Holland Festival met Bausch, Beiio en Franse produkties PODIUMBLIK 'Geef schouwburg van Amsterdam intendant' Poëzie-avond in Waag Filmacteur Ray Milland overleden DINSDAG II MAART 1986 PAGINA 19 Redactie Pieter C: Rosier mannen die van Laios, dan weer verbeeldt ieder speler een apart personage. Ze gaan gekleed in hedendaagse kleding; de helver lichte speelvloer is leeg, op een tandem na. Op dit, in twee tijds- richtingen anachronistische ve hikel, zullen Antigone en haar zusje Ismène - de voorstelling be perkt zich niet tot het verhaal van Laios - zich naar het slag veld begeven, pratend over de onmogelijkheden van het leven. Alweer een voorbeeld hoe in deze voorstelling de mythe wordt ont mythologiseerd. Oidipus Een mengeling van stripver haal en videoclip. Het is één van de omschrijvingen, die wordt ge geven aan de Oidipus-voorstel- ling van Frans Strijards. Deze toneelregisseur, die vom zijn ei genzinnigheid door sommigen wordt bekritiseerd en door ande ren wordt bejubeld, werkte met een groep acteurs en ontwerpers aan de bekendste van alle Griek se tragedies. Strijards - ook hij - vertaalde Oidipus in alledaags Nederlands en maakte er volgens de recensent van de NRC een hi larische voorstelling van. Strij- Fragment uit 'Oidipus' in de regie van Frans Strijards. (foto Roos) ards lijkt de tragiek niet serieus te nemen doordat hij de traditio nele toneelvorm niet meer serieus kan nemen. Hoe dan ook, Strij ards maakt, zoals men vrijdag en zaterdagavond in het LAK kan constateren, gebruik van en kele principes van het antieke Griekse theater. Het koor beweegt zich op het proscenium, de drie spelers staan op- een klein maar hoog podium. Aan weerszijden twee enorme doeken, die lijken te stammen uit het atelier van een 'Nieuwe Wilde'. Aan de ene kant ziet men een reusachtige vrouwe- mond aan de andere kant een doek met daarop het woord 'Ich', symboliek die moet aangeven dat de voorstelling zich afspeelt tus sen mythologie en psychoanalyse. Ook Strijards wil de mythe van het meesterwerk ontmaskeren. Hoe hij dat doet, daar kan men wellicht zelf achter komen door één van beide voorstellingen in het LAK-theater te gaan zien. Hakim 'Hakim de verhalenverteller', zo luidt de titel van het stuk, waarmee het noordelijk theater 'De Voorziening' zondagmiddag naar het LAK komt. De confron tatie tussen fantasie en realiteit staat in dit verhaal van de Por tugese schrijver Norberto Avila centraal. Het verhaal speelt in Bagdad en ademt de sprookjes achtige sfeer van de 1001 -nacht. Hakim, die van het vertellen van verhalen zijn beroep heeft ge maakt, krijgt met zijn fantasie zoveel greep op de werkelijkheid dat hij er zijn tegenstander, de kalief, mee kan laten verdwij nen. Voor kinderen van zes tot twaalf jaar. Aanvang 15.00 uur. Kleine Sofie Een andere kindervoorstelling, 'Kleine Sofie en Lange Wapper' door de groep Stix, gaat morgen middag in de Leidse Schouw burg. Sofie is een meisje dat graag wil weten wat er in de we reld en daarbuiten te koop is. Maar ze is ziek en ligt al heel lang in bed. 'Kleine Sofie en Lange Wapper' is een theaterbewerking naar het gelijknamige, met de gouden griffel bekroonde boek va.n Els Pelgrom en The Tjong King. Voor kinderen vanaf zes jaar. Aanvang 14.00 uur. John Lanting John Lantings Theater van de Lach doet vrijdagavond de Leid se Schouwburg nog een keer aan met 'Een trouwring mag niet knellen'. Een klucht om te gieren en te brullen met o.a. John Lan ting zelf, Flip Heeneman, Teuntje de Klerk, Margreet Heemskerk, Ellen Röhrman en Ciska Beau- doux. Grappen en grollen rond een jongedame die haar apparte ment, tegen een veel te hoge prijs, verhuurt aan een kunstschilder die wel over een adélijke titel be schikt maar niet over geld. Mevr. Gaugiun Verder in het theater aan de van beroep zangeres. Ze bezingt dan ook haar besluit om haar vrijheid te hernemen op het feest ter ere van de vijftigste verjaar dag van haar jeugdvriend, de in Italië wonende schrijver Lid man. Deze vriend uit vroeger ja ren vertelt haar niet zonder ei genbelang over het wangedrag van haar minnaar, een onstuimi ge. jonge componist. In een huis van plezier heeft hij hoog opgege ven over zijn avontuur met haar, de vrouw van de toekomstig mi nister. En wat zingt Gertrud? 'Ich grolle nicht' van Robert Schumann. Overigens was het eveneens een gebeurtenis op een feest, die de directe aanleiding vormde tot het schrijven van 'Gertrud'. Tijdens dat feest in een Stockholms hotel pochte een zekere Hellström open lijk over zijn affaire met Maria von Platen, de vrouw van de veel oudere ritmeester Von Platen, met wie Söderberg in het geheim sinds enkele jaren een intense liefdesrelatie onderhield. De to taal verraste Söderberg was zo ontsteld dat hij prompt afreisde naar Kopenhagen, waar hij bin nen twee maanden zijn 'Gertrud' schreef. Op z'n minst interessant om te weten wanneer men de voorstelling met Anne Hase- kamp, Guusje van Tilborg, Ton Kuyl en Rudolf Lucieer in deze door Teuntje Klinkenberg gere gisseerde produktie in de verta ling van Karst Woudstra gaat Ballet Leerlingen van de Leiderdorp- se balletschool van Margriet de Jong presenteren zich zowel zon dagmiddag als zondagavond in de schouwburg. Ze doen dat met een Russisch sprookje, met een se rie showdansen en met modem ballet. De eerste voorstelling be gint om twee uur 's-middags, de tweede om half acht 's-avonds. De toneelvereniging 'Impe rium' geeft vrijdag- en zaterdag avond in het Microtheater de laatste voorstellingen van Ibsens 'Hedda Gabler'. Aanvang 20.30 Jenny Arean komt op vrijdag avond met haar programma 'Ge scheiden vrouw op oorlogspad' naar Artopa in Lisse. Kaarten voor deze solo-voorstelling zijn verkrijgbaar bij de plaatselkijke serie toneelvoorstellingen. Laios Zo komt het Werkteater, dat op het ogenblik op verschillende fronten opereert, woensdag- en donderdagavond naar het LAK met 'Laios', na er onlangs in een andere bezetting Ayckboums 'Verre Vrienden' te hebben ge speeld. Aan het slot van 'Laios', een voorstelling gebaseerd op de ge schiedenis van Oidipus en zijn familie, vertelt koningin Jokaste wat voor haar het ideale huwe lijk is. Als ze tien jaar getrouwd is zou ze op zo'n manier met haar man hand in hand over straat willen lopen dat de kinderen dit 'te gek' vinden. Dit geeft al aan dat in 'Laios', geregisseerd door Yolande Bertsch, de mythe wordt AMSTERDAM - Theater, dans en hedendaagse muziek uit Frankrijk, Italiaanse muziek van vandaag en lang geleden, de opera 'Die Entfüh- rung aus dem Serail' van Mozart door de Oper Frankfurt am Thea- terplatz, het Tanztheater Wupper- tal van Pina Bausch met 'Aus dem Gebirge hat man ein Geschrei ge hort' en 'Bartók/Aantekeningen' van de Belgische choreografe An ne Teresa de Keersmaeker, dat zijn op papier enkele van de hoogte punten van het Holland Festival van dit jaar, dat in juni wordt ge houden. Festivaldirecteur Ad 's-Grave- sande presenteerde het eerste pro gramma dat onder zijn verant- woordelijkheid tot stand is geko men gisteren in theater Bellevue in Amsterdam. Hij deed dat samen met Arthur Sonnen en Mare Jon kers, respectievelijk stafmedewer ker toneel en dans van het festival. In een bloemetjesdecor, dat toebe hoort aan toneelgroep Esta, die vanaf vandaag in Bellevue op treedt. Van de buitenlandse voorstellin gen in het festivalprogramma komt het leeuwedeel uit Frankrijk. Dit in het kader van de culturele uitwisseling La France aux Pays- Bas. Die uitwisseling is al in de zo- mer van het vorig jaar begonnen, maar leidt tot op heden een wat sluimerend bestaan. Het Holland Festival zal daarin waarschijnlijk verandering brengen. Het Théatre du Soleil is de meest vooraanstaande moderne theater groep van Frankrijk. Al verschei dene malen werd getracht de groep te strikken voor een Holland Festi val. Dit jaar zal het volgens Sonnen echt lukken. Uitgevoerd wordt 'L'Histoire terrible mais inachevée de Norodom Sihanouk', een zeven uur durend theaterstuk over de voormalige heerser van Cambodja. Dit stuk wordt in twee delen ver- deeld over twee avonden gespeeld. Savannah Bay Ook uit Frankrijk het Théatre de la Salamandre van Gildas Bourdet uit Lille, het Théatre de la Tempê- te, dat 'Rêves de Kafka' speelt en de Compagnie Renaud/Barrault. Deze laatste groep speelt 'Savan nah Bay' dat Marguerite Duras speciaal voor Madeleine Renaud, de 86-jarige leidster van de Com pagnie, schreef. Het Thétre Sapa- jou brengt 'Vermeer en Spinoza', een co-produktie met het Holland Festival waaraan de Nederlandse acteurs Kitty Courbois, Rudolf Lu- cieer en Titus Muizelaar meewer- J-jken. De Franse dans wordt vertegen- f. woordigd door de Groupe Recher che van het Ballet de l'Opera de Paris, de Compagnie Maguy Marin met 'May B', de Compagnie Karine Saporta, de Compagnie D.C.A. en de Compagnie Dominique Ba- gouet. Het Ensemble InterContempo- rain, met als dirigent Peter Eötvös, zal werken uitvoeren van onder an dere Boulez. Werk van Franse componisten wordt voorts uitge voerd door L'Orchestre de Paris, het Schönberg Ensemble, het As- ko Ensemble, Schönberg Kwartet, Le Groupe Vocal de France en het Mondriaan Kwartet. Italië In het muzikale deel van het fes tivalprogramma is een belangrijke Vier raadsfracties: AMSTERDAM (ANP) - De nieuwe directeur van de Stadsschouwburg aan het Leidseplein in Amsterdam moet een intendantsfunctie krij gen. Dat betekent dat hij of zij zo wel in financieel als artistiek op zicht verantwoordelijk moet wor den voor de totale programmering. Dit zeggen de Amsterdamse frac ties van PvdA, CPN, WD en PSP in de gezamenlijke notitie 'Spelen op het Plein' over de toekomst van de Stadschouwburg. De nieuwe directeur moet niet alleen verantwoordelijk zijn voor het aantrekken van artiestiek ta lent dat vorm moet geven aan los staande (ad hoe) produkties, maar dient ook de eindverantwoorde lijkheid te dragen voor de speel ruimte van een eventueel te vor men groot repertoire-gezelschap in de schouwburg. Tevens zal de nieuwe directeur medeverant woordelijk moeten zijn voor het aantrekken van de regisseur(s) die het artistiek gezicht van het gezel schap bepaalt of bepalen. De nieu we directeur zal naar de wens van de vier fracties ook medeverant woordelijk moeten worden voor de besteding van het budget van zo'n gezelschap. Dit is in tegenstelling tot de be staande situatie waarbij de direc teur van de Stadsschouwburg qn de leiding van het Publiekstheater geheel gescheiden verantwoorde lijkheden hebben. Door het vertrek van Nationale Ballet en Nederlandse Operastich ting naar het Muziektheater aan het Waterlooplein september van dit jaar komen er in de Stads schouwburg 150 speelavonden vrij. De afgelopen tijd is de discus sie losgebarsten over de vraag hoe het met die schouwburg nu verder moet. Wethouder Luimstra-Albeda van kunstzaken heeft voorgesteld theatergroep Centrum en Publiek stheater (dat nu vaste bespeler van de Stadsschouwburg is) samen te voegen tot één groot repertoire-ge zelschap voor de bespeling van de schouwburg en Bellevue. waar Centrum thans onderdak heeft. De vier raadsfracties voelen niets voor dit voorstel, zoals blijkt uit de notitie die zij gistermiddag op een persconferentie hebben openbaar gemaakt. De wethouder gaat er volgens de vier fracties te gemak kelijk vanuit dat zo'n gezelschap automatisch nieuw elan zal bren gen in het repertoiretoneel. „Waar die verwachting op gebaseerd is wordt niet geheel duidelijk", zeg gen zij. De discussie werd ook gevoed door de aankondiging van Berend Bouwdewijn dat hij dit najaar zal vertrekken als directeur van de Stadsschouwburg. Evenals de vier fracties heeft Boude wijn kritiek op de trage besluitvorming rond de toekomst van de schouwburg door de wethouder. Deze blijft in tegen stelling tot de vier fracties voor een gescheiden verantwoordelijkheid van schouwburgdirecteur en artis tieke leiding van het repertoirege zelschap dat zij via fusie wil vor men. Voordat zij de advertentie voor werving van een nieuwe schouwburgdirecteur liet plaatsen had zü al iemand in haar hoofd voor de artistieke leiding van het toneelgezelschap, namelijk Ge- rardjan Rijnders, die bij een polsen door de wethouder al te verstaan heeft gegeven daar wel voor te voe len. De vier fracties hebben ook al geen enkel vertrouwen in de moge lijkheden van een door de wethou der voorgestane fusie van de twee genoemde gezelschappen.. Evenals bij het gehele repertoire-toneel in Nederland heerst er volgens de vier een crisis bij het Publieksthea ter, waar de wethouder aan voorbij zou gaan. De fusie geeft onvol doende garanties de Stadsschouw burg uit de impasse te halen. Een vast gezelschap met vastliggende speelperioden het eerste recht te geven tot bespeling van de schouwburg is niet goed voor de ontwikkeling van dat theater en evenmin voor de ontwikkeling van het gezelschap, zo stellen zij vast. De Stadsschouwburg moet weer een vooraanstaand theater worden en dat kan niet volgens de opvat tingen van de wethouder. De vier raadsfracties zien die oplossing in de benoeming van een nieuwe di recteur met uitgebreide bevoegd heden, die zich uitstrekken tot het artistieke beleid van de eventuele gezelschappen die het theater be spelen. LEIDEN - Onder de titel 'Gedicht/herdicht' wordt zaterdag in de Waag een poëzie-avond gehouden. Het bijzondere van deze avond is dat de optredende dichters ook één voor één vertalers van gedichten zijn. Ze zullen zowel eigen werk als vertalingen laten horen. De vijf dichters die zullen voorlezen uit eigen en vertaald werk zijn J. Eijkelenboom, Marko Fondse, J.P. Guepin, C.O. Jellema en Willem van Toom. Het programma van deze avond zal muzikaal worden om lijst door het Nederlands Gitaartrio, bestaande uit Dick Hoogeveen, Wim Spruyt en Henk Westhiner. ontmythologiseerd. Het taalge bruik is van alledag en van de straat. Zo kan Kreon, wat Anti gone betreft, 'de pot op'. De voor stelling, die een grotendeels nieu we lighting van het Werkteater van 'Laios' geeft, is naar de me ning van de Volkskrant uiterst vermakelijk -'een luchtig spel over de onmogelijkheid van lief de en trouw voor een langere tijd'- en naar het oordeel van de NRC vooral een interessant vor mexperiment, dat nog maar wei nig te maken heeft met de Werk- teater-traditie. Evenals de anek dote, die zeer schetsmatig wordt uitgewerkt, zijn de figuren dif fuus: soms spelen de vrouwen alle drie de rol van Jokaste en de drie Liesbeth Prins (links) en Loes Snijders in 'Kleine Sofie en Lan ge Wapper', (foto Jltnmy Slothouwer) Oude Vest op donderdagavond een extra voorstelling van 'Me vrouw Gauguin' door de toneel groep Centrum. Een in fraaie to neelbeelden gevat stuk van Helen Cooper, die een beeld heeft willen schetsen van de vrouw van Paul Gauguin. Niet zozeer de situatie van deze vrouw als wel de inner lijke strijd van haar echtgenoot, die door zijn gedrevenheid om zich aan de schilderkunst te wij den zijn familiaire verplichtin gen verzaakt, eist in het verhaal de meeste aandacht op. Gertrud, Het Publiekstheater komt za terdagavond naar de Oude Vest met 'Gertrud', een uit het begin van deze eeuw daterend stuk van Hjalmar Söderberg. Een school voorbeeld van Scandinavische toneelliteratuur maar in ons land minder bekend dan Ibsens 'Nora' en Strindbergs 'Freule Ju lie'. 'Gertrud' is het verhaal van een vrouw die bewust er voor kiest haar echtgenoot, jeugd vriend en minnaar te verlaten om haar eigen leven te leiden. Van Nora kan men zich maar al te goed voorstellen dat ze, vijf mi nuten na haar vertrek door de deur, via het raam haar poppen huis weer binnenkomt. Ibsens personage immers is in hoge ma te afhankelijk, zonder beroep, met kinderen. Gertrud daarente gen heeft geen kind (meer) en is TORRANCE (UPI/AFP/Rtr.) - De Amerikaanse filmacteur Ray Mil land, het best bekend als de dron ken schrijver in 'The Lost Week end', is gisteren op 78-jarige leef tijd aan kanker overleden. Milland, die in een carrière van ruim een halve eeuw in meer dan 120 films speelde, was als Truscott Jones geboren in Neath in het zuiden van Wales. Hij begon zich Jack Milland te noemen toen hij in zijn geboorteland toneelrolletjes kreeg. Het 'Ray' kwam later. Zijn eerste film in Engeland da teert uit 1929. Zijn debuut in Holly wood volgde twee jaar later. De knappe acteur speelde door gaans gladde mannen van de we reld of cynische opmerkingen plaatsende vrouwenveroveraars. Onder zijn topfilms waren Alfred Hitchcocks 'Dial M for Murder' met Grace Kelly, en 'Beau Geste' met Gary Cooper. Niemand had Ray Milland ooit voor een serieus acteur gehouden tot aan zijn realistische uitbeelding van de innemende alcoholicus in 'Lost Weekend' uit 1945. Hij kreeg er niet alleen een Oscar als beste acteur van het jaar voor, maar ook de internationale Grote Prijs voor beste rol van het filmfestival van Cannes. Ray Milland was in de jaren veer tig Amerikaan geworden. In de ja ren zeventig woonde hij vijfjaar in het zuiden van Frankrijk en in het Spaanse Marbella in Spanje, maar hij keerde terug naar het zuiden van Califomië. Hij was getrouwd met Muriel Webster Milland en had twee kin deren, Daniel, geboren in 1940, en Victoria, geadopteerd in 1948. brengt premières van 'L'Histoire du soldat' van Jiri Kylian met Na- cho Duato in de hoofdrol en van Glenn Tetley. Tijdens het festival gaat ook 'Op het lijf geschreven' in première, de nieuwe produktie van Alexandra Radius en Han Ebbe- laar, bestaande uit balletten die voor hen zijn gemaakt door Nils Christe. Het Nationale Ballet figu reert niet in het festival, dit vanwe ge de op handen zijnde verhuizing naar het nieuwe Muziektheater. Ook moderne Nederlandse dans groepen en toneelgezelschappen van eigen bodem zijn niet in het programma opgenomen. 's-Gravesande zei tijdens de pre sentatie het niet langer als vanzelf sprekend te willen beschouwen dat de grote Nederlandse gezel schappen in het festival worden opgenomen. Dit zal alleen het ge val zijn als zij een produktie maken die buiten hun gewone program mering valt. Voor het eerst besteedt het festi val uitgebreid aandacht aan jeugd theater. Het Snatertheater speelt 'En je neemt je kleine zusje mee', Theatergroep Maccus brengt 'Ma- doc' en Wederzijds komt met 'Ver zamelen voor de bruid'. Voorts het Franse visule kindertheater Porté Lune en het Backa Teater uit Göte- borg met een versie van 'L'Histoire du Soldat'. Van het niet Europese aandeel, dat traditioneel is opgenomen in het festival is nog niet veel meer bekend dan dat het Islamitische muziek uit niet specifiek Arabi sche landen zal zijn. Men noemt In donesië, Maleisië, Brunei, Pakistan en Turkije. Buiten de gebruikelijke kaders valt het Cirque Barbarie uit Parijs. Een geheel uit vrouwen bestaand circus, dat in een tent op het Mu seumplein voorstellingen zal ge- Het Holland Festival zal zich ook dit jaar weer vrijwel geheel in Am sterdam afspelen. 's-Gravensande deelde mee dat voor het eerst op grote schaal met sponsors uit het bedrijfsleven wordt gewerkt. Zy dragen dit jaar samen ongeveer 500.000 gulden bij in de totale festi valbegroting van 5 miljoen gulden. Het Holland Festival treedt dit jaar in een aantal gevallen op als co-producent van voorstellingen. Die activiteit wil men in de komen de jaren gaan uitbreiden. Daar naast zal het produktie-apparaat van het festival in toenemende ma te ook voor andere culturele mani festaties worden ingezet. Dit jaar werkt men mee aan La France aux Pays-Bas, volgend jaar aan de acti viteiten rond 'Amsterdam, culture le hoofdstad van Europa'. De VPRO zal het openingscon cert van het Orkest van de acht tiende eeuw en het Gala van de Nieuwe Nederlandse Muziek rechtstreeks op televisie uitzen- den. Betty v.d. Laan (71) overleden HILVERSUM (ANP) - Oud-VA- RA-radio-omroepster Betty van der Laan is in het afgelopen week einde op 71-jarige leeftijd overle den. Ze vervulde haar belangrijk ste taak, het omroepen van radio programma's, van 1952 tot aan haar pensionering in 1980. Tussendoor was zij eveneens ac tief voor speciale radio-program ma's voor vrouwen en ouderen. In de jaren zeventig werkte zij, samen met Wim Bosboom, mee aan het consumentenprogramma Koning Klant op televisie. Frans Bruggen geeft met zijn Orl ningsconcert. plaats ingeruimd voor moderne Italiaanse componisten. Het Rot terdams Philharmonisch Orkest voert met Le Groupe Vocal de France en het Groot Omroepkoor de opera 'La Vera Storia' van Lu ciano Berio uit. Berio heeft zelf de muzikale leiding in handen. Deze opera is eerder in Milaan, Parijs en Florence gebracht. Ook het Nieuw Ensemble, het Nederlands Blazers Ensemble/ Slagwerkgroep Den Haag, het Ar- detti String Quartet, het Radio Ka mer Orkest en het Divertimento Ensemble spelen werken van he dendaagse Italiaanse componisten. Het openingsconcert van het festi val op 1 juni wordt verzorgd door het Orkest van de Achttiende Eeuw van Frans Brüggen. Het Concertgebouworkest o.l.v. Ric- cardo Chailly brengt een program man de Achttiende Eeuw het ope- (foto GPD) ma met hoogtepunten uit, opera's van Verdi. Het Nederlandse aandeel in het festivalprogramma is vooral muzi kaal. De Nederlandse Operastich ting brengt samen met het Con certgebouworkest 'Die Meistersin- ger von Nürnberg' van Wagner. Het Nederlands Radio Symfonie Orkest voert 'Moses und Aron' van Arnold Schönberg uit. Ook komt er weer een Gala van de Nieuwe Nederlandse Muziek, waarop dit jaar voor het eerst ook aandacht voor geïmproviseerde muziek. Klas Porstensson maakte een mul- ti-media-project voor stemmen, slagwerkers, laserstralen en video en diaprojecties. Danstheater Het Nederlands Dans Theater

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 19