'Magnesia'
kostte 120
miljoen
Gevangenissenlek9
en cellen te weinig
Telefoonwinkels
zijn dure grap
Lubbers ging in de fout
Opnieuw onvoldoende
voor Van Aardenne
10 Mille
voor taxi
I de Bijenkorf
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
PAGINA 16
DINSDAG 25 MAART 1986
DEN HAAG (GPD) - Premier Lubbers heeft als minister
van economische zaken (1973-1977) 120 miljoen gulden
verspeeld door het rijk te laten deelnemen in de winning
van magnesiumzouten uit de Groningse bodem. Het rijk
nam daardoor veel te grote risico's, oordeelt de Algemene
Hekenkamer in zijn vandaag verschenen jaarverslag. Het
zogeheten Magnesia-project was, aldus de Rekenkamer,
een 'grote, voorzienbare flop'.
De Rekenkamer heeft forse kritiek
op het gehannes met de magne
siumwinning door de rijksover
heid in de jaren zeventig. In zes
conclusies wordt het beleid van zo
wel Lubbers als van diens opvol
ger Van Aardenne de grond in ge
boord.
Het project is door politieke druk
DEN HAAG (ANP) - Een niet
met naam genoemd kamerlid
heeft tijdens de laatste kabi
netsformatie (1982) 10.000 gul
den aan taxikosten gedecla
reerd. Het betrof voor een groot
deel taxiritten ten behoeve van
woon-/werkverkeer, aldus de
Algemene Rekenkamer. Pre
mier Lubbers acht gelet op de
werkwijze bij formaties deze
kosten niet of nauwelijks be
heersbaar, zo blijkt uit diens
reactie.
Ten tijde van de formatie van
het kabinet-Lubbers is in totaal
18.000 gulden aan taxikosten
gedeclareerd. Van de kosten
van het ene kamerlid ad 10.000
gulden had 1.100 gulden be
trekking op reizen gemaakt
met anderen. Voor het declare
ren van dit soort uitgaven blij
ken geen regels te bestaan.
Voor woon/werkverkeer (waar
een groot deel van de kosten
betrekking op had) ontvangen
kamerleden een onkostenver
goeding. Lubbers ging in zijn
antwoord niet in op de vraag of
betrokkenen een dubbele ver
goeding hebben ontvangen
(onkostenvergoeding én decla
ratie). Ook op de vraag van de
Rekenkamer of hier wel sprake
was van gepaste zuinigheid
ging hij niet in.
tot stand gekomen. Voordat de
staat tot deelneming besloot is er
geen beraad geweest over de gevol
gen van een eventuele verlies-fi-
nanciering. En dit was nu een deel
neming waarvan de overheid niet
zelfstandig de risico's kon beoor
delen, aldus de Rekenkamer.
De onderneming van Shel-Bill-
tion in Veendam kreeg een investe
ringspremie, maar daar had 8 tot 11
miljoen op gekort moeten worden,
omdat het bedrijf inmiddels verbe
terde WIR-faciliteiten kreeg. Het
besluit om van deze korting af te
zien, moet in strijd worden geacht
met het beginsel van rechtsgelijk
heid, zo veroordeelt de Rekenka
mer de gang van zaken.
Volgens de rekenkamer heeft el
ke arbeidsplaats in het project uit
eindelijk 7 ton gekost. Aanvanke
lijk had de Rekenkamer een hoger
steunbedrag per werknemer uitge
rekend. Omdat minister Van Aar
denne uiteindelijk de resultaten
van de flop aan de Rekenkamer be
kend maakte, is de eindconclusie
dat er 120 miljoen in het project is
vergooid: de staat heeft zich terug
getrokken en heeft geen enkele
zeggenschap meer over Magnesia.
Uiteindelijk zijn er slechts 180 ba
nen ontstaan. Volgens minister
Van Aardenne 'zal de tijd moeten
leren' of het Magnesia-project op
langere termijn nog 'vruchten zal
afwerpen'.
STUWMEER (ANP) - De doelstel
ling om 1,5 procent van het netto
nationaal inkomen aan ontwikke
lingssamenwerking te besteden is
de afgelopen jaren niet gehaald.
Dat is een gevolg van de beslissing
van de ministers Schoo (ontwikke
lingssamenwerking) en Ruding (fi
nanciën) om het zogenaamde stuw
meer te laten vervallen. Ten on
rechte heeft Schoo het doen voor
komen alsof de Algemene Reken
kamer haar feitelijk heeft verplicht
het stuwmeer op te heffen, zegt de
Rekenkamer in het jaarverslag.
Wat er ook allemaal fout gaat bij de besteding van de overheidsmiljarden, het leven gaat gewoon door. Fasen
komt er aan en dat betekent behalve paaseieren ook paaskuikens. Net uit het ei kijken deze nog verbaasd de
wereld in. Net zo verbaasd als de Rekenkamer soms is bij het doorvlooien van de rijksuitgaven waarschijnlijk.
(foto ANP)
DEN HAAG (GPD) - De gevange
nissen in ons land zijn onvoldoen
de beveiligd. Bouwkundige voor
zieningen die na een ontsnapping
worden aangebracht, laten zo lang
op zich wachten dat ook andere ge
vangenen langs de eerder beproef
de vluchtweg kunnen ontsnappen.
Het aantal ontvluchtingen is sinds
1983 dan ook weer toegenomen.
Vorig jaar ondernamen 86 gedeti
neerden een geslaagde vluchtpo
ging.
Dat schrijft de Algemene Reken
kamer in haar jaarverslag. Naast
kritiek op de beveiliging is de Re
kenkamer ontevreden over de ver
vangende hechtenis (meer dan de
helft van het aantal vonnissen
wordt niet ten uitvoer gelegd) en
over het wegzenden van verdach
ten wegens een vermeend tekort
aan cellen.
De detectiepoorten in de gevan
genissen en huizen van bewaring
om het binnensmokkelen van wa
pens tegen te gaan, functioneren
volgens de Rekenkamer onvol
doende. Vaak is deze niet aangeslo
ten of is de afstelling verkeerd,
waardoor metalen voorwerpen niet
worden opgemerkt. Het komt zelfs
voor dat iemand met een wapen in
de overjas, waarop de detectie-
poort heeft gereageerd, het kle
dingstuk moet uitdoen en de poort
nogmaals moet passeren. Daarna
kan de jas ongecontroleerd, zo stel
de de Rekenkamer vast, mee naar
binnen worden genomen.
Minister Korthals Altes (justitie)
heeft in een reactie erkend, dat het
gebruik van de detectiepoorten in
een aantal gevallen te wensen over
laat en dat het vrij lang duurt voor
dat bouwkundige aanpassingen
worden gerealiseerd. Een inmid
dels ingestelde werkgroep heeft
volgens de minister nader onder
zoek verricht op grond waarvan
binnenkort nieuwe voorzieningen
zullen worden ppt.rnffpn
Wie door de rechtbank tot een
geldboete is veroordeeld en bij
weigering te betalen vervangende
hechtenis moet ondergaan, heeft
een zeer grote kans zijn straf te ont
lopen. In 1984 moesten 133.000 per
sonen worden gearresteerd, die
hun boete niet hadden betaald. Er
volgden maar 55.000 aanhoudin
gen; 75.000 bevelen werden naar
het parket teruggestuurd, volgens
de minister wegens onderbezetting
bij de parketpolitie. Hij rekent er
echter op dat die onderbezetting
spoedig opgelost zal zijn.
Als het arrestatiebevel is terug
gezonden, wordt de veroordeelde
opgenomen in het opsporingsre
gister. De kans dat het vonnis dan
alsnog ten uitvoer wordt gelegd
acht de Rekenkamer minimaal.
Het register is volgens de Reken
kamer eerder een vrijplaats voor
veroordeelden dan een middel om
ze op te sporen.
Voor het uitzitten van vervan
gende hechtenis beschikt justitie
over 100 cellen in huizen van bewa-
DEN HAAG (GPD) - Minister Van
Aardenne (economische zaken)
krijgt ook in het nieuwe rapport
van de Algemene Rekenkamer het
verwijt de Tweede Kamer te wei
nig te hebben ingelicht over het
steunbeleid aan bedrijven. "Te
vaak is van de opzet van steun
maatregelen afgeweken zonder dat
de Tweede Kamer hierover werd
ingelicht", aldus het rapport. Bo
vendien veroorzaakt deze grote be
leidsruimte onzekerheid bij de
aanvragers van de steun. Tussen
tijds wijzigen van de steunmaatre
gelen, zoals in twee onderzochte
gevallen veelvuldig gebeurde, leidt
eveneens tot onzekerheid, aldus
het rapport.
Als meest voor de hand liggend
voorbeeld is ook de Algemene Re
kenkamer gestuit op de verwikke
lingen rond RSV. "Het ministerie
is geconfronteerd met een poging
van een werf om door middel van
een speciale constructie bij de ver
koop van schepen meer steun te
ontvangen dan de bedoeling was
van de steunverlening", aldus het
rapport. Dat er in dat geval van de
regeling is afgeweken, wordt de
minister niet zo zeer verweten. Wel
het feit dat de Tweede Kamer niet
over de aard en omvang van deze
afwijking is ingelicht.
Ook heeft de Rekenkamer kri
tiek op het functioneren van het
zogenaamde 'matching-fonds', dat
een Nederlandse exporteur subsi
dieert wanneer deze oneerlijke
concurrentie uit het buitenland on
dervindt door lagere - veelal gesub
sidieerde - rentepercentages voor
de financiering van zijn transactie.
Doordat verschillende limieten
worden gehanteerd, wordt de on
zekerheid voor het bedrijfsleven
vergroot, aldus de Rekenkamer.
Ook levert de Rekenkamer kritiek
op het vroeger onvoldoende inwin
nen van adviezen van externe des
kundigen voor de 'subsidies hoog
waardige industrie en dienstverle
ning'.
Het toezicht op het terugbetalen
van voorschotten en dergelijke is
op het ministerie van economische
zaken niet in orde. Maar de Reken
kamer lijkt er vooralsnog genoe
gen mee te nemen dat dit in de na
bije toekomst, wanneer de automa
tisering op het ministerie verder
gevorderd is, beter zal worden.
Ernstig mis, de Rekenkamer
spreekt zelfs van 'otoelaatbaar', is
het met de coördinatie op het ge
bied van het internationale acqui
sitiebeleid. Dat is het beleid om
buitenlandse ondernemingen voor
vestiging in Nederland te interes
seren, het bevorderen van bijvoor
beeld licentie-overeenkomsten of
joint-ventures met buitenlandse
bedrijven en het verwerven van
kennis over nieuwe produkten en
produktietechnieken in het buiten
land.
De regionale ontwikkelings
maatschappijen (ROM's) functio
neren niet goed en van coördinatie
tussen het ministerie en deze
ROM's is nauwelijks sprake, zo
mag uit het rapport worden gecon
cludeerd. De Rekenkamer schrijft
hier al herhaalde malen op te heb
ben gewezen. Maar „twijfelt eraan
of de minister zich in dezen wel
voldoende actief heeft opgesteld.
ring. Of die ook werkelijk voor dat
doel worden gebruikt, is niet be
kend. Wel constateerde de Reken
kamer dat in Den Haag 30 procent
van de 265 wegens vervangende
hechtenis gearresteerde personen
door gebrek aan celruimte naar
huis werd gestuurd. Om het tekort
terug te brengen, zal in Nieuwer-
sluis een speciaal paviljoen voor
dit doel worden ingericht, aldus de
minister.
Celtekort
De Rekenkamer heeft voorts ge
constateerd dat een aantal ver
dachten dat wegens een tekort aan
cellen naar huis is gestuurd, ten
onrechte is weggezonden. Tussen
begin 1984 en medio 1985 waren
volgens de Rekenkamer altijd cel
len beschikbaar. Op piekdagen
was de leegstand in de huizen van
bewaring gemiddeld 2 procent,
wat overeenkomt met circa 50 cel
len.
Dat verdachten toch worden
weggezonden, komt omdat justitie
niet precies op de hoogte is van de
bezetting in de inrichtingen. De
Rekenkamer meent dat het pro
bleem kan worden opgelost door
vroeger op de dag te beslissen of
een verdachte in voorlopige hech
tenis moet worden genomen. Vol
gens de minister spelen ook trans
portproblemen een rol bij de naar
zijn mening overigens aanvaardba
re leegstand van de cellen.
DEN HAAG (GPD) - De 48 PTT-
telefoonwinkels in postkantoren
geven te grote verliezen. De PTT
moet deze verliezen zien te beper
ken, eventueel door sluiting van
een aantal winkels. De dertien rij
dende telefoonwinkels kosten zo
veel geld dat ze maar beter direct
kunnen verdwijnen. Verder wil de
Rekenkamer betere maatregelen
om wanbetaling van telefoonreke
ningen tegen te gaan.
De PTT wil de verliescijfers niet
openbaar maken, maar geeft toe
dat ze 'aanzienlijk' zijn. In een reac
tie op de bevindingen van de Re
kenkamer wordt gezegd dat de te
lefoonwinkels een noodzakelijk
onderdeel van het telefoonbedrijl
zijn. Gezien het belang van deze
punten vindt de PTT dat de win
kels niet volledig kostendekkend
hoeven te zijn. Om dezelfde reden
wil de PTT vooralsnog ook de rij
dende winkels handhaven.
In de telefoonwinkels worden
opdrachten aangenomen tot aan
leg of wijzigingen in de aanslui
ting, informatie verstrekt, klachten
afgehandeld en apparatuur ver
kocht. Deze winkels verschillen in
opzet en assortiment van de zes
Primafoonwinkels die de PTT het
laatste jaar in grote steden en win
kelcentra inricht. Over deze ver
kooppunten, die een experiment
zijn, heeft de Rekenkamer nog
geen oordeel geveld.
De Primafoonwinkels zijn ge
richt op het behoud van de markt-,
positie van de PTT en moeten wel
een redelijke winst opleveren. Pas
na uitgebreid marktonderzoek
wordt een dergelijke verkooppunt
ingericht. De Rekenkamer wil af
wachten of de Primafoonwinkels
een oplossing zijn.
Normaal betaalt u voor een fraai
tweezitsbankje in de Bijenkorf al
niet veel. Maar nu bieden we drie
modellen tijdelijk nog eens veel
voordeliger aan.
U hebt de keus uit de hierbij afge
beelde tweezitters. En uit de tevens
voordelige driezitsversies. Alle
banken zijn uit voorraad leverbaar.
Cosmo. Houten opbouw.
Met zwarte katoenen bekleding.
Driezitter: van 1295.- voor 995.-
Tweezitter: van 995.-voor 795.-
Panda. Houten opbouw.
Wit of zwart leer.
Driezitter: van 2395.- voor 1995.-
Tweezitter: van 1895.- voor 1595.-
Cambridge. Houten opbouw.
Zwarte katoen/polyester bekleding.
Driezitter: van 1695.- voor 1295.-
Tweezitter: van 1495.- voor 999.-
JL89&-1595.-
