XT Turbo: Subaru's geweld op wielen
Skoda doet goede zaken
Flitser ook buiten nuttig
Flinke opknapbeurt Fiat Panda
Wassen noodzaak
Tekenen met pen als
hobby zeer in trek
A U T O
Speciale dealers voor
de hele dure Renaults
Honda Integra vult gat
tussen Civic en Accord
C. VINK
H O B B Y
'Kreatief
solderen'
inspirerend
hobbyhoek
Foto's beter opbergen
De Fiat Panda heeft alweer z
achter verbeterd. Achter werd ge-
cesvolle jaren achter de rug. Er rol- kozen voor een zogenaamde 'o
den er in die jaren zo'n anderhalf ga-ophanging', die functioneert als
miljoen van de band.
Ondanks die populariteit (vooral
onafhankelijk systeem.
Maar de meest ingrijpende wijzi-
i het thuisland Italië) achtten de ging had - zoals gemeld - plaats
onder de motorkap. Daar kwam
Fire-motor van 750 of 1000 cc.
benamingen:
Panda 750 en Panda 1000 (resp.
vanaf 12.990 en 14.260 gulden).
Zoals ik al al eens heb uiteenge-
bazen in Turijn de tijd rijp
flinke opknapbeurt. Zowel
buiten als van binnen, maar vooral Vandaar de
ook technisch.
Dus is de wagen met behoud
de karakteristieke vierkante
wat meer gestroomlijnd (het hori- zet heeft dat woord 'fire' niets te
zontale ribprofiel verdween van de maken met vuur of vurig. Het bete
flanken en het tochtruitje uit het kent alleen dat de motor geheel
voorportier), en werd het interieur door robots werd gebouwd. Derge-
tikkeltje luxueuzer- aange- lijke motoren worden gemaakt in Subaru Mini Jumbo, de Renault 4,
teed. Termoli 3, een fabriek in de buurt de Daihatsu Cuore.
van Rome. Een arbeidsplek waar Het merendeel van de Panda-ko-
Maar de grootste veranderingen de mens eigenlijk niets meer te pers wordt gevormd door mannen.
zoeken heeft. Ze zijn jonger en hebben gemid-
Maar al is die mens bij de pro- deld een betere opleiding. Het aan-
duktie niet meer zo belangrijk als
klant kan geen merk hem missen.
Daarom heeft ook Fiat - in navol
ging van vele andere automerken -
een profiel van die klant proberen
samen te stellen. De automannen
wil graag weten op wie ze hun pij
len moeten richten. Of - zoals dat
in vakjargon heet - welke perso
nen hun doelgroep vormen.
Volgens Fiat kwam daarbij als
merkwaardigheid naar boven dat
de Panda-kopers in sterke mate af
wijken van de kopers van verge
lijkbare kleine auto's zoals de Su- gy nieuwe Fiat Panda zitten de grootste veranderingen onder de
zuki Alto, de eend van Citroën, de motorkap. De auto is uitgerust met een Fire-motor. (foto pr»
zitten toch in de techniek. De wiel
ophanging werd zowel
tal vrijgezellen en kleine gezinnen
is opvallend groot, terwijl de Pan
da vaak de enige en soms de eerste
auto in een huishouden i
middeld ook meer kilometers gere
den dan met andere auto's in het
'segment A'. Bijna een kwart van
de Panda-bezitters rijdt zelfs i
Met de Fiat Panda worden ge- dan 23.000 kilometers per jaar!
Hemcar in Alphen aan den Rijn en
de H.A.I. in Rijnsburg zijn de twee
Renault-dealers uit deze regio, die
het predikaat 'Centre Esclusif
hebben opgeplakt gekregen.
Dat wil zeggen dat deze twee
dealerbedrijven - met twintig an
dere elders in het land - zich kun
nen specialiseren in de verkoop
van en service aan de duurdere Re
nault modellen, zoals de 25 V6 Tur
bo, de 25 Limousine-versies, de
Espaces, de Alpines en de Jeep
Cherokee.
Volgens Renault wordt het wel
iswaar kleine, maar zeker niet on
belangrijke segment van de markt,
waarin deze wagens thuishoren,
gekenmerkt door prestige, exclusi
viteit en 'image-builders'. 'De con-
Keuring speelt goedkope merken in de kaart
Samengesteld
door
Koos Post
Honda stopt in Europa met de
typische Honda styling-kenmer-
koop van de Jazz. Het kleine, hoge ken, geïntroduceerd in de Civic e
vrij luxueus uitgevoerde kar
retje wordt gewoon te duur
Europese markt.
Bovendien past het niet meer in
de filosofie van het merk, dat in Ja
pan thans op de derde plaats staat.
Is het daar nog wel mogelijk klein
naast groot, goedkoop naast duur
te verkopen, in Europa betekent
zoiets hinken op twee gedachten.
Daarom wil Honda zich hier meer
en meer concentreren op het bete
re (en dus ook duurdere) werk.
In dit beleid past het uitbrengen
van de Integra, een middenklasser
die het gat tussen de (nu kleinste)
Civic en de nieuwe, sierlijke Ac
cord moet opvullen.
In deze auto, die eind deze
maand in de verkoop gaat, zijn de
doorgezet in de Accord, duidelijk
de terug te vinden: een erg lage neus
met inklapbare lampen en een ho
ge kofferbak.
De tweedehands-autohandel be
leeft thans een 'gouden' tijd. Een
goedkoop wagentje is nauwelijks
meer te vinden. Beneden de acht
duizend gulden zijn er nagenoeg
geen gebruikte auto's meer te
koop.
Dat bleek vorige week tijdens de
occasionshow in de Leidse Groen-
doordhal. En het werd ook beves
tigd door Ab Iserief, directeur van
Skoda-importeur De Binckhorst in
Voorschoten. Volgens hem komt
dat door het apk-effect. Een recht
streeks gevolg dus van de verplich
te keuring van oudere auto's.
Vele eigenaren van oudere brik
ken vrezen - of weten - dat hun
vervoermiddel niet door die keu
ring zal heenkomen. Ze hebben de
tweedehands markt inmiddels al
afgegraasd. Degenen, die de fatale
datum nog in het vooruitzicht heb
ben, kunnen op die markt niets
meer van hun gading vinden.
Skoda en andere merken met la
ger geprijsde auto's varen er wel
bij. Ten einde raad stappen de au
tomobilisten vaak de winkels van
de goedkopere automodellen bin
nen: 'Hebben jullie wat voor me?'.
Daaraan is het voor een groot deel
te danken dat Skoda op dit mo
ment zo goed boert. Met de on
langs tot beneden de tien mille in
prijs verlaagde 105 S heeft het
merk immers de goedkoopste auto
in huis.
De Voorschotense importeur
kon die opleving best gebruiken.
Want de eerste negen maanden van
vorig jaar zijn niet best geweest.
Dat had niets met de importeur te
maken maar alles met de fabriek,
die niet tijdig kon leveren.
'We kunnen rustig zeggen dat we
in die tijd een stevige deuk hebben
opgelopen', zegt Ab Iserief. 'Daar
door hebben we de groei van de
markt toen ook niet kunnen bij
houden'.
Maar sinds de leveranties in no
vember op gang zijn gekomen gaat
het goed. Meer dan dat zelfs. In de
periode november, december, ja
nuari en de eeerste tien dagen van
februari zijn een dikke 1100 Sko-
da's op kenteken gezet en dat was
ruim vijftig procent meer dan vorig
jaar.
Met een actiemodel (de Skoda
Elan), gemakkelijke betalingsvoor
waarden (het driestappenplan) en
verder timmeren aan de weg (o.a.
door voorzetting van de activitei
ten op rallygebied) hoopt impor
teur De Binckhorst het Tsjechi
sche merk in de aandacht van het
publiek te kunnen houden.
Zoals Volkswagen voorheen al
constateerde (en er naar handelde
door een apart centrum in Leusden
in te richten), meent Renault nu
dat deze doelgroep een speciale be
nadering behoeft.
Daaraan wordt extra aandacht
besteed in zo'n 'Centre exclusif,
dat bovendien minimaal twee spe
cialisten heeft voor service en on
derhoud. Ze hebben een speciale
opleiding gevolgd in de fabriek en
op de opleidingsschool van Re
nault Nederland.
Renault verwacht dat de top van
de markt een kleine vierduizend
auto's zal bedragen. Het Franse
merk denkt met de duurdere ver
sies van de Renault 25 daarin goed
te kunnen scoren. Vorig jaar deed
de Renault 25 in zijn geheel maar
liefst één procent van de totale
markt: 4623 stuks.
Ford Fiesta met
1,4 liter motor
De onlangs in de vernieuwde Es-
cort-serie geïntroduceerde 1,4 liter
motor is nu ook verkrijgbaar in de
Ford Fiesta.
Hij komt in de plaats van de 1300
cc motor. Dat betekent een toene
ming van het vermogen met 9 pk
naar 75 pk, waardoor de topsnel
heid stijgt tot 165 km/uur. De nieu
we 1,4 liter Fiesta kan bovendien in
12,1 seconden acceleren uit stil
stand naar 100 km/uur snelheid.
Maar boven alles: de nieuwe motor
is aanzienlijk zuiniger.
Natuurlijk is het ook weer een
voorwielaandrijver. Hij heeft
voorts vier deuren en een grote
achterklep, veel ruimte binnenin
en onder de kap een soepele ander
halve liter motor, die 85 pk kan le
veren. Met een vijfbak (standaard)
is dat goed voor een topsnelheid
van 168 km/uur. Met een automaat
komt de wagen niet boven de 160
km/uur uit.
Wat de wielophanging betreft
werd gekozen voor een onafhanke
lijke constructie vóór en een semi-
onafhankelijke ophanging achter.
De prijzen lopen van 25 tot dik 29
mille.
Wie nu na de winter zijn auto nog niet heeft schoongemaakt .moet
daar als de bliksem aan beginnen.
Er is dit jaar weer overvloedig met pekel gestrooid. In een stad
als Den Haag bijvoorbeeld werd er in één weekeinde in januari
niet minder dan 700.000 kilo pekel op de wegen losgelaten.
Pekel kan catastrofaal zijn voor de auto. Het is gebleken dat een
blootstelling van onbeschermd metaal aan een zout-nevelconcen-
tratie van vijf procent binnen enkele uren funest kan zijn. Daarom
moet elke auto na deze elfstedenwinter grondig worden gewassen.
Ook de bodemplaat. Het liefst met een hogedruk reiniger.
En vergeet het gedeelte onder de motorkap niet. Ook daar zit
vaak zout. Losweken met veel water. Maar opletten voor het elek
trisch gedeelte.
Ten slotte: controleer de wagen op beschadigingen. Verregaan
de roestvorming op vitale delen kan heel nare gevolgen hebben bij
een verplichte autokeuring.
'Waarin rij jij nu in hemelsnaam?'
'In een Subaru'
'In een wat...?'
Het blijkt dat heel wat mensen
nog nooit van Subaru hebben ge
hoord.
Maar ditmaal konden ze er niet
om heen. Want de Subaru XT Tur
bo waarin ik rondreed is een ver
schrikkelijk opvallende wagen.
Zelden heb ik zoveel bekijks ge
had. Velen draaiden zich meerma
len om om de imponerende coupé
nog eens beter te kunnen bekijken.
Is hij mooi?
De meningen lopen er over uit
een. Een uitgesproken wigvorm
met.heel lage neus en vrij hoge kof
ferbak. Je moet er van houden. Er
zitten kolossale bumpers op. Welis
waar in de kleur van carrosserie ge
spoten, maar toch wel erg domine
rend. Voor mij een beetje te veel.
Het grote glasoppervlak rondom is
echter zonder meer bijzonder fraai.
Ook het interieur oogt aantrek
kelijk. Nergens protserig. Een leuk
klein stuurtje. Comfortabele kuip-
stoelen. Bedieningsknopjes op
twee handige satellietjes vlak ach
ter het stuur. Natuurlijk weinig
ruimte op de achterbank, maar dat
is het eeuwige nadeel van een cou
pé: veel meer betalen voor minder
ruimte.
Nagenoeg alles zit er op en er
RU-IMPRESSIE
aan. Stuurbekrachtiging, centrale
vergrendeling, open dak, elek
trisch bedienbare ruiten en buiten
spiegels, en in de versie met auto
maat ook nog een digitaal dash
board.
Dan heb ik nog niets over de uit
stekende techniek gezegd. De tur
bo (vermogen op afroep), de veilige
vierwielaandrijving (inschakelbaar
met een knop of een automaatje,
dat reageert op gasgeven, remmen
en ruitenwissers) en bovenal de fel
le 1,8 liter inspuitmotor met een
vermogen van 136 pk.
Een vermogen, dat met behulp
van de extreme stroomlijning (cw-
waarde 0.29) en de bij elke accele
ratie inkomende turbo een topsnel
heid van tegen de 200 km/uur kan
bezorgen. En een acceleratie van
0-100 km/uur in amper 10 secon
den.
De uiteraard rondom onafhanke
lijke wielophanging en de vering
voelen ondanks de grote krachten,
die in toom moeten worden gehou
den, niet stug aan. Integendeel, het
gaat allemaal erg soepeitjes.
De Subaru XT Turbo, een opvallende wagen.
(foto pr)
Niets dan rozegeur en mane
schijn dus?
Dat is te veel gezegd. Het rijden
vond ik een belevenis, maar aan de
benzinepomp kreeg ik daarvoor
een fikse rekening aangeboden.
Hoewel het onderste echt niet uit
de kan werd gehaald schommelde
het verbruik tussen de 1 op 6 tot 8.
Dat ligt aan de hoge kant.
Dat komt dan nog bovenop niet
misselijke aankoopprijs van 53 of
58 mille, afhankelijk van wat men
kiest: een vijfbak met gewoon
dashboard of een automaat met di
gitale cijfers en stapeltjes stenen
voor het aangeven van de tankin-
houd.
In het Aalsmeerse hoofdkwartier
van Subaru werd mij gezegd dat
deze coupé naar verwachting rede
lijk verkocht. Ik moet zeggen, dat
het mij zou verbazen. Een merk dat
tot nu toe met kleinere wagens als
de Mini Jumbo en Justy geen grote
aantallen kon halen en ook geen
grote naambekendheid heeft kun
nen opbouwen, moet het toch wel
heel moeilijk hebben met zulk ge
weld op wielen, dat meer dan twee-
en driemaal zo veel kost...
Technische gegevens Subaru XT
Turbo. Vier cilinder inspuitmotor van
1781 cc. Vermogen 136 pk. Compressie-
verhouding 7,7:1. Topsnelheid 200 km/
uur (met automaat 192 km/uur). Acce
leratie 0-100 km/uur 9,5 sec. (10,4). Tan-
kinhoud 60 liter. Lengte 4,45 meter. Ge
wicht 1185 kg. Prijs 52.995 (met auto
maat 57.995).
ADVERTENTIE
SUBARU-
DEALER
Tekenen, schoonschrijven,
schetsen, kalligraferen en il
lustreren, het zijn allemaal
technieken, die de laatste tijd
als hobby sterk in de belang
stelling staan. Nu is tekenen
met potlood, houtskool of
pastels altijd als een van de
expressie-toppers geweest,
maar opvallend is dat nu
vooral de aandacht uit gaat
naar 'de pen'.
Die verhoogde interesse voor het
'pen-gebeuren' en alles wat daar
mee samenhangt, is o.m. af te lei
den aan het aantal boeken dat door
'creatieve hobby-uitgevers' als
Cantecleer en Gaade op de markt
wordt gebracht. Om de belangrijk
ste titels maar even te noemen:
pen-tekenen, cartoon tekenen, let-
ter-tekenen, schoonschrijven en
kalligraferen.
Nu kun je met één goede pen al
veel kanten op. Met wat improvise
ren is er met een tekenpen best te
schrijven, terwijl het omgekeerd
ook wel lukt. Maar wie met een be
paalde technièk echt mooi werk
wil leveren, heeft speciale pennen
nodig. Deze zijn in honderden ma
ten, soorten, uitvoeringen, merken
en (vooral) prijzen te koop. De pro
fessionele gebruiker heeft in die
pennenwereld al lang zijn weg ge
vonden, maar voor de beginnende
amateur is de juiste keus moeilijk
te maken.
De firma Rotring uit Duitsland
kwam vorig jaar speciaal voor de
hobbyist met een aantal specifieke
pennen. Door hun opvallende
vormgeving liggen ze fijn in de
hand, ze zijn binnen hun gebied re
delijk universeel en bovendien
heel aardig geprijsd. Ze worden in
drie uitvoeringen geleverd: a. de
Lettering Artpen (in 3 verschillen
de dikten); b. de Calligrafie Artpen
(4 breedten); c. de Sketch Artpen (2
dikten).
Prijs
De prijs per pen bedraagt onge
veer f 20, inclusief inktpatroon.
Het meest universeel zijn de
Sketch Artpennen. Ze zijn bedoeld
om ermee te illustreren en te schet
sen, maar je kunt er ook heel goed
korte teksten in een foto- of vakan
tiealbum mee schrijven. De pen
nen volgen probleemloos de bewe
gingen van de hand en tekenen alle
kanten op. Als het om sierlijk
schrijfwerk (korte teksten, ge
dichtjes e.d. op een mooie, duide
lijke manier geschreven), dan is de
Lettering Artpen aan te bevelen.
Door de enigszins afgeronde punt
is de pen geschikt voor alle vormen
van het klassieke blokschrift, het
maken van contouren, arceren en
het opvullen van initialen. Naast
het sierschrijven moet voor een
mooi eindresultaat ook aandacht
worden besteed aan de lay-out, dit
is de opbouw en verhoudingen van
beeld (tekeningen, foto's e.d.) en
tekst. Ook hierover zijn boeken en
cursussen. Tenslotte zijn er dan
nog de Calligrafie Artpennen. Deze
worden gebruikt bij het kalligrafe
ren (schoonschrijfkunst). Kenmer
kend voor het kalligrafeerwerk zijn
de overgangen van dunne naar bre-
Met de Sketch Artpen kun je vele kanten op.
de lijndiktes binnen één letter en
de sierlijke krullen en 'uithalen'
rond, om, boven en onder de lette
ren en/of woorden. Wie meer over
deze techniek wil weten, moet de
boeken 'Kalligrafie van A tot Z'
(uitg. Cantecleer) en 'Kalligrafie'
(uitg. Gaade) eens doorbladeren, of
Voor meer (adres)informatie over de
pennen kunt u terecht bij Rotring Ne
derland te Almere-Haven, tel: 03240-
Als er over solderen wordt ge
sproken, denk je automatisch
aan installatiewerk: waterlei
ding aanleggen en dit soort
nuchtere dingen. Maar de sol-
deertechniek is echter ook een
heel boeiende creatieve hobby.
Wie dit nog niet wist moet het
boek 'Kreatief Solderen', sa
mengesteld door Willem Aal--
ders en Albert Linker, maar
eens doorbladeren. Ze hebben
een schat aan technische en ar
tistieke informatie bijeenge
bracht, die een beginnende of
gevorderde hobbyist de han
den doet jeuken om
te gaan.
Het boek is enerzijds c
degen stuk voorlichting over
de soldeerpraktijk (gereed
schappen, materialen, hulp
middelen), anderzijds een bij
zondere inspiratiebron voor
soldeerders die leuke dingen
willen maken. Metaalplastie
ken, wand- en raamdecoraties,
verlichtingsarmaturen, dierfi
guren, mobiles en talloze ande
re voorwerpen.
De voorbeelden die in het
boek worden aangedragen zijn
werkelijk 'uit de kunst'. Het is
verbluffend om te zien wat je
bijvoorbeeld van een doodge
woon stuk kippegaas kunt ma
ken. 'Kreatief solderen' is een
van de beste hobbyhoeken die
in de afgelopen jaren zijn ver
schenen.
Het is uitgegeven door Zuid
Boekprodukties en het kost
f29,90.
Amateur-fotografen komen niet zo
gauw op het idee om de flitser mee
te nemen als er buitenopnamen
worden gestaakt. Meestal is er vol
doende natuurlijk licht, soms zelfs
te veel. Toch is het zo gek nog niet
om de flitser mee te maken. Een
beetje extra licht kan in bepaalde
situaties, zoals in een lommerrijk
bos, het plaatje beter uit de verf la
ten komen en zelfs voor opmerke
lijke accenten zorgen.
Of er wel of niet genoeg licht is
om te fotograferen hangt onder an
dere af van de filmgevoeligheid.
Een film die weinig licht nodig
heeft, bijvoorbeeld een 400 ASA of
27 DIN film, heeft ook minder
gauw flitslicht nodig. Verder spe
len de omstandigheden van de om
geving een rol.
Wie op een bewolkte dag met een
laaggevoelige film fotografeert kan
van de camera het bericht krijgen:
er is te weinig licht, gebruik de flit
ser. Dat kan ook gebeuren bij ge
bruik van een normale film van 100
ASA of 21 DIN. Bijvoorbeeld wan
neer je midden in een bos foto's
wilt maken. Wie dan een flitser of
flitslampjes bij de hand heeft, is
verzekerd van voldoende licht en
hoeft u geen fotokans te missen.
Tegenlicht kan voor aparte beel
den zorgen. Wie goed kijkt ziet dat
het tegenlicht mooie glimrandjes
rond de contouren van het onder
werp. Maar het kan ook gebeuren
dat dat onderwerp zelf te donker
wordt door het tegenlicht. Dan is
het handig wanneer er toch wat op
vallend licht zou zijn. Een reflectie-
scherm of flitser kunnen dan uit
komst bieden.
Een moderne computergestuur
de flitser doseert het licht zodat
ook het mooie karakter van het te
genlicht blijft bewaard. Wat er in
feite gebeurt is dat het contrast tus
sen de lichte en de donkere delen
wordt verkleind. Door de schadu
wen op te lichten met flitslicht
voorkom je dat de schaduwen
dicht lopen, dus helemaal zwart
worden in de foto.
Het flitsen buiten werkt hetzelf
de als binnen. Het licht kan ver
zacht worden met een diffusor-
plaatje dat het licht meer ver-
In het bos, waar het vaak donkerder is, kan de flitser heel han
dig zijn. De 'aureooltjes' rond de kinderkopjes geven een heel
apart effect.
spreidt. Dit kan eventueel ook met opbrengst wat verminderen. Dit is
een papiertje. Heeft de flitser geen te compenseren door een grotere
computer, houdt er dan rekening lensopening (lager getal) op de ca
mee dat diffusör en papier de licht- mera in te stellen.
teerd naar onderwerpen. Wie dia's
vertoont, voor zichzelf of voor fa
milie en vrienden, kan in het boek
je veel aanwijzingen vinden voor
het samenstellen van een beelden
reeks, zodat het voor de mee-kij-
kers (door herhalingen en overbo
digheden) geen saai dia-avondje
wordt.
Het boekje kan verkregen wor
den door f 5,50 over te maken op
giro 338 van de Stichting Amateur
fotografie, Amsterdam, met ver
melding van de titel. Het is ook bij
de fotovakhandel verkrijgbaar.
Er zijn heel wat
foto's die je in de loop der jaren
hebt gemaakt op te bergen. Vanaf
het rommelzootje in schoenendo
zen, waarin je praktisch nooit te
rugvindt wat je zoekt, tot uitge
kiende overzichtelijke systemen.
Een praktische leidraad bij het
bewaren en rangschikken van fo
to's is het boekje 'Meer doen met
foto's en dia's', waarin alle moge
lijkheden op een rij gezet zijn. Met
tips voor logische rubricering (bij
voorbeeld chronologisch, dus in
volgorde van de tijd, of uitgesor-
