TROS best bekeken
Koos Postema gaat naar Veronica
PAGINA 20
RADIO-TV
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1986
TELEAC
18.25 Grafische technieken. Les 7: Lithografie
NOS
18.55 De Fabeltjeskrant
EO
19.00 Familie Robinson, tekenfilmserie. Afl.: Vroe
ge visite
19.25 De aartsvaders, bijbelstudieserie. Afi. 8:
Zwarte koolstof
NOS
20.00 Journaal
EO
20.28 De Grizzlies van de Rocky Mountains, Cana
dese natuurdocumentaire van Albert Karvo-
21.55 Het ontstaan van het Christendom. Afl. 4:
Jezus: Zoon van God of opstandeling?
22.25 Tijdsein, actualiteitenmagazine
22.55 Druppelsgewijze, irrigatie in Israël. Israëli
sche documentaire
NOS
23.25 Journaal
23.35 Nieuws voor doven en slechthorenden
VRIJDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
AVRO
14.30 Chips die je niet kunt eten, serie over com
puters
14.40 Het droomschip, Duitse serie. Afl. Harten
troef. Een aan kaartspelen verslaafde echtge
noot, die zijn vrouw vergeet; een eens be
roemde operazangeres en andere figuren op
deze cruise
15.40 AVRO-Service, -om: 15.40 AVRO's Service
Salon, informatief programma. -16.20
AVRO's Tele-Keuken met Henk Molenberg
16.30 Ik zag twee beren, kleuterprogramma
16.45 AVRO'S danstest -regio Zuidwest. Vanuit de
Leynsdream in Roosendaal de finalisten uit
de regio Zuidwest
17.15 Ontdek je plekje, serie filmpjes over de
schoonheid van stad en land. Afl.: Middel
burg
NOS
17.30 Journaal
AVRO
17.46 Ruud en Leonie, praatprogramma met Ruud
ter Weyden en Leonie Sazias
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Turken
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
AVRO
19.12 Tussen kunst en kitsch, kijkdag in het West-
fries museum in Hoorn
19.55 Vinger aan de pols, medisch magazine
20.25 AVRO's column, economische column
20.30 Reis om de wereld in 80 vragen, spelpro-
gramma met Pim Jacobs
21.40 Opsporing verzocht, programma bedoeld om
in samenwerking met de politie en justitie
misdrijven op te lossen. Presentatie: Catheri
ne Keyl en Will Simon
22.15 AVRO's column, mr. G.B.J. Hilterman be
spreekt de toestand in de wereld
NOS
22.30 Journaal
22.45 Den Haag vandaag
23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
23.20 Einde
VRIJDAG
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
RVU
17.00 Vloedlijn, gevarieerd programma rond het
thema: Werk en werkloosheid
17.30 Einde
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma
18.05 Plons, kinderprogramma,
flierh.)
18.10 De smurfen, tekenfilm.
18.35 Rondomons. Duitse 13-delige
serie over kinderen uit München en
Rio de Janeiro die regelmatig con
tact met elkaar hebben. Afl.: Carna
val in Rio
18.55 Kwizien, tips voor koken en
lekker eten. Vandaag: Lamsvlees in
korstdeeg.
19.25 Uitzending door derden: Pro
gramma van Televisie en Onderne
ming
19.40 Mededelingen en programma
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunstzaken
20.20 Hoger-Lager, spelprogramma
met speelkaarten.
20.55 Panorama
21.45 Dallas, Amerikaanse serie. Se
rie rond het wel en wee van de fa
milie Ewing. Sue Ellen keert terug
naar Southfork. Mark en Pam be
reiden een vakantie in Europa voor
22.35 Journaal n Coda: Trio Arcate
(viool, altviool en cello): Allegro en
Innocente uit Trio, opus 53, Hay dn
VRIJDAG
17.55 Journaal
19.00 Encyclopedie. Vandaag: Koffie
19.20 Gezonde voeding. Afl. 9.
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal met aansluitend pro
gramma-overzicht
20.10 Videomatch, videospelletje met
Marleen Gordts
20.20 Ferestadeh (The Mission), dra
ma van Parviz Soyyad met Parviz
Soyyad, Mary Apaick, Housheng
Touzie e.a.
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Autant savoir, magazine. Van
daag: La frite
20.25 Peur sur la ville, Frans-Italiaan
se speelfilm uit 1975. Met: Jean-
Paul Belmondo, Charles Deneer,
Catherine Morin, e.a. Regie: Henri
Verneuil. Politiecommissaris, Tel
lier, probeert de moordenaar van
één van zijn collega's te vinden.
Daarbij komt hij op het spoor van
een psychopatisch vrouwenmoor
denaar
22.25 Cinémusic. Vandaag: Ennio
Morricone
23.20 Journaal
23.45 Politieke uitzending: La Pen-
sée soicaliste
VRUDAG
11.30 Teletekst magazine
14.00 Livingstone, tv-film.
15.40 Operation Ganymede, science
fiction film uit 1977. Met: Horst
Frank, Dieter Laser, Uwe Frei-
drichsen, e.a. Regie: Raiwer Erler.
Operatie Ganymede: Het meest
ambitieuze en duurste ruimtevaart-
project ooit georganiseerd. Drie
ruimtevaartschepen met elk 21
astronauten aan boord gaan naar de
planeet Ganymede
17.20 Nouba Nouba, kinderprogram-
17.50 Carrefours, gevarieerd kinder
programma. (Met: 17.50 La roue de
la fortune. 17.55 Rocambole, feuil
leton. 18.10 Carrefours service:
Bien-être. 18.15 Les invités de car
refours. Aansl.: La roue de la fortu
ne. .18.30 Nieuwsoverzicht. 18.35
Micro-défi, spelprogramma. 18.50
La roue de la fortune. Aansl.: Le
belg' Cancan.)
WDR:
18.00 Hier und Heute
18.25 Heidi, serie. Afl.: Heimwee
19.00 Der Fahnder, serie. Afl.: Wo die
Kanonen blühn.)
19.58 Programma-overzicht
20.00 Tagesschau.
20.15 Der Hoffnungstrager, reportage
over Johannes Rau, minister-presi
dent van Noordrijn-Westfalen
21.00 Der 7. Sinn, verkeerstips
21.03 Extratour, live-amusements
programma uit Bremen. M.m.v.
Margarethe Schreinemakers, Ste-
fah Viering, Rudi Carrell e.a
22.30 Tagesthemen, actualiteiten
23.00 Der Weidenbaum, tv-spel naar
een gelijknamig verhaal van Anton
Tsjechov. Archip wil aangifte doen
van een roofmoord waarvan hij het
21.45 Heute-journal
22.05 Journalisten fragen-Politer ant-
worten. Met Bondskanselier Hel
mut Kohl
23.20 Der kleine Bruder, tv-spel. Met
Herbert Stass, Ilsemarie Schne-
ring, Hannes Messemer e.a. Regie:
Rainer Söhnlein. Een gepensio
neerde uit de DDr vestigt zich bij
zijn zuster in de Bondsrepubliek en
probeert in deze voor hem nieuwe
omgeving voet aan de grond te krij
gen
01.05 Heute
VRIJDAG
13.15 Teletekst-overzicht
13.30 Einde
14.55 Programma-overzicht
15.00 Das Haus am Eaton Place, Afl.:
Ein patriotisches Opfer/Fronturlau-
ber. Met David Langton, Simon
Williams, Meg Wynn Owen e.a.
16.30 Freizeit...und was man daraus
machen kann, vrijetijdsmagazine
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, aktueel pro
gramma, sport en ontspanning
17.45 Die roten Elefanten. 7-delige se
rie naar de gelijknamige roman van
Henry Kolarz (1). De avonturen van
een brigade die in een fictieve Oost-
afrikaanse staat proberen om jagers
en criminele opkopers van ivoor en
huiden van tijgers i.a. In deze afle
vering landt Karl Wegener, een
vroegere grootwildjager, op het
vliegveld van Letubé. Daar wacht
Adipo op hem, vroeger zijn geweer
drager en spoorzoeker, nu zijn
naaste medewerker. Aansl.:
Nieuwsoverzicht
18.20 Teufels Grossmutter, serie met
Brigitte Horney, Peter Pasetti, Loni
von Friedl e.a. Afl.: Zogenaamd
ziek
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Der grosse preis, spelprogram-
20.50 Die grosse Hilfe, een program
ma van de actie Sorgenkind
21.00 Telemotor, auto magazine
DONDERDAG
Radio 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. KRO:
18.05 Man en Paard. 18.30 Zy echter
blijven in de wereld. 19.02 KRO's
Country Time. 19.55 't Zand. VARA:
20.02 Voor wie niet kyken wil. 22.15.
Kleine vis in de ftiik. NOS: 23.05
Met het oog op morgen. VPRO:
VPRO's nachüeven. (0.02 Het kou
de zweet. 1.02 Musica Exotica. 5.02
Q. Q le Q.)
Radio 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. 18.04
De Avondspits. TROS: 19.02 Ferry
Maat's Soul en Disco Show. 21.02
Radio 4 na 18 uur
VPRO: 18.00 Nws. 18.02 De Bewe
ging: Actueel muziekmagazine.
20.00 Nws. 20.02 De wandelende
tak: Sound Reporters. 20.30 Het
Concert. 21.30 Onbekend
Radio 5
na 18 uur
KRO: 18.10 Scheepspraat. P.P.:
18.20 Uitz. van de Evangelische
Volkspartij. KRO: 18.30 Lezen voor
de lijst. NOS: 19.00 Programma
voor buitenlandse werknemers.
(19.00 Turks. 19.20 Marokkaans.
19.50 Spaans. 20.00 Portugezen/
Grizzly's
Voor de documentaire 'De Grizz
ly's van de Rocky Mountains',
die de EO vanavond uitzendt,
heeft de filmer Albert Karvonen
drie jaar lang de grijze beren in
het berglandschap van de Rocky
Mountains met de camera ge
volgd. Zijn aanwezigheid werd
op den duur door de beren geac
cepteerd, waardoor hij in staat
was unieke beelden van het ge
drag van de grizzly's te maken.
Albert Karvonen heeft voor deze
documentaire met name twee
jonge beren geobserveerd in hun
ontwikkeling van de geboorte tot
de periode van zelfstandigheid
(Nederland 1, 20.28 uur).
Beïnvloeding
In het discussieprogramma
'Ronduit-Tournee' staat van
avond de vraag centraal waar
doorjongeren het meest worden
beinvloed. Naast een groot aan
tal jongeren bestaan de deelne
mers aan de discussie, die onder
leiding staat van Jan van den
Bosch, uit KRO-discjockey Peter
van Dam, de zanger Rikkert
Zuiderveld, RPF-fractievoorzit-
ter Meindert Leerling en media
deskundige dr. Harold de Bock.
De muziek zal worden verzorgd
door de 27-jarige harpiste Anke
Anderson (EO Nederland 1,20.55
uur).
Grizzly's van de Rocky Mountains.
Drip, drop
Slechte botten
De maandelijkse medische ru
briek van de AVRO, 'Vinger aan
de pols', gepresenteerd door Ria
Bremer en Peter Lens, zal geheel
zijn gewijd aan mensen die lijden
aan osteogenesis imperfecta. De
ze patiënten hebben onvolgroei
de, slechtgevormde of snelbre-
kende botten. In Nederland lij
den ongeveer 800 mensen aan
deze betrekkelijk zeldzame aan
doening van het steunweefsel
(Nederland 2, 19.55 uur).
De Israëlische documentairefilm
'Drip, drop' (EO Ned. 1, 22.55
uur) gaat over een systeem van
druppelirrigatie, dat is ontwik
keld door de Israëlische inge
nieur Simca Bass. Het verbou
wen van gewassen is voor een
groot deel afhankelijk van de be
schikbaarheid van water, waar
door het vaak nodig is dat er ge
schikte irrigatiemethoden wor
den ontwikkeld. De meeste irri
gatiesystemen zijn wel efficiënt,
maar ook waterverkwistend.
Simca Bass heeft daarom een
systeem van druppelirrigatie
ontwikkeld, waarmee het moge
lijk is precies de goede hoeveel
heid water de juiste plek te laten
HILVERSUM (GPD) - De TROS heeft het laatste kwartaal van vorig
jaar op haar vaste uitzenddag (maandag) het grootste aantal kijkers
getrokken: 69 procent van de bevolking van twaalf jaar en ouder. De
NCRV heeft in dezelfde periode met plus 17 procent de grootste stijging
in het aantal kijkers geboekt ten opzichte van dezelfde periode in 1984.
Dit blijkt uit cijfers van het continu kijkonderzoek over het vierde
kwartaal van 1985, dat het bureau Intomart in opdracht van de afde
ling Kijk- en Luisteronderzoek van de NOS en de STER heeft uitge
voerd.
Op de tweede plaats eindigde de VARA met 65 procent van de bevol
king op de vaste woensdagavond. Vervolgens kwamen de NCRV (60),
Veronica (58), AVRO (57), KRO (54), EO (22) en VPRO (17).
HILVERSUM (GPD) - Koos Pos-
tema gaat met ingang van het win
terseizoen '86/'87 voor Veronica
werken. Postema verlaat, zoals gis
teren al gemeld, de VARA, omdat
hij met de tv-directie geen overeen
stemming heeft kunnen bereiken
over voortzetting van zijn pro
gramma's 'Klasgenoten' en 'Bij
Koos'.
Volgens de VARA spelen vooral
financiële motieven een rol bij het
komende vertrek van Postema. De
omroepvereniging kan niet tege
moet komen aan de wensen van
Belbo Film Productions, dat de za
kelijke belangen van Postema be
hartigt. Belbo wilde voor Koos
Postema naast Klasgenoten en Bij
Koos nog andere werkzaamheden
voor hem afspreken. De VARA, die
teleurgesteld heeft gereageerd op
het vertrek van Postema, is inmid
dels bezig met de voorbereiding
van een vervangend programma
voor de informatieve praatshow
Bij Koos.
VARA-voorzitter Marcel van
Dam over het vertrek van de tv-
presentator: "Wij hebben Postema
aangeboden in het nieuwe winter
seizoen hetzelfde programma te
blijven maken als hij nu maakt,
want dat vinden wij een goed pro
gramma. Maar het bedrijf dat Pos
tema onder contract heeft, en ook
Koos zelf, wilde meer en aan die
verlangens zijn wij niet tegemoet
gekomen. In de eerste plaats
maakt de VARA zelf uit welke pro
gramma ze wil uitzenden en in de
tweede plaats zouden die
zo'n beslag op ons budget leggen,
dat we andere programma's niet
meer zouden kunnen uitzenden".
zijn tas gehaald maar van de moord
wil niemand weten
00.40 Tagesschau
00.45 Nachtgedanken, overweging
door Hans Joachim Kulenkampff
VRIJDAG
10.00 Heute
10.03 Unter deutschen Dachern
10.50 Der grosse Preis
12.10 Telemotor
12.55 Persoverzicht
13.00 Tagesschau
13.15 Teletekst, (twee kanalen)
13.30 Einde
14.15 Die unverbesserlichen und ihr
Stolz, tv-spel. Om zijn schoonou
ders te sparen nodigt Kurt Scholz
hen niet uit op een bijeenkomst
met zijn snobistische kennissen.
Zij komen dit echter te weten en
zijn zeer beledigd, op de veijaardag
van kleinzoon Michael verzoenen
zy zich gelukkig weer
16.00 Tagesschau
16.10 Foxi - der vielgeliebte plüsch-
hund, kinderprogramma
16.20 Die Frau im Hermelin (That la
dy in ermine), Amerikaanse speel
film uit 1948. Musical over een my
thisch koninkrijk waar op magi
sche wijze voorouders voortdurend
verschijnen
17.50 Tagesschau
18.00 Telekolleg II: Cursus natuur
kunde. Les 35: Erzeugung elektro-
magnetischer Wellen
18.30 Het programma met de muis
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma voor de re
gionale studio's
20.00 Tagesschau
20.15 (ZW) Film am Donnerstag: Das
Madchen, das den Lord nicht woll-
te. (The gilded Lily), Amerikaanse
speelfilm uit 1935. Als stenotypiste
Marilyn Davis op een dag de man
van haar dromen tegenkomt, laat
zij haar vriend Pete in de steek. Zij
vermoedt echter niet dat haar nieu
we vriend Charles een Britse aristo
craat is en een verloofde heeft...
21.35 Filmtip, filmrubriek
21.45 Vom Kom zum Korn
22.15 Nachtstudio: Der Havarist,
naar de autibiografische roman
Wanderer van Sterling Hayden met
Burckhard Driest, Rüdiger Vogler,
Hannes Wader e.a. Regie: Wolf-Ec-
kart Bühler
23.55 Tips für Leser, aansl. Laatste
08.00 Tele-Gymnastik
08.10 Schooltelevisie
12.00 Einde
17.00 Schooltelevisie
nen. 21.00 Ni hao, Chinese taal, mu
ziek en cultuur. Les 2. (herh.) 21.30
Grafische technieken. Les 7: Litho
grafie. 22.00 Personal Computer I.
OMROEP RIJNLAND
17.30-18.30 Onderwijs
18.30-19.00 Varia
19.00-19.30 Regionale muziek
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London plus
20.00 Top of the Pops, popprogram-
20.30 EastEnders, tv-serie.
21.00 Tomorrow's World, populair
wetenschappelijk programma
21.30 A question of sport
22.00 Journaal weerbericht en regio
naal nieuws
22.30 The black adder 11, serie
23.00 Question time
00.00 Informatieve serie
00.25 Late night concert
01.00 Weerbericht
VRIJDAG
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Teletekst
11.30 Play School, kinderprogramma
11.50 Teletekst
13.30 Journaal, nieuwsoverzicht voor
doven en slechthorenden, regio
naal nieuws en weerbericht
14.00 Pebble Mill at one
14.45 King Rollo, kinderserie
14.50 Bric-a-Brac, kinderprogramma
15.00 Teletekst
16.52 Regionaal nieuws
16.55 Lay on five, kinderserie
17.10 Heathcliff, kinderserie
17.15 Jackanory, kinderprogramma
17.30 Be my Valentine Charlie
Brown, kinderprogramma
17.55 Newsround extra
18.25 Journaal met ondertitels en
weerbericht
18.30 Informatieve serie
19.00 Star Trek, science fictionserie
met William Shatner, Leonard No-
moy, Deforest Kelley e.a
19.50 Informatieve serie
20.15 Far from paradise, documentai
re. Afl.: Now you see it, now you
don't
21.10 Bookmark, cultureel magazine
22.00 Yes Prime Minister, serie.
VRUDAG
Radio 1 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. VPRO:
7.05 Het Gebouw. Met: Dorrestyns
Persagentschap. Afdeling Binnen
land, Eurobureu, NL-Buitenlandfo-
rum, de vrijdag van...en het Proef
konijn. De Koffer, Buitenlandbe-
richt. NOS: 12.56 Mededelingen
voor land- en tuinbouw. NCRV:
13.08 Hier en Nu. 13.35 Kerk Van
daag. 14.05 Van huis uit 15.05 Volg
spot. VARA: 16.05 De Rode Draad
Radio 2 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. KRO:
7.03 Het levende Woord. 7.12 Ont-
bytshow. 8.50 Pater Adri Maat. 9.03
Adres onbekend. 10.03 In antwoord
od uw schrijven. 11.50 Pater Adri
22.30 Forty minutes, serie reportages.
Vandaag: How to find a lover
23.10 Pot Black, gevarieerd program-
VRIJDAG
07.55 Open University
10.00 Teletekst
10.35 Schooltelevisie
13.05 Informatieve serie
14.10 Schooltelevisie
15.50 Teletekst
18.30 The Brady Bunch. Afl. The
Hustler
19.00 The Lucy Show. Afl. Lucy the
Good Skate
19.30 Green Acres. Afl. Getting even
with Haney
20.00 Charlie's Angels. Afl. Angels
Ahoy
21.00 A Country Practice
21.55 The Untouchables. Afl. The Un
derworld Bank
22.50 All Star Wrestling
23.45 Nissan Super Cup, voetbalver
slag
00.45 Closedown
VRIJDAG
08.45 Sky Trax, popmuziek
14.15 Skyways
15.05 New animal world, afl. secret of
the desert
15.35 Bandicoot, documentaire
16.00 Sky Trax, popmuziek
Anglia TV
18.00 Alias the Jester
18.15 Blockbusters
18.45 News at 6.45
praatstoel.
16.03 André van Duin. 17.03 De Hu
go van Gelderenshow
Radio 3 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VOO:
7.03 Vergulde gaper. 9.03 Goud van
Oud. 10.03 Hot Curry. 12.03 De Staat
van Beleg. 13.03 Rinkeldekinkel.
15.03 De Top 40
Radio 4 voor 18 uur
VARA: 8.00 Nws. 8.02 Het zout in de
pap muziek. 9.15 Uit het intematio-
ale concertcircuit: NDR Symf. ork.
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 Mind Your Language
20.30 Knight Rider
21.30 Farrington of the F O
22.00 In Loving Memory
22.30 TV Eye
23.00 News at Ten, followed by Ang
lia Late News and Weather
23.30 Folio
00.00 A Sense of the Past
00.30 Snooker
01.40 Child of Covenant, followed by
Closedown
VRUDAG
10.30 A Place to Live
10.47 How we used to Live
11.09 Junior Maths
11.26 Scientific Eye
11.48 The English Program
12.15 Stop, look, listen B
12.27 My world
12.44 The micro at work
13.00 Benny
13.10 Rainbow
13.30 Writers on writing
14.00 News at one
14.20 Anglia News followed by Wea
ther
14.30 Friday Film Matinee: Another
time, another place (1958)
16.25 Anglia News
16.30 Sons and Daughters
17.00 Rainbow
17.15 Cartoon time
17.25 Emu's Pink Windmill show
18.00 Musicbox
19.00 Champs-Elysées, amusement
20.30 L'instit, serie
21.25 Projection privée, cultureel ma
gazine
22.00 Journaal
22.30 - 2.00 Musicbox
VRUDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
13.00 Nws. 13.02 Operette. EO: 14.00
Orgelbespeling. 14.30 Klein bestek.
15.30 Uit de schat der eeuwen. 16.00
Crème du Baroque. 17.15 De Canta
tes
Bach
Radio 5 voor 18 uur
NOS: 9.00 Nieuws. 9.02 NOS-Spor-
tief. 9.25 Waterstanden. RVU: 9.30
OP zoek naar je voorouders. AVRO:
10.00 AVRO's vyfiuik. 12.00
Nieuws. RVU: 12.05 Toegift. FEDU-
CO: 12.15 Wyzer op 5. NOS: 13.00
Nieuws. AVRO: 13.10 Vrijzinnig Vi
zier. 13.30 De berg heeft een muis
gebaard. 14.00 Mooi zo speciaal.
15.00 Muze zonder make-up. 15.30
Miryon voor 2. VPRO: 16.30 Welin
gelichte kringen. 17.46 Overheids
voorlichting: Nederlandse Antillen.
17.56 Mededelingen en Nieuws
Ik kan al jarenlang geen portret
zien van de Franse 17e-eeuwse filo<
soof Descartes, of zelfs zijn naam
maar lezen, zonder even te denken:
„Grappig meneertje!"
Dat is de schuld van mijn jongste
dochtertje Janna, dat net zo'n
beetje kon praten toen zij in een
openliggende encyclopedie het por
tret zag afgebeeld van Descartes, er
met haar vingertje naar wees en
zei:
„Grappig meneertje".
Hoewel ik niets grappigs kon ont
dekken in dat portret is Descartes
sindsdien voor mij een 'grappig
meneertje' gebleven, maar hij niet
alleen. Vroeger zag ik vermoedelijk
ook vaak grappige meneertjes,
maar toen dacht ik nooit 'grappig
meneertje', zoals tegenwoordig, nu
die uitdrukking door Janna in
mijn hersens is geprent. De laatste
keer dat ik het dacht was dinsdag
avond, toen ik op de televisie, na
eerst een tijdje naar de Glienicker-
brug te hebben mogen kijken (wie
maakt eens een lijstje van de Top
Tien-bruggen-met-historische-bete-
kenis?), twee lange heren zag lopen
met tussen zich in een klein man
netje met een zwarte astrakan
bontmuts op die met zijn hoofd nog
niet tot de schouders van zijn lin-
kerbuurman, de Amerikaanse am
bassadeur in Bonn, reikte: Anatoli
Sjtsjaranski, al jarenlang 's we
relds bekendste Goelag-gevangene,
de luis in de pels van de Russische
beer, de schrik van Vadertje Staat,
de muis die brulde, de korrel suiker
in het machtsapparaat van de
Sowjet-Unie.
„Grappig meneertje", dacht ik
onwillekeurig.
Zo klein en toch zo groot. ,JIe was
dwarfed by the tall Mr Peres, and
looked distinctly rumpled", schreef
The Times over zijn ontvangst in
Israël, nadat hij daar door premier
Peres was omhelsd. Hoe vertaal je
dat? „Hij werd verdwergd door de
lange meneer Peres en zag er be
paald verkreukeld uit"? Of toch
maar gewoon: hij viel in het niet
bij de heer Peres? Die bontmuts,
dacht ik, toen ik hem met kleine
dribbelpasjes naar de vrijheid zag
lopen, daar krijgt hij nog last mee
in het westen, die zal hem niet door
de Anti-Bont-Brigade in dank wor
den afgenomen maar worden afge-
grist als hij er ooit mee door de Kal-
verslraat komt te lopen. Dat moet
hem nog wel even verteld worden...
Grappig meneertje...Toen ik hem
die Glienicker-brug zag overkomen
zag ik hem in een visioen opeens als
een kurk die van de fles was ge
sprongen en zag ik achter hem aan
nog honderd miljoen andere grap
pige en minder grappige Russische
meneertjes en mevrouwtjes met
bontmutsen op de brug overkomen,
onze kant uit, opgelucht op weg
naar onze opengesperde armen.
Vredesoffensief van Gorbatsjov:
wie wou mocht weg! Niet meer dan
een visioen, ik zei het al, opgeroe
pen door dat grappige meneertje
met die grappige naam: Sjtsja
ranski, althans in de Nederlandse
en Vlaamse kranten, want in de
Engelse kranten heet hij Shcha-
ransky, in de Franse kranten
Chtcharansky, in de Duitse Scha-
ranski en in de Spaanse Charans-
ki. En in het Russisch, zult u willen
weten? Als u niet bang bent dat u
iii de war raakt met uw Chinese les
zal ik het u uitleggen. Sjtsjarans-
ki's naam telt in het Russisch negen
letters. De eerste letter ziet er uit als
een ui zonder puntje maar met een
kommaatje onderaan de laatste
poot, en die spreek je uit als: Sj-tsj.
Bij Chroesjtsjov stond hij midden
in diens naam, de bekende Russi
sche koolsoep 'sjtsji' bestaat uit die
letter plus de i, en de nog bekendere
bietensoep, 'borsjtsj', heeft die be
ruchte letter als laatste letter. Een
aardige onomatopee (klanknaboot
send woord) in het Russisch is
'sjtsjebet' - 'gesjilp', wat ook weer
een onomatopee is.
Nu is het opmerkelijke, dat er
zo'n grote eensgezindheid is in de
Nederlandse kranten bij de spel
ling van Sjtsjaranski, in tegenstel
ling tot vroeger, toen Chroesjtsjov
gemaltraiteerd werd tot Kroesjef,
Chroestsjow, Chroesjov etcetera.
Heeft men de koppen bij elkaar ge
stoken en een eenheidsspelling uit
gedokterd? Voor zover ik weet niet.
Ik weet wel dat het ANP al enige
tijd probeert de kranten een een
heidsspelling aan te praten waarin
Sjtsjaranski gespeld zou worden
als Scaranski. Maar dan met een
zogeheten 'hacek' op de S en de c -
een vogeltje of omgekeerd dakje.
Dat is korter en ook wetenschappe
lijker,- de bibliotheektranscriptie
werkt op dezelfde manier. Een
groot probleem is, dat veel kranten
(en ook het ANP!) om van mijn
wordprocessor maar te zwijgen,
zo'n 'hacek' niet kunnen afdruk
ken,- de term 'hacek' is overigens
een Drostecacaobuseffectje, want
op die middelste 'c' van 'hacek'
hoort ook weer een hacek... Het
ANP propageert die eenvoudiger
spellingwijze via haceks oftewel
vogeltjes met verwijzing naar de
Unesco en het Instituut voor Taal
wetenschappen in Moskou, die het
ook doen, maar ik ben er toch geen
voorstander van. Een krantenlezer
is geen wetenschapper. Als hij leest
dat Chruscev liever Cechov las dan
Solzenicyn of Dokter Zivago, dan
raakt hij in een vervreemde we
reld. Daar is ook wel iets tegenin te
brengen (de kritiek van de criticus
stonk naar rotte visch), maar dat
doen we dan wel een andere keer.
Dat het wel degelijk een probleem
is blijkt wel uit Karei van het Reves
'Geschiedenis van de Russische lite
ratuur', waarin hij de ANP-spel-
ling gebruikt voor de Russische
boektitels van Tsjechov, maar niet
voor Tsjechov zelf...
