'Mijn leven heeft nu politieke inhoud'
Raakpunten ondanks verscheidenheid
Jackson Browne wil Amerikaanse leugens aan de kaak stellen
Apostel van de zelfkant
AMSTERDAM (GPD) - „Ik heb
I een paar jaar nodig gehad om orde
op zaken te stellen in mijn privé-
leven. Veranderingen die uiteinde
lijk hun weerspiegeling kregen in
jmijn muziek". Jackson Browne
(36) is een tijdje weg geweest uit
het felle licht van de schijnwer
pers. De zwaarmoedige zanger van
weleer, die zijn persoonlijk lief en
leed altijd met maatschappelijk en
gagement wist te verbinden, mani
festeert zich nu als een voorvechter
van een groter politiek bewustzijn
in Amerika. Browne's boodschap
viel onlangs al te beluisteren in
WDR's laatste nachtelijke RockPa-
last. Zijn nieuwe LP 'Lives in the
Balance' laat aan duidelijkheid
niets te wensen over en dit neg aar
kunnen de Nederlandse fans hun
al bijna verloren gewaande idool
terugzien op de concertpodia. Een
monoloog in etappen.
„De afgelopen jaren .stonden in
het teken van bezinning en veran
dering. In verband met een schei
ding heb ik een periode van rechts
zaken achter de rug, wilde meer
aandacht geven aan de opvoeding
van mijn zoon, ben veel gaan lezen
over de Amerikaanse buitenlandse
politiek en heb een paar trips
Nicaragua gemaakt, waar ik
wat zangers een plaat heb opgeno
men. Vanaf het moment dat Ro
nald Reagan aan de macht kwam
heeft mijn leven langzaam ma<
ker meer politieke inhoud gekre
gen. Mijn vorige plaat 'Lawyers in
Love' had die geladenheid al, maai
veel mensen begrepen de satire
niet. Deze LP is daarom nog een
Jackson Browne: "Het moet toch mogelijk zijn steun aan de armsten te stuk directer".
geven, zonder dat in ruil daarvoor een luchtmachtbasis mag worden ge- „Wanneer Amerika zegt dat ze
opend". (foto gpd) voor vrijheid opkomt en vrienden
helpt, dan vraag ik openlijk of die
corrupte dictators met 'de onder
drukking van hun eigen bevolking
werkelijk iets met onze democratie
en vrijheidsidealen hebben uit te
staan".
„Op de hoes van 'Lives in the Ba
lance' staat een afbeelding van het
Vrijheidsbeeld in de steigers. Ame
rika is namelijk bezig met het op
knappen van ons nationale sym
bool. Het draait echter uit op een
puur cosmetische behandeling.
Men is trots op het symbool, maar
ik denk dat het belangrijker is te
kijken naar de werkelijke beteke
nis van vrijheid op dit moment.
Mensen die in mijn land Salvado
raanse vluchtelingen verborgen
houden voor de immigratiedienst
horen straffen tot twintig jaar cel
eisen. Dit is een vreselijke tijd om
als Amerikaan hoogdravend over
'vrijheid' te praten. Ik stel daar vra
gen over in mijn nummers. Ook
om aan de weet te komen, hoe ik
zelf en hoe de wereld in elkaar zit.
Dat doet denk ik niets af aan de
intimiteit van mijn muziek".
Boerenkar
„Helaas hebben veel Amerika
nen - en zeker onze regering - wei
nig geleerd van Vietnam. In plaats
van nadenken, hijsen we momen
teel weer de vlag in Centraal- en
Latijns-Amerika. 'Dit keer zullen
we wèl winnen'. Ik heb het hoge
militairen letterlijk zo horen zeg
gen. Het is datgene wat een film als
'Rambo' wil uitbeelden. Een stukje
geschiedenis dat herschreven
moet worden. Laten zien dat we
die oorlog wel degelijk konden
'Rocky IV' is precies het
Leidse ateliers in De Lakenhal
LEIDEN - Een jaarlijks terug
kerend onderdeel op het pro
gramma van de Lakenhal is de
tentoonstelling 'Leidse ate
liers', waarop een drietal Leid
se kunstenaars recent werk
kunnen presenteren. Thom Ge-
raedts, Trees Klijn en Jacqueli
ne Ravelli zijn dit jaar uitverko
ren om deel te nemen aan de
zesde tentoonstelling in deze
reeks. Zoals voorgaande keren
gebruikelijk was, gaat ook deze
expositie vergezeld van een los
bladige uitgave met documen
tatie over de drie kunstenaars
en hun werk.
De alfabetische volgorde los
latend, komen we aan het begin
van de tentoonstelling terecht
bij de afdeling van Trees Klijn.
De drie etsen uit de serie 'Chia
roscuro' bevatten nog altijd de
krachtige vormen en contras
ten die men van haar grafiek
gewend is. Bij de tekeningen
en schilderingen in gemengde
techniek is een nieuwe wen
ding in het werk te vinden die
het gevolg is van een vernieuw
de expressie waarin de Nieuwe
Tentoonstelling 'Leidse ateliers VI' -
queline Ravelli, tot 9 juni. Stedelijk
28-32, Leiden. Geopend di. t/m za. va
Figuratie sporen heeft nagela
ten. Het beste voorbeeld hier
van geeft 'Walkabouts', een uit
vijf series van. drie schilderin
gen bestaand stuk dat met zijn
kleurrijke figuratieve en (semi-
)abstracte vormen een levendig
beeld oproept.
Nieuw zijn ook de schilderin
gen op groot formaat uit de se
rie 'Tell me a story'. De gecom
bineerde schilder- en teken
techniek laat hier zeer sterk de
tekens uit de persoonlijke the
matiek van Trees Klijn naar vo
ren komen. Zij herhaalt bepaal
de vormen zoals de driehoek en
de slakkenhuisvorm of op
handschrift lijkende tekens; de
betekenis van deze symbolen is
helder uiteengezet in de bege
leidende tekst. Verder wordt
hierin gesteld dat het in Trees
Klijns werk gaat om de autono-
Studenten spelen toneelpuzzels
'De echte inspecteur Hound' en
'Naar Margritte' van Tom Stoppard
door het Leidsch Studenten Tooneel.
Regie: Hans Luyendijk. met: Jack
Patijn, Lodewijk Cobben, Miranda
Schouten, Stanislaus Robbers, Ran
dy Castelein, Judith Abraham, Dick
Bonarius, Martin Samsom, Michiel
Kareis, Tine Joustra, Valesca de
Voogd en Jaap Metzlar. Gezien op 15
april in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - Van de twee korte
stukken, die het L.S.T. tesamen
als de grote produktie van dit
jaar uitbrengt, is 'De echte in
specteur Hound' het leukste. Dat
komt, omdat daarin twee toneel
recensenten een hoofdrol spelen;
misschien een wat narcistisch ar
gument - maar ach, een hoofdrol
voor toneelcritici komt nu een
maal niet alle dagen voor. Het
aardige is juist, dat de heren criti
ci op een geraffineerd in elkaar
gezette manier bij het toneel
stuk, dat zij geacht worden te
beoordelen, aktief betrokken ra
ken.
Zo ontstaat een spel met
schijn, werkelijkheid en toneel
werkelijkheid, waarvan Stop
pard een vermakelijke puzzel
heeft gemaakt. Het L.S.T. koos
terecht voor een lichtvoetige ens-
cènering. Aan de ene kant biedt
het te spelen stuk in het stuk vol
op mogelijkheden om een paro
die te maken op een typisch En
gelse toneelthriller. Anderzijds
kun je de toneelkritiek op de hak
nemen en karikaturaal neerzet
ten. Anders gezegd: er is genoeg
speelplezier, want het stuk levert
een pracht van een alibi om wat
nadrukkelijker en overdrevener
te mogen acteren.
Voor het stuk in het stuk is de
stereotiepe costumering pas
send. Opdat de critici naderhand
niet al te zeer uit de toon vallen,
moeten ook zij van begin af aan
een toneelmatige aankleding
dragen. Mede door het aarzelen
de begin van de beide acteurs
gaat deze kleding aanvankelijk
ten koste van hun geloofwaar
digheid.
Ook het einde van het tweede
stuk verklaart niet alles. Over bet
algemeen waren in dit merk
waardige verhaal de spelpresta-
ties ondanks de moeilijkheids
graad beter. De regisseur heeft
hier voor een aantrekkelijk span
ningsveld tussen toneelbeeld en
tekst gezorgd. Dat toneelbeeld
ontstaat overigens op een origi
nele manier uit het decor van
vóór de pauze. Wat hij echter met
die fietsen heeft beoogd, is een
volslagen raadsel. In het eerste
stuk hoorden ze niet, en voordat
het tweede goed begint, 'verdwij
nen' ze in de toneelkap. In elk ge
val levert het een leuk plaatje op.
WIJNAND ZEILSTRA
Thom Geraedts, Trees Klijn en Jac-
tuseum De Lakenhal, Oude Singel
10-17 uur. Zon- en feestdagen van
mie van deze beeldtaal waarbij
van de bezoeker in eerste in
stantie een objectieve beschou
wing wordt verwacht. Het lijkt
bijna een onmogelijke opgave
om onbevangen te kijken en
het eigen gevoel uit te schake
len, temeer daar het werk een
sterk beroep doet op de ver
beelding.
De rondgang gaat verder
naar de door Thom Geraedts
ingerichte ruimte. Het verbin
dend element van deze inge
houden presentatie is de grote,
vierkante spiegel in het midden
van het vloeroppervlak. Langs
de afzonderlijke werken lo
pend ervaart men de ruimte als
een eenheid door de weerspie
gelende beelden.
In Geraedts beschilderde re
liëfs hebben details of alledaag
se dingen zoals het patroon van
verftoetsen of de bevestiging
van de stukken nadruk gekre
gen. De inleiding bij het werk
getuigt van dichterlijke en mu
zikale inspiratie. Wat het laatste
betreft wordt Geraedts' exposi
tie vergeleken met de absolute
muziek - het werk verbeeldt
niet iets maar verwijst slechts
naar zichzelf.
Groene doos
Jacqüeline Ravelli geeft in
een eigen beschrijving weer
wat haar bezig houdt - de rela
tie tussen ruimtelijke ervarin
gen en architectonische gege
vens. Zij doet dit door middel
van strakke en vaak effen be
schilderde houten objecten.
Deze constructies kunnen de
vorm hebben van een open of
gesloten ruimte of herinneren
aan houten omlijstingen. De
objecten, die op één na onzicht
baar aan de muur zijn beves
tigd, zijn verdeeld over een gro
te zaal en een kleinere ruimte
maar los van deze opstelling is
het werk minder sterk als een
geheel gepresenteerd dan bij
Thom Geraedts. Wel brengt de
onderlinge wisselwerking een
onverwacht object met zich
mee door de tegenstelling tus
sen een blauwgekleurde platte
vorm op de grond en de plati-
sche objecten langs de muur.
Eén van de ruimtelijke erva
ringen is treffend tot uitdruk
king gebracht in een groene,
opengewerkte 'doos' met een
zwart geverfde binnenkant;
wanneer namelijk het zonlicht
door het raam valt komt het ob
ject overeen met 'een ruimte
bepaald door schaduw'. Het
uitgebreide gebied van de ver
houding tussen vorm en ruimte
wordt verder verkend in een
tweetal tekeningen die anders
dan debeheerst overkomende
sculptuur op expressieve wijze
een ruimte verbeelden.
Ondanks het uiteenlopende
werk op deze tentoonstelling
- zijn lichte raakpunten aanwijs
baar in de nadruk op de zelf
standigheid van het werk bij
Trees Klijn en Thom Geraedts
enerzijds en de fascinatie voor
vlakke en ruimtelijke vormen
bij opnieuw Geraedts en Jac
queline Ravelli; misschien is de
plaatsing van Geraedts werk
ook niet geheel toevallig?
NANCY STOOP
Frankie Miller ook naar Lochem
LOCHEM - De organisatie van het festival Lochem 7000 heeft drie nieu
we namen aan het programma toegevoegd: de blanke soulzanger Frankie
Miller, de Australische hitgroep Mental as Anything en de Nederlandse
band Blue Murder, die het de laatste tijd goed doet met 'Talk Talk' en
'Stalking the Deerpark'. Het programma bestaat verder uit Big Country,
Nina Hagen, Manu Dibango, Billy Bragg en Gin on the Rocks. Lochem
7000 wordt gehouden op Hemelvaartsdag, 8 mei. Er zijn inmiddels 5.000
kaarten in de voorverkoop verkocht.
DANSTHEATER - Het Nederlands Danstheater geeft op zaterdagavond
26 april een voorstelling in het Circustheater in Scheveningen, tijdens
welke een nieuw ballet van Jiri Kylian in première gaat. Het betreft 'Si
lent Cries' op muziek van Debussy's L'Après-Midi d'un Faune'. Kaarten
voor deze voorstelling zijn verkrijgbaar bij K&O, die ook voor het busver
voer - vertrek om kwart over-zeven vanaf «nolen De Valk - zorgt.
zelfde verhaal. De film suggereert
dat de Russen ons in technologie
enorm overheersen. De Amerikaan
is de noeste werker, die met blote
handen een boerenkar uit de
sneeuw moet trekken en uiteinde
lijk als 'het goede' zegeviert over
'het kwade'. Ik heb geen van de
films in z'n geheel gezien. Ik peins
er alleen nog over hoe ik dat wèl
zou kunnen, zonder er een cent
voor te betalen".
„Ik stel onze buitenlandse poli
tiek in mijn teksten aan de kaak,
omdat ik me afvraag of Ronald
Reagan werkelijk in democratie
gelooft. Reagan is de cowboy ge
bleven, die vasthoudt aan het idee
dat je net zo slecht moet zijn als de
door
Dolf Ruesink
boeven die je bestrijdt. Wie het
daar niet mee eens is, wordt al snel
uitgemaakt voor een communis
ten-helper. Het nare is dat Amerika
zo weinig in praktijk brengt van
zijn eigen vrijheidsidealen. We zet
ten overal dictators neer, geven ze
genoeg geweren en beginnen in pa
niek te raken als er omwentelingen
komen. Hoe heeft onze vriend Mar
cos het zo lang kunnen uithouden,
waar is de steun aan de arme Phi-
lippijnen werkelijk gebleven? In
de onroerende goederen en de
kleerkast van mevrouw Marcos.
Somosa was, zoals ze hier zeggen,
'a son of a bitch', maar dan wel de
onze. De Amerikaanse buitenland
se politiek is er tot dusverre een ge
weest die vrij gekozen regeringen
omver liet werpen. Guatemala in
1955, Chili in 1972. Democratieën
van socialistische sigatuur die wij
om zeep hebben gebracht".
V oedselverdeling
„Eén plaat, één film of één boek
zal mensen niet op andere gedach
ten brengen. In combinatie met
wat men hoort op de radio, ziet op
tv of leest, kan mijn muziek echter
invloedrijk zijn. Wanneer ik zing
dat een regering liegt tegen haar
volk en het land meesleurt in nieu
we oorlogen, dan zet dat hopelijk
mensen aan het denken. Er is
hoop, al blijven de Amerikaanse
media doorspekt met zelfingeno
menheid en chauvinisme. News
week en Time, de talkshows op tv,
bekijk het allemaal maar eens. Ie
mand vertelde me eens heel cy
nisch: 'De hele wereld kijkt met
belangstelling naar Amerika en
Amerika kijkt alleen belangstel
lend naar de televisie'. Wat dat be
treft vind ik het een goede zaak dat
er Aid Festivals voor Afrika zijn ge
komen. Voor mensen in de States
is het meer dan nuttig dat ze eens
buiten de landsgrenzen leren kij
ken. Niet alleen eigen aspiraties
nastreven, maar ook eens luisteren
naar anderen".
„De inspanning van popmuzi
kanten voor Afrika moet verder
gaan dan een simpele uiting van fi
lantropie of goedgeefsheid. Hope
lijk komen we bij meer fundamen
tele vragen. Hoe er een goede voed
selverdeling in de wereld komt en
wanneer de nucleaire bewapening
als grootste bedreiger en verspiller
op aarde een halt wordt toegeroe
pen. Kernbommen worden ge
maakt met het argument dat ze er
zijn om niet te gebruiken. Laten we
het geld uitgeven aan nuttige en
noodzakelijke dingen, die de mens
wèl kan gebruiken. Ik ben zo bang
dat de mensen in Ethiopië neerval
len als vliegen voordat er werkelijk
wordt geholpen. Amerika helpt
maar al te vaak de machthebbers
om hun onderdrukking voort te
zetten en heeft te weinig oog voor
hen die werkelijk hulp nodig heb
ben. Het moet toch mogelijk zijn
om ook steun aan de armsten te ge
ven, zonder dat in ruil daarvoor
een luchtmachtbasis geopend mag
worden?".
Boulevard
„Hoewel veel van de idealen uit
de jaren '60 verloren lijken te gaan.
zijn er toch dingen die me weer
hoop geven. 'Down Town', niet
door iedereen begrepen, gaat daar
over. Hoe mensen uit verschillen
de culturen en afkomst prettig sa
men kunnen leven, samen op een
zaterdagavond uitgaan, over de
boulevard lopen, uit een kerk ko
men of naar de bioscoop gaan. Als
ik zing over 'the future stocks the
American Dream' dan betekent dat
letterlijk een toekomst die aan een
hoop van onze idealen ruimte
biedt. 'The American Dream', dat
is mijn toekomst: mensen die ge
noeg te eten hebben, niet langer le
ven onder een dictatuur, kinderen
die onderwijs krijgen zoals dat be
hoort en volkeren die werkelijk
vrij zyn. Weet je wat ik nog wel
eens zou willen? Economie stude
ren. Om wetenschappelijk aan te
tonen dat er een eerlijke verdeling
van welvaart mogelijk is. Ik voel
dat ik gelijk heb. maar ik kan het
niet bewijzen".
Jean Genet op 70-jarige leeftijd.
Jean Genet in Parijs overleden
(GPD/ANP) - De Franse schrijver
Jean Genet is op 75-jarige leeftijd
in zijn woning in Parijs aan kanker
overleden.
Binnen twee dagen verliest
Frankrijk twee van zijn belangrijke
auteurs van deze eeuw: Simone de
Beauvoir en Jean Genet. Hoewel
ze allebei nauwe relaties hadden
met het existentialisme, was het
verschil in waardering groot. Want
genoot Simone de Beauvoir al tij
dens haar leven maatschappelijk
aanzien, Genet moest tot zijn 73ste
wachten voor hij een staatsprijs
kreeg: de Grand Prix National, die
hij ook nog met vijftien andere
kunstenaars moest delen.
Jean Genet was in zekere zin een
voortzetting van de Franse poètes
maudits als Villon. Rimbaud en
Verlaine. Hij werd in 1910 geboren
in Parijs, maar zijn vader heeft hij
nooit gekend, zijn moeder liet hem
in de steek en het armbestuur
dropte hem op het platteland. Op
zijn tiende jaar zou hij ten onrechte
van eert diefstalletje beschuldigd
worden, hetgeen de jonge Genet
deed besluiten dan ook maar écht
het pad van de misdaad op te gaan.
Het resulteerde in een tientallen ja
ren lange zwerftocht langs verbete
ringgestichten en gevangenissen
en inlijving in het Vreemdelingen
legioen. In 1948 werd hij tot levens
lang veroordeeld en we zouden
misschien weinig meer van Genet
hebben vernomen indien niet een
aantal schrijvers als Sartre, Coc-
teau en Gide voor hem in de bres
waren gesprongen. Enkele van zijn
beste stukken schreef hij in de ge
vangenis. Hij verklaarde ooit al
leen te schrijven om uit de gevan
genis te blijven.
Het was diezelfde Sartre die vier
jaar later in zijn indrukwekkend
essay 'De heilige Genet, martelaar
en komediant' een forse impuls gaf
aan de literaire reputatie van deze
apostel van het kwaad, zoals hij
wel is gekarakteriseerd. Met name
zijn romans zijn sterk autobiogra
fisch van karakter en verhalen van
zijn zwerftochten door heel Euro
pa. Genet nam geen blad voor de
mond over zijn misdaad, zijn ho
moseksualiteit en zijn leven als
prostitué. Hij introduceerde in het
Franse literaire leven aan aantal ar
gots - 'dieventalen - uit de ver
schillende milieus die hij frequen
teerde en dat zal de Franse bour
geois in de keurige jaren van de
wederopbouw ongetwijfeld diep
geschokt hebben.
Toch hadden enkele literatoren
al vroeg door dat Genet meer was
dan een enfant terrible, dat hier ge
sproken kon worden van een kun
stenaar die de misdaad niet culti
veerde, maar tot kunst verhief. In
zijn essay vindt Sartre de valse be
schuldiging van diefstal van Genet
op tienjarige leeftijd bepalend voor
diens verdere leven: hij vergelijkt
hem met de engel die uit het para
dijs wordt verdreven. In die zin is
Genet ook een poète maudit, een
dichter die gedoemd is tot een le
venslange zwerftocht langs de zelf
kant van de samenleving. 'Door
ons te besmetten met zijn slecht
heid, verlost Genet zichzelf daar
van. Met ieder boek wordt deze be
zeten man meer meester over de
demoon die bezit van hem heeft
genomen', schreef Sartre.
Genet was een scherpe observa
tor, zowel in zijn autobiografische
werken als Notre Dame des Fleurs
en Journal d'un Voleur, het beken
de Dagboek van een Dief. Maar in
zijn over de gehele wereld gespeel
de toneelstukken liet hij zien dat
ook hij maatschappelijke proces
sen met een grote helderheid door
zag. Of het nu om macht ging (in
Les Bonnes), om het vraagstuk van
de rassendiscriminatie (Les në-
gres) of de oorlog (Le Balcon) Dit
laatste stuk is met groot suces door
de Comédie Francaise opgevoerd.
Ondanks zyn lange reeks literai
re successen is hij tot aan zijn dood
een zwerver gebleven. Hij maakte
lange reizen door Europa zonder
dat zelfs zijn uitgever wist waar hij
zat. In Parijs verbleef hij gewoon
lijk in een hotel, waarvan slechts
weinigen het adres kenden.
Genets laatste werk, Querelle.
werd door Fassbinder verfilmd.
Het was ook diens laatste film. De
parallel is treffend: twee kunste
naars die hun turbulente persoon
lijke leven in dienst stelden van de
kunst en op deze wijze een treffend
stempel drukten op deze eeuw.
1 (16) Living doll - Cliff Ri
chard Young Ones
2 Jeanny - Falco
3(7) Kiss - Prince and the Re
volution
4(4) Absolute Beginners -
David Bowie
5(2) The promise you made -
Cock Robin
6(9) Just buggm - Whistle
7(3) Conga - Miami Sound
Machine
8(5) Harlem shuffle - Roling
Stones
9 (13) A different corner -
George Michael
10 6) Borderline - Madonna
11 (14) Don't waste my time -
Paul Hardcastle
12 8) Zonder jou - Erik Mesie
13 (19) A kind of magic - Queen
14 (12) Cry to heaven - Ellon
John
15 (11) When the going gets
touch - Billy Ocean
16 (10) Burning heart - Survi-
17 (18) Move away - Culture
Club
18 (17) Jericho - Simply Red
19 (25) A love bizarre - Sheila E
20 (15) Kyne - Mr Mister
21 (31) Don't you want my love -
Nicole
22 (28) I won't steal away - Ti
me Bandits
23 (21) Alice 1 want you just for
me - Full Force
24 (39) Geil - Bruce Bongo
25 (23) Living in another world
- Talk Talk
26 (30) Dreaming of you - Dolly
Dots
27 Reach - Gerard Joling
28 (20) Brother Louie - Modern
Talking
29 (35) Ik dans dus ik besta -
Het Goede Doel
30 (34) Het is nog niet te laat -
Frank Affolter
31 (22) Tonight - Ken Lazlo
32 Waltzing Mana - BZN
33 (32) Suspicious minds - Fine
Young Cannibals
34 (26) Island love - Demis
Roussof
35 We've got tonight - Anita
Meyer Lee Towers
36 Just like that - Gemini
37 Diggin your scene - The
Blow Monkeys
38 De beloning - Frank
Boeyen Groep
f37j Two fools in love - Lori
Spee Gary Brooker
40 (36) Ik wil een baan - Jantje
Koopmans
(Stichting Ned. Top 40)
