PvdA versterkt positie in Leiden
PvdA zoekt inschikkelijkste partner
Stöxen: 'Het is hoog tijd
dat Leiden gezellig wordt'
BEDRIJVEN
KONTAKT
DAGEN
Verlies voor WD én CDA; Leiden Weer Gezellig pakt zetel
WERKBAAR
Voortzetting van coalitie met WD ligt voor de hand
Tot vanavond
24.00 uur
in de Leidse
GROENOORDHALLEN
DONDERDAG 20 MAART 1986
LEIDEN
COMMENTAAR
(vervolg van pagina 1)
LEIDEN - De PvdA is de grote winnaar geworden bij de
gemeenteraadsverkiezingen in Leiden. De partij maakte
een sprong van dertien naar zestien zetels. Verliezers wa
ren WD (twee zetels minder), CDA (één minder) en de
combinatie van PSP, PPR en CPN, Links Leiden (één
minder). D66 en Socalistiese Partij handhaafden hun posi
tie. De Leidse uitslag kende één specifieke verrassing: de
nieuwe groepering Leiden Weer Gezellig, met café-eige
naar Bernard Stöxen als lijsttrekker, haalde een zetel bin
nen.
Andere kleine partijen zijn er niet casseren. Dat is dus meegevallen,
aan te pas gekomen. Groeperingen stelde Kuijers vast. "Het was ook
als de lijst El Keiraouani, Midden- wat ik had verwacht",
partij, Anti Woningnood Actie en "Anderhalf jaar geleden was ik
Evangelische Volkspartij haalden blij geweest met acht zetels", ver-
slechts een handjevol stemmen, klaarde een zichtbaar teleurgestel-
De combinatie SGP/GPV/RPF die de Joop Walenkamp (CDA). "Daar-
De uitslag van de gemeenteraadsver
kiezingen in Leiden maakt een voort
zetting van de huidige coalitie PvdA
VVD als college van B en W hoogst- gebaat is met een college waarin zij
jaar geleden maar net stem
men tekort kwam voor een zetel,
ging flink achteruit: van 2,1 T
i zijn we in de lift gekomen i
peilingen". Een echte verklaring
heeft hij niet voor het verlies i
waarschijnlijk. Al acht jaar lang blijken
deze twee tegenpolen in de landelijke
politiek op plaatselijk niveau een
hecht verbond te kunnen zijn. De uit
slag die gisteravond uit de stembus
sen te voorschijn kwam, leverde een
nog grotere winst voor de PvdA op
dan venvacht en het ingecalculeerde
verlies voor de VVD.
Met 24 van de 39 zetels beschik
ken zij in de gemeenteraad over een
zeer werkbare meerderheid. Dat de
PvdA sinds gisteravond in zeteltal
precies tweemaal zo groot is als de
VVD, past exact op de al bestaande
verhouding van vier PvdA- en twee
VVD-wethouders in het college. De
winst van de PvdA en het verlies van
de VVD zal moeten worden vertaald
in een verschuiving van taken in de
richting van de grootste partij. Gezien
de inschikkelijkheid die de VVD bij dit
te schikken naar de wensen van de
PvdA.
Voor de lijsttrekker van de PvdA,
Tesselaar, resteert er slechts het
'probleem' de achterban van de partij
te overtuigen dat Leiden meer
met de VVD samenwerkt dan bij de
vorming van een progressiever ogen
de coalitie van PvdA. Links Leiden en
D66. De kopman van de socialisten
heeft daarbij het voordeel - uit oog
punt van strategie - dat zijn partij zich
vooraf aan geen enkele partij heeft
gebonden en dus evenmin het niet in
lossen van beloften hoeft te verkla-
Zonder de PvdA is er in Leiden
geen college te vormen. Dat maakt
de positie van deze partij dominanter
dan ooit en stellig verdient zij op
grond van de bestuurlijke prestaties
die er de afgelopen jaren zijn verricht
ook een sterke positie in het dagelijks
bestuur van de stad. Die wetenschap
brengt tegelijkertijd het gevaar met
zich mee dat de machtspositie om
slaat in arrogantie. De achteloze wij-
1,4 procent Op de Centrumpartij het CDA. "In stemmenaantal, ab-
brachten 671 Leidenaars hun stem soluut, zijn we vooruit gegaan",
uit. Dat is 1,2 procent en lang niet Walenkamp troost zich echter
genoeg voor een zetel in de ge- enigszins met de gedachte dat het
meenteraad. CDA in andere grote steden vaak
De opkomst voor de verkiezin- zwaardere klappen heeft geïncas-
gen was dit jaar met 66,50 procent seerd dan de Leidse afdeling. "Ik
iets beter dan vier jaar geleden, geloof niet dat we het in Leiden
toen 61,9 procent van de kiesge- slechter hebben gedaan dan in an-
rechtigden de gang naar de stem- dere grote steden",
bus ondernam. In totaal brachten De forse winst van de PvdA
55.197 van de 83.493 kiesgerechtig- baart het CDA zorgen "Zij kan nu
de Leidenaars hun stem uit. in hoge mate gaan bepalen wat er
gebeurt. Ik hoop dat de PvdA in
Machtspositie dezelfde mate als zij heeft gewon
nen rekening zal houden met de
andere partijen in de raad. Maar
dan de daar™°r ,ziJ" °P z'ch niet z° veel
machtspositie van deze partij '"d'cat'es Walenkamp sprak z«n
"meer dan eezond is voor de Leid verbazing uit over het verlies van
se^mlitfek Het verSes van de Links Leiden. "Ik heb een beetje
WD viel mee terwijl de zetel die het idee dat dat niet terecht is'
Links Leiden moet inleveren, niet» D^eiHl
soort onderhandelingen aan de dag ze waarop de grootste partij van tijd
pleegt te leggen en het besef dat een - -
verliezer enige bescheidenheid past,
zullen de liberalen met een dergelijke
concessie weinig moeite hebben.
Te meer daar de PvdA wel het
'dreigement' van een eventueel links
college (PvdA, Links Leiden, D66)
achter de hand heeft en de VVD niet
meer op een 'rechts' alternatief kan
tot tijd minderheden in de gemeente
raad benadert, is daar een voorbeeld
van. Te hopen valt dat de vernieuwde
socialistische fractie zich de komen-
de vier jaar een dergelijk gedrag niet
zal veroorloven.
Al was het maar om te voorkomen
dat de onverschilligheid en soms
zelfs afkeer die menig Leidenaar s
wijzen: er is geen meerderheid voor de dag legt als het gaat om de plaat
alleen onverwacht hard aankwam,
maar tevens door de meeste partij-
De dofste dreun viel gisteravond
spijtig werd gevonden. De wel bij Links Leiden. "Onbegrijpe-
raadszetel waarop Leiden Weer lijk. Een ramp", noemde lijsttrek-
Gezellig (LWG) beslag legde, is een ker Hans de la Mar de verkiezings-
verloren zetel en een aanfluiting uitslag. "Ik kan wel zeggen dat
voor de democratie.
In deze trant reageerde het
verhouding tot het landelijke beeld
het wel meevalt, maar dat is gelul.
rendeel van de Leidse partijen op Ik heb het gevoel dat ik beter kan
de verkiezingsuitslag. Toen burge- leren schaatsen, wielrennen of
meester Goekoop deze gisteravond
bekendmaakte in de Stadsgehoor
zaal, steeg een luid applaus op i
pen om stemmen te trekken",
schimpte De la Mar naar SP en
LWG. "De SP doet geen moer, wij
de melding dat de Centrumpartij te doen van alles. Als ik naar de uit-
weinig stemmen had verzameld slag kijk: de mensen prikken daar
raadszetel. Luidkeels boe- blijkbaar niet doorheen. We had
geroep viel Bernard Stöxen, het den veel meer stemmen moeten
kersverse raadslid voor LWG, ten hebben".
deel toen hij op het podi
woord voerde.
Het grote feestvarken
Consequenties, uit de raad stap
pen, wil De la Mar nog niet verbin-
gister- den aan de tegenvallende resulta-
avond uiteraard PvdA-lijsttrekker ten.. Het Links Leiden-raadslid wil
Dick Tesselaar, die vanaf het i
i hoe zijn partij per
ment dat de uitslag bekend was ge- wyk heeft gescoord, om na te gaan
maakt met een enorme gryns op of in de buurten die door de in-
zyn gezicht rondliep. "Het is bij- spanningen van Links Leiden zijn
zonder goed uitgevallen. We heb- geholpen ook op de partij is ge-
ben meer zetels gehaald dan ik had stemd. Hij verzet zich tegen de ge-
verwacht", reageerde Tesselaar -dachte dat alleen de landelijke
voor de vuist weg, daarbij verwij- neergang van Klein Links aan het
zend naar zijn eigen prognose van
veertien zetels voor de PvdA.
Vanuit het politieke standpunt
zei Tesselaar echter niet helemaal
tevreden te zijn. "Als een kroegpar
tij als Leiden Weer Gezellig een ze
tel haalt, denk ik tjonge-jonge-jon-
ge", sprak hy veelbetekenend. "Ik
vind het verder bijzonder triest
voor Links Leiden dat het een zetel
verliest, terwijl zij er keihard voor
hebben gewerkt. Dat is extra spij
tig omdat andere partijen die het
publicitair goed doen maar verder
niets presteren het wel halen",
voegde Tesselaar daaraan toe,
daarna bevestigend dat hij doelde
op de SP en LWG.
Meegevallen
WD-üjsttrekker Fred Kuijers
iei tevreden te zijn dat de WD niet
meer dan twee zetels had verloren.
Gezien de landelijke tendens en de De grote winnaar van gister-
laatste opiniepeilingen was dat na- avondPvdA-lijsttrekker Dick Tes-
melijk het verlies dat de Leidse selaar, voorzien van een bosje tul-
WD op zijn minst zou moeten in- pen. Rode. (foto Fred Rohdei
verlies ten grondslag ligt. "Dat zou
heel slecht zijn".
"Ik heb de indruk dat de stem
men naar de PvdA zijn gegaan. We
waren bang dat de SP stemmen bij
ons zou wegtrekken, maar die heb
ben ze gelukkig niet gekregen. Had
Vergeer de Elfstedentocht niet ge
reden, dan waren zij weg geweest
uit de raad. Wij verliezen 1600
stemmen, terwijl wij minstens ge
lijk hadden moeten blijven. Het
maakt kennelijk geen fluit uit wat
je doet, dat je je kapot werkt".
Clubsfeer
D66-lijsttrekker Jan Hoekema
toonde zich redelijk tevreden met
het behoud van de twee raadsze-
tels. "Vorig jaar rond deze tijd had
den we niets. Nu hebben we toch
twee zetels, we hebben ons kunnen
handhaven en dat was de doelstel
ling". Hoekema noemde het heel
zuur voor Links Leiden dat deze
partij een zetel heeft moeten inle
veren. Hij wijt dit verlies aan de
'linkse clubsfeer' die naar zijn idee
om de partij hangt. "Er zijn kiezers
die alleen wat in PSP, PPR of CPN
zien, maar zich niet aangetrokken
voelen tot Links Leiden".
Het feit dat LWG een raadszetel
wist te bemachtigen en Links Lei
den er één verloor, werd ook door
Hoekema benadrukt als schrille te
genstelling. De D66'er wees voorts
op het contrast tussen het feit dat verwijten dat ze drijven op de lan-
Üg gjfjjjf *1 3 jig delijke tendens, op tv kunnen ver-
Contrasten na de verkiezingsuitslag, gisteravond in de Stadsgehoor
zaal. Vertegenwoordigers van Links Leiden hebben de grootste moeite om
het verlies van één zetel te verwerken (foto boven). Bernard Stöxen, de
lijsttrekker van Leiden Weer Gezellig, had alle reden om met een lachend
gezicht en het bierglas in de hand naar de uitslag te wijzen.(foto's Fred Rohde)
kamp van de SP waar Cor Vergeer
de felicitaties van zijn 'onderda
nen' in ontvangst nam en elke keer
als elders in den lande een plaatse
lijke afdeling van de SP zetelwinst
boekte op zijn stoel ging staan en
de armen in de lucht stak. "Voor de
SP is het belangrijkste dat we lan
delijk winst boeken. Deze verkie
zingen worden toch helemaal in de
landelijke sfeer getrokken. Het be
langrijkste is nu dat we ook kans
maken op een zetel in de Tweede
Kamer", aldus Vergeer, die een
lijstje met zo'n twintig gemeenten
toonde, waar de SP zetelwinst had
geboekt.
Leiden ontbreekt dus op dat
lijstje, hoewel Vergeer trots aan
geeft dat in verhouding tot vier jaar
geleden 240 stemmen meer zijn ge
boekt. 'We hadden wel gedacht aan
een tweede zetel, maar zo zijn we
ook prima tevreden". De kritiek uit
de hoek van D66 en Links Leiden
dat de SP weinig presteert in de
raad en alleen zo'n drie weken voor
de verkiezingen campagne voert,
wijst Vergeer af. "Dat is onzin. Dan
zouden we toch niet 1762 stemmen
kunnen halen".
"Wij kunnen de andere partijen
een coalitie van bijvoorbeeld CDA,
VVD en D66. Sterker nog: in het na
deel van de VVD werkt ook nog de
concurrentie van het CDA als derde
mogelijkheid voor de PvdA. Zij het dat
de christen-democraten, die met het
verlies van gisteravond een fikse te
leurstelling kregen te verwerken, al bij
voorbaat minder geneigd lijken zich
selijke politiek, niet nog groter wordt.
Het gebruikelijk grote aantal niet-
stemmers is daar een aanwijzing
voor, maar ook het gegeven dat zo-
veel Leidenaars hun stem hebben uit
gebracht op een niet serieus te ne- I
men groepering als Leiden Weer Ge
zellig duidt er op dat het menigeen
een zorg zal zijn wie de stad bestuurt.
'kroegpartij' in de raad is geko
men, maar tevens de meerderheid
voor een verlenging van de slui
tingstijden van de horeca in de
stad nu niet meer in de raad be
staat.
"De PvdA is nu veel te machtig",
stipte Hoekema verder aan. "Op
deze wijze kan zij eenvoudig alles
en iedereen tegen elkaar uitspelen.
Dat is fnuikend voor de gemeente
politiek. Ik vraag me af hoe zij hun
zetelwinst willen kapitaliseren, in
de collegeverhoudingen tot uit
drukking zullen brengen".
Weinig goeds had Hoekema over
voor LWG-raadslid in spe Bernard
Stöxen. Volgens hem heeft LWG
de zetel te danken aan de stemmen
van studerende feestneuzen. "In
studentenhuizen kun je op die ma
nier zo makkelijke stemmen ronse
len. Meneer Stöxen zal waarschijn
lijk wegblijven van de vergaderin
gen. Dat wordt een lege zetel".
In de lucht
Blijdschap vierde hoogtij in het
schijnen en dergelijke. Wij hebben
vier jaar lang de stem van de gewo
ne man laten horen. Het lijkt wel of
men het mij kwalijk neemt dat ik
de Elfstedentocht rijd".
Vergeer wil beslist niet over één
kam worden geschoren met een
pretpartij als LWG. "Onzin. De SP
is een serieuze partij, LWG een
kroegclub. Daarvan hoeft men
maar weinig te verwachten voor
het politieke werk". De SP'er
denkt dat vooral met de politiek
ontevreden mensen op LWG heb
ben gestemd. "Die hadden beter
op een serieuze partij kunnen
stemmen. De SP voor een gedeel
te".
Links Leiden heeft naar Ver-
geers idee het verlies geheel aan
zichzelf te wijten. "Het is het ge
volg van hun opstelling en de ma
nier waarop zij werken. Zij waren
tevens niet opgewassen tegen de
zuigkracht van de PvdA. Wy blijk
baar wel".
LEIDEN - Nog maar net gekozen
en nu al lijkt Bernard Stöxen en
zijn uit de hand gelopen kroeggrap
Leiden Weer Gezellig een steen des
aanstoots te zijn van de Leidse ge
meenteraad, getuige de reacties
van andere partijen. Zelf leek de
lijsttrekker er gisteravond weinig
last van te hebben. "Het is hoog
tyd dat Leiden gezellig wordt",
riep hij gisteravond onverdroten
van het podium, toen de lijsttrek-
kers om een korte reactie werd ge
vraagd.
Uit de verkiezingsuitslag conclu
deerde Stöxen, die op de valreep
naar de Stadsgehoorzaal kon wor
den gesleept, dat er in de stad 1480
mensen zijn die echt gezellig zijn,
het aantal mensen dat op LWG
stemde dus. "Ik ben blij dat we ein
delijk onze stem kunnen laten ho
ren. Ik ben een borrelaar", riep hij
verder triomfantelijk. LWG karak
teriseerde Stöxen als een 'gezond
verstandpartij'.
Fred Meijer, de nummer twee op
de LWG-lijst, gaf blijk van grote
blijdschap over het behalen van de
zetel, toen Stöxen gisteravond nog
niet aanwezig was. "Fantastisch,
geweldig", reageerde hij. Op de
vraag waar de lijsttrekker van de
LWG uithing meldde Meijer "die is
zich ergens aan het klem zuipen".
"Wij willen prikkels aan drie
wethouder uitdelen: Tesselaar,
Bordewijk en Peters", verklaarde
Meyer verder. "Vooral Peters is
een hele kwade genius. Die moet
een beetje in zijn enthousiasme
worden afgeremd. We kunnen de
mensen een beelje op een ander
spoor wrikken, door te bly ven zei
ken. Ja, we zijn meer een actiepar
tij dan een politieke club", aldus
Meyer. De stemmen voor LWG,
vermoedde hij voorts, zijn vooral
van studenten en middenstanders
gekomen.
ADVERTENTIE
LEIDEN - De zetelwinst voor de
socialisten en de raadsmeerder-
heid voor links (PvdA, D66 en
Links Leiden) liet de lijsttrekkers
van WD en CDA gisteravond
geen andere conclusie over dan dat
de Partij van de Arbeid weer alle
touwtjes in handen heeft bij de
aanstaande onderhandelingen
over een nieuw college van B en W.
Voortzetting van de huidige PvdAJ
WD-coalitie lijkt de meeste kans
te maken.
Slechts luttele minuten na het
bekend worden van de stembus
uitslag voor Leiden begon het spe
culeren wat voor dagelijks bestuur
Leiden in de komende vier jaar zal
krijgen. Een meerderheidscollege,
een afspiegelingscollege, een
breed- of een smal college en al die
andere merkwaardige uitdrukkin
gen maken het er voor de gewone
kiezer niet eenvoudiger op. Eén
ding is in alle opties evenwel dui
delijk: dat de PvdA ook de komen
de vier jaar de directie zal blijven
voeren over de gemeente Leiden.
De vraag waar het in feite omdraait
is: wie wordt de directeur van het
bijkantoor?
De Partij van de Arbeid heeft in
principe drie mogelijkheden om
een meerderheidscollege te vor
men. De socialisten kunnen met
het CDA in zee gaan, een links col
lege vormen met Links Leiden en
D66 of gewoon de samenwerking
met de WD voortzetten. Daar
naast is er altijd nog de mogelijk
heid van een afspiegelingscollege
van PvdA, CDA en WD, maar
Tesselaar liet gisteravond nog eens
ten overvloede weten dat dat uitge
sloten moet worden geacht.
D66
D66-lijsttrekker Hoekema lijkt
vast van plan het de socialisten
niet al te gemakkelijk te maken.
Hoekema bekeerde zich gister
avond tot 'warm' voorstander van
een links driepartijencollege. Zo'n
college heeft "een werkbare meer
derheid" en de verhouding van
vier PvdA-wethouders tegen twee
andersoortige wethouders (en dus
een doorslaggevende stem in het
college voor de PvdA) zou gehand
haafd blijven, aldus Hoekema, ap
pellerend aan de linkervleugel van
de PvdA.
Waar het op uitdraait? "Het
maakt my niets uit", wilde Tesse
laar gisteravond doen geloven over
de keuze die de socialisten vóór 29
april moeten maken. De PvdA-
lijsttrekker heeft er evenwel nim
mer een misverstand over laten be
staan dat een college met drie par
tijen (PvdA, D66 en Links Leiden)
hem weinig aanlokkelijk voor
komt. Een dergelijke combinatie
heeft een nipte meerderheid in de
gemeenteraad, van 21 zetels, zodat
maar weinigen uit de boot kunnen
vallen, anders is de meerderheid
verdwenen.
"Met twee van die clubjes krijg je
weer dat je als een postduif heen
en weer moet vliegen om een com
promis te bereiken", zegt Tesselaar
met een gezicht dat boekdelen
spreekt. "Maar het maakt mij echt
niets uit, hoor. Myn voorstel aan de
fractie zal zijn om met iedereen te
gaan praten".
Inschikkelijk
Volgens Tesselaar gaat het bij de
keuze van een partner er om wie
het inschikkelijkst is. Het CDA
heeft naar zijn opvatting net zo
veel kans om in het college te ko
men als de WD. "Mochten de
twee partijen in gelijke mate hun
inschikkelijkheid tonen dan ligt
myn loyaliteit bij de WD", geeft
Tesselaar wel toe.
Een college met het CDA lijkt
dus de minste kans te maken.
CDA-lijsttrekker Walenkamp
waagde zich gisteravond niet aan
een voorspelling, maar sprak veel
betekenende woorden. "De WD is
de afgelopen acht jaar de inschik
kelijkste gebleken", verklaart hij
op een toon die doet vermoeden
dat dat zo zal blijven. "Ik wil met
opgeheven hoofd de college-onder
handelingen ingaan en met opge
heven hoofd er uit komen. Het
CDA zal zich niet laten vernederen
tot een weerloze coalitiepartner.
Dan maar niet in het college".
Volgens Tesselaar is de enige re
den voor de PvdA om niet met de
WD verder te gaan eigenlijk gele
gen in het feit dat men het pro
grammatisch niet eens zou kunnen
worden. De belangrijkste vraag
waarvoor de socialisten zich daar
naast gesteld zien is: hoe de zetel
winst voor de PvdA moet worden
vertaald in de portefeuilleverde
ling binnen het college. Voor WD-
lijsttrekker Kuijers staat vast dat,
als er een PvdA/WD-college
komt, de WD twee wethouders le
vert. Tesselaar zegt dat de PvdA
vorige keer is overbedeeld en laat
blijken dat, wat hem betreft niet
veel hoeft te veranderen. Het op
strijken, door de PvdA, van perso
neelszaken (uit de portefeuille van
WD-wethouder Fase) lijkt hem
voldoende te zijn.
Personeelsbeleid
Ook WD-wethouder Fase
noemt een nieuw PvdA/WD-col
lege de 'meest voor de hand liggen
de mogelijkheid', gezien de stem
busuitslag van gisteren. Gevraagd
naar de eventuele gevolgen voor
haar eigen portefeuille (economi
sche zaken en personeelsbeleid)
zegt ze: "Tesselaar heeft in een in
terview toegegeven dat een
WD'er waarschijnlijk beter thuis
is op economische zaken. Ik ben
dat van harte met hem eens".
"Gedurende de acht jaar dat ik
deze post beheer, heb ik veel be
langrijke contacten opgebouwd.
Die kun je niet zo maar van de ene
op de andere wethouder overdra
gen. Daarom denk ik dat economi
sche zaken veel moeilijker kan
worden overgedragen dan perso
neelsbeleid. Bij personeelsbeleid is
vooral belangrijk dat het college
een aantal vastgestelde richtlijnen
uitvoert. Dat moet nu eenmaal ge
beuren, wie die portefeuille ook
beheert".
Fase wil niet gezegd hebben dat
haar party personeelszaken al bij
voorbaat, zonder slag of stoot, wil
inleveren by de PvdA. Maar er valt
duidelijk over te praten. De vraag
die overblijft is of de fractie en le
denvergadering van de socialisten
met deze 'zilverlingen' genoegen
wil nemen of het onderste uit de
kan wil.
Tesselaar, die al heeft gezegd dat
het verstandshuwelijk tussen
PvdA en WD niet uitsluit dat je
op den duur een beetje van elkaar
gaat houden, lijkt er op uit de ko
peren bruiloft te willen vieren. In
socialistische kring vielen gister
avond nog maar weinig geluiden te
beluisteren die er op duiden dat
men die succesformule in de weg
wil staan. Maar in de politiek weet
je het natuurlijk nooit, ook al lijken
het vooralsnog slechts kiezelsteen
tjes die een struikelblok kunnen
vormen voor de voortzetting van
de rood-liberale-coalitie.
de
meer dan 140 ondernemers
uit de regio Rijnland en
Bollenstreek presenteren zich
