Zwitsers
zeggen nee
tegen VN
Peru komt Nicaragua te hulp
Muitende generaal
Ecuador opgepakt
Olof Palme onder grote
belangstelling begraven
Optimisme
over Franse
gegijzelden
Veldslag bij
drukkerij
Murdoch
Alan Garcia waarschuwt Reagan tegen militaire interventie
Turkse pond
opnieuw in
waarde lager
Hotel met 100 gasten stort m StahuiPd^komenicaragua
MAANDAG 17 MAART 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
Buitenland kort
werd de bevolking aangespoord
'ja' te stemmen, omdat neutraliteit
volgens de regering in de toekomst
meer na- dan voordelen oplevert
voor het kleine Zwitserland. Het
parlement stond achter de wens
van de regering om Zwitserland
het 160ste lid van de VN te maken.
Volgens Zwitserland's systeem
van directe democratie had het
voorstel moeten worden gesteund
door een nationale meerderheid en
een meerderheid van de 26 kan
tons die het land telt. Maar zelfs in
het kanton Genève, waar zich het
hoofdkwartier van de VN in Euro
pa bevindt en verschillende orga
nisaties van de VN zetelen, stemde
bijna 70 procent tegen.
De tegenstanders hamerden in
de aanloop naar het referendum
vooral op de neutraliteit; de Zwit
sers zouden zich volgens de oppo
sitie als lid van de VN gedwongen
zien keuzen te maken in internatio
nale kwesties. Zij vreesden dat de
onafhankelijke en neutrale status
van het land daarmee in gevaar zou
worden gebracht.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse zaken
verklaarde dat de Nederlandse re
gering teleurgesteld is over de uit
slag van het Zwitserse referendum,
maar dat de beslissing van het
Zwitserse volk wordt gerespec
teerd.
Na afloop van de plechtigheid
werd de witte kist met het stoffe
lijk overschot van Palme door de
straten van Stockholm gereden, al
leen gevolgd door zeven gesloten
limousines met de familie en intie
me vrienden van Palme. Langs de
route hadden zich tussen de
100.000 en de 150.000 Zweden op
gesteld om Palme de laatste eer te
bewijzen, en 3.000 leden van de So
ciaal-Democratische Partij waar
van Palme gedurende 17 jaar de
leider is geweest vormden een ere
wacht langs de route.
De begrafenis vond in besloten
kring plaats op het kerkhof van de
18de eeuwse Adolf Fredrik-kerk in
Stockholm. De Zweedse televisie
hield zich daarbij op uitdrukkelijk
verzoek van Palme's weduwe Lis
bet afzijdig.
's Avonds werden de Zweden in
de gelegenheid gesteld een laatste
gang langs het graf te maken, waar
bij opnieuwe vele rode rozen op de
kist werden geworpen. Ook op de
plaats waar Palme werd neerge
schoten is door de Zweden een
enorme hoeveelheid rode rozen
neergelegd.
Vele staatshoofden, regeringslei
ders en andere regeringsfunctiona
rissen hebben de begrafenis benut
om overleg te voeren. Een van de
meest in het oog springende ont-
DEN HAAG (GPD) - De Zwitsers hebben gisteren in grote
meerderheid het lidmaatschap van de Verenigde Naties
afgewezen. 75,7 procent van de stembusgangers liet weten
niets te zien in een lidmaatschap, het percentage 'ja'-stem-
mers bleef steken op een schamele 24,3. Van de ruim vier
miljoen stemgerechtigden maakte de helft de gang naar
het stemlokaal.
De voorstanders wisten dat het
volk toetreding waarschijnlijk zou
afwijzen, maar de grote hoeveel
heid 'nee'-stemmers kwam als een
verrassing. De Uitslag betekent een
nederlaag voor de Zwitserse rege
ring, die zich een fervent voorstan
der van het lidmaatschap toonde.
Middels miljoenen pamfletten
STOCKHOLM (AP) - In aanwezig
heid van zo'n 1.500 binnenlandse
en buitenlandse gasten is zaterdag
in de Zweedse hoofdstad Stock
holm de begrafenisplechtigheid
gehouden ter nagedachtenis van
de vermoorde premier Olof Palme.
Tijdens de plechtigheid, die
werd gehouden in de met bloem
stukken overladen Blauwe Zaal
van het stadhuis van Stockholm,
werd het woord gevoerd door acht
vooraanstaande politici en door de
secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, Javier Perez de Cuellar.
De sprekers roemden Palme's in
zet voor en betrokkenheid bij de
noden van de armen in de wereld,
de noodzaak tot beëindiging van
de wapenwedloop en de de proble
men van de Derde Wereld.
De laatste van de negen spre
kers, onder wie ook de Indiase pre
mier Rgjiv Gandhi, de nieuwe
Zweedse premier Ingvar Carlsson
en de Zweedse koning Carl Gus-
taaf, was de voormalige Westduitse
bondskanselier Willy Brandt, poli
tiek medestander en persoonlijk
vriend van de vermoorde premier.
Hij noemde Palme, die 13 jaar jon
ger was dan de 72-jarige Brandt,
'een geliefde jongere broer.' 'Uw
verlies is ons verlies, zei hij tenslot
te tegen de familie van Palme.
PARIJS (Rtr./AFP) - De Frans-Li-
banese arts Razah Raad heeft za
terdag verklaard dat de ontvoer
ders van de Franse gijzelaars in Li
banon hun standpunt hebben ver
soepeld. „Ze staan positiever te
genover de voorstellen die ik heb
overgebracht". Raad wilde niet in
details treden over die voorstellen.
Raad bracht zaterdag de Franse
minister van buitenlandse zaken,
Roland Dumas, verslag uit van zijn
onderhandelingen met de ontvoer
ders. Naar zijn zeggen is het nu de
beurt aan de Franse regering om
concrete stappen te nemen. Hij zei
bereid te zijn terug te keren naar
het Midden-Oosten als Parijs dat
wil.
Raad zei verder dat hij nog
steeds niet zeker weet of de Franse
onderzoeker Michel Seurat dood
is. „Sommige ontvoerders zeiden
dat hij al dood is en anderen zeiden
dat hij de kans dat hij dood is 95
procent is". Hij zei dat hij enkele
persoonlijke bezittingen van Seu
rat bij zich had. Om veiligheidsre
denen heeft hij niet kunnen spre
ken met de drie andere Franse gij
zelaars die net als Seurat door de
organisatie Islamitische Jihad zijn
ontvoerd. Zij verkeren in goede ge
zondheid. Volgens Raad zitten en
kelen van hen in de oostelijke Be-
ka'a-vallei, en de rest in een
zuidelijke buitenweijk van Beiroet.
Ruimtestation
Twee Russische kosmonauten,
Leonid Kizim en Vladimir Solo-
vev, hebben zaterdag een succes
volle koppeling tot stand gebracht
tussen hun Sojoez T-15 en het
ruimtestation Mir (Vrede).
Op de televisie was te zien hoe de
het tweetal zich gemakkelijk door
het Mir-station bewoog; het ruim
telaboratorium heeft werkruimte
voor zes personen, een keuken en
andere gemakken.
Zuid-Afrika
Bij ongeregeldheden in twee
Zuidafrikaanse goudmijnen zijn
dit weekeinde 14 doden en 243 ge
wonden gevallen. Bij gevechten
tussen zwarte mijnwerkers in de
goudmijn Vaal Reefs kwamen ze
ven mijnwerkers om het leven en
raakten er 67 gewond. Het zou
gaan om een stammenoorlog tus
sen Xhosa's en Sotho's, waarvan
de achtergrond onduidelijk is. Nog
eens zeven mijnwerkers werden
gedood en 176 raakten gewond bij
de goudmijn Blyvooruitzicht, waar
sinds vorige week zondag 9500
mijnwerkers in staking waren voor
hoger loon.
Deense acties
Op een bijeenkomst in Kopenha
gen hebben de Deense vakbonden
gisteren besloten tot protestacties
tegen het bezuiningspakket, dat de
conservatieve minderheidsrege
ring van premier Poul Schlüter
vrijdag heeft aangekondigd. Hij
streeft naar hogere belasting op
brandstoffen, tabak, alcohol, huis
houdelijke apparaten, radio- en tv-
apparatuur en vakantiereizen. Ook
zou de btw worden verhoogd van
22 naar 23 procent.
Popieluszko
In Warschau is de 23-jarige
Krzysztof Chrostowski gisteren in
het ziekenhuis opgenomen, nadat
hij door de politie was mishandeld,
aldus familieleden. Zijn vader,
Waldemar, was de chauffeur van
de vermoorde pater Popieluszko
en zodoende de enige ooggetuige
van diens ontvoering door officie
ren van de geheime politie in okto
ber 1984. Krzysztof zou zaterdag
avond in een discotheekzijn opge
pakt. Na zijn thuiskomst, bracht
zijn vader hem naar het zieken
huis, waar hij werd opgenomen
met hoofdletsel en inwendige ver
wondingen.
Kernproef-stop
Carlsson krijgt
reacties Moskou
en Washington
STOCKHOLM (AFP) - De nieu-
we Zweedse premier, Ingvar
Carlsson, heeft eind vorige
week een brief ontvangen van
zowel de Amerikaanse presi
dent Reagen als de Sowjet-par-
tijleider Michaïl Gorbatsjov. De
brieven bevatten hun antwoord
op het voorstel van zes neutrale
landen, waaronder Zweden,
voor het voorlopig stopzetten
van ondergrondse kernproe
ven. zo zei Carlsson zaterdag.
Volgens Carlsson staan in de
brieven „talrijke technische de
tails". Hij wilde niet zeggen of
de twee leiders positief hebben
gereageerd op het voorstel dat
nog door Carlssons voorgan
gers Palme is ondertekend.
Zweden, Griekenland, Argenti
nië, India, Mexico en Tanzania
hebben Moskou en Washington
onder meer voorgesteld om
voorlopig, tot de volgende
„top" Reagan-Gorbatsjov, geen
kernproeven uit te voeren.
Volgens de Griekse premier,
Andreas Papandreou, gaan de
twee leiders in de brieven in op
de kwestie van de verificatie
van het eventueel stopzetten
van de kernproeven. Hij zei
verder dat de zes onderteke
naars van de oproep van 7
maart een „topbijeenkomst"
voorbereiden die in Mexico
moet plaatsvinden voor de
tweede „top" tussen Reagan en
Gorbatsjov. Deze moet nog dit
jaar plaatsvinden.
LONDEN (GPD) - Tien agenten
zijn het afgelopen weekeinde in de
Oost-Londense wijk Wapping ge
wond geraakt en 26 mensen gear
resteerd bij wat tot dusver de
grootste demonstratie is geweest
tegen het ontslag van 6000 grafici
door krantenuitgever Rupert Mur
doch.
De demonstratie, waaraan een
record-aantal van 7000 mensen
deelnam, vond plaats bij de kran-
tenfabriek van News International
waar sinds enkele maanden The
Times, The Sun, The Sunday Ti-
mes en News of the World worden
gedrukt zonder dat daar ook maar
één graficus aan te pas komt.
De betogers, onder wie vele niet-
grafici, wisten een tien meter lang
stuk met prikkeldraad afgezet hek
rond de fabriek te slechten, toen
bereden agenten probeerden een
eind aan hun actie te maken. Dat
was het begin van gewelddadighe
den, die tot zondagochtend vroeg
duurden.
Scotland Yard toonde gisteren
de wapens die daarbij door de de
monstranten werden gebruikt,
waaronder ijzeren staven, knik
kers, en een aantal niet gebruikte
patronen.
OVERSTROMINGEN - Hevige
seizoensregens hebben in de Brazi
lië overstromingen veroorzaakt
waardoor meer dan 50.000 mensen
dakloos geworden zyn. Een rege
ringswoordvoerder noemde de re
genval niet ongebruikelijk voor de
tijd van het jaar. Dit deel van Brazi
lië geldt als het armste deel van het
land.
MEXICO-STAD - De muiterij jn
Ecuador van generaal Frank Var
gas Pazos, tot voor kort de stafchef
van het Ecuadoriaanse leger en de
bevelhebber van de luchtmacht, is
dit weekeinde met een sisser afge
lopen. Terwyl het er even op leek
dat Vargas genoeg steun zou heb
ben om een staatsgreep te kunnen
plegen, wisten de regeringsgetrou
we troepen toch de door Vargas ge
nomen luchtbasis van de hoofd
stad Quito te ontzetten.
door
Rob Sprenkels
Volgens de officiële cijfers zou
den er bij de gevechten vier men
sen zijn omgekomen. Maar alle be
richtgeving is nogal onduidelijk
geweest omdat de meeste onafhan
kelijke radiostations door de rege
ring waren gesloten. Volgens som
mige bronnen zou er ook in som
mige provinciesteden zijn gevoch
ten. En de regering heeft een arres
tatiebevel uitgevaardigd tegen de
ondergedoken prefect van de pro
vincie Marnabi.
Voordat de bestorming van de
luchtmachtbasis in Quito plaats
vond, moesten er eerst zo'n 300
mensen die voor de tanks waren
gaan liggen met traangas worden
verwijderd. Even leek het erop dat
Vargas nog op tijd uit de lucht
machtbasis had weten te ontsnap
pen. Maar na vijf uur zoeken werd
hij in een opslagplaats ontdekt. De
generaal, die anderhalve week ge
leden voor het eerst aan het muiten
sloeg nadat hij de minister van de
fensie en de commandant van de
landmacht van corruptie had be
schuldigd, zal nu voor een militaire
krijgsraad terecht moeten staan op
beschuldiging van landverraad.
Voor dinsdag is er een noodzitting
van het parlement afgekondigd om
het optreden van de president te
analyseren.
ATHENE - Het Turkse pond is de
afgelopen week gedevalueerd met
5 procent ten opzichte van de dol
lar en met 7 procent ten opzichte
van Europese muntheenheden als
de Zwitserse franc, de Duitse mark
en de gulden. Een van de voorde
len van de devaluatie moet worden
dat Turkije voor toeristen nóg
goedkoper wordt dan het al was.
Vorig jaar was er sprake van een
verdubbeling van het toerisme.
door
Frans van Hasselt
Al geruime tijd was Turkije een
van de weinige landen waar de in-
ternationaal tuimelende dollar
juist steeds meer waard werd. Dit
was deels een uitvloeisel van
kunstmatig beleid ter wille van de
exportbevordering. Alle banken
waren gedwongen 20 procent van
hun buitenlandse valuta bij de cen
trale bank te deponeren, wat leidde
tot een jacht op dollars, waarbij
vooral kleinere banken zelfs bij de
zwarte markt aanklopten.
Onlangs overschreed de officiële
koers van de dollar de 600 Turkse
pond, op de zwarte markt was hij
toen al 635. Om dit laatste tegen te
gaan is de officiële koers nu ge
steld op 645 pond. De Turkse pers
memoreert ietwat mismoedig hoe
één Turkse pond vóór de laatste
wereldoorlog meer waard was dan
een dollar, en na 1946 zeventien
jaar lang constant op 2,8 voor één
dollar bleef staan.
Pas na de devaluaties van 1963
en vooral 1970 is het met het Turk
se pond snel bergafwaarts gegaan.
In 1980, het jaar van de staatsgreep
van de generaals, stond het pond
nog op 70 voor een dollar; sinds
dien is de Turkse munt dus ruim
900 procent in waarde gedaald.
Kettingbotsing
in Frankrijk:
vijf doden
COURTENAY (AP) - In Frankrijk
heeft zich zaterdag op de autoroute
A-6 bij Courtenay, 180 kilometer
ten zuiden van Parijs, in dichte
mist een kettingbotsing voorge
daan, waarbij 93 auto's waren be
trokken. Vijf mensen verloren het
leven en 70 personen raakten ge
wond, van wie 17 ernstig.
Zeker vijf auto's vlogen in brand,
en volgens de politie zijn drie men
sen levend verbrand. Vele gewon
den hebben ernstige brandwonden
opgelopen. Het reddingswerk kon
pas een uur na het ongeluk op gang
komen, omdat de gewonden door
de enorme ravage moeilijk bereik
baar waren.
De precieze oorzaak van het on
geluk wordt nog onderzocht, maar
ooggetuigen hebben gezegd dat
het zicht ter plaatse ongeveer 50
meter was.
BUENOS AIRES (AP) - De Pe
ruaanse president Alan Garcia
heeft gezegd dat zijn land de diplo
matieke betrekkingen zal verbre
ken met enig land dat besluit tot
TT -a AA een invasie van Nicaragua en hij
SINGAPORE (AFPIAP) - Een hotel in Singapore met ongeveer honderd Tijdens zijn toespraak tot het
gasten is zaterdag kort rond het middaguur als een kaartenhuis ingestort, parlement van Argentinië noemde
Gisteravond waren elf personen levend onder de puinhopen vandaan Garcia geen namen, maar het was
gehaald en zeven doden geborgen. Van de overlevenden moesten vier per- duidelijk dat hij zich met zijn rede
sonen in het ziekenhuis worden opgenomen. Eenenzestig mensen worden richtte tot de Amerikaanse presi-
nog vermist. dent Reagan die probeert de mili-
Het gaat om het New World Hotel, dat in de Indische wijk „Klein India" taire steun aan de Nicaraguaanse
staat. Ongeveer duizend reddingswerkers zijn in touw om de slachtoffers contra's te hervatten.
te bergen. Zij wisten de kelder te bereiken waar zij dichter bij een aantal 'Een daad van geweld en inter-
beklemde hotelgasten konden komen. Er worden nog stemmen opgevan- ventie in Nicaragua is een daad van
gen van overlevenden, die vastzitten. Er is zuurstof in de ruimten onder geweld en interventie in heel La-
het puin gepompt om de kans op overleving groter te maken. tijns-Amenka,' aldus Garcia tij-
Het pas 15 jaar oude hotel stortte onverwacht en binnen enkele seconden dens zijn toespraak die een uur
ineen. Over de oorzaak van de ramp is niets bekend. Het heeft twee weken duurde. Hij hield zijn betoog aan
lang geregend en in de buurt waren al lichte grondbewegingen gevoeld, het begin van een driedaags be-
Een winkelcentrum, een benzinestation en enkele kleine winkels in de zoek aan Argentinië.
directe omgeving leken volkomen onaangetast (foto api 'Ik kondig hierbij het besluit van
de regering 'van Peru aan, dat in
het geval van een invasie van bui
tenlandse troepen in Nicaragua, de
betrekkingen met de agressor zul
len worden verbroken en alles in
het werk zal worden gesteld om
een broederland te verdedigen,' zei
Garcia onder donderend applaus
van zijn Argentijnse publiek.
'Sommigen kunnen zeggen dat
er in Nicaragua geen pluralisme
bestaat, dat er niet naar de opposi
tie wordt geluisterd, dat er geen
vrije pers is. Anderen zullen aan
voeren dat die situatie is veroor
zaakt door de daden' tegen Nicara
gua, zei Garcia. 'Wij geloven vast in
de pluralistische democratie. Maar
niemand, en nog minder iemand
van buiten Latijns-Amerika, heeft
het recht zich een oordeel aan te
matigen over een proces om een to
talitaire dictatuur teboven te ko
men, waarover hij nooit eerder iets
heeft gezegd.'
Hij verwees daarmee naar het re
gime van de Nicaraguaanse dicta
tor Anastazio Somoza die door de
VS jarenlang werd gesteund, maar
door de Sandinistische revolutie
ten val werd gebracht
Peru en Argentinië maken deel
uit van de acht Latijnsamerikaanse
landen die betrokken zijn bij het
Contadoraproces voor Midden-
Amerika. Zij pleiten voor demilita
risering van het gebied en beëindi
ging van de Amerikaanse steun
aan de contra's.
De Amerikaanse regering heeft
ontkend plannen te hebben voor
een invasie van Nicaragua, maar is
wel bezig met een grote militaire
opbouw in het buurland Hondu
ras. Verder heeft het Pentagon ge
zegd dat het bereid is 'adviseurs'
beschikbaar te stellen voor het op
leiden van de contra's, en heeft
Reagan uit zijn mond laten vallen
dat hervatting van de militaire
steun aan de Contra's nodig is om
te voorkomen dat er Amerikaanse
troepen naar Nicaragua moeten.
Hij ontkende echter direct dat dat
duidde op het bestaan van een in
vasieplan.
Negen Republikeinse leden van
het Amerikaanse Congres hebben
zaterdag een tweedaags bezoek
aan Nicaragua en El Salvador afge
sloten. Enkelen van hen lieten
doorschemeren besloten te hebben
president Reagan te steunen in zijn
voorstel om de militaire steun aan
de Nicaraguaanse contra's te her
vatten.
De delegatie had een korte ont
moeting met de Salvadoraanse
president Jose Napoleon Duarte,
voor het vertrek naar Washington.
'Ik ben er meer en meer van
overtuigd dat we de druk erop
moeten houden,' zei David Mon-
son, een van de voorstanders van
Reagans plannen om de contra's
voor 100 miljoen dollar te steunen.
moetingen was die tussen de Ame
rikaanse minister van buitenland
se zaken George Shultz en de Rus
sische premier Nikolai Rizjkov.
Na afloop van hun onderhoud
toonden Shultz en Rizjkov zich al
leen eensgezind in hun oordeel dat
de Amerikaans-Russische betrek
kingen zich na de topontmoeting
in Genève in ongunstige zin heb
ben ontwikkeld. Shultz zei dat er
'een openhartige uitwisseling' had
plaatsgevonden, hetgeen door
gaans duidt op ernstige menings
verschillen.
De Westduitse bondskanselier
Kohl en de Oostduitse president
Erich Honecker hebben geen
werkelijk overleg gevoerd, maar
op de ontvangst die na afloop van
de plechtigheid werd gehouden
was duidelijk dat ze het op het per
soonlijk vlak goed met elkaar kon
den vinden. Kohl heeft wel gespro
ken met de Israëlische premier Pe
res.
De Zweedse politie tast nog vrij
wel in het duister over de identiteit
van de moordenaar van Palme.
Een aanvankelijk aangekondigde
persconferentie van de politie
werd zaterdag afgelast omdat er
geen enkele nieuwe ontwikkeling
gemeld kon worden.
De politie heeft tot nu toe één
man gearresteerd, die enigszins
voldoet aan het signalement dat is
gemaakt aan de hand van de ver
klaringen van de enige ooggetuige
die de dader heeft gezien. Men
heeft echter geen verdere aanwij
zingen tegen hem, en zijn advoca
ten hebben de verwachting uitge
sproken dat hij vandaag zal wor
den vrijgelaten.
De herdenkingsplechtigheid voor
de vermoorde Zweedse premier
werd gehouden in de beroemde
blauwe zaal van het stadhuis van
Stockholm. De plechtigheid werd
bijgewoond, door honderden rege
ringsvertegenwoordigers uit heel
de wereld, (foto boven).
De Westduitse en Oostduitse rege
ringsleiders Kohl en Honecker ont
moetten elkaar in het Stockholmse
stadhuis, (foto onder). (foto's ap>
