Winkelen in
Winkelhof is
nu een stuk
lekkerde
geworden.
Frérikshof
Premies voor
ziektekosten
3% hoger
Palme, 'n leven voor vrede
Aantal bar-dancings blijft beperkt
Synode -
handhaaft
uitspraak
WOENSDAG 5 MAART 1986
PAGINA 19
Van Zeil maant ook Zilveren Kruis
UTRECHT/N OORD WIJK - Staatssecretaris Van Zeil (eco
nomische zaken) heeft gisteren bekendgemaakt dat hij
geen enkele particuliere ziektekostenverzekeraar onthef
fing zal verlenen van de prijsmaatregel die op 1 januari
1986 van kracht is geworden. Dit betekent dat geen enkele
maatschappij de premies met meer dan 3 procent mag ver
hogen. Directeur Overmars van het Zilveren Kruis/VGCN
in Noordwijk, de grootste ziektekostenverzekeraar in het
land, zei vanochtend dat zijn maatschappij de beslissing
van de staatssecretaris 'correct' zal uitvoeren. Dit houdt in
dat verzekerden te veel betaalde premie alsnog zullen te
rugkrijgen. Alleen is nog niet bekend hoe en wanneer dat
zal gebeuren.
Staatssecretaris Van Zeil besloot
tot de prijsmaatregel, toen eind vo
rig jaar duidelijk werd dat de pre
mies gemiddeld met 7 procent om
hoog zouden gaan. De stijgingsper
centages varieerden van 0 tot meer
dan 10. De desbetreffende verzeke
raars voerden aan dat ze zonder
een dergelijke verhoging in finan
ciële problemen zouden komen.
Daarom vroegen achttien maat
schappijen ontheffing van de prijs
maatregel. Maar volgens de staats
secretaris geeft de financiële posi
tie van de achttien verzekeraars in
geen enkel geval aanleiding om
enige ontheffing te verlenen.
Diverse maatschappijen hebben
de prijsmaatregel van Van Zeil ge
negeerd, omdat ze deze niet tijdig
zouden hebben kunnen verwerken
in hun administratie. De staatsse-
cetaris verwacht nu dat zij de ver
zekerden spoedig van zijn beslis
sing op de hoogte zullen brengen
en hun zullen laten weten hoe de te
veel betaalde premie wordt verre
kend. Van Zeil heeft de Tweede
Kamer mede namens de minister
van financiën en de staatssecreta
ris van volksgezondheid van zijn
besluit op de hoogte gebracht.
Een woordvoerder van Aegon zei
gisteren te verwachten dat de be
slissing van de staatssecretaris de
maatschappij miljoenen guldens
zal kosten. Aegon heeft haar verze
kerden per 1 januari een premie
verhoging van gemiddeld 6,1 pro
cent in rekening gebracht.
Directeur Overmars van het Zilve
ren Kruis/VGCN kon vanochtend
nog niet zeggen of zijn maatschap
pij tegen de beslissing van de
staatssecretaris in beroep zal gaan
bij het College van Beroep voor het
Bedrijfsleven. "Daarvoor is het
nog te vroeg. Wij blijven het in elk
geval met de staatssecretaris on
eens. Dat zal duidelijk zijn".
De moord op de Zweedse premier
Olof Palme heeft in de hele wereld
diepe indruk gemaakt. Vanuit
praktisch alle landen ter wereld,
uit Oost en West, Noord en Zuid,
stroomden de condoleances rich
ting Stockholm. Het congres van
de Russische communistische par
tij nam een minuut stilte in acht ter
nagedachtenis van Palme. De
Amerikaanse president sprak lo
vende woorden over Palme's werk
voor de wereldvrede.
Uit de indrukwekkende staat
van dienst van Olof Palme, die in
1968 op 42-jarige leeftijd de jongste
premier ter wereld werd, is inder
daad diens strijd tegen de wapen
wedloop het meest in het oog
springend.
Een Zweedse premier vertegen
woordigt geen grote macht op het
wereldtoneel. Maar desondanks
vervulde Palme een voortrekkers
rol, als het 'geweten' van de beide
machtsblokken. Vanuit de traditio
nele Zweedse neutraliteit kon Pal-
me het zich permitteren uitgespro
ken standpunten in te nemen.
Tegen kolonialisme, tegen apart
heid, tegen de wapenwedloop. Pal-
me ageerde al tegen de oorlog in
Vietnam toen het nog een Franse
koloniale oorlog was. Toen hjj vele
jaren later, in 1965, de Amerikaan
se bombardementen op Noord-
Vietnam vergeleek met het nazi-
bombardement op Guernica, brak
de hel los. Hem werd anti-Ameri
kanisme verweten, de oppositie in
Zweden eiste het aftreden van de
(toen nog) minister van onderwijs,
sommige sociaal-democraten wis
ten geen raad met de ondubbelzin
nige standpunten van hun jeugdi
ge partijgenoot.
De Amerikaanse president Ni
xon riep uit protest zijn ambassa
deur uit Stockholm terug. Dat Pal-
Olie onder $12
NEW YORK/LONDEN/MEXICO
(AP/DPA/Rtr) - De olieprijs blijft
zakken. De Noordzee-olie bracht
gisteren in de Verenigde Staten
nog maar 11,89 dollar per vat op.
Dat is niet alleen een absoluut
diepterecord, het betekent opok
dat Groot-Brittannië en Noorwe
gen binnenkort niet meer rendabel
zullen kunnen produceren. Vooral
de overschotten aan Nigeriaanse
olie en Noordzee-olie op de Euro
pese markt zijn verantwoordelijk
voor deze prijsdaling.
me niet leed aan het verschijnsel
selectieve verontwaardiging, bleek
enkele jaren later. Toen in 1968
troepen van het Warschau-pact de
Praagse lente vertrapten, liet Pal-
me ook zijn harde kritiek horen.
De repressie in Polen, de Russi
sche interventie in Afghanistan en
de Russische schendingen van de
Zweedse territoriale wateren stuit-
door
Leo Maat
ten eveneens op ongezouten
protesten van Olof Palme. Zijn on
afhankelijk oordeel dwong in Oost
en West respect af.
Testament
Het belangrijkste document uit
Palme's nalatenschap is het rap
port 'Gemeenschappelijke Veilig
heid. Een programma voor ontwa
pening'. Het rapport is een weer
slag van het werk van de Onafhan
kelijke Commissie voor Ontwape-
nings- en Veiligheidsvraagstuk
ken, waarvan Palme voorzitter was
en die in de wandel dan ook de
commissie-Palme ging heten.
Palme schreef in het (in 1982 ver
schenen) rapport: "de commissie
begon haar werk in 1980 op een
moment waarop de echte wereld
van kernoorlogen misschien ver
der weg leek dan vandaag het ge
val is. Er vond toen ook nog weinig
discussie plaats over mogelijkhe
den om een einde te maken aan de
bewapeningswedloop, om nog
maar te zwijgen van echte ontwa
pening".
"Sindsdien is de internationale
situatie tegelijk gevaarlijker en
hoopvoller geworden. De betrek
kingen tussen de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie zijn ernstig ver
slechterd. Tegelijkertijd zijn er
nieuwe gronden voor optimisme.
De afgelopen twee jaar hebben ten
zeerste in het teken gestaan van
een publieke en politieke bewust
wording ten aanzien van de geva
ren van een oorlog".
Palme beschreef het belang van
de commissie: door het samen
brengen van mensen met zeer uit
eenlopende achtergronden hopen
wij nieuwe ideeën en visies over
het ontwapeningsvraagstuk naar
voren te brengen. In de commissie
werkten onder anderen de Rus
Giorgi Arbatov en de Amerikaan
Cyrus Vance samen, terwijl ook di
verse Derde Wereld-landen verte
genwoordigd waren.
De commissie bracht in 1981 een
bezoek aan Hirosjima en die
schokkende ervaring weerklinkt in
het hele rapport. Palme conclu
deert: "Wij zijn het er volstrekt
over eens dat er niet iets bestaat als
een kernoorlog die gewonnen kan
worden. Een totale kernoorlog zou
leiden tot een vernietiging zonder
weerga en wellicht tot de uitroei
ing van het menselijk ras. De ver
schillende doctrines die uitgaan
van de mogelijkheid een kernoor
log te voeren, vormen daarom een
ernstige bedreiging van de mens
heid".
Op zich zijn in het rapport geen
unieke bevindingen, geen unieke
bewoordingen te vinden over het
vraagstuk van oorlog en vrede.
Maar de mondiale samenwerking
van prominente politieke leiders
was op zich al uniek. De analyse,
de conclusies en aanbevelingen
zijn ondubbelzinnig. De beschrij
ving van de verschrikkingen van
Hirosjima schokkend.
Geweldloos
Er is wel gezegd en geschreven
dat de internationale inspanningen
van Palme weinig hebben opgele
verd. Zijn bemiddeling in de Golf
oorlog is zoals bekend zonder re
sultaat gebleven, het effect van de
commissie-Brandt (ontwikkelings
vraagstukken) en de commissie-
Onafhankelijken, waarin ook R^jiv
Gandhi een belangrijke rol speelt,
is niets dan een smeekschrift.
Maar dat neemt niet weg dat de
pleidooien van Palme hebben bij
gedragen over het denken over
ontwapening, oorlog en vrede. En
een stimulans waren en zijn voor
de vredesbeweging in Oost en
West. Palme propageerde geen ge
weldloosheid, zoals Mahatma
Gandhi en Martin Luther King.
Palme propageerde het gezond
verstand. Alledrie ijverden voor de
vrede. Alledrie kwamen door
moordenaarshand om het leven.
'Winkels aan de Grent moeten winkels blijven'
Na een urenlange discussie be
sloot de gereformeerde synode -
deze week in Lunteren bijeen -
gisteravond haar uitspraak tegen
de plaatsing van kruisraketten
niet te herzien of in te trekken.
De synode volgde daarmee het
voorstel van haar speciale com
missie die de ruim 300 bezwaar
schriften tegen die uitspraak on
der de loep had genomen. Voor
stellen waarin de omstreden uit
spraak werd afgewezen of be
treurd haalden gisteren geen
meerderheid.
De synode besloot op 7 maart
1984 regering en parlement "te
manen om af te zien van elke
nieuwe stap op de weg van de
nucleaire wapenwedloop, waar
onder het plaatsen van kruisra
ketten, en haast te maken met
het politieke proces van terug
dringing van nucleaire wapen
systemen". De speciale synode
commissie vond herziening of in
trekking van dat besluit niet no
dig omdat de ingekomen bezwa
ren, naar haar oordeel, betrek
king hadden op de formulering
ervan en niet op de strekking.
Wel betreurde de commissie het,
dat het besluit veel onrust in de
kerken had gebracht. Ook had ze
kritiek op de manier waarop in
de overwegingen en uitspraken
van de synode bijbelteksten wa
ren gebruikt.
De reacties uit de kerk op het
besluit van 1984 hadden de syno
deleden kennelijk niet onbe
roerd gelaten. Bijna de helft van
de synode meldde zich gisteren
als spreker. De tegenvoorstellen
en amendementen groeiden tij
dens het debat uit tot boven de
tien, maar dat kon door samen
voeging en overneming tot acht
worden teruggebracht, en daar
uit deed de synode ten slotte een
keus.
De predikanten De Pee (Dok-
kum) en Mink (Arnemuiden) kre
gen 20 van de 73 stemmen op
hun voorstel om het besluit van
1984 af te keuren. Zij keerden
zich vooral tegen het politieke
karakter ervan. De predikant
Staat uit Munnikezyl kreeg 23
stemmen voor zijn voorstel dat
de woorden 'waaronder het
plaatsen van kruisraketten' beter
achterwege hadden kunnen blij
ven, gezien hun 'onvoldoende
onderbouwing' én het gevarieer
de karakter van de gereformeer
de kerken. Ook de 'linkerflank'
van de synode, die de uitspraak
van 1984 wel wilde aanscherpen
en eigenlijk niet wilde toegeven
dat dit besluit veel kwaad had
gesticht, kreeg geen voet aan de
grond. De synode hield het bij
:1 dat haar bijzonde
had geformuleerd.
Zwakke fundering
Beaamd werd, dat het besluit
van 1984 een zwakke bijbelse
fundering had. De synode be
doelde toen niet te zeggen, dat
voorstanders van plaatsing van
kruisraketten geen navolgers
van Christus kunnen zijn. Ten
onrechte wekte het besluit de
suggestie, gewetens te willen
binden.
De meeste sprekers deelden de
opvatting van de commissie dat
'maart 1984' moeilijk in overeen
stemming is te brengen met de
voorwaarden waaraan, volgens
dezelfde synode, het 'spreken
van de kerk' over samenlevings
vraagstukken moet voldoen. De
synode besloot, de vragen rond
dit 'spreken van de kerk' nader
te laten bestuderen. Maar het ge
varieerde karakter van de kerk
kan niét betekenen, dat een sy
node een overtuiging die door
het luisteren naar de Schriften
bij haar is gegroeid, niet langer
mag uitdragen. Wel moet er bin
nen de kerk ruimte blijven voor
uiteenlopende standpunten in
ethische kwesties.
Veel discussie was er ook over
de vraag of het besluit nog wel
kón worden ingetrokken. De
brief aan regering en parlement
kan moeilijk worden terugge
vraagd. Enkele adviseurs van de
synode betoogden dan ook, dat
het besluit zich niet leende voor
herziening.
De predikant Diermanse uit
Veenendaal zei nog, dat de gere
formeerden bezig zijn 'af te kic
ken' van de periode waarin kerk
en staat twee handen op één buik
waren. "Wij komen als kerk kri
tisch tégenover de staat te staan.
En daar moeten velen aan wen
nen".
- De Amsterdamse predikant
A. Grandia, behalve synodelid
ook voorzitter van de vredesbe
weging 'Kerk en Vrede', heeft
aangekondigd, bij de gerefor
meerde synode een voorstel te
zullen indienen om de uitspra
ken tegen bezit en gebruik van
kernwapens tot 'belijdeniszaak'
te verheffen. Dat wil zeggen: een
zaak waarin de kerken een belij
dende uitspraak doen. Kerkle
den zijn in hun spreken en han
delen aan zo'n uitspraak gebon
den.
Hervormde Kerk: beroepen
te Rotterdam-Zuid F. A. den Har
der Bergen op Zoom. Gerefor
meerde Kerken Vrijgemaakt:
beroepen te Delft A. O. Reitsema
Brunssum.
Informatiedag. Het interker
kelijk instituut voor theologi
sche studie en vorming NBI (Ne
derlands Bijbel-Instituut) in
Bosch en Duin (gemeente Zeist),
Biltseweg 8, geeft komende za
terdag van half 11 tot half 3 voor
adspirant-studenten en andere
belangstellenden informatie
over zijn opleiding pastoraal
werk/godsdienstonderwijs op
hbo-niveau en de eenjarige basis
cursus theologie voor geïnteres
seerde gemeenteleden.
(Kenmerkend voor dit insti
tuut is: zijn interkerkelijk karak
ter, openheid voor hedendaagse
vragen in kerk en samenleving,
kritisch-gelovige bestudering
van de bijbel als bron van
christelijk geloven, praktisch ge
richt, ruimte voor persoonlijke
inbreng en naast studie ook aan
dacht voor geestelijke vorming).
Stille Omgang. Dit jaar
wordt de traditionele Stille Om
gang naar Amsterdam gehouden
in de nacht van 15 op 16 maart.
Deelnemers uit Leiden kunnen
zich volgende week donderdag,
13 maart, tussen 7 en 8 uur opge
ven in de Romanuszaal achter de
Hartebrugkerk (Haarlemmer
straat). Deelnemers uit Hazers-
woude, Katwijk, Rijnsburg,
Voorhout en Warmond bij de
plaatselijke besturen.
Samen op Weg. De Vusa (Vrije
Universiteit en Samenleving)
houdt in samenwerking met de
theologische faculteit van de
Vrije Universiteit op zaterdag 15
maart in het hoofdgebouw van
de universiteit aan de De Boele
laan 1105 in Amsterdam een lan
delijke themadag over 'Samen
op weg - einde en nieuw begin'.
"Met het oog op 100 jaar Dolean
tie stellen wij de vraag, waarin
'hervormd' en 'gereformeerd' nu
eigenlijk verschillen en wat de
kansen en wegen zijn om die ver
schillen te boven te komen". Al
dus de aankondiging.
De dag begint om 10 uur-en be
sluit om half 3 met een forum dat
tot 4 uur duurt. De hoogleraar
kerkgeschiedenis dr. C. Augus
tijn, de socioloog dr. J. Hendriks
en de oud-direrteur van 'Kerk en
Wereld' in Driebergen ds. J.
Vuijst houden 's morgens een in
leiding. Tussen 12 en 2 uur wordt
geluncht en zijn er gespreksgroe
pen onder leiding van docenten
en medewerkers van de theologi
sche faculteit.
Men kan zich aanmelden bij
het bureau van de vereniging
Vrije Universiteit, postbus 7161,
1007 MC Amsterdam, telefoon
020-5482686.
Geschorst. De anglicaanse
kerk van Toronto (Canada) heeft
twee vrouwelijke diakens ge
schorst omdat ze met elkaar een
lesbische relatie onderhouden en
één van hen via kunstmatige in
seminatie zwanger is geraakt
(het kind zal eind deze maand
worden geboren). Volgens de Ca
nadese Anglicaanse Kerk mogen
homosexuelen een kerkelijk
ambt bekleden als ze hun ge
aardheid maar niet in praktijk
brengen. Het krijgen van kinde
ren buiten een echt huwelijk kan
niet rekenen op kerkelijke zegen.
NOORDWIJK - De vesti
ging van nieuwe bar-dan-
cings aan De Grent in
Noordwijk aan Zee wordt
waarschijnlijk nog verder
beperkt. Burgemeester en
wethouders van Noordwijk
willen in het nieuwe be
stemmingsplan voor het ge
bied de twee bestaande
winkels aan De Grent defi
nitief een winkelbestem
ming geven. Dit betekent
dat er in de toekomst in die
panden geen bar-dancings
kunnen worden gevestigd.
Met dit voorstel gaat het college
nog iets verder dan aanvankelijk in
het ontwerp-bestemmingsplan. In
eerste instantie wilden B en W alle
panden aan De Grent in het be
stemmingsplan de bestemming
bar-dancing geven. Uitgangspunt
het college is een concentratie van
de bar-dancings aan De Grent. In
de straten in de omgeving van De
Grent mogen geen dancings wor
den gevesti edB en W denken hier
mee de overlast voor de omwonen
den te kunnen verminderen.
De doelstelling blijft overeind,
maar B en Willen daarnaast de mo
gelijkheden om aan De Grent een
nieuwe bar-dancing te beginnen,
verder beperken door verschillen
de panden een winkelbestemming
te geven. Het college komt tot deze
uitspraak nadat er enkele weken
geleden een hoorzitting is gehou
den over het ontwerp-bestem
mingsplan voor het betrokken ge
bied.
De commissie ruimtelijke orde
ning liet gisteren tijdens haar ver
gadering merken in meerderheid
achter het nieuwe standpunt van B
en W te staan. Het WD-raadslid J.
Smit wil voorkomen dat er ook
maar één nieuwe dancing bij komt
aan De Grent. Hij wil dat voor alle
restaurants De Grent in het be
stemmingsplan de bepaling wordt
opgenomen dat deze panden nooit
als bar-dancing mogen worden ge
bruikt. De meerderheid van de
commissie vond dit evenwel iets te
ver gaan.
Gebouwen voor
kleine bedrijven
in Lisse en
Sassenheim
SASSENHEIM/LISSE - Zowel in
Sassenheim als Lisse komen naar
alle waarschijnlijkheid kleine be
drijfsverzamelgebouwen. In het
Sassenheimse industriegebied
Jagtlust heeft de firma D. Meijer
het plan opgevat een gebouw van
ongeveer 5000 vierkante meter
neer te zetten, waarin zich moge
lijk vier bedrijven kunnen vesti
gen. Zelf wil de ondernemer ook
een deel van de ruimte benutten.
In Lisse willen de gebr. Van
Muijen op het industrieterrein
Meer en Duin een bedrijfspand
bouwen op een perceel van circa
1610 vierkante meter. Het is de be
doeling dat eenhede van 250 vier
kante meter worden verhuurd aan
startende ondernemers. De Lissese
gemeenteraad zal volgende week
woensdag tijdens de gemeente
raadsvergadering worden ge
vraagd akkoord te gaan met de ver
koop van de benodigde grond.
Of de bouw in Sassenheim door
gaat is overigens nog niet geheel
zeker. Ofschoon de procedure voor
een de bouwvergunning reeds in
gang is gezet, moeten de onderhan
delingen over de grondverkoop
nog worden afgerond, zo laat een
woordvoerder van de gemeente
desgevraagd weten.
Onvermogen
Voor A.Th. van Rijnberk (D66)
en K.J. Rubingh (op persoonlijke
titel) is het beperken van de bar-
dancings aan De Grent een 'staaltje
van bestuurlijk onvermogen'. Van
Rijnberk: "Door geen uitbreiding
van de dancings langs De Grent
toe te staan wordt de toeloop naar
de dancings elders in het dorp ver
groot. In plaats van het bestrijden
van overlast betekent deze ingreep
een verspreiding en dus vergroting
ervan".
Burgemeester en wethouders
willen een verdere uitbreiding van
de panden langs De Grent aan de
achterzijde niet toestaan. Ook de
Noordwijker P. Beuk mag zijn
pand van het college niet naar ach
teren uitbreiden. Beuk heeft een
bouwaanvraag ingediend en is,
omdat hij van ambtenaren het idee
kreeg dat hij toestemming zou krij
gen, alvast financiële verplichtin
gen aangegaan in verband met de
verbouwing van het pand. De
meerderheid van de commissie
stelde zich achter het standpunt
van B en W om voor Beuk geen uit
zondering te maken.
In het ontwerp-bestemmings
plan krijgt de Hoofdstraat de func
tie van winkelerf. De ondernemers
uit de Hoofdstraat, verenigd in het
Hoofdstraat Koopcentrum, zijn
hiertegen fel gekant. Gisteravond
verwoordde J. de Boer, voorzitter
van de vereniging, de bezwaren
van de ondernemers: "In alle ste
den in Nederland blijkt dat winke
lerven niet goed uitpakken. De
meeste gemeenten draaien de klok
daarom nu maar weer terug door
winkelstraten weer voor het ver
keer open te stellen. Waarom zou
den we, dat wetende, in Noordwijk
toch deze maatregel nemen".
Burgemeester en wethouders
van Noordwyk zijn ook teruggeko
men op hun aanvankelijke voorstel
om in het ontwerp-bestemmings
plan de vier woningen aan de rand
van het Jan Kroonsplein weg te be
stemmen. Het college wil drie van
de vier panden een bestemming
woonhuis/winkel geven en slechts
een woning wegbestemmen. De
commissie staat hierachter. Overi
gens betekent het wegbestemmen
van een woning niet dat de huidige
bewoner niet in het huis mag blij
ven wonen. Mocht het pand leeg
komen dan zal het niet opnieuw als
woning in gebruik mogen worden
genomen.
G. Vogelaar
overleden
NOORDWIJK - In zijn woonplaats
Noordwijk is gisteren oud-wethou
der en voormalig loco-burgemees-
ter G. Vogelaar overleden. Hij was
82 jaar oud.
Vogelaar maakte ruim 35 jaar
deel uit van de gemeenteraad van
Noordwijk. Gedurende de oorlogs
jaren was hij wethouder en loco
burgemeester. Vogelaar was lid
van de Anti-Revolutionaire Partij.
De AR en het CHU werkten in
Noordwfik in die jaren samen in de
Protestants Christelijke Groep.
Na de oorlog was Vogelaar nog
twee perioden wethouder. Van
1970 tot 1974 was Vogelaar gewoon
raadslid. Hij was ridder in de orde
van Oranje Nassau en ere-burger
van Noordwijk.
De Noordwijkse oud-wethouder
J. de Geus die nauw met Vogelaar
heeft samengewerkt, karakteri
seert de overledene als een magi
straat. De Geus: "Vogelaar dwong
respect af. Hij was politiek zeer be
dreven en een bijzonder markant
figuur. Noordwijk heeft veel aan
hem te danken".
Vogelaar was behalve wethouder
onder meer voorzitter van de plaat
selijke ruilverkavelingscommissie
en lid van de commissie van be
heer van de gereformeerde kerk.
Bar
Koffieshop
Petit restaurant
Croissanterie
Winkelhof 15. (t.o. gemeentehuis). Leiderdorp.
Tel. 071 - 413733. Geopend: Ma van 10.00 tot 20.00 uur
Di Vmzat. van 8.00 tot 20.00 uur. Koopavond tot 22.00 uur.
