachter. Net als de zwarte gaten in Heart s Laby rinth fungeert die wand als een verdwijnpunt, dat uitzicht geeft op een andere dimensie. Aanvankelijk is de glazen plaat met witte strepen dichtgeverfd. Met haar handen veegt de in een huidkleurige maillot geklede danseres zich een gezichtsveld. Ze tast de grenzen daarvan af, hangt aan de bovenrand, steekt een arm of been buiten haar in kadering. Het glas is onver murwbaar, maar er komt een moment dat ze niet langer inge lijst is, en rond kan rennen met de armen voor het gezicht. Als- om zich gerust te stellen streelt ze dan haar eigen lichaam. Het duurt maar even. Aan het einde heeft ze weer de plaat voor haar lichaam. Maar uit een isole ment kunnen mooie scheppin gen voortkomen. De mimische gebaren die ze maakt zijn even prachtig en onbegrijpelijk als het lied van een gekooide vogel. Ze danst als een marionet, van wie de touwtjes zijn doorgesneden. En al haar bewegingen zijn naar voren, naar de plaat gericht, wat de dans sterk confronterend maakt. 'Silent Cries' is een teer en breekbaar ballet, dat een bijzon dere visualisering geeft van de gecondenseerde muziek van De bussy. Ver verwijderd van de on- Sabi-ne Kupferberg i omwonden erotiek van Nijinsky, die vooral het gelijknamige ge dicht van Mallarme heeft willen verbeelden. Maar niet minder in dringend. ARIEJAN KORTEWEG MOSKOU (UPI) - Eenenzestig jaar na zijn vertrek uit de Sovjetunie en vestiging in de Verenigde Staten, heeft de 82-jarige pianist Vladimir Horowitz gisteren een uniek recital in het conservatorium van Moskou gegeven. Hij kreeg er een staande ovatie van acht minuten, en een berg bloemen van de tweeduizend belangstellenden voor. Een driehonderdtal bezoekers had zich toegang verschaft op val se kaartjes of door smeergeld en hulp van vrienden. Men hing over leuningen en zat met twee op één stoel. Uit de nok verwijderde de politie een groepje jongens. Horowitz had met Scarlatti ge opend en was via o.a. Schubert, Scriabin en Rachmaninof -- een an dere Amerikaan geworden Rus -- beland bij Chopin; tussendoor grapjes makend, wijzend en zwaai end naar vrienden, kussen blazend naar het publiek, ruikend aan bloe men en zijn tong uitstekend naar televisiecamera's. Vladimir Horowitz tijdens zijn concert. DEN HAAG (GPD) - De schrijver J. Bernlef werd enige jaren gele den in zijn Amsterdamse stamcafé met handgeklap ontvangen, toen in de kranten had gestaan hoeveel zijn stipendium van het Fonds voor de Letteren bedroeg. „Een paar uur later stond ik f 175 lichter weer op straat. Zo'n stipendium beschouwde men als een leuk mee- nemertje. „Deze smakelijke anecdote ver telde Bernlef vrijdagmiddag tij dens een forumdiscussie die in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag was belegd ter gelegenheid van het 21-jarig jubileum van het Fonds voor de Letteren. Nu had Vrij Nederland-journalist Max Pam twee weken geleden de feest vreugde al bijvoorbaat danig we ten te verstieren door - volgens in gewijden daartoe opgehitst door een gefrustreerde Martin Hart kamp - het bestuur van het jubile rende Fonds van vriendjespolitiek te beschuldigen. Dat Fonds heeft jaarlijks zo'n 3,5 miljoen gulden aan subsidies te verdelen en wordt er volgens Pam zelf zeker niet ar mer op. Aad Nuis, D66-senator en schrij ver-criticus, reageerde in zijn inlei ding op die kritiek door te stellen dat het volgens hem inderdaad be ter zou zijn als het bestuur een vast salaris voor zijn werk zou ontvan gen. Daarnaast pleitte hij voor een gevarieerder samenstelling: „Er zitten nu alleen maar schrijvers in het bestuur en geen critici en lite ratuurgeleerden". Ook wees hij op de in zijn ogen te grote invloed van de Vereniging van Letterkundigen op de benoemingen. Vertaalster Greetje van den Bergh benadrukte de ontoereikende honorering voor vertaalwerk en vond het beleid van het Fonds „meer een tombola dan iets waar je op kunt rekenen". Er waren gisteren natuurlijk ook genoeg waarderende woorden voor het Fonds. Zo zei de in Frank rijk wonende schrijfster Hella Haasse: „Vanuit de verte heb ik de indruk dat de Nederlandse over heid met het Fonds tot de voorhoe de behoort. Vrijwel nergens be staan voor schrijvers zoveel subsi diemogelijkheden als bij ons". Wel vond zij dat de overheid de taalbe heersing in het onderwijs krachtig zou moeten bevorderen. De schrij ver A. F. Th. van der Heijden stelde in zijn humoristische bijdrage dat het inkomen van een schrijver m geen verhouding staat tot de gele verde prestatie: „Het honorarium bedraagt gemiddeld misschien een dubbeltje per werkuur. Het Fonds voor de Letteren ben ik daarom steeds meer gaan zien als een noodzakelijk bescherming tegen de bedreigende broodschrijverij". De op de diverse inleidingen vol gende forumdiscussie over het let terenbeleid, met als deelnemers naast Bernlef onder meer uitgever Laurens van Krevelen en de Twee de Kamer-leden Niessen (PVDA). Beinema (CDA) en Dijkstal (WD), leed aan het bekende euvel: te veel sprekers over te veel onderwerpen in een te kort tijdsbestek. Toch vie len er nog wel wat aardige uitspra ken te noteren. Zo zei WD-Ka- merlid Dijkstal in een onbewaakt moment: „Er mag van mij best een miljoen naar dat Fonds hoor, maar structureel levert dat natuurlijk weinig op". Grote afwezigen in de goed ge vulde zaal waren overigens de mensen waar het bij een letteren beleid uiteindelijk allemaal om draait, de schrijvers. „Laten we ho pen". zo zei Fonds-voorzitter Ger Verrips in zijn openingswoord, „dat zu vanmiddag achter hun schrijftafel zitten". Black Roots: Delroy Ogilvie, zang; Carlton Roots, toetsen/zang: Jabu- lani Ngozi, slaggitaar: Errol An thony Brown; zang; Derrick King, bas; Trevor Seivwright, drums: Kondwani Ngozi, conga's zang. Ge hoord op 19 april in het Leids Vrij- etijds Centrum (LVC). LEIDEN - Zo'n twee jaar gele den stond de Britse reggae-for matie Black Roots al eens op het podium van het LVC. Naar verluidt zorgde zij daar toen voor één van de meest swin gende optredens, in haar genre, uit de geschiedenis van het Centrum. Afgelopen zaterdag waren de heren wederom te gast en ook nu tracteerden zij de fans op uiterst dansbare mu ziek. De tot zeven man uitge dunde band (solo-gitarist Cor- dell Francis ontbrak wegens droeve familie-omstandighe den) werkte met haar 'classical- roots-reggae' op de dansspie ren van het publiek. Ruim an derhalf uur lang, inclusief toe gift, was iedereen volop in be weging, AVRO-lid of niet. Er wordt zelfs beweerd dat de an ders zo stille penningmeester zich verstoutte enkele danspas jes te maken. Maar over de pu blieke belangstelling viel dan ook niet te klagen De muziek van het illustere septet is echter méér dan al- leeen maar luchtige dansmu ziek. Zoals overigens wel meer artiesten, doen laten zij in een flink deel van hun teksten hun afkeer blijken van bijv. kern wapens en dictatoriale regimes en drukken zij de wens uit m een vreedzame wereld te willen leven. Het publiek kon zich al dansend uitstekend vinden in deze teksten, getuige het in stemmende gemompel en ge- knik bij een kreet als 'We don't want no nuclear bomb'. Alleen de visie dat een vrouw pas echt een vrouw is, als ze hééft ge baard ('A childless mother is a motherless child), viel niet bij iedereen in goede aarde. Doch dit mocht de pret niet drukken. Het maatschappy-kritische ge deelte van de bezoekers bleek voldoende mentale veerkracht te bezitten om zich over een dergelijke kleinigheid heen te zetten. De sfeer was er ook niet naar om te zeuren. Het was goed toeven zaterdagavond in het LVC

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 11