'Onze kunst wordt echt ondergeschoven'
Deel meubelplein
op 11 april open
Komende week 'festival' voor Zuidhollandse poppenspelers in Voorschoten
Weg besmeurd
Paaseieren
zoeken in park
Telemanns Passie met
uitstekende solisten
PAGINA 2
REGIO LEIDEN
DONDERDAG 27 MAART 1986
VOORSCHOTEN - In het
zwart-rose poppentheater
van Voorschoten spelen in
de paasweek vijf verschil
lende Zuidhollandse pop
penspelers. Een soort festi
val dat zich ook in. Dor
drecht en Spijkenisse af
speelt. De Voorschotënse
speelsters, José van der
Steen en Connie de la Mar,
nemen de prestaties van
hun collega's onder de loep
en zetten er hun eigen
ideeën naast. Voorop staat
dat poppenspel een kunst
uiting is, die meer aandacht
verdient.
door
Paul van der Kooij
Connie en José verlieten in 1979 te
leurgesteld de kweekschool. Ze
weigerden nog langer agentje te
spelen en wilden loskomen van al
die programma's en schema's. In
een Leids kamertje timmerden ze
een poppenkast in elkaar, maakten
poppen en zagen steeds duidelij
ker hoeveel mogelijkheden ze had
den. Na een jaar was de huisves
ting te krap en zochten de speel
sters bergruimte.
Voorschoten bood een bouwkeet
op het Sir Winston Churchillplein
aan en al gauw vroegen ouders
waarom de twee geen voorstellin
gen gaven. September 1980 was
het zover. Een successtory was ge
boren. De wekelijkse voorstellin
gen werden steeds drukker be
zocht, de optredens in de provincie
liepen steeds beter en de twee wil
den iets groters. Vorig jaar kregen
ze een bovenlokaal van het cultu
reel centrum. Er kunnen 70 kinde
ren in, ook volgende week. De blik
vooruit, dus maar.
Kunst
Poppenspeler Wim Noorder-
graaf, die donderdag langskomt, is
bekend van de radioprogramma's
Schuurpapier en Dubbelisjes. Hij
heeft een echte poppenkast en is
vrij druk, scherp, realistisch en ac
tueel - voor kinderen vanaf 7 jaar.
Een pop met een elektrisch'brood
mes, maar ook een pop die geld
gaat ophalen voor arme kinderen.
Veel improvisatie en een beetje de
stijl van Dubbelisjes. De politiek
schuwt hy niet en krijgt dus vaak
de vraag voorgelegd "is dat nou
kunst?" Connie en José, die in rea
lisme niet voor Wim onderdoen,
vinden de vraag vreemd. "Je hoeft
toch niet urenlang een lapje te la
ten bewegen?", vindt Connie, die
de dingen zegt die José in alle rust
denkt Kunst is voor hen een mid-
i José met twee poppen: "Eigenlijk heeft
Connie (l) t
gevoelens".
del om een gevoel over te brengen.
Of dat nou via een beeld, woord of
muziek is.
Kunstenaar Wim is wat meer ca-
baratier, de Voorschotense speel
sters letten sterker op de vormge
ving. Ze vinden dat dat het beeld
kan versterken. Het thema - heel
belangrijk bij de twee - blijft zo lan
ger hangen. Voor 'De Tentkarro-
mobiel', dat vorige maand in pre
mière ging, spelen de poppen door
in een vliegend vliegtuig en heb
ben de speelsters op de halfronde
kast een ronde plaat met flessen
gezet. Met sombere verlichting is
dit een vuilnisbelt, met fel licht een
disco. Het ene lid van een club leeft
zich hier uit, terwijl de ander alle
macht naar zich toetrekt.
Jan Klaassen
vinden van niet. In het begin is de
machthebber niet slecht en de kin
deren mogen zich naar hartelust
met hem identificeren. Dit veran
dert wanneer hij bang is van het
voetstuk af te vallen en dingen
doet die niet de beugel kunnen.
Dén is hij te slecht en spelen de
twee door tot het publiek zich te
gen hem keert.
De boodschap moet overkomen
en op reacties uit het publiek spe
len ze gretig in. Het liefst staan ze
dan ook voor een klein publiek.
Rustpunten %zyn onontbeerlijk.
Niet teveel rampestamp of "daar
zit-ie, daar zit-ie geschreeuw", hoe
wel ze beseffen dat kinderen dat
vaak leuk vinden. Connie: "Het
heeft een speciale spanning wan
neer kinderen weten dat iemand
achter een boompje zit en daar ach
ter vandaan moet springen. Het is
zo heerlyk voorspelbaar. Kinderen
weten wanneer ze moeten gillen".
En dan: "Eigenlijk heeft een Jan
Klaassen-spel geen drama, geen te
genstrijdige gevoelens. Jan Klaas
sen is goed en de dief is kwaad",
vindt Connie, die het overigens
vreselijk zou vinden wanneer Jan
Klaassen zou verdwijnen met al
zijn uit-het-doosje-in-het-doosje ef
fecten. Het gebeuren stamt uit de
zeventiende eeuw en is daarmee
een van de eerste vormen van pop
penspel. Een Hollandse traditie
kortom, met oude verhalen (waar
af en toe een racistische taxichauf
feur aan wordt toegevoegd) en ou
de, eenvormige handpoppen.
Ondergeschoven
José en Connie doen het anders.
Zij hebben grote poppen, kleine
poppen, poppen op een stok en
noem maar op. Kinderpoppen zijn
het belangrijkst en spelen de
hoofdrollen. Connie: "Van iets heel
eenvoudigs kun je al iets maken.
Een politiepet is een agent en als
we vier muisjes aan een koordje
goed belichten lijkt het net een
heel nest. Laatst zagen we iemand
die van een badslipper een ballet
danseres maakte. Pas toen ze stierf
zag je dat het echt een slipper
Connie: "We hebben veel meer
mogelljkhed.en dan bij een toneel
spel. Daar kun je niet zo snel het
toneel af en een ander pakje aan
trekken. We kunnen ook makke
lijk een kinderpop maken. Terwijl
een kinderrol vaak iets onnatuur
lijks heeft". Het vereist wel oefe
ning. Connie: "Het schiet ons nog
wel eens tekort aan stemmen en
karakters". Laatst zei iemand:
"Kijk uit voor je stem, je knijpt".
Ze belde zelf een logopedist, want:
"Je moet alles uitvogelen, scholen
voor poppenspelers zijn er niet. Wij
zijn echt ondergeschoven bij ande
re soorten kunst. Veel spelers heb
ben moeite rond te komen".
Gelukkig helpen de Zuidhol-
léndse spelers elkaar steeds meer
en wisselen ze bijvoorbeeld namen
van goede regisseurs uit. Onlangs
organiseerde een IKON-medewer-
ker bovendien een schrijverscur-
sus voor poppenspelers, met aan
dacht voor een gestructureerde lijn
en de verdeling van hoogtepunten.
Ook moesten de spelers verdedi
gen-waarom ze bepaalde personen
opvoeren. Connie en José waren
vertrouwd met dergelijke vragen.
Zij schrijven van tevoren het hele
verhaal op halen de onlogische,
complexe of tegenstrijdige stuk
ken er vanzelf uit. Andere poppen
spelers hadden meer moeite. Con
nie: "Veel spelers zitten in zichzelf
te werken. Ze laten niet gauw naar
zich kijken, hebben geen regis
seurs, doen het licht zelf en hebben
ook geen contact met het publiek.
Sommigen schrikken zich ook
dood voor kritiek".
Daarom zou het volgens haar
ook zo goed zijn wanneer de pro
vincie geld zou willen geven voor
een grote professionele werk
plaats, waar de spelers kunnen
overleggen en samen producties
kunnen voorbereiden. "Je ziet zo je
eigen tekortkomingen en leert van
elkaar".
S ASSENHEIM - Een vrachtwagen
die op weg was naar de verffabriek
Sikkens in Sassenheim verloor gis
teren op de afrit van de rijksweg 44
(Amsterdam-Den Haag) enkele do
zen met pigmentpoeder.
De fel oranje gekleurde stof werd
over tientallen meters over het
wegdek verspreid. De politie heeft
het pigmentpoeder verwijderd.
Sprookjes
Vorst oorzaak verlate oplevering
LEIDERDORP - Het Leiderdorpse
meubelplein (oftewel de meubel
boulevard) gaat Tweede Paasdag
niet open. Aanvankelijk was het de
bedoeling dat Mijnders die al uit
de Winkelhof-vestiging is vertrok
ken, zich komende maandag in het
complex aan de Persant Snoepweg
zou hebben geïnstalleerd. Met man
en macht werd er gewerkt om de
nieuwbouw tijdig gereed te krij
gen.
Dat is niet gelukt: Mijnders heeft
de knoop deze week moeten door
hakken en de opening verschoven
naar 11 april. Baalbergen en Leder-
land openen dan meteen hun deu-
De lange vorstperiode heeft roet
in het eten gegooid. Niet alleen kon
bouwer Du Prie maandenlang niet
uit de voeten, de noodzakelijke
nutsleidingen konden zelfs deze
week nog niet worden aangelegd
omdat er nog teveel vorst in de
grond zit. Mijnders had in zoverre
geluk dat zijn gedeelte al glasdicht
was toen de vorst haar intrede
deed.
Erg teleurgesteld zegt woord
voerder Mijnders niet te zijn. "Het
was gekkenwerk geweest. De zaak
is nog maar half af'.
Tevreden toont de meubelgigant
zich over de medewerking van de
gemeente Leiderdorp. De drie 'ver
kenners' mogen aan die 11e april
meteen een extra koopavond vast
knopen. Tweede Pinksterdag en
Hemelvaartsdag mogen ze even
eens meubels verkopen.
Begin mei zullen nog eens twee
zaken opengaan. En de laatste vier
vestigen zich eind mei, begin juni
aan het meubelplein. De officiële
opening volgt medio juni.
Schoon en vies: als dat maar goed
gaat. Gloednieuwe meubels wor
den over het nog modderige terrein
naar binnen gesjouwd. Inzet: de
binnenplaats van het binnenkort
op te teveren Meubelplein Leider
dorp. De vijver is in elk geval
klaar... (foto's Wim Dijkman)
Nu kennen de twee ook niet al
hun Zuidhollandse collega's. Het
Comedia Fantasia, dat vrijdag op
treedt, hebben ze bijvoorbeeld nog
nooit gezien. Gelukkig heeft het
gezelschap een persberichtje opge
stuurd: er is toneel, muziek en mi
me bij. En de' sprookjesverhalen
hebben een vormend karakter.
John de Winter, die dinsdag het
sprookje Roessi en Manon brengt,
kennen ze wat beter. Hij heeft een
heel mooie stem en kan veel perso
nen neerzetten. Het liefst laat hij
dingen gebeuren die in werkelijk
heid niet mogelijk zijn. Zo laat hij
een vliegend ruimtepaard zien dat
vleugels leent van de ooievaar,
wanneer zijn eigen exemplaren ge
stolen zijn. Connie en José zouden
een dergelijk verhaal nooit bren
gen, zij vinden een pratend dier al
vreemd. Connie: "In ons stuk zit
een jongen op een vuilnishoop. Als
er een rat op hem afkomt, schrikt
hij. Logisch. Een kind zou het ook
gek vinden wanneer de rat begint
te praten". De fantasie zit bij de da
mes meer in de vormgeving.
Schimmenspel, een vliegtuig, op
vallende belichting en mooie effec
ten.
Ook Marianne Rijpma, zaterdag
aan de beurt, is daar sterk in.
Prachtige poppen, een goede
vormgeving en zorgvuldige kleu
rencombinaties. Ze speelt rustig
("bijna traag"), roept een sprook
jesachtige sfeer op en verstopt de
boodschap een beetje. Do'ris van
Kamelon tenslotte, behoort vol
gens Connie tot de top in Zuid-Hol
land. Na vele experimenten is ze
terug bij de basis, het simpele. De
woensdagkunstenares heeft alleen
een koffer en doet ook het toneel
spel erbij. José en Connie zijn dan
ook bijzonder benieuwd. "Jammer
dat we niet hier kunnen zijn; we
moeten optreden".
DONDERDAG
211
Schouwburg - 'Leocadia', blijspel met
Mary Dresselhuys, 20.15 uur.
Laktheater - 'Zonder betekenis' door F
Act, 20.30 uur.
Pieterskerk - uitvoering Mattheus Pas
sion door Bachkoor Holland, 19 uur.
Breehuys - Breestraat 19, spreekuur
WDM, 19-22 uur.
Fraktiekamer PvdA - Breestraat 125, in
loopspreekuur, 19-21 uur.
Filmhuis LVC - Breestraat 66, film 'Dr.
Zhivago', 20 uur.
Instituut Burgerraadslieden - Bree
straat 92, spreekuur, 18.30-20 uur.
Voorschoten
Raadhuis - Leidseweg, raadsvergade
ring, 20 uur.
Leiderdorp
Muzenhof - Gordijnsingel, klaverjassen
en sjoelen, 20 uur.
VRIJDAG
Leiden
Pieterskerk - Mattheus Passion door
Bachkoor Holland, 11.30 uur.
IJshal - Vondellaan, vakantie-, recrea
tie- en tuinbeurs, 10-17 uur.
Inloophuis Psychiatrie - Rapenburg 48,
cabaret 'Klein foutje', 20.30 uur.
Kantine VTL - Voorschoterweg, kaart
avond, 20 uur.
LEIDERDORP Leiderdorpse
kinderen kunnen komende zater
dag zo'n 250 paaseieren gaan zoe
ken in park De Houtkamp. De
zoekactie wordt gehouden op ini
tiatief van winkelcentrum Sant
horst.
Dat fungeert om elf uur 's och
tends als verzamelpunt. Van daar
uit trekken de kinderen, begeleid
door twee paashazen, naar het na
bijgelegen park.
Onder de eieren bevinden zich
drie 'speciale' exemplaren, die
recht geven op een extra prijs. Ze
moeten worden ingeleverd bij de
paashazen zelf.
Bij 'Exultate Deo'
Matthaus Passion van G. Ph. Tele-
in uitgevoerd door de Christelij
ke Oratorium Vereniging 'Exultate
Deo'. Solisten: Jorine Samson, so
praan, Hans van Heyningen, bas
(Christuspartij), Fons Orie, bas
(aria's en kleine partijen), Wouter
Goedhart, tenor (evangelist), Addie
de Jong, orgel en Tijn van Eyk, cla-
vecimbel. Muzikale begeleiding:
Utrechts Begeleidings Orkest. Alge
hele leiding: Sander van Marion. Ge
hoord op woensdag 26 maart in de
Moeder Gods Kerk in Voorschoten.
VOORSCHOTEN - 'Als we een
voetbalclub waren, dan hadden
we wèl de ideale accommodatie',
klaagde dirigent Sander van Ma
rion in de pauze over de moge
lijkheden in de regio om een op
timale Matthaus Passion uit te
voeren. En inderdaad had de
kwaliteit van de Matthaus van
George Philipp Telemann enigs
zins te lijden onder de geluidsop-
slorpende akoestiek van de Moe
der Gods Kerk, terwijl de instru
menten al tijdens de eerste helft
van de uitvoering moesten wor
den bijgestemd door de enorme
warmteontwikkeling in het ge
bouw. Ondanks deze ongemak
ken zorgde 'Exultate Deo' ge
steund door solisten en het
Utrechts Begeleidingsorkest,
voor een overtuigende presenta
tie.
Deze passie die jaren geleden
door Van Marion vanuit een Ber-
lijnse bibliotheek aan de verge
telheid werd ontrukt wordt zel
den uitgevoerd en is in vergelij
king met de Matthaus Passion
van J.S. Bach beslist eenvoudi
ger van karakter. De tijdsduur is
ook aanmerkelijk korter, terwijl
het werk gemakkelijker in het
gehoor ligt. Het mist de enorme
dramatische zeggingskracht die
Bachs passie zo kenmerkt, maar
is daardoor ook wel minder thea
traal, lichter en van menselijker
maat.
Op integere en prachtige ge
nuanceerde wijze door 'Exultate
Deo' tentoongesteld, waarbij het
Utrechts Begeleidingsorkest, na
een wat aarzelende inleiding, de
aria's, recitatieven en koralen op
illustratieve wijze ondersteunde,
zoals de schitterende en expres
sieve bas-aria van Fons Orie 'Die
Seele wird mir selbst zur Hölle'
waarin Petrus in grote verwar
ring verkeert en de schitterende
dissonerende akkoorden in de
continuopartij die de valsheid
van Judas weergeeft. De Chris
tuspartij lijkt door een stralen-
krans omgeven doordat alléén
zijn woorden worden gesteund
door subtiel orgelspel.
Wat opviel was de prachtige
solistenbezetting in deze uitvoe
ring: zoals de strijdbaar en ont
roerende Christuspartij door de
bas Hans van Heyningen, de
fraaie stemtechniek van de so
praan Jorine Samson, en de bij
na magische verteltrant van de
evangelist Chris van Woerkom.
Vorig jaar beleefden we de pre
mière van deze passie door
'Exultate Deo' in de Pieterskerk
in Leiden, gisteravond bewon
derden we dit kunstwerk voor de
tweede maal in eigen huis. De
wens om hier een jaarlijkse tradi
tie van te maken stuit helaas op
financiële problemen. Het zou
jammer zijn als dit werk in de
vergetelheid raakt.
ANNEKE VAN VLIET
LEIDSCH DAGBLAD
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
POSTADRES
Postbus 54, 2300 AB LEIDEN
ADVERTENTIES
(behalve Sleuteltjes) ma.-vrij.
n 8.30-17.00 uur
(071)144941
s (uitge-
i kantoortijden: C
Voor inlichtingen over
zonderd Sleuteltjes) i
Juffermans-Duyverman. tel. 071-893256.
A Kluppel, tel. 071-763088. F Terwijn. tel.
02522-14192. D Vink. tel. 079-412440.
C. Spigt, tel. 02523-76823.
SLEUTELTJES
ma.-vrij. van 8.00-19.30 uur (071) 143545
ABONNEESERVICE
Nieuwe abonnementen, wijzigingen, beta
lingen ma.-vrij. van 8.30-17.00 uur
(071) 144941
NABEZORGING
ma.-vrij. van 18.00-19.30 uur (071) 123143
(Nabezorging na 19.30 uur)
zaterdag van
16.30-18.00 uur (071)123143
(Nabezorging na 18.00 uur)
REDACTIE
(071) 144941
ABONNEMENTEN
per maand, aan huis bezorgd 22,70
per maand, per post 31,10
(maandabonnement alleen mogelijk met
automatische betaling),
per kwartaal, aan huis bezorgd
per post (binnenland)
per half jaar, aan huis bezorgd
per jaar. aan huis bezorgd
per post (binnenland)
losse nummers
Abonnementsgelden dienen bij
taling te worden voldaan. Restitutie is met
mogelijk.
Abonnementen kunnen op elke gewenste
dag ingaan. Indien één maand voor het
verstrijken van de abonnementsperiode
geen opzegging is ontvangen wordt het
abonnement automatisch verlengd
Betaling van abonnementen op giro
3203571 t.n.v. Damiate Holding BV te
Haarlem.
HOOFDKANTOOR
Witte Singel 1Leiden (071144941
Bij geen gehoor buiten kantooruren, raad
pleeg het telefoonboek.
REGIOKANTOREN
Julianastraat 19. 2405 CG
Alphen aan den Rijn (01720)93961
Vuurbaakplein 11. 2221 JB
Katwijk (01718)12383
Hoofdredacteur: drs J.W.E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R.D. Paauw
Alg redactiechef: A. van Leeuwen
Plv alg. redactiechef: J.M.J. Post
Sport: P.J. de Tombe
Feature: W.C.H. Schrama
Regio Leiden: W Hoenson-de Graaff
Kunst, radio, tv: P.C. Rosier
Geestelijk leven: S.J de Groot
W Di|kman (fotograaf)
Het Leidsch Dagblad is aangesloten bij de
Gemeenschappelijke Persdienst, met ei
gen correspondenten in Bonn, Brussel, Jo
hannesburg, Tokio, Londen, Parijs, Was
hington. Rome. Madrid, Mexico-City. Tel
Aviv en Beiroet
