Verleden en heden
Bedrijvigheid in en om Leiden
Aan de Plesmanlaan in Leiden
is in betrekelijk korte tijd een
heuse kantorenwijk ontstaan.
In de jaren tachtig vestigden
zich in nieuwe complexen be
drijven als Aramco, Schreiner
en Olivetti (zie foto), terwijl ook
het GAK.en het World Flower
Trade Center er onderdak von
den. Inmiddels zijn ook voor
het Schuttersveld nabij het cen
traal station diverse kantoor
plannen in ontwikkeling.
BEDRIJVEN
Textielfabriek
J.J. Krantz
Zoon was bijna
tweehonderd
jaar in Leiden
gevestigd,
onder meer
aan de
Langegracht.
In de jaren
zeventig ging
het bergaf
waarts met dit
familiebedrijf
Een verhuizing
in 1977 naar
Vaals bleek
uitstel van
executie.
Het computertijdperk deed in 1981 Adler. toen de een na grootste fa
briek in Leiden, de das om. De modale schrijfmachine kon niet op tegen
de bij voorkeur in landen met lage lonen te produceren elektronische
tekstverwerkers. Volkswagen had in 1979 Adler van een Amerikaans
concern overgenomen. Het Duitse bedrijf zag er geen heil in de Neder
landse vestigingen in Leiden en Cuyk open te houden. Enige jaren leeg
stand van het fabrieksgebouw aan de Rooseveltstraat was het gevolg.
Tot vorig jaar Amex Fashions er in trok. Dit kledingbedrijf was uit
zijn vestiging aan de Lammenschansweg gegroeid en verhuisde na een
ingrijpende uerbouturag die een opvallende gevel tot gevolg had, naar de
voormalige Adlerfabrieken. Waarmee overigens nog slechts een deel van
dit complex is verhuurd.
Sanders was een begrip in Leiden. Jarenlang stond de zeep- en
parfumeriefabriek aan het Levendaal. Na 125 jaar vertrokken de
Koninklijke Sanders Fabrieken in 1977 uit Leiden naar Vlijmen en
Haarlem. Renovatie van de fabriek in Leiden bleek te kostbaar en
elders in de stad was er geen ruimte. In 1984 keerde Sanders gedeel
telijk terug naar Leiden. In het voormalige pand van de Leidse
Wolspinnerij nv aan de Zoeterwoudseweg werd het hoofdkantoor
gevestigd. De produktie werd in Vlijmen geconcentreerd.
Ook in de visserij gaan de ontwikkelingen snel. De schepen worden
groter, de scheepsmotoren sterker. De zeeën worden tegenwoordig beva
ren door enorme drijvende visfabrieken. Veel werk gebeurt nog met de
hand - denk bijvoorbeeld aan het haringkaken - maar de automatise
ring gaat niet aan de visserij voorbij. De stuurhut van de kapitein puilt
vandaag-de-dag uit door moderne elektronika.
De houten vaten op bovenstaande foto die jarenlang werden gebruikt,
zijn ouderwets geworden. Ze zijn vervangen door emmers en bakken
van kunststof waarin de vis zo snel mogelijk wordt diepgevroren.
Waar in de jaren zeventig de ene fabriek na de andere in Leiden de poorten sloot, voltrok zich in de Zoeter-
woudse Grote Polder het omgekeerde. Bierbrouwer Heineken vestigde zich aan de Rijn en groeide sinds de
officiële opening in 1975 uit tot de grootste werkgever in de Leidse regio. In wat voorheen de Barrepolder werd
genoemd, was Heineken trendsetter voor de vestiging van andere bedrijven in hetzelfde gebied dat door innige
samenwerking tussen de gemeenten Leiden en Zoeterwoude verder tot ontwikkeling kwam. Was de verhuizing
in 1975 het gevolg van een te krappe behuizing voor de bierbrouwer in Rotterdaminmiddels staat ook het
voortbestaan van de Amsterdamse vestiging op losse schroeven en ligt verplaatsing naar Zoeterwoude voor de
hand. Hetgeen het bruisende karakter van de economie in de Leidse regio alleen maar ten goede kan komen.
Foto's
Jan Holvast/Wim Dijkman
en archief LD
Leiden is geen textielstad meer.
In de jaren zeventig is het ene na
het andere bedrijf verdwenen. Zo
ook de Leidsche Wolspinnerij nv
'Neveda Wol'. De breifabriek ver
trok in 1981 naar Veenendaal. In
deze gemeente en in het Belgische
Lokeren werd Neveda na een
reorganisatie geconcentreerd.
Een reorganisatie die nodig bleek
om het bedrijf voor de ondergang
te behoeden. Het fabriekspand
aan de Zoeterwoudseweg werd
later omgebouwd tot hoofdkan
toor van zeepfabriek Sanders (zie
elders op deze pagina).
-tSwv
Geruime tijd lag het industrie terrein Jagtlust in Sassenheim braak. De gemeente plaatste daarom grote gele
borden langs de snelweg Amsterdam-Den Haag waarop bedrijfsgrond te koop werd aangeboden. Belangstel
lenden voor bedrijfsvestiging werden opgeroepen de gemeente Sassenheim te bellen. Inmiddels wordt voor
verschillende bedrijven op het terrein gebouwd.
