Steunoperatie
Stork geslaagd
Zware druk op Zuid-Afrika
EG onderschrijft plan-Baker
Prijzende woorden voor Molkenboer
UT-Delfia (mengvoeder)
los van Unileverconcern
Meerderheid loodsen
eens met privatisering
Banken dreigen met beslaglegging
Rabobank schrikt van
misbruik geldautomaat
Mexico-stad dringt
gebruik auto terug
DINSDAG 28 JANUARI 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
AMSTERDAM (GPD/ANP) - De machinefabriek VMF-Stork, ooit onderdeel van trei-
nenbouwer Stork Werkspoor Diesel, staat na een ingrijpende gedaanteverandering
weer op eigen benen. De ruim 240 miljoen gulden, die de overheid sinds 1978 in het
concern heeft gestoken, Wordt terugbetaald. Het winstrecht van de overheid wordt
afgekocht.
ROTTERDAM (ANP) - De Neder-
landse loodsen zijn gisteren in Rot
terdam in meerderheid akkoord
gegaan met het voorstel van minis
ter Smit-Kroes (verkeer en water
staat) om hun activiteiten met in
gang van 1 januari 1987 te privati
seren. Bedoeling is dat de loodsen
Smit-Kroes 67 miljoen betalen
voor de overname van het bedrijf.
In ruil daarvoor geeft.de minister
een aantal jaren een gegarandeerde stel kon echter onder de gezamen-
"De steunoperatie van de overheid
voor Vmf-Stork is voor beide par
tijen tot een goed einde gebracht",
zo zei de voorzitter van de raad van
bestuur van Vmf-Stork, jhr. mr. F.
Sickinghe, gistermiddag in een
toelichting op de overeenkomst
met de overheid. De Vmf-Stork-
top nam donderdag al afscheid van
regeringswaarnemer Molkenboer.
Zijn komst naar het concern hield
verband met de overheidssteun.
In de periode van 1976 tot 1980
bedroegen de verliezen in totaal
286 miljoen gulden. Vanaf 1981
maakt VMF-Stork weer netto
winst (in 1984 dertig miljoen gul
den) en het netto-resultaat blijft
verder omhooggaan. Binnenkort
worden de resultaten over '85 be
kendgemaakt. Zeker is dat ook vo
rig jaar de winst is gestegen. VMF-
Stork had vorig jaar bij een omzet
van ruim 2 miljard gulden een klei
ne vijftienduizend werknemers
aan de slag. DSM komt met een
omzet die tien keer zo groot is op
het dubbele aantal uit.
De overheidssteun heeft dus de
werkgelegenheid gediend. Boven
dien hoefde, zo zette Sickinghe uit
een, de overheid niet echt toe te
leggen op de steun. De VMF-top is
uitermate te spreken over de wijze
waarop de overheid zijn rol als
'voogd' heeft uitgeoefend. "De
staat is in operationeel opzicht be
slist geen blok aan het been ge
weest", zo verzekerde Sickinghe.
Nadat Stork van 1976 tot en met
1980 zware verliezen (in totaal 286
miljoen gulden) had geleden start
te startte de Financiële steunopera
tie van de overheid in 1978. 'Den
Haag' stak in dat jaar ook geld in
RSV en de scheepswerven Van der
Giessen-de Noord en IHC. Die
overheidssteun ging gepaard met
een herstructurering van het con-
Japanse
apparaten
goedkoper
BRUSSEL/WASHINGTON (AP/
ANP) - Draagbare radio's, cassette
recorders en wekkerradio's uit Ja
pan zullen de komende tijd waar
schijnlijk goedkoper worden. De
Europese Gemeenschap heeft de
invoerrechten op deze apparaten
afgeschaft, zo is gisteren in Brussel
bekendgemaakt. Ook gaat de hef
fing op halfgeleiders uit Japan om
laag van 17 naar 14 procent.
De EG wil de invoer van Ameri
kaanse kunstmest met 23 procent
terugdringen, de invoer van run-
dervet met 20 procent en van kar-
tonprodukten met acht procent.
Dat komt neer op een bedrag van
ongeveer 43 miljoen dollar. De be
perkingen dienen als vergelding
voor de Amerikaanse invoerbeper
king voor staal. Washington wil het
Europese aandeel op de Ameri
kaanse staalmarkt terugdringen
van 25 naar 18,5 procent. Daarmee
gaat voor de EG voor ongeveer 50
miljoen dollar export verloren.
Kort Zakelijk
Zware goederen als dieselmoto
ren, turbines, wagons, ketels voor
centrales, apparaten en kranen in
1968 nog goed voor 45 procent van
de omzet van 900 miljoen gulden.
In 1985 was de omzet gegroeid naar
2,1 miljard, maar de zware goede
ren zijn volledig uit het concern
verdwenen. Alleen als minder
heidsdeelneming buiten het con
cern bestaan. VMF-Stork zelfheeft
het accent geheel verschoven naar
de 'lichtere' produkten in de sfeer
van de industriële dienstverlening
en processing systemen.
MAARSSEN GPD) - UT-Delfia
sedert 1 januari van dit jaar
zelfstandige onderneming. De
rug te trekken op wat het concern
beschouwt als zijn kernactivitei
ten, zoals levensmiddelen, was-
delen in het mengvoederbedrijf middelen. Er is bekeken of samen
zijn door Unilever, waartoe UT-
Delfia behoorde, overgedragen a
dragen aan een stichting, die
elk van de UTD-medewerkers een
certificaat van aandeel uitreikt.
Daardoor wordt iedere medewer
ker in feite voor ruim 20.000 gulden
aandeelhouder.
bij het bedrijf te betrekken.
tief bedrijfsresultaat verwacht
4 tot 5 miljoen gulden.
Het afstoten van UT-Delfia past
in het beleid van Unilever zich te-
omzet.
Nederland telt thans zo'n 800
loodsen, onder wie 625 rijkslood-
sen en 160 havenloodsen in dienst
van de gemeente Rotterdam. De
privatisering van het loodswezen is
de eerste grote operatie van het ka
binet op dit gebied.
Bij de rijksloodsen stemden de
districten Rijnmond en IJmond
massaal voor privatisering, terwijl
het district Scheldemond in ruime
lijke loodsen op
derheid rekenen, omdat de haven
loodsen in Rotterdam ruime steun
gaven.
De loodsen in de Scheldemond,
die vinden dat het huidige voorstel
onvoldoende garanties kent om de
strijd met de Belgische loodsen te
kunnen volhouden, zullen probe
ren het besluit nog zoveel mogelijk
1?ij te sturen in hun voordeel. Zij
vinden dat het bestuur van de Ver
eniging de Nederlandse Loods
(VNL) voorbij gaat aan de toezeg
ging dat de privatisering alleen zou
doorgaan indien alle districten ak
koord zouden zijn.
VNL-voorzitter Kluwen erkende
gisteren dat de privatisering haast
per definitie onzekerheden met
zich meebrengt, maar volgens hem
is een groot aantal zaken goed ge
regeld. Daaronder vallen met name
Financiële zaken, toezeggingen
over aanscherping van de loods-
plicht voor schepen en het voorko
men van toenemende invloed van
het radarpersoneel op de wal.
Hij moest echter ook erkennen
dat de nieuwe Scheepvaartver
keerswet, waarin ook de positie
van de loodsen wordt geregeld,
nog niet gereed is en dat gesprek
ken met België nog niet tot binden
de afspraken hebben geleid op
punten waar de Zeeuwse loodsen
problemen ervaren. "De minister
belooft ons geen rozentuin, maar
ze biedt ons een levensvatbaar be
drijf zonder angst voor de
doornen", aldus Kluwen.
Afwijzing van de privatisering
zou de loodsen de komende jaren
binnen het departement volgens
hem onder grote druk brengen van
op handen zijnde reorganisaties en
het walradarpersoneel, dat in rijks
dienst blijft, meer kansen bieden
de positie van de loodsen uit te hol
len.
Het maken en installeren van
werktuigen voor onder meer de
voedingsindustrie en de papier- en
textielindustrie, alsmede montage
en warmtetechniek zijn nu belang
rijke activiteiten. Een groot aantal
kleine order, verdeeld over ver
schillende markten her en der in
de wereld, zijn nu de bron van in
komsten. Ongeveer 90 procent van
de omzet komt uit projecten van
minder dan vijf miljoen gulden.
"Het risicoprofiel van VMF-Stork
is duidelijk gunstiger geworden",
constateert de raad van bestuur.
gaan met andere mengvoederpro
ducenten mogelijk was, maar die
de directie. Dertig procent van het gesprekken hebben niet tot resul-
aandelenkapitaal is daarop overge- taat geleid.
Verzelfstandiging op een mo
ment dat zich in de veehouderij de
nodige problemen voordoen, denk
maar aan de melk-, vlees- en mest
overschotten en waardoor ook de
mengvoederindustrie het niet ge-
Volgens de voorzitter van de di-
rectie, P. J- de Beer, is dat vooral afgelopen jaar geslaagd
SF zet te vergroten tot 650.000 ton, een
groei van 7 procent. De totale
pa™" oTeefnVefu^ïe S
ren'heeff het^bedrïjf verlies 0gele- aldus De Beer.
den, maar na forse reorganisaties,
die onder meer tot gevolg hadden
dat het personeelsbestand met cir
ca 200 verminderde tot rond 400
nu, zijn de vooruitzichten nu een
UT-Delfia heeft een research-
contract met Unilever gesloten,
waardoor het bedrijf zal kunnen
blijven profiteren van de nieuwste
ontwikkelingen. Als Unileverbe-
stuk beter. Dit jaar wordt een posi- drijf heeft UT-Delfia jarenlang
Rupert Murdoch toont
de (nieuwe) pers gerolde exemplaren van The Times en The Sun.
LONDEN (AP/DPA/UPI) - De
journalisten van de conservatie
ve Loridense krant "The Times"
hebben in de nacht van zondag
op maandag ingestemd met de
verhuizing van Fleet Street naar
de krantenfabriek van de Austra
lische persmagnaat Rupert Mur
doch in Wapping, ten oosten van
de Britse hoofdstad. De directie
had hen voor de keus gesteld
mee te werken en een salarisver
hoging van 2,000 pond op te strij
ken of te worden ontslagen.
De in gebruikname van "Fort
Wapping", dat zes jaar heeft leeg-
Rumoerige
verhuizing
van 'Times'
gestaan, ging met het nodige ru
moer gepaard, omdat de grafi
sche vakbonden vrijdag tot sta
king opgeroepen. Murdoch liet
de persen bedienen door hon
derd leden van bond van electro-
technisch personeel, een bond
die is overgegaan tot het aangaan
van overeenkomsten om niet te
staken.
Murdoch besloot bovendien de
krant te laten distribuéren door
zijn eigen vrachtauto's. Daardoor
lopen duizenden arbeidsplaatsen
in de verschillende distributie
centra gevaar. De vrachtauto's
die zondagnacht de zwaarbe
waakte drukkerij verlieten met
de eerste maandag-edities van de
kranten werden uitgejouwd door
kleine groepjes postende sta
kers.
'Fabriek voor
nachtkijkers
in ruil voor
defensie-order'
ALMELO (ANP) - De Amerikaanse
firma Texas Instruments (TI) wil
bij haar vestiging in Almelo een fa
briek voor warmtebeeldappara-
tuur bouwen. Het bedrijf komt er
echter alleen als het ministerie van
defensie by het consortium van Te
xas Instruments en het Duitse Carl
Zeiss de nachtkijkers voor de nieu
we Leopard-tanks bestelt. Het gaat
om een order van 500 miljoen gul
den. Dit heeft de directie van TI in
Almelo gisteren bekend gemaakt.
Plaatst Defensie de order voor de
nachtkijkers niet bij het consor
tium van TI en Carl Zeiss, dan
wordt de fabriek voor nachtzicht-
apparatuur elders in Europa ge
bouwd, aldus directeur G. Bekkers
van TI Almelo. De andere gegadig
de voor de opdracht van Defensie
is het Nederlandse consortium
HOU (Hollandse Signaal, Oldelft,
en USFA-Philips). Directeur Bek
kers verwacht dat het besluit van
Nederland over de order voor
nachtkijkers binnen een dag of
tien wordt genomen.
Het bedrijf voor nachtzichtappa-
ratuur in Almelo zou over tien jaar
werk kunnen bieden aan 400 men
sen en zal niet alleen voor militaire
maar ook voor civiele doeleinden
produceren. Bij de vestiging van
Texas Instruments in Almelo, is
volgens directeur Bekkers vol
doende ruimte voor de uitbreiding.
Door de grote concurrentie met
Japan leed de Taxes Instruments
vorig jaar trouwens een verlies van
118,7 miljoen dollar.
kunnen profiteren van de omvang
rijke research-activiteiten die Uni
lever ook op het terrein van vee
voeding aan de dag legt.
JOHANNESBURG (GPD) - De
aanzienlijke buitenlandse schul
denlast van Zuid-Afrika is het afge
lopen weekend opnieuw onder
druk komen te staan. Dit als gevolg
van het dreigement van belangrij
ke Zuidafrikaanse schuldeisers om
eventueel beslag te leggen op
Zuidafrikaanse bezittingen in het
buitenland. Óaarbij zou worden
gedacht aan het aan de ketting leg
gen van vliegtuigen van de Zuid
afrikaanse luchtvaartmaatschappij
SAL en aan handelsgoederen.
Als de Zuidafrikaanse regering
niet op zeer korte termijn een op
lossing kan vinden voor de proble-
men van haar schuldenlast zal het zorgde
waarschijnlijk gedwongen worden waarde van "de ontvangen opdrach-
De grootste Zuidafrikaanse
krant, The Star, meldde gistermid
dag dat een van de belangrijkste
buitenlandse banken heeft ge
dreigd om beslag te laten leggen op
Zuidafrikaanse bezittingen in het
buitenland, als Zuid-Afrika niet
snel overgaat tot het afbetalen van
zijn schulden. Het zou evenwel
SCHEEPSBOUW - De Neder
landse scheepswerven hebben in
1985 beter gedraaid dan aanvanke
lijk werd verwacht. De Centrale
Bond van Scheepsbouwmeesters
in Nederland (Cebosine) meldt dat
het afgelopen jaar niet het ramp
jaar is geworden waarvoor werd
gevreesd, ondanks dat de over
heidssteun drastisch is vermin
derd. Vooral het laatste kwartaal
dat zowel de totale
niet slechts om één bank gaan,
maar om een groot aantal.
De kwestie van de Zuidafrikaan
se schulden in het buitenland
speelt al meer dan een half jaar. De
Zuidafrikaanse schuldenlast is het
afgelopen jaar opgelopen tot 14
miljard dollar, waarvan de aflos
sing onder druk kwam te staan
door de sterke daling van de natio
nale munteenheid de rand en de
groeiende economische isolatie
vanwege de apartheidspolitiek.
Om die reden besloot de regering-
Botha om de afbetaling van de bui
tenlandse schulden tot 1990 te be
vriezen, maar hiermee zijn de inter
nationale schuldeisers niet ak
koord gegaan.
Drie weken geleden bezocht de
Zwitserse bankier Fritz Leutweiler
om die reden Zuid-Afrika. Toen
werd nog de indruk gewekt dat de
twee partijen tot een regeling zou
den kunnen komen.
Benzine
De prijzen voor benzine en diesel
zijn vandaag opnieuw gedaald.
Voor benzine geldt een verlaging
met twee cent, voor diesel een ver
laging met vier cent. Dit komt ge
middeld neer op een literprijs van
161 cent voor super, 156 cent voor
normaal en 98,80 cent voor diesel
aan de zelftankpomp. De literprijs
Voor lpg van 68,9 cent blijft voor
alsnog onveranderd.
Groenten
Een gemiddelde huishouding vf.el derde-wereldlanden. Voor
heeft in 1985 90 kilogram verse olieproducerende landen met gro-
te cr.V.1, Hon -7/-.oio TV/Tov,r>r> on Micro.
ST PAUL - Elke Amerikaan kan voortaan kennis nei
le nieuws uit de Sowjet-Unie. In het Amerikaanse St Paul (Minnesota) Zuid-Afrika
werd gisteren de Engelstalige editie van de Pravda ten doop gehouden, cent i
Wie de Russische Waarheid wil lezenkan zich opgeven als abonnee.
haar hele goudproduktie tege
lijk op de markt te brengen. En dit
zou weer tot gevolg kunnen heb
ben, dat de prijs van goud op de
internationale goudmarkt een ern-
het officië- stige klap krijgt. Zoals bekend is
ongeveer 60 pro
ten als de geboekte tonnage, 1985
toch nog boven 1984 uittilde. Over
heel 1985 werd voor 1284 miljoen
gulden aan orders geboekt, in 1984
1250 miljoen gulden. De Cebosine
waarschuwt er overigens voor dat
niet de conclusie mag worden ge-
zijn staatsinkomsten qf- trokken dat de scheepsnieuwbouw
hankelyk van de goudexport.
zich uit het diepe dal losmaakt.
Ruding: prijsval olie funest voor schuldenlanden
BRUSSEL - De forse daling van
de olieprijs op de wereldmarkt kan
verstrekkende gevolgen hebben
schuldenlast i
te schulden, zoals Mexico en Nige
ria, kan de prijsdaling funeste ge
volgen hebben. Voor andere grote
b'etaald^Mht'cênrmeer""dan'het schuldenlanden. zoals Brazilië, be-
groenten gekocht, ongeveer
veel als het jaar daarvoor. Per kilo
gram werd gemiddeld 2,56 gulden
jaar daarvoor. Dit blijkt uit cijfers
van het Produktschap voor Groen
ten en Fruit. Uit het onderzoek
blijkt dat de consument
kopen in de tweede helft van het
jaar toen het prijspeil daalde. Per tekent het echter
huishouding werd voor 232,90 gul- de schulden
door
gtag Hans de Bruijn
den aan verse groenten gekocht,
ruim twee procent meer dan in
1984.
Dat zei minister Ruding (finan
ciën) gisteren in Brussel. De r
ter sprak daar
guay en Suriname, alsmede de Fi
lippijnen, Nigeria, Joegoslavië,
Ivqorkust en Marokko.
De twaalf EG-landen bleken het
in grote lijnen eens met de voor
stellen van de Amerikaanse minis
ter Baker (financiën) voor de
aanpak van de schuldenproblema
tiek. Die voorstellen houden onder
meer in dat de commerciële ban
ken in de westerse geindustriali-
seerde landen hun aandeel in de
kredietverlening aan de schulden
landen de komende drie jaar met
20 miljard dollar opvoeren.
Voorts zouden de Wereldbank en
de Interamerikaanse Ontwikke
lingsbank hun kredietverlening de
komende jaren moeten opvoeren
Inflatie
de schulden- van 18 miljard tot 27 miljard dollar,
problematiek met de ministers van 'Voor de Wereldbank zou dat neer-
buitenlandse zaken van de twaalf «omen op een verdubbeling van
de Eu- EG-landen in zijn hoedanigheid het kapitaal,
in voorzitter van het interim-co-
o___jité (dagelijks bestuur) van het In- Saneren
afnemende prijsstij- ternationale Monetaire Fonds,
de afgelopen jaren Vijftien ontwikkelingslanden
De gemiddelde inflatie in
ropese Gemeenschap heeft in 1985
5,2 procent bedragen, waardoor de
tendens
gingen
voortgezet is, zo heeft het Europe
se bureau voor statistiek Eurostat
bekendgemaakt. Opvallend is dat
Nederland voor 1985 de laagste in
flatie (1,7 procent) van alle EG-lan
den mocht noteren.
hebben momenteel al een schuld
van 260 miljard dollar (750 miljard
gulden) uitstaan bij de westerse
geïndustrialiseerde landen. De vijf
tien zijn alle Zuidamerikaanse lan
den met uitzondering van Para-
Ook zouden strengere voorwaar
den voor het verstrekken van nieu»-
we leningen moeten worden ge
steld. Volgens Ruding is het daar
bij vooral van belang dat de schul
denlanden hun binnenlandse eco
nomische politiek drastisch sane
ren. Onevenwichtigheden moeten
worden weggenomen en kapitaal-,
vlucht moet worden tegengegaan.
Sommige kredietgevers vragen
zich af waarom zij zoveel geld naar
die landen sturen, als dat daarna
toch weer via kapitaalvlucht uit die
landen verdwijnt, aldus Ruding.
Voorts zullen de rentetarieven,
vooral die in de Verenigde Staten,
omlaag moeten, zal protectionisme
in de wereldhandel bestreden moe
ten worden en moet de invloed van
multinationale organisaties als
IMF en Wereldbank worden ver
groot, aldus Ruding. De grotere be
trokkenheid van de gewone ban
ken bij kredietverlening aan ont
wikkelingslanden zal niet mogen
worden gedekt door garanties van
nationale regeringen, zei hij. In dat
geval zou men wellicht lichtzinni
ger tot kredietverstrekking kun
nen overgaan, zo wordt gevreesd.
"Ieder speelt zijn eigen rol", aldus
d'e bewindsman.
Het 'Baker-plan' is door de EG-
landen nog niet officieel goedge
keurd. Dat gebeurt waarschijnlijk
tijdens de vergadering van de EG-
ministers van Financiën, medio fe
bruari. Vervolgens speelt de enor
me schuldenproblematiek nog een
de jaarvergadering van de
Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling (OE
SO) en op de topconferentie van de
zeven rijkste westerse landen in
Tokio, begin mei.
DEN HAAG (GPD) - De Rabo-bank heeft gisteren besloten* het 'gast
gebruik' van in haar vestigingen opgestelde geldautomaten tijdelijk
stop te zetten. Cliënten van andere banken kunnen dus voorlopig
geen geld meer opnemen uit de automaten van de Rabo-bank.
Deze maatregel is een direct gevolg van de inbraak die verslagge
vers van Veronica-Nieuwslijn donderdagnacht hebben gepleegd in
een groot aantal geldautomaten bij banken. Daarbij werd illegaal
meer dan tienduizend gulden uit de automaten gehaald.
De Rabobank wil, voordat het rekeninghouders van andere banken
weer wordt toegestaan gebruik te maken van haar geldautomaten,
eerst weten wat er vorige week donderdagnacht precies is gebeurd.
„Op grond daarvan en via een eigen onderzoek bekijken wij of ver
dere maatregelen moeten worden getroffen", aldus woordvoerder
Kramer van de Rabo-bank. „Met name ook om onduidelijkheid bij
onze cliënten te voorkomen".
Sinds 1 januari van dit jaar bestaat de mogelijkheid dat rekening
houders van de ene bank met een speciaal pasje (voorzien van een
magneetstrip) een beperkt bedrag op kunnen nemen bij een andere
bank. Dit zgn. gastgebruik brengt een bepaald fraude-risico met zich
mee, zo bevestigt Kramer.
De Rabo-woordvoerder is niet bang dat kwaadwillenden deze
kraak na zullen doen. „Er is dan ook geen reden paniekmaatregelen
MEXICO-STAD (GPD) - Hoewel de luchtvervuiling in de Mexicaan
se hoofdstad Mexico-Stad, met 18 miljoen inwoners de dichtst be
volkte metropool ter wereld, al sinds jaren niet meer is te harden,
beginnen de autoriteiten nu pas concrete maatregelen te nemen om
de gigantische smog-wolk tegen te gaan.
Maandag werd bekend gemaakt dat de byna 2,5 miljoen geregi
streerde automoblisten van de Mexicaanse hoofdstad voor het einde
van volgende week een plakplaatje krijgen uitgereikt dat hen een dag
per week zal verbieden om de vierwieler in de stad te gebruiken. Er
zullen vijf groepen komen.
De Mexicaanse autoriteiten hopen op die manier elke door-de-
weekse dag bijna een half miljoen particuliere auto's van de weg af te
kunnen houden. Tegelijkertijd is aangekondigd dat 35 van de meest
vervuilende fabrieken in de Mexicaanse hoofdstad gesommeerd zul
len worden om uit de vallei te verdwijnen.
In totaal bevinden er zich in en nabij Mexico-Stad zo'n 35.000 in
dustrieën die de metropool elke dag vanaf het ochtendgloren met een
roestbruine wolk bedekken. Volgens specialisten staat een dag
ademhalen in het centrum van de Mexicaanse hoofdstad gelijk aan
het roken van twee pakjes sigaretten.
