DINSDAG 18 FEBRUARI 1986
TELEAC
18.25 Nederlandse literatuur na 1830. Les 10: De
schuimende morgen
NCRV
18.55 De Fabeltjeskrant
19.00 The Cosby show, Amerikaanse comedyserie.
Pa Huxtable wordt gevraagd om mee te doen
aan een hardloopwedstrijd met zijn oude stu
dententeam. Hij heeft aleen één probleem:
zijn conditie!
19.25 Mijn idee. Lene de Wit, naar het verhaal van
Kristel van Kuyen, 14 jaar. Lene wil graag
naar de toneelschool, maar haar vader is er op
tegen
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.28 Het wassende water, tv-serie naar de roman
van Herman de Man. Afl.7: Thuiskomst. The-
ra Beijen begint haar zoon Gieljan, die is gaan
varen, steeds meer te missen
21.30 Rondom tien, gespreksprogramma. Van
avond: Angsten en fobieën
22.15 Meditatief moment, overdenking door ds.
L.A.C. van Ginkel
22.20 Hill Street Blues, Amerikaanse politieserie.
Wanneer de straten rond 'de Hill' onveilig ge
maakt worden, komen Hill en Renko in actie
23.05 Cheers, Amerikaanse comedyserie. Diana
wordt gekweld door een nachtmerrie. Geluk
kig bestaan er ook nog wensdromen. En er is
altijd Sam nog om haar uit de droom te hel
pen
23.30 Meditatief moment, korte poëtische filmim
pressie door Hans Koekoek
NOS
23.40 Journaal
23.45 Nieuws voor doven en slechthorenden
WOENSDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
VARA
14.30 Film van ome Willem, kinderprogramma
15.00 Pippi Langkous, serie. Afl.20: Pippi en de
vliegende auto. Pippi, Tommy en Annika ko
men na een vreemde reis bij een boerderij
aan. Pippi verricht er een heldendaad
15.25 Zeg 'ns AAA, comedy-serie. Map en Gert-Jan
gaan samen op stap. Een situatie die Mien
Dobbelsteen niet aanstaat. Dat geeft immers
te denken...
15.50 Diana, Engelse serie naar de gelijknamige ro
man van Denderfield. Afl.7: Speciale op
dracht. Jan wil Diana zo snel mogelijk verge
ten en trouwt met de jonge weduwe Alison
Hill
16.40 Mr. Belvedere, comedy-serie. Afl.: Vannacht
slaapt de leeuw. George heeft nooit gesnurkt.
Maar daar komt plotseling verandering in
17.05 Vara's Clipparade. De kijker krijgt de kans
zijn favoriete clip aan te kondigen
NOS
17.30 Journaal
VARA
17.46 Smurfen, tekenfilmserie
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
IKON
19.12 M.S. De Wereld, serie. Afl. 7. De stemming
aan boord is bedrukt. Oma Bos heeft het niet
gehaald. Pas na enige tijd komen de emoties
los
19.37 Kenmerk, actualiteitenmagazine
NOS
20.00 Horizon, populair wetenschappelijk pro
gramma. Presentatie: Ingrid Drissen en Ben
Kolster
20.25 Analyse, aan de hand van fragmenten uit de
oudste film licht de Italiaanse regisseur Virgi-
lio Tosi het begrip 'de prehistorie van de we
tenschappelijke film' toe
20.55 Panoramiek, Thema van vanavond: de poli
tiek breekbare relatie tussen India en Pakis
tan
21.30 Markant. Deel 3: Portret van Henny de
Swaan
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag, parlementaire rubriek
23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
TELEAC
23,05 Leermoeilijkheden. Les 7: Werken volgens
plan
23.35 Einde
WOENSDAG
NOS/NOT
09.30 Engels in het basisonderwijs klas 6. Afl.5:
Save planet X
10.00 Ik zoek, ik zoek een kinderboek. Afl.3: Ik
droom dat ik ergens anders ben
10.30 Brandpunt in de school. Afi.4
11.00 Einde
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
VPRO
15.30 Een mama is een ei, kinderprogramma
15.46 Theo Thea op herhaling, kinderprogram-
15.59 Achterwerk in de kast, kinderprogramma.
Kinderen zeggen waar het op staat
16.14 De gebroeders Leeuwenhart, serie naar het
boek van Astrid Lindgren. Afl.3: De koning
der Tengils looft een beloning uit voor dege
ne die de gebroeders Leeuwenhart - dood of
levend - uitlevert
16.40 (S) Verhalen van de zwarte kraai. Een grie
zelig tv-programma om naar te kjjken...met je
ogen dicht
16.53 Chickens come home, film van de dikke en
de dunne uit 1939. Stan en Ollie zijn belangrij
ke heren en keurig getrouwd. Zoals iedere
nette man heeft ook Ollie een verleden waar
hij liever niet aan herinnerd wordt
17.22 Jipsloop, kleuterprogramma
17.30 Einde
FEDUCO
17.40 TEMA: Gelijke kansen in het onderwijs
Euthanasie
IKON's actualiteitenrubriek
Kenmerk besteedt vanavond
aandacht aan euthanasie. Naar
aanleiding van de kamerdebat
ten worden meningen gepeild op
de publieke tribune. Voorts een
interview met mevrouw Postma,
de arts die haar moeder een zach
te dood gaf en daarvoor 13 jaar
geleden werd veroordeeld. (Ne
derland 2, 19.37 uur).
Fobieën
Het NCRV-programma Rondom
Tien gaat vanavond over angsten
en fobieën. Ongeveer 500.000 Ne
derlanders leven met een angst
die hun dagelijks leven ont
wricht: pleinvrees, straatvrees,
smetvrees, slikangst, claustrofo
bie (engtevrees) en angst voor
ziekte. In het programma praten rGIÏltfllSte
patiënten over hun angsten en
over het onbegrip van familie,
vrienden en buitenstaanders.
Panoramiek
In Panoramiek zal vanavond
aandacht worden besteed aan de
politiek breekbare relatie tussen
India en Pakistan. Beide landen
hebben onlangs pogingen onder
nomen om tot een beter weder
zijds begrip te komen. Een be
langrijk twistpunt blijft de op
bouw van een nucleair wapenar
senaal zowel in India als Pakis
tan. Panoramiek-redacteur Dirk
Dragstra interviewde de Indiase
premier Ghandi en de president
van Pakistan, Zia UI Haq. (Ne
derland 2, 20.55 uur).
Voorts een gesprek met de op
richtster van de Fobieclub, me
vrouw De Wolff-Ferdinandusse
over mogelijke behandelingen.
(Nederland 1, 21.30 uur).
„We hebben nog lang niet be
reikt wat we willen bereiken:
vrouwen moet voor vol worden
aangezien in de maatschappij. Ik
hoop dat onze dochters doorgaan
met onze strijd", zegt de 76-jarige
feministe Henny de Swaan. In de
derde aflevering van het NOS-te-
levisieprogramma 'Markant'
staan haar leven en strijdbaar
heid centraal.
In de documentaire vertelt zij
op aangrijpende wijze het ver
haal van haar leven. Het jeugd,
haar huwelijk met Meik de
Swaan, die een belangrijke rol
speelde in het studentenverzets
blad De Vrije Katheder, de oor
log, haar moederschap, haar uit
gebreide vriendenkring en na
tuurlijk de vrouwenbeweging.
De Swaan is pas op latere leeftijd
sterk betrokken geraakt bij
maatschappelijke gebeurtenis-
Ondanks haar hoge leeftijd is
zij nog deze week actief bezig
met het geven van VOS-cursus-
sen (Vrouwen Oriënteren zich op
de Samenleving). Bovendien is
zij betrokken bij de oprichting
van een vrouwen^irtij. (Neder
land 2, 21.30 uur).
Lia Bolte als Wieleke en Sjoerd Pleijsier als Willem in de zevende
aflevering van de NCRV-serie 'Het wassende water'. (Nederland 1,
20.28 uur). (fotoANP)
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
18.05 Plons, kinderprogramma,
(herh)
18.10 Prikballon, kleutermagazine
18.25 Bassie en Adriaan, kinderserie
18.30 Dikkie's Clippies. Da's onzin
18.35 Er was eens....het heelal, teken
filmserie
19.00 Werken met audiovisuele mid
delen. Afl. 4: Beelden maken en de
straat op. Is de technische kennis
voldoende om met foto's, dia's of
video te werken?
19.40 Lotto, mededelingen en pro
gramma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunstzaken
20.25 IQ, spelprogramma
20.55 Labyrint. De elektronische
krant, programma van Wim Offe-
ciers over de recentste technische
ontwikkelingen in het concipiëren,
zetten en drukken van een krant
21.45 Uitzending door derden: de So-
Swiss Tunes-fragment van E. Ho-
warth, uitgevoerd door het Gabrieli
Ensemble
19.00 Zonen en dochters (Sons and
daughters), Australische serie
19.25 (ZW) Aan de zee (By the sea),
korte komische film met Charlie
Chaplin, (herh.)
19.42 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Videomatch
20.25 De kleine waarheid, serie van
Willy van Hemert met in de hoofd
rollen Willeke Alberti, Emmy Lo
pez Dias, John Leddy e.a. (herh.)
21.3 Mike. Wekelijkse praatshow met
Mike Verdrengh. Met Patrick Se-
cru, Caravan Wersch, Becu
Beyens (poolreizigers) en de Fine
Young Cannibals, Leo Sayer en de
Nieuwe Snaar
19.24 Lotto-trekking en resultaat van
de lotto-joker
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Contacts, verkeerstips. (herh.)
20.05 Billet de faveur: Mademoiselle,
toneelstuk van Jacques Deval
22.00 Le Louvre, het grootste mu
seum ter wereld, documentairese
rie. Afl.: De tijd van van Eyck en
Dürer
22.55 Laatste nieuws
23.20 Tribunes économique et sociale
WOENSDAG
11.30 Teletekst
15.00 Schooltelevisie
16.50 Nouba Nouba, gevarieerd kin
derprogramma
17.50 Carrefours, kinderprogramma
18.00 Hier und Heute
18.25 Köberle kommt, serie. Afl.;
Smoesjes
19.00 Falcon Crest, serie. Afl.: Een
duivels plan)
19.58,Programma-overzicht
20.00 Tagesschau. (Ondertiteld vooi
doven en slechthorenden)
20.15 Was bin ich? Programma ovei
beroepsvoorlichting
21.00 Monitor, actualiteiten
21.45 Dallas, Amerikaanse serie
22.30 Tagesthemen, actualiteiten
23.00 Kulturweltspiegel, cultureel
programma over film en theater
23.45 Tagesschau
23.50 Nachtgedanken, overweging
door Hans Joachim Kulenkampff
WOENSDAG
09.10 Sesamstraat
09.40 Einde
09.45 ARD-Ratgeber. Het Internatio
nale TV-Kookboek. Vandaag: De
Australische keuken
10.00 Tagesschau en actualiteiten
10.23 Anneliese Rothenberger stellt
12.10 Monitor
12.55 Persoverzicht
13.00 Heute
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 (S) Teletekst-overzicht
16.00 Tagesschau
16.10 Drehflügler, de geschiedenis
van de helicopter
16.55 Wilde Tiere
17.15 Links und rechts vom Aquotor.
Verhalen en reportages uit de hele
wereld, kinderprogramma
17.50 Tagesschau
18.20 Rate mal mit Rosenthal, kwis
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Die Reportage. Früh die Ersteri
- abends die letzten.... Programma
over vrouwen die op het land
werken. (Ondertiteld via teletekst.)
20.15 Edgar Wallace: Das Verratertor,
Duits-Engelse speelfilm uit 1964.
Regie: Freddie Francis. De Lon-
dense koopman en gentleman-
gangster Trayne wil met een aantal
vrienden de kroonjuwelen uit de
Tower van Londen stelen. Alles
verloopt naar wens. Een foto gooit
echter roet in het eten
21.35 Ratschlag für Kinoganger, film
tips
21.45 Heute-journal
22.05 Das kleine Fernsehspiel: Dei
Versuch zum leben, documentaire
over de eerste hulp bij ongelukken
in het ziekenhuis in Berlin-Kreuz-
bergh
23.35 Heute
WOENSDAG
09.45 Zie Duitsland 1
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 (S) Teletekst-overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Aus der Reihe Bettkantenge-
schichten, kinderserie
17.00 Heute
17.15 Tele-niustrierte, gevarieerd ma
gazine
17.50 Ein Heim für Tiere, serie. Afl.:
Kornet (1). Aansl.: heute-schlagzei-
18.00 Telekolleg II: Cursus Wiskun
de. Les 10: Das Integral
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma'
gazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma van de regio
nale studio's
20.00 Tagesschau
20.15 Nicaragua, gesprekken mert
contra's
20.45 Rückblende: vor 25 Jahren ge-
rettet: Köln's Dionysos Mosa'k
21.00 Formel Eins: De ARD-hi para
de gepresenteerd door Ste 'anie
Tücking
21.45 Speek oder Sozialisierung,
filmreportage
22.15 Monitor im Kreuzfeuer
23.00 Going Bananas, filmreportage
over de bananenplantages in Mid
den- en Zuid-Amerika
23.45 Laatste nieuws
Paul Stewart overleden
LOS ANGELES (UPI) - Paul Stewart, een acteur die in meer dan 50 films
heeft gespeeld waaronder 'Citizen Kane' en 'Revenge of the Pink Pan
ther' is op 77-jarige leeftijd overleden.
De vertolker van karakterrollen, die eens verklaarde dat „het publiek
mijn gezicht maar niet mijn naam kent" heeft verder meegedaan aan
honderden televisieprograma's en een aantal produkties op Broadway.
Zijn laatste toneelrol deed hij in 'Mr. Roberts', waarin hij tegenover Hen
ry Fonda stond.
In de jaren '30 en '40 trad hij op in ongeveer 5.000 radioprogramma's.
Ook werkte hij met Orson Welles, John Houston en Howard Koch als
producent-regisseur van het 'Mercury Theatre of the Air'. Hij speelde
onder meer mee in het hoorspel 'War of the Worlds' van Welles, dat zo
realistisch was dat het veel Amerikanen er toe bracht te denken dat de
oorlog echt was uitgebroken.
'Klasgenoten'
naar Veronica
HILVERSUM (ANP) - Veronica zal
het door Koos Postema gepresen
teerde televisieprogramma 'Klas
genoten' met ingang van het ko
mende winterseizoen gaan uitzen
den. Postema stopt met het presen
teren van 'Klasgenoten' voor de
VARA wegens onenigheid over de
werkzaamheden en de honorering.
Veronica is met de produktie-
maatschappij Belbo Film Produc
tions overeengekomen dat in het
seizoen '86/'87 zestien afleveringen
van 'Klasgenoten' op televisie ko
men. Het programma heeft als the
ma dat een vooraanstaande Neder
lander vroegere klasgenoten terug
ziet. Met het overnemen van „Klas
genoten" heeft Veronica in korte
tijd het tweede succesvolle VARA-
programma binnengehaald. Eer
der gingen de makers van het sati
rische programma „Pisa", Henk
Spaan en Harrie Vermeegen, over
naar Veronica. Hun programma
heet nu „Verona".
Schaatsen op tv
BAFLO (ANP) - De negende Noor
der Rondrit over 150 kilometer, die
vandaag in het noorden van de pro
vincie Groningen wordt verreden,
komt op televisie. Om half zes
zendt de NOS op Nederland 2 een
samenvatting van een kwartier uit.
Tot de deelnemers behoren de eer
ste drie van vorig jaar: Albert Bak
ker, Lex Cazemier en Jan Uitham.
De wedstrijd- en toerrijders hoe
ven slechts tweemaal te klünen.
08.00 Tele-Gymnastik
08.10 Schooltelevisie. (9.10 Sesam
straat)
18.00 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Grange Hill, kinderserie
18.35 Hospital Watch
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 Look East
20.00 Holiday
20.30 EastEnders, tv-serie
21.00 One by one, serie
21.50 Points of view
22.00 Politieke uitzending: Labour
22.10 Journaal weerbericht en regio
naal nieuws
22.40 Hideaway, serie
23.30 Hospital Watch
00.00 Film '86, reportage
00.30 Informatieve serie
00.55 Weerbericht
WOENSDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Teletekst
11.30 Play school, kinderprogramma
11.50 Gharbar, magazine voor Aziati
sche vrouwen
12.15 Teletekst
13.30 Journaal
13.54 Nieuwsoverzicht
14.00 Pebble Mill at one, gevarieerd
programma
14.45 Bagpuss, kinderserie
15.00 Teletekst
16.52 Regionaal nieuws
16.55 Perishers/Chuckle hounds, kin
derprogramma
17.00 Chuckle hounds, kinderilm
17.05 Heathcliff double Bill, kinder
programma
17.15 Jackanory - Stig of the dump,
kinderprogramma
17.30 Laurel Hardy
17.35 You should be so lucky, kinder-
18.35 Fast forward, kinderserie
19.00 No limits, muziekprogramma
19.50 Adventure game
20.30 Informatieve serie
21.00 Wouth East report: The channel
link
22.001, Claudius, serie
22.55 Arena, cultureel programma
23.55 Politieke uitzending: Labour
00.05 Newsnight, actualiteiten
00.50 Weerbericht
00.55 Open University
WOENSDAG
07.55 Open University
10.00 Teletekst
10.38 Schooltelevisie
13.10 Informatieve serie
14.00 Schooltelevisie
14.38 Documentaire
15.00 Schooltelevisie
16.00 Teletekst
Great Bank Robbery
19.30 Green Acres. My Mother the
Countess
20.00 Charlie's Angels. Angel on my
Mind
21.00 A Country Practice
21.55 Wagon Train
22.50 US College Football 1985/1986
00.15 Sky Trax. Popmuziek
01.00 Closedown
WOENSDAG
08.45 Sky Trax. Popmuziek
14.15 Skyways
15.05 World Games
16.00 Sky Trax. Popmuziek
Anglia TV
18.15 Emmerdale farm
18.45 News at 6.45
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 Bygones
20.30 Busman's Holiday
21.00 Magnum
22.00 Boon
23.00 Party Political Broadcast
23.10 ITN News, followed by Anglia
Late News and Weather
23.40 Viewpoint '86: In the Name of
Charity
00.45 International Darts
WOENSDAG
10.52 Let's go Maths
11.04 Ways with words
11.21 Stop, look, listen B
11.33 The English programma
12.00 Middle English
12.20 Insight
12.37 Scientific Eye
13.00 Moschops. (herh.)
13.10 Our Backyard, (herh.)
13.30 Mr and Mrs
14.00 News at Two
14.20 Anglia News followed by Wea
ther
14.30 A Country Practice
15.30 On the Market
16.00 Gems
16.25 Anglia News
16.30 Sons and Daughters. (Kinder
programma)
17.00 Moschops. (herh.)
17.10 Bill the minder
17.20 The Wall Game
17.45 The Book Tower
18.00 Musicbox
19.00 Le village dans les nuages, kin
derprogramma
19.30 Trente millions d'amis, dieren-
rubriek
19.50 Le tour du monde en francais,
documentaire
20.0.0 La chanson francophone, amu
sement
21.00 Le monde est un théatre, serie
over het theater in Europa
22.00 Journaal
22.30 L' heritier des Mondésir, film
uit 1939 met Fernandel
24.00 - 2.00 Musicbox
WOENSDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
DINSDAG
Radio 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
19.02 Boeken. EO: 21.02 Uit het
land. 22.02 Ronduit-story. 22.30 Als
mensen veranderen. VARA: 00.02
De nacht klinkt anders. 1.02 Muziek
in de nacht.
Radio 2 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
18.03 Buiten Beeld. 19.00 Zie Radio
I
Radio 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. 18.04 De
Avondspits. VARA: 19.02 Dubbel-
lisjes. (Met om: 19.02 Het Vooroor
deel. 19.10 Wie doet het met wie?
19.25 Oom Bens radiocauserie. 19.31
Het thema. 19.47 Het onverwachte).
20.02 Popkrant. 21.02 Moondogs.
Radio 4 na 18 uur
NCRV: 18.00 Nws. 18.02 Lied van de
week. 18.15 Leger des Heilskwar-
tier. 18.30 Muziek in vrije tijd. 19.30
Klassieke pianomuziek. 20.00 Nws.
20.02 Drottninghorm Baroque En-
23.10 Kamermuz
Radio 5 na 18 uur
NCRV: 18.10 Literama-poêzie. P.P.:
18.20 Uitzending van de Pacifisti
sche Socialistische Partij. NOS:
18.30 Radio Thuisland. 19.00 Pro
gramma voor buitenlandse werkne
mers. (Met om: 19.00 Turks. 19.20
Marokkaans. 19.50 Spaans. 20.00
Programma in het Spaans.) TE
LEAC: 20.30 Biotechnologie over
DNA en genetische manipulatie.
Les 5. (herh.) 21.00 Nederlandse lite
ratuur na 1830. Les 10.21.30 Ni Hao,
Chinese taal, muziek en cultuur.
Les 3. 22.00 Grafische technieken.
OMROEP RIJNLAND
17.30-18.30 Politiek c
18.30-19.00 de tussenfase (pro
gramma over maatschappelijke
veranderingen)
19.00-19.30 Regionale muziek
Radio 1 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VARA:
7.03 De rode draad. NOS: 12.56 Me
dedelingen voor land- en tuinbouw.
TROS: 13.08 TROS Aktua. 13.20
Journalistenforum. 14.05 TROS
klantenservice. EO: 16.02 EO-Met-
terdaad Hulpverlening. 16.05 Tyd-
Radio 2 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VOO:
7.03 Ook Goeiemorgen. 9.03 Muziek
terwijl u werkt 11.03 Kletskop.
12.03 Will wil wel. 14.03 Terug i
Radio 3 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. EO:
7.03 Ronduit music-time. 9.03 Mu
ziek motief. 09.57 EO-Metterdaad
Hulpverlening. 10.03 Gospelsound.
11.03 Country Trail. 12.03 Rond-uit
op 3. VPRO: 13.03 Toga-party. 14.03
De Wilde Wereld. 17.03 Ronflonflon
met Jacques Plafond
Radio 4 voor 18 uur
NCRV: 8.00 Nws. 8.02 Het levende
Woord. 8.10 Preludium. 8.45 Te
Deum Laudamus. 9.15 Onder de
Hoogtezon. 10.00 Kamermuziek van
Danzi en Weber (9). 10.30 Orkestpa-
let. Klassieke muziek. 12.00 De "or
kestmuziek van H&ndel (1). 12.30
Promenadeconc.: Concertante
werken v. viool en ork. EO: 13.00
Nieuws. 13.02 Lunch Concert. 14.00
Songs of praise. 14.30 Solisten.
AVRO: 15.00 Telefoonnummer
39211.17.00 Muziektheater
Radio 5 voor 18 uur
NOS: 9.00 Nieuws. 9.03 NOS-Spor-
tief. 9.25 Waterstanden. RVU: 9.30
RVU Taairevue. TROS: 10.00 Café
chantant - Non stop. 10.30 De duvel
is oud. 11.00 Geachte jubilaris.
IKON: 12.00 Nws. 12.05 Het oog van
de naald. NOS: 13.00 Nws. 13.10
NOS Midweekmagazine. (Met om
13.13 Wereldwijzer, 14.00 Frontaal.
14.30 Randstad en Regio. 15.00 Meer
over minder.) TROS: 16.00 De Pina
Colada Show. 16.30 TROS Huis-
werklijn. 17.46 Overheidsvoorlich-
ting:Wetenschapsbeleid. NOS:
17.56 Mededelingen en Nieuws
Vervalsingen hebben kwaliteiten,
maar geen kwaliteit," was een van
de stellingen die de Belgische
schrijver van het prachtwerk
'SCHILDERIJEN - Echt. Fraude.
Vals', R. H. Marijnissen, vorige
week bij de presentatie van zijn
boek (uitgegeven door Elsevier)
lanceerde. In zijn Woord vooraf
zegt hij:
„Wat inzake expertise van kunst
werken onomstootbaar vaststaat,
blijft beperkt tot zeer weinig, waar
onder iets dat alle kenners gemeen
hebben, namelijk hun vertrekpunt.
Simpele amateur of mandarijn, al
len zijn vertrokken vanuit een vol
slagen onwetendheid. Laten we
doodgewoon erkennen dat onze
kennis in feite nooit iets anders is
dan een graad van onwetendheid.
Het is raadzaam alvast die zeker
heid nooit uit het oog te verliezen."
Marijnissen werd in het zaaltje
van de Opleiding Restauratoren
aan de Gabriël Metsustraat in Am
sterdam ingeleid door Ernst van de
Wetering, die twee anekdotes ver
telde over expertises, de verklarin
gen van echtheid van een kunst
werk door een kunstkenner, die ga
randeert dat de koper te maken
heeft met een rasechte Jan Steen,
door de kunstenaar persoonlijk
met de hand geschilderd. Maar wat
heeft de klant dan in feite gekocht,
vraagt Marijnissen. „Een kunst
werk dat vergezeld gaat van een
certificaat? Of heeft hij veeleer een
certificaat gekocht dat vergezeld
gaat van een schilderij?"
Van de Wetering vertelde over
een veilingmeester, die een schilde
rij veilde waarbij het publiek aar
zelde om het eerste, lage bod te over-
bieden. „Kom heren," moedigde de
veilingmeester de kopers in spe
aan, „de expertise heeft meer ge
kost!"
De tweede anekdote (maar alle
maal echt gebeurd natuurlijk, het
certificaat van echtheid kan per
ommegaande geleverd worden!),
betrof een professor in de kunstge
schiedenis, die met een aantal leer
lingen op het punt stond met de
trein naar Florence te vertrekken
en ontdekte dat zijn vrouw hem
veel te weinig zakgeld had meege
geven. „Ik moet even naar het Ro-
kin, om wat expertises te schrij
ven," zei hij en repte zich naar de
kunsthandels aldaar...
,JMen vervalst schilderijen? Men
vervalst ook certificaten van be
faamde experts. Het is zelfs veel
eenvoudiger en het gaat onverge
lijkbaar sneller. Vaardige schrift
vervalsers zijn ongetwijfeld talrij
ker dan vaardige schilderijenver
valsers," schrijft Marijnissen. Hij
onderscheidt vijftien categorieën
van authenticiteit:
1. Het schilderij, al dan niet ge
signeerd, is volledig uitgevoerd
door de auteur. Het is te vergelij
ken met een autogram.
2. Om enigerlei reden onvoltooid
gebleven, werd het schilderij door
een andere schilder voltooid.
3. Het schilderij is uitgevoerd met
de medewerking van een eigen ate
lier. De medewerking is geinte-
greerd in de stijl en het ambacht
van de meester.
4. Het schilderij is het resultaat
van een (afgesproken) samenwer
king tussen twee of meer kunste
naars. Elk heeft zijn aandeel gehad
in de creatie en in de uitvoering.
5. Het schilderij is een eigenhan
dig uitgevoerde repliek.
6. Het schilderij is een atelierre
pliek, een herhaling uitgevoerd on
der toezicht van de meester, eventu
eel met zijn participatie.
7. Het werk is (industrieel) in se
rie geproduceerd,
8. Het schilderij is een min of
meer getrouwe kopie.
9. Het schilderij is een studieko
pie.
10. Het schilderij is een navol
ging.
11. Het schilderij is volkomen au
thentiek, maar het werd voorzien
van een misleidende of frauduleuze
toevoeging.
12. Het schilderij heeft door men
selijke tussenkomst een grondige
wijziging ondergaan.
13. Het tafereel is een industrieel
vervaardigde reproduktie, door
nabehandeling als schilderij ver
momd.
14. Het schilderij is een integrale
vervalsing, vervaardigd met uit
sluitend moderne materialen.
15. Het schilderij is een integrale
vervalsing, met gebruik van gere
cupereerde (teruggewonnen - N.S.)
materialen. Veiling
gebouw Christie's geeft in zijn ca
talogi de graden Van echtheid als
volgt aan (ik vertaal uit het En
gels):
'Bij vermelding van de voor- en
achternaam' - het werk is naar on
ze mening van de kunstenaar. 'Toe
geschreven aan...' - het werk is ge
heel of ten dele waarschijnlijk een
werk van de kunstenaar. 'Omge
ving van...'- het werk is naar onze
mening uit de periode van de kun
stenaar en toont zijn invloed. 'Op
de manier van...'- het werk is naar
onze mening uitgevoerd in de stijl
van de kunstenaar maar van een
latere datum. 'Naar...'-het werk is
naar onze mening een kopie van
een werk van de kunstenaar. 'Ge
signeerd...' - heeft een signatuur
die naar onze mening van de kun
stenaar is. 'Met signatuur...' - heeft
een signatuur die naar onze me
ning niet van de kunstenaar is.
'Gedateerd...' - werd naar onze me
ning omstreeks die datum vervaar
digd. 'Met datum'... - werd naar
onze mening niet op die datum ver
vaardigd.
Bert Schierbeek schreef het al in
'Het Boek Ik': „EEN REISGIDS
BEN IK, KINDEREN. LEER MIJ
LEZEN!!!"
