Als ik mijn
krijgga ik weer
'Je voelt je een
junk die net een
shot heeft gehad'
Bisschop Gijsen wil af van pastorale school
Veluwse boer voor 7,5 ton getild bij emigratie-avontuur
DINSDAG 18 FEBRUARI 1986
PAGINA 13
Reportage
Nederlander Eric Drent bereikt hoogste top Andes
De Canadese ambassade en de Emi-
gratiedienst waarschuwen op het
ogenblik potentiële emigranten
vooral goed uit te kijken met welke
„bemiddelaar"men in zee gaat. Het
blijkt dat vele boeren worden opge
licht door zogenaamde makelaars,
die van Nederlandse boeren hun ei
gendommen in Nederland verko
pen en tevens voor hen andere boer
derijen in Canada aankopen.
Door allerlei manipulaties zijn ve-
NUNSPEET In een gehuurd
rijtjeshuis aan de Jan Manken-
straat in het Veluwse Nunspeet
kijkt de 41-jarige Gerrit Franken
terug op zijn emigratie-avontuur
waardoor hij zijn totale, door ve
le jaren hard werken opgebouw
de bezit, verloor. Met (nog
steeds) grote verbijstering vraagt
hij zich af hoe het mogelijk was
dat hij in korte tijd zijn kapitale
boerderij in Hulshorst, onder de
rook van Harderwijk, verspeel
de. Compleet met vele hectaren
weiland, al zijn vee, schuren,
stallen, loodsen en andere opstal
len met een gezamenlijke waarde
van een en een kwart miljoen
keiharde Nederlandse guldens.
Ie boeren al de dupe geworden van
de oplichterspraktijken van deze zo
genaamde agrarisch makelaars.
De politie heeft reeds de aanhou
ding verzocht van de tot Canadees
genaturaliseerde Nederlander Dirk
W., die al een flink aantal slachtof
fers heeft gemaakt.
De laatste tijd neemt de belang
stelling voor emigreren weer toe.
Mede als gevolg van de problemen
in de agrarische wereld in Europa:
boterberg, melkplas, kaasover
schotten, superheffing en beper
king van uitbreidingsmogelijkhe
den voor veel bedrijven.
De eerste na-oorlogse golf van
emigrerende boeren is aan het ver
grijzen. Canada wil jonge emigran
ten uit Nederland en Engeland toe
laten. Dat het soms verkeerd afloopt
nog voor dat emigranten goed en
wel in Canada aan de slag zijn, blijkt
uit het hierbij afgedrukte relaas van
een opgelichte Veluwse boer.
door
Dick Hörst
Nog meer onthutst filosofeert
de voormalig veehouder over de
vraag hoe het mogelijk is dat de
man die hem deze catastrofale
klap toediende in Canada nog
steeds niet achter de tralies zit,
maar op vrije voeten rondloopt,
terwijl de Canadese justitie volle
dig van diens oplichterspraktij
ken op de hoogte is.
Druk gebarend met zijn door
hard werken getekende knuisten
verhaalt Gerrit Franken hoe hij
zijn totale, in vele jaren zwoegen
vergaarde bezit, verloor. Uitslui
tend door toedoen van de zich
agrarisch makelaar noemende
Koudekerker Dirk W. (42), die zo
wel in Nederland, als in Canada
opereert.
De man tracht Nederlandse
boeren te bewegen naar Canada
te emigreren en belooft hen daar
aan een boerderij te helpen. Te
gelijkertijd zorgt hij er voor, dat
de emigrerende boer zijn bezit in
Nederland aan hem kan verko
pen. Zo gauw de boeren met hun
gezinnen aan de overkant van de
grote plas zitten, krijgen zij op
hun dan geopende Canadese
bankrekening de koopsom van
hun Nederlandse boerderij met
vee en erf.
Maar juist dat laatste gebeurt
niet. En dan staan daar de Neder
landse boeren met hun gezinnen
berooid in een vreemd land
waarvan zij de taal niet of nauwe
lijks kennen. Zo verging het ook
Gerrit Franken. Als een van de
vele tientallen Nederlandse agra
riërs die door Dirk W. werden ge
tild. Franken kwam een paar jaar
geleden met Dirk W. in contact.
Na een lange periode van onder
handelen werd overeengeko
men, dat Franken zijn bezit in
Hulshorst zou verkopen. Maar
om 'belastingtechnische rede
nen' was het voor Franken voor
deliger de boerenhofstede met
erf en opstallen niet rechtstreeks
aan de koper van de hand te
doen, maar aan de Koudekerker,
die het onroerend goed dan weer
aan de echte koper zou doorsto
ten. Intussen moest Franken
emigreren en dan zou het geld
van de verkoop op zijn bankre
kening in Manitoba worden
overgemaakt. Dat zou Franken
een aanzienlijk belastingvoor
deel opleveren, zo had Dirk W.
voorgerekend.
Volmacht
Dirk W. zou tevens er voor zor
gen dat boer Franken met zijn
vrouw Gijsbertje en vijf kinde
ren in Canada een tijdelijke wo-
Boer Gerrit Franken: 'Ik blijf doorvechten tot ik mijn geld terug heb'. <f«
ning kregen. Zij zouden dan op
hun gemak kunnen uitzien naar
een te koop staande boerderij.
Maar afspraak was dat die boer
derij dan door bemiddeling van
Dirk W.zou worden aangekocht.
Het leek allemaal te mooi om
waar te zyn.
Er was echter een voorwaarde
aan verbonden. Boer Franken
zou een blanco volmacht moeten
tekenen, zodat de 'makelaar', die
in Nederland nog veel zaken had
af te handelen, ook voor de af
wikkeling van Frankens besog
nes zou kunnen zorgen. Diverse
bankzaken, betalen van achter
stallige belasting en tal van ande
re financiële zaken.
Intussen had Franken al zijn
emigratiepapieren op de Canade
se ambassade in Den Haag in or
de gemaakt en brak de dag voor
het vertrek aan. En zo stond het
gezin Franken op een gegeven
moment als verloren in hun nieu
we vaderland, waar de bankreke
ning leeg bleef. Franken: "Maan
denlang heb ik achter Dirk W.
aangezeten, nadat hij inmiddels
ook in Canada ten tonele was
verschenen. Maar hij was altijd
zo druk. Hij was nooit te spre
ken. Dan had hij dit smoesje en
dan weer dat uitvluchtje. Maar
mijn geld om een nieuwe boerde
rij te kopen, kwam nooit op tafel.
Ik ben toen nog een paar keer
naar Nederland en terug gereisd
om te zien wat er nog te redden
was".
Franken startte intussen twee
civiele procedures. Op die ma
nier wilde hij zijn geld terug zien
te krijgen. De ene zaak speelde
voor de rechter in Canada en de
andere voor de Arnhemse recht
bank. Na aftrek van de hypo
theek op de verkochte boerderij
in Hulshorst bleef er nog een van
Dirk W. te vorderen bedrag van
750.000 gulden over.
Zwendel
Franken: "Zeveneneenhalve
ton, maar als ik alles ga becijfe
ren is het eigenlijk veel meer.
Maar gelukkig heeft zowel de
rechtbank in Arnhem als die in
Winnipeg mijn vordering volle
dig toegewezen. De vraag is ech
ter: hoe krjjg ik nu mijn geld,
want Dirk W. zegt dat hij failliet
is en geen cent meer heeft. Ik
weet zeker dat hij staat te liegen
en het geld nog wel ergens heeft.
Het is allemaal rot verlopen,
maar het land Canada is mij
daarom niet minder geworden.
Als ik vandaag mijn geld zou
beuren, zou ik binnen de kortste
keren weer naar Canada emigre
ren, want er zijn daar nog moge
lijkheden genoeg".
Bij het proces in Winnipeg zei
de Canadese rechter Dureault:
"In mijn elfjarige loopbaan als
rechter heb ik nog nooit gehoord
van een zwendelzaak van zulke
enorme afmetingen". Intussen
heeft Franken ook aangifte we
gens oplichting gedaan bij de Ca
nadese politie en bij de Neder
landse politie en justitie. Ook
van vele andere gedupeerde boe
ren zijn bij de Nederlandse poli
tie aangiften binnengekomen.
Het onderzoek in de zaak is in
tussen zover gevorderd, dat Dirk
W., zo gauw hij voet op Neder
landse bodem zet, in de kraag
wordt gevat.
Boer Franken leeft, nadat hij
berooid uit Canada terugkeerde
naar zijn vroegere gemeente
Nunspeet, thans met zijn gezin
van een uitkering. Het gezin
woont in een rijtjeshuis, dat hij
door bemiddeling van de ge
meente kon huren.
"Ik blijf doorvechten tot ik
mijn geld terug heb, want toen ik
terugkeerde naar Nederland
kreeg ik meteen met de fiscus te
maken. Het bleek dat Dirk W. he
lemaal niet de achterstallige be
lasting had betaald, hetgeen hij
had toegezegd. Met de belasting
is nu een redelijke regeling ge
troffen. Zodra ik mijn geld ont
vang, ga ik met mijn accountant
en de belasting om de tafel zitten
en dan wordt de belasting be
taald. Intussen blijf ik procede
ren want ik rust niet voor Dirk
W. achter de tralies zit. In Neder
land krijg ik op vertoon van een
bewijs van onvermogen een gra
tis advocaat. In Canada ging dat
niet. Ik heb daar al een schuld
van 50.000 dollar aan de advoca
ten. Alle spaargeld van de kinde
ren is er ook aan opgegaan".
SCHIPHOL - Drie
weken nadat hij als eerste
Nederlander in de geschie
denis de top van de hoogste
Zuid-Amerikaanse berg in
de Andes bereikte, is de 31-
jarige Amsterdammer Eric
Jan Drent weer veilig terug
gekeerd naar lager geleden
gebieden. Afgelopen week
einde arriveerde hij als eer
ste van de vier Nederlandse
expeditieleden met wie hij
samen de bijna zevendui
zend meter hoge Aconca
gua bedwong, op Schiphol.
Opgewacht door vrienden
en familieleden met wel
komstspandoeken, bloe
men en felicitaties voor de
historische beklimming die
hij met de drie andere klim
mers René Hakkert (29),
Frans Taselaar (28) en René
Kwant (27) volbracht.
door
Edith van Zalinge/ANP
Een prestatie waar niet alleen het
thuisfront maar vooral hijzelf zeer
trots op is. De bekroning op een
heel jaar voorbereiding. "Want als
het dan eenmaal zover is dat je die
top echt bereikt, nou dat is dan een
te gek, geweldig hoogtepunt. Het
gevoel dat dan door je heen-
stroomt, moet hetzelfde zyn wat
een junkie voelt als hij net een shot
heeft genomen", vertelt Drent,
zichtbaar nagenietend.
Toch hebben de klimmers voor
dat het zover was, eerst heel wat
tegenvallers moeten incasseren.
De tent waaide kapot, het acclima
tiseren verliep niet bij alle vier
even makkelijk, de wind was veel
erger dan ze hadden verwacht, de
kou feller en de terreingesteldheid
van de berg boven 6500 meter zeer
slecht. Stijl, los en brokkelig, zodat
de stenen de klimmers soms om de
oren vlogen. "Daardoor kun je niet
opschieten: drie stappen omhoog
en weer een naar beneden", vertelt
Drent.
Waar de Nederlandse expeditie
leden het ook nogal moeilijk mee
hadden was de droge scherpe lucht
in de Zuidamerikaanse bergen.
Vanaf ongeveer 4200 meter, waar
het basiskamp werd aangelegd,
maakten ze kennis met de gevol
gen ervan: wakker worden met
zware hoofdpijn en al na drie stap
pen lopen een dodelijke vermoeid
heid.
Gorgelen
Op dezelfde hoogten in de Alp
óf de Himalaya, waarnaar het I
derlandse klimteam in 1984 een
door slechte weersomstandighe
den mislukte expeditie ondernam,
hadden ze steeds veel minder pro
blemen hiervan ondervonden. Een
andere heel nieuwe ervaring voor
het viertal was de zeer koude hoog-
tewind die een gorgelend geluid
rondom de berg voortbracht.
"Dat zijn allemaal dingen waar je
je niet op kunt voorbereiden. Daar
moet je gewoon psychisch tegen
bestand zijn. Dat krijg je alleen
door ervaring met bergbeklimmen.
En natuurlijk door de wil om door
te douwen. Dat gevoel van: de
beuk erin", zegt Drent.
Tijdens het verblijf op 5200 me
ter werden de expeditieleden door
een gierende storm overvallen.
"De wind gilde om je heen. Binnen
drie kwartier was de hele tent aan
flarden. Dat was pure ellende. Op
zo'n moment denk je dat je sterft.
Je kunt niet eten" en drinken en dat
gaat ten koste van je prestaties".
Onder de restanten van de tent za
gen de klimmers later toch kans
om net genoeg sneeuw te smelten
voor een kopje thee voor ieder. En
nog was er die drang om door te
gaan. Op naar de 5800 meter waar
een redelijk beschutte kampplaats
was.
De tocht daarnaartoe werd de
zwaarste van de hele expeditie. Het
waaide zo hard dat de klimmers
ken hebben ze kruipend op knieen
en handen moeten afleggen, "'s
Avonds waren we helemaal aan het
eind van ons Latijn. Zo moe waren
we nog nooit geweest". In de res
tanten van een hut op dit kamp
kwamen ze echter weer op krach
ten en ook de weergoden bleken
hen gunstig gezind. De storm ging
liggen. Op 19 januari besloten Ta
selaar en Drent (Kwant en Hakkert
waren nog niet genoeg geacclima
tiseerd) het er daarom op te wagen:
de laatste ruk van twaalfhonderd
meter naar de top. Elkaar oppep
pend, omdat ze eigenlijk wel wis
ten dat hun poging niet geheel de
toets der realiteit kon doorstaan.
"Maar we voelden ons goed en wil
den het toch proberen".
Met een zonnetje en niet te veel
wind in de rug verliep het eerste
deel van deze tocht goed. Alleen de
laatste paar honderd meter bleken
slopend. Maar de nabijheid van de
top bleek het mentale duwtje in de
rug: had Drent in Nederland nog
voor de grap gezegd de top als eer
ste te zullen veroveren, om 16.30
uur was het pure waarheid gewor
den. Taselaar volgde even later.
"We waren dolgelukkig. We heb
ben ons in eikaars armen gegooid.
Het was een geweldig gevoel".
Fascinerend
Drie kwartier bleven ze daar zit
ten, "genietend van dat droge dor
re kale landschap en dat uitzicht
waarvan je weet dat je dat maar
eens in je leven zult hebben", voor
dat de terugtocht begon. Nadat
ook de twee anderen de 'top-etap-
pe' met succes hadden volbracht
keerden de Nederlanders terug
naar het basiskamp. Plannen ook
nog een Poolse route te klimmen
mislukten onder andere door licha
melijke problemen. Op 28 januari
namen de Nederlanders tenslotte
afscheid van de Aconcagua.
Ze reisden door naar Chili waar
de beklimming van de Villarca en
de Osorne op het programma staan
en een bootreis door het land.
Drent moest echter door zijn werk
in Nederland eerder afhaken. Het
bergbeklimmersavontuur is daar
mee wat hem betreft echter niet af
gelopen. Nieuwe plannen voor an
dere tochten met het hele team
staan op het programma. Welke wil
hy voorlopig nog niet kwijt.
Hij hoopt dat hij met zijn e
gen andere bergbeklimmers ook
warm kan maken voor klimtoch-
ten in de Zuid-Amerikaanse An
des. Het is een nog vrij onbekend
gebied voor Nederlandse klim
mers, maar volgens Drent is het zo
fascinerend dat het dubbel en
dwars de moeite waard is er eens te
gaan kijken.
Eric Drent (links), samen met Frans Taselaar (rechts) en Rene Kwant gefotografeerd na hun terugkeer van de
top van de Aconcagua, de hoogste top van de Andes: 'Genieten van dat droge dorre kale landschap en een
uitzicht datje maar eens in je leven hebt', (archieffoto anp»
Bisschop Gij sen van Roer
mond heeft het bestuur van de
pastorale school Oostelijke Mijn
streek opnieuw gevraagd, de
school op te heffen en de cursis
ten niet verkeerd te laten instrue
ren en vormen. En de pastores
van de streek vraagt hij met na
druk, niemand naar óeze school
te verwijzen.
Zes dekenaten in de oostelijke
en westelijke mijnstreek hebben
de school in 1981 opgericht. De
bisschop heeft van het begin af
bezwaren gehad omdat hij niet
bij de opzet betrokken is geweest
en hij in enkele leidinggevenden
niet voldoende vertrouwen kon
hebben. Overleg tussen hem en
de dekens had geen resultaat.
Kort na de oprichting is van de
school een zelfstandige stichting
gemaakt, zodat de bisschop geen
invloed op de gang van zaken
kan uitoefenen. De school heeft
een tweejarige cursus voor leken
die in een parochie willen gaan
werken. Er worden ook kortlo
pende cursussen gegeven. Daar
voor bestaat grote belangstel
ling.
Bisschop Gij sen zegt in zijn
brief aan het schoolbestuur, dat
vorming van leken de kerk al
leen ten goede kan komen als ze
de goedkeuring van de bisschop
heeft en de kerkelijke normen in
acht neemt. Grote bezwaren
heeft de bisschop bijvoorbeeld
tegen de cursus 'Van inzicht ver
anderd', waarin op vijf avonden
wordt ingegaan op veranderin
gen in moraal, maatschappij en
kerk. Voor deze cursus hadden
zich 140 mensen aangemeld. Gij
sen vindt de lessen gevaarlijk
voor het 'katholiek-blijven'.
Scherpe kritiek heeft de bis
schop op mevrouw W. Stael-
Merckx, die op een van deze
avonden zal spreken. Zij is staf
functionaris van het 'Katholiek
bureau voor voorlichting en be
geleiding bij sexualiteit en rela
tievorming'. Volgens Gijsen
heeft zij vorige maand voor de
KRO-radio gezegd, dat de kerke
lijke leer inzake sexuele relaties,
huwelijk en abortus niét in gewe
ten verplichtend is.
"Deze uitdrukkelijke afwijzing
van een deel van de kerkleer én
het streven om katholieken van
deze leer te vervreemden nood
zaken mij, deze docente als mis
leidend en dus gevaarlijk te kwa
lificeren wat de juiste geloof
soverdracht betreft".
Het bestuur van de pastorale
schoool zou vandaag over de bis
schoppelijke brief vergaderen.
Het lijkt erop, dat het geen ge
hoor zal geven aan zijn wensen.
Nog eens Gijsen. In het bis
domblad 'De Sleutel' zet bis
schop Gijsen van Roermond de
ze week zijn standpunt uiteen
over euthanasie.
Voorstanders van legalisering
van actieve euthanasie noemt hij
'verblind' en 'verdoold'. Zelf
spreekt hij van positieve en ne
gatieve euthanasie. Onder posi
tieve euthanasie verstaat hij de
stervensbegeleiding zoals moe
der Teresa in Calcutta die uitoe
fent. Negatieve euthanasie is
"het bewerken van de dood om
dat men er niet op wil wachten".
Een verzoek om actieve eutha
nasie kan nooit gehonoreerd
worden, zo is het uitgangspunt
van bisschop Gijsen. "Medewer
king hieraan moet verboden blij
ven". "Het geoorloofd verklaren
van doden op verzoek is onver
enigbaar met het oprecht belij
den van de christelijke grondbe
ginselen, zeker in de verwoor
ding hiervan door de Katholiéke
Kerk. Als iemand, hoe dan ook,
actieve euthanssie aanvaardbaar
wil maken en zich toch nog ka
tholiek noemt, vloekt dat met el
kaar".
In alle omstandigheden moet
het leven worden gerespecteerd.
"Hoe zwaar iemand ook lijdt, het
is nooit zinloos, nooit te weinig
de moeite waard, te zwaar of te
weerzinwekkend". "Alleen wan
neer het door een ander wordt
bedreigd, mag ik, als het niet an
ders kan, diens eigen leven even
tueel aantasten. Maar dat ge
beurt dan juist tot behoud van le-
"Uonsequent geredeneerd be
tekent dit, dat wij nooit ons eigen
leven mogen beëindigen of laten
beëindigen, en dat we ook ander
mans leven niet mogen afsluiten,
ook al smeekt deze daarom". Al
dus de bisschop van Roermond.
Prijs. De Niwano-vredesprijs
1986 - in 1978 ingesteld door de
Wereldconferentie van Religies
in Genève en de Japanse Niwa-
no-vredesstichting - is toege
kend aan dr. Philip Potter, de
vroegere secretaris-generaal van
de Wereldraad van Kerken, te
genwoordig hoogleraar theologie
aan de universiteit van Kingston
op Jamaica. Op 22 april zal Pot
ter de prijs (f 286.000) in Tokio in
ontvangst nemen.
De prijs werd ingesteld om
mensen te eren die een belangrij
ke bijdrage leveren aan de we
reldvrede door het bevorderen
van samenwerking tussen reli
gies. Potter werd verkozen uit
826 kandidaten uit 121 staten.
Ook zijn inzet voor nucleaire ont
wapening en zijn strijd tegen ra
cisme en schending van mensen
rechten waren motieven voor
zijn verkiezing.
De Braziliaanse aartsbisschop
Helder Camara was de eerste die
de prijs kreeg. Dat was in 1983.
Moskou. Een voorbeschou
wing in een partij-orgaan over
het congres van de communisti
sche partij in de Sowjet-Unie -
dat op 25 februari in Moskou be
gint - klaagt over het gebrek aan
resultaat van atheïstische propa
ganda.
Het komt voor, dat zelfs partij
leiders zich met godsdienst inla
ten, in bepaalde republieken bij
voorbeeld met de islam. Er zijn
in sommige delen van het land
partijbladen die er niet tegenop
zien "verouderde tradities te om
helzen". Onder studenten bleek
maar liefst 30 procent niét in te
zien, welk een schadelijke in
vloed religie heeft op individu en
gemeenschap. En zij moesten
toch beter weten.
De atheïstische propaganda
moet dan ook worden versterkt
en verbeterd, zo wordt het partij
congres voorgehouden. Religieu
ze opvoeding, zegt de voorbe
schouwing, belemmert de 'inter
nationale vorming van het volk'.
Het leidt alleen maar tot chauvi
nisme en speelt de 'ideologische
tegenstander' met zijn nationa
listische gevoelens in de kaart
Hervormde Kerk: beroepen
te Bruinisse J. de Roo Veenwou-
den, te Wommels D. G. Wiersma
Hardegarüp, te 's Grevelduirt-Ca-
pelle L. Quist Middelharnis, te
Aalsmeer J. Eschbach Nootdorp;
bedankt voor Katwijk aan Zee
S. van den Oever Dordrecht. Ge
reformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Rouveen J
Slotman Enschede; bedankt
voor Grijpskerk (Gr.) J. H. Kui
per Vrouwenpolder. Christelij
ke Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Elburg H. C. van
der Ent Dordrecht.
