Omroepraad: duidelijkheid
toepassing reclameregels
Neil Young in Rotterdam
PAGINA 18
RADIO-TV
DINSDAG 15 APRIL 1986
TELEAC
18.25 Klussen in huis. les 4
NCRV
18.55 De Fabeltjeskrant
19.00 The Cosby show, Amerikaanse comedyserie.
Denise haalt haar rijbewijs en wil meteen een
auto kopen. Pa Huxtable roept de hulp in van
een bevriend autohandelaar
19.25 De zonen van de roze panter, tekenfilmserie
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.28 Schatten en schieten, spelprogramma gepre
senteerd door Eddy Becker en Wouter Stips
21.20 Rondom tien, gespreksprogramma van Henk
Mochel. Thema: Er moet meer geknuffeld
worden
22.05 Meditatief moment, een korte overdenking
door Ds. H. Koudstaal uit Baarn
22.10 Hill Street Blues, Amerikaanse politieserie.
Goldblume verdenkt een bouwondernemer
van moord, als een lastige bewoner uit het
raam valt. Joe en Lucy maken ruzie over Fa
bian
22.55 Cheers, Amerikaanse comedyserie. Cliff
zoekt een danspartner voor een feestavond
van zijn werk. Per ongeluk maakt hij een
dubbele afspraak met zowel Carla als Diane
23.20 Meditatief moment, poëtische filmimpres-
siet NOS
23.30 Journaal
23.35 Nieuws voor doven en slechthorenden
WOENSDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
VARA
14.30 De film van Ome Willem, kinderprogramma.
Afl.: Toon krijgt een erfenis
15.00 Super-Oma, Engelse kinderserie. Afl.: Super-
oma en de illusionist
15.24 La chartreuse de Parma, serie. Afl. 4. Graaf
Mosca is jaloers op Fabrizio. Hij heeft er alles
voor over om de hertogin Sanseverina in zijn
macht te krijgen
16.23 Mr. Belvédère, comedyserie. Afl.: Het con
tract
16.47 De Smurfen, tekenfilmserie. Afl.: Smulpaap
Smulsmurf
17.00 Clipparade, videoclips gepresenteerd door
Adeline van Lier
NOS
17.30 Journaal
VARA
17.46 De Smurfen, tekenfilmserie. Afl.: Zusters-
murf
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
IKON
19.12 Streetwise: Opgroeien op straat (2). Docu
mentaire serie over jongeren in de Ameri
kaanse industriestad Seatlle
19.37 Kenmerk, actualiteitenmagazine
NOS
20.00 Horizon, populair wetenschappelijk magazi
ne. Vanavond met o.a. als onderwerpen:
Booreilanden, kano's van beton en modeltrei-
20.25 Analyse. Musea van wetenschap, documen-
taire over de plannen voor een Nederlands
Kenniscentrum, waar men de techniek door
eigen ervaring zou kunnen leren kennen
20.55 Panoramiek, actualiteitenmagazine
21.30 Nieuws uit de ruimte. Een kwart eeuw Rus
sen in de ruimte
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag, parlementaire rubriek
23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
WOENSDAG
NOS/NOT
09.30 Engels Basisonderwijs groep 7, Afl. 9
10.00 De Weide. Afl. 1 t/m 4
11.30 Einde
slechthorenden
VPRO
15.30 Plafond over de vloer, serie van Wim T.
Schippers. Afl.: Verloren dochter
15.51 Achterwerk in de kast. Kinderen zeggen
waar het op staat
16.08 Max Laadvermogen (Beterweter), informa
tieve serie met René Groothof en Midas Dek
kers. Afl. 6: Prothesen
16.23 Hoe weeg je een olifant
16.38 (ZW) Laurel Hardy. Afl.: Brats (1930)
16.58 De grote dikke beer vertelt, tekenfilm. Van
daag: De Toverviool
17.23 Kikker en Pad, verhaaltje geschreven en ge
tekend door Arnold Lobel
'Dik Trom.' is te zien in het spelprogramma 'Schatten en Schieten',
waarvan de NCRV vanavond weer een aflevering uitzendt. Links op
de foto presentator Eddy Becker. (Nederland 1, 20.28 uur).
Analyse van de mooiste wetenschapsmu
sea ter wereld: het Teylermu-
seum in Haarlem. (Nederaldn 2,
20.05 uur).
In 'Analyse' aandacht voor we
tenschapsmusea; musea waar
niet alleen gekeken kan worden
maar ook wat kan worden ge
daan, zoals het Evoluon in Eind
hoven. Er bestaan plannen voor
een nieuw Nederlands 'weten
schapsmuseum' in Amsterdam,
Utrecht of de 'Beekse Bergen'.
Samensteller-presentator Aart
Gisolf toont in 'Analyse' wat er in
zo'n kenniscentrum te zien en te
doen valt, vergeleken met één
deeld. De vraag, waarom politici
hier niets aan doen, zal dan ook
in de eerste plaats beantwoord
worden. Voorts in deze afleve
ring aandacht voor de problema
tiek van de dalende grondstof-
fenprijzen. (Nederland 2, 20.55
uur).
Horizon
In het NOS-programma 'Hori
zon' zullen vanavond de volgen
de onderwerpen aan de orde ko
men: - Een snelle en veilige ma
nier om van een booreiland te
ontsnappen; - een ventilator van
kristallen; - kano's van beton; -
een onbemande motorfiets; -
met wilskracht een modeltrein
besturen. (Nederland 2, 20.00
uur).
Ruimtevaart
Het is 25 jaar geleden dat de eer
ste mens de ruimte werd inge
schoten: de Rus Joeri Gagarin.
In het NOS-programma 'Nieuws
uit de ruimte' zal fuimtevaart-
deskundige Piet Smolders uitge
breid aandacht besteden aan de
Russische bemande ruimtevaart
in de afgelopen 25 jaar (Neder
land 2, 21.30 uur).
Panoramiek
De uitzending van Panoramiek
zal vanavond gewijd zijn aan het
(politieke) verschijnsel honger,
dit in verband met de actieweek
'Honger hoeft niet'.
Uitgangspunt is, dat er geen
honger hoeft te bestaan als het
voedsel maar beter wordt ver-
Kenmerk
De actualiteitenrubriek 'Ken
merk' brengt vanavond een be
werking van de Duitse documen
taire 'Wie hunger gemacht wird'.
De documentaire laat zien dat
honger geen onvermijdelijk na
tuurverschijnsel is en toont een
aantal oorzaken van honger en
hoe die elkaar versterken. (Ne
derland 2, 19.37 uur).
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
18.05 Plons, kinderprogramma,
(herh)
18.10 Carolientje en kapitein Snorre-
baard, kinderprogramma. Afl.:
Naar het land van de vriezeman.
(herh.)
18.25 Goochel mee met Hans Kazan.
Met: De snelle gulden (uitleg) en
Het doorgesneden meisje (opgave)
18.30 Er was eens....het heelal, teken
filmserie.
19.00 De andere Belgen, reportage
over Belgen die niet in een ééntalig
Vlaams gebied wonen. Afl.: Staal
en wat dan nog? De economische
crisis slaat in Wallonië nog harder
toe dan in Vlaanderen. Wat zijn de
achtergronden van de teloorgang
van de Waalse kolen- en staalindus
trie
19.40 Lotto, mededelingen en pro
gramma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunstzaken
20.25 IQ, spelprogramma.
20.55 Labyrint. Overleven, weten
schappelijk bekeken. Afl. 2: Het ge
heim van de droogte. Van oktober
tot december 1985 werkte een
expeditie van de Gentse universi
teit in Noord-West-Soedan om een
idee te krijgen van de klimaatrevo
lutie en de oorzaken van de ver
woestijning in onze tijd
21.45 Uitzending door derden: Pro
gramma van de Socialistische Om
roepvereniging
22.30 Journaal. Aansl.: Coda: Love to
chick van en door Tars Lootens.
(piano)
22.55 Einde
WOENSDAG
15.00 Wielrennen: De Waalse Pul
17.00 Einde
17.55 Journaal
van Franck en Lemmens uitge
voerd door Stanislas Deriemaeker
vanuit de Sint-Joriskerk in Antwer
pen
22.20 Einde
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.25 Lotto-trekking en resultaat van
de lotto-joker
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Contacts, verkeersinformatie
20.05 Billet de faveur: Fanny, toneel
stuk van Marcel Pagnol.
22.30 Dites-moi. Serie vrouwenpor
tretten. Vandaag: Juliette Gréco
23.20 Journaal
23.45 Tribune économique et sociale:
La C.S.C
23.55 Einde
WOENSDAG
11.30 Teletekst
15.30 Schooltelevisie
16.50 Nouba Nouba, gevarieerd kin
derprogramma
17.50 Carrefours, gevarieerd kinder
programma.
19.00 Zonen en dochters (Sons and
daughters), Australische serie.
19.25 Oshin, Japanse serie
19.40 Mededelingen en programma
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Videomatch
20.25 The Bradbury Theatre, Canade
se serie rond de mysterieuze verha
len van Ray Douglas Bradbury.
Charles Underhill gaat gebukt on
der angsten en obsessies, overge
houden aan ervaringen in de speel
tuin waar hü altijd het onderspit
moest delven. Uiteindelijk geeft hij
toe aan het gezeur van zijn zoontje
Jim en neemt hem mee naar de
speeltuin
20.55 Argus. Jan van Rompaey licht
de media door. Gastvrouw: Jessie
de Caluwé
21.550 Orgeltrip: Antwerpen. Werken
WDR
18.25 Köberle kommt, serie.
19.00 Karusell der Puppen.
19.57 Programma-overzicht
20.00 Tagesschau.
20.15 Die Montagsmaler, amuse
mentsprogramma gepresenteerd
door Sigi Harreis
21.00 Report. Baden-Baden
21.45 Dallas, serie
22.30 Tagesthemen
23.00 Kulturweltspiegel, cultureel
magazine
23.45 ARD-Sport extra. WK-IJshoc-
key: USA-West Duitsland
00.35 Tagesschau
00.40 Nachtgedanken, beschouwing
door Hans Joachim Kulenkampff
WOENSDAG
09.45 ARD-Ratgeber. Het Internatio
nale tv-kookboek. Vandaag: De
Portugese keuken: Monumentale
gerechten uit een museumstad
10.00 Tagesschau und Tagesthemen
10.23 Die Reportage
11.10 Die Montagsmalerll.55 Um-
schau
12.10 Report
12.55 Persoverzicht
13.00 Tagesschau
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 (S) Teletekst-overzicht
15.50 Tagesschau
16.00 Schaufenster der Welt, reporta
ge. Die Hannover-Messe Industrie
16.45 Wildwege - Aufgespürt von
Erik Zimen, 8-delige natuurserie.
Afl. 1. De vos
17.35 Unterm Dach, liedjes voor kin
deren
17.45 Tagesschau
18.20 Mein Gastebuch, Guido Bau-
mann in gesprek met Günter
Strack, toneelspeler
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Die Reportage. Das Lacheln
kehrt wieder. Reportage over Cam
bodja
20.15 (ZW) Die glücklichen Jahre der
Thorwalds, Duitse speelfilm uit
1962 van John Olden en Wolfgang
Staudte. Moeder Thorwald is zeer
trots op haar kinderen en over de
opvoeding die zij ze gegeven heeft.
Wanneer de kinderen ouder wor
den blijkt de liefde van hun moeder
slechts egoïsme te zijn geweest.
Voor geen van allen komen de ver
wachtingen van hun moeder uit
21.42 Mach mit - der Umwelt zuliebe,
milieutips
21.45 Heute-journal
22.05 Die aktuelle Inszenierung.
Über die Dorfer, gedramatiseerd
gedicht van Peter Handke uitge
voerd door het Schauspielhaus uit
Wenen. De intellectuele Gregor
keert terug naar zijn geboortedorp
waar hij altijd een buitenstaander
was. Hij voelt zich schuldig nu hij
ziet hoe zijn visie op het leven de
levens van zijn broer en zusje beïn
vloed heeft
00.35 Heute
WOENSDAG
09.45 Zie Duitsland 1
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.20 Programma-overzicht
15.25 Löwenzahn, kinderserie.
16.00 Tao Tao, tekenfilmserie. Afl.:
Die Bremer Stadtmusikanten
16.25 Die Sport-Reportage: Vanuit
Moskou de wereldkampioenschap
pen ijshockey; Duitsland - USSR
17.00 Heute
18.00 Telekolleg II: Cursus Wiskun
dige vectroren en matrixen. Les 1
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma van de regio
nale studio's
20.00 Tagesschau
20.15 Auslandsreporter, buitenlandse
reportages. Vandaag: In het buiten
land, Jürgen Roth vanuit Neder
land
20.45 Rückblende: Vor 100 Jahren
geboren: Ernst Thalmann
21.00 Formel Eins: De ARD-hitpara-
de gepresenteerd door Stefanie
Tücking
21.45 Gegen den Strich. Reportage
over de Free-Jazz musicus Peter
Kowald
22.15 Deutschlandbilder: Sonnenblu-
men und Heldentod. De gepensio
neerde journaliste Carola Stern
DEN HAAG (GPD) - Bij het beoor
delen van overtredingen van de re
clameregels binnen de omroep,
moeten de programma's in ver
schillende categorieën worden ver
deeld. Het overnemen van buiten
landse live-uitzendingen valt vrij
wel altijd buiten deze regels. Bij
andere soorten programma's (aan
gekochte produkties, uitbestede
programma's en eigen gemaakte
produkties) moet steeds worden
bekeken in hoeverre de voorko
mende reclame vermeden had
kunnen worden.
Dit blijkt uit een advies van de
Omroepraad aan minister Brink
man van WVC. De bewindsman
had om dit advies gevraagd nadat
de Raad van State zich eerder had
uitgesproken in de procedures die
NOS, Teleac, KRO, AVRO, VOO
en TROS tegen de sancties van mi
nister Brinkman inzake overtre
ding van de reclameregels (artikel
11 Omroepwet) hadden aangespan-
De zendgemachtigden werden
door de minister toen beboet met
een totaalbedrag van 2,3 miljoen
gulden, wat leidde tot scherpe
protesten van de kant van de om
roep. Later verlaagde de bewinds
man de opgelegde bedragen met 25
procent. In grote trekken was de
afdeling rechtspraak het eens met
de toepassing van de geldende
richtlijnen, maar achtte zij de boe
tebedragen te hoog.
Ook de Omroepraad gaat er van
uit dat de omroeporganisaties ge-
bonden zijn aan de reclame-richt
lijnen. Er mag 'sluipenderwijs'
geen commercieel bestel ontstaan.
Maar zowel voor 'Hilversum' als
voor de instanties die met de richt
lijnen werken (de Kijkdienst van
het ministerie van WVC, de in te
stellen onafhankelijke adviescom
missie) moet er grotere duidelijk
heid komen. De huidige Reclame
regeling vertoont te veel 'techni
sche mankementen'.
De Omroepraad wijst erop dat er
minder geneigdheid tot het bedrij
ven van sluikreclame zal zijn wan
neer de omroepen beter in hun fi
nanciële middelen komen. Daartoe
pleit de Omroepraad voor verho
ging van de Omroepbijdragen.
Zendtijduitbreiding moet worden
vermeden als er geen extra geld
voor beschikbaar is.
Een onafhankelijk adviesli
chaam moet de overtredingen
beoprdelen, zodat een evenwichtig
en consequent systeem van contro
le kan worden uitgevoerd. Daarbij
moet voortdurend worden overwo
gen of de reclame-uiting al of niet
in verhouding staat tot het belang
en het doel van de uitzending, of er
geen sprake is van een evenwichti
ge presentatie en of de aandacht te
eenzijdig is gericht op één bepaal
de firma of produkt.
De uit te delen straffen kunnen
variëren van een berisping tot een
boete, al of niet gecombineerd met
uitsluiting van zendtijd gedurende
een bepaalde tyd. Over de hoogte
van de geldstraffen laat de Omroe
praad zich overigens niet uit.
Voor de uitzending van speel
films behoeft naar het oordeel van
Omroepraad geen apart systeem te
worden gemaakt. Volstaan kan
worden met toestemming per keer.
De raad wijst erop dat het aanbren
gen van coupures in films grote
problemen van auteursrechtelijke
aard met zich meebrengt.
ROTTERDAM - Neil Young geeft vrijdag 13 juni één concert in de Ahoy
in Rotterdam. Zijn begeleidingsband Crazy Horse bestaat uit Ralph Moli
na, Billy Talbot en Frank San Pedro. Young is deze zomer ook te zien op
dé festivals van Torhout en Werchter in België.
20.00 Vegas. The magie sister
slayings
21.00 A Country Practice
geeft een beeld van haar jeugd in
Nazi-Duitsland
23.00 Auslandsmagazin, informatie
en amusement uit de hele wereld
23.45 Laatste nieuws
WOENSDAG
08.00 Tele-Gymnastik
08.10 Schooltelevisie. (9.10 Sesam
straat)
11.40 Einde
14.00 Pebble Mill at one, gevarieerd
programma
14.45 Bertha, kinderserie
15.00 Teletekst
15.15-Paardesport vanuit Chelten
ham
16.52 Regionaal nieuws
16.55 Up our street, kinderserie
17.10 Biskitts, kinderprogramma
17.30 Take two
17.55 John Craven's newsround,
jeugdjournaal
22.50 US College Football 1986
00.15 Sky Trax. Popmuziek
01.00 Closedown
08.45 Sky Trax. Popmuziek
14.15 Skyways
15.05 American College Basketball
16.00 Sky Trax. Popmuziek
18.00 John Graven's Newsround,
jeugdjournaal
18.05 Seaview, kinderprogramma
18.35 Rolf Harris's cartoon time
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London plus, actualiteiten
20.00 Holiday, vakantietips
20.30 EastEnders, tv-serie.
21.00 One by one, serie
21.50 Points of view
22.00 Journaal, regionaal nieuws en
weerbericht
22.30 The Kenny Everett TV Show
23.00 Miami Vice, Amerikaanse serie
23.50 Film '86
00.20 Sport: Golf
01.10 Weerbericht
WOENSDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Teletekst
11.30 PLay school, kkiderprogram-
11.50 Gharbar, magazine voor Aziati
sche vrouwen
12.15 Teletekst
13.30 Journaal, nieuwsoverzicht voor
doven en slechthorenden, regio
naal nieuws en weerbericht met
overzicht voor de landbouw
18.1f» Journaal en weerbericht
18.20 40 Minutes
19.00 Young musician of the year:
halve finale
19.40 Dennis Taylor documentary
20.30 Informatieve serie
21.00 Harty compilations
21.30 Top gear, auto- en motormaga-
00.25 Weerbericht
00.30 Open University
WOENSDAG
07.55 Open University
08.20 Einde
10.00 Teletekst
13.30 Open University
15.00 Eternal love
16.50 Paardesport vanuit Chelten
ham
17.40 Rugby Union. Centenary
match, Cardiff
18.30 Dennis. Man Among Men
19.00 The Lucy Show. Lucy meets
Mickey Rooney
19.30 Green Acres. The Blue Feather
21.55 Cimarron City. The Unaccep
ted
18.00 Kinderprogramma's: Tic Tac,
Fox and Hare
18.15 Europa Countdown/ Pop Music
and Video Clips
19.10 Kinderprogramma: The Trans
formers - Day of the machines
19.35 Drama: Die Laurents. The story
of a Huguenot family in Berlin du
ring the 18th century
20.30 Europa Report, World Watch en
Weerbericht
20.45 Sport Reports
22.25 Ballet: Cinque Tango's
22.55 Documentaire: C'etait Hier -
See 14 april
23.50 Europa Report, World Watch,
Weerbericht
00.10 Closedown
18.00 Musicbox
19.00 Le village dans les nuages, kin
derprogramma
19.30 Le jeu de la vérité: Marlène Jo-
bert
20.30 Magazine des sports
21.30 Les 3 premières minutes, film-
magazine
22.00 Nieuws
22.30 L'Etrangleur, film uit 1971 var.
Paul Vecchiali
WOENSDAG
8.00 -18.00 Musicbox
DINSDAG
Radio 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
19.02 Boeken. EO: 21.02 Uit het
land. 22.02 Ronduit-story. 22.30 Als
mensen veranderen. VARA: 00.02
De nacht klinkt anders. 1.02 Muziek
in de nacht. 05.02 VARA's ochtend
humeur
Radio 2 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
18.03 Buiten Beeld. 19.00 Zie Radio
Radio 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. 18.04 De
Avondspits. VARA: 19.02 Dubbel-
Radio 4 na 18 uur
NCRV: 18.00 Nws. 18.02 Lied van de
week. 18.15 Leger des Heilskwar-
tier. 18.30 Muziek in vrüe fijd. Frysk
Fanfare Festival 1986.19.30 Klassie
ke pianomuziek. 20.00 Nws. 20.02
Radio kamerorkest m.m.v. solist:
klassieke muziek. 21.30 Literama.
22.30 Oude en klassieke orgelmu
ziek. 23.10 Kamermuziek
Radio 5 na 18 uur
NCRV: 18.10 Literama-poëzie. P.P.:
18.20 Uitzending van de P.S.P.
NOS: 18.30 Radio Thuisland. 19.00
Programma voor buitenlandse
werknemers. (19.00 Turks. 19.20 Ma
rokkaans. 19.50 Spaans. 20.00 Pro
gramma in het Spaahs.) TELEAC:
20.30 Planten verzorgen. Les 1.
(herh.) 21.00 Klussen. Les 3. (herh.)
21.30 Ni Hao. Chinese taal. Les 10.
22.00 Grafische technieken. Les 3
OMROEP RIJNLAND
den Jazz/Blues
Radio 1 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VARA:
7.03 De rode draad. NOS: 7.30 Nws.
VARA: 7.35 De rode draad, vervolg.
$;OS: 12.56 Mededelingen voor
land- en tuinbouw. TROS: 13.08
TROS Aktua. 13.20 Journalistenfo
rum. 14.03 TROS klantenservice.
15.05 Helpers weg. EO: 16.02 EO-
Metterdaad Hulpverlening. 16.05
Tijdsein
Radio 2 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VOO:
7.03 Ook Goeiemorgen. 9.03 Muziek
terwijl u werkt. 11.03 Kletskop.
12.03 Will wil wel. 14.03 Terug in de
tijd. 15.03 Nederland Muziekland.
NCRV: 17.03 De nieuwe rozengeur
Radio 3 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. EO:
7.03 Ronduit music-time. 9.03 Mu
ziek motief. 09.57 EO-Metterdaad
Hulpverlening. 10.03 Gospelsound.
11.03 Country Trail. 12.03 Rond-uit
op 3. VPRO: 13.03 Toga-party. 14.03
De Wilde Wereld. 17.03 Ronflonflon
met Jacques Plafond
Radio 4 voor 18 uur
NCRV: 8.00 Nws. 8.02 Het levende
Woord. 8.10 Preludium. 8.45 Te
Deum Laudamus. 9.15 Onder de
Hoogtezon. 10.00 Blokfluitensem-
i (11. EO: 13.00 Nic
Lunch Concert. 14.00 Songs of Prai
se. 14.30 Solisten, solorecital door
een jonge muzikant. AVRO: 15.00
Telefoonnummer 39211. 16.45 Mu
ziektheater. 17.30 Kijk op kunst
Radio 5 voor 18 uur
NOS: 9.00 Nieuws. 9.02 NOS-Spor-
tief. 9.25 Waterstanden. RtfU: 9.30
Taairevue, programma rond de Ne
derlandse taal. TROS: 10.00 Café
chantant - Continu. 10.30 De duvel
is oud. 11.00 TROS Postbus 270 -
Mieke Telkamp. NOS: 12.00 Nws.
IKON: 12.05 Het oog van de naald.
NOS: 13.00 Nws. 13.10 NOS Mid
weekmagazine. TROS: 16.00 De Pi-
na Colada Show. 16.30 TROS Huis-
werklijn. 17.46 Overheidsvoorlich
ting: De Politie Nu. NOS: 17.56 Me
dedelingen en Nieuws
Simone de Beauvoir is overleden.
Ik ben benieuwd of de Parijze-
naars haar een even indrukwek
kende begrafenis zullen bezorgen
als Jean-Paul Sartre, die zes jaar
geleden overleed en wiens uitvaart
herinneringen opriep aan de mas
sale gebeurtenis van Victor Hugo's
begrafenis in 1885. Simone de
Beauvoir had een zogeheten LAT-
relatie met Sartre (Living Apart
Together), zij was, zoals dat dan
heet, zijn 'levensgezellin', want aan
trouwen zijn ze nooit begonnen.
Een filosoof trouwt nu eenmaal
niet, ook Plato, St. Augustinus,
Thomas van Aquino, Hobbes, Des
cartes, Pascal, Locke, Spinoza, Von
Leibnitz, Voltaire, Hume, Kant,
Schopenhauer, Kierkegaard, Spen
cer, Nietzsche, Santayana, Witt
genstein en Simone Weil (om maar
eens een 19-tal beroemde filosofen
te noemen die mij nu dankzij The
Book of Lists te binnen schieten)
zijn nooit getrouwd. In dit geval
hoeft het niet alleen aan de schrij
ver/filosoof Sartre te hebben gele
gen, want ten eerste was Simone de
Beauvoir ook een filosofe, en ten
tweede noemde zij het huwelijk een
'obsceen burgerlijk instituut'.
Sartre gaf Simone de koosnaam
'Castor', wat in het Frans 'bever'
betekent. De brieven die hij tussen
1926 (toen hij 21 was en zij 18 was)
en 1939 aan haar schreef, zijn kort
geleden in 'prive-domein' onder de
titel 'Brieven aan Castor' in de ver
taling van P.P.J. Klinkenberg bij
De Arbeiderspers verschenen. 570
pagina's, want Sartre was een gra
ge brievenschrijver. Ik citeer het be
gin van de brief die hij op dinsdag
12 september 1939 aan Simone de
Beauvoir schreef:
„Beminnelijke Castor.
Gisteren heb ik u niet geschreven
en wanneer zult u deze brief krij
gen? Maar de uwe heb ik vaak her
lezen en telkens leek hij me even
nieuw als in het begin. Vooral de
passage waarin u me zegt hoe ver
bonden u met me bent. U moet u
voorstellen dat, als u schrijft dat u
me ingeval van een zware slag niet
zult overleven, ook mij dat een
diepe rust heeft gegeven: ik zou u
niet graag willen achterlaten, niet
omdat u een klein bewustzijn zou
zijn dat vrij over de wereld rond
loopt en waarop ik jaloers zou zijn,
maar omdat u me ervan heeft over
tuigd dat u in een absurde wereld
zou zijn. En bovendien zou dat een
grote schoonmaak betekenen. Het is
alsof de twee brokstukken van de
doorgesneden worm werden ver
nietigd. Maar maak u geen zorgen,
aangezien ik in alle rust en erg op
mijn gemak in een alleraardigst
dorpje.in de Elzas zit bedacht ik
dat allemaal op abstracte wijze. En
bovendien geloof ik dat ik tenslotte
ronduit liever zou hebben dat u uw
leventje zonder mij zou voortzetten:
ondanks alles geeft me dat toch de
indruk van een verloren geluk, van
een leven dat stopt. In elk geval is
het een feit dat ik nog nooit zo sterk
heb gevoeld dat u een stuk van mij
bent. Deze twee dagen was ik daar
door diep ontroerd. Ik houd zo in
nig van u, beminnelijke Castor.
Wanneer je trouwens tien jaar van
je leven samen hebt doorgebracht,
met elkaar en voor elkaar hebt ge
dacht, zonder ooit een onaangena
me herinnering, is dat meer dan
liefde".
Sinds 3 september was Sartre in
militaire dienst, de oorlog was zo
juist uitgebroken, hij kwam bij de
meteorologische dienst terecht. Sar
tre hield er naast Simone de Beau
voir nog een paar liefdes op na, ook
de brieven aan hen zijn in de door
Simone samengestelde bundeling
opgenomen. Op 2 september 1939
schreef hij Louise Vedrine:
„Lieveling, als je hier was zou het
schijnbaar niet heel anders zijn,
maar we zouden het einde van dit
alles samen hebben beleefd en dat
zou nog een band betekenen. Maar
dat is niet jouw schuld noch de mij
ne, arm mirakeltje. En nu moet je
goed luisteren: ik zal je terugzien.
Ik loop geen enkel gevaar, je weet
dat ik trouw ben en op een gegeven
moment zul je me terugzien, precies
dezelfde die je op het stationsplein
van Annecy verliet. Niets kan ons
veranderen, lieveling, jou noch
Castor noch mij. Dit is een vuil
zaakje binnen ons leven, maar het
is niet het einde van ons leven. Er
zal vrede komen en een vervolg
zijn. Morgen al schrijf ik je, lieve
schat, ik zal je vertellen hoe ik me
red.
Op die manier word je natuur
lijk vanzelf wel filosofisch, als je
het van nature al niet bent. Maar
Sartre en De Beauvoir waren het al
van nature, zoals uit de volgende
passage uit Sartres brief aan Cas
tor van 11 oktober 1939 blijkt (hij
heeft die nacht op stro geslapen):
„De vraag die u me stelde was de
ze, liefste: 'Op de landtong van de
Raz onder de sterrenhemel vroeg ik
me af waarom het menselijk be
wustzijn een wereld construeerde
met tijdseenheden, afstanden en
massa's die niet op de mens zijn
toegesneden; Brunschvig zou spre
ken over de vooruitgang van het
bewustzijn en zeggen dat de Grie
ken dachten dat de wereld eindig
was, enz. Maar ik bedoel: het is
merkwaardig dat het bewustzijn
zelf onmenselijke constructies met
zich meebrengt.' En dit heb ik in
mijn bloknootje geschreven: 'Wat u
„toegesneden op het menselijk be
wustzijn" noemt is toegesneden op
de menselijke activiteit, niet op het
bewustzijn. De mens van elk be
wustzijn is voor zowel dit bewust
zijn als de wereld en er is zowel een
in-de-mens-zijn van het bewustzijn
als een in-de-wereld-zijn van de
mens
(Enzovoort, de Duitsers hadden
inmiddels Westelijk Polen ver
overd).