Regels belemmeren opnieuw
gebruik van oude gebouwen
Van der Wal moet
koppositie delen
Herstel van Jan Timman
PTT vernieuwt de ruggegraat van communicatienet
Schouten en
Otten leiden
Meer sportcontacten
met Oost-Duitsland
Zege Duclos-Lassalle
Jeugdelftal
begint goed
Toernooi bij HW'70
Het tweede leven van een verstoft schoolgebouw
ZATERDAG 29 MAART 1986
SPORT
PAGINA 17
fJTRECHT (ANP) - Oud-wereld
kampioen Jannes van der Wal
moet na de vierde ronde van het
toernooi om het nationale dam
kampioenschap in Utrecht de kop
positie weer delen met Rob Clerc
en Ruud Palmer. De titelhouder
kwam zelf tegen Jeroen Goudt niet
verder dan een puntendeling.
Clerc behaalde een overtuigende
zege op John van den Borst en Pal
mer kreeg de punten min of meer
cadeau van debutant Rob Geurt-
sen. Even zag het ernaar uit dat
Hans Vermin zich bij dit leidende
trio zou voegen, maar zijn winstpo
gingen tegen Bauke Bies strand
den in de tijdnoodfase.
Ook in deze ronde was er weer
van alles te beleven en door die
strijdlustige mentaliteit van de
meeste deelnemers ontbrak ook de
spanning niet. Alleen de beide Am
sterdamse debutanten Hein Meijer
en Paul Oudshoorn onttrokken
zich in dit keer aan het strijdge
woel. Zij besloten al na vier zetten
en vijf minuten tot remise, geheel
overeenkomstig de afspraak, die
zij na hun kwalificatie eerder dit
jaar hadden gemaakt.
De derde debutant, Groninger
Geurtsen, dreigt te worden meege
sleept door zijn enthousiasme
maar heeft problemen zich op dit
topniveau te handhaven. Tegen
Palmer liep hy op de veertiende zet
al in een overbekende (Stahlberg)
variant. Dat kostte hem een schijf
zonder enige compensatie en de
Nijmeegse nestor van de damelite
had daarna geen enkel probleem
GRONINGEN (ANP) - Leun Otten
en Jacqueline Schouten delen na
de gisteren in Groningen gespeel
de derde ronde van het damtoer-
pooi om het Nederlands kam
pioenschap voor vrouwen de eer
ste plaats met vijf punten. Leun Ot
ten stond haar eerste punt af tegen
Karen van Lith en Jacqueline
Schouten versloeg haar zusje Nico
le Schouten.
Uitslagen derde ronde:
Erna Wanders - Petra Polman 0-2, Mieke
Heitmeier - Iepie Poepjes 2-0, LeurT Otten -
Karen van Lith 1-1, Nicole Schouten - Jac
queline Schouten 0-2, Barbara Graas - An-
nemieke van der Kraats 1-1
Stand na drie ronden:
1. Otten en J. Schouten 5 punten, 3. Van
raas, Hi
Schot
Van der Kraats 1.
dat onverwachte voordeel in winst
om te zetten.
Clerc ging vol vertrouwen het
duel aan met de Limburgse groot
meester Van den Borst. „Ik kan me
niet herinneren wanneer ik voor
het laatst een punt aan hem heb
verspeeld", aldus de Hagenaar die
voor een partij-opzet koos die hem
eerder dit toernooi (tegen Van Aal
ten) goed was bevallen. Met subtie
le positionele middelen overklaste
hij zijn tegenstander, die bijzonder
veel tijd nodig had voor de weer
legging maar desondanks niet kon
voorkomen dat hy in de tijdnood
fase ten onder ging.
Daardoor maakte Clerc zijn punt
achterstand op koploper Van der
Wal goed. De oud-wereldkampioen
kreeg in een positioneel duel tegen
Jeroen Goudt misschien wel iets
makkelijker spel, maar het even
wicht werd niet echt verbroken.
Ook in tijdnood, waarin beiden
nog zo'n vijf zetten in luttele secon
den moesten doen, maakte de En-
schedese grootmeester dit keer
geen fout. Hij hield zelfs het hoofd
koel toen Van der Wal op de 48e zet
„vergat" te slaan en een mogelijk
winnende voortzetting koos. Met
zijn vlag op vallen maakte Goudt
zijn tegenstander attent op de
„slaan-plicht". Van der Wal her
stelde zijn fout, waarna beiden de
vijftig zetten juist binnen de tijdli
miet uitvoerden.
Van der Wal nam daarna nog mi
nutenlang de tijd de eindstand te
bestuderen maar kwam toen tot de
conclusie dat er geen winst meer
inzat. „We zullen er maar mee stop
pen", vroeg hij zijn tegenstander,
die onmiddellijk toehapte en zeer
tevreden was met de bereikte remi-
De uitslagen uit de op vrijdag in
Utrecht gespeelde vierde ronde
van de strijd om de nationale dam
titel voor heren zijn:
Bies - Vermin 1-1; Van der Wal - Goudt 1-1;
Geurtsen - Palmer 0-2; Van den Borst - Clerc
0-1; Meyer - Oudshoorn 1-1; Jansen - Van Aal-
Vermin 5; 5/8. Bies, Van den Borst, Jansen,
Oudshoorn 4; 9/10. Van Aalten, Meyer 3; 11.
Goudt 2; 12. Geurtsen 1.
VOETBAL, LONDEN (Rtr) - Ma
nager Don Howe en trainer John
Cartwright zijn vrijdag opgestapt
bij Arsenal, een week nadat con
tacten tussen de Londense voet
balclub en de huidige coach van
Barcelona, Terry Venables, uitlek
ten. Howe vroeg om ontbinding
van zijn contract. Dat werd hem
vrijdag verleend. De assistent van
bondscoach Robson werkte sinds
1984 bij Arsenal.
OOST-BERLIJN (ANP) - De sport
contacten tussen Nederland en
Oost-Duitsland nemen toe. Voor
1986 zijn 39 officiële sportuitwisse-
lingen vastgesteld. Daarnaast zijn
beide landen in Oost-Berlijn over
eengekomen. dat in diverse disci
plines deskundigen worden uitge
wisseld. Dat is het resultaat van het
bezoek van een delegatie van de
Nederlandse Sport Federatie
(NSF) aan de Turn und Sport Bund
van de DDR. Ons land werd verte
genwoordigd door Annemieke
Herben-Stribos. vice-voorzitter
van de NSF en bestuurslid van het
nationaal Olympisch Comité
(NOC), en door Hans Bertels. NSF-
medewerker voor internationale
en politieke zaken.
Tijdens het bezoek is op verzoek
van de Nederlandse ambassade in
Oost-Berlijn door Annemieke Her
ben-Stribos het Amsterdamse 'bid-
book' voor de Olympische Spelen
van 1992 overhandigd aan het
Oostduitse IOC-lid dr. Günther
Heinze en aan de algemeen secre
taris van het Olympisch comité.
Wolfgang Gitter.
Jan Timman maakt aantekeningen tijdens het duel tegen Miles. Het hielp. De Amsterdammer won.
6 De Bruyn 2-2, 43.17 Andy Tenbult 3-
2,44.12 Thomas Milani 3-3,46.14 De Bruyn
4-3, 59.32 Leo Koopmans 5-3. Scheidsrech
ter: Adam (TsJ). Assistentie door Smirnov
(Sov) en Jensen (Noo). Toeschouwers:
2400. Strafminuten: Nederland 6, Italië 8.
BRUSSEL (ANP) - Jan Timman
heeft zich door een fraaie zege op
Anthony Miles in het schaaktoer
nooi van Brussel weer aangediend
voor een van de hoogste plaatsen.
De Amsterdammer, die een dag
eerder zijn afgebroken marathon
partij tegen oud-wereldkampioen
Anatoli Karpov verloren zag gaan,
dwong de Brit na dertig zetten tot
opgeven. Daardoor kwam Timman
op drie punten, een half punt min
der dan Viktor Kortsjnoi en Oleg
Romanisjin.
Kortsjnoi heeft echter nog een
partij te goed. De in Zwitserland
wonende ex-Rus kwam niet in ac
tie omdat zijn „eeuwige" rivaal
Karpov wegens ziekte om uitstel
had gevraagd. Het duel staat nu
voor de eerstvolgende rustdag, op
Tweede Paasdag, op de rol. Roma
nisjin overspeelde met wit de
Zuidamerikaan Zapata. John van
der Wiel boekte een verdienstelijke
remise tegen de Amerikaan Seira-
wan, waardoor beide spelers op
een score van vijftig procent ble
ven staan. De zwakste deelnemers,
de Belgen Winants en Jadoul, ver
loren van respectievelijk Torre en
Ljubojevic.
In een Dame-Indische partij liet
Timman het initiatief aanvankelijk
aan Miles. De Brit liet rochade ach
terwege en probeerde meteen alles
op de aanval te zetten. Timman
verdedigde zich echter inventief en
kreeg de heerschappij over de be-
langrijke f-ljjn. Met enkele scherpe le. Met de 26e zet (Pg6 schaak) leid-
pionzetten in het centrum draaide de Timman de ondergang van de
Timman de rollen volledig om. Mi- Brit in. Vier zetten later restte Mi-
les, met een vrijwel onbeschermde les, die uit de eerste vier ronden
koning, moest zich zien te verdedi- drie punten had gescoord, niets an-
een en dat lukte hem maar ten de- ders dan te capituleren.
(AFP/ANP) - De Zwitser Niki Rüttimann heeft gisteren zijn leiderstrui in
de Ronde van de Midi-Pyreneëen behouden. In het eerste deel van de
derde rit kwam zijn positie niet in gevaar, in het tweede deel liep achter
volger Claude Criquielion dank zij onderweg behaalde tijdvergoedingen
in tot op zes seconden van Rüttimann.
De Belg Franky van Oyen zegevierde in het tweede deel van de etappe,
over 61 kilometer van Revel naar Graulhet. Tweede werd de Fransrtian
Eric Boyer en derde de Zwitser Stephan Joho.
Gilbert Duclos-Lassalle won toet eerste deel van de derde etappe. De
Fransman versloeg na 90 kilometer tussen Pamiers en Saint-Ferreol de
Canadees Steve Bauer en zijn landgenoten Philippe Delaurier en Mare
Gomez in de sprint. De vier renners vormden vanaf de eerste kilometer
een vluchtgroep. De overwinning van Duclos-Lassalle was opmerkelijk.
Tijdens de voorlaatste lokale omloop in Saint-Ferreol kwam hij hard te
vallen. Het ongelukje verhinderde hem niet met verschillende fietsleng-
tente^
3. Oost-Duitsland
4. Italië
5. Oostenrijk
6 3 0 3 6 (16-17)
6-2,6-0, Eric Jelen (WDU-Tomas Smid
7-6 (7-4). 7-5, Joakim Nystróm (Zwe)-Woj-
tek Fibak (Pol) 6-0, 6-1.
:t eerste deel van de derde
Ronde van de Mldl-Pyreneëen
De uitslag
LGübert Duclos-Lassalle (Fra) de 90 km in
2 uur, 15 minuten en 35 seconden (met tjjd-
2.15,30). 2. Steve Bauer (Can)
seconden, 5. Jan Nevens (Bel) op 5 s
De uitslag van het tweede deel van de der
de etappe, van Revel naar Graulhet over 61
kilometer:
1. Franky van Oyen (Bel) 1.24,42 (5 secon
den tijdsvergoeding); 2. Eric Boyer (Fra)
z.t. (3 sec); 3. Joho op 0,07 (2 sec); 4. Cas-
taing; 5. Stephane Guay (Fra).
De stand in het algemeen klassement na de
derde etappe is:
1. Rüttimann 15 uur 3 minuten en 57 secon
den; 2. Claude Criquielion (Bel) op 0,06; 3.
Charly Mottet (Fra) op 0,08; 4. Pensee op
0,08; 5. Anselmo Fuerte (Spa) op 0,15; 6.
Bernard Hinault (Fra) op 0,17; 7. Nestor
Mora (Col) 0,32; 8. Nevens op 0,52; 9. Philip
pe Bouvatier (Fra) op 2,32; 10. Pascal Ri-
chard (Zwi) op 2,41
OPORTO (AFP) - Het Nederlands
elftal voor spelers onder 17 jaar is
gisteren het toernooi in Oporto be
gonnen met een overwinning. On
der de ogen van de vertrekkende
bondscoach Leo Beenhakker ver
sloeg de jeugd de Belgische leef
tijdsgenoten met 4-1. Bij de rust
was de stand 2-1 door doelpunten
van Van der Kuijen uit een straf
schop en Baltus voor Nederland en
Van Stakhel voor België. Na de
rust scoorde Ajacied Roos twee
maal (4-1).
Langdurig heen en weer gepraat heeft er toe geleid dat de Nederland
se wielerploeg Skala-Skil onder leiding van de Belg Roger Swerts is toe
gelaten tot dé Ronde van Italië. Het is de bedoeling dat Hennie Kuiper als
kopman/mentor een groep jonge Nederlandse renners zal aanvoeren in
de Giro. Mogelijk wordt Adri van Houwelingen of de Belg Ferdi van den
Haute als wegkapitein toegevoegd aan de formatie, waarvoor Nico Ver
hoeven, Jean Paul van Poppel, Gert Jakobs, Marco van-der Hulst, John
Bogers, Frits Pirard, Jacques van Meer, Jean Habets en Jacques van der
Poel kandidaat zijn.
LEIDEN - HW houdt maandag voor de tweede keer het jaarlijk
se paastoernooi. De Voorschotense handbalvereniging is er in ge
slaagd een aantrekkelijk deelnemersveld naar de Vliethorst te lok
ken. Zo kan het publiek bij de vrouwen bijvoorbeeld rekenen op
de aanwezigheid van Foreholte, ranglijstaanvoerder in de eerste
divisie.
De deelnemende vereniging strijden om de officieuze regiotitel,
die wordt gehoneerd met de Leidsch Dagblad-trofee. Het toernooi
begint Tweede Paasdag om 09.30 uur. De laatste wedstrijd wordt
rond 16.45 uur verwacht.
De volgende clubs zullen hun kunsten vertonen in De Vliet
horst: bij de vrouwen; HW'70, HVS, Foreholte, OASE, EHC. Bij
de mannen: HW'70, Satumus, HVS, Olympia'72 en Rijnstreek.
DEN HAAG - In elke stad zijn ze te
vinden, van die oude, vaak al jaren
leegstaande gebouwen met door
spinrag en stof beslagen ramen.
Het zijn troosteloze tekens van het
verval van de wijk, waarvan bijna
niemand nog weet of het om een
oud bedrijfspand, een lege school,
een klooster, een kerk, een kazer
ne, een kantoor of een ziekenhuis
gaat. Toch zijn het vaak markante
gebouwen in een buurt en meer en
meer wordt erkend dat afbraak een
aantasting van het stadsbeeld bete-
i kent. Een vaak voorgestelde oplos
sing is verbouwen tot woonruimte,
j In de praktijk blijkt dat op nogal
wat problemen te stuiten, zo bleek
onlangs tijdens een symposium in
Rotterdam.
gulden die een HAT-eenheid al van de gemeente was. Vergelijkba-
snel kost, kunnen ze zich met hun re woningen kunnen daardoor to-
jeugdloon of -uitkering niet op- taal verschillende huren hebben.
brengen.
Twee jaar geleden begon de Lan
delijke Organisatie Belangengroe
pen Huisvesting in Amsterdam
met de ondersteuning van 23 ver-
Botsing
Een ander probleem is dat de be
woners vaak hele andere wensen
i ideeën hebben dan de uiteinde
bouwprojecten. Het geld daarvoor Rike opdrachtgever van de verbou-
werd ter beschikking gesteld door
de Stuurgroep Experimentenbe-
leid Volkshuisvesting. Inmiddels
wing. Vaak is dat een woning
bouwvereniging die het project
gaat beheren als de gemeente heeft
gekomen waarin problemen
aanbevelingen op een rijtje worden
gezet.
Een van de knelpunten, zo blijkt
uit het rapport, is de wijze waarop
de huurprijs van de woningen
wordt berekend. Vergelijkbare
woonruimten in verbouwpanden
kunnen totaal verschillende huren
hebben. Dat komt omdat de huur
prijs, net als bij nieuwbouwwonin
gen, wordt berekend aan de hand
De gebouwen zijn vaak in han- van de stichtingkosten. Dat zijn al-
den van speculanten. In veel geval- le gemaakte kosten, waaronder de
len is de grond waarop zij staan bouwkosten, maar ook de kosten
de LOBH met een lijvig rapport besloten om tot verbouw over te
door
Runa Hellinga
meer waard dan het casco. Zeker
in de binnenstap, v
prijs hoog is, is dat
Aankoop door de gemeente
nancieel bijna niet haalbaar
zijn genoeg kapers op de kust. Het
aankoop van de grond en van
de grond- het pand zelf.
probleem. Een slecht onderhouden be-
fi- drijfsgebouw dat in handen van
een speculant is geweest, kost
veel meer dan een goed on
weerscomplex in Amsterdam, on- derhouden schoolgebouw dat al
derdak voor tal van jongeren en
voor allerlei kleine bedrijfjes, werd
daar destijds slachtoffér van. On
danks politieke sympathie in de
gemeenteraad lukte het niet dat
complex van de slopershamer te
redden.
gaan. In de praktijk blijkt, dat wo
ningbouwverenigingen zich
meestal wat aarzelend opstellen te
genover nieuwe woonvormen. Dat
botst met de bewoners, vaak woon
groepen die zich tot dit soort pro
jecten juist aangetrokken voelen
omdat ze in verbouwpanden moge
lijkheden zien die de traditionele
woningbouw niet biedt. Als op
drachtgevers bereid zijn woon
ruimte voor een woongroep te bou
wen, is een van de eisen vaak dat
die ruimte makkelijk weer in ge
wone eenheden ingedeeld kan
worden.
Ook de wettelijke voorschriften
werken belemmerend. De nieuwe
ideeën verstikken vaak in de nor
men, wenken, voorschriften en
bouwverordeningen. Zo mag een
gezin van zes personen het doen
met één toilet, maar moeten bij een
woongroep met zes jongeren drie
toiletten worden gebouwd. Boven
dien moeten er voor een woon
groep van zes mensen meer vlucht-
mogelijkheden zijn dan voor een
gezin van dezelfde omvang.
Vaak willen de bewoners behal
ve een woonruimte ook werkruim
ten en sociale ruimten in het ge
bouw vestigen. Dat is in de prak
tijk moeilijk uitvoerbaar omdat fi
nancieringssystemen er niet op
zijn ingesteld en woningbouwver
enigingen met zulke plannen niets
kunnen doen. Er zijn wel allerlei
regelingen waar beginnende be
drijfjes in de binnenstad een be
roep op kunnen doen, maar meest
al kunnen de gebruikers van de
werkruimte maar een zeer lage
huur betalen (30 gulden per vier
kante meter per jaar. Gemeentelij
ke subsidieregelingen gaan uit van
minimaal 70 gulden, die de onder
nemer zelf op moet kunnen bren
gen).
Bewoners van verbouwpanden
zijn meestal zeer gemotiveerd om
zelf plannen te ontwikkelen en
eventueel voor een deel uit te voe
ren. Vaak beginnen ze direct na de
kraak al op eigen kosten aan aller
lei klussen. Wat inspraak in de
bouwplannen betreft, zijn ze op dit
Een voorbeeld: deze oude school in Den Haag stond negen jaar leeg voordat hij werd opgeknapt i
bruik Het probleem is de huurprijs na verbouw: f 515,- per maand.
moment nog afhankelijk van goed
willende woningbouwverenigin
gen en enthousiaste architecten
die bereid zijn veel meer te doen
dan eigenlijk van hen gevraagd
wordt. Het ontbreekt bewoners
vaak aan voldoende kennis om
zelfstandig een volledig plan te
ontwikkelen. Het LOBH stelt dan
ook voor om- regionale bureaus
met externe deskundigen op te
richten, vergelijkbaar met de be
wonersdeskundigen in de huidige
stadsvernieuwing.
Sommige bewonersgroepen wil
len het beheer van het pand in ei
gen hand houden. Wettelijke mo
gelijkheden zijn daar nog niet voor.
Ook hier geldt dat welwillende cor
poraties er soms wel aan mee wil
len werken, maar dat er vaak niets
van komt. Van de kant van de cor
poraties is daar wel een reden voor:
beheer op zo'n kleine schaal is in
de praktijk veel duurder en bewo
nersgroepen beschikken vaak niet
over de vaardigheden om een pand
echt goed te beheren.
De meeste door de LOBH gesig
naleerde problemen zullen niet in
één keer kunnen worden opgelost.
Het rijk voelt er niets voor om bij
verbouwpanden af te wijken van
het beginsel dat de stichtingskos-
ten de huurprijs bepalen, zo bleek
uit de reactie van drs. A.H. Moer
man van het ministerie van volks
huisvesting. Verbouw is lang niet
altijd een mogelijkheid om goed
kope woonruimte te scheppen:
„Met een gemiddelde van zo'n
70.000 gulden (per wooneenheid,
red.) in de afgelopen jaren lagen de
investeringen boven het aanvanke
lijk beschikbare verbouwbudget".
En daarmee blijft verbouw een mo
gelijkheid om de leefbaarheid van
oude wijken te behouden, maar
een oplossing voor jongerenhuis-
vesting zal het niet echt worden.
Huurprijs
Hergebruik van oude panden
wordt vaak gezien als een moge
lijkheid om betaalbare woonruim
te voor jongeren te scheppen.
Sinds 1975 biedt het rijk de moge-
I lijkheid oude panden om te bou
wen tot woningen voor één- en
tweepersoonshuishoudens. De wo
ningen die zo tot stand komen, val
len onder de zogenaamde HAT-re-
geling, die woonruimte voor jonge
ren moet garanderen.
In de praktijk blijkt de huurprijs
van de verbouwpanden vaak toch
duurder uit te vallen dan de bewo
ners zich kunnen veroorloven. In
veel gevallen gaat het om voorma
lige kraakpanden, waarvan de be
woners wel bereid zijn om na het
verbouwen huur te betalen, maar
niet in staat zijn om grote bedragen
op tafel te leggen. De paar honderd
Dit jaar wordt een belangrijk
jaar voor de telecommunicatie-
poot van PTT. In 1986 zullen
vijf zeer moderne digitale,
computer gestuurde, centrales
worden afgeleverd, die de rug-
gegraat vormen van een nieuw
telefoonnet.
door
Hugo v.d. Heem
Dankzij die complete vernieuwing
van de telefoon-infrastructuur blij
ven in de nabije toekomst de kos
ten van dit landelijke verbindings-
net-binnen de grenzen. De oude
mechanische centrales (sommigen
25-30 jaar oud) zijn versleten en
niet meer van deze tijd; het onder
houd vormt een probleem. De
computergestuurde centrales heb
ben als groot voordeel dat zij in de
toekomst het telefoonverkeer kun
nen verbeteren en allerhande truc
jes, (doorschakelen van nummers
naar elders, wekken per telefoon
enz.), toelaten. Ook zullen daar
door via hetzelfde net andere dien
sten mogelijk worden, zoals het
verbinden van computers onder
ling. Misschien zelfs beeldtelefonie
of video-conferencing per telefoon.
Het duurt echter nog wel zo'n
tien jaar voordat daar over kan
worden gedacht. De digitalisering
van het kapitaals-intensieve tele
foonnet zal nog wel doorlopen tot
in de 21e eeuw. De aanzet is er ech
ter voor gegeven door de plaatsing
sinds november van zogeheten
verkeerscentrales in Nijmegen,
Hengelo, Leeuwarden, Zwolle en
Amsterdam.
De eerste die PTT in gebruik
nam ging gepaard met een enorme
hoeveelheid tamtam en een rede
voering van de minister van ver
keer en waterstaat, mevrouw Smit.
Plaatsing van de laatste is echter
aanzienlijk belangrijker, want dan
pas zal de hele 'ruggegraat' van de
telefoondienst de toekomstige ta
ken aankunnen. Dit jaar zullen er
daarom nog verkeersknooppunten
worden vervangen in Lelystad,
Utrecht, Haarlem, Den Haag en
Deventer. De in '85 geleverde cen
trales zullen bovendien nog eens
worden uitgebreid om aan de toe
nemende behoefte aan communi
catie het hoofd te bieden.
Een leverancier
Al deze centrales komen voorlo
pig van één leverancier. Het gaat
om de combinatie AT&T en Phi
lips Telecommunicatie, in de wan
deling APT genoemd. De centrales
zijn geheel in Nederland gebouwd
naar specificaties van de Neder
landse PTT. De knowhow ervoor
komt grotendeels uit Amerika,
maar de manier waarop het signaal
van de ene abonnee naar de centra
le wordt geschakeld, die op zijn
beurt de verbinding weer legt met
een andere centrale, is in Neder
land anders dan in de Verenigde
Staten.
Het computerprogramma dat de
centrale bestuurt, moest daarom
worden gewijzigd. Het programma
werd wel afgeleid van een Ameri
kaanse versie. De centrales worden
hier echter - in de Haagse vesti
ging van AT&T en Philips - sa-
mengebouwd en getest.
Het afleveren van eerste digitale.
computergestuurde centrale kost-*
te Philips Telecommunicatie een
halfjaar. Niet alleen dat er een aan
gepaste versie moest worden ge
maakt, ook moest de herschreven
programmatuur voor de besturing
weer worden gecontroleerd op fou
ten. Bij het schrijven van zulke in
gewikkelde programma's zijn fou
ten namelijk onvermijdelijk. Een
testfase van een halfjaar was daar
om noodzakelijk.
Van de vernieuwingen in het te
lefoonnet levert de Amerikaans/
Nederlandse combinatie bijna 70
procent.
Techniek
Voor de Nederlandse PTT gaven
de technische mogelijkheden van
de verkeerscentrale de doorslag.
Een van de mogelijkheden die de
centrale heeft, is op een afstand
(maximaal 150 kilometer) een Re
mote Switching Module te plaat
sten. Dit is eigenlijk een deel van
de centrale, dat op een afstand kan
worden geplaatst om daar het tele
foonverkeer af te wikkelen, terwijl
de module zich toch als een stuk
van het grote geheel blyfl gedra
gen.
Voor de abonnee betekent de
plaatsing van al die nieuwe centra
les dat het telefoonverkeer wat hel
derder, beter verstaanbaar wordt,
vooral op langere trajecten Ook
het klikken en tikken zal verbete
ren. Op den duur, wanneer ook de
plaatselijke centrales zullen wor
den gedigitaliseerd, zullen veel
nieuwe diensten en trucjes moge
lijk worden. Het gebruik bijvoor
beeld van het nieuwe 06-antwoord-
r is te danken aan een nieu-
generatie telefooncentrales.
