WK-voetbal op Duitse tv
PAGINA 24
RADIO-TV
WOENSDAG 12 MAART 1986
TELEAC
18.25 Engels in het basisonderwijs. Les 1
VARA
18.55 De Fabeltjeskrant
19.00 Snorkels, tekenfilmserie
19.23 VARA'S Filmnieuws
NOS
20.00 Journaal
SOCUTERA
20.28 De stilte die echt pijn doet. Het Nationaal
Reumafonds
VARA
20.33 Zeg 'ns AAA. Herhaling van 's middags
21.00 Sonja op woensdag, gespreksprogramma
met Sonja Barend
21.50 Achter het nieuws, actaliteitenmagazine
22.25 De speurder, Duitse politie serie. Afl.: De
vrouw van de politieman. Op een parkeer
plaats wordt agent Hartmann doodgescho
ten. Faber leest in het rapport van Hartmanns
collega Brenig dat ze in de rosse buurt achter
autodieven aanzaten
23.15 Simon Carmiggelt. Het verhaal "Een tevre
den man" uit de bundel "Trio voor één hand"
NOS
23.30 Journaal
23.35 Nieuws voor doven en slechthorenden
DONDERDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
EO
15.30 Mag ik 's met je praten? Gespreksprogram
ma. (herh.)
16.00 Daktari. Afl.: Jachtluipaard gezocht. Dr. Tra
cy moet tijdelijk voor een jachtluipaard zor
gen, dat eigendom is van een belangrijk stam
hoofd
16.50 EO-Kinderkrant, kinderprogramma
NOS
17.30 Journaal
EO
17.46 Tijdsein-Buitenland, actualiteitenprogram
ma. Met: Aad Kamsteeg
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
PP
19.12 Uitzending van de Politieke Partijen: Cen
trum Partij. (C.P.)
NOS
19.22 Van Gewest tot Gewest, actualiteitenmagazi
ne. Vandaag: 1. Van de zure regen in de drup.
2. Vrouwenlijst in Landgraaf
20.20 Nederland C, cultureel magazine
20.55 La Lugubre Gondola. Rode draad in dit pro
gramma over Frans Liszt (t.g.v. zijn 100ste
sterfdag) in zijn compositie La Lugubre gon
dola M.m.v. o.a. Vera Berhs, viool, Reinbert
de Leeuw, piano en Anner Bijlsma, cello
21.4 Hoe oud wil je me hebben? Portret van
de voordrachtkunstenares Nel Oosterhout
22.30 Journaal
22.45 Den Haag vandaag, parlementaire rubriek
23.00 Studio Sport
23.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
DONDERDAG
NOS/NOT
09.30 De dromen van Rimpel
10.00 Einde
FEDUCO
10.30 Telebord: Programma
1.1: De Gemeente
10.50 Einde
r Fries-taligen. Af-
NOS/NOT
11.00 Ons lichaam, serie over het menselijk li
chaam. Afl. 9
11.30 Hier en nu voor scholen. Afl. 10
12.00 Einde
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
18.05 Plons, kinderprogramma,
(herh.)
18.10 Zeppelin, informatief kinder
magazine.
18.35 Xenon, jeugdserie in 10 afleve
ringen.
19.00 Uitzending door derden: pro
gramma van de Katholieke Televi
sie- en Radio Omroep
19.40 Paardekoersen, mededelingen
en programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Namen noemen, spelprogram-
20.50 Kijk uit! Verkeerstips
21.00 Allemaal beestjes. De Ebrodel-
ta (2). Aandacht voor de ongecon
troleerde jacht en het massatoeris
me welke een grote bedreiging vor
men voor de vogelstand in de Ebro-
delta
21.30gDe Bill Cosby Show, Ameri
kaanse comedy-serie.
21.55 Eiland, kunstmagazine.
22.55 Nationale loterij en Paarde
koersen
23.00 Journaal met aansl. Coda: Een
kind van Anton Van Wilderode
(1918)
DONDERDAG
14.00 Schooltelevisie
16.00 Einde
17.00 Schooltelevisie
17.55 Journaal
19.00 Zonen en dochters (Sons and
daughters), Australische tv-serie.
19.25 Uit je doppen, informatieve se
rie. Vandaag: Grafische kunsten
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Videomatch.
20.20 Kort geknipt (Postriziny), Tsje-
choslowaakse film. Een dropje in
de Bohemen in de jaren '20. De bra
ve bierbrouwer Francin bewaakt
zijn beeldschone vrouw Maija
angstvallig zodat zij niet ten prooi
zal vallen aan zijn levenslustige
broer Pepin
21.55 De Spaanse burgeroorlog, zes
delige Engelse serie van David
Hart. Afl.5: De Revolutie (Inside
the Revolution). In de strijd met de
Nationalistische troepen bleek de
revolutionaire improvisatie en het
gebrek aan centrale leiding weinig
succesvol. Uiteindelijk kwam het
tot hevige gevechten in Barcelona
waar 500 doden vielen en 1.000 ge-
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 BIZZNESS Bizness. econo
misch magazine. Vandaag: le 3ème
choc pétrolier.
21.00 Miami Vice, Amerikaanse poli
tieserie.
21.45 Coup de film, filmmagazine.
21.55 Cargo de nuit, jongerenmagazi-
22.55 Informations, reflexions, inter
rogations laïques, informatief pro
gramma
DONDERDAG
11.30 Teletekst magazine
14.00 Schooltelevisie
15.35 Teletekst
16.50 Schooltelevisie
17.20 Nouba Nouba, kinderprogram-
17.50 Carrefours, gevarieerd kinder
programma. (Met: 17.50 La roue de
la fortune. 17.55 Rocambole, tv-se
rie. 18.10 Carrefours-service: Théa-
tre. 18.15 Les invités de carrefours.
Aansl.: La roue de la fortune. 18.30
Nieuwsoverzicht. 18.35 Micro-défi,
spelprogramma. 18.50 La roue de la
fortune.)
WDR:
18.00, Hier und Heute
18.25 Eigener Hert ist Goldes wert
19.00 Reschkes grosser Dreh, serie.
19.58 Programma-overzicht
20.00 Tagesschau.
20.15 West-Duitsland - Brazilië, recht
streekse reportage van deze vriend
schappelijke voetbalinterland van
uit Frankfurt
22.00 Brennpunkt
22.30 Tagesthemen, actualiteiten
23.00 Susi, tv-film
23.45 Tagesschau
23.50 Nachtgedanken, overweging
door Hans Joachim Kulenkampff
DONDERDAG
09.45 ZDF-Info Arbeit und Beruf
10.00 Heute
10.03 Thomas auf der Himmelsleiter.
11.30 Zwischen Wasserfall und
Sumpf
12.10 Kennzeichen D
12.55-ersoverzicht
13.00 Tagesschau
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 (S) Teletekst-overzicht
16.00 Tagesschau
16.10 Musikladen-Eurotops Extra, et:
Kay Franzes, Latin Quarter en Bon
ny Tyler
16.55 Die Abenteuer von Tom Sa
wyer und Huckleberry Finn, kin
derserie. Afl.: Piraten met heimwee
17.20 Fussballschule, kinderpro-
gramma. Afl.: Tactiek en conditie
17.50 Tagesschau
18.20 Ein Heim für Tiere, vervolg
18.55 Mittwochslotto - 7 aus 38
18.58 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 P.I.T. - Peter Illmanns Treff.
Met: Culture Club, Modern Tal
king, Depeche Mode. A-HA e.a.
20.15 Kennzeichen D, Duitse actuali
teiten uit Oost en West
21.00 Der Denver-Clan, (Dynasty),
Amerikaanse serie.
21.45 Heute-journal
22.05 (S) P.I.T. extra Verkiezing van
de Duitse Disco-Queen en Disco-
King. Met: Culture Club en Modern
Talking
23.20 Bye, bye Brasilien, Braziliaanse
speelfilm uit 1979. Een reizende va-
rietégroep moet het onderspit del
ven door de opkomst van de tv en
radio. Salome besluit op prostitutie
over te gaan maar stuit op verzet.
Uiteindelijk valt het gezelschap uit
elkaar.
01.00 Heute
DONDERDAG
09.45 Zie Duitsland 1
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 (S) Teletekst-overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Date-Schatten, 9-delige
Afl. 4: Wohnzimmer am Kabel
Aansl.: Nieuesoverzicht
16.35 Der Stein des Marco Polo,
Avontuur in Venetië: Afl.: De
schat. Met Nicola di Pol, Chiara Do
rado, Giuseppe Tonini e.a.
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd
gazine
17.45 Der rosarote Panther, teken
film. Aansl.: Nieuwsoverzicht
18.00 Telekolleg II. Cursus Engels.
Les 39: Older and Wiser
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma voor de re
gionale studio's
20.00 Tagesschau
20.10 Ich stelle mich.... Dieter Putz-
hofen, burgemeester van Krefeld
en voorzitter van het CDU in
Rheinland
21.45 Freizeit und Fitness
22.30 Mein Asyl (Chiedo asilo), Ita
liaanse speelfilm uit 1980. Roberto
is leraar op een lagere school. Zijn
onconventionele methodes maken
hem populair bij zijn leerlingen,
maar de ouderen voelen zich gepro
voceerd
00.15 Laatste nieuws
DONDERDAG
18.00 Newsround with Roger Flynn,
jeugdjournaal
18.05 The december rose, kinderserie
18.35 Rolf Harris's cartoon time
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London plus, actualiteiten
20.00 Wogan, amusementsprogram
ma met Terry Wogan
20.40 No place like home, serie. All.:
Dear Miss Davenport
21.10 Dallas, serie
22.00 Journaal, regionaal nieuws,
weerbericht
22.30 Q.E.D., informatief programma.
Vandaag: Rape - face to face
23.30 Sportsnight. Met hoogtepunten
van Cheltenham
00.50 Weerbericht
DONDERDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Teletekst
11.30 Play school, kinderprogran
11.50 Teletekst
13.30 Journaal
14.00 Pebble Mill at one, gevarieerd
programma
14.45 Hokey Cokey, kinderprogram-
Voordrachtskunstenares Nel Oosthout
Nel Oosthout
De NOS zendt vanavond in het
programma 'Hoe oud wil je me
hebben?' een portret uit van
voordrachtskunstenares Nel
Oosthout. Vanaf 1932 reisde Nel
Oosthout door Europa, Amerika
en Azië om overal haar avond
vullende solovoorstellingen te
spelen. In 1977 vierde ze in de
Koninklijke Schouwburg in Den
Haag haar gouden jubileum.
In 'Hoe oud wil je me hebben?'
kijkt Nel Oosthout terug op haar
veel bewogen leven. Fragmenten
uit de stukken die ze honderden
malen heeft opgevoerd, ontbre
ken daarbij niet. Collega's en be
kenden van vroeger maken het
beeld van de actrice, die haar car
rière begon bij Eduard Verkade,
compleet. (Nederland 2, 21.45
uur).
Nederland C
Nederland C, de culturele ru
briek van de NOS, heeft van
avond (Nederland 2, 20.20 uur)
een negen minuten durend ge
sprek met de schrijver Jeroen
Brouwers (schrijver van onder
meer Winterlicht, Bezonken
rood, Zonsondergangen boven
zee, Joris Ockeloen en het wach
ten, Groetjes uit Brussel). Een
opvallend feit, omdat Brouwers
in eerdere instanties liet weten
niet op tv te willen optreden. In
het verleden zegde hij slechts
één keer een tv-interview toe met
VPRO-medewerker Cherry
Duyns in het programma 'Lotge
vallen'.
In 'Nederland C' zal Brouwers
vertellen over zijn nieuwste
boek, een biografie over de ver
geten dichteres Hélène Swarth.
Dat hij Hélène Swarth uit de ver
getelheid wil halen, is misschien
ook wel de reden dat hij ditmaal
zichzelf toestond om op tv te ver
schijnen.
De dichteres Hélène Swarth
maakte in de vorige eeuw furore.
Zij maakte deel uit van de Tach
tigers, maar raakte al snel in de
vergetelheid. Brouwers, die al
eerder vergeten Nederlandse
schrijvers in zijn boeken be
schreef (in bijvoorbeeld 'De
Laatste Deur', waarin hij alle Ne
derlandstalige schrijvers noemt
die aan hun einde kwamen door
zelfmoord), heeft als filosofie dat
hij moet voortleven door zijn
werk. Hij wil dat ook bewerkstel
ligen voor andere schrijvers.
Nederland C besteedt in het
kader van de boekenweek meer
aandacht aan literair nieuws. Zo
zendt de rubriek een gesprek uit
met mevrouw J. van Tooren, de
bejaarde en succesvolle vertaal
ster van de Japanse Haiku's en
wordt er aandacht besteed aan
publicaties van Wiel Kusters,
Marion Bloem en Jan Brokken.
Er worden ook fragmenten uit
gezonden van de Nacht van de
Poëzie, die het afgelopen week
einde in Utrecht werd gehouden.
Ten slotte zendt de rubriek ook
nog een gesprek uit met de Ita
liaanse acteur Marcello Mastroia-
ni naar aanleiding van Frederico
Fellini's recente speelfilm 'Gin
ger e Fred', waarin Mastroiani
een rol speelt.
Voetbalflitsen
Woensdagmiddag zullen door
NOS-radio rechtstreekse repor-
tageflitsen worden verzorgd van
de vriendschappelijke voetbalin
terland DDR-Nederland, die in
Leipzig wordt gespeeld. De flit
sen zijn vanaf 17.00 uur te beluis
teren via Radio 1.
De NOS-televisie zal samen
vattende beelden van de wed
strijd uitzenden in Studio Sport
(Nederland 2, 23.00 uur) in deze
uitzending verder een samenvat
ting van de die dag gereden etap
pe in de wielerklassieker Tireno-
Adriatico.
Achter het Nieuws
Met betrekking tot de gemeente
raadsverkiezingen, die volgende
week worden gehouden, zendt
de VARA in haar actualiteitenru
briek Achter het nieuws van
avond portretjes uit van de ge
meenten Zevenaar en Gronin
gen. Samensteller Van Loenen
praat o.a. met de partijvoorzitters
van de PvdA en WD, Max van
den Berg en Jan Kamminga, bei
den ooit actief in de Groninger
gemeentepolitiek, over de ver
schillen van toen en nu. Beiden
vinden dat lokalebestuurders
meer naar Den Haag moeten
gaan.
In 'Achter het nieuws' vervol
gens aandacht voor het Comité
Zuidelyk Afrika. Het comité, dat
25 jaar bestaat, is zojuist een
nieuwe campagne begonnen.
Tenslotte een interview met de
Sovjetrussische functionaris
Bogdanov. Deze adviseur van
Gorbatsjov geeft vanavond aan
de Vrije Universiteit in Amster
dam een lezing over vrede en vei
ligheid. (Nederland 1, 21.50 uur).
DÜSSELDORF, 11 mrt (AP) - De twee landelijke Westduitse televisie
zenders ARD en ZDF zullen gezamenlijk 39 wedstrijden tijdens het WK-
voetbal in Mexico rechtstreeks op het scherm brengen. Van de resteren
de 13 wedstrijden zullen samenvattingen worden uitgezonden. In totaal
besteden de Westduitsers 97 uur aan het WK-voetbal. Dat hebben de
organisaties dinsdag bekendgemaakt.
De eerste wedstrijd zal op 31 mei worden gehouden tussen de heersen
de wereldkampioen Italië en Bulgarije. De finale vindt op 29 juni plaats in
Mexico-stad.
De live-wedstrijden zullen om 12.00 uur 's middags of om twaalf uur 's
nachts worden uitgezonden. ARD en ZDF hebben voor de tv- en radio
uitzendingen 14 miljoen DM uitgetrokken.
ARD stuurt 30 journalisten en 25 assistenten naar Mexico, terwijl ZDF
21 verslaggevers en 23 technici naar de WK stuurt.
15.00 The Cheltenham festival natio
nal hunt
17.15 Jackanory, kinderprogramma
17.30 Ulysses 31, tekenfilmserie
17.55 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.30 Journaal en weerbericht.
18.35 Bridge club
19.00 Robert Mitchum season: Ma
cao, Amerikaanse speelfilm uit
1952. Regie: Josef von Sternberg
20.20 Tekenfilms
20.30 Outt>f court, wekelijks magazi
ne over justitie
22.00 MASH, serie. Met Alan Alda,
Wayne Rogers, Loretta Swit e.a
22.25 That uncertain feeling
23.15 Onbekend
23.45 Newsnight, actualiteiten
00.30 Weerbericht
00.35 Open University
DONDERDAG
07.55 Open University
08.20 Einde
10.00 Teletekst
10.36 Schooltelevisie
13.05 Informatieve serie
14.20 Schooltelevisie
16.00 Teletekst
18.30 The double life of Henry Phyfe.
Phyfe and the Code Book
19.00 The Lucy Show. Lucy and the
Countess
19.30 Green Acres. No Trespassing
20.00 The Greatest American Hero.
Dreams
21.00 Beulah Land. (Deel 3)
22.45 Martini Sportline International
Motor Sports 1986
23.50 Sky Trax. Popmuziek
00.50 Closedown
DONDERDAG
08.45 Sky Trax. Popmuziek
15.05 the Down Under Show
16.00 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
18.15 Blockbusters
18.45 Nieuws
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 This is your life
20.30 Coronation Street
21.00 Benny Hill
22.00 Alan Parker: A turniphead's
guide to the Britsh cinema. Eerste
van drie documentaires waarin
drie regisseurs/producers hun vi
sie geven op de Britse filmindus
trie ter gelegenheid van het Natio
nal Film Year. Na Parker volgen
Lindsay Anderson en Sir Richard
Attenborough. (Zie ook Deze
Week).
23.30 ITN-News at ten
00.00 The Phantom of Hollywood.
Am. tv-film uit 1974 met Skye Au
brey, Jack Cassidy e.a. Het spook
van Hollywood trekt ten strijde als
men "zijn huis" wil verkopen.
01.25 Starting point.
13.00 Giddy Games
13.10 Puddle Lane.
13.30 The Sullivans.
14.00 Nieuws en act.
14.30 Falcon Crest,
15.30 Daytime.
16.00 Gems..
16.25 Anglia news.
16.30 Sons and daughters.
17.00 Giddy Games show.
17.10 James the cat.
17.15 Ragdolly Anna goes to the
17.30 Bellamy's Bugle. Door de
wondere wereld van de natuur met
botanist David Bellamy.
17.45 Dodger, Bonzo etc.
18.00 Musicbox
19.00 Cycle Jean-Louis Roy, reporta
ge over Zwitsers die een vrouw uit
Mauritië willen
19.40 Max Bill
20.50 Derrière le miroir, onderzoek
naar de problemen van transsek-
suelen
22.00 Nieuws
22.30 - 2.00 Musicbox
DONDERDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
Radi<
i 18 t
NOS: 19.02 Hobbyscoop. 19.30 NOS
Podium van de Nederlandse lichte
muziek. 20.30 Langs de Lijn. 22.30
Akkoord. 23.05 Met het oog op mor
gen. NCRV: 0.02 Late Date. 1.02 Ro
mance. 2.02 Nachtexpress. 6.02 In 't
voorbijgaan 6.07 Non stop lichte
muziek
Na 18 uur
18.03 Hier en Nu. 18.54 In 't voorbij
gaan. 19.00-07.00 Zie Radio 1
Radio 3 na 18 uur
NOS: 18.04 De Avondspits. VPRO:
19.02 The John Peel Show. 20.02
Frontlijn. 21.02 Backline. 22.02 Gon-
zo Radio. 23.02 Heartlands
Radio 4 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. 18.02 Het betere
werk: Oude en moderne muziek.
19.00 Concert in de Kleine Zaal.
Muz. v. viool en piano. 20.00 Nws.
ZVK: 20.02 Gereformeerde kerk
dienst (vrijgemaakt). AVRO: 20.45
Radio 5 na 18 uur
18.10 TROS Kinderforum. P.P.:
18.20 Uitzending van de RPF.
TROS: 18.30 Tempo Doeloe. NOS:
19.00 Programma voor buitenlandse
werknemers. (19.00 Turks. 19.20 Ma
rokkaans. 19.50 Spaans. 20 00
Grieks.) FEDUCO: 20.30 Medelan
ders Nederlanders: Stranac al'ne
postrani (Buitenlander, maar geen
buitenstaander.). NOS: 21.00 NOS-
Cultuur
18.30-19.30 geestelijk leven
DONDERDAG
07.03 Radiojournaal. (Met om 7.15
AVRO's radiojeugdjournaal.) NOS:
7 30 Nieuws. AVRO: 7.35 AVRO's
Radiojournaal. vervolg. (8 35
AVRO's Sportpanorama.) 09.05 Ar
beidsvitaminen. (9.50 Snotneus
Ahoy.) 12.05 De Burgemeester is ja
rig. NOS: 12.59 Mededelingen voor
land- en tuinbouw. AVRO: 13.08
AVRO's Radiojournaal. 14.05 Top
pers van toen. 15.05 Hilversum 3 be-
Radio 2 voor 18 uur
NCRV: 07.03 Het levende woord.
07.10 Vandaag... donderdag. 08.03
Hier en nu. 08.54 Ontmoeting. 09.03
Plein publiek. 10.30 Kletsmajoor.
10.40 Het blijft Hollands. 11.30
Twaalfuurtje. 12.40 Middagpauze-
dienst. 13.03 Hier en nu. 13.20
Radio 3 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. TROS:
07.03 De Havermouthshow. 09.03
De Nederlandstalige top tien. 10.03
De Polderpopparade. 11.03 De Eu
roparade. 12.03 50 Pop of een enve
lop. 14.03 TROS presenteert de na
tionale hitparade. Inclusief de Tip
20
Radio 4 voor 18 uur
VOO: 08.00 Nws. 08.02 Veronica's
Meesterwerken op CD. 11.00 Mu
ziek voor miljoenen. 13.00 Nws.
13.02 Nederland Muziekland klas
siek. Gesprek met een jonge Neder
landse musicus. EO: 14.00 Metrono-
mium. Werken v. Smetana. 15.30
Zeggen en schrijven. VPRO: 16.00
Radio 5 Voor 18 uur
NOS: 09.00 Nws. 09.02 NOS-Spor-
tief. 09.25 Waterstanden. RVU: 09.30
Nou en. KRO: 10.00 M/V Magazi
ne. 10.30 De zonnebloem. 11.00 50+.
12.00 Nws. KRO: 12.05 Sporen in
het achterland. 12.30 De derde we
reld. NOS: 13.00 Nws. KRO: 13.10
Kruispunt. 13.40 De tien woorden.
14.00 Echo junior. 14.20 Lezen voor
de lijst. 14.30 Kiekeboe. 14.40
Jeugdkatechese. 14.50 Te rade gaan.
Afl.: 5. 15.07 Glas in lood. NOS:
16.00 Zo kan het ook: Veranderende
rolpatronen. 16.30 Een leven lang.
17.00 De middelmatigheid van de
Nederlandse cultuur. 17.30 Hobby-
scoop. 17.46 Overheidsvoorlichting:
Uitzending voor de landbouw. 17.56
Mededelingen en Nws
- Wat zouden de Palestijnen moe
ten doèn? Ben Goerion: „Hun eigen
Ben Goerion zoeken".
- U zoudt u nu, in navolging van
Sadat, onmiddellijk bereid moeten
verklaren naar Jeruzalem te gaan!
Arafat: ,^.ls ik dat doe, laat Habas
me vermoorden".
- Als u bang bent voor de dood, j
zult u nooit een groot leider wor
den.
- Wat is uw oplossing voor het
Palestijnse vraagstuk? Sadat:
„Omdat rechtvaardigheid niet in
tweeën gedeeld kan worden, zal het
land in tweeën gedeeld moeten
worden".
Ziedaar in enkele uitspraken de
neerslag van de ontmoetingen die I
de Franse schrijver, schilder en ac-
tivist voor de mensenrechten Marek
Halter met Ben Goerion, Sadat en
Arafat had, toen hij, nu alweer bij- 1
na 20 jaar geleden, als 'politicus
zonder partij', een soort particulie
re bemiddelingsrol heeft trachten te
spelen. Een opmerkelijk man, Pool
se jood van origine, in 1936 in War
schau geboren als zoon van een
dichteres en een drukker, en bijbels
van uiterlijk met zijn grijzende
baard. Toch zou je hem eerder veer
tig jaar geven dan vijftig. Zijn
naam kende ik al jarenlang, want
nadat hij in 1967 het Internatio
naal Comité voor Vrede in het Mid
den-Oosten had opgericht, dook die
onfranse naam ook steeds weer op
als er, op internationale schaal, ge
protesteerd of betoogd werd voor de
mensenrechten in Argentinië (naar
aanleiding van de wereldkam
pioenschappen aldaar), in de Sow-
jet-Unie (toen daar de Olympische
Spelen uitbraken; Halter werd een
visum geweigerd), en in Afghanis
tan, - om maar enkele onprettige
uithoeken in de wereld te noemen.
Geen wonder dat we een paar ge
meenschappelijke kennissen bleken
te hebben: Kees van Kooten en Wim
de Bie, Andrej Amalrïk, Freek de
Jonge, Vladimir Boekovski...
Maandagmiddag heb ik een tijd
je met hem door Amsterdam rond
gelopen. Hij was door zijn uitge
ver, Wim Hazeu van de Prom, naar
Nederland gehaald om de verta
ling (door Sonja Pos) van zijn 700
pagina's dikke roman 'De herinne
ring aan Abraham' te begeleiden.
Een hoogst opmerkelijk boek, een
soort familiesage die begint in het
jaar 70 na Christus als de schrijver
Abraham het door de Romeinen ge-
rampokte Jeruzalem ontvlucht, en
die eindigt in het jaar 1943 als de
drukker Abraham Halter in het
ghetto van Warschau, met een
handgranaat bovenop een Duitse
tank springend, een eind aan zijn
leven maakt. Een werk van de ver
beelding, voor een deel gestut door
oude familiekronieken en overleve
ringen. Als ooit een schrijver 'een
grote gooi' heeft gedaan, is het Ma-
rek Halter wel met dit boek. En niet
zonder succes: in Frankrijk stond
'La memoire d'Abraham' nummer
1 op de bestsellerslijst. Hij heeft het
opgedragen aan zijn ouders: „Perl
Halter, mijn moeder, dichteres in
het Jiddisch, en Salomon Halter,
mijn vader, drukker, zoon van een
drukker, kleinzoon van een druk
ker en zo van de ene generatie op de
andere, aangezien zij in mij de her
innering aan Abraham levend
hielden".
Met mijn ouders, zei hij in een in
terview met vertaalster Sonja Pos,
stierf voor mij ook een hele wereld,
de hele cultuur van hetjiddisch dat
mijn moedertaal is. Indertijd werd
die door tien miljoen mensen ge
sproken. Er was een schitterende li
teratuur. Men kent tegenwoordig
alleen Isaac Bashevis Singer, maar
er waren er destijds tientallen zo
als hij.
Geen wonder dus dat hij, toen we
de etalage van boekhandel Schelte-
ma Holkema op het Konings
plein passeerden, onmiddellijk het
portret van Singer en diens boeken
opmerkte. Hij is met de oude mees
ter bevriend, - met wie niet, trou
wens? We liepen verder en ik wees
naar de overkant, waar met grote
letters SINGER stond, boven een
naaimachinehandel. Toeval? Maar
niet eens zover ernaast, want de 81-
jarige Singer, in 1978 winnaar van
de Nobelprijs voor literatuur, is
nog altijd vervuld van seks, vertel
de Marek Halter. Altijd geweest
ook. Toen hij zich in 1935, nog geen
Engels, alleen maar Jiddisch spre
kend, in New York vestigde, consta
teerde hij tot zijn schrik dat alle
Engels sprekende joodse meisjes
mooi waren, en alle Jiddisch spre
kende joodse meisjes lelijk. Dacht
hij althans. Jiddisch en mooi gaan
niet samen, was toen zijn slotsom.
Dat kleine toeval: twee maal Sin
ger aan beide zijden van het Ko
ningsplein, zal Marek Halter overi
gens niet verbaasd hebben, want
hij heeft bij het speurwerk voor zijn
boek wel grotere toevallen meege
maakt. In een van de cursief gezet
te. documentaire delen van het
boek, vertelt hij hoe hij in Tel-Aviv
in de oude stad door een hevige re
genbui wordt overvallen. Hij gaat
schuilen in een portiek, wordt door
een oude man, Rab Chaim, binnen
genood en vertelt deze hoe hij heet,
noemt ook de naam van de uitgeve
rij van zijn grootvader: Meir-lkhiel
Halter. De oude man zoekt vergeefs
naar een uitgave die hij van deze
uitgeverij zou moeten hebben,
maar als Marek Halter later terug
komt in Israël, bezoekt hij de oude
rabbijn opnieuw, deze pakt nu het
gezochte boek met commentaren op
de Talmoed uit de kast en toont
hem een brief van zijn, Mareks,
overgrootvader die tussen het boek
zat, en waarvan de inhoud hem
weer een stap verder brengt bij de
reconstructie van zijn familiege
schiedenis...
