Zoekactie naar
aanhang Marcos
Soldatenopstand signaal volksonvrede
Politie maakt jacht op wapens
Toenadering
binnen PLO
Bulgaren gaan vrij
uit in pausproces
ELFSTEDEIMTOCHT
IIM BEELD
VANAF VANDAAG
OVERAL TE KOOP.
Egypte onder
Moebarak (I)
GRATIS KLEURENBIJLAGE
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
MANILLA - Leger en politie op de Filippijnen zijn een grootscheepse huiszoekingsactie
begonnen bij aanhangers van de woensdag gevluchte president Marcos. Volgens de chef
staf van het leger, generaal Fidel Ramos, zou het gaan om volgelingen van Marcos die in
het bezit zijn van wapens.
BONN - Alle Westduitse partijen
hebben gisteren in een speciaal de
bat in het parlement opgeroepen
tot grote waakzaamheid in ver
band met mogelijke opkomende
antisemitische tendensen.
door
Hans Hoogendijk
Maar in tegenstelling tot de libe
rale regeringspartij FDP en de op
positiepartijen SPD erf Groenen
bestreden woordvoerders van
CDU en CSU dat er al van antise
mitische tendensen sprake is. De
Bondsdag kwam op verzoek van
de FDP, de Groenen en de SPD
bijeen om over deze zaak te spre
ken; vertegenwoordigers van kan
selier Kohl's CDU en de CSU had
den geen behoefte aan een speciaal
debat. Kohl zei onder meer: "Naar
mijn vaste overtuiging gaat het
veel te ver van algemeen toene
mende antisemitische gevoelens in
Duitsland te spreken".
Kohl: geen
antisemitische
tendens in BRD
Dc liberale parlementariër Hilde-
gard Hamm-Brücher stelde daar
entegen vast: "Er is geen alarme
rende groei van het antisemitisme,
maar wel van zeer alarmerende
tendensen in die richting. Er groeit
een provocerende gedachteloos
heid die ons politieke en morele
gevoel uitdaagt en.dit kan niet zon
der duidelijke afwijzing door het
parlement geaccepteerd worden".
De SPD-parlementariër Annema-
rie Rengers zei onder meer dat de
regering-Kohl benadrukt dat het
om incidenten gaat, die niet in een
breder verband mogen worden ge
zien. "Ik hoop het, maar ik moet
eraan toe voegen dat elk incident
bij ons belangrijker is dan waar
dan ook ter wereld. Racistische en
zeker antisemitische opmerkingen
roepen bij minderheden in dit land
herinneringen op aan een vreselijk
verleden".
De Groene afgevaardigde Jo
Muller stelde dat in West-Duits-
land blijkbaar niet langer barrières
bestaan die antisemitische opmer
kingen door politici onmogelijk
maken. Hij verweet Kohl een kli
maat te hebben geschapen waarin
dergelijke dingen weer kunnen ge
beuren. "Auschwitz heeft blijkbaar
in Duitsland antisemitische gevoe
lens niet voorgoed onmogelijk ge
maakt", stelde hij.
Het debat had plaats naar aanlei
ding van een hele serie incidenten
waarbij christen-democratische
politici zich op laatdunkende wijze
over joden hadden uitgelaten. In al
die gevallen namen zij weliswaar
later hun woorden terug, maar dat
gebeurde pas nadat via de publie
ke opinie druk was uitgeoefend. In
geen van de gevallen nam kanse
lier Kohl direct afstand van zijn
partijgenoten.
Processen tegen
leiders Haïti
MEXICO STAD - Het nieuwe be
wind in Haiti heeft aangekondigd
dat er processen zullen komen te
gen functionarissen van het drie
weken geleden verdwenen Duva-
lier-bewind, die zich schuldig heb
ben gemaakt aan mensenrechten
schendingen. De belangrijkste
handlangers van de vroegere presi
dent voor het leven zijn inmiddels
echter al allemaal uit de Caribische
staat verdwenen. Overwogen
wordt uitleveringsverzoeken in te
dienen, onder meer bij Frankrijk
waar Duvalier verblijft.
De actie, die de spanning in de
hoofdstad heeft doen oplopen,
kwam een dag nadat in Manilla
moderne wapens waren gevonden.
Volgens het Filippijnse ministerie
van defensie heeft de aktie al suc
ces gehad: negen Marcos-sympa-
thisanten werden opgepakt toen in
hun auto's wapens werden gevon
den. De negen zouden op weg zijn
geweest naar minister van defensie
Juan Ponce Enrile voor een 'be
leefdheidsbezoek'. Enrile was een
van de leiders van de opstand te
gen Marcos.
door
Bob Mantiri
In Manilla gaat het gerucht dat
trouwe aanhangers van Marcos
van plan zijn om strategische in
stallaties te vernietigen. President
Aquino riep Marcos op, zijn over
gebleven aanhangers op de Filip
pijnen tot kalmte te manen en ge
welddadige akties tegen de nieuwe
regering te ontraden.
Intussen heeft de nieuwe rege
ring gisteren politieke gevangenen
vrijgelaten. Zij waren tijdens het
bewind van president Marcos op
gepakt. Onder hen is ook de katho
lieke priester Edificio de La Torre.
De namen van de vrijgelaten ge
vangenen werden bekendgemaakt
na een plechtige mis, opgedragen
door kardinaal Sin op het terrein
van het kamp Crame, waar vorige
week de victorie voor de opstande
lingen tegen het regime-Marcos be
gon. Onder luid applaus van de
duizenden gelovigen ^ei generaal
Ramos dat de regering de gevange
nen in het kader van de nationale
verzoening en om humanitaire re-
'Leger van El
Salvador doodt
245 burgers'
SAN SALVADOR (AFP) - In El
Salvador zijn 245 burgers „in meer
derheid kinderen en bejaarden"
gedood bij een anti-guerrilla actie
van het leger in het gebied van de
vulcaan Guazapa ten noorden van
San Salvador. Dit heeft de mensen
rechtenorganisatie Cripdes giste
ren bekendgemaakt.
In een communiqué zegt de or
ganisatie dat in het betreffende ge
bied 1.045 burgers gedwongen
werden hun huizen te verlaten.
Twintig van hen werden opgeslo
ten in een gevangenis.
Het Salvadoraanse leger voert
sinds 10 januari een anti-guerrilla
operatie uit onder de codenaam
"„Phoenix" in het gebied. Volgens
Cripdes'zijn bij de militaire zuive
ringsactie 445 huizen en vijftig hec
tare maïs en bananenplantages in
brand gestoken.
denen in vrijheid had gesteld.
President Cory Aquino zei giste
ren dat zij Marcos niet voor de
rechter zal slepen. Mevrouw Aqui
no vertelde dat na afloop van een
ontmoeting met ambassadeurs van
de twaalf EG-landen.
President Aquino had eerder ge
zegd dat ze Marcos zou laten ver
volgen, wanneer zij tot president
zou worden gekozen. Mevrouw
Aquino beschouwt Marcos als de
opdrachtgever voor de moord op
haar man Benigno Aquino.
Nu vindt Corazon Aquino een
voudig dat „hoe eerder wij de pijn
vergeten, hoe sneller wij ons land
kunnen opbouwen". Wel zal er een
onderzoek worden gedaan naar de
rijkdommen van de familie Marcos
in het buitenland. Naar verluidt
heeft Marcos in de Verenigde Sta
ten miljarden dollars geinvesteerd
in appartementen en kantoorflats.
Binnenkort zal een speciale com
missie naar de VS reizen om een
inventarisatie te maken van de be
zittingen van de familie Marcos.
Tevens zal worden onderzocht of
Marcos tegoeden heeft op rekenin
gen op Europese banken.
Mevrouw Aquino heeft inmid
dels laten weten dat zij voorlopig
niet in het presidentiële paleis zal
intrekken. Volgens haar liggen in
het paleis nog vele 'boobytraps' die
Marcos voor haar heeft achtergela
ten. Als die explosieven zijn ver
wijderd wil zij van het paleis haar
kantoor maken.
Intussen maken politie en leger
nog steeds jacht op drie huurmoor
denaars die het zouden hebben ge
munt op het leven van Corazon
Aquino. Op strategische wegen in
Manilla zijn controleposten van de
politie opgericht.
Zakenleven
Volgende week zal het parle
ment in een bijzondere zitting Co
razon Aquino formeel tot president
en Salvador Laurel tot vice-presi
dent uitroepen. Daarmee wordt
een einde gemaakt aan de discus
sie in juridische kringen over de
wettigheid van het presidentschap
van mevrouw Aquino. Arturo To-
lentiono, die Marcos als zijn vice-
president had uitverkoren, trok die
wettigheid gisteren in een tv-inter-
view in twijfel. Volgens hem is
Marcos formeel nog de wettige pre
sident omdat hij zijn ambt niet
heeft neergelegd voordat hij in een
helikopter werd gezet en het land
uitgevlogen.
Filipijnse zakenlieden hebben
opgelucht gereageerd op de sa
menstelling van de nieuwe rege
ring. Er zitten in het nieuwe kabi
net ministers die uit het zakenle
ven komen. Zakenlieden die op het
punt stonden om hun geld naar het
buitenland te brengen, schijnen
van hun plannen te hebben afge
zien. Vooral Aquino's verklaringen
dat zij van plan is om de hoogste
voorrang te geven aan de economi
sche opbouw van het land door het
investeringsklimaat te verbeteren
heeft groot vertrouwen gewekt in
binnen- en buitenland.
TUNIS (AFP) - Drie Palestijnse or
ganisaties, Fatah, het Volksfront
voor de Bevrijding van Palestina
en een communistische groep heb
ben een "akkoord tot coördinatie"
bereikt. Dit na de jongste rede van
koning Hussein van Jordanië,
waarin de vorst verklaarde de dia
loog met de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie PLO te verbre
ken, zo heeft de officiële woord
voerder van de PLO in Tunis giste
ren verklaard.
Doel van het akkoord is de
standpunten van de drie organisa
ties te coördineren tegenover de
„gevaren van de Jordaanse hou
ding". Men wil ook "elke poging
verhinderen om het Palestijnse
volk te verdelen en de representati
viteit van de PLO in twijfel te trek
ken.
door
Rob Sprenkels
De aankondiging van de proces
sen kwam op het moment dat dui
zenden Haitianen het huis be
stormden van Luc Desyr, een van
de meest beruchte chefs van de ge
heime politie. Desyr heet in de
volksmond verantwoordelijk te
zijn voor duizenden doden.
Dinsdag werd Desyr onder be
scherming van het Haitiaanse leger
naar het vliegveld gebracht, maar
de gezagvoerder van het vliegtuig
van Air France waarmee Desyr had
willen vertrekken weigerde de ge
hate handlanger van de vroegere
president voor het leven aan boord
te nemen. Het leger moest uitein
delijk traangas gebruiken om Des
yr uit de handen te kunnen houden
van honderden samengestroomde
demonstranten.
De gemoederen onder het Hai
tiaanse volk raakten begin deze
week opnieuw oververhit toen
bleek dat de regering onder leiding
van generaal Henri Namphy een
vrijgeleide had verstrekt aan ver
schillende hoge Tontons Macou-
tes, Duvalier's gehate vrijwilligers,
die zich na de vlucht van Duvalier
hadden verschuild in de ambassa
de van Brazilië in Port-au-Prince.
ADVERTENTIE
N'DJAMENA - Een Franse instructeur rechtsgeeft Tjddisclie soldaten onderricht in het omgaan met anti-
tankgeschut van Franse makelij in een opleidingskamp nabij N'djamena, de hoofdstad van Tsjaad. (foto api
Ariane krijgt
meer klanten
PARIJS (UPI) - De Europese
draagraket Ariane zal meer sa
tellieten in de ruimte brengen.
De capaciteit wordt in '87 en '88
met acht uitgebreid ten behoe
ve van opdrachtgevers die oor
spronkelijk hun keus hadden
laten vallen op een Amerikaans
ruimteveer.
Tot de nieuwe opdrachtge
vers behoren ook Amerikaanse
bedrijven. De Ariane-raketten,
die onbemand zijn, worden ge
lanceerd van het Franse cen
trum voor onderzoek van de
ruimte in Kourou, Frans Guya
na. Praktisch alle commerciële
lanceringen sinds 1981 zijn met
succes verlopen. De eerstvol
gende lancering is op 12 maart.
Het tarief van Arianespace
per satelliet bedraagt tussen de
75 en 125 miljoen gulden. Bij de
NASA kost het gewoonlijk 185
miljoen.
ROME - Als de Bulgaarse geheime
dienst al betrokken is geweest bij
de moordaanslag op paus Johan
nes Paulus II van 13 mei 1981, dan
valt dit in elk geval niet te bewij
zen. Dat is de conclusie van de
openbare aanklager Antonio Mari-
ni aan het eind van het proces over
de aanslag, dat vorig jaar mei in
Rome is begonnen.
door
Hein ten Kortenaar
Hij eiste daarom vrijspraak we
gens gebrek aan bewijs voor de
drie Bulgaarse verdachten: de em
ployee van 'Balkan Air' Sergej An-
tonov,die zich sinds november
1982 in voorarrest bevindt en de
vroegere ambassadeleden Vassilev
en Ayvazov, die vanuit Sofia hun
onschuld hebben volgehouden.
Wat Marini daarentegen wel be
wezen achtte, is het bestaan van
een Turks complot tegen de paus.
Hij eiste dan ook levenslang tegen
de vroegere voorzitter van de Turk
se vereniging in Duitsland Musar
Cerdar Celebi, die Agca's onderne
ming financieel zou hebben ge
steund en tegen de nog steeds on
vindbare 'Grijze Wolf Oral Celik,
een vriend van Agca, die zich op
het moment van de aanslag op het
Sint Pietersplein zou hebben be
vonden en minstens één schot op
de paus zou hebben gelost. Een
derde Turk, Omer Bagci, die be
kend heeft het moordwapen aan.
Ali Agca te hebben overhandigd,
hoorde vierentwintig jaar gevange
nisstraf tegen zich eisen.
Kosmos verbrand
De Russische kunstmaan Kos
mos 1714, die na lancering op 28
december niet in haar voorbe
stemde baan kwam, is gisteren
boven het noorden van Australië
de dampkring binnengedrongen.
De 10 ton wegende satelliet, die de
grootte van een flinke autobus
had, is waarschijnlijk door de
wrijving met de lucht verbrand.
Er zijn geen meldingen ontvangen
van op de Aarde terechtgekomen
wrakstukken.
Ongeluk Air India
De ramp met het toestel van Air
India, dat vorig jaar voor de kust
van Ierland in zee stortte, is ver
oorzaakt door het ontploffen van
een bom in de bagageruimte. Dat
is bevestigd in het officiële onder
zoek van de Indiase autoriteiten.
Bij de ramp kwamen alle 329 in
zittenden om het leven. Twee or
ganisaties van militante Sikhs
eisten de verantwoordelijkheid
voor de aanslag op.
Archief Nixon
Alle op band vastgelegde ge
sprekken en correspondentie die
oud-president Nixon heeft ge
voerd tijdens zijn regeerperiode
zullen binnenkort worden vrijge
geven. De Amerikaanse regering
heeft gisteren de weg vrij ge
maakt voor toegang tot de 40 mil
joen bladzijden en 4.000 uur opge
nomen gesprekken. Nixon en zijn
voormalige naaste medewerkers
hebben altijd geprobeerd te voor
komen dat het archief openbaar
zou worden gemaakt.
In de Egyptische hoofdstad Cai
ro brak woensdag een opstand
uit onder de para-militaire poli
tie. Een gerucht dat hun 'dienst
plicht' met een jaar zou worden
verlengd, bleek voldoende voor
muiterij.
Egypte kent een traditie van
volksverzet, maar ditmaal is er
meer aan de hand. Onze corres
pondent in Tel Aviv, Taco Slag
ter, maakte onlangs een repor-
tagereis naar Egypte. Bijgaand
de eerste bijdrage in een serie
van twee artikelen over de ach
tergrond van de opstand.
Wie wel eens in Cairo is geweest,
kent ze. Die smoezelig-ogende sol
daten in stoffige zwarte uniformen
en veel te grote helmen met aan de
schouder een Russisch Kalatchi-
kov-geweer. Deze hoofdzakelijk
van het platte land afkomstige jon
gens - klein van gestalte en hiet
medelijden-opwekkende doffe
ogen - staan driejaar lang elke dag
twaalf uur op wacht bij regerings
gebouwen, ambassades en andere
voor de veiligheid van de staat be
langrijke objecten, zoals de talrijke
bruggen over de Nijl en radio- en
televisiestations.
door
Taco Slagter
Door de militaire selectiecom
missie slechts voor bewakingsta
ken geschikt bevonden, omdat je
er niet voor hoeft te kunnen lezen
of schrijven. Dit door de militaire
elite als uitschot beschouwde voet
volk is voor meer dan 90 procent
analfabeet. In Cairo zul je zelden
Met name Cairo is van de geüni
formeerde veiligheidsagenten ver
geven. Om de 25 meter langs de
hoofdstraten staat er wel een. Ver
stand op nul en blik op oneindig.
En als de president zich moet ver
plaatsen van zijn residentie in de
chique buitenwijk Heliapolis naar
bijvoorbeeld het op 20 kilometer
verder gelegen ministerie van bui
tenlandse zaken in het centrum
van Cairo, dan duikt er om de tien
meter langs de route zo'n zwarte
gestalte op. Met de rug naar de
weg. Spiedend naar verdachte ele
menten. Ook al staat de soldaat
met het gezicht pal tegen de muur
van een viaduct of omheining van
een bouwwerk gedrukt.
Kwelling
Deze weinig verheffende manier
waarop zo'n dienstplichtige de drie
lange jaren in het leger moet door
brengen, is al een kwelling, maai
de leefomstandigheden in de mili
taire kampen en de salariëring is
nog bedroevender. De behuizing
van de soldaten is allerbelabberst,
het eten weinig en slecht en de sol
dij niet meer dan 21 gulden per
maand. De corruptie bij het kader
kent geen grenzen. Wie van zijn ka
pitein een verlofpasje wil hebben,
moet daar vaak meer dan een
maandgeld voor betalen. Het mag
dan ook geen verwondering wek
ken dat, toen dinsdagavond het ge
rucht de ronde deed dat de dienst
tijd met een jaar zou worden ver
lengd, hetgeen door de regering als
een vals bericht werd bestempeld,
bij de veiligheidstroepen de vlam
in de al oververhitte pan sloeg.
Een gevangeniswagen staat klaar om muitende soldalen die zich hebben
overgegeven naar cellen af te voeren. (foto api
Misschien een toeval, maar in elk
geval een samenloop van omstan
digheden dat de veiligheidstroe
pen als eerste uiting gaven aan de
al maanden broeiende onrust en
frustratie bij het Egyptische volk.
Het regime van president Hosni
Moebarak is al lang in gevaar. Maar
dat is nog geen regering sinds de
revolutie van Gamal Abdel Nasser
gespaard gebleven. Massale bur
gerlijke ongehoorzaamheid komt
sinds de revolutie van 1952 om de
acht a negen jaar voor. De uit on
vrede met het barre soldatenleven
rebellerende paramilitairen uit de
laagste rangen, verbeeldden met
deze spontaan uitgebarste rellen in
feite de diepe ellende waarin Egyp
te sociaal-economisch, cultureel en
politiek verkeert.
Delicate positie
De grootste klacht van het volk
is dat het regime van alles belooft,
maar dat er in feite niets gebeurt. Is
die blaam gerechtvaardigd?
Egypte kampt met een begro
tingstekort van vijf miljard gulden,
een handelstekort van 27 miljard
gulden en een buitenlandse schul
denlast van maar liefst 80 miljard
gulden. Steeds meer reserves ver
liest het land door derving aan in
komsten uit de olie, teruglopend
tonnage van schepen die het
Suezkanaal passeren en het door
terrorisme in het Midden-Oosten
sterk verminderde toerisme. Maar
het land schreeuwt om buitenland
se valuta. Meer dan 80 procent van
de behoefte aan tarwe en meel
moet worden geimporteerd. Egyp
te kan door de explosief toenemen
de bevolking - er komen per negen
maanden netto één miljoen landge
noten bij - bij lange na niet uit de
eigen voedselvoorziening putter).
Nu is er nog brood voor alle 50 mil
joen, maar als de economie niet
aantrekt en de hoofdzakelijk uit de
Verenigde Staten verschafte finan
ciële hulp (7 miljard gulden voor
dit jaar) niet wordt verhoogd, dan
staat Egypte aan de vooravond van
een ramp.
In sociaal opzicht gaat het land
ook gebukt onder talrijke wurgen
de problemen. De hoofdstad Cairo
is met 12 miljoen inwoners prop
vol. Er heerst een groot tekort aan
betaalbare huizen. Velen wonen in
krotten of uit huisvuil opgebouw
de hutten. Wie wel over een stenen
huisje beschikt moet de twee ka
mers met tien of meer gezinsleden
delen. Aan de noodzakelijke infra
structuur schort ontzettend veel.
Er is een groot tekort aan scho
len en leerkrachten. Veel kinderen
in Cairo en op het platteland zijn
verstoken van onderwijs. Sociale
voorzieningen zijn er nauwelijks.
Het gemiddelde inkomen ligt rond
de 1800 gulden per jaar. Verder
wordt het land geteisterd door een
bureaucratie die zelfs Kafka met
moeite onder woorden zou kunnen
brengen. De corruptie onder het
overheidspersoneel en in het za
kenleven floreert.
Bij dit alles worden de rijken rij
ker en de armen armer. Niet voor
niets uitten de opstandige soldaten
in de weelderige wijk Ma'adi in
Cairo hun woede op de villa's en de
voor de deur geparkeerde dure au
to's. Daarbij schreeuwden zij vol
gens ooggetuigen: „Jullie eten
vlees, elke dag, en wij, wij eten al
leen pita's (een broodje met een
schijfje tomaat, red.) al ons hele le
ven lang".
Nog niet eerder de afgelopen
twintig jaar is Egypte in een crisis
van deze omvang geconfronteerd.
Ook al lukt het de regering muiten
de veiligheidstroepen met niet al te
veel bloedvergieten onder controle
te krijgen, dan nog is slechts een
symptoom bestreden en blijft de
ziekte in volle omvang bestaan.
Moebarak zal de komende dagen
een politieke krachtmeting onder
gaan waarvan de uitkomst moeilijk
is te voorspellen.
