Voorlopig geen
wet euthanasie
Amsterdamse politie is het zat
Men neme Braderije voor
bakken en braden op z'n lekkerst.
Kamer staakt debat na draai WD
Gezinsverzorgsters
vaak lastig gevallen
Eisers teleurgesteld
over raketten] (roces
Kritiek recherche op Van Thijn
DONDERDAG 13 MAART 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (GPD/ANP) - De kans op een wettelijke regeling van de euthanasie vóór de
verkiezingen is definitief verkeken. Een meerderheid van de Tweede Kamer besloot
gisteren het initiatief-wetsontwerp van D66 opnieuw voor advies naar de Raad van State
te sturen. Bovendien zal het kabinet op korte termijn zijn 'proeve' van een wetsontwerp
naar dit adviescollege sturen.
UTRECHT (ANP) - „Vrijwel alle
gezinsverzorgsters worden tijdens
hun werk, bij de cliënt thuis, wel
eens lastig gevallen. De meeste in
stellingen voor gezinsverzorging
erkennen klachten van hun mede
werkers niet als een structureel
probleem". Dat zei Joke Bunnik,
cursusleidster voor gezinsverzorg
sters, gisteren in Utrecht op een
persconferentie van de stichting
Handen Thuis.
Volgens Bunnik blijkt tijdens
cursussen over arbeidsverhoudin
gen, waarbij „ongewenste intimi
teiten" een van de onderwerpen is
die aan bod komen, steeds weer
dat bijna alle cursisten weieens
door mannelijke cliënten worden
lastig gevallen. Dat lastig vallen va
rieert van herhaalde seksuele toe
spelingen tot handtastelijkheden,
beslopen worden en „uitkleden
met de ogen".
De meeste gezinsverzorgsters
passen zich bij hun werk aan als
hen zulke dingen overkomen. Ze
kiezen speciale kleding, werken al
leen nog met open deuren en hou
den zoveel mogelijk afstand. Het
komt echter ook voor dat een help
ster of verzorgster onder dusdani
ge spanning staat dat zij zich ziek
meldt, of zelfs helemaal uit de ge
zinsverzorging stapt, aldus Bun
nik.
De instellingen zouden volgens
haar duidelijke grenzen moeten
stellen. Mannen die zich keer op
keer aan intimiteiten schuldig ma
ken zouden niet meer voor hulp in
aanmerking moeten komen. „Nu is
het nog vaak zo dat meisjes die
alarm slaan vervangen worden
door oudere en potiger collega's,
maar die krijgen dan met precies
dezelfde dingen te maken", aldus
Bunnik. Volgens haar overheerst
bij de instellingen nog vaak het
medelijden met de „zielige" man
nen die de intimiteiten plegen.
De stichting Handen Thuis, een
landelijk klachtenbureau voor on
gevolg
dag na die
S^SJSSSA confrontatie zijn Verzoomngspo-
ging bekend, die neerkwam op
opzichte van het D66-initiatief. De
WD had dit wetsontwerp steeds
gesteund, maar onder druk van
een dreigende kabinetscrisis trok
Nijpels zijn steun voorlopig in.
Hierdoor raakte D66 een kamer
meerderheid voor hét initiatief
wetsontwerp (WD, PvdA en een
aantal linkse partijen) kwijt.
De WD nam gisteren nog meer
afstand van haar oorspronkelijke
standpunt. Twee weken
stelde Nijpels nog voor e
zorgvuldigheidsronde' te houden:
afspraak met 'lijsttrekker'
Lubbers.
Volgens Lubbers is in het kabi
net de mogelijkheid van een crisis
niet aan de orde geweest. „Dat was
ook niet nodig, want voordat ,we er tieve euthanasie
in het kabinet over konden spre- verboden blij
ken, is de heer Nijpels met zijn
voorstel gekomen een extra zorg
vuldigheidsronde in te bouwen".
Lubbers en Nijpels hebben afge-
'extra Sproken dat zij zich tot het uiterste
zullen inspannen om tot een geza-
het D66-ontwerp zou na de stem- menlyke wetgeving te komen, z„..
mingen over de afzonderlijke arti- der blokkades voöraf. Maar dit be-
kelen,
ming,
tekent niet dat nu ook vaststaat dat
het volgende kabinet een door het
ten worden gestuurd. WD-woord- pariement aanvaard wetsvoorstel
voerder Dees nam dat voorstel gis
teren echter terug en stelde
nu al, dus zonder een 'artikelsge-
wijze' behandeling, advies te vra
gen aan de Raad van State.
Premier Lubbers legde er giste
ren de nadruk op dat de dreiging
van een kabinetscrisis niet was in
gegeven door de waarschijnlijke
aanvaarding van het D66-wetsont-
werp, maar door de weigering van
de WD ('Een van de coalitiepart
ners') serieus te spreken over het
kabinetsvoorstel. Het
vindt namelijk dat de tijd voor wet
geving nog niet rijp is. „Ik heb te
gen Nijpels gezegd dat dit linksom
of rechtsom tot een vertrouwens
crisis in de coalitie zou leiden", al-
MOSSELSTAND ACHTERUIT -
De mosselstand in de Oosterschel-
de gaat de laatste jaren schrikba
rend achteruit. De oorzaak daarvan
is niet bekend, althans niet bij de
mosselkwekers. Mogelijk is het
voedselaanbod verminderd. Het is
noodzakelijk dat zo spoedig moge
lijk wordt achterhaald wat er aan
de hand is. -Dit kwam gisteren naar
voren tijdens een hoorzitting van
kabinet de raad van de waterstaat in Goes
over het toekomstig beheer van de
stormvloedkering in de Ooster-
schelde. De produktie in de Oos-
terschelde is afgezakt van onge
veer 400.000 ton tot 275.000 ton.
van de benodigde handtekening
zal voorzien (het zg. contraseign).
„Dat is de verantwoording van het
dan zittende kabinet", zei Lubbers.
De premier bevestigde dat hij
zich met de proeve van een eutha-
nasiewetsontwerp 'buiten het
CDA-programma' heeft gesteld.
Volgens dat programma moet ac-
t alle gevallen
In de proeve
wordt actieve euthanasie onder
een aantal strikte voorwaarden wel
toegestaan. „De bedoeling daarvan
was dat WD en CDA het kabinet
de ruimte zouden geven óm op die
weg door te gaan. Die poging is
niet geslaagd", concludeerde Lub
bers. CDA-fractieleider De Vries
zei op een vraag van PvdA-leider
Den Uyl, dat zijn fractie de keuze
van het kabinet voor aanpassing
van de wetgeving niet deelt. Aan
de andere kant noemde hij de proe
ve van het kabinet wel de beste ba
sis voor een discussie over eutha
nasie. Hij wilde overigens niet aan
geven of zijn fractie de proeve, wat
de CDA-bewindslieden wel doen,
ook ondersteunt.
Scherpe kritiek
De oppositie leverde scherpe kri
tiek op kabinet en regeringspartij
en. Den Uyl en Engwirda (D66)
verweten hun het recht van initia
tief van de Kamer op het spel te
hebben gezet. „Dit is geen manier
om met de Kamer om te gaan", al
dus Den Uyl. Volgens Engwirda
staan regering en coalitiepartijen
nu toe dat een belangrijk recht van
de Kamer wordt uitgehold. „Dat
kunnen en mogen zij niet toe
staan". Mevrouw Beckers (PPR)
noemde 'de afgang van de WD' nu
compleet. Volgens haar is het de
schuld van de WD dat euthanasier
wetgeving nu voor jaren is uitge
steld.
DEN HAAG (ANP) - Minister Korthals Altes (justitie, rechts op de foto) overhandigde gisteren de kersverse
minister De Korte van binnenlandse zaken zijn portefeuille door middel van een symbolische handdruk.
Korthals Altes nam na het overlijden van minister Rietkerk tijdelijk de leiding over Binnenlandse Zaken op
zich. De Korte werd gisteren door koningin Beatrix beëdigd. (foto and
DEN HAAG (ANP) - De 19.548 me
de-eisers in de procedure over de
plaatsing van de kruisraketten in
Nederland vertrouwen de recht
bank niet. Dit bleek gisteren in het
Koninklijk Conservatorium in Den
Haag waar enkele honderden me
de-eisers met hun advocaten, mr.
P. Ingelse en mr. A.H.J. van den
Biesen, napraatten over de open
bare behandeling van hun zaak be
gin deze week.
In dit proces wordt de rechtbank
gevraagd de staat te verbieden toe
stemming te geven de 48 kruisra
ketten in Woensdrecht te plaatsen.
De aankondiging van de presi
dent van de speciale kamer van de
Haagse rechtbank, Mr. D. Reisig,
dat op 20 mei uitspraak wordt ge
daan vonden de mede-eisers ver
dacht. "Een dag voor de verkiezin
gen, daar kunnen alleen politieke
doeleinden achter zitten".
Allen beklaagden zich erover dat
de algemeen menselijke fatsoens
normen die voor hen in het geding
zijn kennelijk voor de rechtbank
geen juridisch argument opleve
ren.
Hun advocaten probeerden de
gemoederen wat in te tomen. Mr.
Ingelse vroeg zich af of de datum
20 mei een toevalstreffer was. Hij
zei er van uit te gaan dat de staat
zich zonder meer zal neerleggen bij
een eventuele toewijzing van de
eis. Mr. Van den Biesen ontkende
dat het proces al bij voorbaat verlo
ren was: "De rechter moet beslis-
sen hoe sterk de normen zijn, in
hoeverre die regels voor de men
sen zijn en of ze er een beroep op
kunnen doen".
Vijfjaar cel
voor ontvoering
Gijs van Dam
AMSTERDAM (ANP) - De recht
bank in Amsterdam heeft gisteren
twee ontvoerders van de 18-jarige
Gijs van Dam uit Amsterdam ver
oordeeld tot vijf jaar gevangenis
straf. Tegen de twee, die als de
hoofddaders werden beschouwd,
was zeven jaar gevangenisstraf
geëist. De twee andere verdachten
werden ontslagen van rechtsver
volging.
Gijs van Dam, zoon van een be
kend Amsterdams zakenman,
werd 22 oktober vorig jaar ont
voerd en drie dagen vastgehouden
in een kast in een woning in Lely
stad. De ontvoerders eisten een
losgeld van 8 miljoen gulden, maar
kregen geen cent. Op vrijdag 25 ok
tober, 's morgens vroeg, werd Gijs
van Dam door de politie bevrijd.
Het kamerlid Wessel-Tuinstra
(D66) volgt met een kopje koffie in
de hand het debat tussen premier
Lubbers en oppositieleider Den Uyl
over het door haar ingediende eu-
thanasie-wetsontwerp. (fotoANP)
AMSTERDAM (ANP) - De voltalli
ge Amsterdamse recherche heeft
felle kritiek geuit op de leiding van
het politiekorps, burgemeester
Van Thijn en de justitie. Vertegen
woordigers van de recherche heb
ben gisteren Van Thijn een nota
met deze kritiek overhandigd, toen
deze een werkbezoek bracht aan
het bureau Lijnbaansgracht in de
hoofdstad.
De burgemeester en de korpslei
ding wordt onder meer verweten
dat beloftes niet worden ingelost,
dat grote minachting wordt gejuit
voor collega's „die nog in het korps
zijn gebleven", wanbeleid en als
gevolg daarvan leegloop bij de po
litie, onvoldoende mogelijkheden
te kunnen genieten van zondags
rust en een onaanvaardbare werk
druk.
De recherche-afdelingen dreigen
na overleg met de bonden tot actie
over te gaan als de burgemeester
niet binnen afzienbare tijd, bij
voorbeeld een week, antwoordt op
de nota.
Van Thijn wordt ook verweten
zijn anti-discriminatiebeleid te ge
bruiken voor het winnen van stem
men voor zijn partij (PvdA). „Over
de rug van Amsterdammers en de
Amsterdamse politie wordt aan
partijpolitiek gedaan en dat wordt
dan „achter je personeel staan ge
noemd", aldus de nota.
De rechercheurs keren zich in de
nota ook tegen het zogenoemde
veranderingsproces bij de Amster
damse politie. Dat proces houdt de
vorming in van wijkteams die
werkzaamheden van gespeciali
seerde afdelingen moeten overne
men. Die speciale afdelingen zou
den zich dan moeten beperken tot
alleen de grote zaken.
Als gevolg van de leegloop moet
met een minimum aan personeel
het werk draaiende,worden gehou
den. Om dit te kunnen doen moe
ten velé vrije weekeinden en vrije
dagen worden ingeleverd. In het
kader van de arbeidstijdverkorting
is wel geld ingeleverd maar meer
personeel is er niet gekomen en
voor overwerk is onvoldoende geld
beschikbaar, zo staat in de nota.
Twee weken geleden haalde het
personeel van de narcoticabrigade
ook al met felle kritiek uit naar de
korpsleiding, waarbij burgemees
ter Van Thijn toen het „voordeel
van de twijfel" werd gegeven. Ook
in dit geval ging het om onvoldoen
de bezetting, plaatsing van onerva
ren mensen bij deze afdeling, on
voldoende uitbetaling van over
werk, een te zware werkdruk,
leegloop van personeel en de on
mogelijkheid om door dat alles nog
iets aan de drugsbestrijding te
doen.
In een reactie op de nota van de
recherche zei burgemeester Van
Thijn "voor dreigementen niet op
zij te gaan". De beschuldiging in de
nota dat hij via zijn anti-discrimi
natiebeleid partijpolitiek zou be
drijven noemde Van Thijn onaan
vaardbaar. „Als er één is die geen
partijpolitiek bedrijft ben ik het
wel", betoogde hij.
Vijftig districts- en groepscom
mandanten van de rijkspolitie heb
ben gisteren bij de leden van de
vaste kamercommissie voor poli
tiezaken met een petitie aange
drongen op het spoedig invoeren
van de ruim drie jaar geleden toe
gezegde salarisherziening. Uit het
laatste overleg met de ministeries
van binnenlandse zaken hebben de
politiebonden geconcludeerd dat
opnieuw uitstel van de salarisher
ziening dreigt, omdat nader depar
tementaal overleg nodig zou zijn.
De 400 aspiranten die een oplei
ding volgen aan de politieschool in
Lochem hebben vanochtend om
half elf de lessen onderbroken uit
protest tegen de zogeheten zak
geldregeling. Door deze regeling
moeten ongehuwden jonger dan 25
jaar rondkomen van een zakgeld
van 250 gulden netto per maand en
gehuwden onder die leeftijd met
600 gulden.
gewenste intimiteiten, maakte gis
teren ook bekend dat zij sinds haar
oprichting eind oktober ruim 80
klachten heeft behandeld van
vrouwen die op school of werk sek
sueel zyn lastig gevallen. In bijna
een kwart van de gevallen gaat het
om „verbaal geweld", ongeveer
even vaak om opmerkingen die ge
paard gaan met aanrakingen. Een
derde van de vrouwen die bij Han
den Thuis terecht komt klaagt over
ernstige handtastelijkheden, aan
randing en verkrachting.
Volgens Else de Wit. coördinator
van Handen Thuis, is er geen spra
ke van dat vrouwen - zoals wel ge
dacht wordt - bij het kleinste voor
valletje alarm slaan: „Bij geen en
kele klacht ging het om een enkel
voorval. Kenmerkend voor onge
wenste intimiteiten is nu juist de
herhaling. Vaak ontwikkelt het las
tig vallen zich ook van kwaad tot
erger".
Korthals Altes
wijst op kans
dat Lubbers
PvdA verkiest
ALPHEN AAN DEN RIJN - Er is
geen enkele garantie dat Lubbers
na de verkiezingen niet met Den
Uyl in zee zal gaan om te komen tot
een kabinet van CDA en PvdA. Dat
zei VVD-minister Korthals Altes
(justitie) gisteravond op een ver
kiezingsbijeenkomst van de WD-
kamercentrale Leiden in Avifauna.
De bewindsman herinnerde in
dat verband aan oud-premier Van
Agt, die eerder deel uitmaakte van
het kabinet-Den Uyl en die na vier
jaar regeringssamenwerking met
de WD toch weer een kabinet
vormde met de PvdA. "Van Van
Agt had ook niemand verwacht dat
hij met Den Uyl in zee zou gaan.
Het was geen plezierig pootje ba
den en het heeft ons land veel scha
de gedaan. Lubbers heeft ook in
het kabinet-Den Uyl gezeten en er
is geen enkele zekerheid dat de ge
schiedenis zich niet zal herhalen",
aldus Korthals Altes.
De WD-bewindsman zette zich
ook af tegen het loyalisme in het
CDA. Hij zei dat de CD A-loyalisten
weliswaar laag op de lijst zijn ge
zet, "maar hoe meer stemmen op
Lubbers worden uitgebracht, hoe
meer loyalisten er in de Tweede
Kamer komen".
Korthals Altes riep zijn talrijke
toehoorders op niet de moed te
verliezen, ondanks de recente kri
tiek op de WD vanwege de opvol
ging van wijlen minister Rietkerk
en de euthanasiekwestie. In beide
gevallen stelde de bewindsman
zich achter WD-fractieleider Nij
pels op. "Een deel van de kritiek is
te plaatsen in het kader van be
schadiging-lijsttrekker", zei hij.
Korthals Altes noemde Nijpels' op
roep tot bezinning in de kwestie
van de euthanasie 'nuttig', maar
wilde zich in de marge van de
WD-bijeenkomSt gisteravond niet
verder uitspreken over de vraag
hoe het straks na de verkiezingen
verder móet.
AMSTERDAM (ANP) - In Osdorp
in Amsterdam-West is gisteren het
Dwaze Moedersplein officieel in
gebruik genomen. De Dwaze Moe
ders is de naam voor de Argentijn
se vrouwen die internationale be
kendheid hebben gekregen door
hun voortdurende demonstraties
op het Plaza de Mayo in Buenos Ai
res om opheldering te krijgen over
de spoorloze verdwijningen van
hun familieleden die tegenstan
ders waren van het militaire regi
me. Met de onthulling van een ge
denksteen werd het nieuwe plein
in Osdorp in gebruik gesteld. Op
de steen staat de tekst: In verbon
denheid met de strijd van de Moe
ders in Argentinië 12-03-1986.
ADVERTENTIE
Veranderingsproces roept grote weerstand op
AMSTERDAM - De uiterlijke
kenmerken wijzen op een over
spannen patiënt: overtrokken
reacties, het huilen nader dan het
lachen en bovendien buitenmati
ge gevolgtrekkingen over in we
zen pietluttige zaken. Het Am
sterdamse politiekorps maakt
sterk die indruk.
door
Huub Klompenhouwer
Eerst lopen de wijkagenten te
hoop in Amsterdam. Die doen
het nog netjes. De nieuwe struc
tuur van de Amsterdamse politie
moet van iedere agent ook een
wijkagent maken. Oom agent
verliest daarmee zijn status als
unieke vertrouwenspérsoon in
de wijk.
Dan komt de narcoticabrigade.
Klachten over onderbezetting.
Ze kunnen het werk niet meer
aan. 'Dweilen met de kraan open'
wordt zo langzamerhand een ge
vleugeld gezegde bij de hoofd
stedelijke politie. De Amster
damse jeugd- en zedenpolitie
trekt ook al de registers open.
Onderbezetting betekent dat ze
zelfs niet meer aan het controle
ren van bordelen en gokhuizen
toekomen.
En nu dan, bij een bezoek van
burgemeester Van Thijn aan het
drukke districtsbureau Lijn
baansgracht ook de recherche
van dat bureau. Geen mensen ge
noeg om het vele werk aan te
kunnen.
Het lijkt goed mis met de Am
sterdamse politie. De operatie
drugsvrijhouden Zeedijk, opper
machtig ontruimen van kraak
panden, ze verslinden politie
mensen. En juist daaraan is een
chronisch tekort in de hoofdstad.
De acties worden niet alleen
ingegeven door het tekort aan
manschappen, want daar klaagt
Amsterdam al jaren ovér. Op de
achtergrond speelt een belang
rijk stuk onvrede met het werk
mee. Onvrede over de nieuwe
structuur van de politie, waarin
de straatagent recherchewerk
moet doen en de rechercheur an
der werk. Waarin de recherche
een stukje van het vrije-jongensi-
mago moet inleveren. En tegelijk
zijn er door de structurele veran
deringen in het korps desillusies
omdat de carrièreplanning van
sommigen doorkruist wordt.
Dus ook nog eens financiële on
vrede.
Op de achtergrond spelen ook
de bonden eer» rol. Aanvankelijk
hadden ze instemmend gerea
geerd op de voorgenomen wijzi
gingen. Zelfs werd hoofdcom
missaris Valken tot spoed ge
maand toen die veranderingen te
lang uitbleven. Nu dat verande
ringsproces gestalte krijgt, geeft
het onrust en vraagt het offers
binnen het korps. Met name bij
de specialisten, die vooral onder
de rechercheurs te vinden zijn.
De twee grote bonden, de Al
gemeen Christelijke en de Ne
derlandse Politie Bond hebben
leden zien weglopen. De jonge
vrije bond, inmiddels na wat ge
hakketak uit de Nederlandse Po
litie Vereniging gestapt, weet nu
handig de ontevredenen te bun
delen. Vooral binnen de narcoti
ca-brigade
Veranderingsproces
Voor een deel vallen de kriti
sche noten en de jammerklach
ten van de rechercheurs toe te
schrijven aan een spel om het
weggeven van de zwarte piet.
Die ligt nu dus bij de korpslei
ding en Van Thijn, als hoofd van
de politie. Maar Van Thijn liet
weten het veranderingsproces
stug door te zetten. Daarmee
aangevend, dat de overspannen
reacties van de rechercheurs
thuis horen in het rijtje 'spier
blessures door een gewijzigd
marstempo'. Zoals in iedere gro
te organisatie verlopen dergelij
ke ingrijpende veranderingspro
cessen niet zonder pijn en pro
blemen.
De roep dat Amsterdam veel
onveiliger is dan de media voor
geven, moet ook al onder het
hoofdstuk overspannenheid ge
rangschikt worden. Het weerleg
gen van de cijfers uit de statistie
ken, die ze zelf mee helpen op
stellen, is kortzichtig. Statistie
ken zijn er juist om een stukje
realiteitszin bij te brengen. Wie
dagelijks met criminaliteit om
gaat, heeft snel de neiging te den
ken dat de hele wereld crimineel
Blijft staan dat de Amsterdam
se politie momenteel 600 man (en
vrouw) tekort heeft. En dat de sa
lariëring, die gelijk is aan een
rustig baantje in de provincie,
niet bepaald fantastisch te noe
men is. De werkdruk en de
geestelijke belasting is in Am
sterdam veel zwaarder, zeggen ze
in de hoofdstad. Dat kan waar
zijn, maar dan is een actie voor
meer geld het middel. Een betere
salariëring zal het ook eenvoudi
ger maken om nieuw personeel
te
Braderije, dat is Echte Boter voor bakken en braden. Biefstuk wordt
lekkerder dan ooit, de smaak van kip krijgt vleugels en appeltaart wordt
van banketbakkersklasse. Braderije is er gelukkig weer volop.
En nog steeds ongelooflijk goedkoop: I I
maximaal f 1.15 per pakje van 200 gram. Op naar de winkel! JL«JL J
