Nieuwe 'Boefje' in de
maak bij Volkstheater
Museum van het mededogen
Bewonderenswaardig
optreden 'Achalay'
Zaanse sluis decor
uniek theaterproject
Koninklijk
staaltje
pianistiek
Utrechts Muziekcentriun
biedt nu ook operaserie
H. van Beers
directeur
R. Ph. Orkest
iiir
MAANDAG 14 APRIL 1986
KUNST
PAGINA 21
GRONINGEN (GPD) - Wordt de
16-jarige Maurice Bavelaar uit
Delft als Boefje een tweede Danny
de Munk? Bij het Amsterdamse ge
zelschap Nooy's Volkstheater ho
pen ze er het beste van: een échte
jongen in de hoofdrol.
Maurice Bavelaar speelt de titel
rol van het jongetje in Boefje, de
nieuwe produktie die het komend
seizoen gaat lopen. Een stuk in de
traditie van het vroegere Amster
dams Volkstoneel: geen echte mu
sical, maar een spektakel met zang
en dans, uit het volle leven gegre
pen. Marty Hinrichs, die met zijn
broer Ger de directie voert van de
groep - de andere directeur Dick
Nooy is na interne moeilijkheden
opgestapt - heeft al 130 voorstellin
gen van Boefje geboekt.
Maurice Bavelaar is met twee an
dere kinderen gekozen via een
reeks slopende audities die een
paar weken in beslag namen. Er
waren ongeveer honderd kandida
ten voor de jeugdrollen. Met Mau
rice verwacht Marty Hinrichs geen
problemen. Hij is 16 en mag dus
werken. Bovendien kan hij eerst
zijn school afmaken. Hij verliest
niets, ook als hij niet het vak in zou
gaan na deze produktie.
Rentree
Na enkele seizoenen komt Carry
Tefsen in deze show terug op het
podium. Ze was een paar jaren (te)
druk bezet met 'Zeg 'ns AAA' op
de televisie en verlangt weer naar
het contact met het publiek in de
theaters. Ze doet de moederrol.
Een verrassende keuze is Conny
Vandenbos als de floddermadam.
Hoewel, verassend? Na Ben Cra
mer, die het afgelopen seizoen bij
Nooy speelde in Hadjememaar,
viel wel te verwachten dat ze weer
zouden kiezen voor een naam in de
wereld van het lichte lied. Conny
vervulde nog niet eerder een zang
en spelrol.
Een bekende naam uit het vader
landse toneel komen we straks ook
tegen bij het Volkstheater: Dolf de
Vries als de meneer van de kinder
bescherming. Hij zit altijd in het
serieuze werk, maar pakt de kans
die de broers Hinrichs hem bieden.
Voor acteurs in de vrije sector
geldt meer dan ooit de harde waar
heid van het brood op de plank.
Hanny Vree en Mady Alfredo, die
de laatste jaren vast in de produk-
ties stonden, zijn er ditmaal overi
gens niet bij.
Historie
Boefje... wat is dat ook weer? In
1903 schreef de journalist J. M.
Brusse de vader van de beroemde
Kees, Jan, Mare en Peter Brusse
het boek Boefje. Het werd een
bestseller. Het behandelde de
slechte positie van het kind in die
dagen, toen er nog geen kinder
rechters waren en geen observatie-
tehuizen. Kinderen die van het
rechte pad afdwaalden werden be
handeld als misdadigers. Opvang
was er niet. Het boek kaartte deze
problematiek aan en beleefde di
verse herdrukken. In 1923 kwam er
een toneelbewerking van de hand
van Jaap v. d. Poll. Het stuk ging in
première bij het Rotterdamsch
Hofstadtoneel van Cor van der
Lugt Melsert. Diens vrouw Annie
van Ees speelde het jongetje Boef
je en het stuk liep eindeloos: meer
dan 1500 keer. Het succes was
spreekwoordelijk. Als de bodem
van de kas van het Hofstadtoneel
weer eens in zicht kwam, viel al
gauw de kreet Dan maar weer
Boefje!
door
Jacques J. d'Ancona
Het verhaal gaat over een jon
getje uit een straatarm gezin in
Rotterdam. Als het ventje een keer
iets gepikt heeft, wordt hij zwaar
bestraft. Door toedoen van de pa
ters komt hij tot inkeer en wordt
een beter mens... Moraal en doek.
Bewerking
Rosa en Joop Bromet uit Apel
doorn bewerken dit stuk voor
Nooy's Volkstheater. Ted de Braak
schrijft de liedjes en Martin Kesse-
ler componeert de muziek. Het
echtpaar Bromet gaat uit van het
oude stuk als basis. Joop Bromet:
"Het gegeven leent zich niet voor
modernisering. We plaatsen het
dus in de tijd waarin het ontstond,
1903. Wél passen we het taalge
bruik aan. Dat trekken we naar de
ze tijd toe. Je kunt het een beetje
vergelijken met de sfeer van Ciske
de Rat. Uiteraard zullen we scènes
hergroeperen, personages schrap
pen en toevoegen".
Wordt het een melodrama? Joop
Bromet: "Nee, wij zien het als ge
zond sentiment en hopen dat er in
Werk van Jopie Huisman ondergebracht in It Noard
WORKUM (GPD) - „Vincent van
Gogh kon niet meer oordelen,
maar dit is een plaats„waar hele
maal niet geoordeeld zal worden,
dit is het museum van het mededo
gen. Als je als kunstenaar bereikt
hebt, dat we met z'n allen naar een
oude onderbroek gaan staan kij
ken, dan heb je heel wat bereikt".
Met die woorden schetste Freek de
Jonge, half hangend uit een boven
raam, vrijdagmiddag in Workum
de verdienste van de schilder Jopie
Huisman, bij de opening van het
aan diens werk gewijde museum.
Even later draaide Huisman zelf
de museumdeur open, nadat de ca
baretier de sleutel naar beneden
gegooid had. „Ik -laat de sleutel nu
in handen van Jopie vallen, want
vangen kan 'ie heel goed. Moet ook
wel in zijn vak," aldus de cabare
tier.
De Friese schilder annex hande
laar in lompen en metaal Jopie
Huisman heeft sinds vrijdag zijn
eigen museum. Huisman (64) heeft
altijd geweigerd zijn werk te verko
pen, omdat hij het toegankelijk wil
maken voor de armen.
Het Jopie Huismanmuseum is
ondergebracht in een voormalige
burgemeesterswoning aan It
Noard in Workum. Het pand, dat
eigendom is van de Stichting Hen-
drick de Keyser, diende, tot het
een bestemming als museum
kreeg, als pakhuis. Na een grondi
ge restauratie is het echter weer ge
heel in zijn oude luister hersteld.
Op de benedenverdieping hangen
tekeningen en vroeg werk van Jo
pie Huisman, verspreid over een
gang en twee expositiezaaltjes. Op
de bovenverdieping zijn twee zalen
ingericht, met de olieverfschilde
rijen waar Huisman bekend mee is
geworden: zijn uitbeeldingen van
lompen en weggeworpen voorwer
pen.
In het museum hangt al het werk
dat in het bezit van de schilder
was. Het is dan ook de ironie van
het lot, dat de enige schilderijen
waar hij ooit een cent aan verdiend
heeft, in het museum ontbreken.
Die drie werden in 1984 gestolen
tijdens een expositie uit een galerie
in het Brabantse Nuenen. De schil
derijen zijn nooit teruggevonden,
de verzekering betaalde de schil
der f 15.000 per stuk.
De eigenlijke opening van het
museum werd verricht door prof.
Jelle Zijlstra, in de doopsgezinde
kerk. Zijlstra verklaarde zich wat
overrompeld gevoeld te hebben
toen Huisman hem twee jaar gele
den bij hun eerste kennismaking,
vroeg de opening van zijn museum
voor zijn rekening te nemen. Hij
vroeg zijn gehoor daarom hem niet
te zien als een deskundige op schil-
dergebied, maar als een verdwaal
de bankier. „Verdwaald in de
tovertuin van Jopie Huisman. Al
les is daar betoverd. Over de oude
troep ligt een gouden glans van
barmhartigheid en mededogen",
vond professor Zijlstra, die het mu
seum daarop voor geopend ver
klaarde.
In het museum verklaarde Freek
de Jonge later de schilderijen van
Huisman 'pure schoonheid' te vin
den. „Bij moderne kunst zie je te
genwoordig vaak twijfels. Zo van
'wat moet ik?' Jopie geeft zeker
heid. Hij schildert de dingen zodat
je er anders tegen aan gaat kijken.
Schilderen wordt bij hem een filo
sofische bezigheid," vond De Jon-
Optreden van folkloristisch dansen
semble 'Achalay' (artistiek leider Josef
Vodovoz) en folklore orkest Zanat
o.l.v. Chris van Zijl; gezien en gehoord
LEIDEN - 'Achalay' maakte zater
dagavond "De wereld een dans
feest". De vergelijking met het
boek van Arthur van Schendel
gaat niet verder op dan de titel,
want helaas konden de hoofdper
sonen in dit boek eikaars ritme niet
vinden, hoeveel moeite ze zich
daar ook voor getroostten. Hoe an
ders was dit bij de dansgroep
'Achalay' (wat in Zuid-Amerika
voor 'vreugde, gezondheid' staat),
die een schitterende en op elkaar
ingespeelde show ten tonele
bracht, steeds gestimuleerd en
soms begeleid door het al even
prijzenswaardige folklore-orkest
'Zanat'. Met een bezetting van ac
cordeon, tenorfluit of sopranino,
viool, klarinet of sopraansaxofoon,
gitaar, basgitaar en slagwerk tover
de deze groep als hechte eenheid
een exotische sfeer. En waarin de
accordeoniste Ellen van Vliet, der
dejaars studente aan het Rotter
dams conservatorium, de motor
leek van het geheel, wat echter aan
haar laconieke houding op het po
dium geenszins te merken was.
Professioneel gezongen en geheel
in stijl gekleed, al naar het land van
herkomst voorschreef, brachten
Anke van Zijl en Liduin Stumpel
hun Servische, Bulgaarse. Roe
meense, Israëlische en Jiddisch-
Duitse liederen ten gehore. Karak
teristiek, vooral bij Van Zijl, klon
ken de modulaties, aangepaste rit
mes en het typische gebruik van de
glottisslag of stemband-occlusief,
wat de klankkleur van hun zang zo
authentiek maakte. Als plezierige
toegift was 'Zanat' na de voorstel
ling nog een tijd in de schouwburg
foyer te beluisteren.
Wat 'Achalay' met zijn twintigtal
leden presteert, grenst aan het be
wonderenswaardige, niet alleen in
dans, ook in kostumering. Zö dan
ste Achalay', in splinternieuwe
Hindelooper kostuums, met de
stijfgeruite kap waaraan jolig op
waaiende achterflappen, de vrolij
ke Hollandse voorjaarsdans de
'Meiblom' waarvan de choreogra
fie door twee leden van de groep,
Anneke Koorengevel en Steph
Teunissen, verzorgd was. Voor 't
laatst rond 1890 traditioneel ge
danst in Friesland, is deze dans
ontstaan uit de thema's 'Luie mot
te' en 'Pinksterblom'. Het meisje
dat 's ochtends vroeg het laatst
aankomt bij het dansfestijn is de
luilak en mag eerst niet meedoen,
maar wordt later versierd met een
krans van Pinksterbloemen door
het dorp gedragen om lekkernijen
op te halen. Heel suggestief klonk
de 'melige' muziek, tijdens het op
komen van de luilak, die daarna
weer omsloeg in volle uitbundig
heid.
Een sprookjesachtig feestelijk
gebeuren leverde 'Srpski sajam',
een in Joegoslavië gesitueerde
jaarmarkt, waar niets teveel leek
voor 'Achalay'. Een bont gekleurde
dans van Servische paren, die zich
de toekomst lieten voorspellen
door zigeunerinnen, die op hun
beurt weer een dolle maar sierlijke
rondedans opvoerden. En niet te
vergeten de lieve domme circus
beer, die alle marktbezoekers eerst
de stuipen op het lijf jaagde maar
zich daarna gedroeg als een
zachtaardig groot konijn.
Ook de 'Dance de Sucitoire', de
dans met de stokken, vormde een
grote eenheid. In deze choreografie
zijn op fraaie wijze de verschillen
de midden-Roemeense volksdan
sen te zien. De plechtige en de snel
le parendansen en de flitsende jon-
gensdansen. Met pauweverén op
het hoofd als teken van mannelijk
heid, bellen aan de laarzen en kleu
rige kwastjes aan de hessen, ver
leidden de jongens de meisjes tot
de dans, als baltsende korhoenders
die hoog opspringend hun kunsten
vertonen aan de vrouwtjes. Alle lof
voor de in Rusland opgeleide artis
tiek leider/repetitor van 'Achalay',
Josef Vodovoz.
L1DY VAN DER SPEK
AMSTERDAM - Een kunstwerk van de Berlijner Wolfgang Bohloff, geti
teld 'Gloria und die Ruine' wordt opgehangen in galerie Suspect in Am
sterdam, waar in het afgelopen weekeinde een tentoonstelling begon om-
der motto 'Berliner Stadtlandschaften. Het betreft een expositie van he
dendaagse Berlijnse schilderkunst.
ZAANDAM/EDAM (GPD) - In een
weinig gebruikte sluis in Zaan
dam. de Groote Sluis, zal theater
groep Hollandia in de maand au
gustus een spektakulair theater
stuk opvoeren.
Dankzij de medewerking van het
hoogheemraadschap van de uitwa-
terende sluizen kan Hollandia drij
vende pontons in de sluis bouwen,
waarop de acteurs kunnen spelen
en het publiek de voorstelling kan
volgen. Op het programma staat
'La Paloma', een speciaal door
Louis Ferron voor de gelegenheid
gemaakte bewerking van de legen
de van de Vliegende Hollander.
Hollandia is een in Zaandam ge
vestigde theatergroep, die vorig
jaar gevormd werd na een fusie
tussen 8 Oktober en Regiotheater.
De nieuwe groep wordt uitsluitend
gesubsidieerd door de provincie
Noord-Holland. Ze wil steeds nieu
we wegen en vormen vinden om
theater te maken en zich daarbij la
ten inspireren door de omgeving.
De Groote Sluis (naast de Wilhel-
minasluis en vlakbij de Beatrix-
brug), die nog van belang is voor
de waterhuishouding in Noord-
Holland, zal tijdelijk worden over
kapt. Voor deze ongewone lokatie
is gekozen omdat Louis Ferron aan
het verhaal een andere wending
geeft. Hij situeert de legende in en
na de Tweede Wereldoorlog. Hol
landia gelooft dat ze door te spelen
in de sluis een claustrofobisch ef
fect kan oproepen waardoor de
voorstelling aan indringendheid
kan winnen.
Zo zal de vrijheidsgedachte in
het nieuwe stuk suggestief kunnen
worden opgeroepen door tijdens
de voorstellingen de sluizen deels
te openen. Het publiek zal daarbij
geen last hebben van het binnen
stromende water, omdat de pon
tons met het peil op- en neerbewe-
gen.
De unieke theatergebeurtenis in
Zaandam zal op 1 augustus in pre
mière gaan. Elke donderdag-, vrij
dag- en zaterdagavond, en zondag
middag in augustus zal La Paloma
worden opgevoerd. Proefvoorstel-
lingen zijn er vanaf 24 juli, terwijl
de voorbereidingen vanaf de derde
week van juni een aanvang zullen
nemen. 'La Paloma' zal worden ge
regisseerd door Johan Simons en
Paul Koek; de vormgeving is van
Martin Mulder. De kosten van het
grote projekt worden binnen de ei
gen begroting van Hollandia opge
vangen.
NIJMEGEN - Een 'koninklijk'
staaltje pianistiek werd in het af
gelopen weekeinde in Nijmegen ten
beste gegeven tijdens de galavoor
stelling ter gelegenheid van het 35-
jarig bestaan van de Luchtmacht
kapel. Pieter van Vollenhoven en
Louis van Dijk raden er gezamen
lijk. Op de foto is het tweetal bezig
met de allerlaatste repetitie enkele
uren voor het concert. (foto aNP)
vermeldt als openingsconcert de
concertante uitvoering van 'St.
Francois d'Assise' van Messiaen.
De serie wordt besloten met een
uitvoering van de opera 'Les
Troyens' van Hector Berlioz. Een
van de hoogtepunten van het sei
zoen belooft de uitvoering te wor
den van Verdi's Requim door Koor
en Symfonie-orkest van de Natio
nale Opera van België.
In deze 'Zondagavond Half
Acht'-serie zijn verder onder meer
I Musici en het Chamber Orchestra
of Europe onder leiding van Clau-
dio Abbado te horen.
Een hele serie klinkende namen
staat voor de orkesten: Riccardo
Chailly, Charles Dutoit, Antal Do-
rati, Michael Tilson Thomas, Ja
mes Conlon, Simon Rattle, Mariss
Jansons, Jean Fournet, Kent Naga
no, Hubert Soudant (die enige ma
len zal dirigeren in de serie Roman
tisch Vioolconcert) om er enige te
noemen. Bij de solisten al evenveel
sterren: Rian de Waal, Roberta Ale
xander, Cho-Liang Lin, Jard van
Ness, Viktor Liberman, Nobuko
Imai.
ROTTERDAM (ANP) - Met ingang
van het nieuwe seizoen wordt H.
van Beers (44) de nieuwe directeur
van het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest als opvolger van drs.
J. Oosterlee. Deze legt zijn functie
aan het eind van het nieuwe sei
zoen neer, maar zal nog geruime
tijd Van Beers bijstaan.
Van Beers was onder meer acht
jaar wethouder van kunstzaken in
Den Bosch cn lid van de Raad voor
de Kunst Hij is op het ogenblik
werkzaam in de bejaardenzorg in
Amsterdam.
Roland Kieft
dirigent
Studentenorkest
AMSTERDAM (ANP) - De 26-jan-
ge Roland Kieft is de nieuwe diri
gent van het Nederlands Studen
tenorkest. Kieft zal het orkest lei
den tijdens de vijfendertigste tour
nee door Nederland in januari
1987. Kieft was assistent van de di
rigenten Hubert Soudant en Edo
de Waart en vervulde reeds gastdi-
recties bij professionele orkesten.
AMSTERDAM (ANP) - De stich
tingen Nieuwe Muziek Zeeland en
Gaudeamus in Amsterdam hebben
het initiatief genomen tot oprich
ting van een koor dat hedendaagse,
in het bijzonder Nederlandse mu
ziek ten gehore zal brengen. Huub
Kerstens zal de dirigent van het
nieuwe koor, het Koor Nieuwe Mu
ziek (KNM) zijn.
Kerstens heeft de initiatiefne
mers attent gemaakt op belangrij
ke composities die nog nimmer
zijn uitgevoerd. Tevens zal een
tiental componisten in overleg met
Kerstens een koorwerk gaan
schrijven.
UTRECHT (GPD) - Het Muziek
centrum Vredenburg zal het ko
mend seizoen een 'ouderwetse'
opera-serie brengen. Samen met
TROS-radio wordt een viertal Ita
liaanse opera-concerten gegeven.
In die serie zit tevens het af
scheidsconcert van Christine Deu-
tekom: zij zingt in de concertante
uitvoering van Semiramide van
Rossini.
De serie 'Operasterren' is een
van de nieuwigheden in de Orkest-
series, die het Muziekcentrum gis
teren openbaar heeft gemaakt.
Overigens zijn deze series opgezet
volgens het recept van dit seizoen.
In dit eerste seizoen zonder het
Utrechts Symfonie Orkest zijn de
concerten door de 'huisorkesten'
(Nederlands Philharmonisch Or
kest, Concertgebouworkest, Rot
terdams Philharmonisch Orkest en
Residentie Orkest) zo goed geval
len bij het publiek, dat er geen re
denen zijn om daarin nu verande
ring te brengen.
Er zijn drie echte orkestenseries,
waarin het klassiek-romantisch re
pertoire het voornaamste element
vormt. In die series zit veel Mahler:
de symfonieën nr. 1, 2, 4 en 10 en
Des Knaben Wunderhorn. Dit past
in het voornemen van het Muziek
centrum om in de komende sei
zoen alle symfonische werken van
Mahler te laten uitvoeren. Simon
Rattle zal het Concertgebouwor
kest leiden in de versie van Deryck
Cooke van de Tiende van Mahler;
Mahler heeft daarvan zelf slechts
een deel geschreven; de schetsen
voor de andere delen zijn door ver
schillende componisten 'afge
maakt'. Het volgend seizoen zullen
nog twee andere versies worden
uitgevoerd.
De aantrekkelijke serie 'Acht
Bijzonder Muziekprodukties' die
samen met de KRO wordt opgezet.
Jopie Huisman op het bordes van 'zijn' museum. (foto anpi
ge. die overigens niet instemde
met de kwalificatie van 'godslaste
raar', die hem door sommige Wor-
kumers is aangewreven. „Ik ben de
godslasteraar van alle mensen die
denken dat ze God kunnen clai
men. God is niet van de EO, maar
van iedereen," merkte hij daarover
op.
Jopie Huisman zelf tenslotte, be
leefde de dag van zijn leven. Hij
raakte er niet over uitgepraat, hoe
ingenomen hij was met de vervul
ling van zijn liefste mens. Hij ver
wachtte ook dat hij thuis meer rust
zal krijgen om te werken, nu hij
niet meer dagelijks mensen op be
zoek zal krijgen die zijn schilderij
en willen zien. „Want nu moet er
natuurlijk iets nieuws komen", zei
hij.
de rollen voldoende humor zit". De
repetities beginnen op 11 augus
tus. Op 17 oktober is in Haarlem de
première. Mady Misset zal zich be
lasten met de regie. Joop Bromet is
free-lance journalist, auteur van
enkele boeken over het theater en
radio-medewerker. Zijn vrouw Ro
sa studeerde Duits en vertaalde en
kele boeken van Herbert Reinec-
ker. Ze schreef twee stukken voor
theater die om 'duizend redenen'
nog niet gespeeld zijn. Van haar
hand liggen in de ijskast eveneens
twee filmscripts. Ze werkte als as
sistente van Pim de la Parra en
Wim Verstappen mee aan een aan
tal speelfilms. "We maken Boefje
in teamverband," aldus Joop Bro
met, "maar Rosa schrijft het".
jttliiit
iimvHift*
i
Maurice -
Tefsen.
'Boefje' -
Bavelaar in gezelschap van Dolf de Vries en Carry
(foto GPD)
