Negen landen EG tekenen verdrag Mitterrand stampt de tv-netten uit de grond Onderzoek meineed Kohl Sobere plechtigheid in Luxemburg Thatcher overtuigd van het eigen gelijk 'Libische bommenwerper neergestort in Tsjaad' Habib spreekt met Marcos DINSDAG 18 FEBRUARI 1986 Buitenland kort LUXEMBURG - Terwijl in Luxemburg de Europese Gemeenschap een stapje voor waarts zette, hingen voor het EG-hoofdkwartier in Brussel de vlaggen van de twaalf lidstaten halfstok. Het een (de ondertekening van de verdragswijziging) had niets met het ander (de herdenking van de sterfdag van de Belgische ex-koning Albert 1) te maken, maar de symboliek was treffend. LONDEN - De Britse premier Thatcher denkt niet aan aftreden, en is bereid tegen elke uitdager te vechten om het leiderschap van de Conservatieve partij. Dat zei ze gis teravond in het eerste grote tv-in- terview sinds de Westland-crisis. door Herik Dam De premier zei dat ze zichzelf als regeringsleidster nog „een hele weg" ziet afleggen. Vraagtekens rond haar toekomst zijn er niet, want „de mensen willen een rege ring die weet wat ze wil", aldus me vrouw Thatcher. Het was haar antwoord op de ve len in en buiten de Conservatieve partij die de afgelopen weken twij fels over de premier hebben geuit vanwege haar aandeel in de West- land-crisis die op zijn minst de in druk heeft gegeven dat mevrouw Thatcher haar vaste greep wat ver loren heeft. De premier maakte duidelijk haar optreden in de Westland-affai- re ook achteraf juist te vinden, met één uitzondering: ze dacht dat het misschien beter zou zijn geweest minister Heseltine (defensie) des tijds niet te vragen een Europees reddingspakket voor Westland sa men te stellen. Mevrouw Thatcher deed tijdens het interview voor de BBC-televi- sie haar uiterste best het belang van de Westland-zaak te minimali seren. Ze vond, omdat het uitdruk kelijk om een klein bedrijf was ge gaan. het woord „crisis" niet op zijn plaats, en noemde het aftreden van Heseltine en diens collega Brittan (handel en industrie) „tra gisch en onnodig". De premier geloofde niet dat de Westland-affaire op de lange ter mijn gezien een aantasting van haar gezag betekent Ze ontkende verder dat de affaire heeft geleid tot een andere, minder autocrati sche regeerstijl. „Wy hebben altijd in discussie geloofd", zo zei ze. Ondanks de steeds luider klin kende twijfels van een steeds gro ter deel van het Britse volk over de economische politiek van de rege ring, ziet mevrouw Thatcher ook daarin geen wijziging komen. „On ze filosofie zal niet veranderen. Wij besturen het land op financieel ge zonde wijze". Over de moeilijkheden die de re gering heeft ten aanzien van de verkoop van het staatsautoconcern British Leyland zei ze. de vraag of British Leyland in Amerikaanse dan wel Europese handen overgaat van ondergeschikt belang te ach ten. „Ik wil in de eerste plaats dat British Leyland succes heeft". De ondertekening in Luxemburg van de 'unieke acte' was lang niet het feest dat de bedenkers ervan aanvankelijk voor ogen stond. Het was in het EG-complex op de Lu xemburgse Kirchberg een sobere plechtigheid waarbij bovendien een kwart van de genode gasten het liet afweten. door Hans de Bruijn Slechts negen van de twaalf mi nisters van buitenlandse zaken van de EG waren daar om de acte te ondertekenen, die de besluiten be vat die moeten leiden tot een her vorming van de Europese Ge meenschap. Griekenland, Italië en Denemarken hielden zich afzijdig, al zaten de ministers van de eerste twee opmerkelijk genoeg wel keu rig op de eerste rij. De acte bevat de besluiten van de twaalf regeringen over het af schaffen van de binnengrenzen in de EG, over een stroomlijning van de besluitvorming in de EG-minis- terraad, onder meer door het be perken van het veto-recht, over uit breiding van de bevoegdheden van het Europees Parlement en over de nauwere samenwerking van de 12 op buitenlands-politiek gebied. Denemarken tekende niet, om dat over de EG-hervorming eerst op 27 februari een referendum ge houden moet worden. Italië en Griekenland hielden zich buiten de kleine plechtigheid, omdat zij niet willen tekenen zonder de De nen. De 'Een voor allen, allen voor een'-indruk die dat wekt, is echter bedrieglijk. De Italianen staan wat de EG- hervorming betreft immers lijn recht tegenover de Denen, de Eu- ropeanen-met-tegenzin. Het ver zoek van het Italiaanse parlement aan de regering-Craxi, om niet eer der dan de Denen te tekenen, is dan ook meer ingegeven door wan trouwen tegenover de Scandina- viërs dan door solidariteit. De Italianen, die de hervormin gen waartoe de EG-regeringschefs in december in Luxemburg beslo ten maar magertjes vinden, willen pas tekenen als zij de zekerheid hebben dat alle twaalf dat doen. Maar niemand twijfelt eraan dat de Italiaanse regering - die behoort tot de 'maximalisten' in de EG - uiteindelijk toch zal instefhmen met de toekomstplannen voor de EG. Referendum Griekenland had zo zijn eigen re denen om nog niet te tekenen. De Grieken, die net als de Denen tot de minimalisten horen, zijn zelf slechts met veel pijn en moeite ak koord gegaan met de hervorltiings- besluiten. Afzién van de onderte kening op dit moment moest vol gens de Griekse onderminister van buitenlandse zaken Pangalos dan ook gezien worden als een protest tegen de isolering van Denemar ken. Een isolering, die het gevolg is van de politieke situatie in Dene marken, waar een centrum-rechts minderheidskabinet met handen en voeten gebonden is aan een linkse anti-EG-meerderheid. Twee keer wees die meerderheid in het parlement, de Folketing, in januari de Europese hervormingsvoorstel len van de hand. Het Deense volk zal echter naar verwachting de regering van pre mier Poul Schlüter de kans geven op de Europese weg door te gaan. Volgens de laatste opiniepeilingen zou tweederde van de Deense be volking de regering steunen in het referendum, dat in feite beslissend is voor de voortzetting van het Deense EG-lidmaatschap, en daar mee van het huidige kabinet. De Deense minister van buiten landse zaken Uffe Elleman Jensen, die in Luxemburg wijselijk ont brak, heeft aangekondigd na een ja van het Deense volk nog voor 1 maart te zullen tekenen. Dat kan dus alleen op 28 februari zijn en de EG staat over enkele weken dus nog een mini-ceremonie te wach ten. Minister Hans van den Broek, de Nederlandse voorzitter van de EG- ministersraad, toonde zich gisteren in Luxemburg teleurgesteld door de gang van zaken. Maar hij noem de de ondertekening door de ne gen een signaal aan Europa dat de ze landen de in gang gezette her vormingen in elk geval willen uit- In een paginagrote advertentie in De Telegraaf van gisteren bezweert de 'Deense Volksbeweging tegen het lidmaatschap van de Europese Gemeenschap' onze minister Van den Broek terug te keren van een heilloze weg. „Denemarken wenst niet deel te gaan uitmaken van een nieuwe grootmogendheid. Dat moet u be grijpen", aldus de advertentie. „Hoe de uitslag van het referen dum ook is, het Deense volk wil geen brede aansluiting bij een Eu ropese Unie". Het afschaffen van het veto-recht, de grotere bevoegd heden voor het Europees Parle ment en de politieke samenwer king wijst deze Deense actiegroep af. Geboortehuis Alexander de Grote ontdekt? PELLA (AP) - In Pella, 38 kilome ter van de Noordgriekse stad Salo- niki, zijn de restanten opgegraven van een oud Grieks paleis, dat mo gelijk de plaats is waar de Griekse veldheer Alexander de Grote is ge boren. Slechts de funderingen van het gebouw zijn teruggevonden, maar de rijen zorgvuldig versierde blok ken en resten van steunpilaren ge ven een aardige indruk van het rui me paleis uit de Griekse Oudheid. Het paleis is gebouwd in de vier de eeuw voor Christus op een heu vel, die uitzicht heeft over zee. Het complex van gebouwen is groot genoeg geweest om een heel leger te herbergen. 'Het is een van de grootste ar cheologische complexen ooit ter wereld gevonden', zegt Mairi Siga- nidou, een Griekse archeologe. WENEN (AP) - Vanuit Iran zijn gisteren 38 Iraanse militairen die in de oorlog met Irak het slachtoffer geworden zijn van gifgas, naar het westen gevlogen. Zij arriveerden in Wenen, waar zij door Oostenrijkse artsen werden onderzocht. De acht ergste gevallen zijn onmiddellijk overgebracht naar de afdelingen intensive care van drie ziekenhui zen in de Oostenrijkse hoofdstad. De anderen zijn naar Brussel, Frankfurt, Londen en Stockholm gevlogen. (fotoAPi Minister Van den Broek zet zijn handtekening onder het EG-verdrag. (foto l PARIJS - De Libische Toepolev die gistermorgen vroeg het vlieg veld van N'Djamena, de hoofdstad van Tsjaad, heeft gebombardeerd, is op de terugweg neergestort, zo verluidt uit Franse bron. Nadat aanvankelijk was gesuggereerd dat de Toepolev door een Sowjet-in- structeur werd bestuurd, wordt nu aangenomen dat er een lokale kracht de stuurknuppel in handen moet hebben gehad. door Rudolph Bakker De verrassingsaanval op N'Dja mena, de hoofdstad van het door de Franse regering erkende zuideijke deel van Tsjaad, moet voor de Fransen toch een grotere verrassing zijn geweest dan men officieel heeft toegegeven. De komst van de Toepolev was het antwoord van kolonel Gaddafi ge weest op de Franse verrassings aanval op de Libische super-start baan van 3800 meter die midden in de woestijn in het noordelijk deel van Tsjaad gereed was gekomen in de buurt van Ouadi Doum. De startbaan was volgens Franse verklaringen geheel door de aanval vernield en men sprak er toen zyn verwondering over uit dat de Libi sche radar-installaties en SAM-6 raketten niet in actie waren geko men. Hetzelfde heeft zich echter in N'Djamena voorgedaan. Uiteenlopende Franse berichten duiden er op dat de mannen van de zuidelijke president Hissène Ha- bré, al dan niet gesteund door Franse experts, de Toepolev maan dagmorgen op hun beurt ook niet hebben zien aankomen. En dat niet een van de luchtafweerraketten van Franse makelij de lucht is in gegaan. Deze berichten werden in de loop van maandag aangevuld met mededelingen als zouden deze Franse afweerwapens op het mo ment dat deToepolev er aan kwam nog niet helemaal op hun plaats hebben gestaan. BONN - Justitie in de Westduitse stad Koblenz wil een onderzoek in stellen naar meineed van bonds kanselier Helmut Kohl. Een unie ke gebeurtenis in West-Duitsland. Weliswaar zijn vaker regeringslei ders aangeklaagd, maar het open baar ministerie had tot nu toe nooit aanleiding gevonden werkelijk tot onderzoek over te gaan. door Hans Hoogendijk Kohl heeft inmiddels een advo caat ingeschakeld om zijn belan gen te behartigen en een van zijn partijgenoten, het parlementslid Austermann, aangeklaagd wegens belediging. Aanleiding voor het vooronder zoek is een aanklacht van het Groe ne bondsdaglid en advocaat Otto Schily. Hij beschuldigt Kohl ervan inzake het Flick-omkopingsschan- daal onder ede leugens te hebben verteld. Hoofdofficier van justitie Seeli- ger zal de voorzitter van het West duitse parlement, de CDU-politi- cus Jenniger, morgen of donder dag inlichten over het feit dat justi tie een vooronderzoek wil. Kohl is namelijk ook lid van het Westduit se parlement en geniet derhalve onschendbaarheid. Met het onder zoek kan pas 48 uur na deze mede deling worden begonnen. Kohl staat daarna onder verdenking en kan op elke beschuldiging reage ren. Daarna is dan weer de officier van justitie aan bod en hij kan be palen of het vooronderzoek wordt voortgezet of niet. Kohls woordvoerder Ost ver klaarde in een eerste reactie dat Kohl zijn verklaringen in Mainz naar eer en geweten heeft afgelegd. 'De nu van Schily opgestelde ver dachtmakingen zijn niet houd baar', aldus Ost gistermiddag te genover journalisten. Vorige week in een televisie-in terview reageerde de bondskanse lier geprikkeld op vragen in die richting. Hij benadrukte dat hij pas over de beschuldiging had ge hoord nadat die in de kranten was verschenen en zei verder er niet aan te denken er commentaar op te geven. Vanaf het moment van Schilys aanklacht is de rol van Helmut Kohl in het hele Flick-omkopmgs- schandaal in een nieuw licht ko men te staan. Kohl zou volgens Schily, in september 1985 voor de rechters in Mainz meineed hebben gepleegd. Zijn uitspraken daar zouden niet overeenstemmen met andere verklaringen over Flick- geld dat voor de CDU bestemd was en dat hij als CDU-voorzitter had geaccepteerd. Otto Schily stelde in zijn aanklacht dat Kohl voor de on derzoekscommissie van de West duitse Bondsdag op 7 november 1984 tegen beter weten in had ont kend twee geldbedragen van in to taal 55.000 mark van Flick te heb ben ontvangen. Verder zou Kohl op 18 juni 1985 ten onrechte ont kend hebben dat hij niet wist dat zijn partij via een vereniging zwart geld wit maakte ten behoeve van de partijkas. MANILLA (Rtr./UPI/AFP) - De Amerikaanse afgezant Philip Habib, die in opdracht van president Reagan op de Filippijnen is, heeft gisteren gesproken met president Marcos en oppositieleidster Corazon Aquino. Habib zou Marcos hebben verzekerd dat hij niet zijn neus wil steken in Filippijnse aangelegenheden. Aquino vertelde hem dat zij vasthoudt aan haar aanspraken op het presidentschap. Habib sprak ruim twee uur met president Marcos. Volgens minister van voorlichting Cendana verzekerde hij Marcos dat hij alleen in Manilla is om polshoogte te nemen en met alle partijen te praten, en niet om een oordeel te geven over het verloop van de verkiezingen. „De Amerikaanse afgezant wil ons helemaal niet vertellen hoe wij onze zaken moeten rege len". Volgens Cendana is ook gesproken over hervormingen van de Filip pijnse strijdkrachten. Marcos legde aan Habib verder bewijsmateriaal voor van fraude, ter reur en geweld die de oppositie zouden hebben gepleegd. Krishnamurti De Indiase filosoof, schrijver en leermeester Jiddu Krishnamurti is gisteren op 90-jarige leeftijd in zyn woonplaats Ojai (Californiê) overleden. Dit heeft de Amerikaan se Krishnamurti Stichting bekend gemaakt. Krishnamurti was op 12 januari ziek in de VS teruggekeerd van een bezoek aan India. Hij leed aan al vleesklierkanker. De Indiase filo soof stichtte scholen in de Verenig de Staten, Engeland en India. Kantoorbrand Bij een felle brand in een kan toorgebouw in Rio de Jayeiro zijn gisteren veertien mensen om het leven gekomen. Drie doden vielen toen zij vanaf de 10de verdieping naar beneden sprongen. Ongeveer 40 mensen moesten worden behandeld wegens rook vergiftiging en vijf mensen liepen ernstige brandwonden op. Met he likopters werden gisteravond men sen van het dak van het gebouw gered. De reddingsacties werden live door de televisie uitgezonden. Suriname Staatssecretaris Van Eekelen heeft de betrekkingen tussen Ne derland en Suriname besproken met de Surinaamse minister van transport, handel en industrie, Fong Poen. Het onderhoud vond plaats tij dens een bijeenkomst in de hoofd stad van Swaziland. Van Eekelen trad op als voorzitter van de minis terraad van de Europese Gemeen schap, Fong Poen als voorzitter van de raad van ministers van de ruim 60 met de Gemeenschap geassocieerde Afrikaanse, Caribi sche en Pacific-landen. PARIJS - Het vijfde televisienet komt donderdag in de Franse huis kamers en als het een beetje wil heel binnenkort ook nog het zesde. Dat is het streven van president Mitterrand, die persoonlijk achter deze plotseling zo razendsnelle ontwikkeling zit en die alles in kannen en kruiken wil hebben voor de uitslag van de parlements verkiezingen op 16 maart, die zijn socialisten, zoals het er nu uitziet, zullen verliezen. door Rudolph Bakker Het streven van de Franse presi dent om zijn onderdanen af te hel pen van het verstarde staatssys teem van de drie kanalen, waarin niet veel rek meer zit, wordt door niemand bekritiseerd. De manier waarop de president de operatie heeft ondernomen heeft hem daar entegen weinig sympatie opgele verd. Mitterrand is een te doorge winterd politicus om zijn televisie plannen niet te smeden vanuit een politieke uitgangspositie. Het re sultaat werd een constructie van beton waar de conservatieve partij en - als ze straks eventueel weer aan de macht zijn - hun tanden op stuk zullen bijten. De Franse president is begonnen met het 'lanceren' van de eerste, Europese tv-satelliet, de TDF 1. Deze satelliet zal vier programma's uitzenden, die alleen kunnen wor den ontvangen door kijkers met kabeltelevisie. Vervolgens kwam Mitterrand met het plan van het vierde programma, 'Canal plus', dat bijna dag en nacht uitzendt maar een groot deel van de zend tijd alleen te zien is via een modu latie-systeem, waarvoor de kijker moet betalen. Het plan werd in handen gelegd van André Rousse- let, die president is van het grote staats-publiciteitsbureau Havas en een vertrouweling van de presi dent. Aanvankelijk liep 'Canal plus' aan alle kanten mis, maar het raakte van de grond toen het in de late avonduren pornofilms begon te bieden. Naast de particuliere abonne mentsgelden is 'Canal plus' geheel afhankelijk van de betaalde publi citeit en daarop berust ook het om streden vijfde net, dat donderdag met veel fanfare zijn uitzendingen begint. Niemand was er tegen om dit vijfde net te gunnen aan parti culieren, maar de opwinding be reikte zijn kookpunt toen presi dent Mitterrand het ondernemen weggaf niet alleen aan zijn vriend, de multi-miljonair en groot-zaken man Jerome Seydoux voor 60 pro cent, maar voor de resterende 40 procent aan de Italiaan Berlusconi, die doorgaat voor de man die in zijn vaderland de televisie op zijn kop heeft gezet en de filmproduk- tie er de grond heeft ingeboord. Eiffeltoren De bezwaren tegen het koppel Seydoux-Berlusconi zijn van veler lei aard. Seydoux was de tweede vertrouweling van de president in successie, die er met de buit van door ging. Berlusconi bovendien onderbreekt zijn uitgezonden films niet alleen herhaaldelijk met recla meboodschappen, maar hij knipt ook in de films, om ze niet zo lang te laten duren. Deze beide omstan digheden hebben de razernij opge wekt van zowat alle Franse acteurs en actrices, filmmakers en ieder een die maar in de verte met de show-bussiness te maken heeft. Waar nog bij kwam dat de ge meente Parijs een vergeefse po ging deed de Eiffeltoren voor staatstechnici af te grendelen, die op basis van een inderhaast uit gevaardigd decreet van de regering opdracht hadden gekregen op het hoogste puntje van de aan Parijs horende toren de staats-antenne voor het vijfde program van Sey doux en Berlusconi te installeren. Eerst zag het er naar uit of alle tv-artiesten solidair zouden zijn in de strijd tegen Seydoux en Berlus coni. De kopstukken wist de han dige Italiaan toch voor een deel naar zijn Italiaanse studio's te lok ken, onder wie de zangeres Mireille Matthieux en de acteur Alain De- Ion, waar ze meededen aan de op namen voor de eerste show, dat is die van aanstaande donderdag. Uit een levensgroot nagemaakte 'Con corde' dalen de artiesten af naar het podium om daar hun nummer ten beste te geven. Geheel terecht heeft Berlusconi in Frankrijk vastgesteld dat er in de shows veel te veel wordt ge kletst en dat er te weinig beweging inzit. En het staat buiten kijf dat de Italianen de beste tv-shows maken van Europa. Het valt dan ook te verwachten dat de invloed van de Berlusconi-styl op de drie Franse staatsnetten aanvankelijk rampza lig zal zijn en dat er daar heel wat nagedacht zal moeten worden om het tegen de Italiaan tenslotte met succes op te nemen. Nauwelijks was de schok over het vijfde net uit de wereld of pre sident Mitterrand - die zulke din gen allemaal zelf in handen heeft - kondigde een zesde net aan. Dit net zal een 'muziek-net zijn, ook weer gebaseerd op reclamebood schappen en pas na herhaaldelijk informeren bleek dat Beethoven en Brahms er niet aan te pas ko men en daarentegen wel en voor namelijk clips met dat soort popu laire dramdeunen waarvan er der tien in een dozijn gaan. Reclame Nauwelijks was de naam bekend gemaakt van degeen aan wie het zesde net was gegund, of de hel brak opnieuw los. Ditmaal had president Mitter rand het oog laten vallen op een broer van Jerome Seydoux en dat is Nicolas Seydoux, iemand die zijn sporen ook al meer dan ver diend heeft in een wereld waarnaar de socialistische idealen niet in de eerste plaats uitgaan. Maar om de kritiek nog te smoren voor het 16 maart is en de Fransen naar de stembus gaan, fc het de bedoeling dat dit 'muziek'-programma nog deze week wellicht voor het eerst in de huiskamers komt. Op het technische vlak schept de nieuwe ontwikkeling problemen genoeg. In de eerste plaats is het de vraag of de publiciteitsruif ruim genoeg is gevuld om daar zes net ten mee in leven te houden. Op het ogenblik kunnen de drie staatsnet ten van de reclame-opbrengst al niet bestaan. De beide broers Sey doux en Berlusconi hopen nu dat de regering binnenkort de restric ties zal verminderen die publiciteit over alcohol en toerisme verhinde ren. In dal geval zouden wel de pri- vé-netten, maar niet de staatsnet ten geholpen zijn. Politiek gezien wordt de nieuwe situatie een blok aan het been voor de eventuele conservatieve rege ring van na 16 maart. Hoewel de broers Seydoux bij hoog en bij laag verzekeren dat hun netten geen po litieke achtergrond kennen en dat ze zelfs geen nieuws uitzenden het eerste jaar, blijven het toch fortifi caties waarvan de aanvoerders tot het kamp behoren van wat dan waarschijnlijk de oppositie is. De gaullistenleider Chirac schijnt er over te denken - en hij wordt gedoodverfd als de nieuwe eerste minister na een rechtse overwinning - radio-tv-Luxem- burg de kans te geven die Mitter rand hem onthouden heeft en te proberen de ondernemingen van Seydoux in een concurrentiestrijd uit de markt te drukken. Rechts De grote man van radio-tv-Lu- xemburg is Albert Frère, tevens president van de Banque Bruxel- les Lambert. Nadat de socialisten in mei 1981 het landsbestuur had den overgenomen en meteen over gingen tot het nationaliseren van onder andere de privé-banken, slaagde Albert Frère er in de Zwit serse en Belgische beleggingen van Paribas op het nippertje het land uit te krijgen. En als de sterke man van Radio Luxemburg slaag de hy er bovendien tot bitterre ver rassing van de Franse regering in de door haar 'voorgestelde' gedele geerden in het bestuur van de Lu xemburgse omroep van de hand te wijzen. Albert Frère staat by de Franse president dan ook niet met een te boek als vriend. Hy werd dan ook genegeerd toen het er het afgelopen jaar om ging nieuwe Franse tv-netten in het leven te roepen. Insiders zien dan nog van alles gebeuren, na de verkiezingen van de 16e maart. Tenslotte is er ook nog de rechtse krantenmagnaat Hersant. die plannen heeft het tweede Franse staatsnet op te ko pen voor het geval rechts wint en het inderdaad zijn belofte nakomt t^ee van de drie staatsnetten te koop' aan te bieden. Financieel blijven alle oplossingen volgens de experts de eerste jaren zonder hoop op winst De TDF 1-satelliet van president Mitterrand met zijn vier kanalen is geen concurrent voor de SES-1 satelliet die straks de Belg Albert Frère wil oplaten. Die heeft twaalf kanalen, en daf zijn er weer te veel omdat er ook dan nog steeds te wenig afnemers met kabeltelevisie zullen zijn. De Franse tv-kykers interesseert dit in het geheel niet. Donderdag zitten ze met gekruiste armen in hun leunstoelen om het effect-Ber lusconi op zich te laten alkomen Het effect dat daarbij ontstaat is voorlopig doorslaggevend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7