V.d.Reijden:
privatiseer
ziekenfonds
Kooplust blijft gering op het Damrak
V
V
Forse winst ABN-bank
A
f
J
'Goedzooi' maakte
met afvalspullen
loonvormend bedrijf
Jamaiu: prijsdaling olie
is schuld van England
"•""-""ACCESSOIRES
ZIJN
«r BIJKOMSTIGHEDEN
f r
ZATERDAG
ECONOMIE
PAGINA 9
AMSTERDAM (GPD) - De ABN-
bank heeft over 1985 een netto
winst gemaakt van 478 miljoen gul
den. Dat is 19,2 procent meer dan
de 401 miljoen in 1984. De stijging
van de winst per aandeel bedroeg
17,9 procent. Aan de jaarlijkse alge
mene vergadering van aandeelhou
ders wordt voorgesteld het divi
dend te verhogen van 26 tot 27 gul
den.
Bestuursvoorzitter mr. R. Hazel-
hoff sprak gisteren over een bevre
digend resultaat. In het Nederland
se bedrijf bleef de rentemarge wel
iswaar onder druk staan, maar dat
kon worden gecompenseerd door
een toename van de uitzettingen.
Voor de eerste helft van 1986 ver
wacht mr. Hazelhoff een lichte da
ling van het bruto-resultaat. „De
bulk van de inkomsten van de
Kredietverlening aan bedrijfsleven groeit
bank komt toch nog uit de rente".
Er wordt op gehoopt dat die daling
dan inde tweede helft van dit jaar
kan worden gecompenseerd.
De kredietverlening aan het Ne
derlandse bedrijfsleven groeide in
1985 ruim 11 procent. Dat is hoger
dan verwacht en hoger dan dat van
het totaal van de algemene banken.
Volgens de ABN uit het groeiend
optimisme in ondernemend Ne
derland zich nu ook in een toena
me van de investeringen, waarvoor
een beroep wordt gedaan op de
bankier. In het jaarverslag over
1984 maakte de ABN nog de ge
volgtrekking dat investeringen in
dat jaar uit de winst plus afschrij
vingen van de bedrijven zelf gefi
nancierd werden. Door het goede
beursklimaat waren de resultaten
van het effectenbedrijf zeer bevre
digend.
In het buitenlands bedrijf, dat
33,5 pet aan de bruto-winst van
1332 miljoen bijdroeg, werden de
resultaten negatief beinvloed door
de sterke daling in 1985 van de dol
lar en de aan de dollar gerelateerde
valuta's. Niettemin bleef de winst
uit het buitenlands bedrijf zo goed
als gelijk en dat acht de ABN van
wege de harde gulden bevredi
gend.
De toevoeging aan de Voorzie
ning Algemene Bedrijfsrisico's
(VAR) werd met 25 miljoen ver
laagd tot 600 miljoen. Deze vermin
dering was mede mogelijk als ge
volg van lagere te treffen specifie
ke debiteurenvoorzieningen, met
name in het Nederlands bedrijf.
De voorziening voor landenrisi-
co's daalde, onder andere door de
waardevermindering van de dollar.
Volgens mr. Hazelhoff liggen de
schulden van de ABN aan de zoge
naamde herstructureringslanden
(schuldenlanden met name in
Zuid-Amerika) substantieel onder
het eigen vermogen. Er is geen en
kel herstructureringsland waarop
de bank meer dan één procent van
het balanstotaal van 142 miljard te
vorderen heeft.
Miljardenbesparing overheid
UTRECHT (ANP) - Als de overheid zich grotendeels terug
trekt uit het ziekenfonds en de inhoud van het zieken
fondspakket overlaat aan werkgevers en werknemers kan
zij in een klap miljarden guldens besparen. Die suggestie
doet staatsecretaris Van der Reijden in een interview met
het Vrije Volk. Een woordvoerder van het ministerie van
Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur heeft de uitlatingen
van de bewindsman bevestigd.
De overheid zou zich, wat het zie
kenfonds betreft, moeten beper
ken tot de wettelijke regeling van
een beperkt aantal basisvoorzie
ningen. Over de rest zouden werk
gevers en werknemers het onder
ling eens moeten worden in de cao
onderhandelingen, meent de
staatssecretaris. Als voorbeeld
noemt hij de vraag of „het tweede
kunstoog en de pil" door het fonds
vergoed moeten worden. „Dit
soort problemen is mij te fragmen
tarisch" aldus Van der Reijden.
Gasturbine
Wethouder P. Jonker van Am
sterdam heeft gisteren het contract
voor de levering en plaatsing van
de grootste gasturbine ter wereld
ondertekend. Deze machine, die
als voorgeschakelde gasturbine bij
één van de eenheden van de Kern
centrale in Amsterdam gaat die
nen, zal in de toekomst een brand
stofbesparing tot ongeveer 33 mil
joen gulden per jaar opleveren. Dat
zal volgens Jonker tot gevolg heb
ben dat de prijs van de electriciteit
die uit de Hemcentrale komt, lager
wordt.
EG-inflatie
De inflatie in de tien (oude) EG-
landen is, op jaarbasis, voor het
eerst in 15 jaar onder de vijf pro
cent gedoken. Tussen 31 januari
1985 en 31 januari '86 zijn de consu
mentenprijzen in de Gemeenschap
slechts met 4,7 procent gestegen.
Tussen januari '84 en januari '85
bedroeg het gemiddelde prijsver
schil nog 5,6 procent. Dit blijkt uit
cijfers van het Europees Bureau
voor Statistiek, die gisteren in
Brussel zijn verstrekt.
Levensverzekeringen
In 1985 is voor 6,7 miljard gulden
(12,8'procent) meer aan levensver
zekeringen afgesloten dan in 1984.
Vorig jaar sloten Nederlandse en
buitenlandse levensverzekeraars
voor in totaal 58,9 miljard gulden
s polissen af.
Een werkelijke besparing levert
de privatisering van het zieken
fonds niet op. De reorganisatie zou
namelijk alleen de kosten ver
schuiven van de collectieve naar
de particuliere portemonnee. Het
zelfde gebeurt ook door de stelsel
wijziging waarmee de regering
800.000 vrijwillig ziekenfondsver
zekerden naar de particuliere ver-
zekeringsmarkt heeft doorge
sluisd. Van der Reijden noemt de
ze operatie in het interview
„slechts een eerste stap".
Secretaris H. Muller van de vak
centrale FNV zei gisteren in een
eerste reactie niets te voelen voor
de „gedachtenspinsels" van de
staatssecretaris. „Na de stelselwij
ziging die we zojuist achter de rug
hebben veroorzaken dit soort
proefballonnetjes weer grote on
rust bij miljoenen ziekenfondsver
zekerden", zo zei hij. Ook inhoude
lijk is de FNV fel tegenstander van
privatisering van het ziekenfonds:
„Dat gaat juist ten koste van de
groepen die er het slechtst tegen
kunnen. De FNV is voor de gelei
delijke groei naar een volksverze
kering, maar de staatssecretaris
denkt in precies de tegenoverge
stelde richting", aldus Muller.
Recordtekort
in VS-balans
WASHINGTON (RTR/DPA/UPI) -
Het tekort op de Amerikaanse han
delsbalans over januari heeft 16,46
miljard dollar bedragen, zo heeft
het Amerikaanse ministerie van
handel gisteren bekendgemaakt.
Nog nooit is het tekort in een
maand zo groot geweest. Het voor
gaande record is van september
vorig jaar met 15,1 miljard dollar.
De import van de VS in januari
had een waarde van 33,47 miljard
dollar en de export was zeventien
miljard dollar waard. Het grootste
tekort in de handel met een enkel
land deed zich voor in de handel
met Japan, te weten 5,46 miljard
dollar. De VS voerden in januari
voor 7,23 miljard dollar in uit Ja
pan en exporteerden daarheen
voor 1,76 miljard dollar.
AMSTERDAM - Staatssecretaris Piet van Zeil van economische zaken poseert op een scooter tijdens de gisteren
geopende Tweewieler-RAI in Amsterdam. De scooter, het populaire vervoermiddel uit de jaren '50, maakt op het
ogenblik een come back door. Links op de foto Jeanet en Evert van Benthum die als gasten bij de opening
aanwezig waren en beiden een fiets kregen aangeboden. De RAI-vereniging heeft het initiatief genomen
fietsendiefstal tegen te gaan middels een landelijk registratiesysteem 1
met overheid en handelsorganisatie.
momenteel druk wordt overlegd
FNV hoopvol
ontwikkeling
van ledental
LELYSTAD (ANP) - FNV-
voorzitter H. Pont is hoopvol
gestemd over de ledenontwik
keling bij zijn vakcentrale. De
afgelopen jaren trad. een forse
teruggang van het ledental op.
Vorig jaar verloor de FNV
10.000 leden en dat was eigen
lijk een meevaller vergeleken
bij de periode daarvoor toen de
grootste vakcentrale enkele ke
ren achtereen jaarlijks circa
40.000 leden kwijtraakte.
Vandaag maakte Pont bij de
oprichting van het nieuwe
FNV-district Flevoland bekend
dat de FNV in januari '86
slechts circa 170 leden verloor
tegen bijna 1.900 in januari van
het vorig jaar. Daarmee telde
de vakcentrale eind januari
ruim 902.000 leden en Pont
acht het aannemelijk dat de
FNV dit jaar niet onder de
grens van 900.000 zakt. „De
FNV kan iets geruster ademha
len", meent hij. De vakcentrale
mikt voor '86 op een stabilisatie
van het ledental (geen winst en
geen verlies) en als dat lukt is
het streven er op gericht om in
'87 weer winst te maken, zo
voegde een FNV-woordvoer-
ster daar nog aan toe.
Het CNV verloor vorig jaar
dik 4.000 leden en zakte daar
mee net onder de 300.000 leden.
Een woordvoerder van het
CNV kon nog niet zeggen hoe
het de christelijke vakcentrale
in januari '86 is vergaan omdat
de cijfers van de aangesloten
bonden nog niet allemaal bin
nen waren.
TOKIO/JAKARTA (RTR/UPI) -
Een verdere prijsdaling van olie zal
een nieuwe energiecrisis veroorza
ken, behalve als de olieproduce
rende landen het eens worden over
stabilisering van de markt, zo heeft
de minister van olie van Saoedi-
Arabië, Ahmed Zaki Jamani, giste
ren in Tokio gezegd. De Indonesi
sche minister van economische za
ken, Ali Wardhana, heeft eerdere
berichten dat Indonesië zijn olie-
produktie zal vergroten als com
pensatie voor dalende exportop
brengsten bevestigd.
Jamani, die bezig is aan een reis
door Azië om steun te winnen voor
pogingen van Saoedi-Arabië om de
marktsituatie te verbeteren, gaf de
schuld voor de prijsdalingen in de
eerste plaats aan Groot-Brittannië
en andere niet bij de Organisatie
van Olie-Exporterende Landen
(OPEC) aangesloten producenten.
Hij wil dat de OPEC met deze lan
den rond de tafel gaat zitten nadat
het oliekartel zijn eigen ministers
vergadering heeft gehouden. „Als
we de zaak op zijn beloop laten
krijgen we zeker te maken met een
nieuwe energiecrisis die net zo erg,
zo niet erger, zal zijn dan de vori
ge". Belangrijke olieproducenten
buiten de OPEC, zoals Groot-Brit-
tannië en Noorwegen, hebben ove
rigens al laten weten niets te voe
len voor een dergelijk overleg.
Ali Wardhana heeft gezegd dat
Indonesië van plan is zijn oliepro-
duktie te vergroten tot 1,5 mihoen
vaten (van 159 liter) per dag, nadat
de olieproduktie in januari 1,3 mil
joen vaten bedroeg en in februari
1,4 miljoen. „Zo lang we de kosten
goed kunnen maken gaan we door
met het vergroten van de produk-
tie. We hebben een bevolking van
160 miljoen die gevoed moet wor
den".
Volgens Wardhana zal Indonesië
de tering naar de nering moeten
zetten. Prijsdalingen van olie moe
ten door bezuinigingen opgevan
gen worden. Het land zal eerder
ontwikkelingsprojecten schrappen
of beperken dan meer geld lenen
van de internationale banken.
Donderdag heeft het Indonesische
parlement de begroting voor het
komende fiscale jaar, dat in april
begint, goedgekeurd. In die begro
ting wordt nog uitgegaan van een
olieprijs van 25 dollar per vat. De
regering zal daarom meer moeten
bezuinigen dan in de begroting
staat aangegeven, aldus de minis
ter.
PilotenstakLng
in Suriname
PARAMARIBO (ANP) - Het groot
ste deel van de piloten bij de Suri
naamse luchtvaartmaatschappij
SLM heeft sinds gistermorgen het
werk voor onbepaalde tijd neerge
legd. Een conflict over onder meer
de pensioenregeling is de oorzaak
van de arbeidsonrust. De SLM-di-
rectie heeft bij het ministerie van
arbeid voor zes piloten ontslag aan-
Opnieuw voeren laagterecords
de boventoon. Ook deze week
bleef de Amsterdamse effecten
beurs in de grond van de zaak
stuurloos. Het begon maandag
met een goed prijshoudende
stemming. Maar dinsdag zakte
het koerspeil fors weg met vijf
punten verlies voor de algemene
index locaal en drie punten voor
het algemeen beursgemiddelde.
Daarna werd de ondergrond iets
vaster en deed zich enig herstel
voor. Maar ook toen bleef de
kooplust gering. En donderdag
werd de daling met kracht her
vat.
door
C. Wagenaar
De hausse lijkt beëindigd. En
de beurs is op zijn best in een
soort consolidatiefase beland. In
de februarimaand werden voort
durend nieuwe laagterecords
aangeslagen. Niet alleen voor
een enkele beursgroep, maar
voor alle acht. Waaronder het al
gemeen gemiddelde. Deze week
donderdag kwam dit cijfer 25
punten beneden de top van 267
begin januari jl. te staan. De loca
le industrie lag toen 20 punten,
en de locale handel zelfs 35 pun
ten lager dan de respectievelijke
toppen van 255 en 271 van begin
dit jaar.
Onzekerheden
Dit teleurstellende gedrag van
de laatste maanden staat haaks
op de koersontwikkeling in Lon
den, Tokio en New York waar tot
diep in februari de ene histori
sche top na de andere werd inge
nomen. Het vloeide grotendeels
voort uit de dramatische afwe
zigheid van buitenlandse kopers.
En die laten het afweten door de
voor Nederland grote onzekerhe
den over de nu snel naderende
verkiezingen en over het effect
van fors teruglopende aardgas
baten.
Nieuwe uitlatingen deze week
van premier Lubbers dat in 1987
deze baten dreigen te worden ge
halveerd en berekeningen van
minister Ruding van extra bud
gettekorten van zeker tien mil
jard gulden zyn natuurlijk niet
bevorderlijk voor het vertrou
wen. Zeker niet voor buitenlan
ders. Maar ook het eigen publiek
is er nerveus en kopschuw door
geworden.
Daarbij komt dat ook de dollar
het nog altijd laat afweten. Dat
mag ergens voor ons bedrijfsle
ven positief zijn - onder andere
lagere invoerprijzen - maar de
Amerikaanse concurrentie op de
wereldmarkten wordt er groter
door. Bovendien hebben vele
Nederlandse ondernemingen in
de jaren '80 enorme belangen in
Amerika opgebouwd, die, sinds
vorig jaar de dollar met zijn val
begon, fors minder zijn gaan op
leveren en-minder in guldens
waard zijn geworden. Ook deze
week moest de dollar verder te
rug en zelfs naar een nieuw diep
tepunt tot even onder de 2,50 gul
den.
Op de obligatiemarkt in Am
sterdam, die al twee maanden op
vrijwel hetzelfde niveau is blij
ven hangen als waarmee 1985
werd besloten, kwam het deze
week weer niet verder dan een
goed prijshoudende stemming.
Behalve het rentebeloop elders
werkt de grote onzekerheid over
de energiemarkt en de houding
van het buitenland tegenover de
gulden door. Voorlopig ligt de si
tuatie voor het rijksbudget ech
ter nog goed, want de extreem
koude februarimaand was voor
's rijks schatkist een grote mee
valler.
Aan de aandelenmarkt was het
echter niet te zien. Vele topfond-
sen moesten opnieuw flink inle
veren, maar er waren goede uit
zonderingen zoals ons hoofd
fonds Koninklijke Olie die zeven
gulden opliep. Hiermee werd de
wat betere stemming in Wall
Street voor de olieaandelen ge
volgd nu de winterse kou alom
een voorraadtekort heeft doen
ontstaan. Bovendien dalen de
eindprodukten veel minder snel
in prijs dan de ruwe olie, zodat
de oliemaatschappijen voorlopig
op ruime marges zitten.
Inleveren
Maar de andere internationals
moesten wel terug. Met name
Unilever die 5 procent van de
beurswaarde verloor, gevolgd
door Hoogovens, Ahold, Ver
enigde Glas en Medicopharma.
BEI
JRS
W
E
E
K
KLM moest 10 procent in beurs
waarde inleveren, IHC Caland en
Van Beek op slechte jaarcijfers
respectievelijk 20 procent en 30
procent van de beurswaarde.
Centrale Suiker Maatschappij,
Fokker en de Nederlandsche
Middenstands Bank bleven aan
de pluszijde. De Europese Optie-
beurs verhoogde het totale aan
tal afgesloten contracten van
149.000 tot even 186.000 stuks.
Verreweg het meest zette Philips
aan calls om, gevolgd door Ko
ninklijke Olie en Akzo. In dollars
namen de puts flink toe.
"ln het begin dacht ik: afval, wat
moet ik ermee? Maar het is ver
slavend. Je kunt er alle kanten
mee uit; het is per slot van reke
ning een wereldhandel. Een heel
interessante materie, ook met
het oog op de vraag welke kant
het uitgaat in de vuilverwer
king". Bob Crébas van de stich
ting Goedzooi in Emmeloord
steekt niet onder stoelen of ban
ken dat het werk waarmee hij en
kele jaren geleden noodgedwon
gen begon, een levensvervulling
is geworden.
Aanvankelijk werkend met be
houd van uitkering en andere
vormen van overheidssteun,
bouwde hij samen met de werk
loze landarbeiders Piet Brand en
Gerard Broerse Goedzooi binnen
drie jaar uit tot een loonvormend
bedrijf, dat regionaal en landelijk
een voorbeeldfunctie vervult.
Goedzooi houdt zich bezig met
het weer in omloop brengen van
gebruikt afval: goederen die an
ders wellicht voor de vuilnisbelt
waren bestemd en schillen die
toch ook zouden worden wegge
gooid. Daarmee worden twee
vliegen in een klap geslagen: zo
wel de werkgelegenheid als het
milieu is erbij gebaat.
door
Henk de Vos
De stichting fungeert als moe
dermaatschappij voor'twee fir
ma's. Een daarvan is de firma
Goedzooi Schillenboer die twee
schillenboeren in dienst heeft.
Dagelijks halen zij in Em
meloord huis aan huis niet alleen
de schillen op, maar ook overbo
dig textiel, papier, accu's en
klein huisraad. De schillen wor
den verkocht aan de boer, de rest
aan de andere poot van het be
drijf: de firma Goedzooi G.T.
(goederen en textiel). Bij deze fir
ma komen ook de grotere spul
len, zoals meubels, terecht die
door de transportploeg met een
grote Ford Transit in de omge
ving vergaart.
Kachel
De goederen worden in een
grote loods gesorteerd. Wat niet
voor hergebruik geschikt is,
dient als voedsel voor de grote
Deense kachel, waarmee het ge
bouw wordt verwarmd. In de
loods worden ook gebruiksvoor
werpen waaraan iets mankeert,
gerepareerd. De goederen die
uiteindelijk de toets der kritiek
hebben doorstaan, gaan naar de
winkel. Daar komen wekelijks
zo'n twee- tot driehonderd klan
ten hun keuze maken uit de gro
te variatie aan aangeboden arti
kelen: kleding, schoeisel, ser
viesgoed, meubels, onderdelen
van machines, gereedschap, boe
ken en kopspijkertjes, om maar
een greep te doen.
Per jaar worden bij de zeven
duizend huishoudens die Em
meloord telt zo'n 120 ton schil
len, 185 ton papier, 25 ton textiel
en twee ton accu's ingezameld.
De kleine spullen vertegenwoor
digen een waarde van zo'n 20.000
gulden per jaar. In de winkel, be
gonnen als kraampje in een win
kelstraat met een weekomzet
van 35 gulden, wordt nu voor ge
middeld zes- tot zevenduizend
gulden per week verkocht.
Er is een tijd geweest dat in het
bedrijf dertig werklozen met be
houd van uitkering en een kwar
tje onkostenvergoeding per uur
aan het werk waren. Dat aantal is
aanmerkelijk gereduceerd.
Goedzooi G.T. bestaat nu uit zes
firmanten, goed voor elk dertig
werkuren per week, en een deel-
tydwerkster van tien uur. Bij
Goedzooi schillenboer werken
de twee schillenboeren elk ze
ventig uur per week en de twee
mensen die het transport van de
andere goederen verzorgen we
kelijks elk zestig uur. De laatsten
ontvangen daarvoor 1000 gulden
per maand van de stichting plus
een aanvulling van de sociale
dienst. Alle overige werknemers
van de stichting halen sinds vo
rig jaar mei een volledig inko
men uit hun werkzaamheden
voor Goedzooi.
Bob Crébas vertelt boe de
stichting tot een economisch
werkend bedrijf is uitgegroeid.
"We hebben steeds gezegd: alle
niet renderende activiteiten sto
ten we zo snel mogelijk af, zodat
we met minder mensen meer
werk verzetten", verklaart hij.
Met het personeel was dat geen
probleem. Er was veel natuurlijk
verloop doordat mensen een ver
volgopleiding gingen doen of
plotseling een baan kregen aan
geboden.
Dieven
Niet alleen mensen zijn ver
trokken, ook dieren. Bij Goed
zooi Schillenboer waren op een
gegeven moment zeven mensen
in dienst, die werkten met paard
en wagen. Nu doen twee mensen
het werk van die zeven. De twee
paarden zijn vervangen door
tweedehands trekkers. De schil
lenboeren hebben bovendien
een heel handig karretje tot hun
beschikking, waarmee ze de hui
zen langs gaan. De neerklapbare
mini-containers op drie wielen
zijn een uitvinding van Goedzooi
zelf.
Het succes van Goedzooi ver
klaart Crébas uit het feit dat ze
alles zelf hebben gedaan. "Ik heb
gezien dat bedrijfjes door ge
meenten zijn opgestart. Ze had
den een mooi plan, maar de
werklozen hadden ze niet Wij
hebben er zelf achterheen geze
ten hier". Bovendien noemt hij
de medewerking van de bevol
king. "Vanwege het milieu is
men blij dat het afval weer een
goed bestemming krijgt. De be
volking hier heeft een grote ge
motiveerdheid wat de mileube-
weging betreft. En dat is geen
wonder. Ze zijn dood gegooid
met vergiftigingen, zure regen en
kerncentrales en daarom blij dat
ze iets terug kunnen doen, hoe
klein dat dan ook maar is".
Door de staking strandden giste
ren ongeveer 350 passagiers, 's
Morgens bleef het SLM-lijntoestel
naar Miami aan de grond en kon
een aantal binnenlandse vluchten
niet worden uitgevoerd.
ADVERTENTIE
die de pretentie heelt all round te
zijn, moet dat uiteraard keihard kunnen waarmaken. Dus moet
hij niet alleen op het gebied van hard- en sdftware een zo breed
mogelijk skala kunnen bieden, maar ook een Hink pakket aan
toebehoren in huis hebben. A /"\\TO
Capi-Lux kan die pretentie waar Vv^vJlV WiNö
maken.Volop zelts. Want Capi-Lux is all round in auto T
matisering. Dus ook in computeraccessoires. U kunt kiezen f .L U NI
uit een uitgekiende range aan toebehoren, waaronder x
back up systemen, J linten, printpapier, etiketten, reinigingsmiddelen,
monitorstandaards, geluiddempende kappen, opbergsystemen en ga zo
maar door En alles is direkt uit voorraad leverbaar.
Dat Capi-Lux bovendien op hardware gebied de drie grote topmerken
in huis heelt, u alle mogelijke randapparatuur en soltware kan aanbieden en
naast een technische dienst óók een eigen opleidingscentrum heelt, geelt
aan hóe all round een computedeverancier kan zijn.
iCAPILUX
^COMPUTER
w^CENTER
AMSTERDAM:
Basisweg 40, Tel. 020-149015
Scheldeplein 10, Tel. 020-643526
UTRECHT:
SI. Jacobsstraat (hoek Oranjestraat)
Tel. 030-311413
ACCESSOIRES ZONDER SORES
Apple
