'Ik vertik het om te zeggen hoe ik aan mijn spullen kom' 'Jonge sporters verkeerd begeleid' Bijstandsvrouwen in opstand tegen sociaal rechercheurs Sportmasseur wil ouders aan het denken zetten Justitie palet in R'dam zware steunfraude aan Zeskampkoorts loopt op DO/ST DINSDAG 18 FEBRUARI 1986 ALKEMADE - In de recht zaal vroeg ze vorig jaar aan de rechter of haar vriend misschien mocht blijven slapen, omdat ze het gespio- neer door de gemeentelijke sociale dienst van Alkema de rond haar huis goed zat was. Haar vriendschappelij ke relatie met een man werd door de controleur van de sociale dienst uitgelegd als een 'economische eenheid' en de bijstandsuitkering werd daarom ingetrokken. Ria Weststrate uit Roelofa- rendsveen protesteerde hef tig en werd Neerlands be kendste bijstandsvrouw. Na een periode van angst en achterdocht durft ze nu haar boodschappenwagen- tje weer vol te laden zonder dat iedereen denkt 'waar dóet ze het van?' door Rob van der Zanden Ze is inmiddels voortrekker van de pas opgerichte landelijke Belan gengroepering Benadeelde Bij standsvrouwen. De groepering heeft zich aangesloten bij het lan delijk steunpunt 'komitees vrou wen in de bijstand' in Utrecht. Vrouwen in opstand tegen de gluurders van de sociale diensten, die in uiterste gevallen binnenko men om te vragen hoe warm de re latie met een regelmatig gesigna leerde vriend is. Want aan de hand daarvan kan misschien worden be paald of er sprake is van samenwo nen en dus van een 'economische eenheid'. Een term overigens waar weinig mensen goed mee uit de voeten kunnen en die zelfs staats secretaris L. de Graaf van sociale zaken laat blozen als hem in de Tweede Kamer om verheldering wordt gevraagd. De 'economische eenheid' houdt ongeveer in 'de huishouding van man en vrouw, die een relatie hebben die niet fun damenteel verschilt van de gezins situatie'. De omschrijving is echter in de praktijk moeilijk te hanteren. Niet voor niets wordt dan ook vaak gesproken van een 'vermeende economische eenheid'. Onaangenaam Ria Weststrate maakt na de golf van publiciteit een rustige peFiode door. "Ik ervaar die rust als onaan genaam. Niet omdat ik zo graag in de publiciteit wil maar omdat ik denk dat alles weer in de doofpot verdwijnt. Door mijn persoonlijke ervaringen met de gemeentelijke sociale dienst van Alkemade ben' ik een voorbeeld geworden voor al- le andere bijstandsvrouwen in het land. Maar ik ben een doordouwer. De vrouwen moeten weer worden wakker gemaakt. De belangen groepering wil vrouwen motiveren naar de rechter te stappen als een sociaal rechercheur ten onrechte binnenstapt en vermoedt dat de vrouw een economische eenheid vormt met een ander persoon. Ik heb bewust gekozen voor die lange naam. Als iemand mij belt zeg ik: ik ben Ria Weststrate van de Be langengroepering Benadeelde Bij standsvrouwen. Dan vragen ze: wat zegt u? Begrijp je?" Alsof er geen ongehuwde man nen zijn die in de bijstand zitten. De term 'bijstandsmannen' wordt zelden gebezigd maar er moeten toch ook alleenstaande mannen zijn die worden bezocht door een controleur, die bijvoorbeeld vrou welijk ondergoed aan de waslijn erg verdacht vindt. Ria Westrate kreeg immers problemen toen er mannenoverhemden (van haar zoon, die ober wasaan haar was lijn hingen te wapperen. "Van bij standsmannen hoor je inderdaad weinig. Ik moet de eerste man nog ontmoeten die problemen heeft met een controleur van de sociale dienst. Dat geeft misschien te den ken. Het kan natuurlijk zo zijn dat ze niet zo snel om hulp vragen. Toch zijn wij er ook voor hen, al kan ik me voorstellen dat een man huiverig is om daarvoor een vrouw te bellen. Dat zou trouwens getui gen van een slechte mentaliteit". Pampers De 36-jarige gescheiden bij standsvrouw met vijf kinderen werd bekend omdat zij een kort ge ding aanspande tegen de gemeente Alkemade. De sociale dienst had na drie maanden van intensieve surveillance rond haar huis aan de Van der Bijlstraat de bijstandsuit kering ingetrokken. Ria Weststrate kreeg regelmatig bezoek van een goede vriend, die ook wel eens bleef slapen. Het dossier van de so ciale dienst wist precies te melden wanneer de man kwam en ging. De conclusie luidde dat de bijstands- i die problemen heeft toch volgehouden?" Hoewel ze dus in de rechtzaal Voor de rechter eiste ze helderheid niet veel bereikte kreeg het geval over wat ze wel mocht en wat niet, om zo zeker te zijn dat haar uitke ring niet in gevaar zou komen. Ria Weststrate, voortrekker van de benadeelde bijstandsvrouwen. "Ik moet de eerste r met een controleur van de sociale dienst nog ontmoeten". vrouw ten onrechte een uitkering hadden kreeg, omdat haar vriend haar zou kunnen onderhouden. "Mijn vriend onderhield mij niet", zegt Ria Weststrate, "ja, hij bracht heus wel eens een paar Pampers mee voor de kleinste van mij. En mis schien wat pakjes sigaretten. Moet ik dat aan de sociale dienst mel den?" Bijgestaan door vrouwen van de vrouwenvakbond bezette ze in zijn per geVal. Het recht op be- maart vorig jaar uit protest de bur- scherming van haar privacy was gemeesterskamer. Na twee weken volgens de rechter niet geschon- kreeg ze haar uitkering terug. "Dat den, omdat het belang de benadeelde bijstandsvrouw wel alle aandacht van de media. Uitvoerige stukken in dag- natuurlijk erg dubieus. Als 2 overtuigd waren van mijn schuld, "Mag hij blyven slapen? Mag hij weekbladen en een tv-optreden bij blijven eten? En hoé vaak?", vroeg 'Sopja'. Ze werd een soort marte- ze de rechter, die daar echter geen duidelijkheid over kon geven om dat de criteria en factoren die de de problemen als zeer herkenbaar uikering bepalen te verschillend beschouwde. Volgende maand ver schijnt ze opnieuw voor de rechter omdat ze in hoger beroep is ge gaan. Ze blijft strijden voor duide- 'ijkheid over de omgang met 'be- openbare orde belang van Ria 'eststrate. tegen het vrienden' door personen die in de bijstand zitten. Boodschappenwagen- tje Als Ria Weststrate haar relaas vertelt in de woonkamer van haar huis kijkt ze soms naar buiten. "Als ik een auto zie stoppen, ben ik nóg geneigd om het kenteken te noteren. Daar kom je niet meer vanaf. Het idee dat je wordt begluurd omdat je een vriend hebt. Het gaat nu beter met me, maar ik ben een poosje compleet van de kaart geweest. Durfde mijn huis niet meer uit. Dat is toch te grof. Ik kan me voorstellen dat andere vrouwen er helemaal niet meer bo venop komen. Je weet nu ook dat ze je kennen. In de winkel durfde ik zo langzamerhand mijn bood- schappenwagentje niet meer vol te doen, uit vrees dat ze zouden den ken waar ik dht allemaal van doe. Na een tijdje heb ik gezegd: barst! Ik vertik het om uit te leggen hoe ik aan mijn spullen kom". En: "Als jij straks hier de deur uit gaat moet ik je voorzichtig gedag zeggen. Een hartelijke groet of schouderklop kan bij wijze van spreken funest zijn. Dat is toch erg beklemmend allemaal. Ik noem het gewoon een heksenjacht". Erg bont maakte een lid van de provinciale bestuurscommissie be roepszaken algemene bijstand het. Toen Ria Weststrate voor die com missie moest verschijnen vertelde ze dat de relatie met haar vriend bekoeld was. De man vroeg toen 'hoe warm die relatie daarvoor dan geweest was'. "Daar werd ik echt bijna beroerd van. Wat gaat zo'n vent dat aan? Ik heb maar gewoon geantwoord. Och, het zijn toch een beetje geflipte en seksistische po litieagenten". Het lijkt alsof ze heeft leren leven met de werkwijze van de kleine- fraudejagers. De controleur die haar woning nauwlettend volgde heet Spruitenburg. "Mijn lieve spruitje", fluistert ze. Anoniem Namens de belangengroepering is een brief gestuurd naar de CPN- fractie in de Tweede Kamer. Daar in staan anonieme voorbeelden van vrouwen die een controleur van de sociale dienst op bezoek kregen en daarmee problemen hadden. De belangengroepering wil met de brief bereiken dat er duidelijkheid komt over de steeds gehanteerde, maar nergens helder omschreven term 'economische eenheid'. Ook willen de benadeel de bijstandsvrouwen dat er lande lijke richtlijnen komen voor so ciaal rechercheurs, zodat gemeen telijke sociale diensten geen eigen beleid kunnen voeren waar het gaat om de jacht op fraudeurs. De willekeur en het gebrek aan enige uniformiteit is groot bij de sociaal rechercheurs, die - type rend wellicht - ook de meest ver schillende namen dragen: onder- zoeksambtenaren, bijzondere con trole-ambtenaren, opsporings functionarissen en sociaal contro leurs. Niet alle gemeenten hebben een sociaal rechercheur. Er zijn re chercheurs mét en zonder opspo ringsbevoegdheid en allemaal gaan ze verschillend te werk. Ze doen hun werk aan de hand van een checklist, een handleiding die de rechercheur helpt bij het zoe ken naar vermeende 'economische eenheden'. Voorbeeld: als het zoontje de man met 'pap' aan spreekt moet er bij de rechercheur een lichtje gaan branden. Ook als de vrouw gebruik maakt van de ca ravan van de man. En als er strop dassen in de kast hangen is dat ook een sterke aanduiding. Het tellen van de tandenborstels in de dou che lijkt geen goede methode meer te zijn, het staat in elk geval niet op de lijst met tips. Volgens Ria Weststrate weten vrouwen meestal niet wat ze moe ten doen als ze een sociaal recher cheur aan de deur krijgen. "Ze zijn overdonderd en denken dat ze geen poot hebben om op te staan. Wij willen dat ze ons bellen en ver wijzen ze door naar een bureau voor rechtshulp of andere instan tie. Gisteravond ging ik om elf uur naar bed. Tien minuten later werd ik door een vrouw gebeld, ze was compleet overstuur door het be zoek van een controleur. Ik heb tot half drie in de nacht met haar ge sproken". Als ze is uitgesproken, bladert ze nog even door een stapel archief materiaal over bijstandszaken. "Ik had je mijn plakboek willen geven waarin je alle misstanden rond de bijstandsvrouwen nog eens rustig door had kunnen lezen. Maar het ligt bij Nouchka van Brakel. Ze wil een televisiefilm maken over bena deelde bijstandsvrouwen. Mijn ar chief vormt een belangrijke basis voor het draaiboek. Over een week praat ik, samen met de twee andere initiatiefneemsters van de belan gengroep (Els la Grand en Albine Grümbock, red.), verder met Nouchka over de film. Néé", be klemtoont Weststrate, "ik ga zelf niet acteren". ALPHEN AAN DEN RIJN - De Alphense 'optreden' in het tv-programma sportmasseur Sprekershoek, heeft Van 't Wout contact opgenomen met Veronica Sport. De makers van het program ma staan open voor zijn ideeën en werken inmiddels aan een draai boek voor een uitzending in april. Siem van 't Wout ergert zich mateloos aan het gedrag van sommige ouders op de sport velden en maakt zich bezorgd over de toekomst van jonge Vdgens Van V Wout is z\jn rofin sporters. In de sportwereld dit programma-onderdeel gaat al jaren een discussie over klein: "Het is niet zo dat ikzelf zon de begeleiding van jeugdigde odig in de sporters, en de eventuele licha melijke gevolgen voor later. door Joan van Ee Het grote twistpunt dat hierbij elke keer naar voren komt, is de rol van de ouders. Op zijn eigen, volhardende, wijze pro beert Van 't Wout ouders be wust te maken van hun invloed op de sportprestaties van hun kind. Na een, naar eigen zeggen, mislukt Per jaar zijn er in ons lana twee- Ven hun mond niet open te doen. honderdduizend mensen die last Ze weten heel goed dat teveel sport krijgen van een sportblessure. De 0p te jonge leeftijd later vaak licha- oorzaak hiervan moet, volgens Van melijke klachten oplevert. Wan- 't Wout, worden gezocht in de be- neer iemand bij zijn huisarts komt geleiding van de jeugdigde sporter. met klachten, dan behoort de arts Ouders en trainers van het kind te weten wat voor sport zijn patiënt zouden volgens hem in de gaten beoefent, zodat hij daar in de even- moeten houden hoe een kind func- tuele behandeling rekening mee tioneert in een bepaalde tak van kan houden. Maar hoe gaat dat wil ko- sport: "Vaak wordt op kortzichtige meestal als iemand bijvoorbeeld het wel wijze naar de prestaties gekeken, last heeft van zijn knie. Dan wordt even doen. Waarschijnlijk kom ik Zo'n kind wordt dan verpest en gezegd: Ga maar met je poot om- maar één minuutje in beeld. Wie vaak loopt het verkeerd af. Het kan hoog zitten, terwijl het mischien toch ook op een andere manier, la- beter is als de patiënt een andere ten we letten op sociale contacten sport gaat doen. Aan de sportmas- en lichamelijke ontwikkeling". seur wordt helemaal niet gedacht. Ik krijg wel eens het gevoel dat wij jk. ie manen waar ze u. ondergewaardeerd worden", bezig zijn. Naar zijn JVlaCnten Van 't Wout is een doordrammer. ben ik tenslotte? De sportmasseur hoopt met het programma de mensen, en dan vooral ouders van sportende kin deren, duidelijk te maken eigenlijk mee bezig zijn. h mening is men vaak veel te presta tiegericht. Met het kind wordt geen over^sportblessures heefivoor Van het rekest gekregen, rekening gehouden: "Je maakt mij -t Wout het gewenste resultaat met wijs dat een kind het leuk opgeleverd Ook zijn aanwezigheid de sportmasseur moet de samen- elke ochtend om zes uur ?nP?en rldioproXma kon niet weriong beter worden zodat zwembad te gaan". Met ,nTBm voor meer dan honderd sportkinderen met worden ver- Een aantal keren heeft hij nul op vindt gaan' het programma wil hij latenreacues uii n« ueu; uutu. ue &yun- - - hoe zoiets gaat. Van 't Wout hoopt masseur bluft echter optimistisch dat ouders naar aanleiding van het en denkt dat na de uitzending in A'* mnn<1 h"" programma na gaan denken waar aprü de tongen wèl los komen: "Vooral de artsen zijn bang, ze dur- ze eigenlijk mee bezig zijn. Vier doden door koolmonoxide AMSTERDAM/DEN HAAG (ANP) - De elfjarige Mohamed Laboui en zijn tienjarige zusje Zoulikha zijn gisteren 'dood aangetroffen in de slaapkamer van hun ouderlijk huis in Am sterdam. Zij zijn volgens de po litie vermoedelijk overleden als gevolg van een koolmonoxyde- vergiftiging of zuurstofgebrek. In de slaapkamer van de kin deren bleek de butagasbrander half open te staan, terwijl de rest van de kamer was afgeslo ten. De ouders hadden de ka chel de avond tevoren uit ge daan, maar waarschijnlijk heb ben de kinderen de kachel zelf weer aangezet, aldus de politie woordvoerder. De beide ouders die gewoon thuis waren, ont dekten de volgende ochtend de lijkjes van hun kinderen. De 19-jarige J. Biekram en zijn even oude vriendin A. Amadmoestar uit Den Haag zijn in de nacht van zondag op maandag thuis eveneens ver moedelijk door koolmonoxy- devergiftiging om het leven ge komen. ROTTERDAM (ANP) - Justitie in Rotterdam gaat de voornamelijk zwaar dere gevallen van steunfraude aanpakken. Hiertoe heeft het Openbaar Ministerie afspraken gemaakt met de gemeentelijke sociale dienst (GSD) en het gemeenschappelijk administratiekantoor (GAK). Als eerste resultaat van de samenwerking zullen a.s. donderdag twintig mensen voor de politierechter moeten verschijnen, die ervan worden ver dacht ten onrechte in totaal zo'n half miljoen gulden aan uitkeringen te hebben ontvangen. Hun wordt valsheid in geschrifte ten laste gelegd. Officier van justitie mr. Ong Sien Hien verwacht dat door de samenwer king met de GSD en het GAK een betere opsporing en vervolging van het toenemend aantal gevallen van uitkeringsfraude mogelijk wordt. Hij te kent hierbij aan, dat het geenszins de bedoeling is een 'heksenjacht op bijstandsmoeders' te ontketenen. Tot nu toe werd er in Rotterdam weinig gericht vervolgd, wat volgens de officier onlogisch is gegeven het feit dat veel zaken in het verlengde liggen van werkgeversfraudes, die wel worden aangepakt. Bij het nieuwe vervolgingsbeleid gaat het erom mensen voor de rechter te brengen die ervan worden verdacht jaren achtereen een uitkering te hebben genoten, terwijl zij ook over andere inkomsten beschikten. Ong geeft als voorbeeld een man die vijf jaar lang ten onrechte een uitkering genoot en zo bijna vierhonderdduizend gulden heeft ontvangen. Volgens Ong hebben politieke motieven een belangrijke rol gespeeld voor de wei nig actieve houding van de GSD. „Maar nu de gemeente Rotterdam grote financiële tekorten heeft, blijken de sociale rechercheurs van de GSD actiever te worden". Een woordvoerder van de GSD speelt de bal terug naar het Openbaar Ministerie, dat volgens hem niet goed optrad tegen fraudeurs. Volgens de GSD is er geen sprake van een nieuw beleid, maar kan nu pas het lande lijk beleid worden uitgevoerd omdat de afdeling bijzondere controle van de GSD sinds kort over de vereiste mankracht beschikt. wegduwen: "Als je je mond houdt, gebeurt er nooit iets. Ik pluis graag iets uit en ik vind dat ik met goede argumenten zeker iets te zeggen heb. Natuurlijk zal ik blij zijn als een bekende sportarts zegt dat hij dezelfde idealen heeft en wel iets wil doen. Dan geef ik het graag uit handen, want op bestuurlijk ge bied ben ik niet deskundig. Krijg ik geen reacties, dan weet ik het ook niet meer. Misschien moet ik dan de deuren maar langs gaan". Van 't Wout aan de massagetafel: "Vaak wordt op kortzichtige wijze naar de prestaties gekeken". (foto Nanno Bioupoti KOUDEKERK AAN DEN RIJN - De 'Zeskampkoorts', die al ge ruime tijd in Koudekerk heerst, is weer enige graden opgelopen. De Zeskampers weten sinds het afgelopen weekeinde wat hen op de grote wedstrijd van 14 maart in Zutphen te wachten staat. De definitieve spelregels voor de strijd om de Zeskamp Cup 1986 zijn binnen en de opdrachten die moeten worden uitgevoerd, lie gen er niet om. Er is onder meer een 'boerde- rijspel', waarbij vier heren samen verkleed zullen gaan als een gro te stier. De vier andere teamte- den staan in de kleren van een boerin, boerenmeid, boer en stal knecht gereed op diverse plaaten op het parcours. Na het startschot rennen de stieren uit de stal over de aange geven route. Elke ploeg heeft een, door loting vastgestelde, te genstander. Na ongeveer een hal ve minuut mag de boerenmeid (een deelneemster van een ande re gemeente) starten. Zij rent achter de stier aan en grijpt hem bij de staart om hem tegen te houden. Even later start de boerin (eveneens van de andere ploeg) en de resterende leden van de boerenfamilie. Op het laatst han gen dus vier tegenstanders aan de staart van het beest. Maar er komt hulp. De boerenknecht uit het team van de stier mag deze helpen door aan de neusring van de stier te trekken en het dier zo naar de finish te halen. Winnaar is de stier die het eerst over de eindstreep komt. Verder is er nog een 'groente- soepspel', een 'horecaspel' en een 'brandweerrace'. Het 'rode- draadspel' is in Zutphen het 'leerlingenspel'. Hierbij gaat het om het zo snel mogelijk bouwen van een brug over water met be hulp van de letters van de lees- plank, staande op een achteruit rollende balk. De niet spelende 'captain' Wim Molenkamp vertelt dat de Kou- dekerkse Zeskampers op het ogenblik druk bezig zijn de voor het 'leerlingenspel' te gebruiken attributen na te maken. Vanaf vanavond zal daarmee al worden geoefend. "We gaan nu dus weer selecteren", zegt Molenkamp. "Er moet worden bekeken wie er voor welk spel het meest ge schikt is en dat is een hele klus.". Waarschijnlijk krijgt de ge meente Koudekerk nog vijftig supporterskaarten van de NCRV. Gegadigden! daarvoor moeten zo snel mogelijk een briefkaart sturen naar het ge meentehuis. Door middel van lo ting wordt vastgesteld wie er op 14 maart nog mee kan om de Koudekerkse ploeg luidkeels aan te moedigen. Het 'denkteam' zal binnenkort weer beginnen met het lezen van nagenoeg alle kranten teneinde in Zutphen goed beslagen ten Ijs te komen en voor Koudekerk een zo hoog mogelijk aantal pun ten te scoren. Lubbers hekelt uitspraken PvdA over bijzonder onderwijs NIEUWEGEIN (ANP/GPD) - Pre mier Lubbers vindt de uitspraken van het PvdA-congres van het af gelopen weekeinde over het bij zondere onderwijs erg merkwaar dig en ook onverstandig. Het ver kiezingscongres van de sociaal-de mocraten besloot afgelopen week end dat de laatst overgebleven school in een regio in elk geval een openbare moet zijn. Dit vanwege de dreigende sluiting van veel scholen als gevolg van bezuinigin gen. Tijdens de verkiezingsbijeen komst van het CDA gisteravond in Nieuwegein zei de premier het ui teraard aan de PvdA over te laten om het bijzonder onderwijs een stapje lager te zetten en als het wa re minderwaardig te vinden. Dom vond hij de uitspraken op het punt van de zuinigheid, want juist het bijzonder onderwijs is-over het al gemeen zuiniger, omdat de betrok kenen het als iets van zichzelf be schouwen, zei hij. Lubbers riep op tot samenwer king bij de bestrijding van de werkloosheid, waarbij het gehele onderwijs een belangrijke rol kan spelen. Geen achterstelling dus van het bijzonder onderwijs want dat is een foute lijn, aldus de minis ter-president. CDA-fractieleider De Vries zei op de verkiezingsbijeenkomst dat de NAVO door de PvdA niet langer serieus wordt genomen, nu het congres van de sociaal-democraten heeft uitgesproken de defensie-uit gaven met vijf procent te willen verlagen. Volgens De Vries is de verlaging van de defensie-uitgaven de zoveelste stap van de PvdA te gen het bondgenootschap, na het plan tot niet-plaatsen van de kruis raketten en het afstoten van be staande kerntaken. Hij zei te vre zen dat de NAVO Nederland nu ook niet langer serieus zal nemen. Miljoenenbrand door kortsluiting ZUIDLAREN (ANP) De brand die zondag de Prins Bernhardhoe- ve in Zuidlaren in de as legde en die voor 100 miljoen gulden schade aanrichtte, is veroorzaakt door kortsluiting. Dat is gebleken uit het onderzoek dat de technische recherche heeft ingesteld. Volgens een woordvoerder van de rijkspolitie, die dit gisteravond bekendmaakte, is er zeer waar schijnlijk kortsluiting opgetreden in de koel- of vriesapparatuur die in het buurtgebouw stond opge steld in verband met de vakbeurs voor de horeca, de Horesca, die daar gisteren zou beginnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 15