Cao-akkoord
banken en
MHP-bonden
Het Damrak stemde niet mee
Het feestvieren
van de Opec
is wel voorbij
Opec 'aanvaardt maatregelen'
om olieprijs te laten stijgen
Campagne tegen Shell
in Z.-Afiïka op handen
ZATERDAG 22 MAART 1986
DEN HAAG (ANP)- Nederlandse
en Britse anti-apartheidsorganisa
ties hebben gisteren in een brief
aan de directie van Shell aange
drongen op terugtrekking van
Shell uit Zuid-Afrika en Namibië.
Als Shell daar niet op in gaat, zul
len het Komitee Zuidelijk Afrika
en de Werkgroep Kairos in Neder
land en de Anti-Apartheidsbewe
ging in Engeland een campagne
gaan voeren tegen de activiteiten
van Shell in Zuid-Afrika.
Eerder dit jaar zijn anti-apart-
heidsgroepen en vakbonden in de
Verenigde Staten een consumen
tenboycot tegen Shell begonnen.
De actiegroepen streven naar een
internationale coördinatie van de
campagne tegen Shell.
In de open brief stellen de anti-
AMSTERDAM (ANP) - De bankwerkgevers hebben gis
teravond met de bij de vakcentrale MHP aangesloten Unie u u
BLHP en VKBV (de vereniging van hoger personeel bij de aparthlidsOTgaAilkter'darsheÜ
banken) een akkoord bereikt over een nieuwe cao. Het direct betrokken is in sectoren die
bankbedrijf telt ongeveer 100.000 werknemers.
van strategisch belang zijn voor
het anartheidshewind Genoemd
worden de raffinage, de bevoorra
ding en het verhandelen van olie;
investeringen in raffinaderijen,
chemische en metaal-industrie,
waardoor belangrijke sectoren van
de Zuidafrikaanse economie ver
sterkt worden; activiteiten in Na
mibië, in strijd met het internatio
naal recht; bevoorrading van het
Zuidafrikaanse leger, waardoor
rechtstreeks "steun wordt gegeven
aan agressie in Zuid-Afrika zelf,
agressie tegen de buurlanden en
aan het Zuidafrikaanse bezettings
leger in Namibië".
Voorts heeft Shell belangen in
kolenwinning, "een sector waarin
wordt geprofiteerd van de uitbui
ting van zwarte werknemers onder
het apartheidssysteem". Kolen-ex
port is voor Zuid-Afrika een be
langrijke bron van buitenlandse
deviezen.
"In het licht van de tragische ge
beurtenissen van 1985 in Zuid-
Afrika, Namibië en de wereld als
geheel, zijn wq er van overtuigd
dat Shell nu zijn beleid moet her
zien", zo stellen de actiegroepen.
In een reactie zegt Shell dat de
onderneming in Zuid-Afrika zelf
standig en met andere bedriiven
De Dienstenbonden FNV en CNV
ontbraken aan de onderhande
lingstafel. Donderdag hebben zij in
een kort geding tegen de werkge
vers om opschorting van de onder
handelingen gevraagd tot zij hun
achterban hebben kunnen raadple
gen. De uitspraak in het kort ge
ding is pas volgende week dinsdag
en daar hebben dewerkgevers en
de MHP-bonden niet op gewacht.
De Dienstenbonden FNV en
CNy "zullen worden uitgenodigd
om in de toekomstige cao te parti
ciperen", zo deelden werkgevers
en MHP-bonden na het bereiken
van het principe-akkoord mee. Dat
akkoord betreft een cao voor het
jaar 1986 die een eind moet maken
aan de in 1985 ontstane cao-loze pe
riode in het bankwezen.
AKKOORD - Met overgrote meer
derheid van stemmen zijn de leden
van de Vervoersbond FNV in de
controlesector in de Rotterdamse
haven akkoord gegaan met de re
sultaten die bereikt zijn in de on
derhandelingen over een nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomst.
Een van de grootste en laatste
struikelblokken is weggenomen;
de tien werknemers die waren ont
slagen zijn bij andere bedrijven
herplaatst. Dat heeft een woord
voerder van de bond gisteren mee
gedeeld.
Premier Lubbers zei gisteren
nog dat hij het "heel merkwaardig"
zou vinden wanneer het ministerie
van sociale zaken een cao op alle
werknemers van toepassing
verklaren, terwijl slechts twee van
de vier vakbonden het met die cao
eens zijn. Lubbers zal binnenkort
met minister De Koning (sociale
zaken) overleggen over het pro
bleem.
Lubbers reageerde daarmee op
de gang van zaken bij Philips, waar
donderdagnacht ook een principe
akkoord werd gesloten met alleen
de Unie BLHP en de Federatie van
Hoger Philips Personeel. Ook bij
dat akkoord staan de Industrie
bonden FNV en CNV buitenspel.
Voor het van toepassing verklaring
van zo'n cao op alle werknemers, is
de handtekening van de minister
van sociale zaken nodig.
Juridisch kan een cao waaronder
de handtekening ontbreekt van
één of meerdere vakbonden, wel
degelijk van toepassing verklaard
worden op alle werknemers in een
onderneming of bedrijfstak. De
wet bevat geen bepalingen waarin
staat dat een cao door een bepaald
deel van de vakbonden gesteund
moet worden. Zo'n "algemeen ver
bindend verklaring" wordt afgege
ven door de minister van sociale
zaken, maar dat kan pas na advies
van de Stichting van de Arbeid.
Daarin zitten alle grote landelijke
werkgever/ï- en werknemersorga
nisaties.
Het nu gesloten cao-akkoord be
helst een uitbreiding van de atv
van 72 tot 80 uur, een eenmalige
mogelijkheid voor 60-jarigen om
vervroegd uit te treden (de be
staande vut-regeling voor 62-jari-
gen wordt gehandhaafd), een een
malige uitkering van één procent
eind april 1986 en een structurele
(blijvende) verbetering van 1,5 pro
cent per 1 oktober 1986 toege
voegd.
Proef met
eenvoudiger
aangiftebiljet
"openlijk druk uitoefent op de
Zuidafrikaanse samenleving en
overheid om te komen tot geweld
loze verandering". De kans hierop
is volgens Shell groter als vooruit
strevende maatschappijen in Zuid-
Afrika blijven, en zich niet terug
trekken. Bovendien zou terugtrek
king van Shell niet leiden tot stop
zetting van de activiteiten, omdat
het bedrijf dan door anderen zou
worden voortgezet.
Shell keert zich tegen "de schan
delijke beschuldiging" dat de on
derneming een "belangrijke mede
plichtige is aan een misdaad tegen
de mensheid" en profiteert van de
uitbuiting van zwarte arbeids
krachten. In de reactie wordt ge
steld dat Shell overal ter wereld,
ook in Zuid-Afrika, een goed so
ciaal beleid voert zonder onder
scheid naar ras, geslacht of gods
dienst. "Shell verwerpt apartheid
als een onmenselijk systeem".
MEER LOON - Ongeveer de helft
van de circa 5000 werknemers van
particuliere beveiligingsbedrijven
krijgt als gevolg van een verbete
ring van de salarisstructuur loons
verhogingen van 10 tot 15 procent.
Dit is volgens de Unie BLHP het
belangrijkste resultaat van de on
langs afgesloten nieuwe landelijke
cao voor beveiligingsbedrijven. De
loonsverbetering is een gevolg van
de honorering van betere oplei
dingseisen in het beveiligingsbe
drijf.
Kies je tapijt en wil je
kleur, dan neem je Desso
Want Desso heeft ruim
300 mooie, aktuele kleuren.
Rijke strukturen, matenalen.
dessins. En de zekerheid
van 5 of 7 jaar schriftelijke
garantie.
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
desso
Het Komitee Zuidelijk Afrika overhandigde de directie van Shell gisteren het ultimatum in het Shell-hoofdkan-
toorin Den Haag. (foloANP,
Kies je tapijt, dan neem
je Desso: je kiest 't zekere
voor het onzekere.
Want Desso geeft
schriftelijk garantie: 5 jaar op
wollen en katoenen tapijten,
en 7 jaar op synthetisch tapijt.
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
GENEVE (Rtr./UPI) - De Organisa
tie van Olie-Exporterende Landen
(Opec) is van plan haar op papier
nog steeds bestaande officiële ba
sisprijs voor ruwe olie van 28 dollar
per vat te verdedigen en zal maat
regelen nemen om de prijzen gelei
delijk weer op dat niveau te bren
gen. Dit heeft de voorzitter van de
organisatie, de Venezolaanse mi
nister van olie Arturo Hernandez
Grisanti, gisteren verklaard aan
het eind van de zesde dag van het
ministersconferentie van het olie-
GOUDA (ANP) - Ruim 5.000 belas
tingplichtige inwoners van Gouda
en omgeving krijgen vandaag of kartel. Op het ogenblik liggen de
maandag een eenvoudiger aangif- olieprijzen tussen de dertien en
tebiljet voor de inkomstenbelas- veertien dollar per vat.
de bus. Dit proefbiljet
waren dal hun werd gevraagd de
olieproduktie te beperken terwijl
de Opec er zelf door interne ver-
deelheid nog niet eens in was ge
slaagd een gemeenschappelijk
standpunt inzake produktiebeper-
king te formuleren.
Opec-voorzitter Grisanti maakte
gisteravond niet duidelijk hoe de
aangesloten landen de olieprijs
weer op 28 dollar willen brengen.
Hij zei slechts dat er een serie
maatregelen is aanvaard die "op
een gepast moment openbaar zul
len worden gemaakt". Hoewel de
ze verklaring rijkelijk vaag was
reageerde de olietermijnmarkt
dat in de praktijk moet gebeuren is
nog volstrekt onduidelijk.
De lidstaten zijn het er niet over
eens tot welk niveau de produktie
omlaag moet en bovendien zijn er
grote problemen over de verdeling
van een eventuele produktiebeper-
king. Veel landen willen op dat
punt geen concessiës doen en som
mige eisen zelfs een verruiming
van hun produktiecontingent.
Daar komt nog bij dat landen als
Saoedi-Arabië en Koeweit hele
maal niets in een produktievermin-
dering zien zolang belangrijke pro-
de belastingdienst wordt vergezeld
van een 84 pagina's tellend „werk
boek", die de bestaande toelich
ting vervangt. De aangiften moe
ten de a-select gekozen proefperso
nen voor 1 mei ingevuld hebben.
Als de proef een succes wordt,
zullen de resultaten overigens pas
in 1988 landelijk toegepast kunnen
worden.
Minister Grisanti zei dat de vijf
afhankelijke olieproducenten die dollar per vat omhoog
deze week met de Opec in overleg
zijn geweest (Mexico, Egypte, Om
an, Maleisië en Angola) naar huis
zullen vertrekken om zich erover
te beraden wat de beste
New York onmiddellijk scherp. De Groot'Brittann
prijzen daar gingen met bijna
De ministers van de Opec zou
den volgens Grisanti vandaag op
nieuw bijeenkomen om tot een be
sluit in deze kwestie te komen,
herstel van de prijzen bij te Woensdag lieten de dertien leden
Uitgesloten
dragen. Eerder deze week
i de organisatie weliswaar al v
Van de kant van Opec-ministers
uit het gebied van de Perzische
Golf werd gisteravond in privé-ge-
"gasten" er nogal verstoord
dat de vijf ten het erover eens te zijn dat de sprekken uitgesloten dat er op de
produktie omlaag moet,
AMSTERDAM - Terwijl de prij
zen en de rente blijven dalen, wa
ren zowel de effectenbeurs van
New York als die van Amster
dam deze week aanvankelijk
nogal gereserveerd. Wall Street
vanwege de onzekerheid rond
het Opec-beraad, het Damrak
door de gemeenteraadsverkie
zingen die als een aanwijzing
werden gezien voor de komende
parlementsverkiezing.
door
C. Wagenaar
nève een akkoord tot algehele
produktiebeperking was bereikt.
Aangezien de conferentie van
de olieministers ditmaal tot ver
in de week uitliep kon Wall
Street moeilijk op gang komen.
Tijdelijk werd na het slot van vo
rige week vrijdag op 1793 de bar
rière van de 1800 overschreden,
maar die bleef aanvankelijk niet
behouden. Donderdag werd de
1800 opnieuw voorbij gestreefd.
Ook de dollar was uiterst grillig,
behalve tegenover de Japanse
munt. De dollar liep zelfs terug
tot ongeveer 1,7 yen, een waarde
die sedert de Tweede Wereldoor
log nog nimmer is voorgekomen.
Erg onder de indruk was Am-
sterdam niet van de stembusuit- o pU16Il
slag, getuige de vaste ondertoon
op Beursplein 5. Hoewel de mar
ge voor de regeringspartijen erg
smal lijkt, is er vooralsnog geen
reden ingrijpende politieke
koerswijzigingen te voorspellen.
Daarom worden de parlements
verkiezingen in mei afgewacht.
Die zullen meer klaarheid schep
pen over de kans op voortzetting
van het huidige financieel-eco-
nomische beleid.
Wall Street maakte zich veel
drukker, omdat de geruchten
waarmee de oliebesprekingen in
Genève gepaard gingen een ui
terst grillig beloop lieten zien.
Dan heette het dat de Opecmi-
nisters ruziënd uiteen waren ge
gaan en schoten in Wall Street
zowel de aandelen als de obliga
ties omhoog, vervolgens daalden
de koersen weer omdat er in Ge-
De Amerikaanse conjunctuur
blijft intussen bedenkelijke ge
gevens over februari spuien.
Steeds duidelijker wordt dat de
tweede maand van dit jaar bar
slecht was voor Amerika's eco
nomie. De industriële produktie
daalde in februari met 0,6 pro
cent, de huizenbouw met 3,5 pro
cent. En de bezettingsgraad van
het produktie-apparaat zakte van
81 op 80 procent. Wel vallen nu
ook de prijzen scherp terug, het
geen wijst op een versnelde te
ruggang van de inflatie. Zo zak
ten vorige maand de fabrieks%
prijzen van eindprodukten met'
ruim 1,5 procent, de grootste val
die ooit (sinds 1947) is gemeten.
Dit alles gaf nieuwe hoop op
een verdere discontoverlaging
temeer nu Japan uit onvrede
over de steeds stijgende yen be
gin april het disconto andermaal
met een half procent wil verla
gen. Geruchten willen boven
dien dat topman Paul Volcker
van de FED, het bestuur van de
Amerikaanse centrale banken,
een opmerkelijke nederlaag
heeft geleden tijdens een soort
proefstemming over een mogelij
ke disconto verlaging. Nog een
keer zo'n nederlaag, zo luidt
thans de mening van de Ameri
kaanse publieke opinie en Volc
ker is weg.
Volcker geniet weliswaar
enorm gezag in bank- en beurs-
kringen door zijn strijd tegen de
inflatie, maar loopt ook Reagan
voor de voeten met zijn angst
voor renteverlagingen. Zijn op
volging, door bijvoorbeeld Pres
ton Martin, een protégé van pre
sident Reagan en felle voorstan
der van lage rentestanden zou tot
zeer ingrijpende consequenties
voor Wall Street kunnen leiden.
En natuurlijk niet alleen daar.
Ook in ons land waar de rente
deze week een verdere daling liet
zien. De belangstelling voor de
nieuwe 6,5 procent staatslening
was zo groot dat minister Ruding
zelfs voor f 4 miljard en een hoge
emissiekoers van 101,8 procent
kon volstaan met een geringe
toewijzing van 25 procent. Hier
door zakte het rendement op
staatsfondsen tot 6,25 procent,
een niveau dat sinds 1967 niet
meer is voorgekomen. Ook de
obligatiemarkt bereikte nieuwe
topniveau's. Deze ontwikkeling
was natuurlijk positief voor de
I
|-.l=llTï£1
r
1
W
E
E
K
Stijging
De meeste internationals hiel
den er een week stijging aan
over. Zeer vast lagen de uitge
vers door fraaie winstberichten
van Elsevier, VNU en Wolters-
Samsom welke laatste ruim 10
procent in beurswaarde wist te
stijgen. Een dergelijke koers
winst in een week behaalden ook
Giessen-De Noord, Holec en
Proost en Brandt. Fokker, KLM
en Sanders moesten terug.
De handel op de Europese op-
tiebeurs liep terug met een om
zet van 200.000 contracten tegen
256.000 in de voorafgaande werk
periode. Verreweg de grootste
contraacten betroffen calls Ko
ninklijke Olie. Philips was op
ruime afstand nummer twee.
Ook in KLM werden veie calls af
gesloten.
huidige conferentie een akkoord
over verdeling van een produktie
beperking zal komen. Volgens hun
is de door Grisanti aangekondigde
bijeenkomst van vandaag slechts
bedoeld om de beraadslagingen
van de afgelopen week te evalue
ren en te beslissen wanneer de con
ferentie moet worden besloten. De
Golf-ministers verwachten binnen
zes tot acht weken een nieuwe
spoedbijeenkomst.
Desso controleert alle
grondstoffen en test elk
tapijt in het eigen laborato
rium. Daarom mag alleen
op Desso-tapijt het Desso-
label staan.
En vandaar die 5 of 7
jaar schriftelijke garantie!
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
Een bejaarde Amerikaanse olie
handelaar, al jarenlang een trou
we wandelganger by Opec-ver-
gaderingen, weet het heel zeker:
"Natuurlijk komen ze er niet
echt uit. Binnenkort zakt de prijs
voor ruwe olie naar vijf dollar per
vat. Dat gekissebis over prijzen
en volumes is al lang achter
haald. Als ze eens verder keken
dan hun neus lang is, zouden ze
zien dat de efficiency in het ener
gieverbruik enorm toeneemt en
andere vormen van energie-op
wekking de plaats van olie inne
men".
door
Marien van den Bos
Hij heeft al vaker gelijk gekre
gen, deze wat extravagante Ame
rikaanse olieboer, met zijn voor
spellingen tijdens vergaderingen
van de Organisatie van oliepro
ducerende en -exporterende lan
den. En naarmate de dagen ver
strijken en de Venezolaanse
voorzitter de internationale pers
niet wezenlijk méér te melden
heeft dan dat er "constructief'
vergaderd is, gaat het opnieuw
de kant op van zijn gelijk.
De Opec heeft zich politiek en
economisch uit de markt ge
prijsd. Onder de enorme druk
van deze oliemarkt zijn de tegen
stellingen tussen de dertien lid
staten bovendien niet meer te
overbruggen. Hoe zouden lan
den als Iran en Irak, die behalve
eikaars burgers ook eikaars olie
raffinaderijen in puin schieten,
wel afspraken kunnen maken
over bijvoorbeeld een 'eerlijk
marktaandeel'. De nood is door
de sterk geslonken nationale in
komsten weliswaar groot, maar
de vijandschap niet minder.
De meeste delegaties logeren
op dezelfde verdieping, die ove
rigens hermetisch afgesloten is
voor buitenstaanders. Normaal
vergaderen de olie-ministers in
de 'balzaal', die grenst aan de
lobby van het hotel. In die lobby
wacht ook de internationale
pers, in groten getale, op praat
grage delegatieleden en andere
aanwijzingen over het verloop
van de onderhandelingen.
Maar de Opec viste dit keer
achter het net. De balzaal en een
groot deel van het hotel waren al
in beslag genomen door de
schaatsers, hun begeleiders en
organisatoren van het wereld
kampioenschap kunstrijden, dat
de afgelopen en de komende
week eveneens in Genève wordt
gehouden.
In de hotel-lobby slenteren, zit-
ten, delibereren, slapen en schrij
ven de 200 250 buitenlandse
journalisten net zolang als de zit
tingen op de 18de verdieping du
ren. Dat wil zeggen van 's mor
gens vroeg tot soms na midder
nacht. Maar wanneer een van de
ministers besluit om tussen de
middag toch maar even buiten
de deur te gaan eten - fatsoenlij
ke restaurants zijn er voldoende
in Genève - verandert de lobby
plotsklaps in iets als een karper
vijver waar een stuKje brood in
wordt gegooid.
Met name tussen de Ameri
kaanse televisiestations is de
strijd dan bikkelhard. De ver
slaggever met niet méér bewa
pend dan pen en papier loopt
dan het risico gemangeld te wor
den tussen tientallen camera
ploegen. Een dozijn mensen, ca
mera's en microfoons daalt ver
volgens met de minister af naar
de taxi-standplaats, via een nau
we roltrap waar je normaal niet
eens naast elkaar kunt staan. En
de ministers zeggen niets of vrij
wel niets.
Ook de smeuige staaljes van
uiterlijk vertoon van met name
de Arabische sjeiks en emirs be
horen inmiddels tot de verleden
tijd. Waar bij vroegere Opec-con-
ferenties nog wel eens een roze
Aston Martin kwam voorrijden
en grote aantallen vrouwen en
maitresses naar de bovenverdie
pingen werden afgevoerd, zijn
het nu slechts de lijfwachten die
de bewindsman omringen tus
sen 18de verdieping en de auto
mobiel. Kritiek op dit vroegere
exuberante gedrag van het thuis
front, maar wellicht ook een po
ging de 'arme' olielanden niet al
te veel voor het hoofd te stoten,
hebben de sjeiks er waarschijn
lijk toe gebracht hun gedrag wat
aan te passen.
Kaarten
Zolang er geen zicht is op enig
resultaat van de inmiddels 77ste
buitengewone Opec-vergade-
ring, kijken de olieministers wel
uit hun kaarten op tafel te leg
gen. Af en toe klinkt er vanuit
een plaatselijke krant in Koeweit
of Saoedie-Arabiê een waarschu
wende tekst. Iedereen is het er
trouwens wel over eens dat al
leen een behoorlijke produktie-
vermindering in de Opec-landen
zou kunnen leiden tot de nage
streefde prijsverhoging voor olie.
Maar eigenlijk niet één land wil
daarvoor iets opofferen.
Saoedie-Arabië heeft enkele ja
ren als zogenaamde 'swing-pro
ducer' gefungeerd om de markt
enigzins stabiel te houden, maar
uit diverse uitspraken in de
hoofdstad Riaad blijkt dat ze
daar nu de buik van vol hebben.
Vooral ook omdat er nauwelijks
afspraken te maken zijn en de af
spraken die er zijn, voortdurend
worden geschonden.
Met of zonder akkoord, de der
tien Opec-landen gaan moeilijke
tijden tegemoet. Algerije, Equa-
dor, Gabon, Indonesië, Iran,
Irak, Koeweit, Libië, Nigeria, Qa
tar, Saoedie-Arabie, de Verenig
de Arabische Emiraten en Vene
zuela, op de een of andere manier
breekt de euforie van de vette ja
ren '70 ze nu op. Dat is een van de
weinige feiten die zichtbaar zyn
tijdens de 77ste buitengewone
zitting van de Opec-conferentie
in Genève.
