Mafia beheerst Palermo
'Iedereen is voor eigen
leven verantwoordelijk'
Legerpredikant heeft het niet gemakkelijk
Maandag monsterproces tegen 474 beklaagden
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1986
'AGINA 15
Achtergrond
PALERMO - De stad Pa
lermo staat nu al weken in
het teken van het komen
de monsterproces tegen
de mafia, dat aanstaande
maandag begint. Vanzelf
sprekend is niet iedereen
gelukkig met de overwel
digende belangstelling
van de binnen- en buiten
landse pers, waardoor Pa
lermo in de hele wereld al
leen nog maar bekend
staat als 'hoofdstad van de
mafia'.
door
Hein ten Kortenaar
Ongelukkig zijn de tot nu toe
buiten schot gebleven of onder
gedoken mafiosi (van de 474 be
klaagden zijn er nog ongeveer
120 voortvluchtig). Publiciteit,
buiten hun eigen directe omge
ving waar iedereen hen moet
kennen en vereren, is zeer onwel
kom, omdat daardoor de grond
te heet onder de voeten wordt.
Dit verklaart misschien de - vol
gens sommigen onheilspellende
- stilte van de laatste maanden,
waarin praktisch geen mafia-
moordenaar van enige betekenis
is gesignaleerd.
Maar ongelukkig is ook de
hardwerkende meerderheid van
gewone burgers van Palermo,
die niets met de mafia hebben uit
te staan en er terecht bezwaar te
gen maken in de publieke opinie
met de georganiseerde misdaad
vereenzelvigd te worden.
„Palermo is nog wel wat an
ders dan mafia", zegt aartsbis
schop Salvatore Pappalardo, die
in de afgelopen jaren de Italiaan
se staat zijn kritiek niet heeft be
spaard en de mafia hrtrarde be-
woordingen heeft veroordeeld,
maar er nu het zwijgen toe doet
om niet nog meer olie op het
vuur te gooien. „Laten we oppas
sen", zegt hij, „dat we van dit
proces geen mythe maken en
geen schouwspel waardoor de
min of meer ziekelijke aandacht
van de massamedia op Palermo
en Sicilië wordt gericht".
De meest onverwachte reactie
was wel die van de arbeiders van
de firma die twintig jaar lang de
straten en riolen van Palermo
heeft onderhouden en onlangs in
een openbare aanbesteding werd
verslagen. „Wij willen de mafia,
met de mafia werd er gewerkt,
zonder de mafia niet", en „Cian-
cimino voor burgemeester"
stond er op de borden waarmee
ze voor het stadhuis vestigden
(Ciancimino is een van mafia-ac-
tiviteiten beschuldigde oud-bur
gemeester). Een provocatie, zo
werd er gezegd, maar er stak ook
iets in van de realiteit van Paler
mo, een stad van armoede, misè
re en werkloosheid, waar de ma
fia inderdaad voor werk kon zor
gen, omdat anderen verstek lie
ten gaan.
Graag of niet, Palermo zal met
dit proces moeten leven, en
waarschijnlijk heel lang: hoe
hard de president van de recht
bank Alfonso Giordano ook wil
werken, er wordt toch minstens
op een jaar gerekend. En in die
tijd zal er heel wat vuile was wor
den buiten gehangen en zal er
een gezicht van Palermo tevoor
schijn komen waarvan ook de
meeste Palermitanen tot na toe
maar een vaag idee hadden.
Een majoor van de carabinieri,
Antonio Asubranni, beschreef al
in 1978, maar zonder dat er toen
veel acht op werd geslagen, „de
verbijsterende realiteit dat er
naast het staatsgezag een andere
macht bestaat, invloedrijker en
doeltreffender, namelijk die van
de mafia. Een mafia die optreedt,
winst maakt, moordt en zelfs
recht spreekt, en dit alles achter
de rug van de openbare autoritei
ten om".
Het moet voor een bewoner
toch een verkillend idee zijn dat
zijn stad zonder zijn medeweten
is verdeeld in 'familiezones', be
stuurd door 'chefs' en samenge
voegd in 'mandementen' met
mandementshoofden, die samen
de 'commissie' of 'koepel' vor
men, en het zal hem weing troost
bieden, dat hij niet beroofd of
vermoord mag worden zonder
toestemming van zijn 'eigen'
wijkchef (Wie? De slager? De
dokter? Zijn keurige buurman?)
of, als hij belangrijk genoeg is
(een rechter, een hoge politiemb-
tenaar) van de commissie zelf.
Toch is dat de situatie in Paler
mo en omliggende provincies,
zoals die door het gerechtelijk en
politieonderzoek in kaart is ge
bracht. En dit blijft het middel
punt van 'Het Onze' (Cosa No
stra, zoals de ware man van eer
zijn organisatie noemt: 'mafia' is
een woord dat alleen door bui
tenstaanders wordt gebruikt).
Familiechef Pippo Calo, van
de wijk Porta Nuova, mag dan ja
ren in Rome gewoond hebben -
omdat zijn taak als kassier van
Cosa Nostra, witwasser van
zwart geld en contactman met
ambtenarij en politici dat mee
bracht - de mannen van eer mo
gen uitzwermen over Italië en
Europa, of zich jarenlang vesti
gen in Noord- of Zuid-Amerika,
Napolitaanse smokkelaars en an
dere 'gewone misdadigers' mo
gen de laatste jaren tot mannen
van eer zijn verheven (iets wat
een mafioso van het oude stem
pel als Tommaso Buscetta nooit
heeft kunnen verkroppen), die
enige basis van hun gezag en van
het onderling vertrouwen bleef
-altijd Palermo en de 'commissie'
van Siciliaanse Mandements-
chefs.
Het enige land waar Cosa No
stra zich aan het gezag van de
commissie heeft onttrokken is
de Verenigde Staten, waar een
autonome organisatie met een ei
gen commissie bestaat, al zijn de
betrekkingen met Palermo
meestal hartelijk en de zakenre
laties hecht.
Enkele van de hoofdlijnen
waarlangs het proces van Paler
mo zich zal bewegen, betreffen
de grote mafiaoorlog omstreeks
1980, die de familie van Corleo-
ne, een stadje ten zuiden van Pa
lermo, praktisch de alleenheer
schappij over Cosa Nostra ver
schafte, het bondgenootschap
tussen de mafia van Palermo en
die van Catania (een stad aan de
oostkust van Sicilië, die tot voor
kort meende van Cosa Nostra
verschoond te zijn) en het aan
deel van Cosa Nostra in de inter
nationale drugshandel.
De oorlog van Corleone tegen
de rest van de Mafia werd op
,twee fronten tegelijk gestreden.
Enerzijds werden een voor een
de tegenstanders, de z.g. 'gema
tigde vleugel' van Cosa Nostra,
uit de weg geruimd. Belangrijke
familiechefs en commissieleden,
zoals Stefano Bontante, Salvato
re Inzerillo, Giuseppe di Cristina,
werden vermoord en vervangen
door anderen, die de Corleone-
zen welgevallig waren. Aan het
hoofd van de commissie kwam
Michele Greco, bijgenaamd 'De
Paus', familiechef van _Ciaculli
en trouw bondgenoot van Lucia
no Leggio, chef van Corleone, en
van diens plaatsvervangers Riina
en Provenzano, beiden lid van de
Van de andere kant voerden de
Corleonezen, om hun macht te
bewijzen, en daarmee hun recht
op de suprematie binnen Cosa
Nostra, een meedogenloze oor
log tegen vertegenwoordigers
van de staat die hun te na kwa
men. De moorden op de hoofdof
ficier van justitie Pietro Scaglio-
ne, de politiecommissaris Boris
Giuliano, de onderzoeksrechter
Cesare Terranova, en vooral die
op de prefect van Palermo gene
raal Dalla Chiesa, dienden zeker
om al te lastige pottekijkers uit
de weg te ruimen, maar ook om
aan alle rivalen duidelijk te ma
ken wie in Palermo de baas was.
Ook het bondgenootschap tus
sen de familie van Corleone en
die van Nitto Santapaola in Cata
nia werd met twee moorden be
zegeld. Op 16 juni 1982 werd op
de drukke rondweg van Palmer-
mo een politieauto klemgereden
en met mitrailleurvuur bestookt.
De inzittenden, drie carabinieri
en een arrestant die zij naar een
gevangenis op het vasteland zou
den overbrengen, werden op slag
gedood. De arrestant was Santa-
paola's aartsrivaal in Catania, Al-
fio Ferlito.
Zonder de voorbereiding, de
inlichtingen en vooral ook de
toestemming van de Palermita
nen om deze gevaarlijke operatie
op hun grondgebied te laten uit
voeren, was dit onmogelijk ge
weest. Toen de commissie van
Palermo dan ook enkele maan
den later eenstemmig besloot ge
neraal Carlo Alberto Dalla Chie
sa uit de weg te ruimen, konden
zij Santapaola een tegendienst
vragen.
De wapens waarmee Dalla
Chiesa en zyn jonge vrouw op de
avond van 3 september 1982 wer
den vermoord, waren dezelfde
Kalashnikovs die eerder hadden
gediend om Ferlito en zijn bege
leiders te doorzeven. Bij de dood
van de prefect had Santapaola
zelf trouwens ook belang: enkele
dagen tevoren had Dalla Chiesa
in een interview gesproken over
de verdachte verbindingslijnen
tussen Catania en Palermo die
hij had ontdekt.
De handel in verdovende mid
delen zal een groot deel van het
proces overheersen. Al is het bij
lange niet de enigé activiteit van
de mafia, het is wel de meest
winstgevende, waaruit alle ande
re legaal of illegaal worden gefi
nancierd. En alle families zyn er
dan ook bij betrokken.
Wie by dit proces niet terecht
zullen staan, zijn de mensen van
het zogenaamde 'derde niveau':
boven de gewone soldaten en
hun aanvoerders staan zij die
„boven alle verdenking verhe
ven" zijn: de financiers en de po
litieke beschermers, zonder wie
het verschijnsel Cosa Nostra
nooit de vlucht had kunnen ne
men die het genomen heeft.
In de zaak tegen oudburge
meester Vito Ciancimino, zeker
een van de grote beschermers
die er zelf ook schatrijk van is ge
worden, is het onderzoek nog
niet afgerond, en van de twee ne
ven Nino en Ignazio Salvo, jaren
lang belastinginners op Sicilië
met enorme politieke invloed,
maar tegelijk 'mannen van eer' in
de familie van hun dorp Salemi,
is de voornaamste, Nino, onlangs
in een Zwitserse kliniek overle
den.
Het is duidelijk dat tegen de
lieden van het 'derde niveau', die
zichzelf altijd zoveel mogelijk
buiten schot hebben gehouden,
de bewijsvoering moeilijker is
en, al komt een enkel kamerlid,
Europees parlementslid en oud
minister wel in de acte van be
schuldiging ter sprake, geen van
hen zal in het komende proces
terecht staan.
Toch gaat het onderzoek door,
en de onderzoeksrechters wan
hopen niet dat zij nog verder in
het bovenste niveau zullen door
dringen. Als, zo voegen zij eraan
toe, de staat maar voldoende me
dewerking geeft, waar het tot nu
toe veelal aan heeft ontbroken.
De enorme publieke belangstel
ling voor het proces kan daarbij
een krachtig hulpmiddel wor
den.
Ook in Napels speelt zich momenteel een proces af tegen de georganiseerde misdaad. Rechts op de foto
Raffele Cutolo, het beruchte hoofd van de NCO, een van de twee belangrijkste bendes in Napels. Naast hem
zijn zoon Roberto. <fotoAP>
Staatssecretaris Kappeyne en de 'arbeidsplicht'
DEN HAAG - „Het is onzin om
te spreken van een arbeids
plicht. Een arbeidsplicht, die
heb je in de oorlog of als de dij
ken doorbreken. Ons beleid
streeft ernaar in de toekomst
iedereen de verantwoordelijk
heid voor zijn eigen leven te ge
ven. Vrouwen krijgen in de
toekomst recht op een zelfstan
dige uitkering, ook als ze ge
trouwd zijn en nog nooit ge
werkt hebben. Maar dan moe
ten ze zich wel beschikbaar
stellen voor de arbeidsmarkt.
We vinden het toch allemaal
heel gewoon dat mannen en al
leenstaande vrouwen in princi
pe hun eigen inkomen moeten
verdienen?".
door
Runa Hellinga
Staatssecretaris Kappeyne van
de Coppello (emancipatiezaken,
WD) heeft de laatste dagen met
name uit CDA-kring forse kritiek
gekregen op haar emancipatiebe
leid. Het CDA zegt evenals de
staatssecretaris voorstander te zijn
van gelijke kansen voor mannen
en vrouwen op de arbeidsmarkt.
Maar, zo voert de party aan, als
vrouwen willen kiezen voor een
traditionele levenswijze, dan moet
dat ook kunnen.
Het voorgestelde beleid laat gro
te groepen vrouwen geen keuze en
leidt tot een arbeidsplicht. Een
vrouw van bijvoorbeeld een spe
cialist kan, als ze wil, wel thuisblij
ven, maar vrouwen uit gezinnen
met een laag inkomen hebben die
keuze in de toekomst niet meer.
Economische zelfstandigheid is
mooi, maar er moet geen sanctie
zijn die vrouwen verplicht te gaan
werken, zo vindt het CDA.
Nederland loopt wat werkende
vrouwen betreft zwaar achter in
vergelijking met de rest van Euro
pa. Ook in landen waar het moe
derschap hoog in het vaandel staat,
zoals Ierland, Portugal, Spanje en
Italië, is het normaal dat getrouw
de vrouwen werken, ook als ze kin
deren hebben. Dat dat in Neder
land niet zo is, is mede te wijten
aan de overheid. Sinds de crisis in
de jaren dertig tot in de jaren vijftig
werden vrouwen die trouwden, uit
overheidsdienst ontslagen.
Zelfstandigheid
Economische zelfstandigheid is
Kappeyne: 'Het is onzin om te
spreken van een arbeidsplicht'.
(foto GPD)
een belangrijke voorwaarde voor
emancipatie, daar is men het wel
over eens. Maar hoe dat gestalte
moet krijgen, daarover lopen de
meningen uiteen. Er zijn plannen
geweest voor een huisvrouwen-
loon en voor een basisinkomen
voor iedereen. Het huidige rege
ringsbeleid verwerpt die mogelijk
heden. Uitgangspunt van het be
leid is dat wie zich niet inschrijft
als werkzoekende, geen recht heeft
op een eigen inkomen. Dat geldt
nu al voor uitkeringsgerechtigden
en in de toekomst ook voor vrou-
Een argument tegen de plannen
is, dat voldoende werk voor vrou
wen alleen te bereiken is door dras
tische arbeidstijdverkorting (atv)
voor de huidige werknemers. En
dat zou tot een dusdanige loons
verlaging leiden, dat getrouwde
vrouwen wel gedwongen zijn een
baan te zoeken.
Wil er van de plannen iets terecht
komen, dan zal atv inderdaad
noodzakelijk zijn. De staatssecreta
ris erkent de inkomensproblemen
die daardoor kunnen ontstaan:
„Atv moet wolgens mij ook een ge
leidelijke ontwikkeling zijn. Als ie
dere atv-stap wordt betaald uit de
inlevering van prijscompensatie, is
de pijn het minste". Een probleem
is wel, dat de atv dan wel heel lang
zaam zal verlopen. Het Centraal
Plan Bureau schat het inflatiecijfer
dit jaar tussen de 0 en de 1 procent,
dus veel prijscompensatie zit er
niet in.
Kappeyne gaat er niet vanuit dat
de huidige generatie vrouwen al
voor haar eigen inkomen moeten
zorgen. Het nieuwe beleid gaat gel
den voor meisjes die in 1990 acht
tien jaar worden. Kappeyne: „We
beginnen dus met een heel klein
stukje. Pas voor die generatie
wordt de kostwinnersgedachte los
gelaten. Ieder jaar zullen de nieu
we achttienjarigen eronder vallen.
Eer de regeling voor alle vrouwen
geldt, is het 2036. Dan hebben de
vrouwen uit 1990 de pensioenge
rechtigde leeftijd bereikt en is de
cirkel rond".
Uitkeringen
De belangrijkste verandering is
de wijze waarop de uitkeringen
worden verstrekt. Nu krijgen ge
trouwde mannen een gezinstoeslag
bovenop de minimumuitkering.
Die wordt afgeschaft en vervangen
door een zelfstandige uitkering
voor de vrouw. Tegelijkertijd moe
ten vrouwen zich beschikbaar stel
len voor de arbeidsmarkt. Kappy-
ne: „Dat betekent in veel gevallen
niet dat ze ook écht zullen gaan
werken. Een situatie met volledige
werkgelegenheid zullen we niet zo
snel meemaken".
De eerste jaren zullen de desbe
treffende vrouwen volgens haar
maar weinig van de veranderde si
tuatie merken: „Dé meeste meisjes
werken nu al vóór hun huwelijk
een paar jaar. Vrouwen met kinde
ren beneden de twaalf zullen wor
den vrijgesteld van de verplichting
zich als arbeidszoekende in te
schrijven. Alles bij elkaar opgeteld
hebben meisjes die in 1990 acht
tien worden dan zo'n vijftien tot
twintig jaar de tijd om aan het idee
te wennen dat ze ooit eens ver
plicht worden om zich als arbeids
zoekende in te schrijven als hun
man werkloos wordt".
Kappeyne vindt het noodzake
lijk dat de overheid met een derge
lijke regeling de zelfstandigheid
van vrouwen afdwingt: „Anders
kom je helemaal nooit tot zelfred
zaamheid. Ik vind het jammer dat
het CDA de deur dichtslaat en
zegt: dit is voor ons het eindpunt
van de emancipatie. Ik begrijp w^
dat de plannen moeilijk zijn voog
oudere vrouwen. Die schrikken
van de gedachte dat ze plotseling
werk moeten zoeken, terwijl zf
daar wat opleiding en ervaring bef
treft helemaal niet op ingesteld
zijn. Maar voor hen is de regeling
ook niet bedoeld. Het gaat om een
generatie die nog alle tijd heeft on|
te wennen aan het idee dat ieder»
een voor zijn eigen leven verant£
woordelijk is".
De gereformeerde synodecom
missie voor de geestelijke verzor
ging bij de krijgsmacht gaat
meer aandacht schenken aan de
vorming en toerusting van de
predikanten bij zee-, land- en
luchtmacht. (Bij de landmacht
werken nu 69 predikanten, van
wie 24 gereformeerd. Van de 21
bij de luchtmacht behoren er 5
tot deze kerk). "De geestelijke
verzorger in het leger bevindt
zich in een spanningsveld",
schrijft de commissie in haar ver
slag aan de synode. "Dat vergt
veel van hem. Hy heeft het niet
gemakkelijk".
Voortdurend wordt de geeste
lijke verzorger aangesproken op
besluiten van de kerken en de
gevolgen daarvan voor zijn loya
liteit. "Kerkelijke uitspraken
over oorlog en vrede hebben een
extra effect op mensen die in de
krijgsmacht werken". "Ook moe
ten zij vaak ervaren, dat hun
christen-zijn in twijfel wordt ge
trokken of dat er denigrerend of
afwijzend over hen of hun werk
wordt gedacht en gesproken".
Volgens de commissie wordt op
de geestelijke verzorgers en hun
gezinnen een zware wissel ge
trokken, "bijvoorbeeld doordat
ze zich vaak moeten verplaatsen
en regelmatig lang van huis
zijn".
Toch krijgen predikanten
meer belangstelling voor het
krijgsmachtpastoraat, vooral aan
hervormde kant. De bezetting bij
land- en luchtmacht is nu bijna
volledig. Voor de marine is het
moeilijker gegadigden te vinden
wegens de zware medische eisen
en de zee als 'extra belemme
ring'.
Wat de vorming en toerusting
betreft gaat de gereformeerde
commissie overleggen met de
hervormde sectie 'Kerk en
krijgsmacht' om zo spoedig mo
gelijk met iets concreets te ko
men. Ze heeft de theologische fa
culteit van de Vrije Universiteit
en de theologische hogeschool in
Kampen aangeboden, de studen
ten te informeren over het werk
van de geestelijke verzorging.
Een reeds bestaande vorm van
toerusting is de tweejaarlijkse
conferentie. Op 20 en 21 februari
zal deze geheel gewijd zijn aan
vragen rond de loyaliteit van de
krijgsmachtpredikant.
"Kennis remt". In Uden-
Veghel heeft de samengevoegde
gemeente van hervormden en
gereformeerden haar vijftienja
rig bestaan feestelijk herdacht.
In een gepubliceerd gesprek
naar aanleiding hiervan vertelt
de predikant J. van de Ree, dat
van zijn catechisanten er maar
één iets kon zeggen over de ver
schillen tussen hervormd en ge
reformeerd.
De dominee gelooft, dat dit bij
de andere kerkleden ook wel zo
zal zijn. "Maar", zo voegde hij er
aan toe, "de mensen aan de top,
op de hogescholen en in de syno
des hebben die kennis wél. En
dét remt".
Meer voor IKV. De plaatselij
ke gereformeerde kerken krijgen
van hun landelijke kerkbestuur
het advies, de bijdrage voor het
Interkerkelijk Vredesberaad
(IKV) van f. 5 tot f. 10 per 100 zie
len te verhogen. Daarmee zou de
gereformeerde bijdrage aan het
IKV-secretariaat volledig kun
nen worden betaald, zodat een
aanvullende bijdrage uit de re
serve van de algemene kas niet
nodig is.
(Elke kerkeraad kan zelf bepa
len of hij aan een organisatie die
op de advieslijst voorkomt een
bijdrage geeft. Sommige kerke
raden betalen een bijdrage aan
het IKV uit de begroting, andere
houden een collecte).
De synode heeft in de begro
ting voor dit jaar een bedrag van
f. 29.000 voor het IKV-secreta
riaat opgenomen. Dat was vorig
jaar ook zo, maar toen moest f.
13.000 uit de reserve worden bij-
Tachtig. Maandag hoopt de
Leidse emeritus-hoogleraar dr.
A. J. Rasker (tegenwoordig wo
nend in Enschede, Stadsmaten
1-216) 80 jaar te worden. Van
1954 tot 1974 onderwees hij als
kerkelijk hoogleraar vaderlandse
kerkgeschiedenis aan de Leidse
universiteit.
Rasker, die in 1935 promoveer
de op een proefschrift over de
ethiek en het probleem van het
boze, heeft in de theologische
sfeer veel gedaan voor een betere
verhouding tussen Oost en West.
Meermalen bezocht hij de
'Praagse Vredesconferentie'. In
1956 richtte hij het 'Convent voor
Nieuw Politiek Etos' op. Maar
dat werd in 1971 weer opgehe-
Veertig. Maandag is het 40
jaar geleden, dat professor dr. E.
J. Beker (Maliebaan 145 Utrecht)
in Voorhout tot predikant van de
Hervormde Kerk werd beves
tigd. Daar heeft hij vijf jaar ge
werkt. Voordat hij hoogleraar
dogmatiek werd in Amsterdam,
was hy rector van het hervormd
seminarium in Driebergen. Vo
rig jaar ging Beker met pensioen.
Noordwijk. Zondagavond
om 7 uur is er weer een muzikale
vesper in de Vinkenlaankerk in
Noord wijk-Binnen. Medewer
king verleent het vesperkoor on
der leiding van Theo Tobé. The
ma van de viering is: "Wat wou
hij toch zien de blinde man?"
Voorganger is ds. W. van der Lee.
Verkocht. Het evangeliste
nechtpaar Goeree (Zwolle) heeft
zijn bezittingen (busje, geluidsin
stallatie, huisraad) van de hand
gedaan om te ontkomen aan een
eventuele dwangsom van f 1000
per overtreding. Die kan de Goe-
ree's worden opgelegd sinds de
rechter bepaalde dat zij met de
verspreiding van hun voor joden
beledigende geschriften een on
rechtmatige daad hebben ge
pleegd.
Mevrouw Goeree deelde mee,
dat het huisraad is ingeruild voor
'waardeloze dingen'. "Er valt bij
ons niets meer te halen. Wy
hechten zo weinig aan materiële
goederen".
Dooddoener. In een hoofdre
dactioneel commentaar schrijft
het Nieuw Israëlitisch Weeblad,
dat de Raad van Kerken zyn
stem moet verheffen tegen het
antisemitisme van de Goeree's.
De kerken kunnen zich van deze
opvattingen niet afmaken met de
dooddoener dat het evangelis-
tenpaar geen lid is van een kerk
genootschap.
Een kerkelijke uitspraak zou
goed zyn voor de kerkleden,
"van wie ongetwijfeld velen zich
in de opvattingen van de Goe
ree's kunnen vinden", meent het
weekblad. "De joden zelf zyn
niet de eersten die deze ideeen
moeten bestrijden. Het is de
christelijke wereld, die deze op
dracht heeft".
Hervormde Kerk: per 1 april
beroepen te Alphen aan den
Rijn (centrum) A. Jonkman Mus-
selkanaal. Gereformeerde Ker
ken Vrijgemaakt: aangenomen
naar Delfzijl L. Sollie Lemele-Le-
melerveld.